Τα ψέματα για τον όσιο Νίκωνα τον "Μετανοείτε" Η αθωότητα τού συκοφαντημένου από τους Νεοπαγανιστές αγίου

Ο βασικός συκοφάντης του αγίου Νίκωνος, ονομάζεται Βλάσης Ρασσιάς. Τον συκοφαντεί τόσο στο συκοφαντικό κείμενό του: "Ιστορίες αγάπης" (απάτης), όσο και στο βιβλίο του: "Επίτομος ιστορία των Σπαρτιατών", από όπου αναπαρήγαγαν οι Νεοειδωλολάτρες τη συκοφαντία στο Ίντερνετ. Στο παρακάτω άρθρο, θα δείξουμε για μια ακόμα φορά τον δόλο των συκοφαντών Νεοπαγανιστών, με άφθονα στοιχεία, για να βλέπει ο καθένας σε τι επίπεδο ρίχνει τους ανθρώπους η λατρεία τών δαιμόνων.

1. Οι ψευδείς συκοφαντίες κατά του αγίου

Ο Βλάσης Ρασσιάς, στο απαράδεκτα ψευδές και συκοφαντικό του κείμενο στο ΥΣΕΕ: "Ιστορίες Αγάπης" ("ιστορίες απάτης" έπρεπε να το ονομάσει), κατηγορεί ψευδώς τον άγιο Νίκωνα για τα εξής:

"850 - 900 Από τον Αρμένιο προσηλυτιστή Νίκωνα τον “Μετανοείτε” και τους ένοπλους μοναχούς του, εκχριστιανίζονται με τη βία οι τελευταίοι Έλληνες εθνικοί της Λακωνίας και κατασφάζονται οι δούκες και οι ιερείς τους".

Τα παραπάνω ψεύδη, διανθίζονται και από τα εξής που γράφει στο συκοφαντικό του βιβλίο για τη Σπάρτη:

"945 – 988 Ο σκληρός Αρμένιος προσηλυτιστής Νίκων, ο επιλεγόμενος «Μετανοείτε», εκτός από την κατασφαγή των εν «Λακεδαιμονία» Ιουδαίων και των ανεπιδέκτων εκχριστιανισμού παγανιστών Σλάβων της Λακωνικής (των Μελιγγών και Εζεριτών, ή τσουβαληδόν των «Τελχίνων» όπως τους έλεγαν σε προσπάθεια δαιμονοποιήσεως οι Βυζαντινοί) εφρόντισε επίσης και για την εξολόθρευση των τελευταίων ιχνών της «αρχαίας ειδωλολατρίας» που, προστατευομένη υπό του δυσπροσίτου Ταϋγέτου, λειτουργούσε ελευθέρα και ανενόχλητος υπό την ηγεσία του Έλληνος «Εφόρου των Εθνικών γαιών» και «Δουκός των Εθνικών», Αντιόχου («...ός την δουκικήν μεν αρχήν διείπε της των εθνικών χώρας...», «Βίος Νίκωνος» 156 β) . Ο Αρμένιος προσηλυτιστής εξόντωσε με τα ίδια του τα χέρια τον κατά τον βιογράφο του «φιλοδαίμονα» και «αλαζόνα» Αντίοχο (τη δολοφονία αυτή, ο βιογράφος του Νίκωνος την παρουσιάζει βεβαίως ως... μεταθανάτιο θαύμα του «Οσίου» !), εθανάτωσε τους ιερείς και όλους τους «τολμητίες και θρασυκαρδίους» αμεταπείστους, αφού προηγουμένως, όπως φαίνεται από την λεγομένη «Διαθήκη» του, με αφορμή μια από τις πολλές επιδημίες («θανατικά») της εποχής, παρεκίνησε από τις Αμύκλες τους επήλυδες χριστιανούς της περιοχής (ο ίδιος ο βιογράφος του ομολογεί στον «Βίο» του ότι επρόκειτο περί «των της Λακεδαίμονος εποίκων», 130 α 25) να κυνηγήσουν τους Ιουδαίους της περιοχής και να καταστρέψουν τους τελευταίους Εθνικούς και τα επί του Ταϋγέτου πτωχικά Ιερά τους: «Εις τους οποίους εγώ απικρίθηκα ότι επειδή και η οργή είναι θεϊκή, εσείς δεν έχετε πού να φύγετε, διατί ο Θεός όπου κατοικά εις τους ουρανούς κυριεύει και την Ανατολήν και την Δύσιν, και εις οποίον τόπον εσείς θέλετε υπάγηι, ευρίσκει σας. Όμως εσείς κάμετέ μου μίαν ομολογίαν ιδιόχειρον, ότι να μου υπακούσετε εις εκείνα οπού μέλλω να κάμω. Το οποίον είναι τούτο: να ευγάλω τους Εβραίους από μέσα από την χώραν, να υπάγουν έξω. Και τα μακελιά οπού είναι προς τον άγιον Επιφάνειον να τα χαλάσουν...» («Διαθήκη Νίκωνος», όπως δημοσιεύθηκε στο «Νέο Ελληνομνήμονα», τεύχος 3.1906, με πολύ ενδιαφέρον το εντελώς άσχετο τρίτο πληθυντικό πρόσωπο που χρησιμοποιείται στο «να τα χαλάσουν»). Στην ίδια στην πάλαι ποτέ «κατείδωλον» Σπάρτη, έκτισε αμέσως μετά από όλα αυτά εκκλησία του «Σωτήρος Χριστού» πάνω στο ιερό λόφο του ιστορικού Ναού της Θεάς Χαλκιοίκου Αθηνάς, αφού προηγουμένως πέθανε («συνέβη και απέθανε») μυστηριωδώς ένας ακόμη Εθνικός που τον εμπόδιζε να κτίσει την εκκλησία του στον ιερό τόπο, καθώς και αναρίθμητες άλλες εκκλησίες επάνω σε άλλα Ιερά (ή χρησιμοποιώντας τα συντρίμμια τους ως δομικά υλικά, όπως λ.χ. στις εκκλησίες των Γερονθών), ενώ οι Βυζαντινοί ολοένα έφερναν και εγκαθιστούσαν στη Λακωνική κατά ομάδες επήλυδες χριστιανούς, για να αλλοιώσουν την εθνική σύνθεση των εντοπίων"

Εκτός από τα παραπάνω, στο ίδιο αυτό δεύτερο κείμενο, ο κος Ρασσιάς γράφει πολλά ακόμα ανιστόρητα ψεύδη, όμως επειδή δεν έχουν σχέση με τον άγιο Νίκωνα, θα τα αφήσουμε για άλλα άρθρα. Εδώ θα ασχοληθούμε τα (ήδη αρκετά) ψέματα του κου Ρασσιά, ειδικά για τον άγιο Νίκωνα. Από τα παραπάνω ψευδή κείμενα λοιπόν, εξάγονται οι εξής συκοφαντίες του Ρασσιά για τον άγιο Νίκωνα:

1. Κατηγορείται ότι ανάγκασε με τη βία τους τελευταίους ειδωλολάτρες της Λακωνίας να γίνουν Χριστιανοί ("εκχριστιανίζονται με τη βία οι τελευταίοι Έλληνες εθνικοί της Λακωνίας").

2. Ότι είχε ένοπλους μοναχούς προς αυτό το σκοπό ("τους ένοπλους μοναχούς του").

3. Ότι κατέσφαξε τους δούκες και τους ιερείς τους ("εθανάτωσε τους ιερείς και όλους τους «τολμητίες και θρασυκαρδίους» αμεταπείστους").

4. Για "κατασφαγή των εν «Λακεδαιμονία» Ιουδαίων".

5. Για σφαγή "παγανιστών Σλάβων της Λακωνικής".

