Κυριακή του Τυφλού

 

ΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΜΗΝΑ

«Νῦν πάντα πεπλήρωται φωτός…». «…ἵνα οἱ μή βλέποντες, βλέπωσι καί οἱ βλέποντες, τυφλοί γένωνται». Οἱ θέλοντες πιστεῦσαι, ὁμολογοῦν τόν Κύριον Ἰησοῦν, τόν Ἐνανθρωπήσαντα Υἱόν τοῦ Θεοῦ·

ἀπαλλάσσονται ἀπό τό κρῖμα τῆς ἀπιστίας καί τοῦ σκότους· ὅπως ὁ τυφλός σήμερα πού τόν κήρυξε Υἱόν τοῦ Θεοῦ, ἐνώπιον τοῦ συνεδρίου καί Τόν προσκύνησε.

Ἐντούτοις οἱ μή θέλοντες, ἀδιάκριτα, ἐμπαθεῖς ὄντες, λέγουσιν ὅτι βλέπουν, ἐνῶ εἶναι τυφλοί στήν ψυχή. Συνεπῶς ἡ ἁμαρτία μένει ἐπάνω σ’ αὐτούς πού δικαιώνουν ἑαυτούς, ἐνώπιον τῶν ἀνθρώπων καί ἔτσι καταντοῦν αὐτοκατάκριτοι, ἐπικατάρατοι. Πολλές φορές, ἀδελφοί μου, χρειάζεται ἤ ἐπιτρέπει ὁ Θεός στούς φίλους Του, νά περνοῦν δύσκολες δοκιμασίες γιά νά δοξαστεῖ ὁ Θεός, μέσα ἀπό τίς ἀρετές αὐτῶν τῶν δικῶν Του πιστῶν (Ἰώβ, Τυφλός) καί νά παραδειγματίζονται οἱ ἄλλοι οἱ ἀκούοντες, ὥστε νά μή γογγύζουν στούς πειρασμούς.

Ἔτσι περισσότεροι ἄνθρωποι Τόν ἀναζητοῦν, Τόν εὑρίσκουν, Τόν ὁμολογοῦν, ὡς τόν Υἱόν τοῦ Θεοῦ, γεμίζουν φῶς καί εἰρήνη καί ἀνοίγονται, πρός ἄλλης βιοτῆς αἰωνίου, ἀπαρχήν· δοξολογοῦντες τόν Αἴτιον. Ἀντιγράφουν τά πάθη Του, τή ζωή Του καί γίνονται παράδειγμα πρός ὅλους, ἀποδεικνύοντας ἐν τοῖς πράγμασι, ὅτι ὁ Ὀρθόδοξος Χριστιανισμός εἶναι καί σήμερα ἐφικτός· εἶναι κάθε ὥρα ὁρατή πραγματικότης καί ἐφαρμοσμένη ἀλήθεια, σέ κάθε στιγμή.

Μάρτυρες ἀψευδεῖς οἱ Ἅγιοι τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καί πρίν καί τώρα καί αὔριο· σύν Θεῷ καί πάντοτε. Ἀλήθεια πού δέν ἔγκειται στά ἐξωτερικά καί στούς τύπους, ἀλλά στή γνώση καί στή μετοχή, στό μυστήριο τῆς Ἁγίας Τριάδος, στό μυστήριο τοῦ Χριστοῦ, στή γνώση τοῦ μυστικοῦ καί μυστηριακοῦ σώματος τοῦ Σωτῆρος· δηλαδή τῆς Ἁγίας Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας Του. Σ’ἐκείνους πού ὑπάρχουν καί φαίνονται τά σημάδια τοῦ Ἀγίου Πνεύματος· σ’ αὐτούς πού κατοικεῖ ὁ Θεός καί ἀναβρύζει ἡ καθαρή πηγή τοῦ λόγου, μέ σοφία καί γνώση, ὅπως ἀκούσαμε σήμερα, στήν Εὐαγγελική περικοπή τόν πρώην τυφλό καί νῦν φωτισμένο καί ὑγιή, ἐνώπιον τοῦ πονηροῦ καί γεμάτο δόλο συνεδρίου τῶν Ἰουδαίων καί Φαρισαίων.

Εἴδαμε σ’ αὐτούς, τούς Ἰουδαίους, στό συνέδριο, τά σημάδια τοῦ πονηροῦ πνεύματος, σημάδια ἄγνοιας, σκότους καί ραδιουργίας, ὥστε μέ εὐσεβοφάνεια νά προσπαθοῦν νά κάνουν τό ἄσπρο, μαῦρο, τό θαῦμα σάν ἁμαρτία καί τόν Χριστόν, σάν τάχα παραβάτην τοῦ νόμου καί ὑβριστήν τοῦ Θεοῦ.

Δηλαδή, τόν Πανάγιον Θεόν, νά Τόν ὑβρίζουν σάν ἁμαρτωλό πού δέν τηρεῖ τό Σάββατο!! Ἡ φωτισμένη ὅμως ψυχή τοῦ εὐεργετηθέντος, πρώην τυφλοῦ, τούς κατετρόπωσε· αὐτός μόνος ἐνώπιον τοῦ συνεδρίου, παρατημένος καί ἀπό τούς γονεῖς πού τόν ἐγέννησαν, λόγω φόβου, τούς διεκήρυξε μέ ἀνδρεία καί θάρρος ἀπαράμιλλο, ὅτι ἡ ἀλήθεια βρίσκεται στόν Ἰησοῦ Χριστό καί ὄχι σ’ αὐτούς τούς ἀμαθεῖς καί ὑβριστάς.

Τούς ἔδειξε τό ἀληθινό, διακριτό γνώρισμα τοῦ Ἰησοῦ· τό Φῶς πού μεταδίδει στίς ψυχές καί στά σώματα· στίς καρδιές πού καθίστανται μέ τή θεία δύναμή Του, πιστές ἄχρι θανάτου. Χαριτωμένες, τεταπεινωμένες καί ἀναπαυμένες πού μάχονται γιά τήν δικαιοσύνη καί ἀγωνίζονται κατά τοῦ ψεύδους, ἀπ’ ὅπου αὐτό κι ἄν προέρχεται καί μέ ὅποιο κόστος. Ἐσωτερικά, στήν καρδιά, ἀποβλέπουν στήν ἀλήθεια τοῦ θείου νόμου, μέ μετριοφροσύνη, ταπείνωση καί ἀγάπη πρός τόν Θεόν καί τόν Χριστόν· μάλιστα καυχῶνται στό ὄνομα τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ· ὅπως ἔκαναν καί κάμνουν ὅλοι οἱ Ἅγιοι τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας.

Οἱ Ἅγιοι πού ἔφτασαν στήν καθαρότητα καί θεωροῦν ὅτι ἡ γνώση τῆς ἀλήθειας εἶναι κυρίως ἡ αἴσθηση τῆς θείας Χάριτος.

Ὁ σημερινός ἥρωας, σεβαστή γερόντισσα, ἀντελήφθη  τό διεφθαρμένο, ὑλικό καί φλύαρο πνεῦμα τοῦ συνεδρίου. Τό φρόνημα δηλαδή, τῆς δῆθεν σοφίας τοῦ κόσμου τούτου πού συνοικεῖ μέ τούς ὑπερήφανους· ἐμποδίζοντάς τους ἀπό τήν Ἐνυπόστατη Σοφία τοῦ Θεοῦ, τόν Ἰησοῦν Χριστόν. Καί οἱ τάχα βλέποντες, τυφλοί γένονται ἐξαιτίας τῆς κακίας καί ἀμέλειάς τους. Ἀναίσθητοι κατά τόν νοῦ, εἶναι ὅμοιοι μέ νεκρούς· καί οἱ τυφλοί κατά τήν ψυχή εἶναι ὅμοιοι μέ τούς σωματικά τυφλούς. Μόνο πού οἱ τελευταῖοι, οἱ μή βλέποντες, βλέπωσι μέ τήν δύναμη τῆς πίστεως, ἐν Χάριτι Θεοῦ. Ὅπως τά αἰσθητά μάτια, βλέπουν τά γράμματα καί ἀπό αὐτά παίρνουν τά αἰσθητά νοήματα, ἔτσι καί ὁ νοῦς, ὅταν καθαρθεῖ καί ἡ καρδιά φωτισθεῖ, βλέπει τόν Θεόν καί ἀπ’ Αὐτόν, παίρνει τά θεῖα νοήματα.

