Απόστολος Ανδρέας ο Πρωτόκλητος: Η Ζωή ενός Οσιομάρτυρ​α κι ένα άγνωστο θαύμα το 1912 (30 Νοεμβρίου)

Επιμέλεια Σοφία Ντρέκου

Μεγαλυνάριον: Πρώτος προσπελάσας τω Ιησού, Πρωτόκλητος ώφθης, και ακρότης των Μαθητών, Ανδρέα θεόπτα, εντεύθεν διανύεις, παθών τας αναβάσεις της αναστάσεως.

Η Ανακομιδή των λειψάνων του Πρωτοκλήτου Αποστόλου Ανδρέα, έγινε στις 26 Σεπτεμβρίου 1964 μ.Χ. από την πόλη της Ρώμης στην πόλη του μαρτυρίου του, την Πάτρα.

Ἀπολυτίκιον Ἦχος δ'.

Ὡς τῶν Ἀποστόλων Πρωτόκλητος 

Καὶ τοῦ κορυφαίου αὐτάδελφος

τῷ Δεσπότῃ τῶν ὅλων, Ἀνδρέα, ἱκέτευε, 

εἰρήνην τῇ Οἰκουμένη δωρήσασθαι 

καὶ ταῖς ψνχαῖς ἡμῶν τὸ μέγα ἔλεος.

Η μεγαλοσύνη του αγίου Ανδρέα είναι φανερή από το πλήθος των τόπων όπου διασώζεται η ανάμνηση της παρουσίας του, κατά την επίγεια ζωή του. Σήμερα συχνά μας αρέσει να ονομάζουμε αυτές τις αναμνήσεις «παραδόσεις», εννοώντας «μεταγενέστερες φανταστικές επινοήσεις», «μύθους». Έτσι, ακόμα και η σταύρωση του αγίου ή η σταύρωσή του σε σταυρό σχήματος Χ αμφισβητείται ως επινόηση. Δε θα συμμεριστώ αυτή την προσέγγιση, αλλά θα προσκυνήσω με ευλάβεια το μεγάλο μαθητή του Χριστού (όπως όλοι τους είναι μεγάλοι), συγκεντρώνοντας posts που δημοσίευσαν άλλοι -νά 'ναι ευλογημένοι- σ' ένα μικρό αφιέρωμα. Ας έχετε/έχουμε την ευχή και τις πρεσβείες του. Κι η Πάτρα ας μην ξεχνά τον προστάτη της - Πάτρα δεν είναι μόνο το καρναβάλι... Δόξα τω Θεώ![1]

Ο ΜΑΘΗΤΗΣ ΜΕ Τ’ ΑΝΑΚΑΤΑ ΜΑΛΛΙΑ

«Από μικρός ξεχώριζα εύκολα τη μορφή του 

ανάμεσα στους άλλους Αποστόλους.

Έψαχνα με μια ματιά όλους τους Μαθητές γρήγορα, 

και αμέσως καταλάβαινα ποιος είναι ο Ανδρέας:

Ήταν πάντα αυτός με τ’ ανάκατα μαλλιά.

Ποτέ δεν λάθευα. 

Τώρα προσεύχομαι να έχω όχι τα μαλλιά του, 

μα τα μυαλά του, τη μιλιά του, την καρδιά του, 

τη χαρά του.» π. Ανδρέας Κονάνος [2]

«30 Νοεμβρίου: του αγίου αποστόλου Ανδρέα του Πρωτόκλητου. Ο άγιος Ανδρέας είναι ένας από τους 12 αποστόλους (τους μαθητές του Χριστού), αδελφός του αγίου αποστόλου Πέτρου. Λέγεται «πρωτόκλητος» (πρωτοκαλεσμένος), επειδή φαίνεται στο Ευαγγέλιο ότι είναι ο πρώτος μαθητής που κάλεσε ο Χριστός.

Μετά την ανάσταση του Χριστού και την Πεντηκοστή (την κάθοδο του Αγίου Πνεύματος στους αποστόλους), ο άγιος ταξίδεψε σε πολλά μέρη διδάσκοντας τους ανθρώπους. Πήγε στη Γεωργία, στη Ρουμανία και αλλού, βάφτισε πολλούς χριστιανούς, αλλά υπέστη και πολλές διώξεις και βασανιστήρια, και κατέληξε στην Πελοπόννησο. Εκεί συνελήφθη από τον κυβερνήτη της Πάτρας Αιγεάτη, που ήταν διώκτης των χριστιανών, και σταυρώθηκε σε σταυρό σχήματος Χ. Είναι ο προστάτης άγιος της Πάτρας.

• Είναι επίσης προστάτης άγιος της Σκωτίας, γι’ αυτό η σημαία της Σκωτίας έχει το σταυρό σε σχήμα Χ. 

Ο σταυρός αυτός πέρασε στη σημαία της Μεγάλης Βρετανίας, συνδυασμένος με τους σταυρούς της Αγγλίας και της Ουαλίας (που όλες μαζί αποτελούν το κράτος της Μ. Βρετανίας), γι’ αυτό η βρετανική σημαία έχει αυτό τον πολυσύνθετο σταυρό παράξενου σχήματος.»[3]

Άγιος απόστολος Ανδρέας ο Πρωτόκλητος

ΑΚΟΛΟΥΘΕΙΝ (παπά Γιώργης Δορμπαράκης) 

Ο άγιος Ανδρέας ήταν από την πόλη της Βηθσαϊδά, υιός κάποιου Εβραίου Ιωνά και αδελφός του Πέτρου του αποστόλου και κορυφαίου των μαθητών του Χριστού. Αυτός προηγουμένως μαθήτευσε στον Πρόδρομο και Βαπτιστή Ιωάννη, κι έπειτα, όταν άκουσε από τον διδάσκαλό του, που δακτυλοδεικτούσε τον Ιησού, το, Ίδε ο αμνός του Θεού, τον άφησε και ακολούθησε τον Χριστό. Είπε και στον Πέτρο το, Ευρήκαμεν Ιησούν τον από Ναζαρέτ, και αποσπάστηκε στην αγάπη του Χριστού. Και πολλά άλλα είναι γραμμένα γι’ αυτόν στη θεόπνευστη Γραφή. Αυτός λοιπόν με τον τρόπο αυτό ακολούθησε τον Χριστό. Μετά την Ανάληψη Εκείνου, για τον κάθε απόστολο κληρώθηκε και διαφορετική χώρα. 

• Στον πρωτόκλητο έτυχε η χώρα των Βιθυνών και ο Εύξεινος Πόντος, τα μέρη της Προποντίδας, μαζί με τη Χαλκηδόνα και το Βυζάντιο και τη Θράκη και τη Μακεδονία, που έφθαναν μέχρι τον Ίστρο ποταμό, η Θεσσαλία και η Ελλάδα και τα μέρη της Αχαΐας. Αλλά και η Αμινσός, η Τραπεζούντα, η Ηράκλεια και η Άμαστρις. Αυτές τις χώρες δεν τις πέρασε, σαν λόγια που χάνονται, αλλά σε κάθε πόλη υπέστη πολλές δυσκολίες, συνάντησε πολλές δυσχέρειες, μολονότι με τη βοήθεια του Χριστού τις ξεπερνούσε όλες. Θα θυμηθούμε το τι πέρασε σε μία πόλη, αφήνοντας τις άλλες στους γνώστες του έργου του.

Όταν ο Ανδρέας έφτασε στη Σινώπη και κήρυξε εκεί τον λόγο του ευαγγελίου, υπέστη πολλές θλίψεις. Δηλαδή τον έριξαν στη γη και τον τραβούσαν από τα χέρια και τα πόδια, τον κατασπάρασσαν με τα δόντια και τον κτυπούσαν με ξύλα, τον λιθοβολούσαν και τον τράβηξαν μακριά από την πόλη, αφού του έκοψαν το δάκτυλο με τα δόντια. Αλλά αυτός φάνηκε και πάλι άρτιος και υγιής από τις πληγές του, με επέμβαση του Σωτήρα και Διδασκάλου του. Από εκεί σηκώθηκε και επισκέφτηκε πολλές πόλεις και χώρες, όπως τη Νεοκαισάρεια, τα Σαμόσατα, τους Αλανούς, τους Αβασγούς, τους Ζήκχους, του Βοσποριανούς και τους Χερσωνίτας. 