6. "Για την εξολόθρευση των τελευταίων ιχνών της «αρχαίας ειδωλολατρίας» που, προστατευομένη υπό του δυσπροσίτου Ταϋγέτου, λειτουργούσε ελευθέρα και ανενόχλητος υπό την ηγεσία του Έλληνος «Εφόρου των Εθνικών γαιών» και «Δουκός των Εθνικών», Αντιόχου" και ότι έβαλε άλλους "να καταστρέψουν τους τελευταίους Εθνικούς και τα επί του Ταϋγέτου πτωχικά Ιερά τους"

7. Ότι "εξόντωσε με τα ίδια του τα χέρια τον κατά τον βιογράφο του «φιλοδαίμονα» και «αλαζόνα» Αντίοχο".

8. Ότι παρακίνησε τους επίλυδες Χριστιανούς της περιοχής, "να κυνηγήσουν τους Ιουδαίους της περιοχής".

9. Υπονοούν ότι σκότωσε έναν εθνικό που τον εμπόδιζε, με τα εξής λόγια: "(«συνέβη και απέθανε») μυστηριωδώς ένας ακόμη Εθνικός που τον εμπόδιζε να κτίσει την εκκλησία του στον ιερό τόπο, καθώς και αναρίθμητες άλλες εκκλησίες επάνω σε άλλα Ιερά".

Επίσης, στα παραπάνω κείμενα, γίνονται οι εξής δηλώσεις:

1. Ο άγιος Νίκων ήταν... Αρμένιος: "τον Αρμένιο προσηλυτιστή Νίκωνα τον “Μετανοείτε”".

2. Όλα τα ανωτέρω, συνέβαιναν "ενώ οι Βυζαντινοί ολοένα έφερναν και εγκαθιστούσαν στη Λακωνική κατά ομάδες επήλυδες χριστιανούς, για να αλλοιώσουν την εθνική σύνθεση των εντοπίων".

Όλα τα παραπάνω, ο Ρασσιάς τα υποστηρίζει ΧΩΡΙΣ ΤΗΝ ΠΑΡΑΜΙΚΡΗ ΑΠΟΔΕΙΞΗ, μάλιστα τολμάει να παραπέμψει στο βίο του αγίου, τον οποίο έχει κακοποιήσει ασύστολα!

Θα ξεκινήσουμε λοιπόν από τους δύο αυτούς τελευταίους ισχυρισμούς, και μετά θα προχωρήσουμε στη διάψευση των Νεοειδωλολατρικών συκοφαντιών.

2. Ήταν ο άγιος Νίκων Αρμένιος;

Τα όσα γράφουμε για τον Όσιο Νίκωνα προέρχονται από το βιβλίο «Βίος, Πολιτεία, Εικονογραφία, θαύματα και ασματική Ακολουθία του Οσίου και θεοφόρου πατέρος ημών Νίκωνος του "Μετανοείτε"». Εν Αθήναις 1933, τύποις Ιωάνν. & Αριστ. Γ. Παπανικολάου, το οποίο περιέχει τον βίο του Οσίου, όπως αυτός κατεγράφη και βρίσκεται σε μοναστηριακούς βυζαντινούς κώδικες.

Η καταγωγή του Οσίου Νίκωνα ήταν σύμφωνα με το βίο του: «η παρά το Αρμενικό θέμα, Πολεμωνιακή χώρα», η οποία αντιστοιχεί προς την αρχαία Παφλαγονία και ταυτίζεται με τον Πολεμωνιακό Πόντο. Περιλαμβάνει αυτή η χώρα τις προς ανατολάς χώρες του Αρμενικού Θέματος του αρχαίου βασιλείου του Πόντου: Από τον Θερμώδοντα ποταμό μέχρι την Τραπεζούντα. Κατά τη λατινική έκδοση της Πατρολογίας του Migne (P.G.), πατρίδα του Όσιου Νίκωνα είναι ο Πολεμωνιακός Πόντος.

Ο Πολεμωνιακός Πόντος, όπως φαίνεται στο χάρτη στον τόμο Ζ’, σελ. 440 της «Ιστορίας του Ελλ. Εθνους», περιελάμβανε τη παραθαλάσσια λωρίδα γης μεταξύ Αμισού και Τραπεζούντας. Περιελάμβανε την Τραπεζούντα, όχι την Αμισό, την Κερασούντα και την Νεοκαισάρεια. Πρόκειται δηλαδή για το μεγαλύτερο μέρος της περιοχής που σήμερα όλοι έχουμε κατά νου ως «Πόντο». Ειδικά κατά τον 10^ο αι., κατά τον οποίο έζησε ο όσιος Νίκων, το «θέμα Αρμενιακών» περιλαμβάνει την περιοχή μεταξύ Σινώπης, Αμισού, Αμάσειας και Νεοκαισάρειας (χάρτης: "Τα θέματα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, κατά τον δέκατο αιώνα", τόμος Η΄). Δηλαδή είναι ο δυτικός Πόντος. Από τον Πόντο λοιπόν κι όχι από την Αρμενία κατάγονταν ο Όσιος Νίκων. 

Άρα ο Όσιος Νίκων ήταν Πόντιος Έλληνας. Άλλο Αρμενία, άλλο Αρμενικό Θέμα. Τα γραφόμενα από τον Νικόδημο τον Αγιορείτη ότι «ούτος εκ της των Αρμενίων ώρμητο χώρας» (Μηναίον έκδοσις Ανδρέως Σπινέλου εν Ενετία, 1551) ή ότι «κατήγετο εξ Αρμενίας» (Μέγα ωρολόγιον, έκδοσις εις Βενετία, 1870) είναι λανθασμένα.

Συνεπώς, προκαλείται η εξής απορία στον καθένα: Καλά, αφού ο Ρασσιάς υποτίθεται ότι διάβασε το βίο του Οσίου Νίκωνος, πώς γράφει γι’ αυτόν ότι ήταν Αρμένιος;

1) Δεν διάβασε, στον βίο του αυτό το «Πολεμωνιακή»; 

2) Μήπως δεν το πρόσεξε; 

3) Ή το πρόσεξε, αλλά δεν έψαξε να βρει πού βρίσκεται αυτή η Πολεμωνιακή χώρα; 

4) Μήπως το πρόσεξε και το έψαξε, αλλά τότε σκέφτηκε «ας πω επίτηδες  ότι ήταν Αρμένιος, για να προκαταλάβω εναντίον του  Όσιου Νίκωνα τους εθνικιστές», οι οποίοι κρίνουν τους ανθρώπους βάσει της εθνικότητάς τους κι όχι των πράξεών τους; Άβυσσος η ψυχή του ανθρώπου.

     

Και τέλος πάντων, οι Νεοπαγανιστές αυτογελοιοποιούνται, αποκαλώντας τον Όσιο Νίκωνα «Αρμένιο»: Αφού τους ελληνικής καταγωγής Χριστιανούς δεν τους αποκαλούν ποτέ «Έλληνες», αλλά πάντα «Χριστιανούς», τότε, εάν ο όσιος Νίκωνας ήταν αρμενικής καταγωγής Χριστιανός, κατ’ αντιστοιχία με τους Έλληνες Χριστιανούς, δεν θα έπρεπε να τον ονομάζουν «Αρμένιο», αλλά μόνο «Χριστιανό», γιατί προφανώς «Αρμένιοι» (κατά τη λογική των Νεοπαγανιστών), είναι μόνο οι Παγανιστές Αρμένιοι˙ οι Χριστιανοί Αρμένιοι είναι σκέτο «Χριστιανοί» (όπως οι Έλληνες Χριστιανοί είναι σκέτο «Χριστιανοί» κι όχι Έλληνες). Αλλά, όντες παμπόνηροι και δόλιοι οι Παγανάρχες, δεν τον ονομάζουν «Χριστιανό», όπως θα ήταν σύμφωνα με την νεοπαγανιστική ορολογία, αλλά «Αρμένιο»! Προφανώς για να παγιδέψουν τους εθνικιστές Παγανιστές και τους αρχαιοκεντρικούς εθνικιστές, που μισούν οτιδήποτε δεν ακούγεται Ελληνικό. Μολαταύτα, δεν τους βγήκε ούτε αυτή η παγαποντιά σε καλό, και πάλι εκτέθηκαν. Ο όσιος Νίκων είναι Πόντιος  Έλληνας.