Συνεπῶς καί ὁ ἰαθείς τυφλός ρωτᾶ σήμερα τόν Χριστό: «Καί τίς ἐστι, Κύριε, ἵνα πιστεύσω εἰς αὐτόν;». Καί ὁ Ἰησοῦς εἶπε: «καί ἑώρακας αὐτόν καί ὁ λαλῶν μετά σοῦ ἐκεῖνος ἐστιν». Ἀποκάλυψις τοῦ μυστηρίου τῆς θείας οἰκονομίας, ἀπό τόν Ἴδιο τόν Μεσσία, ἀδελφοί μου. Θεώρησις τῆς ἄμεσης πίστης, πού ἐκδηλώνει τήν ἐνέργειά της στήν καρδιά. Γνῶσις ἐν Χριστῷ, τῆς Τριάδος καί τῆς Δυάδος· Τήν μέν Ἁγία Τριάδα, μονάδα κατά φύσιν, τήν δέ δυάδα τῶν φύσεων τοῦ Χριστοῦ, ἑνωμένη σέ μία Ὑπόσταση. Ὦ, θεία Ἀγάπη!! Προϋπόθεση Ὀρθοδοξίας εἶναι νά δεῖ καί νά γνωρίσει κανείς, ἀπό καθαρότητα, τά δύο αὐτά δόγματα τῆς ὀρθοδόξου πίστεως, τῆς θείας Ἀποκαλύψεως.

Ἄμεσο ἀποτέλεσμα, ἡ ὁμολογία: «ὁ δέ ἔφη: Πιστεύω Κύριε· καί προσεκύνησεν αὐτῷ».

Σήμερα λοιπόν καί μεῖς ἀδελφοί μου, ὁμολογοῦμε: «Κύριε, φώτισόν μου τό σκότος»· ὅπως, ἐν Χάριτι Θεοῦ ὑμνῶ τά μεγαλεῖα Σου· «μεγαλύνω τά πάθη σου, ὑμνολογῶ τήν ταφή σου, σύν τῇ Ἀναστάσει, κραυγάζω, Κύριε, δόξα σοι».

Στό προσκυνητόν Πανάγιον ὄνομα τοῦ Χριστοῦ, ἁρμόζει ἡ Δόξα, ἡ Βασιλεία καί τό Κράτος, εἰς τούς αἰῶνας. Ἀμήν.

Πηγή

κήρυγμα Κυριακής προ Χριστουγέννων «Βίβλος γενέσεως Ἰησοῦ Χριστοῦ υἱοῦ Δαυὶδ, υἱού Ἀβραάμ»

 Κήρυγμα Κυριακής προ Χριστουγέννων 

«Βίβλος γενέσεως Ἰησοῦ Χριστοῦ υἱοῦ Δαυὶδ, υἱού Ἀβραάμ».

Σχεδόν ολόκληρη η Ευαγγελική περικοπή σήμερα αδελφοί μου είναι ένας μακρύς οικογενειακός κατάλογος που μας παραθέτει ο Ευαγγελιστής Ματθαίος.

Ίσως στους περισσότερους να φαίνεται παράξενος και κουραστικός όμως αυτός έχει ένα πολύ σημαντικό σκοπό. Θέλει να μας αποδείξει ότι το πρόσωπο που γεννήθηκε από την Παρθένο Μαρία «εκ Πνεύματος Αγίου» είναι ο Μεσσίας. Απευθυνόμενος προς τους ομοεθνείς του Εβραίους να τους τονίσει ότι είναι Αυτός που αιώνες περίμεναν, να τους λυτρώσει «εκ των αμαρτιών αυτών». Γι αυτό και στο τέλος της περικοπής αναφέρει την προφητεία του προφήτη Ησαΐα «ἰδοὺ ἡ Παρθένος ἐν γαστρὶ ἕξει καὶ τέξεται υἱὸν καὶ καλέσουσι τὸ ὄνομα αὐτοῦ Ἐμμανουήλ», ο Θεός ήλθε ανάμεσά μας.

Ο γενεαλογικός κατάλογος σε συνδυασμό με όλες εκείνες τις προφητείες της Παλαιάς Διαθήκης καταδεικνύουν την ιστορικότητα και αυθεντικότητα του προσώπου του Χριστού μας σε συνδυασμό με την Θεότητα του. Ο σκοπός του Ευαγγελιστή Ματθαίου είναι να τονίσει την Θεανδρικότητα του Χριστού μας.

Πλησιάζει αδελφοί μου η κοσμοχαρμόσυνη ημέρα της Γεννήσεως του Σωτήρος Χριστού μας. Ίσως για τους περισσότερους ανθρώπους του κόσμου να είναι μια σημαντική γιορτή που δίνει χαρά και σπάει την καθημερινότητα. Όμως για μας τα συνειδητά μέλη της Εκκλησίας, που βιώνουμε τα γεγονότα μέσα στον Λειτουργικό και λατρευτικό χωροχρόνο της πίστεως μας είναι συγκλονιστικά, βιωματικά και σωτήρια.

Το μυστήριο της σαρκώσεως και Γεννήσεως του Χριστού μας, φανερώνει την «άφατη κένωση του Θεού για τον δικό μας πλουτισμό».

Είναι ένα διαρκές γεγονός μέσα στην ζωή της Εκκλησίας όπως άλλωστε όλα τα γεγονότα της ιεράς παρουσίας του Χριστού μας στην γη. Μέγα το μυστήριο της Γέννησης. Με τα ανθρώπινα μέτρα δεν μπορεί να κατανοηθεί. Οι άγιοι πατέρες, ακόμη και αυτοί κυριεύονται από φόβο και αδυναμία να κατανοήσουν το Μυστήριον. Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος γράφει σχετικά για την Γέννηση του Κυρίου μας: «φοβάμαι να προχωρήσω στην έρευνα, δεν κατέχω τον τρόπο, δεν ξέρω που να στρέψω την ροή του λόγου, τι να πω, για ποιο να μιλήσω; Βλέπω την μητέρα, αντικρίζω το παιδί, όμως τον τρόπο της γεννήσεως δεν καταλαβαίνω! Νικιέται ο

φυσικός νόμος, νικιέται και η τάξη του κόσμου, όπου η θέληση του Θεού εκφράζεται. Ο Μονογενής που υπάρχει προ των αιώνων στον κόλπο του Πατρός, ο ασύνθετος, ο ασώματος περιβλήθηκε το σώμα που υπόκειται στην φθορά».

Πλησιάζουν Χριστούγεννα αδελφοί! Ο Θεός γίνεται άνθρωπος για να θεώσει εμάς τους πεσμένους ανθρώπους. Προσέλαβε την δική μας φύση προκειμένου να μας εντάξει και πάλι στον αρχαίο προορισμό του Παραδείσου.

Και πάλι στολισμοί, φώτα, βιτρίνες επιδερμικές ετοιμασίες. Μόνον σ’ αυτό θα μείνουμε; Ο Θεός θέλει «τῶν Γενεθλίων τὰς εἰσόδους ἐπί τῶν ψυχικῶν θησαυρισμάτων, οὕτω  Χριστὸν θεοπρεπῶς ἐναγκαλισώμεθα» μας λέγει ο Άγιος Αθανάσιος, δηλαδή την είσοδο της Γεννήσεως ας την θεωρήσουμε ψυχικό θησαυρό και έτσι όπως αξίζει σε Θεό ας τον αγκαλιάσουμε και να τον δεχτούμε.

Φάτνη η καρδιά μας! Η ψυχή μας ας μεταβεί μέχρι την Βηθλεέμ να δούμε τον λόγο τον αληθινό της Γεννήσεως του Χριστού μας!

Κάθε ορθόδοξος Ναός, κάθε Αγία Τράπεζα είναι η Βηθλεέμ, ο Χριστός μας περιμένει. «Δεύτε πάντες λάβετε Αυτόν ως Σώμα και Αίμα εις άφεσιν αμαρτιών». Αμήν!

Πηγή

π. Αθανάσιος Μυτιληναίος, Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, η θεολογία του και η σημασία αυτής.

 

ΚΥΡΙΑΚΗ Β΄ΝΗΣΤΕΙΩΝ

Απομαγνητοφωνημένη ομιλία μακαριστού γέροντος Αθανασίου Μυτιληναίου με θέμα:

«Ο ΑΓΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ο ΠΑΛΑΜΑΣ,

Η ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΑΥΤΗΣ»

                [εκφωνήθηκε στην Ιερά Μονή Κομνηνείου Λαρίσης στις 22-3-1981]

Β45                                        

     Σήμερα η Εκκλησία μας, αγαπητοί μου, δευτέρα Κυριακή των Νηστειών, εορτάζει τη μνήμη του μεγάλου πατρός και θεολόγου του 14^ου αιώνος, του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης.