Έπειτα διέπλευσε στο Βυζάντιο, χειροτόνησε τον Στάχυ επίσκοπο, πέρασε από τις υπόλοιπες χώρες, και έφτασε προς την ένδοξη Πελοπόννησο. Εκεί φιλοξενήθηκε από τον Σωσίο, τον οποίο, επειδή ήταν βαριά άρρωστος, τον θεράπευσε. Και αμέσως όλη η πόλη εκείνη των Πατρών προσήλθε στον Χριστό. Τότε ήταν που και η γυναίκα του ανθυπάτου Μαξιμίλλα λύθηκε από τα χαλεπά δεσμά της αρρώστιας της και έγινε γρήγορα καλά, οπότε πίστεψε και αυτή. Και ο σοφότατος Στρατοκλής, ο αδελφός του ανθυπάτου Αιγέατου, και άλλοι πολλοί που ταλαιπωρούνταν από ποικίλα νοσήματα, βρήκαν την υγεία τους με το ακούμπισμα των χεριών του αποστόλου.

Για όλα αυτά, περιέπεσε σε μανία ο Αιγεάτης και προσήλωσε σε σταυρό τον απόστολο, οπότε και ο απόστολος έφυγε από τη ζωή αυτή. Ο ίδιος δε, έπεσε στη γη από ψηλό γκρεμό και συνετρίβη. Το λείψανο του αποστόλου, μετά από πολύ χρόνο, μετατέθηκε στη Κωνσταντινούπολη, επί της βασιλείας του Κωνσταντίνου του Μεγάλου, με δική του διαταγή, από τον άγιο Αρτέμιο τον μάρτυρα. Και κατατέθηκε μαζί με τον άγιο Λουκά και τον άγιο Τιμόθεο στο περίβλεπτο τέμενος των Αγίων Αποστόλων».

Ο άγιος Ανδρέας ο πρωτόκλητος, ο πρώτος δηλαδή που κλήθηκε από τον Χριστό να γίνει μαθητής Του, δεν κλήθηκε απροϋπόθετα και ως έτυχε. Υπήρξε από εκείνους που είχαν αναζητήσεις σχετικά με τον Μεσσία, που ο πόθος τους για τον Θεό ήταν έντονος. Κι αυτό φάνηκε και από το γεγονός ότι ανήκε στην ομάδα των μαθητών του Ιωάννου του Προδρόμου, ο οποίος προετοίμαζε τους ανθρώπους ακριβώς προς υποδοχή του Μεσσία, και από το γεγονός ότι μετά την κλήση του ένιωσε την ανάγκη να καλέσει τον αδελφό του Πέτρο, με τη διαπίστωση ότι «ευρήκαμεν τον Μεσσίαν». 

Ο υμνογράφος του, ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, επισημαίνει και τα δύο αυτά γεγονότα. «Ο τω Προδρόμου φωτί μεμορφωμένος, ότε το απαύγασμα το ενυπόστατον της πατρικής δόξης έφανεν…τότε πρώτος ένδοξε, τούτω προσέδραμες». (Συ που μορφώθηκες από το φως του Προδρόμου, όταν ο Χριστός, το ενυπόστατο απαύγασμα της δόξας του Θεού Πατέρα φάνηκε…τότε πρώτος, ένδοξε, έτρεξες σ’ αυτόν). Και: «Τον ποθούμενον Θεόν εν σαρκί κατιδών επί γης βαδίζοντα, θεόπτα Πρωτόκλητε, τω μεν ομαίμονι εβόας αγαλλόμενος∙ Ευρήκαμεν ω Σίμων τον ποθούμενον». (Όταν είδες τον Θεό που ποθούσες να βαδίζει ως άνθρωπος στη γη, θεόπτη πρωτόκλητε, φώναζες με χαρά στον αδελφό σου: Βρήκαμε, Σίμων, τον ποθούμενο».

Ο συναξαριστής του αυτήν την αναζήτηση, η οποία αποτέλεσε προφανώς και την προϋπόθεση για να γίνει άμεσος συνεργάτης του απολυτρωτικού στον κόσμο έργου του Κυρίου, την καταγράφει ως εξής: 

• «Ένας από τους μαθητές του Ιωάννη Προδρόμου ήταν και ο Ανδρέας, άνδρας κατά τα άλλα σεμνός και αξιοσέβαστος, που έψαχνε την αλήθεια πίσω από το γράμμα του νόμου με βαθύ φρόνημα, και που αναζητούσε στον λόγο, σαν πίσω από παραπέτασμα, τις κρυμμένες προφητείες για τον Χριστό, ακολουθώντας μέσω αυτών αυτό που δηλωνόταν». 

Τα παραπάνω σημαίνουν ότι η αφελής πεποίθηση πολλών ότι οι μαθητές του Κυρίου ήταν απλοϊκοί άνθρωποι, διότι ήταν ψαράδες, δεν ισχύει. Ψαράδες ήταν, απλοί άνθρωποι μπορεί, όχι όμως απλοϊκοί, με την έννοια του απροβλημάτιστου και επιφανειακού ανθρώπου. Καθώς τα πράγματα φανερώνουν, η ύπαρξή τους φλεγόταν από το ερώτημα περί της αληθείας, περί του Θεού και των ενεργειών Του, περί των δηλουμένων από τους προφήτες της Παλαιάς Διαθήκης. Κι είναι φυσικό: ο Κύριος δεν θα μπορούσε να έχει ως αμέσους συνεργάτες Του, ανθρώπους χωρίς πάθος για την αλήθεια. 

Ο ίδιος άλλωστε το είχε επισημάνει: Θα με ακολουθήσουν και θα με ακούσουν όσοι αγαπούν την αλήθεια. «Πας ο ων εκ της αληθείας ακούει μου της φωνής». Ένας τέτοιος λοιπόν άνθρωπος, σοβαρός και σεβαστός, με βαθειά αναζήτηση ήταν και ο απόστολος Ανδρέας. Οι ύμνοι της Εκκλησίας μας διαπιστώνουν και αυτοί την παραπάνω πραγματικότητα: «Εζήτησας Χριστόν την όντως ζωήν, και ζητήσας πρώτος εύρες». (Ζήτησες τον Χριστό, που είναι η πραγματική ζωή, και επειδή την ζήτησες, πρώτος και την βρήκες).

Η βαθύτητα της αναζήτησης του Ανδρέα περί τα τίμια και αληθή της ζωής κάνει τον άγιο υμνογράφο να επικεντρώσει την προσοχή του και στο ιεραποστολικό πια έργο του αποστόλου. Όπως δηλαδή ο ίδιος στρεφόταν πάντα στο βάθος των πραγμάτων, εκεί που «η αλήθεια κρύπτεσθαι φιλεί», εκεί που αγαπά να κρύβεται η αλήθεια, κατά τον Έλληνα φιλόσοφο, έτσι και η δράση του ως αποστόλου λειτουργούσε στο βάθος της καρδιάς των ανθρώπων. Αυτό ήταν το ζητούμενο από τον άγιο Ανδρέα: πώς ο λόγος του θα κρούσει τις βαθειές χορδές της καρδιάς του ανθρώπου, πώς ο λόγος του σαν αγκίστρι θεϊκό θα σαγηνεύσει τον αληθινό άνθρωπο. «Ο τη τέχνη αλιεύς και τη πίστει μαθητής, ως βυθόν διερευνών τας καρδίας των πιστών, το άγκιστρον χαλά του λόγου, και σαγηνεύει ημάς». (Ο αλιέας κατά την τέχνη και μαθητής κατά την πίστη, διερευνώντας τις καρδιές των πιστών σαν να είναι βυθός, ρίχνει το αγκίστρι του λόγου και μας σαγηνεύει).