3. Έγινε προσπάθεια εθνικής αλλοίωσης των Λακώνων;

Κατηγορίες κατά Βυζαντινών «οι Βυζαντινοί ολοένα έφερναν και εγκαθιστούσαν στη Λακωνική κατά ομάδες επήλυδες χριστιανούς, για να αλλοιώσουν την εθνική σύνθεση των εντοπίων»

Ισχυρίζεται ο κος Ρασσιάς ότι στον καιρό του αγίου Νίκωνα, "οι Βυζαντινοί ολοένα έφερναν και εγκαθιστούσαν στη Λακωνική κατά ομάδες επήλυδες χριστιανούς, για να αλλοιώσουν την εθνική σύνθεση των εντοπίων". Με αυτό υπονοεί ότι οι Ειδωλολάτρες ήταν μεγάλος πληθυσμός, και ότι χρειαζόταν μια τέτοια πολιτική για να καμφθεί το θρησκευτικό τους συναίσθημα. Όμως ούτε αυτό είναι αλήθεια. Αν και για τους "επήλυδες" Χριστιανούς έχουμε ξεχωριστό άρθρο με αναίρεση αυτής της δήλωσης, για να δούμε τα πράγματα με τη σειρά, θα κάνουμε μια αναδρομή στα στοιχεία που δείχνουν την παρουσία των Χριστιανών στην περιοχή.

Είναι γνωστό το κείμενο του Κων/νου Πορφυρογέννητου, ότι επί Βασιλείου Α’ Μακεδόνος εκχριστιανίστηκαν οι τελευταίοι Παγανιστές της Λακωνίας. Όμως αυτό δε σημαίνει πως η Μάνη και η Λακωνία δεν είχαν ήδη κατά πλειοψηφία γίνει χριστιανικές, αιώνες πριν τον Βασίλειο τον Α’. Οι μαρτυρίες και τα αρχαιολογικά ευρήματα αποδεικνύουν το αντίθετο. Η Λακωνία είχε αξιόλογο χριστιανικό πολιτισμό, αιώνες πριν το Νίκωνα ή τον Βασίλειο Α’:

551 μ.Χ. Επί Ιουστινιανού κτίζεται στα ερείπια της Ομηρικής ακρόπολης το κάστρο της Μάϊνας και ιδρύεται η επισκοπή Μαϊνης.

886 - 911. Στην έκθεση του Λέοντος ΣΤ΄ του Σοφού μνημονεύεται για πρώτη φορά η επισκοπή Μαϊνης, ότι ήταν από τις αρχαιότερες του Μοριά και ανήκε στην Μητρόπολη Κορίνθου.

Τα ακόλουθα στοιχεία για το Χριστιανισμό στη Λακωνία προέρχονται από το «Πότε οι Μανιάτες έγιναν Χριστιανοί», του Ανάργυρου Κουτσιλιέρη, Διδάκτορος φιλοσοφίας:

«- Στα Άλυκα έχουμε την τρίκλιτη βασιλική του Αγίου Ανδρέα. Διασωθέντα τμήματα του γλυπτού διακόσμου ανήκουν στον έβδομο αιώνα.

- Στο Μοναστήρι στην Κυπάρισσο η εκκλησούλα της Παναγίας είναι κτισμένη με υλικά που προέρχονται από παλαιοχριστιανική βασιλική. Παρετήρησαν οι αρχαιολόγοι ότι σε φυσικό βράχο είχε σκαλιστεί επισκοπικός θρόνος. Δηλαδή σε παλαιοχριστιανικούς χρόνους στην Κυπάρισσο - παλαιά Καινήπολη - υπάρχει έδρα Επισκόπου.

- Στην Κυπάρισσο υπάρχει και δεύτερη παλαιοχριστιανική βασιλική.

- Ο Δ. Παλλάς, αρχαιολόγος διεθνούς προβολής και κύρους, μικρό τμήμα του γλυπτού διακόσμου το χαρακτήρισε ως προερχόμενο από καλλιτεχνικό κέντρο ευρισκόμενο εκτός της Μάνης. Παρετήρησε αττικό ύφος. Αυτό βέβαια σήμαινε ότι οι καλλιτέχνες της Μάνης είχαν επαφή με τα εκτός της Μάνης καλλιτεχνικά κέντρα. Σημασία την οποία δεν μπορούμε να παραγνωρίσουμε έχει και η διαπίστωση ότι η βασιλική του Μοναστηρίου πρέπει να εκτίσθη τον 6ο ή τον 5ο αιώνα.

- Αποφασιστικής σημασίας στοιχεία γενικά για την ιστορία της Μάνης και ειδικά για τη Χριστιανική ζωή και δράση των Μανιατών έφεραν οι ανασκαφές στη χερσονίδα Τηγάνι. Γλυπτά του έκτου αιώνος που εχρησιμοποιήθησαν στην τοιχοδομία της βασιλικής δείχνουν ότι στο Τηγάνι υπήρχε παλαιοχριστιανικό κτίσμα. Άλλωστε χριστιανικό κτίσμα σε χερσονησίδα είναι ασφαλώς παλαιότερο της Αραβοκρατίας.

- Πολλά και σημαντικά ευρήματα έδειξαν ότι η χριστιανική ζωή στο Τηγάνι άρχισε από τους πρώτους αιώνες της διάδοσης του Χριστιανισμού και διετηρήθη επί σειρά αιώνων.

- Γλυπτός διάκοσμος παλαιοχριστιανικής βασιλικής βρέθηκε και στο Οίτυλο.

- Στην αυλή των δικαστηρίων του Γυθείου απόκεινται τμήματα γλυπτού διάκοσμου παλαιοχριστιανικής βασιλικής που βρίσκονται στην ακρόπολη του αρχαίου Γυθείου. Φαίνεται πιθανό ότι στο Γύθειο υπήρχε και δεύτερη παλαιοχριστιανική βασιλική.

Οι έρευνες των ειδικών επιστημόνων της χριστιανικής αρχαιολογίας (TRANQAIR και MEGAU) πείθουν απολύτως, ότι στη Μάνη εκαλλιεργήθη ο ονομασθείς θαυμαστός πολιτισμός της παλαιοχριστιανικής βασιλικής και σημαντικά δημιουργήματα της χριστιανικής τέχνης. Οι εκκλησίες του Μυστρά, δεν θεωρούνται πλέον άσχετες προς την καλλιτεχνική παράδοση που εδημιουργήθη στη Μάνη.

Τα αποτελέσματα των αρχαιολογικών ερευνών απέδειξαν ότι ο χριστιανισμός έφτασε στη Μάνη από τους πρώτους αιώνες της διαδόσεώς του.

Είναι βέβαιο ότι οι χριστιανικές κοινότητες εδημιουργήθησαν στη Μάνη πολλούς αιώνες προ της εποχής του Βασιλείου του Μακεδόνος.

Ο αραβικός κίνδυνος υπεχρέωνε τους κατοίκους του Γυθείου, της Λας, της Τευθρώνης, της Καινήπολης, της Μέσσας κ.λ.π. να δημιουργήσουν τις εκατοντάδες των οικισμών και χωριών που βρίσκουμε στα υψώματα του Ταϋγέτου, από το Ακρωτήριο Ταίναρο μέχρι το Μαλεύρι και τη Μελτίνη.