    Εάν η Κυριακή της Ορθοδοξίας, που εορτάσαμε την περασμένην Κυριακήν, είναι η εορτή κατά την οποίαν οι Πατέρες της Εκκλησίας μας, στην 7^η Οικουμενική Σύνοδο έδειξαν ότι ο Υιός του Θεού αληθινά έγινε άνθρωπος, για να θεωθεί ο άνθρωπος, αυτό με τη σημερινή Κυριακή και την προβολή του μεγάλου προσώπου και αγίου, του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, που δεν είναι βεβαίως σήμερα η κανονική του μνήμη, αλλά η προβολή του, ως θεολόγου και μαχητού υπέρ της Ορθοδοξίας, με τον άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά έγινε αυτό πολύ σαφές· διότι ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς ηγωνίσθη ως μοναχός και ως επίσκοπος, ακριβώς να δείξει ότι είναι δυνατόν αυτό να γίνει.

    Ποιο; Αυτό που η 7^η Οικουμενική Σύνοδος ήδη είχε θεμελιώσει: ότι ὁ Λόγος σὰρξ ἐγένετο ἵνα ἡ σάρξ γένηται λόγος. Αυτό που όλοι οι Πατέρες της  Εκκλησίας μας, σε μια ολοσύμφωνη γραμμή ετήρησαν μέσα στη διαδρομή της Εκκλησίας: ότι ο Θεός έγινε άνθρωπος, για να γίνει ο άνθρωπος Θεός. Και δύο μεγάλες Οικουμενικές Σύνοδοι, που έγιναν στην Κωνσταντινούπολη το 1341 και το 1351, κατοχύρωσαν αυτήν την μεγάλη αλήθεια. Είναι οι τελευταίες μεγάλες Σύνοδοι που έγιναν στην Κωνσταντινούπολη, που έγιναν στην Ανατολή, 100 χρόνια πριν πέσει η Κωνσταντινούπολις και η Ανατολή πια βρίσκεται κάτω από την κυριαρχία αλλοθρήσκων. Αλλά όμως, θείω Πνεύματι, έγιναν αυτές οι δύο Σύνοδοι και ενεφανίσθη αυτός ο Άγιος μεγάλος πατήρ, ο οποίος και  προκάλεσε τας Συνόδους, σημειώσατέ το αυτό, εξ αφορμής της Δύσεως, η οποία υπεστήριζε τα εναντία, στο πρόσωπο του Βαρλαάμ, ότι δεν είναι δυνατόν ο άνθρωπος να φθάσει στη θέωση, και θα δούμε τι ακριβώς σημαίνει αυτό, ο άγιος αυτός πατήρ που τόσο ηγωνίσθη, με τας Συνόδους αυτάς έθεσαν το θεμέλιον της Ανατολής, της Ορθοδόξου Ανατολικής Θεολογίας,ώστε όταν θα ήρχοντο τα μεγάλα κύματα της Δύσεως να την καταποντίσουν, αυτή να είναι θεμελιωμένη.

    Το κύριο πρόβλημα που απησχόλησε τότε, κατά τον 14^ον αιώνα, ήταν το εξής: Ποιος είναι ο βασικός χαρακτήρ της Χριστιανικής υπάρξεως. Ποιες είναι οι δυνατότητες του ανθρώπου να φθάσει πού; Αυτό ήταν το πρόβλημα. Βεβαίως δεν ήταν πρόβλημα. Το θέμα αυτό ήδη είχε τεθεί από την πρώτη στιγμή που ιδρύθηκε και φανερώθηκε και κηρύχθηκε η Εκκλησία εις τον κόσμον. Όλοι οι αρχαίοι Πατέρες ήδη είχαν δώσει τη γραμμή πλεύσεως. Ποιες ακριβώς είναι οι δυνατότητες του ανθρώπου ως Χριστιανού, να φθάσει πού; Αλλά επειδή όμως προεκλήθη θέμα κατά τον 14^ο αιώνα, εξ αφορμής του εκ Καλαβρίας της Δύσεως Βαρλαάμ, ο οποίος Βαρλαάμ εξεπροσώπευε τη Δύση και η οποία Δύσις επίστευε ότι ο άνθρωπος δεν μπορεί να φθάσει σε μεγάλα μέτρα, προεβλήθη το θέμα ως πρόβλημα. Το υπεστήριξε ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς και το επεκύρωσαν αυτές οι δύο τοπικές μεγάλες Σύνοδοι εις την Κωνσταντινούπολιν το 1341 και το 1351.

    Το θέμα λοιπόν ήταν οι δυνατότητες του ανθρώπου πού φθάνουν; Τι μπορεί να γίνει ο άνθρωπος; Και απάντησε ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς: «Να θεωθεί!». Είναι η θέωσις. Τι σημαίνει θέωσις; Σημαίνει την κοινωνία, την προσωπική κοινωνία του ανθρώπου με τον Θεό. Αυτό βέβαια επήρε διαστάσεις προβλήματος για τον εξής λόγο. «Θεώνομαι» που είναι μία λέξις καθαρά Ελληνική, και που δεν μπόρεσε να μεταφραστεί σε καμία γλώσσα, ούτε σε αυτήν την Λατινικήν, και μένει μία λέξις μοναδική στη γλώσσα μας και σε όλες τις γλώσσες του κόσμου, αν έπρεπε να μιλήσει ο Λατίνος ή ο Γερμανός ή ο Κινέζος θα έλεγε τη λέξη Ελληνικά, «θέωσις», είναι η θεοποίησις του Μεγάλου Αθανασίου και του Μεγάλου Βασιλείου. Το να γίνει ο άνθρωπος Θεός. Και να έχει ο άνθρωπος μια κοινωνία με τον Θεό κατά έναν μοναδικό τρόπο.

    Ετέθη όμως το εξής ερώτημα: Είναι δυνατόν αυτό; Εφόσον ο Θεός είναι ακατάληπτος και «φῶς οἰκῶν ἀπρόσιτον(:που κατοικεί σε φως απρόσιτο)»[Α’ Τιμ.στ΄16], πώς είναι δυνατόν ο άνθρωπος να φθάσει μέσα στην περιοχή του Θεού και να θεωθεί; Οι ίδιοι πάλι Πατέρες υπεστήριξαν ότι ο Θεός είναι ακατάληπτος και απρόσιτος. Όμως, εδώ ήταν τώρα η μεγάλη προσφορά του αγίου πατρός, η οποία, σημειώσατε, ότι δεν είναι πρωτοφανής. Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς στηρίζεται σε δύο στερεά θεμέλια·και τα οποία τον καθιστούν ορθοδοξότατο. Και πάντα που θα ήθελε να θεολογήσει, εάν μείνει στα δύο αυτά θεμέλια, θα μείνει ορθόδοξος. Είναι η βιβλική Ιστορία και οι Πατέρες της Εκκλησίας ως ερμηνείς της βιβλικής Ιστορίας. Ο άγιος Γρηγόριος μένει στα γεγονότα της βιβλικής Ιστορίας. Μένει σ’ αυτήν την Ιστορία. Μένει σ’ αυτήν την Ενανθρώπηση. Μένει στην Σταύρωση του Χριστού, στην Ανάστασή Του, στην Ανάληψή Του, στη Μεταμόρφωσή Του. Παίρνει το γεγονός της Μεταμορφώσεως· υπογραμμίζω, παίρνει το γεγονός της Μεταμορφώσεως. Δεν αλληγορεί τίποτα. Παίρνει καθ’ αυτά τα γεγονότα. Και τα θεολογεί. Τα θεολογεί όμως με μια θεολογία πατερική. Όπως οι Πατέρες κατενόησαν και προσωπικά έζησαν τη βιβλική Ιστορία. Αυτά είναι τα δυο θεμέλια της Ορθοδοξίας. Και όποιος μιλάει επάνω σ’ αυτά τα δύο θεμέλια και στηρίζεται, ποτέ δεν πέφτει έξω. Είναι δε ο άγιος Γρηγόριος ορθοδοξότατος.

    Έρχεται λοιπόν τώρα να μας πει η Δύσις· η οποία εκπροσωπεί αν θέλετε, τη λογική κατανόηση, τη φιλοσοφική τοποθέτηση, την αριστοτελική ειδικότερα: Πώς μπορεί ο άνθρωπος να φθάσει μέσα στο μυστήριο του Θεού, του ακατάληπτου, ακατανοήτου και απροσίτου και να θεωθεί; Και λέγει ο άγιος Γρηγόριος: Εάν υπάρξει μία διάκρισις της ουσίας του Θεού και των ενεργειών του Θεού· ο Θεός ως ουσία πράγματι είναι ακατανόητος, απερίγραπτος και απρόσιτος. Ποτέ η ουσία του Θεού δεν έρχεται σε επαφή  με τη Δημιουργία. Ο Θεός μόνον τον Υιό γεννά ως ουσία. Τον κόσμον τον δημιουργεί με τας ενεργείας Του. Αυτό ήτο η μεγάλη προσφορά του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά.