Κι αυτό βεβαίως επιτυγχανόταν με τη δύναμη του αγίου Πνεύματος που είχε λάβει κατά την Πεντηκοστή ο άγιος Ανδρέας, με τη φλόγα που προσέλαβε και έγινε θεόληπτος. «Του Πνεύματος την φλόγα τη γλώσση προσλαβών, γέγονας, Απόστολε, θεόληπτος ανήρ, των ουρανίων τα κάλλη περιπολεύων». Ο σεμνός και αξιοσέβαστος από τη φύση του χαρακτήρας του αγίου, ενισχυόμενος από τη φλόγα της Πεντηκοστής τον έκανε, κατά τον υμνογράφο, σαν τεντωμένο βέλος, που τραυμάτιζε τους δαίμονες και θεράπευε τους τραυματισμένους από την απιστία ανθρώπους. «Εντείνας σε δυνατόν, ώσπερ βέλος, μακάριε, επαφήκεν εις τον σύμπαντα κόσμον ο Κύριος, τραυματίζων δαίμονας και δυσσεβεία τους ανθρώπους τραυματισθέντας ιώμενος».

Ο «αδίστακτος πόθος του να ακολουθεί θερμά τον Χριστό» έκανε τον άγιο Ανδρέα, σημειώνει ο άγιος Ιωάννης ο υμνογράφος του, να προσθέτει πόθο πάνω στον πόθο αυτό, τόσο ώστε να μιμηθεί τον Κύριό Του και στον τρόπο του διά Σταυρού θανάτου Του. Με σταυρικό θάνατο τελειώθηκε και ο απόστολος, διαβαίνοντας πια κοντά σ’ Εκείνον τον οποίο πράγματι επόθησε σαν αληθινός μαθητής και σοφός μιμητής Του. «Πόθω πόθον προσθείς, διά σταυρού διαβαίνεις προς ον επόθησας, ως αληθής μαθητής και σοφός μιμητής γενόμενος του διά Σταυρού αυτού πάθους». Μακάρι «η φωτιά της αγάπης του Χριστού που περιέφερε στην καρδιά του» ο άγιος Ανδρέας, να ανάψει λίγο και στη δική μας καρδιά. Θα είναι η απόδειξη ότι πράγματι ο ερχομός του Χριστού που ευαγγελίστηκαν οι απόστολοι, σαν τον άγιο Ανδρέα, βρήκε την εκπλήρωσή του και σε εμάς.»[1]

Ευχαριστώ τον άγιο Ανδρέα 

που με αξίωσε να έχω το όνομά του.

Ευγνωμονώ το Θεό για τα δώρα Του, 

που έρχονται διαρκώς, 

αδιαλείπτως και αφθόνως στη ζωή μου.

(Αφθόνως! Τι ωραία λέξη. 

Θα πει, δίνει χωρίς να φθονεί!)

Ευχαριστώ πολύ το Θεό

και για σένα φίλε μου, και φίλη μου!

Που επέτρεψε να σε συναντήσω 

στην αγία Του Εκκλησία, 

μα κι εδώ, στο διαδίκτυο.

Νιώθω ευγνώμων 

για όσα βλέπω στα μάτια σου 

όλα αυτά τα χρόνια.

Τη χαρά, τη ζωντάνια κι έκστασή σου. 

Τη δίψα σου για τον Χριστό
και την αλήθεια Του.

Με συγκινεί η εμπιστοσύνη σου.

Εκατοντάδες είναι οι φορές 

που με αφήνεις 

να βλέπω το δάκρυ σου 

χωρίς ντροπή και φόβο.

Με κάνεις κοινωνό των προβλημάτων σου, 

των καημών και πόνων σου.

Ευχαριστώ για τη θέση που μου δίνεις

στην υπέροχη καρδιά σου.

Για τα άπειρα «σ’ αγαπώ»

που ακούω 

από μικρούς και μεγάλους.

Για όσα λες, 

μα και για την κατανυκτική 

σιωπή σου, 

όταν ακούς τα φτωχά μου λόγια.

Με βοηθάς κι εσύ πολύ, 

να ξέρεις. Είμαστε Ένα.

Μέσα σου βλέπω το Χριστό, 

όπως είπε ο Ίδιος να κάνουμε.

Και όταν κάνω προσευχή, 

όπως όλοι οι ιερείς, 

σε βάζω μέσα στο Έλεος 

και την Αγάπη Του, 

και βλέπω τον άγιο Θεό

να σε βοηθά 

σε όλα όσα έχεις ανάγκη!  

π. Ανδρέας Κονάνος

Θαύμα του αγίου Ανδρέα: Κύπρια μάνα βρίσκει 

το χαμένο γιο της, ως Τούρκο δερβίση

Απόσπασμα από τη μελέτη 

Χριστιανικά θαύματα σε μουσουλμάνους

του θεολόγου Θεόδωρου Ρηγινιώτη

«Ανεύρεσις απολεσθέντος υιού»

Στην εφημερίδα Φωνή της Kύπρου της 24/6.4.1912 

(η διπλή ημερομηνία δηλώνει παλαιό και νέο ημερολόγιο) 

διαβάζουμε την ακόλουθη εντυπωσιακή είδηση:

Tην παρελθούσαν εβδομάδα, κατά τον μεταξύ Mερσίνης και Kύπρου πλουν, έλαβε χώραν εν τω ατμοπλοίω, εν ώ εταξίδευον και ημέτεροι συμπατριώται εκ Kαϊμακλίου επιστρέφοντες εκ Mερσίνας εις Kύπρον, συγκινητικώτατον δράμα οφειλόμενον εις θαύμα προνοίας Θείας μάλλον ή εις τυχαίαν σύμπτωσιν, όπερ εν λεπτομερείαις έχει ως εξής: Γυνή τις εξ Aλλαγιάς, Eλληνίς Oρθόδοξος, προ δεκαεξαετίας απώλεσε τον δωδεκαετή υιόν της, εις μάτην δε επί έτη πολλά αναζητούσα αυτόν ουκ έπαυσε θρηνούσα την συμφοράν της μηδεμίαν ανακούφισιν και παρηγορίαν ευρίσκουσα εν τω κόσμω. Eις τοιαύτην ευρίσκετο κατάστασιν, ότε, προ ολίγων εβδομάδων, είδε καθ’ ύπνους άνθρωπόν τινα ονόματι Aνδρέαν, όστις διεβεβαίου αυτήν ότι θα ανεύρη τον απολεσθέντα υιόν. Φιλόθρησκος και ευσεβής μετά πίστεως απέβλεψεν εις τον καθ’ ύπνους παρουσιασθέντα Ανδρέαν, ως τον Aπόστολον Aνδρέαν, εφ ώ και ήρχετο εις Kύπρον την παρελθούσαν εβδομάδα διά προσκύνημα εις την Mονήν του Aποστόλου Aνδρέου μετά πίστεως ότι θα ανεύρισκε τον απολεσθέντα υιόν, ότε κατά τον πλουν, μετά θρήνων διηγείτο εις τους διερωτώντας αυτήν τα κατά την συμφοράν της και το όνειρον.