Αυτοί που άφησαν τα παράλια ζητώντας ασφάλεια στον Ταΰγετο δεν ήταν ειδωλολάτρες αλλά χριστιανοί.»

Όπως μαρτυρούν τα ευρήματα της περιοχής η Καινήπολη ήταν θρησκευτικό κέντρο, γνώρισε μεγάλη ακμή στη Ρωμαϊκή εποχή που διατηρήθηκε και τη Βυζαντινή εποχή μέχρι την εποχή του Ιουστινιανού. Το 467 μ.Χ. οι κάτοικοι απέκρουσαν τους Βανδάλους, ενώ το 533 ο Βελισσάριος προσέγγισε στο λιμάνι με τον αυτοκρατορικό στόλο.

Η πόλη εγκαταλείφθηκε τον 6ο αιώνα, μάλλον μετά από ισχυρό σεισμό (άρα οι εκκλησίες χτιστηκαν πολύ πριν τον Άγιο Νίκωνα). Στη περιοχή βρίσκονται ορισμένες εκκλησίες, που μερικές έχουν κτιστεί στη θέση αρχαιοελληνικών και με τα υλικά τους. Διακρίνουμε στον Άγιο Αντρέα κιονόκρανα και επιγραφή, στην Αγία Παρασκευή και στον Άγιο Πέτρο (Βασιλική 5ου ή 6ου αι.)
Τα παραπάνω φαίνονται και στις ανασκαφές του καθηγητή Δρανδάκη (1958). Βρήκε τρεις παλαιοχριστιανικές Βασιλικές τον Άγιο Πέτρο, τον Άγιο Ανδρέα και την Κοίμηση της Θεοτόκου, κτισμένες στο τέλος του Πέμπτου ή στις αρχές του Έκτου αιώνα. Αυτό ανατρέπει τις πληροφορίες του Βυζαντινού Αυτοκράτορα Κωνσταντίνου του Πορφυρογέννητου, ότι οι Μανιάτες έγιναν Χριστιανοί από τον όσιο «Νίκωνα τον Μετανοείτε» το (868—898 μ.Χ.). Αν ο αυτοκράτορας έχει δίκιο, η πιθανότερη ερμηνεία είναι ότι, μετά το Διάταγμα του Μεδιολάνου (313 μ.Χ.) περί ανεξιθρησκείας, υπήρχαν στη Μάνη μέχρι τον Ένατον αιώνα και Χριστιανοί και Ειδωλολάτρες. Αλλάαυτό σημαίνει επίσης, ότι ουδέποτε διώχθηκαν, αλλά επί τόσους αιώνες, έστω και ως μικρή μειονότητα, λάτρευαν ελεύθερα τους θεούς τους.

Για μια φορά ακόμα οι ιστορικοί και οι αρχαιολόγοι διαψεύδουν τους Νεοπαγανιστές. Συνεπώς, τα ψεύδη τους οι Ν/Π, ότι ως τον 9ο αιώνα οι Μανιάτες δεν ήταν Χριστιανοί, ας τα πούνε σε κανέναν άσχετο. Μόνο τέτοιους κατορθώνουν να πείσουν πια.

Εάν λοιπόν οι Χριστιανοί ήταν πλειοψηφία τότε, προς τι οι μεταναστεύσεις των Χριστιανών από τους Βυζαντινούς, για να αλλοιωθεί δήθεν η εθνική σύνθεση των ντοπίων; Ποιους να αλλοιώσουν; Τους Χριστιανούς;

Ο Ρασσιάς δεν έχει ιδέα από ιστορία, προφανώς, ώστε να γνωρίζει ότι ύστερα από τις επιδρομές των Αβάρων και των Σλάβων, μεταξύ 6^ου και 8^ου αιώνα ο πληθυσμός της Ελλάδας είχε αραιώσει, και χρειάζονταν εποικισμοί, για να αφομοιωθούν όχι οι ντόπιοι Έλληνες, αλλά οι εγκατεστημένοι Σλάβοι. Οι έποικοι αυτοί ήταν Μικρασιάτες, δηλαδή Έλληνες. Όσο Έλληνες ήταν οι πρόσφυγες Μικρασιάτες του 1922, άλλο τόσο ήταν και οι Έλληνες έποικοι που αφομοίωσαν τους Σλάβους της ηπειρωτικής Ελλάδας.  

"Με τη μετακίνηση σλαβικού πληθυσμού στη Μ. Ασία η βυζαντινή εξουσία επιτύγχανε δύο πράγματα: από τη μια αποδυνάμωνε αριθμητικά το σλαβικό στοιχείο του ελλαδικού χώρου και από την άλλη διευκόλυνε το έργο της αφομοίωσής τους, καθώς οι Σλάβοι που μεταφέρθηκαν στη Μικρά Ασία βρέθηκαν ανάμεσα σε έναν ισχυρό ελληνικό πληθυσμό και υπό τον άμεσο έλεγχο του κράτους. Αλλά το δημογραφικό αυτό μέτρο εφαρμόστηκε και αντίστροφα, δηλαδή μεταφέρθηκαν ελληνικοί πληθυσμοί της Μ. Ασίας «επί τας Σκλαβηνίας», για να ενισχύσουν το ελληνικό στοιχείο σ’ αυτές τις περιοχές.

Έτσι γνωρίζουμε ότι ο Νικηφόρος μετά την αποκατάσταση της βυζαντινής εξουσίας στην Πελοπόννησο προχώρησε συστηματικά στην ενίσχυση του ελληνικού και χριστιανικού πληθυσμού, διευκολύνοντας την επιστροφή των παλαιών κατοίκων και μεταφέροντας πληθυσμό από την Μ. Ασία. Ο Νικηφόρος πριν από την εκστρατεία εναντίον των Βουλγάρων το 809-810, εφάρμοσε το ίδιο μέτρο και στις Σκλαβηνίες του βορειοελλαδικού χώρου, όπου εγκατέστησε πληθυσμούς που μετέφερε «εκ παντός θέματος της Μ. Ασίας» (Θεοφάνης, Α’, σ.486, 10-12 κ.ε.)" (σ. 91)

Ας μη λένε λοιπόν ψέματα οι Νεοπαγανιστές, για να υποστηρίξουν ότι δήθεν θρησκευτικοί ήταν οι λόγοι, κάποιας δήθεν Νεοπαγανιστικής μειονότητας. Η αλήθεια είναι, ότι οι λόγοι ήταν καθαρά εθνικοί, για υποστήριξη του Ελληνικού στοιχείου. Και πέραν αυτού, η λέξη: "έποικοι" που επικαλείται ο Ρασσιάς, την εποχή εκείνη είχε διαφορετική σημασία!

4. Περί του δήθεν φόνου του Αντιόχου

Καιρός όμως να προχωρήσουμε στην αναίρεση των συκοφαντιών κατά του αγίου, για να δείξουμε και εκεί τη δολιότητα και την απάτη των Νεοπαγανιστών:

Ψευδής κατηγορία εναντίον του Οσίου Νίκωνα, ότι δολοφόνησε τον δούκα Αντίοχο, ο οποίος είχε «την δουκικήν αρχήν της των εθνικών χώρας» κι ο οποίος τάχα ήταν Παγανιστής ο ίδιος.

Ας δούμε πρώτα ποιος ήταν ο Αντίοχος αυτός.

Ο Κωνσταντίνος Πορφυρογέννητος γράφει ρητά στο «Προς ίδιον υιόν Ρωμανόν» (κεφ. 50, σ. 232, στ. 31) ότι στους Μιληγγούς και Εζερίτες στέλνονταν άρχοντες διορισμένοι από την Κωνσταντινούπολη, εκπρόσωποι της βυζαντινής εξουσίας.