    Τώρα βέβαια σας φαίνονται δύσκολα αυτά, θα δείτε όμως τώρα τι θα βγει. Γι’ αυτό σας παρακαλώ μην κλείνετε τα μάτια σας, αλλά να ακούτε και να βλέπετε. Γιατί κάποτε πρέπει να μπαίνουμε στα βαθιά νερά και να μαθαίνουμε σε αυτά κολύμπι. Παρακαλώ, κοιτάξτε. Πώς ακριβώς γίνεται αυτή η διάκρισις; Γίνεται μια δίακρισις χωρίς μερισμό. Διακρίνουμε τις ενέργειες του Θεού από την ουσία του Θεού, χωρίς να χωρίσουμε όμως τις ενέργειες του Θεού από την ουσία του Θεού. Γιατί οι ενέργειες του Θεού είναι άκτιστες και συνεπώς είναι ο Θεός. Όπως ακριβώς είναι ο ήλιος με την ακτινοβολία του. Ο ήλιος, όπως τον βλέπουμε, είναι απρόσιτος. Ποιος μπόρεσε ποτέ να πάει στον ήλιο; Και να τον πιάσει; Είναι απρόσιτος. Είναι όμως προσιτός με την ακτινοβολία του, με την ενέργεια της ακτινοβολίας του. Ακούστε τι είπα: με την ενέργεια της ακτινοβολίας του. Τον ήλιο τον έχουμε εδώ, τον έχουμε στη γη. Μας φωτίζει, μας ζωογονεί, τον βλέπουμε, χωρίς όμως να μπορούμε να πάμε στον ήλιο. Κατά παρόμοιο τρόπο είναι η ουσία του Θεού με τις ενέργειές Του.

    Όταν λέμε λοιπόν ότι θα ζήσουμε ή θα δούμε τον Θεό από την παρούσα ζωή…ποιος μπορεί να δει τον Θεό; Λέγει η Γραφή: «Θεὸν οὐδεὶς ἑώρακε πώποτε». Όταν όμως λέμε ότι μπορούμε να δούμε τον Θεό από την παρούσα ζωή αυτό σημαίνει ότι ο Θεός γίνεται φανερός με τις ενέργειές Του. Αλλά πώς γίνεται με τις ενέργειές Του; Έτσι είναι ένα λεκτικό πράγμα; Απλώς σαν κουβέντα; «Όχι», απαντά ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, «είναι μια οντολογική παρουσία του Θεού, εις τας ενεργείας Του, όχι στην ουσία Του»·η οποία είναι πράγματι ακατάληπτος και απρόσιτος. Και συνεπώς μπορώ να δω τον Θεό. Τον Θεό να δεις; Μπορώ να δω τον Θεό πρόσωπον προς πρόσωπον. Και βλέποντας τον Θεό πρόσωπον προς πρόσωπον, από την παρούσα ζωή, θεώνομαι.

    Αυτό το «Μακάριοι οἱ καθαροί τῇ καρδίᾳ ὅτι αὐτοί τόν Θεόν ὄψονται» είναι η βάσις η ευαγγελική. Λέγει ο άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος- ακούστε επιχείρημα: «Ποιοι είναι οι καθαροί στην καρδιά; Εκείνοι που είναι, αυτοί θα δουν τον Θεό. Εσύ λες ότι θα δεις τον Θεό στην άλλη ζωή. Μα στην άλλη ζωή, δεν υπάρχει η δυνατότητα να καθαρίσεις την καρδιά σου, για να δεις τον Θεό». Είδατε επιχείρημα; Εδώ είναι η δυνατότητα να καθαρίσεις την καρδιά σου, για να δεις τον Θεό. Συνεπώς εδώ θα δεις τον Θεό· εδώ, στην παρούσα ζωή.

    Αλλά αυτό τι συνέπιες έχει; Έχει τις εξής συνέπειες αγαπητοί μου. Απλώς τον 14^ο αιώνα αυτό διετυπώθη ως δόγμα. Ήταν πάντοτε γνωστό. Δεν ήταν κάτι καινούριο. Γιατί, σας είπα, ήταν η προσωπική εμπειρία των Πατέρων της Εκκλησίας και των αγίων της Εκκλησίας: ότι (εδώ προσέξτε) ότι η πνευματική ζωή δεν εξαντλείται στη μετάνοια, αλλά επεκτείνεται στην αναγέννηση. Πραγματικά πώς το λέμε αυτό; Να πώς το λέμε. Να δείτε πόσο σήμερα έχει βασική σημασία η προβολή του προσώπου του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά και της Θεολογίας του. Σήμερα λέμε «να μετανοήσεις» και μόλις μετανοήσω και πάω και εξομολογηθώ, έχω την αίσθηση μιας αυτάρκειας, ότι τελείωσα. Αφού πήγα και εξομολογήθηκα, επισφραγίζω την εξομολόγησή μου και με τη Θεία Κοινωνία και τελείωσα. Τελείωσες; Εξαντλείται η πνευματική ζωή στο να μετανοήσεις μόνο; Η πνευματική ζωή πάει πέρα από τη μετάνοια. Είναι στην αναγέννηση. Γι’αυτό λέγει ο άγιος Νικόδημος πολύ σωστά..- ξέρετε ότι στην εμπειρία αυτή έχουμε πάντα τους αγίους, στον άγιο Νικόδημο, στον άγιο Νεκτάριο, που είναι της εποχής μας κι συγχρόνους αγίους, που ίσως ακόμη η Εκκλησία δεν τους ανεκήρυξε, ίσως ποτέ να μην τους ανακηρύξει, δεν έχει σημασία, άγνωστοι άνθρωποι, ζουν αυτήν την εμπειρία.

     Προσέξατε. Λέγει ο άγιος Νικόδημος: «Όταν κάποιος που πεθαίνει, μας φωνάξουν να τον εξομολογήσουμε και να τον κοινωνήσουμε, πηγαίνουμε εκ καθήκοντος, γιατί μας το ζήτησαν. Δεν ξέρουμε όμως αν αυτός ο άνθρωπος θα σωθεί. Απλούστατα γιατί αφήσαμε να περάσει η ζωή μας και νομίσαμε ότι προς το τέλος της ζωής μας… κι αυτό το λάθος κάνουμε, ότι θα αφήσουμε να μετανοήσουμε στο τέλος. Δεν είναι η μετάνοια που θα μας σώσει. Η αναγέννηση. Είναι η αναγέννηση. Άφησες τη μετάνοια αδελφέ μου να περάσει η ζωή σου και τότε να μετανοήσεις είπες. Είσαι σίγουρος ότι θα γεράσεις; Είσαι σίγουρος ότι δεν θα έχεις αιφνίδιο θάνατο; Έστω. Αλλά πότε θα προλάβεις να αναγεννηθείς; Πότε θα προλάβεις;».

   Γι’ αυτό τον λόγο πάμε και ερχόμαστε στην εξομολόγηση, πάμε και ερχόμαστε χρόνια ολόκληρα, νομίζοντες ότι δυνάμεθα να περιοριζόμεθα σε μια ανανέωση της μετάνοιας και όχι σε μία αναγέννηση. Αυτό για όλους μας είναι ένα δυστύχημα. Και πρέπει να σας πω ότι σήμερα ακριβώς αυτό κάνουμε. Γι’ αυτόν τον λόγο μας φαίνεται πολύ μακρινή η θεολογία του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά σήμερα. Μέχρι σήμερα η Δύσις δεν τον έχει κατανοήσει τον άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά. Και επειδή σήμερα δυτικίζουμε και όλο δυτικίζουμε, όχι μόνο στον πολιτισμό αλλά και στο θρησκευτικόν αίσθημα και συνεχώς δυτικίζουμε, ολοένα απομακρυνόμαστε από την θεολογία του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, δηλαδή από τη θεολογία της αναγεννήσεως, από τη θεολογία της θεώσεως. Να μπορούμε πραγματικά να φθάσουμε σε εκείνα τα μέτρα.

    Και σήμερα, ξέρετε τι αίσθημα έχουμε; Έχουμε το εξής αίσθημα. Και εγώ που σας ομιλώ αγαπητοί μου. Όλοι μας είμεθα παιδιά της εποχής μας και όλοι βρισκόμαστε κάτω από την ίδια νοοτροπία. Έχουμε το εξής αίσθημα: ότι αυτοί οι άγιοι με τη θεολογία τους, που δεν είναι παρά η ευαγγελική θεολογία, όπως την ερμηνεύουν οι Πατέρες και την κατανοούν και τη ζουν, σας είπα, προϊόν και της προσωπικής τους εμπειρίας, το υπογραμμίζω αυτό, ως να είναι αυτά στην κορυφή του Ολύμπου και εμείς να είμαστε στην πεδιάδα και να βλέπουμε και να λέμε «και πώς ανεβαίνει κανείς τώρα εκεί πάνω; Απρόσιτες κορυφές». Αυτό όμως είναι ένα δυστύχημα. Είναι δυστύχημα γιατί αυτά τα πράγματα αφορούν σε αυτήν τη σωτηρία μας.