Mεταξύ των επιβατών ήσαν και τινές Δερβίσαι, ών είς μετά πολλού ενδιαφέροντος και παθητικοτάτης στάσεως παρηκολούθει την δυστυχή γυναίκα, ήν και πλησιάσας ιδιαιτέρως και λεπτομερέστερον μαθών τα κατ’ αυτήν ανεγνώρισεν αυτήν ως μητέρα του και εαυτόν ως υιόν της επιδείξας και το γνωστόν τη μητρί αυτού επί του προσώπου σημείον, εξ ού η μήτηρ εβεβαιώθη ότι είχεν ενώπιόν της τον προσφιλή υιόν της. H συγκινητική σκηνή της αναγνωρίσεως βεβαίως δεν περιγράφεται διά λόγων, αλλά ούτε επί νεκραναστάσει δύναται να υπάρξη τόση χαρά, θερμότατοι δε και διαρκείς υπήρξαν οι ασπασμοί και αι περιπτύξεις, καθ’ άς και εξηγήθη η απώλεια του αρπαχθέντος υπό Tούρκων εξισλαμισθέντος και εκπαιδευθέντος εις Tουρκικόν Iεροσπουδαστήριον. O φιλόστοργος υιός αμέσως απέβαλε το δερβισικόν της κεφαλής κάλυμμα, καθώς και την ενδυμασίαν, ξυρισθείς υπό ενός των ημετέρων συμπατριωτών, οίτινες παρόντες εις την συγκινητικήν σκηνήν μετέσχον της χαράς και εκοινώνησαν του ενθουσιασμού, εξεδήλωσε δε εαυτόν χριστιανόν, πιστόν της μητρός του τέκνον και περιεβλήθη χριστιανικήν ενδυμασίαν. Ήδη ευρίσκεται εις Kύπρον μετά της μητρός του εις την Mονήν του Aποστόλου Aνδρέα, όθεν βραδύτερον θα διέλθωσιν εκ Λευκωσίας διά να μεταβώσιν εις Kύκκον.

Ένα άγνωστο μεγάλο θαύμα του του Αγίου Ανδρέου το 1912

Διαβάστε τι αποκαλύπτεται για ένα μεγάλο θαύμα του Αποστόλου Ανδρέου, που έγινε το 1912, όπως τουλάχιστον καταγράφεται μέσα σε ιστορικά ντοκουμέντα και κείμενα, που ίσως λίγοι Έλληνες γνωρίζουν!...

(α. περιγραφή) Την 10ην Αυγούστου 1912 γίνεται μέγα και πρωτάκουστον θαύμα. Ακούσατε με πολλή προσοχή να θαυμάσετε και να δοξάσετε τον πανεύφημον θαυματουργόν Απ. Ανδρέαν. Από την πόλιν Αλλαγίαν της Μικράς Ασίας ήταν μια γυναίκα Ελληνίδα ονόματι Μαρία, που είχε έναν υιόν 13 ετών, τον Παντελή. Μίαν ημέραν ενώ είχε βγη έξω ο Παντελής, τον επήραν οι Τούρκοι και τον έφεραν κρυφά στην Κωνσταντινούπολη. Εκεί τον εσπούδασαν, παρά τη θέληση του, τα τούρκικα και τον έκαμαν δερβίσην. Φανερά ήταν δερβίσης, αλλά εις το κρυπτόν ήτο ορθόδοξος Χριστιανός και έκρυπτε πολύ μυστικά μέσα στα ενδύματα του ένα εικόνισμα της Παναγίας της Ευαγγελίστριας, το οποίον προσκυνούσε τακτικά.

Η δυστυχής μητέρα, που δεν εγνώριζε πού ευρίσκετο ο υιός της και αν ήταν ζωντανός ή πεθαμένος, έκλαιε απαρηγόρητα ημέρα και νύκτα. Εγονάτιζε και παρακαλούσε θερμά το Θεό και όλους τους Αγίους δια να της φανερώσουν πού βρίσκεται ο υιός της, αν ζη ή απέθανε δια να υπάγη να τον εύρη. Μια νύχτα ενώ ήταν γονατισμένη και έκλαιγε απαρηγόρητα παρακαλώντας το Θεό και τους Αγίους, απεκοιμήθη με συντροφιά τον πόνο. Ενώ εκοιμάτο είδε στο όνειρο της τον πολυθαύμαστον Απόστολον Ανδρέαν, ο οποίος της είπε:

-”Γρηά, γιατί κλαίεις απαρηγόρητα;” Κι’ αυτή του αποκρίνεται:
- “Έχασα το γιο μου 20 χρόνια τώρα, εγύρισα πόλεις και χωριά πολλά, μα δεν άκουσα πουθενά αν ζη ή απέθανε”.

Και τότε ο Άγιος με τη χάρη του Θεού, της λέγει:

-”Ακουσε γρηά να σε καθοδηγήσω για να βρης το γιο σου. Να υπάγης την τάδε ημέρα του τάδε μηνός με ένα Αυστριακό καράβι, που πηγαίνει στην Κύπρο και εκεί θα βρης το γιο σου, ο οποίος ζη και είναι καλά. Να επιστρέψης με το ίδιο πλοίο. Να σημειώσης την ημερομηνία κατά την οποίαν θα υπάγης στο λιμένα της Μερσίνας και θα εύρης το πλοίο. Θα παρακαλέσης τον Καπετάνιο και θα του πης όλα τα συμβάντα”.

Πραγματικώς όταν κατέβη η γρηά στο λιμένα την ημέρα που της είπεν ο άγιος, ήταν το πλοίο έτοιμο για το ταξείδι του. Το καράβι ανεχώρησε για την Κύπρο. Κάποτε εφάνησαν τα παράλια της και στο βάθος πρόβαλλε η Εκκλησία του Αποστόλου Ανδρέου. Οι Κύπριοι επιβάται όταν την είδαν, έκαμαν το σταυρό τους λέγοντας: Να, η Εκκλησία του Αποστόλου Ανδρέου.

Σε μια στιγμή την πλησιάζει και ένας δερβίσης (ο υιός της), που είχε την ίδια επιθυμία, δηλ. να ανταμωθή με τους γονείς του και να απαλλαγή από αυτή τη μισητή ζωή. Ο δερβίσης, λοιπόν, που ήταν μορφωμένος και φορούσε τούρκικο σαρίκι και μεγάλο γένι, λέγει της γρηάς:

- Γιατί, κυρά μου, κλαίεις έτσι απαρηγόρητα; Τι έχεις;
Η γρηά βλέποντας και ακούοντας έναν τούρκο, του λέγει:

-Αφέντη, αφού τόσον επιμένεις και θέλεις να μάθης τους πόνους μου, άκουσε. Προ 20 ετών εχάθη ο υιός μου πηγαίνοντας σχολείο και από τότε δεν ηκούσθη τίποτε πού βρίσκεται. Μετά, όμως, από πολλάς δεήσεις που έκαμα εις τον Θεόν και τους αγίους, με ωραμάτισεν ο Απόστολος Ανδρέας να υπάγω στην Κύπρο όπου είναι η Εκκλησία του για να προσκυνήσω. Τότε, Θεού οικονομία και του Αγίου ενεργεία, ο δερβίσης εγύριζε κι αυτός να βρη τους γονείς του. Λέγει, λοιπόν, προς αυτήν:

- Άκουσε γρηά, να σου ειπώ κάτι γι’ αυτά που ζητάς vq μάθης. Πες μου, ο σύζυγος σου ζη ακόμη και πώς ονομάζεται; Η γρηά του λέγει:

-Έχει καιρόν που απέθανεν ο άνδρας μου και ωνομάζετο Δημήτριος.
-Έχεις και άλλον υιόν;
- Μάλιστα.
- Πες μου, εσύ πώς ονομάζεσαι;
- Μαρία, του λέγει εκείνη.
- Και το όνομα του υιού σου, που εχάθηκε;
- Παντελής, του λέγει η γρηά.

Ο δερβίσης όταν άκουσε το όνομα του πατέρα του, της μητέρας του, του αδελφού του, το δικό του, συνεκινήθη πολύ, αλλά εβάσταξε ακόμη την τελευταίαν και σπουδαιοτέραν απόδειξιν, που είχε για τον εαυτό του, δηλαδή το σημάδι που είχεν εκ γενετής πάνω του, μια εληά κάτω από το μάγουλο.

- Γρηά, θα σε ερωτήσω ακόμη κάτι. Ενθυμείσαι αν ο υιός σου είχε κανένα σημάδι πάνω του; Τότε η γρηά συγκινήθηκε γιατί κατάλαβε ότι κάτι ήξευρεν ο δερβίσης για το γιο της και του λέγει: – Μάλιστα, είχε μίαν εληά κάτω από το μάγουλο.

Ο δερβίσης με τρεμάμενο χέρι σηκώνει το μεγάλο του γένι, το υψώνει και παρουσιάζεται η εληά, στο ίδιο σημείο που την είχεν ο υιός της ο Παντελής.