Ο γερμανός ιστορικός Hopf γράφει:

«Πλην αυτών [Αράβων επιδρομέων] φθείρουσι την χώραν [Λακωνία] και άγριοι γείτονες, οι Σλάβοι Μιληγγοί, οίτινες, καίπερ τασσόμενοι υπό δούκα διοριζόμενου υπό του αυτοκράτορος, οίος ο υπό τον βιογράφον του Νίκωνος αναφερόμενος Αντίοχος, διατηρώσι την τε ειδωλολατρείαν και ποιαν τινα ανεξαρτησία, επιχειρούντες αυθαίρετας ληστρικάς επιδρομάς εναντίον των ποιμνίων των Λακεδαιμονίων, ληστεύουσι ειρηνικούς οδοιπόρους και προάγουσι ως μαχαιροβγάλται τους πλεονεκτικούς σκοπούς των επιχωρίων αρχόντων».

Συμπέρασμα: ο δούκας Αντίοχος ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΠΑΓΑΝΙΣΤΗΣ, όπως ψευδώς ισχυρίζεται ο Ρασσιάς, αφού ήταν διορισμένος από τον ίδιο τον Βυζαντινό Ορθόδοξο Αυτοκράτορα. Μόνο Ορθόδοξοι γίνονταν άρχοντες στο Βυζάντιο. Απλώς διοικούσε την χώρα των Σλάβων Παγανιστών.

Το ΥΣΕΕ, ωστόσο, με απίστευτο θράσσος και διάθεση διαστρέβλωσης κάθε έννοιας ιστορικής αλήθειας, αποκαλεί (Δελτίο Τύπου #28) τον Αντίοχο παγανιστή "αρχιερέα"!!! Αιδώς Αργείοι.

Τι λέει ο βίος του Οσίου:

(Στην διαθήκη του Οσίου, πληροφορούμαστε, ότι το μοναστήρι του είχε και δυο μετόχια, ένα στο Σκλαβοχώριο, και άλλο στο Παρώριο, τα οποία υπάγονταν στην κυρίαρχη μονή και τα οποία είχαν αποκτήσει περιουσία μεγάλη, από δωρεές ευσεβών Χριστιανών.) 

"Του ενός από τα δύο μετόχια η κτηματική περιουσία γειτνίαζε προς εθνικάς γαίες, των οποίων την επιμέλεια και εποπτεία είχε κάποιος ονόματι Αντίοχος, άνδρας αλαζόνας και αυθαίρετος, ιταμός και βίαιος, και όχι λίγο πλεονέκτης και άδικος. Όταν αυτός παρατήρησε ότι οι εθνικές γαίες γειτνίαζαν προς τις γαίες του μετοχίου, διέταξε, εντελώς αυθαίρετα, οι γαίες του μετοχίου να συμπεριληφθούν στις εθνικές γαίες, θεωρούμενες αφεξής ως τέτοιες. Μάταια οι διαμένοντες στο μετόχιο διαμαρτύρονταν και τον παρακαλούσαν να κόψει αυτές τις ιερόσυλες σκέψεις και αποφάσεις περί δήμευσης της περιουσίας του μετοχίου, επιδεικνύοντας σ’ αυτόν όσα ο Όσιος έλεγε στη διαθήκη του.

 Οι παρακλήσεις τους  και οι διαμαρτυρίες τους ήταν σα λύρα σε αυτιά γαϊδάρου, γιατί ο Αντίοχος, παρακινούμενος από το πάθος της πλεονοεξίας, έμενεν ασυγκίνητος, και ως λέγει ο Ησαϊας, «ίνα φάγη τα γεννήματα των οικείων έργων».

Αφού μετέβη επιτόπου και έστησε τη σκηνή το επί των διαμφισβητούμενων κτημάτων, διέταξε,για να περιβάλουν με μάντρες τις εθνικές γαίες, να περιλάβουν εντός της μάντρας και τα διαμφισβητούμενα κτήματα του μετοχίου. Δεν περιορίστηκε μέχρις εδώ, αλλά και την προσωρινή σκηνή του μετέβαλε σε καταγώγιο θεραπείας των ακατονομάστων παθών του αισχρού και πορνικού του βίου, και τόλμησε να κάνει τέτοιες πράξεις στον ιερό εκείνο περίβολο, αναιδέστατα, φέρνοντας στη σκηνή και φαύλες γυναίκες.

Πλην ταχέως απόλαυσε των καρπών των έργων του. Καθ’ όσον εμφανίστηκε σε αυτόν εντός της σκηνής ο Όσιος, την ώρα που κοιμόταν, τη νύχτα, αφού προηγουμένως παρατήρησε αυτόν αυστηρά, και απείλησε με φοβερές απειλές, κατάφερε κατ’ αυτού στην πλευρική χώρα δια της σταυροφόρου ράβδου του ένα θανατηφόρο χτύπημα. Ξυπνώντας ο Αντίοχος έντρομος και γεμάτος φρίκη φώναξε τους υπηρέτες του και τους παρακινούσε εκλιπαρώντας τους, να συλλάβουν τον δράστη για να μη το σκάση. Επειδή όμως ο Όσιος ήταν μόνο σε εκείνον ορατός, και στους υπηρέτες αθέατος, του είπαν αυτοί πως κανέναν δε βλέπουν. Τότε κατάλαβε από πού και γιατί ήρθε σε αυτόν η συμφορά, και ότι ο εμφανισθείς στον ύπνο του και κτυπήσας αυτόν μοναχός ήταν ο Όσιος Νίκων, που τον καταδίωκε ως ανόσιο. Αμέσως σηκώθηκε και ίππευσε, εγκατέλειψε το μετόχι κατευθυνόμενος με τους ανθρωπους του στη Σπάρτη. Πέθανε όμως καθ’ οδόν στα χέρια αυτών λόγω του θανατηφόρου χτυπήματος υπό το κράτος ισχυρότατων και δριμύτατων πόνων, με εφαρμογή του γραφικού χωρίου, ότι «ψυχαί παρανόμων απολούνται άωραι, και φαύλοι εν θανάτω εξαισίω». Το σώμα του μετακομισθέν στη Σπάρτη, πυρπολήθηκε την επόμενη νύχτα υπό πυρός καταπεμφθέντως αοράτος και μετεβλήθη σε τέφρα." (σελ. 163, 164, 165).

Η "διένεξη" μεταξύ Αντίοχου και Νίκωνα δεν ήταν λοιπόν για θρησκευτικούς λόγους (Χριστιανοί κατάΕθνικών), διότι: 

1) ο Αντίοχος ήταν, όπως είπαμε Βυζαντινός άρχων διορισμένος από τον Αυτοκράτορα, κι όχι Εθνικός.

2) η διαμάχη αφορά γαίες, κτήματα, κι όχι προσπάθεια εκχριστιανισμού των Σλάβων ή άλλων Παγανιστών.

3) Μετά θάνατον δεν υπάρχει φόνος, δυστυχώς για τον Ρασσιά, που θέλει με το ζόρι να μας πείσει ότι ο Νίκων δολοφόνησε (...εν ζωή φυσικά) τον Αντίοχο. Υπάρχει μόνο θαύμα. Συνεπώς δεν εξόντωσε κανέναν για θρησκευτικούς λόγους ο Όσιος Νίκων, πολύ δε περισσότερο εφόσον ο Αντίοχος πέθανε ΜΕΤΑ τον θάνατο τού Οσίου Νίκωνα.