    Γι’ αυτό τον λόγο, μου φαίνεται, ένα πρώτο βήμα, ένα πρώτο στάδιο που πρέπει να κινήσουμε, είναι να προβάλλουμε τα πράγματα, να προβάλλουμε τους αγίους, που τόσο πολύ αγωνίστηκαν, όπως ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς· με τη θεολογία του-δεν είναι καινούρια θεολογία, το ξαναλέγω, είναι η βιβλική και η πατερική, αλλά απλώς την έκανε σαφή και την προέβαλε, επειδή υπήρξαν αφορμές. Πρέπει αυτά να προβάλλονται. Και η Εκκλησία μας προσπαθεί να το κάνει αυτό. Η Εκκλησία μας, βλέπετε, προβάλλει την Κυριακή την Α΄ των Νηστειών, την Ορθοδοξία. Και γιορτάζει τον εαυτόν της, την ορθοδοξότητά της. Προβάλλει την Β΄ Κυριακή τον άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά, για να δείξει ότι εκείνο το οποίον τότε αγωνίστηκε, εκατόν-τόσα χρόνια εις την 7^η Οικουμενικήν Σύνοδο να διασώσει και την ανθρώπινη φύση του Θεού Λόγου, έρχεται τώρα ο άγιος Γρηγόριος να μας πει ότι αυτό είναι δυνατό: το ότι μπορεί τώρα ο άνθρωπος, αφού ο Θεός έγινε άνθρωπος, ο άνθρωπος μπορεί να γίνει Θεός.

     Γι’ αυτό, αγαπητοί, κατακλείοντες, θα σας έλεγα, μη μένομε στα στενά όρια μιας ανεπαρκεστάτης και στοιχειωδεστάτης μετανοίας. Μια μετάνοια χωρίς δάκρυα πολλές φορές· χωρίς δάκρυα, χωρίς συναίσθηση, από μια συνήθεια πάμε να πούμε τις αμαρτίες μας και τίποτε άλλο. Να ήταν τουλάχιστον και της προκοπής η μετάνοιά μας! Να ήταν της προκοπής! Θα άξιζε ο κόπος. Ούτε αυτή δεν είναι της προκοπής. Γιατί; Γιατί απλούστατα δεν έχουμε μπροστά μας, στον οπτικό μας ορίζοντα, την αναγέννηση. Αν  έχουμε στον οπτικό μας ορίζοντα την αναγέννηση, τότε θα δούμε ότι η μετάνοια είναι ένα μεταβατικό στάδιο. Βέβαια πρέπει να μετανοούμε σε όλη μας τη ζωή, γιατί είμαστε άνθρωποι και πέφτουμε. Αλλά αν το θέλετε, στη ζωή των μεγάλων αγίων, δεν έχουμε πια μετάνοια. Παρά το ότι αυτοί έλεγαν «άστε με να μετανοήσω ακόμη», όπως έλεγε ο άγιος Σισώης. «Άστε με να μετανοήσω.» Και είχε λάμψει ολόκληρος. Όμως, όπως λέγει και ο άγιος Συμεών ο νέος Θεολόγος «αυτός που μπήκε στην αναγέννηση και στη θέωση, δεν έχει ανάγκη πλέον ούτε της μετανοίας, ούτε καν των δακρύων. Δεν είναι πλέον η περιοχή της μετανοίας, αλλά της θεολογίας». Είναι μεγάλο πράγμα αυτό. Ε, αυτή λοιπόν η προοπτική, αυτός ο οπτικός ορίζων, έχει χαθεί από τα μάτια μας. Κι έχει μείνει μπροστά μας μόνον η μετάνοια. Γιατί νομίζουμε ότι το παν είναι η μετάνοια. Την αφήνουμε κι αυτή και ατονεί, γιατί είναι ίδιον του ανθρώπου να μη θέλει να φθάνει στο τέλος. Αλλά λέει: «Δέκα είναι;». Να σας το πω με ένα μικρό παράδειγμα. Όλοι το παθαίνουμε. «Τι ώρα τελειώνει η Εκκλησία; Εννιά; Ε, θα πάω 8.30. Δέκα; Θα πάω 9.30. Τελειώνει δώδεκα; Θα πάω 11.30». Αυτό παθαίνουμε. Λέμε «η μετάνοια, ε, ας είναι και λιγάκι πιο εδώ, δεν πειράζει». Ας προβάλλουμε, ξαναλέω άλλη μια φορά, στον οπτικό μας ορίζοντα όλο το μέγεθος του μυστηρίου της σωτηρίας μας·που είναι η αναγέννησις του ανθρώπου, που προεβλήθη τόσο δυνατά από τον άγιο πατέρα, τον άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά και που η Εκκλησία μας προβάλλει κάθε δεύτερη Κυριακή των Νηστειών                   

                ΠΡΟΣ ΔΟΞΑΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ ΘΕΟΥ

    και με απροσμέτρητη ευγνωμοσύνη στον πνευματικό μας καθοδηγητή

              μακαριστό γέροντα Αθανάσιο Μυτιληναίο,

μεταφορά της απομαγνητοφωνημένης ομιλίας σε ηλεκτρονικό κείμενο και επιμέλεια: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος

ΠΗΓΕΣ:ΕΔΩ

·       Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Κ.

·       http://www.arnion.gr/mp3/

Π

Παρασκευή Β΄Χαιρετισμῶν : Χαῖρε σκέπη τοῦ κόσμου, πλατυτέρα νεφέλης

  Χαῖρε σκέπη τοῦ κόσμου, πλατυτέρα  νεφέλης. 

             Μαζί μέ τόν ὑμνογράφο τῆς Ἐκκλησίας μας, ἀγαπητοί μου, ψάλαμε πρός τήν Ὑπεραγία Θεοτόκο τήν Β΄ στάση τῶν Χαιρετισμῶν. Εἶναι κάτι πού πολύ εὐχαριστεῖ τήν Παναγία, ἀλλά καί ὅλοι μας αἰσθανόμαστε κατάνυξη καί ἀγαλλίαση σ᾿ αὐτές τίς Ἀκολουθίες, γι᾿ αὐτό καί στούς χαιρετισμούς οἱ Ναοί εἶναι πάντοτε γεμᾶτοι. Ἄν ὅλοι χαιρώμαστε, ἕνας εἶναι πού στενοχωρεῖται, πού λυπᾶται καί καίγεται. Τόν πιάνει τρέλα, ὑποφέρει, δέν ἀντέχει νά ἀκούει τά λόγια αὐτά. Καί αὐτός εἶναι ὁ ἔξω ἀπ᾿ ἐδῶ, ὁ διάβολος. Τήν μισεῖ ὅσο τίποτε ἄλλο στόν κόσμο,  γιατί ἡ Παναγία τοῦ χάλασε τά σχέδια. Ἔφερε τόν Χριστό στόν κόσμο, πού συνέτριψε τήν δύναμή του. Ἔγινε ἡ γέφυρα τῆς σωτηρίας μας. Ἀλλά μαζί μέ αὐτόν καί οἱ αἱρετικοί χιλιαστές, Προτεστάντες κ.ἄ. δέν θέλουν νά ἀκούσουν  γιά τήν Παναγία, εἶναι τό κόκκινο πανί γι᾿ αὐτούς. Νά βλέπατε τί μοῦτρα κάνουν καί ὁ διάβολος καί οἱ αἱρετικοί, πῶς τσουρουφλίζονται, ὅταν ἐμεῖς μαζευώμαστε καί ὑμνοῦμε τήν Παναγία. Καί μόνο αὐτό φτάνει γιά νά ἀποδείξει περίτρανα ὅτι ἡ αἵρεσις εἶναι κάτι δαιμονικό καί ὅτι οἱ αἱρετικοί εἶναι δαιμονισμένοι.

Κάποτε ζοῦσε ἕνας ἁγιογράφος πολύ εὐλαβής. Ζωγράφιζε τούς ἁγίους μέ νηστεία καί προσευχή. Μά ὅταν καθόταν νά ἁγιογραφήσει τήν Παναγία, ἔβαζε ὅλο τό μεράκι του, ὅλη τήν δεξιοτεχνία του. Ὧρες στεκόταν καί μέ δακρυσμένα μάτια καμάρωνε τήν Παναγία καί τήν εὐχαριστοῦσε, πού τοῦ ἔδινε τήν δύναμη νά τήν ἁγιογραφεῖ. Αὐτό ὅμως ἐξαγρίωνε τόν διάβολο. Θά τόν τακτοποιήσω, μονολογοῦσε. Θά τόν κάνω νά μή μπορεῖ νά ἁγιογραφεῖ.