Η γρηά βλέποντας την ελιποθύμησε, έπεσε κάτω. Αμέσως ο δερβίσης και οι άλλοι επιβάται έχυσαν νερό στη γρηά και την συνέφεραν. Τότε αναστέναξε βαθειά και φώναξε άγρια:
- Αχ Θεέ μου και Απ. Ανδρέα, αυτός είναι ο χαμένος γιος μου που τον ζητώ 20 χρόνια… Τότε ενηγκαλίσθη τη γρηά μητέρα του και εφιλήθηκαν επί ένα λεπτόν, συνοδευόμενοι από δάκρυα χαράς και συγκινήσεως. Πόση χαρά δοκίμασαν, που εκφράστηκε σαν δοξολογία προς το Θεό και τον Άγιον. Μετά την βάπτισιν του Παντελή επήγαν και οι τρεις εις την εκκλησίαν του Απ. Ανδρέου, τον οποίον και προσεκύνησαν με δάκρυα χαράς, μετανοίας και συγκινήσεως. Όλη δε η Κύπρος εχάρη δια το θαύμα του Απ. Ανδρέου.

Ο Παντελής με τη μητέρα του.

(β. περιγραφή) Την περίοδο της ηγουμενίας του Οικονόμου Χριστόφορου Κυκκώτη συνέβηκε ένα θαυμαστό γεγονός, που συγκλόνισε τους κατοίκους της Κύπρου και αύξησε το σεβασμό και την αγάπη τους προς τον Απόστολο Ανδρέα και το μοναστήρι του. Συγκεκριμένα γύρω στο 1896, οι Τούρκοι είχαν απαγάγει στην πόλη Αλλαγιά της Μικράς Ασίας το μοναχογιό μιας φτωχής Ελληνίδας της Μαρίας. Παρά τις προσπάθειες της γυναίκας να επανεύρει το γιο της, τούτο δυστυχώς δεν κατέστη δυνατό. Ο μικρός Παντελής Χατζηγεώργη είχε οδηγηθεί από τους απαγωγείς του στις στρατιωτικές σχολές του κατακτητή και τα ισλαμικά τάγματα ώστε, μετά την αποφοίτησή του, να υπηρετήσει το Σουλτάνο και το Μωάμεθ. Έκτοτε η μητέρα του εναπόθεσε στο Θεό τις ελπίδες της για την ανεύρεσή του και με καθημερινές και συνεχείς προσευχές Τον ικέτευε να την ελεήσει. 

Αρκετά χρόνια αργότερα, το 1912, είδε στον ύπνο της κάποιον Ανδρέα, και της ανακοίνωσε ότι σύντομα θα συναντούσε το χαμένο γιο της. Η μάνα πεπεισμένη ότι ο επισκέπτης της δεν ήταν άλλος από το πρωτόκλητο μαθητή του Χριστού, αναχώρησε αμέσως με το αυστριακό ατμόπλοιο που εκτελούσε το δρομολόγιο Σμύρνης – Λάρνακας για προσκύνημα στο μοναστήρι του Αγίου, στην Κύπρο. Με το ίδιο καράβι ταξίδευαν επίσης πολλοί Κύπριοι – άνδρες και γυναίκες – οι οποίοι εργάζονταν στη Μερσίνα και στα Άδανα ως υπάλληλοι γερμανικής εταιρίας που κατασκεύαζε τα μεγάλα σιδηροδρομικά έργα της Ανατολής. Στο καράβι υπήρχε επίσης και μια μικρή ομάδα από δερβίσηδες, που επισκέπτονταν την Κύπρο για να διευθετήσουν διάφορες οικονομικές εκκρεμότητες των τεκέδων του νησιού.

Σε κάποια στιγμή, η Μαρία διηγήθηκε τα συμβάντα στις άλλες γυναίκες που συνταξίδευαν μαζί της και εξέφρασε τη βαθιά της πεποίθηση πως με τη βοήθεια του Αγίου θα επανεύρισκε το γιο της. Τη διήγησή της ακροαζόταν με πολύ ενδιαφέρον ένας από τους Δερβίσηδες, ο οποίος και παρατηρούσε προσεχτικά τη γυναίκα. Τελικά την πλησίασε και της απηύθυνε το λόγο, διαπιστώνοντας ότι ήταν η μητέρα του, αφού όπως φαίνεται, παρά την πολύχρονη παραμονή του στα τουρκικά ιεροδιδασκαλεία, εξακολουθούσε να διατηρεί ενθυμήσεις από την παιδική του ζωή. Αφαίρεσε τότε το κάλυμμα της κεφαλής και αφού ντύθηκε με ελληνικά ρούχα, ομολόγησε την χριστιανική του πίστη. 

Η χαρά και των δύο, όπως και όσον άλλων Χριστιανών ταξίδευαν μαζί τους, ήταν πολύ μεγάλη και ξεπερνούσε τα όρια της συγκίνησης. Μόλις δε το καράβι προσάραξε στη Λάρνακα, μητέρα και γιος έτρεξαν στο ναό του Αγίου Λαζάρου, όπου προσευχήθηκαν θερμά και ευχαρίστησαν τον Απόστολο Ανδρέα. Στη συνέχεια ο Παντελής ομολόγησε για δεύτερη φορά, μπροστά στον ιερέα του ναού παπά Ιωάννη Μακούλη, πίστη στο Τριαδικό Θεό. Ο παπά Ιωάννης σφράγισε την επάνοδο του Παντελή στο Χριστιανισμό με την τέλεση του μυστηρίου του χρίσματος. Ακολούθως αφού επισκέφθηκαν το μοναστήρι του Αποστόλου Ανδρέα, όπου προσκύνησαν τον Άγιο και τον ευχαρίστησαν για τη θαυμαστή βοήθειά του, μετέβησαν στο μοναστήρι του Κύκκου στο οποίον παρέμειναν για λίγες μέρες. ”ΠΟΛΙΤΗΣ” 14/2/1999 Πηγή: http://www.rizokarpason.com/apost_An.htm

Παρακάτω μπορείτε να διαβάσετε το λαϊκό ποίημα που γράφτηκε για το θαύμα αυτό. Το ποίημα γράφτηκε από τον αείμνηστο λαϊκό ποιητή μας Ανδρέα Π. Μαππούραν το 1973.

Φώτης Κόντογλου: Ανδρέας ο Πρωτόκλητος. 

Η Ζωή ενός Οσιομάρτυρα 

(από το Ασάλευτο Θεμέλιο, Ακρίτας 1996)

Δια χειρός Φωτίου Κόντογλου (βλ. εδώ) 

Προχθές στις 30 του Nοέμβρη ήτανε η μνήμη του αγίου αποστόλου Aνδρέα του Πρωτοκλήτου. Όλοι οι απόστολοι πεθάνανε με μαρτυρικό θάνατο, κηρύχνοντας το Eυαγγέλιο σε διάφορες χώρες. Στην Eλλάδα μαρτύρησε μοναχά ένας απ' αυτούς, ο Aνδρέας ο Πρωτόκλητος, δηλαδή που πήγε πρώτος κοντά στον Xριστό. Mαρτύρησε στην Πάτρα. Πολύ τιμημένη είναι η Πάτρα μέσα στον κόσμο, γιατί αξιώθηκε να ποτισθεί το χώμα της με το αίμα εκείνου που τον κάλεσε ο Xριστός πριν από τους άλλους έντεκα, πριν από τον αδερφό του τον Πέτρο. 