4) Το ότι ο Όσιος Νίκωνας ήταν που τον χτύπησε θανάσιμα, Ο ΙΔΙΟΣ ο Αντίοχος ήταν ο μόνος που το δήλωσε, καθώς τον άγιο τον έβλεπε ΜΟΝΟ ΑΥΤΟΣ. Αυτό σημαίνει ότι εφόσον πράγματι έλεγε αλήθεια, πρόκειται περί θαύματος, και ο Νίκων ήταν πράγματι άγιος.

5) Το να κατηγορεί το Ρασσιάς τον Όσιο Νίκωνα, ότι σκότωσε πράγματι τον Αντίοχο αυτός, εφόσον ο Όσιος δεν ήταν τότε ζωντανός, έμμεσα παραδέχεται ότι ήταν πράγματι άγιος!!!

Άρα, ούτε για θρησκευτικούς λόγους πέθανε ο Αντίοχος, ούτε ήταν Ειδωλολάτρης, ούτε ο Όσιος Νίκωνας τον σκότωσε εν ζωή, αλλά αν θέλει ο κος Ρασσιάς να θεωρήσει ότι τον σκότωσε ο άγιος, ας παραδεχθεί ότι τον χτύπησε με τη δύναμη της Αγιοσύνης του, ως άγιος του Υψίστου, ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ ΤΟΥ.

Συμπέρασμα: Οι Νεοπαγανιστές σε τίποτα δεν είναι συνεπείς και αληθινοί, αλλά είναι πλήρεις απάτης και δόλου, αναξιόπιστοι σε όλα όσα λένε.

5. Έσφαξε ο Όσιος Νίκωνας τους Σλάβους Παγανιστές του Ταϋγέτου;

Ψευδής κατηγορία εναντίον του Οσίου Νίκωνα, ότι έσφαξε τους Σλάβους Παγανιστές του Ταϋγέτου

Ο μοναδικός ιστοριογράφος της εποχής, είναι ο Κωνσταντίνος Πορφυρογέννητος ο Βασιλέας των Ρωμ(α)ιών.

Γράφει ο Κων/νος ότι κατά τις μέρες του βασιλιά Θεοφίλου και του γιού του οι Σλάβοι της πελοποννήσου "αποστατήσαντες γεγόνασι ιδιόρυθμοι, λεηλασίας και ανδραποδισμούς και πραίδας και εμπρησμούς και κλοπάς εργαζόμενοι" απεστάλη λοιπόν ο στρατηγός Θεόκτιστος κι όχι κάποιος παπάς. Σε επόμενη βασιλεία πάλι επαναστάτησαν, και πάλι εστάλη στρατός. Καμία αλήθεια δεν περιέχει ο ισχυρισμός τού Ρασσιά ότι δήθεν οι παπάδες σκότωσαν τους "ειρηνικούς" παγανιστές Σλάβους. Σε περιπτώσεις λεηλασιών και αποστασίας και εμπρησμών και φόνων που έγιναν από "τους καλούς αυτούς ανθρώπους του Παγανισμού", η κρατική μηχανή προστάτεψε τους πολίτες της.

Τι γράφει ο βίος του Οσίου για τους Σλάβους παγανιστές:

«Αυτή την ερήμωση του μετοχίου επακολουθεί ληστρική επιδρομή των Μιληγγών, ανδρών αιμοχαρών και κακούργων, εκ φύσεως κακών και το έργο της ληστείας κατ’ επάγγελμα ασκούντων. Αυτοί, κατέβηκαν μια μέρα από τα κρησφύγετά τους και εφώρμησαν κατά του μετοχίου της μονής του Οσίου, με σκοπό να αρπάξουν τα κοπάδια της. Περικύκλωσαν το μετόχιο και τα κοπάδια, ένοπλοι όλοι και βοηθούμενοι από νέους ορμητικούς, άρπαξαν από το κοπάδι όσα μπόρεσαν και σαν άγρια θηρία τα απήγαγαν στην πατρία και χώρα τους, θέλοντας να τα φάνε.

Αλλά απατήθηκαν, (...) Όταν δηλαδή οι άρπαγες των ποιμνίων του μετοχίου έφτασαν στην πατρίδα τους και νόμιζαν ότι ήταν ασφαλείς και κατείχαν ασφαλώς τη λεία τους, τότε φανέρωσε κι ο Όσιος τη δύναμή του. Ενώ αμέριμνοι κοιμώνταν εμφανίζεται αυτός έχοντας μαζί του και δυο ισχυρούς σκύλους. Πλησιάζοντας και κατενεγκών κατ’ αυτών και επί των παρειών τους εξαπέλυσε ισχυρά χτυπήματα, εξαπέλυσε ενντίον τους, τοις εφάνη, και τους δύο σκύλους, οι οποίοι δάγκωσαν πολλές φορές και προκάλεσαν μώλωπες στα σώματά τους. Και αυτά υπέστησαν στον ύπνο. Αλλά, όταν έντρομοι από την ταραχή ξύπνησαν, βεβαιώθηκαν ότι αυτά δεν ήταν όνειρο αλλά πραγματικότητα. Και όντως ήταν πραγματικότητα, αφού όλοι όσοι ξύπνησαν είχαν μελανιές, και οιδήματα, και χτυπήματα ματωμένα στις σάρκες τους, τα οποία είχαν προκαλέσει οι σκύλοι. (..)

Αυτά παθαίνοντας μεταμελήθηκαν αμέσως και ελεεινολογόντας τον εαυτό τους ζήτησαν ειλικρινά συγγνώμη από τον όσιο, για όσα κακά έφεραν στο μετόχι της μονής του, και παρακάλεσαν τους συγγενείς τους, να σπεύσουν στο μοναστήρι του οσίου και να ικετεύσουν αυτόν υπέρ της σωτηρίας τους, και να επιστρέψουν τα πάντα που είχαν ληστέψει. Όχι μόνο αυτό αλλά υπόσχονταν ότι στο μέλλον ουδέποτε θα τολμήσουν τέτοιες ληστρικές πράξεις. Αφού έγιναν αυτά, αμέσως αποκαταστάθηκαν στην υγεία τους (...) Εκτοτε τόσος φόβος τους κατέλαβε αυτούς και όλους τους συμπατριώτες τους, ώστε κάνοντας συνέλευση αποφάσισαν να παραιτηθούν από τη ληστεία και όλες τις αγριότητες της φυλής τους, αφετέρου να προσφέρουν ετησίως στο μοναστήρι του οσίου κεριά και θυμιάματα και να τιμούν και γεραίρωσιν όση αυτοίς δύναμις τον άγιον» (σελ. 172, 173, 174, 175)

ΠΡΟΣΟΧΗ: στο αρχαίο κείμενο, του ΕΝΟΣ (Κουτλουμουσίου) από τους ΔΥΟ κώδικες του βίου του Νίκωνος, γράφει :

«...Τελχίνες τινε και βάσκανοι δαίμονες εξώρμησαν ποτε ενίους των την χώραν λαχόντων των Αθρικών, ους δη και Μιληγγούς καλείν ειώθασιν....»

ενώ στο ΔΕΥΤΕΡΟ κώδικα αντί για «Αθρικών» γράφει: «Εθνικών»: «...των Εθνικών ην δη και και Μιληγγούς καλείν..»

Δηλαδή αναφέρεται σε Σλάβους. "Εθνικούς που τους καλούσαν Μιληγγούς". Όχι σε «Εθνικούς Μανιάτες». Δηλαδή είναι οι Μιληγγοί, που εν τέλει εκχριστιανιστηκαν έπειτα από ΜΕΤΑΘΑΝΑΤΙΟ θαύμα του οσίου, κι όχι ζώντος αυτού ούτε με την απειλή χρήσης βίας από τον αυτοκρατορικό στρατό. 