Πράγματι παρέλυσε τό χέρι του καί δέν μποροῦσε πλέον νά πιάσει τό πινέλο. Ἀλλά ἀπατήθηκε ὁ διάβολος. Αὐτός πού ἀγαπᾶ τήν Παναγία βρίσκει τρόπους νά τήν εὐχαριστεῖ. Δέν μποροῦσε νά ζωγραφίσει μέ τά χέρια, ζωγράφιζε μέ τό πινέλο στό στόμα.

Ξεκίνησε λοιπόν νά ἁγιογραφήσει τήν Πλατυτέρα ψηλά στόν θόλο τοῦ Ἱεροῦ. Ἔσκασε ὁ διάβολος, ἀγρίεψε. Θά σοῦ δείξω ἐγώ ἄν μπορέσεις καί τήν τελειώσεις. Ὅπως κάποτε πέταξε ἀπό τήν σκαλωσιά τόν Ἅγιο Ἀθανάσιο τόν Ἀθωνίτη καί τόν τραυμάτισε θανάσιμα, ἔτσι καί τώρα, τήν ὥρα πού ὁ ἁγιογράφος μέ τό πινέλο στό στόμα ζωγράφιζε, ἦρθε ὁ διάβολος καί ξεκάρφωσε τήν σκαλωσιά, γιά νά τόν ρίξει κάτω. Βοήθα με, Κυρά Παναγιά, φώναξε ὁ ἁγιογράφος τρομαγμένος. Ἄν πέσω κάτω θά σκοτωθῶ. Τήν ἴδια στιγμή πρόφτασε ἡ Παναγία. Ἔβγαλε τό χέρι της ἀπό τήν ἁγιογραφία καί τόν ἅρπαξε. Ἀπό τίς φωνές ἔτρεξαν κάποιοι περαστικοί καί τόν κατέβασαν μέ ἀνεμόσκαλα!! Ἡ Παναγία πρόφτασε, ἔκανε τό θαῦμα της.

Αὐτό τό θαῦμα θά μποροῦσε νά γίνει στόν καθένα μας, ὅταν ἀντιμετωπίζουμε κινδύνους, ἀρκεῖ ἐμεῖς νά πιστεύουμε καί νά καταφεύγουμε στήν κραταιά σκέπη τῆς Θεοτόκου. Οἱ εἰκόνες θαυματουργοῦν, ὅταν αὐτοί πού τίς ζωγραφίζουν εἶναι εὐλαβεῖς καί καθαροί. Οἱ εἰκόνες θαυματουργοῦν, ὅταν ἐμεῖς πιστεύουμε καί ἀγωνιζώμαστε. Ἡ Παναγία μᾶς σκεπάζει  καί μᾶς προστατεύει μέ τήν χάρη της.

Ἄν διαβάσουμε τήν Ἁγία Γραφή, στό βιβλίο τῆς Ἐξόδου, θά δοῦμε καταπληκτιμά πράγματα. Ὁ Θεός ὡδηγοῦσε τούς Ἰσραηλίτες μέσα στήν ἔρημο, τούς ἔδειχνε τόν δρόμο, πού ἔπρεπε νά ἀκολουθήσουν. Τήν ἡμέρα προπορευόταν μία νεφέλη, κάτι σάν σύννεφο, πού τούς ὁδηγοῦσε ἀλλά καί ἔρριχνε σκιά πάνω τους, γιά νά τούς δροσίζει, νά τούς προφυλασσει ἀπό τόν καύσωνα τῆς ἐρήμου.Τό βράδυ γινόταν πύρινος στῦλος, πού τούς ἐφώτιζε καί τούς ζέσταινε. Τό βράδυ στήν ἔρημο πέφτει χαμηλά ἡ θερμοκρασία.

 Ὅταν οἱ Αἰγύπτιοι μέ τά ἅρματα ἔτρεξαν ξωπίσω τους , γιά νά τούς φέρουν πάλι πίσω στήν σκλαβειά, ἡ νεφέλη πῆγε καί στάθηκε πίσω ἀπό τούς Ἰσραηλίτες. Κάλυψε τά νῶτα τους, γιατί πίσω τους ἦταν ὁ ἐχθρός. Ἔγινε  ὁ Θεός ὀπισθοφυλακή. Εἶναι πολύ συγκινητικό αὐτό. Ὁ Θεός φροντίζει καί προστατεύει τούς δικούς του ἀνθρώπους.

Αὐτή ἡ νεφέλη εἰκονίζει τήν Παναγία, κατά τούς ἁγίους Πατέρες, γι᾿ αὐτό καί ψάλλουμε στούς χαιρετισμούς, χαῖρε πύρινε στῦλε ὁδηγῶν τούς ἐν σκότει, χαῖρε σκέπη τοῦ κόσμου πλατυτέρα νεφέλης.

Κάτι ἀνάλογο ἔγινε μέ τήν Κωνσταντινούπολη. Ὅταν τήν ἔχτισε ὁ Μέγας Κωνσταντῖνος, τήν ἀφιέρωσε στήν Παναγία. Ἔτσι στό τροπάριο, τῇ Ὑπερμάχῳ, ψάλλουμε ἀναγράφω σοι ἡ πόλις σου, Θεοτόκε.

Τό 1453 ὁ Μωάμεθ μέ τίς ὀρδές του πολιόρκησε τήν Βασιλεύουσα.Ἔκανε πολλές ἀπόπειρες νά τήν καταλάβει, μά πάντοτε ἀποτύγχανε. Ἕνα σύννεφο ἦρθε καί κάθησε πάνω ἀπό τήν Πόλη, τήν σκέπαζε ὁλόκληρη. Ἦταν πάλι ἡ σκέπη τῆς Παναγίας. Ὁ Μωάμεθ κουράσθηκε, πίστεψε ὅτι δέν μπορεῖ νά τήν κυριεύσει καί σκέφθηκε νά λύσει τήν πολιορκία καί νά φύγει. Ὅμως τήν τελευταία νύχτα κάποιος τοῦ εἶπε:  Μή φεύγεις. Ἡ νεφέλη πού σκέπαζε τήν πόλη, σηκώθηκε καί ἔφυγε. Αὐτό σημαίνει ὅτι ὁ Θεός τους τούς ἐγκατέλιψε. Αὔριο ἡ πόλη θά εἶναι στά χέρια σου, ὅπως καί ἔγινε.

Ἀγαπητοί μου,

Ἡ Παναγία εἶναι ἡ σκέπη ὅλου τοῦ κόσμου. Καί τῶν εὐσεβῶν καί τῶν ἁμαρτωλῶν ἀνθρώπων. Μή λησμονοῦμε νά  ἐπικαλούμεθα τήν βοήθεια καί ἀντίληψή της. Θά εἴμαστε πάντοτε κερδισμένοι. Ἕνα τελευταῖο παράδειγμα.

Σ᾿ ἕνα μοναστήρι ζοῦσε ἕνας μοναχός, πού ἦταν ἀμελής καί ράθυμος. Δέν πήγαινε στίς ἀκολουθίες, στίς ἀγρυπνίες, οὔτε τόν κανόνα του ἔκανε, οὔτε ὑπακοή. Ὅμως παρ᾿ ὅλα αὐτά ἀγαποῦσε τήν Παναγία καί κάθε φορά πού περνοῦσε μπροστά ἀπό τήν εἰκόνα της, τήν κοίταζε στά μάτια καί τῆς ἔλεγε μέ σεβασμό, χαῖρε Κεχαριτωμένη, ὁ Κύριος μετά σοῦ.

Στό τέλος τῆς ζωῆς του εἶδε ἕνα ὅραμα, γιά νά διορθωθεῖ. Παρουσιάσθηκε ἕνας ἄγγελος πού τοῦ εἶπε, ἔλα νά δεῖς τίς ἁμαρτίες σου στή ζυγαριά τοῦ Θεοῦ. Ὁ ζυγός ἔγερνε πρός τό μέρος τῶν ἁμαρτιῶν του. Τότε ἡ Παναγία  πού ἦταν εὐχαριστημένη ἀπό τήν ἀγάπη τοῦ μοναχοῦ, πῆγε καί γονάτισε μπροστά στό Χριστό. Ἡ μητέρα σου ζητάει μία χάρη, εἶπε. Ἀπό τό αἷμα πού σοῦ ἔδωσα θέλω νά μοῦ δώσεις μία σταγόνα. Τό αἷμα πού ἔχυσες ἐπάνω στό σταυρό δέν ἦταν λύτρο ἀντί πολλῶν;  Μία σταγόνα σοῦ ζητῶ.