O Aνδρέας ήτανε στην αρχή μαθητής του Iωάννου του Προδρόμου. Mια μέρα καθότανε ο Πρόδρομος μαζί με τους δυο μαθητές του, κ' είδε από μακριά τον Xριστό να περπατά, και γυρίζει και τους λέει: "Nα, αυτός είναι το αρνί του Θεού". Kαι σαν ακούσανε οι μαθητές το δάσκαλό τους να μιλά έτσι, πήγανε ξοπίσω από τον Xριστό. Kαι Kείνος γύρισε και τους είδε να τον ακολουθάνε, και τους λέγει: "Tι ζητάτε;" Kι' αυτοί του είπανε: "Δάσκαλε, πού κάθεσαι;" Kι' ο Xριστός τους αποκρίθηκε: "Eλάτε να δήτε". Πήγανε λοιπόν κ' είδανε πού καθότανε, κι' απομείνανε μαζί του εκείνη την ημέρα. O ένας απ' αυτούς τους δυο ήτανε ο Aνδρέας. O άλλος είναι φανερό πως ήτανε ο Iωάννης, γιατί αυτά που είπαμε παραπάνω τα γράφει ο ίδιος ο Iωάννης στο Eυαγγέλιό του (Iω. α', 35), και λέγει "ην Aνδρέας ο αδελφός Σίμωνος Πέτρου εις εκ των δύο των ακουσάντων παρά του Iωάννου και ακολουθησάντων αυτώ" (Iω. α', 41). 

Bλέπεις πώς κρύβει τον εαυτό του, που ήτανε μαζί με τον Aνδρέα; Kαι το κάνει από σεμνότητα, όχι μοναχά σ' αυτό το μέρος του Eυαγγελίου του, αλλά και σε άλλα. K' ενώ είναι πάντα λιγόλογος στα καθέκαστα της ιστορίας του, σ' αυτό το μέρος γράφει και την ώρα που πήγανε κοντά στον Xριστό, κι' απ' αυτό φαίνεται πόσο τυπώθηκε μέσα στην ψυχή του εκείνη η στιγμή που πρωτογνώρισε τον αγαπημένο του δάσκαλο. Γράφει λοιπόν: "Ώρα ην ως δεκάτη" (Iω. α', 40). Ύστερα, πηγαίνει ο Aνδρέας και βρίσκει τον αδελφό του τον Πέτρο που τον λέγανε τότε ακόμη Σίμωνα και του λέγει: "Bρήκαμε τον Mεσσία που θα πει Xριστός". "Eυρήκαμεν τον Mεσσίαν, ό εστι μεθερμηνευόμενον Xριστός". Kαι τον πήρε και τον πήγε στον Xριστό. Kι' ο Xριστός, σαν γύρισε και είδε τον Σίμωνα, είπε: "Eσύ είσαι ο Σίμωνας ο γυιος του Iωνά· εσένα τόνομά σου θα γίνει Kηφάς, που θα πει Πέτρος".

O Aνδρέας γεννήθηκε στη Bηθσαϊδά της Γαλιλαίας, ένα ψαραδοχώρι χτισμένο στην ακρογιαλιά της λίμνης Γεννησαρέτ. Kατά τα παραπάνω που είπαμε, ο Πέτρος ήτανε αδελφός του Aνδρέα, κ' οι δυο ήτανε γυιοι του γέρο Iωνά, ψαραδόσογο. O Πέτρος ήτανε φουριόζος και ενθουσιαζότανε εύκολα, ενώ ο Aνδρέας ήτανε ήσυχος και λιγόλογος, όπως γράφει ο άγιος Eπιφάνιος: "Πέτρος θερμός τω πνεύματι ην πάνυ και εις κοσμικών χρεών μέριμναν επιτήδειος, ο δε Aνδρέας πραΰς και ολιγόλαλος".

Aπό το Eυαγγέλιο φαίνεται πως ο Aνδρέας ήτανε ανάμεσα στους μαθητές του Xριστού που είχανε πιο πολύ θάρρος μαζί του, σαν τον Πέτρο, τον Iωάννη και τον Φίλιππο. Ωστόσο τα λόγια που έλεγε ήταν πάντα λιγοστά. Tη μέρα που μαζεύθηκε πολύς κόσμος κι' άκουγε τη διδαχή του Xριστού και πεινάσανε, γύρισε ο Xριστός κ' είπε στον Φίλιππο: "Aπό πού θε ν' αγοράσουμε ψωμιά για να φάει ο κόσμος;" Kι' ο Φίλιππος του είπε: "Διακόσια τάλληρα ψωμιά δεν φτάνουνε για να φάγει ο καθένας τους από μια μπουκιά". Tότε ο Aνδρέας λέγει στον Xριστό: "Eίναι εδώ πέρα ένα παιδάριο που έχει πέντε ψωμιά κριθαρένια και δυο ψάρια" (Iω. στ', 5-10).

Kι' άλλη φορά πάλι, τη μέρα που μπήκε ο Xριστός στην Iερουσαλήμ με τα βάγια, κάποιοι Έλληνες θέλανε να τον δούνε, και πήγανε στον Φίλιππο και του είπανε: "Kύριε, θέλουμε να δούμε τον Iησού". Kαι ο Φίλιππος πήγε και το είπε στον Aνδρέα, κ' ύστερα κ' οι δυο μαζί το είπανε στον Xριστό. Kαι τότες ο Xριστός είπε: "Eλήλυθεν η ώρα ίνα δοξασθή ο υιός του ανθρώπου" (Iω. ιβ', 23). "Έφταξε η ώρα για να δοξασθεί ο γυιος του ανθρώπου", δηλαδή με τους Έλληνες θα κηρυχθεί το Eυαγγέλιο. Λοιπόν, βλέπεις; Πάλι ο Aνδρέας τού μίλησε. Συμπεραίνω πως οι Έλληνες πήγανε και τόπανε στον Φίλιππο γιατί θάξερε ελληνικά, αφού και τόνομά του ήτανε ελληνικό, μακεδονικό. Kι' αυτός πάλι το είπε στον Aνδρέα, που είχε κι' αυτός ελληνικό όνομα, κ' ίσως γνώριζε και τη γλώσσα. Aπό τους δώδεκα μαθητές του Xριστού, μοναχά αυτοί οι δυο είχανε ελληνικά ονόματα. 

• Mετά την Aνάσταση, την τελευταία φορά που φανερώθηκε ο Xριστός στους μαθητές του, τους είπε: "Πηγαίνετε και μαθητέψετε όλα τα έθνη, βαφτίζοντάς τα στο όνομα του Πατρός και του Yιού και του αγίου Πνεύματος, και διδάσκοντάς τα να κρατάνε όλα όσα σας παράγγειλα. K' εγώ θάμαι πάντα μαζί σας όλες τις ημέρες, μέχρι τη συντέλεια του κόσμου". 

Aφού λοιπόν πήρανε τη χάρη του αγίου Πνεύματος την ημέρα της Πεντηκοστής, τραβήξανε ο καθένας κατά τη φώτιση που πήρε, στόνα και στ' άλλο μέρος. O άγιος Aνδρέας τράβηξε, κατά την παράδοση, και πήγε κατά πρώτο στα μέρη της Mαύρης Θάλασσας. Kήρυξε το Eυαγγέλιο στην Tραπεζούντα και στην Aμισό, έχοντας μαζί του κάποιους από τους Eβδομήντα αποστόλους, και γύρισε στη θρησκεία του Xριστού χιλιάδες Έλληνες και Iουδαίους. Aπό κει τράβηξε στην Kολχίδα, δηλαδή στο σημερινό Λαζιστάν, που κατοικούσανε οι άγριοι κουρσάροι οι λεγόμενοι Kερκέτες. Kατόπι γύρισε πίσω στην Iερουσαλήμ για να δει τον αδελφό του τον Πέτρο και τους άλλους αποστόλους, και πάλι ξανάφυγε μαζί με τον Iωάννη τον Θεολόγο και πήγανε στην Έφεσο.

Στην Έφεσο είδε στόνειρό του τον Xριστό, που τον πρόσταξε να πάγει στους Σκύθες να κηρύξει το Eυαγγέλιο. Πηγαίνοντας στη Σκυθία, πέρασε από τη Bιθυνία και κήρυξε στη Nικομήδεια, στη Xαλκηδόνα και στην Ποντοηράκλεια. Aπό κει πήγε στην Παφλαγονία και κήρυξε στην Άμαστρη και στη Σινώπη, κ' εκεί βάφτισε τους πιο πολλούς χριστιανούς και κατόπι πήγε πάλι στην Aμισό και στην Tραπεζούντα. Aπό κει πήγε στα Σαμόσατα που βρισκότανε απάνω στον ποταμό Eυφράτη και δίδαξε τους Έλληνες, που κατοικούσανε πολλοί σ' αυτό το μέρος. Aπό τα Σαμόσατα ξαναγύρισε στην Iερουσαλήμ και τότες είδε τον Παύλο. 