Οι Νεοπαγανιστές ισχυρίζονται ότι ο Όσιος Νίκων έσφαξε τους Μιληγγούς. Αυτό είναι ψέμμα, όπως αποδεικνύεται από το βίο του Οσίου. Μετά θάνατον θαύμα δεν λογαριάζεται ως "φόνος". Κανείς δεν έσφαξε κανέναν. Απλώς οι Νεοπαγανιστές διαστρεβλώνουν τον βίο του Οσίου Νίκωνος, και κάθε θαύμα του μεταθανάτιο το παρουσιάζουν ως εν ζωή φόνο! Δίχως αποδείξεις. Δίχως στοιχεία. Δίχως ενδείξεις. Μόνο και μόνο για να βρουν κάτι να κατηγορήσουν τον άγιο. Τέτοιοι απατεώνες είναι οι Νεοπαγανιστές!

Ο Γρηγορόβιος γράφει ότι ο Νικων "κατήχησε παρά του Ταυγέτου οικούντα Σλαβικά φύλα των Μελιγγών και Εζεριτών, ων ήρχε ο δούξ Αντίοχος". Τους κατήχησε λοιπόν, και δεν τους έσφαξε όπως ψευδώς λέει ο Ρασσιάς.

Ο Ρασσιάς ισχυρίζεται ότι οι Βυζαντινοί αποκαλούσαν τους Σλάβους Παγανιστές «Τελχινούς», δηλαδή δαίμονες, «σε μια προσπάθεια δαιμονοποιήσεώς τους». Δηλαδή, για να τους παρουσιάσουν ως κακούς και επικίνδυνους, εξ αιτίας του Παγανισμού τους. Αποκρύπτει εξ επίτηδες(;) ο Ρασσιάς ότι οι Παγανιστές αυτοί Σλάβοι ήταν βάρβαροι ληστές˙ όπως γράφει κι ο Γερμανός ιστορικός Hopf (το κείμενο είναι παραπάνω), αυτοί οι (σύμφωνα με το Ρασσιά) «φιλήσυχοι αγαθοί Σλάβοι Παγανιστές»  επιχειρούσαν τακτικά ληστρικές επιδρομές κατά των κοπαδιών των Λακώνων, λήστευαν και σκότωναν ειρηνικούς οδοιπόρους και, τέλος, αυτά τα παγανιστικά αγγελούδια χρησίμευαν ως έμμισθοι μαχαιροβγάλτες στην υπηρεσία τοπικών «αρχόντων». Φυσικά τέτοιοι βάρβαροι δικαίως αποκαλούνταν «Τελχινοί», διαβολικοί, από τους Έλληνες, καθόσον έσπειραν τον τρόμο και την αναστάτωση στη Λακωνία. Δεν υπήρξε προσπάθεια δαιμονοποίησής τους: μόνοι τους, με τα έργα τους οι Παγανιστές Σλάβοι κέρδιζαν επάξια τέτοιους χαρακτηρισμούς.

Πολύ σωστά, λοιπόν, ο Ρασσιάς αποκαλεί τους Μιληγγούς "ανεπίδεκτους εκχριστιανισμού"! Όσο πιο βαρβαρικός και αιμοχαρής ήταν κάποιος λαός, τόσο πιο ανεπίδεκτος εκχριστιανισμού ήταν!

Βέβαια, οι Νεοπαγανιστές είναι τόσο πορωμένοι κατά του Χριστιανισμού, ώστε φτάνουν να συμπαθούν (ο Ρασσιάς) τους βάρβαρους Σλάβους Παγανιστές, (ο Αμυράς) τους βάρβαρους Σαρακηνούς κατακτητές της Κρήτης, που έκαναν επιδρομές στη Λακωνία και το Αιγαίο αντίστοιχα. Ίσως κατάγωνται από αυτούς, γι' αυτό έχουν τόσο μεράκι.

Το ενδιαφέρον είναι, ότι ενώ ο Ρασσιάς αποκαλεί υποτιμητικά (κατ' αυτόν) τον Όσιο Νίκωνα: "Αρμένιο", εδώ ταυτίζεται πλήρως, και συμφωνεί, και θεωρεί "δικούς του" παγανιστές, τους Σλάβους μαχαιροβγάλτες ειδωλολάτρες, που καταλήστευαν τον κόσμο! Το πιο παράξενο είναι, ότι εν τέλει ο Ρασσιάς και οι άλλοι Νεοπαγανιστές, αποδέχονται τους (αποδεδειγμένα ξένους και βάρβαρους) Σλάβους της Λακωνίας, αλλά απορρίπτουν τους (κατά μεγάλη πιθανότητα) Έλληνες Ορθόδοξους εκ Μικρασίας ή Πόντου. Τέτοια ελληνικότητα έχουν οι Νεοπαγανιστές.

 6. Έσφαξε ο Όσιος Νίκωνας τους Ιουδαίους της Σπάρτης;

Ψευδείς κατηγορίες κατά του Οσίου Νίκωνα ότι έσφαξε τους Ιουδαίους της Σπάρτης.

Οι Νεοπαγανιστές, παρασυρμένοι από τα ψεύδη του κου Ρασσιά, ισχυρίζονται πως ο Όσιος Νίκων κατέσφαξε τους Ιουδαίους της Λακεδαιμονίας. Αυτό είναι αναληθές. Να τι γράφει ο βίος του:

(Όταν οι κάτοικοι της Σπάρτης τον παρακάλεσαν να έρθει στην πόλη, για να τους απαλλάξει από λοιμό), «..Εδέχθη να μεταβεί στη Σπάρτη και υποσχόταν να την απαλλάξει εάν οι κάτοικοι πρώτα απέλαυναν άνευ όρων και περιορισμών τους Ιουδαίους της Σπάρτης, για να μην τους μιαίνουν αυτοί με τα βδελυρά ήθη και την ιουδαϊκή θρησκεία τους» (αρχαίο κείμενο: «εί γε και αυτοί το προσοικούν αυτοίς Ιουδαϊκόν φύλον έξω της αυτών πόλεως απελάσειαν, ίνα μη κατά χρόνον είη αυτούς τοις βδελυροίς ήθεσι και μιάσμασι της ιδίας θρησκείας»). Αυτοί δέχτηκαν και «με την παρουσία του η νόσος ελαττωνόταν και οι Ιουδαίοι αποικίζονταν έξω από την πόλη» (αρχαίο κείμενο: «..και οι Ιουδαίοι έξω της πόλεως απωκίζοντο») (σελ. 97).

Πού είδαν οι Νεοπαγανιστές ότι ο Νίκων έσφαξε τους Ιουδαίους; Στον ύπνο τους; Δεν ντρέπονται να λένε τέτοια ψέμματα; Ή μήπως δεν γνωρίζουν ελληνικά; "Απωκίζοντο" γράφει ο βίος. Όχι "εφονεύοντο". Τους Νεοπαγανιστές δεν τους ενδιαφέρει όμως τί γράφει ο βίος. Αυτοί θέλουν απλώς να σπιλώσουν ένα χριστιανό Άγιο πάσει θυσία, ακόμη και με διαστρέβλωση κειμένων.

Και όχι μόνο αυτό. Πως είναι δυνατόν, αυτοί που ονομάζουν τους Χριστιανούς: "Εβραίους", και "Εβραιόψυχους", και "Ιουδαιοχριστιανούς", να κατηγορούν τους Χριστιανούς ότι έσφαξαν τους Εβραίους; Μα τόσος παραλογισμός;

Όμως αν δεν ήταν παράλογοι, δεν θα λάτρευαν δαιμονικά ξόανα!

 7. Προέτρεψε ο Όσιος Νίκων σε καταδίωξη Εθνικών και καταστροφή ιερών;

Ψευδείς κατηγορίες εναντίον του Οσίου Νίκωνος, ότι προέτρεψε τους κατοίκους των Αμυκλών να καταστρέψουν Παγανιστικά ιερά και να κυνηγήσουν τους τελευταίους Εθνικούς.