Ὁ Χριστός δέν μπόρεσε νά τῆς τό ἀρνηθεῖ. Πάνω στή ζυγαριά οἱ δαίμονες εἶχαν τό βιβλίο μέ τίς ἁμαρτίες τοῦ μοναχοῦ, πού βάραινε πολύ. Ἡ Παναγία ἔρριξε τήν σταγόνα τοῦ Τιμίου Αἵματος πάνω στό βιβλίο καί ἀμέσως ἔγινε τό θαῦμα. Οἱ ἁμαρτίες ἔσβησαν καί ὁ μοναχός φώναξε μέ ὅλη τήν δύναμή του χαῖρε Κεχαριτωμένη, ὁ Κύριος μετά σοῦ.

Ἀγαπητοί μου,

Μή ἀμελοῦμε καί μή ξεχνοῦμε  πολύ συχνά, πάντοτε, κάθε ὥρα καί στιγμή νά ἐπικαλούμεθα τήν Παναγία. Νά διαβάζουμε, ἄν εἶναι δυνατόν, κάθε μέρα τούς χαιρετισμούς της. Ποτέ μή παύσουμε νά τήν ὑμνοῦμε καί νά τήν ἀγαποῦμε. Θά μᾶς σκεπάσει μέ τήν χάρη της, θά μᾶς λυτρώσει μέ τήν δύναμή της. Θά μᾶς ἀπαλλάξει ἀπό τά βάσανα τῆς παρούσης ζωῆς, ἀλλά καί τῆς ἄλλης. Πάντοτε νά τήν ἐπικαλούμεθα μέ πίστη καί λαχτάρα. Μῆτερ τοῦ Θεοῦ, φύλαξον ἡμᾶς ὑπό τήν σκέπην σου. Ἀμήν.-

πηγή

A΄ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ

 «Ἀνοίξω τό στόμα μου καί πληρωθήσεται Πνεύματος καί λόγον ἐρεύξομαι τῇ βασιλίδι Μητρί, καί ὀφθήσομαι φαιδρῶς πανηγυρίζων καί ἄσω γηθόμενος ταύτης τά θαύματα» (εἰρμός ὠδῆς α΄ κανόνος Ἀκαθίστου Ὕμνου).  

(Θά ἀνοίξω τό στόμα μου καί θά γεμίσει ἀπό τό Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ, καί θά πῶ λόγο γιά τή βασίλισσα Μητέρα, καί θά φανῶ φαιδρός πανηγυριστής καί θά τραγουδήσω μέ χαρά τά θαύματά της).

Ὁ ἅγιος ὑμνωδός, ὡς στόμα τῆς Ἐκκλησίας καί δικό μας, μᾶς λέει ὅτι θά μιλήσει, θά φωνάξει γιά τήν Παναγία, πού εἶναι ἡ βασίλισσα Μητέρα, πού σημαίνει καταρχάς ὅτι ὁ λόγος του δέν ἐκφράζει μόνο τά δικά του συναισθήματα καί τήν προσωπική του πίστη, ἀλλά τήν πίστη καί τά συναισθήματα ὅλων τῶν μελῶν τῆς Ἐκκλησίας – στήν Ἐκκλησία δέν ὑπάρχει τίποτε ἄλλωστε ἀτομικό.

 Καί τί θά πεῖ γιά τήν Παναγία; Τί λόγο θά ἐκφράσει τό στόμα του πού ’ναι καί λόγος δικός μας; Ὄχι βέβαια κάποιον πρόχειρο λόγο - ὅ,τι συνήθως ταιριάζει στίς πονηρίες τοῦ κόσμου τούτου τοῦ ἀπατεώνα. Ἀλλ’ οὔτε καί κάποιον ἀνθρώπινο στοχασμό, ὅσο σοφός κι ἄν εἶναι αὐτός - ὅ,τι διατυπώνει μία φιλοσοφία ἤ μία ἰδεολογία, τίς ὁποῖες κατήργησε ὁ ἀποκαλυμμένος λόγος τοῦ Θεοῦ. Ὁ λόγος του, σημειώνει, θά εἶναι λόγος τοῦ ἁγίου Πνεύματος. «᾽Ανοίξω τό στόμα μου καί πληρωθήσεται Πνεύματος». Αὐτό πού ἐν Πνεύματι λέει ὁ προφητάναξ Δαβίδ: «Κύριε τά χείλη μου ἀνοίξεις καί τό στόμα μου ἀναγγελεῖ τήν αἴνεσίν σου» (Κύριε θά ἀνοίξεις τά χείλη μου και τό στόμα μου θά Σέ δοξολογήσει), τό ἴδιο ἐν Πνεύματι ἐκφράζει καί ὁ ἅγιος ὑμνογράφος. Διότι κανένα πρόσωπο δέν εἶναι περισσότερο αἰνετό ἀπό τούς ἁγίους μας πέραν τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου. Κι αὐτό θά πεῖ ὅτι μόνον ὁ ἐμφορούμενος ἀπό τό ἅγιον Πνεῦμα μπορεῖ νά δεῖ ὀρθά καί νά μιλήσει σωστά γιά τήν Ὑπεραγία Θεοτόκο. Θά ἔλεγε κανείς ὅτι μόνον ἕνας προφήτης ἤ ἕνας ἀπόστολος ἔχει τό δικαίωμα νά ἐκφέρει λόγο γιά τήν Παναγία.

Αἰτία γι’ αὐτό εἶναι τό γεγονός ὅτι  ἡ Παναγία, μόνη Αυτή ὡς τό ὡραιότερο ἄνθος ἀπό ὅλη τήν ἀνθρωπότητα, χαριτώθηκε ἀπό τόν Θεό νά γίνει ἡ Μητέρα τοῦ Κυρίου, ὁπότε ἡ θέα της ἀποκαλύπτει καί τήν πίστη γιά τόν Υἱό καί Θεό της – συνθεωρούνται πάντοτε ὁ Κύριος Ἰησοῦς καί ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος, γι’ αὐτό καί μόνο τά μετασκευασμένα ἀπό τό Ἄγιον Πνεῦμα μάτια τήν βλέπουν σωστά, ὅπως παρομοίως συνέβη καί μέ τήν ἐξαδέλφη της Ἐλισάβετ, μητέρα τοῦ Προδρόμου, μετά τόν Εὐαγγελισμό Της. «Ἐπλήσθη Πνεύματος ἁγίου ἡ Ἐλισάβετ καί ἀνεφώνησε φωνῇ μεγάλῃ καί εἶπε: Εὐλογημένη σύ ἐν γυναιξί». Πρέπει νά εἶσαι πνευματοφόρος πιά γιά νά δεῖς τήν Παναγία ὡς Παναγία.

Ἀπό τήν ἄποψη αὐτή μπροστά στή Μοναδική κρίνεται ἡ ποιότητα τῆς χριστιανικῆς μας συνειδήσεως - ἀποκαλυπτόμαστε ὀρθόδοξοι ἤ αἱρετικοί. Η Παναγία συνιστᾶ κριτήριο ὀρθοδοξίας. Ὅσοι λοιπόν τήν παραθεωροῦν ἤ  πολύ περισσότερο τήν ὑβρίζουν(!), σάν τούς Γιεχωβάδες γιά παράδειγμα, δέν ἀπέχουν πολύ ἀπό τή θέση τῶν ᾽Ιουδαίων τῆς ἐποχῆς τοῦ Κυρίου: κι ἐκεῖνοι τήν ἔκριναν μέ τίς πιό ἀκατανόμαστες ὕβρεις. Ἀλλά κι αὐτοί πού ἰσχυρίζονται ὅτι εἶναι μιά ἁπλή γυναίκα, ὅπως ὅλες οἱ ἄλλες, φανερώνουν τήν αἵρεσή τους, σάν τούς αἱρετικούς Προτεστάντες. Αὐτοί πού ὑπερτιμοῦν ἀπό τήν ἄλλη τήν Παναγία ἀναβιβάζοντάς την στό ἐπίπεδο τῆς θεότητος, σάν τούς Ρωμαιοκαθολικούς, φανερώνουν τή δεξιά ἀπόκλιση τῆς πλάνης. Γιά τούς ᾽Ορθοδόξους ὅμως ἡ Παναγία εἶναι αὐτό πού δηλώνει τό ὄνομά της: Παν-αγία, δηλ. ὑπεράνω ὅλων τῶν ἁγίων, μά ἄνθρωπος. Γεμάτη ἀπό τή χάρη τοῦ Θεοῦ, χωρίς ὅμως νά ξεφεύγει ἀπό τά ἀνθρώπινα ὅρια. Στό πρόσωπο τῆς Παναγίας βλέπουμε τήν ἀνθρώπινη προοπτική: νά θεωθοῦμε, ἐννοώντας ὡς θέωση τήν ἕνωσή μας μέ τόν Κύριο, παραμένοντας ὅμως πάντοτε ἄνθρωποι.