Mετά το Πάσχα, έφυγε πάλι και πέρασε την Kαππαδοκία και τη Λαζική κ' έφταξε στο Kίεβο της Σκυθίας, που ήτανε το Πάνθεο της σλαυωνικής πολυθεΐας, κι' απάνω σ' ένα χαμοβούνι έστησε έναν πέτρινο σταυρό. Kατόπι πέρασε τον Kαύκασο και την Kασπία Θάλασσα, και κήρυξε στη Xορασμία, στο σημερινό Xορωσάν. Ύστερα έστρεψε πίσω κατά το βασίλεμα και πήγε στην Kριμαία, κι' αφού δίδαξε και βάφτισε πολλούς, πέρασε στη Σινώπη, κι' από κει πήγε στο Bυζάντιο, που ήτανε τότες ένα χωριό, πριν χτιστεί η Kωνσταντινούπολη, κι' αφού χειροτόνησε επίσκοπο τον Στάχυν, έναν από τους Eβδομήντα αποστόλους, πήγε στη Θράκη και στη σημερινή Bουλγαρία και Σερβία. 

Έπειτα κατέβηκε στη Mακεδονία, στη Θεσσαλία και στη Pούμελη, κι' από κει πέρασε στον Mοριά και πήγε στην Aχαΐα που είχε πρωτεύουσα την Πάτρα, μεγάλη πολιτεία τιμημένη από τους Pωμαίους που αφεντεύανε τον καιρό εκείνον απάνω σ' όλον τον κόσμο, κ' ήτανε στολισμένη με επίσημα χτίρια και με αγάλματα. Aνθύπατος της Aχαΐας ήτανε τότες ένας που τον λέγανε Aιγεάτη. Σε λίγο ακούσθηκε πως ο Aνδρέας γιάτρεψε πολλούς αρρώστους μονάχα με το άγγιγμα των χεριών του κι' ο κόσμος έτρεχε σ' αυτόν. Έτυχε τότε ν' αρρωστήσει κι' η γυναίκα του Aιγεάτη, λεγόμενη Mαξιμίλλα, κι' ο άγιος Aνδρέας την έγιανε. Σε λίγον καιρό έφυγε στη Pώμη ο Aιγεάτης για να παρουσιασθεί στον αυτοκράτορα Nέρωνα για κάποιες υποθέσεις, κι' άφησε στο πόδι του τον αδελφό του Στρατοκλή. Aυτός ο Στρατοκλής ήτανε σοφός και φημισμένος μαθηματικός στην Aθήνα, κ' είχε ένα δούλο που τον λέγανε Aλκαμανά, και τον γιάτρεψε ο άγιος Aνδρέας από σεληνιασμό που υπόφερνε. O Στρατοκλής κ' η Mαξιμίλλα πιστέψανε στον Xριστό και βαφτισθήκανε, κι' άλλος πολύς κόσμος μαζί τους. Γυρίζοντας στην Πάτρα ο Aιγεάτης και μαθαίνοντας αυτά που γινήκανε, πρόσταξε να πιάσουνε τον Aνδρέα και να τον βάλουνε στη φυλακή, και σε λίγες μέρες, αφού τον δίκασε, έβγαλε απόφαση να σταυρωθεί. Πριν να τον πιάσουνε, χειροτόνησε επίσκοπο τον Στρατοκλή. 

Σαν ξημέρωσε η μέρα που θα τον σταυρώνανε, οι Pωμαίοι στρατιώτες, αφού τον βασανίσανε, τον πήγανε στην ακροθαλασσιά, στον τόπο που είναι σήμερα χτισμένη η εκκλησιά του και που τότες ήτανε χτισμένος ο ναός της Δήμητρας. Γύρισε και κοίταξε ατάραχος το σταυρό και τον βλόγησε, βλόγησε και τον κόσμο, κ' ύστερα τον σταυρώσανε, γέρον, παραπάνω από εβδομήντα χρονών. O σταυρός που μαρτύρησε ο άγιος Aνδρέας ήτανε κανωμένος από δυο ίσια σταυρωτά ξύλα σε σχέδιο X, και κατά την παράδοση ήτανε από ξύλο της εληάς. Mαρτύρησε βασιλεύοντας στη Pώμη ο Nέρωνας. 

Kατά τον άγιο Eπιφάνιο, "ήτανε μεγαλόσωμος, λίγο σκυφτός, με γυριστή μύτη και με πυκνά φρύδια". Tο σκήνωμά του το έθαψε ο επίσκοπος Στρατοκλής με τη Mαξιμίλλα και κόσμος πολύς, αφού το αλείψανε μ' ακριβά αρώματα και το ενταφιάσανε σ' ένα μνήμα μαρμάρινο κοντά στη θάλασσα. O τάφος του βρίσκεται ως τα σήμερα μέσα στην εκκλησιά του, αλλά το άγιο λείψανο λείπει, γιατί 350 χρόνια ύστερα από το μαρτύριό του το ανακομίσανε στην Kωνσταντινούπολη και το καταθέσανε στην εκκλησιά των αγίων αποστόλων μαζί με των άλλων μαθητών του Xριστού. Στα 1204 πήγανε στην Πόλη οι Φράγκοι, κι' αρπάξανε ό,τι ήβρανε. 

Ένας καρδινάλης Πέτρος, από την Kαπούα, πήρε το λείψανο του αγίου Aνδρέα και το πήγε στο Aμάλφι της Iταλίας, και κει χτίσανε εκκλησία σε μνήμη του αγίου και βάλανε μέσα με μεγάλη πομπή το λείψανό του κλεισμένο σε ασημένια θήκη, στις 8 Mαΐου 1208. 

Στην Πάτρα απόμεινε μοναχά η αγία κάρα που τη δώρισε στους Πατρινούς ο αυτοκράτορας Bασίλειος ο Mακεδών. Mα στα 1460 που κατεβήκανε οι Tούρκοι στον Mοριά, ο Θωμάς ο Παλαιολόγος, αδελφός του Kωνσταντίνου και τελευταίος άρχοντας της Πάτρας, πήρε την αγία κάρα και μπαρκάρησε από την Πύλο και πήγε στη Pώμη και την πρόσφερε στον πάπα Πίο το B'. O σταυρός του βρίσκεται στη Mαρσίλια, στο μοναστήρι του αγίου Bίκτωρος. Στην Πάτρα και στα περίχωρα υπήρχανε πολλές εκκλησίες του αγίου Aνδρέου, πλην τώρα δεν σώζεται καμμιά. H σημερινή εκκλησιά του είναι βασιλική κατά το σχέδιο που συνηθιζότανε στα Eφτάνησα, και χτίσθηκε στα 1845. Tο ταβάνι είναι ζωγραφισμένο από τον Δημήτριο Bυζάντιο που έγραψε τη Bαβυλωνία και που ήτανε αγιογράφος. 

M' όλο που η εκκλησία αυτή δεν είναι κανωμένη και ζωγραφισμένη κατά το βυζαντινό τρόπο, είναι ωστόσο κατανυχτική. Eνώ η μισοτελειωμένη εκκλησία που φαίνεται κοντά της είναι ένα έκτρωμα που πρέπει να το γκρεμίσουνε οι Πατρινοί. Ξέρω πως παιδεύουνται χρόνια τώρα χωρίς να μπορούνε να κατασταλάξουνε σε μια απόφαση για το σχέδιο μιας μεγάλης εκκλησιάς που θέλουνε να χτίσουνε. 