Κι ὁ ὑμνογράφος καταλήγει: σ᾽ αὐτήν τήν κατάσταση, πού τό Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ μᾶς δίνει λόγο γιά νά μιλήσουμε γιά τήν Παναγία, χαιρόμαστε καί πανηγυρίζουμε. Δέν μποροῦμε νά θυμηθοῦμε τήν Παναγία καί νά μή φαιδρύνει ἡ ψυχή μας, νά μήν πλησθοῦμε εὐφροσύνης. Γιατί βλέπουμε σ᾽ Αὐτήν τήν περίσσεια τῆς χάρης τοῦ Θεοῦ πού εἶναι περίσσεια Ἀγάπης δικῆς Του καί δικῆς της, μορφοποιούμενης στίς θαυμαστές ἀδιάκοπα πρός χάριν μας ἐπεμβάσεις της. Κι ἡ χάρη εἶναι πάντοτε χαρά. Μόνον ὁ διάβολος σκυθρωπάζει καί καίγεται ἀπό τήν ἀναφορά καί μόνο τοῦ ὀνόματός της.

Οἱ συνάξεις μας κάθε φορά ἐπί τῇ μνήμῃ τῆς Παναγίας ἀποδεικνύουν ὅτι κι ἐμεῖς ἐμφορούμαστε ἀπό Πνεῦμα Θεοῦ. Λίγο ἤ πολύ ἡ χάρη τοῦ ἁγίου Πνεύματος μᾶς ἱκανώνει ἐν Ἐκκλησίᾳ καί πνευματικά ἑνωμένοι νά ἀτενίζουμε τό πρόσωπο τῆς Θεοτόκου. Ἡ εὐθύνη μας εἶναι διπλή: νά κρατᾶμε τή χάρη αὐτή, δηλαδή νά βρισκόμαστε σέ ἑτοιμότητα πάντοτε τιμῆς της, καί νά ἀγωνιζόμαστε νά τήν αὐξάνουμε. Καί διακράτηση καί αὔξηση τῆς χάρης τοῦ Θεοῦ, πού πλούσια εἶχε καί ἔχει ἡ Παναγία, σημαίνει: νά ὑποτασσόμαστε κάθε φορά στό θέλημα τοῦ Θεοῦ. Τό «ἰδού ἡ δούλη Κυρίου, γένοιτό μοι κατά τό ρῆμα Σου» τῆς Παναγίας νά γίνεται καί ἡ δική μας ἀπάντηση στήν ὅποια πρόσκληση τοῦ Θεοῦ πού μᾶς ἀπευθύνει τήν κάθε στιγμή τῆς ζωῆς μας.

 πηγή

Σύντομα κηρύγματα στους χαιρετισμούς της Παναγίας-Ένα πραγματικά αξιόλογο βιβλίο

 

 Σύντομα κηρύγματα στους χαιρετισμούς της Παναγίας. Σε ελάχιστα αντίτυπα μόνο από τον Συγγραφέα. 

Αποστέλλεται δωρεάν  και σε ηλεκτρονική μορφή

 στο e-mail.

Περισσότερες πληροφορίες pater9870@gmail.com

το μεταφέρουμε από εδώ

Η ΝΗΣΤΕΙΑ ΤΩΝ ΑΙΣΘΗΣΕΩΝ

 

“Όπως ακριβώς νηστεύουμε από τις τροφές, έτσι να νηστεύει και η γλώσσα μας και να είναι μακριά από την καταλαλιά, από το ψέμα, από την αργολογία, από την αποδοκιμασία του πλησίον, από την οργή. Παρόμοια να νηστεύουμε με τα μάτια μας, να μην κοιτάζουμε μάταια πράγματα, να μην κοιτάζουμε με αναίδεια και παρρησία. Παρόμοια με όλες τις αισθήσεις”  (Αββάς Δωρόθεος)

Η περίοδος της νηστείας χωρίζει τον χρόνο στο ένα δέκατό του. Η Εκκλησία σκόπιμα μας δίνει την δυνατότητα, μέσα από αυτή την ευλογημένη περίοδο, να ξαναδούμε τον χρόνο μας μέσα από έναν άλλο τρόπο: αυτόν της άσκησης και της αυτογνωσίας που μας κάνει να βλέπουμε τον εαυτό μας και τον πλησίον μας κάτω από ένα άλλο πρίσμα: αυτό της αγάπης που γίνεται υπέρβαση του “είμαι το κέντρο του κόσμου”.

Αυτός ο τρόπος διαφαίνεται μέσα από τον επανα-ορισμό τι είναι για τον άνθρωπο οι αισθήσεις: πηγή αγάπης, ζωής και φωτός ή δρόμος αυτοθέωσης και θέασης του συνανθρώπου ως αντικειμένου χρήσης προς όφελος; Η ασκητική παράδοση είναι ξεκάθαρη: η νηστεία από τις τροφές είναι η βάση για την νηστεία από τα πάθη: η γλώσσα να μην γίνεται αφορμή έκφρασης αποδοκιμασίας του πλησίον εξαιτίας της οργής ή της κατάκρισης ή της μάταιης φλυαρίας. Τα μάτια να μην εποφθαλμιούν την ακεραιότητα του άλλου, ούτε να περιεργάζονται την φιλήδονη χρήση του. Το ίδιο και οι άλλες αισθήσεις, να γίνονται αφορμές συμφιλίωσης και αγάπης ή, τουλάχιστον, αποφυγής της διάσπασης, του διχασμού, της οικειοποίησης του άλλου ως κτήματός μας. Τα πάντα να λειτουργούν στην προοπτική της συνάντησης και της επικοινωνίας που ανοίγει τις καρδιές, όπως επίσης και ο χρόνος της νηστείας να μας κάνει, με ηρεμία και προσευχή, να βλέπουμε “τι είναι αυτό που μας ενώνει, μας χωρίζει, μας πληγώνει”, όπως λέει ένα τραγούδι, με τον συνάνθρωπο, ώστε να υπερβούμε την, κατά βάθος, μοναξιά μας.

Η νηστεία σήμερα, για τους πολλούς, μεγαλύτερους και μικρότερους, θεωρείται αλλαγή διατροφής, με αφετηρία την εθιμική μας παράδοση. Συνδυάζεται με μια επιστροφή στην Εκκλησία για το καλό του χρόνου, με μια προετοιμασία για το Πάσχα, όχι όμως τόσο αυτό της πίστης στην εμπειρία της ανάστασης και στην προσδοκία της για μας, αλλά στην χαρά και την αλλαγή που μια γιορτή φέρνει, για να συνεχιστεί η ζωή στους ρυθμούς της. Η υπερπροσφορά νηστίσιμων τροφών κάνει την νηστεία πιο εύκολη ως προς τις επιλογές και την στέρηση, ωστόσο μας αποπροσανατολίζει από το περιεχόμενό της. Και επειδή η εκκοσμίκευση και ο θρησκευτικός αποχρωματισμός κυριαρχούν ως πλειοψηφικά ρεύματα, σε επίπεδο διαμόρφωσης της ζωής (ΜΜΕ, Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, διασκέδαση και εστίαση), δεν έχουμε ουσιαστική αλλαγή, αληθινό δεκατισμό του χρόνου.

Κλειδί και πάλι είναι η οικογένεια. Η νηστεία μπορεί να γίνει αφορμή και ευκαιρία τα μέλη της να μαζεύονται συχνότερα γύρω από το κοινό τραπέζι. Να νηστεύουν από τις ατομικές επιλογές τους. Να συναντιούνται στις εκκλησιαστικές ακολουθίες της Σαρακοστής, ιδίως σε απογευματινές προηγιασμένες, Χαιρετισμούς και τις Κυριακές. Να ξαναβλέπουν τα προγράμματα της ζωής και τους χαρακτήρες συζητώντας περισσότερο. Και να νηστεύουν από την θέαση του άλλου ως μέσου για τον εγωτικό μας θρίαμβο, δίδοντας χρόνο για σπουδή του στην προοπτική της αγάπης. Ο λόγος του Θεού, η προσευχή, η μελέτη, η εξομολόγηση, η ελεημοσύνη είναι τρόποι που συνδράμουν!

 

π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός

Δημοσιεύθηκε στην «Ορθόδοξη Αλήθεια»

Στο φύλλο της Τετάρτης 2 Μαρτίου 2022

πηγή