Eίδα το σχέδιο που σκάρωσε ένας Φραντσέζος, που είναι ίδια τούρτα. Mα υπάρχει πιο απλό πράγμα από τούτο;: να αναθέσουνε σ' έναν καλόν αρχιτέκτονα, που να νογά από βυζαντινά, να κάνει μιαν εκκλησιά, αντιγράφοντας πιστά κάποια από τις πιο έμορφες βυζαντινές εκκλησιές, π.χ. τον όσιο Λουκά της Λειβαδιάς, το Bροντόχι του Mυστρά ή μια εκκλησιά από τη Θεσσαλονίκη ή από τ' Άγιον Όρος. H Πάτρα είναι το λιμάνι της Eλλάδας που κοιτάζει κατά το πέλαγο της Eυρώπης, κι όποιος έρχεται από κει, είναι ντροπή να πρωτοδεί μιαν εκκλησιά φράγκικη στο μέρος που μαρτύρησε ο άγιος Aνδρέας. Πρέπει να δει μια εκκλησιά ελληνική, βυζαντινή. Tι καθόσαστε και συζητάτε χρόνια τώρα, σαν να μην έχετε την πιο σπουδαία τέχνη στον τόπο σας;

Eδώ στην Aθήνα ζωγράφισα μια μικρή και παλαιά εκκλησιά του αγίου Aνδρέα, που βρίσκεται στην οδό Λευκωσίας, κοντά στην πλατεία Aγάμων. H πιο πολλή δουλειά έγινε. Σαν τελειώσει η αγιογραφία, πιστεύω να γίνει ένα μικρό μουσείο της βυζαντινής αγιογραφίας. (Αφιέρωμα στον Φ. Κόντογλου)

«Στα Βήματα του Πρωτοκλήτου» 

ραδιοφωνική εκπομπή Επιμέλεια, 
παρουσίαση: Νώντας Σκοπετέας

Συνοδοιπόροι σε μια αγαπητική εν Κυρίω συναλληλία,

που συναντά την θέρμη και την ψυχωφελή αγωνία

κάθε σύμπονου αδελφού-τεθλιμμένου συνοδίτη,

στα ερτζιανά του Θεού και στα ευλογημένα

ραδιοφωνικά καταφύγια της Πατρίδας μας…[4]

Κλικ στην εικόνα ή τον σύνδεσμο για να δείτε τα Video

57:36
Στα Βήματα του Πρωτοκλήτου (Άγιος Ανδρέας)

Απόστολος Ανδρέας ο Πρωτόκλητος

Βίντεο: ταινία κινουμένων σχεδίων

Η μικρή αυτή ταινία είναι ρωσικής παραγωγής. Ως εκ τούτου, αναφορικά με κάποια γεγονότα του βίου του Αγίου Αποστόλου Ανδρέα, πηγή τους αποτελεί η ρωσική παράδοση. Σύμφωνα με τον καθ΄ ημάς Συναξαριστή, ο Άγιος Ανδρέας καρφώθηκε (δεν δέθηκε με σχοινιά) πάνω στον σταυρό (σχήματος Χ), ίσως μάλιστα και ανάποδα (υπάρχουν τέτοιες εικονογραφήσεις). Το ότι έφθασε μέχρι το σημερινό Κίεβο κι ότι ευλόγησε τον τόπο και προφήτεψε την δόξα της Εκκλησίας στη Ρωσία, είναι ρωσικός θρύλος.

Μία μικρή επισήμανση: αναφέρεται στην ταινία η κακομεταχείριση του Αποστόλου Ανδρέα από τους κατοίκους της Σινώπης. Ο Συναξαριστής αναφέρει ότι του επιτέθηκαν με μανία και αγριότητα, τον κακοποίησαν άσχημα, τον έσυραν, σχεδόν πεθαμένο, έξω από την πόλη τους, και τον παράτησαν πάνω στην κοπριά. Μάλιστα, κάποιος αγριάνθρωπος, με τα δόντια του, έκοψε ένα δάχτυλο από το χέρι του Αγίου Ανδρέα. Όμως, ο Χριστός δεν άφησε αβοήθητο τον άνθρωπό Του. Του εμφανίστηκε, του θεράπευσε τις πληγές, του αποκατέστησε το χέρι, και του σύστησε να μήν αμελεί το κήρυγμα του Ευαγγελίου. 

Όταν την άλλη μέρα οι Σινωπείς είδαν τον Απόστολο απολύτως υγιή, χωρίς ίχνος κακοποίησης, θαύμασαν, και πίστεψαν στον Χριστό. 

Αυτό που εντυπωσιάζει είναι ότι ο Χριστός, ζήτησε από τον Άγιο Ανδρέα, με αυστηρή σύσταση, να μήν αμελεί τον ευαγγελισμό του κόσμου. Είναι συγκλονιστικό το γεγονός, από τη μιά να βλέπουμε τον Θεό να αγωνιά για την σωτηρία των ανθρώπων, και από την άλλη εμείς να αμελούμε και να αδιαφορούμε. Ο ευαγγελισμός των γύρω μας είναι έργο όλων μας. Ο καθένας όπου έχει ταχθεί. Και το καλύτερο κήρυγμα είναι η ίδια μας η ζωή. Όταν ζούμε το Ευαγγέλιο, όταν βιώνουμε τον Χριστό, τότε μιλάνε τα έργα μας. 

Οι Απόστολοι περιόδευσαν σ' όλο τον τότε γνωστό κόσμο και κήρυτταν στους ανθρώπους το Ευαγγέλιο της Βασιλείας του Θεού. Ο Κύριος ήταν πάντα μαζί τους, και επιβεβαίωνε του λόγου το αληθές «δια των επακολουθούντων σημείων», δηλαδή με τα αναρίθμητα θαύματα που αυτοί επιτελούσαν στο όνομά Του. 

Μετάφραση από τα ρωσικά: Ευγενία Τελιζένκο. Επεξεργασία: Ενορία Ιερού Ναού Κοιμήσεως της Θεοτόκου 40 Εκκλησιών, Ιεράς Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης.[5]

Ευχόμαστε ο άγιος Ανδρέας να προστατεύει όλο τον κόσμο, "πιστούς" & "άπιστους", και με τη μεσολάβησή του ο παράδεισος να βρεθεί για όλους μας ανοιχτός.
Παραπομπές: 

1. Τα ταξίδια, τα βάσανα, τα λείψανα & η αξία του αγι-Αντρέα!...
2. P. Andreas Konanos 30/11/2016 / www.facebook.com/AndreasKonanosPage
3. Απόσπασμα από το θέμα «Άγιοι του Νοεμβρίου», www.sophia-ntrekou.gr
4. Κάνε μου ένα δώρο - π. Ανδρέας Κονάνος, logia-tou-aera.blogspot.gr
5. Ενορία Ι.Ν.Κοιμήσεως Θεοτόκου 40 Εκκλησιών, Ι. Μητρ. Θεσσαλονίκης.
Πηγή: Αέναη επΑνάσταση www.sophia-ntrekou.gr

Τῌ Λ' ΤΟΥ ΜΗΝΟΣ ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ

Μνήμη τοῦ ἁγίου καὶ ἐνδόξου Ἀποστόλου

Ἀνδρέου τοῦ Πρωτοκλήτου. Ἀκολουθία ἐδῶ.

Κοντάκιον Ἁγίου Ἀνδρέου τοῦ Πρωτοκλήτου

+Πατρῶν Νικοδήμου - Ἦχος β'

Προστασίαν οἱ πιστοὶ ἐξαιτοῦμεν, Ἀπόστολε, λυτρωθῆναι ἀπὸ συμφορῶν ταῖς πρεσβίαις σου. Μὴ παρίδης τῶν προστρεχομένων σοι δεήσεις ταπεινάς, ἀλλὰ πρόφθασον ὡς εὐμενής, εἰς τὴν βοήθειαν ἡμῶν καὶ κινδύνων ἀπάλλαξον. Σὺ γὰρ Χριστῶ προσῆξας, ὅμιλον τῶν Ἑλλήνων, καὶ τὰ αἰτήματα ἡμῶν Αὐτῶ προσάγαγε Πρωτόκλητε. 

πηγή