Ψέμμα επίσης είναι ότι ο Όσιος Νίκων τάχα παρεκίνησε τους κατοίκους των Αμυκλών να καταστρέψουν τα τελευταία παγανιστικά ιερά και να κυνηγήσουν τους τελευταίους Εθνικούς.

Χρησιμοποιούν οι Νεοπαγανιστές προς (ψευτο)-"απόδειξη" τα λόγια του Οσίου: «Εις τους οποίους εγώ απικρίθηκα ότι επειδή και η οργή είναι θεϊκή, εσείς δεν έχετε πού να φύγετε, διατί ο Θεός όπου κατοικά εις τους ουρανούς κυριεύει και την Ανατολήν και την Δύσιν, και εις οποίον τόπον εσείς θέλετε υπάγηι, ευρίσκει σας. Όμως εσείς κάμετέ μου μίαν ομολογίαν ιδιόχειρον, ότι να μου υπακούσετε εις εκείνα οπού μέλλω να κάμω. Το οποίον είναι τούτο: να ευγάλω τους Εβραίους από μέσα από την χώραν, να υπάγουν έξω. Και τα μακελιά οπού είναι προς τον άγιον Επιφάνειον να τα χαλάσουν...»".

Τα «μακελιά οπού είναι προς τον άγιον Επιφάνειον», τα οποία προέτρεψε ο Όσιος Νίκων να τα χαλάσουν, δεν είναι τα «πτωχικά ιερά» των «τελευταίων Εθνικών», όπως ισχυρίζεται ο Ρασσιάς, αλλά σφαγεία και αγορές που έκαναν οι Ιουδαίοι μπροστά στην εκκλησία του αγίου Επιφάνειου (σελ. 22 και 210). Ο Ρασσιάς «ξεχνά» να αναφέρει τι λέει παρακάτω η φράση «Και τα μακελιά οπού είναι προς τον άγιον Επιφάνειον να τα χαλάσουν...» Το κόβει εκεί με δόλο. Η φράση ολόκληρη λέει: «και να σφάζουν το Σάββατον». Οι Ιουδαίοι γιόρταζαν τα Σάββατα, και τις Κυριακές έκαναν αγορά, προσβάλοντας έτσι την ιερή χριστιανική μέρα, και αναγκάζοντας τον Όσιο Νίκωνα να προτρέψει τους άρχοντες να εμποδίσουν την εμπορία σφαγίων από τους Ιουδαίους κατά τις Κυριακές και να την μεταθέσουν τα Σάββατα. Καμμία σχέση με «παγανιστικά ιερά» των «τελευταίων Εθνικών».Μόνο στη φαντασία του Ρασσιά υπάρχουν τέτοια ιερά στον άγιο Επιφάνειο, σύμφωνα με τον βίο του Οσίου Νίκωνα τον οποίο τολμάει να επικαλείται.

Μάλιστα, για να δείξουμε ακόμα περισσότερο το δόλο του κου Ρασσιά, θα θυμίσουμε ότι ο ίδιος γράφει για το παραπάνω απόσπασμα: "με πολύ ενδιαφέρον το εντελώς άσχετο τρίτο πληθυντικό πρόσωπο που χρησιμοποιείται στο «να τα χαλάσουν» Και ενώ βλέπει σαφώς ότι το τρίτο πληθυντικό πρόσωπο δεν κολλάει με τα ψέματά του, αντί να πει "έκανα λάθος", καταλήγει ότι είναι "άσχετο". Και φυσικά τα πάντα στην ιστορία είναι άσχετα με τα παραμύθια του!

8. Δολοφόνησε ο Όσιος Νίκωνας κάποιον που ήταν Εθνικός;

Ψευδείς κατηγορίες εναντίον του Οσίου Νίκωνα, ότι δολοφόνησε κάποιον που δήθεν ήταν Εθνικός, επειδή αντιστέκονταν στην κατασκευή ναού.

Οι Νεοπαγανιστές ή δεν ξέρουν τι λένε, ή είναι εκ πεποιθήσεως ψεύτες και απατεώνες, ή δεν έχουν διαβάσει τον βίο του Οσίου Νίκωνα. Σε κανένα τμήμα του βίου δεν αναφέρεται πως ο άνθρωπος που εμπόδιζε τον Νίκωνα να κτίσει την εκκλησία ήταν Παγανιστής. Το αντίθετο μάλιστα. Ο άνθρωπος αυτός ονομαζόταν Ιωάννης Άρατος, και ήταν ευπατρίδης Λακεδαιμόνιος (σελ. 22) και (λήμμα 'Αρατος)]. Δε γνωρίζω κανέναν Εθνικό της εποχής εκείνης που να είχε εβραϊκό όνομα. Εθνικός και να έχει εβραϊκό όνομα, είναι πρωτάκουστο. Συνεπώς, ο Ιωάννης Άρατος, που όντως παρεμπόδιζε τον Όσιο Νίκωνα, δεν ήταν Εθνικός, αλλά Ορθόδοξος.

Ο Ρασσιάς υπαινίσσεται («μυστηριωδώς») ότι κι αυτόν τον έσφαξε ο Όσιος Νίκων. Χωρίς στοιχεία. Χωρίς αποδείξεις. Χωρίς ενδείξεις. Με την παγανιστική αυθαίρετη εξαγωγή συμπερασμάτων. Το κείμενο μιλά για θαυματουργικό θάνατο-τιμωρία εκ Θεού.

 Ο Ιωάννης Άρατος έβριζε, διέβαλε και απειλούσε τον Όσιο Νίκωνα. Την επόμενη νύχτα είδε στον ύπνο του ότι δυο άντρες τον επιτιμούσαν που έβρισε και απείλησε τον Όσιο. Την άλλη μέρα ξύπνησε με σφοδρό πυρετό και άρρωστος. Αντιλαμβανόμενος ότι έφταιξε, ζήτησε να του φέρουν τον Όσιο Νίκωνα, από τον οποίο ζήτησε συγγνώμη. Ο Όσιος του είπε: «τα όσα έκανες σε μένα, αδελφέ, από τη δική μου πλευρά είναι συγχωρεμένα. Επειδή από το Θεό έχει οριστεί η μετάστασή σου, κανείς δε μπορεί να αλλάξει τη βουλή του Θεού»  (αρχαίο κείμενο: "τα επ’ εμοί πραχθέντα σοι, αδελφέ, όσον εις εμέ ήκον, συγχωρετέα σοι. Επεί δε άνωθεν η του βίου σοι ώριστε μετάστασις, ουδείς έσται του λοιπού, ως φησιν ο προφήτης, ο δυνάμενος βουλήν Θεού διασκεδάσαι") κι έφυγε (σελ. 105). Ο Άρατος πέθανε μετά από 2 μέρες από την αρρώστεια.

Παρατηρούμε ότι ο Χριστιανός Νίκων αποκαλεί «αδελφέ» τον Ιωάννη Άρατο. Ένας χριστιανός δεν αποκαλεί αδελφό έναν Εθνικό, ειδικά εκείνα τα χρόνια. Αφού τον αποκαλεί «αδελφέ» κι αφού ο Άρατος έχει χριστιανικό όνομα, συμπεραίνουμε λογικώς ότι δεν ήταν Εθνικός, όπως πασχίζουν οι Νεοπαγανιστές να μας πουν, για να φανούν θύματα.

 9. Ο Όσιος Νίκωνας στην Κρήτη

Για να τελειώνουμε με τις κακοήθειες των Νεοπαγανιστών, δεν μπορούμε να μην αναφερθούμε σε άλλη μία συκοφαντία που κυκλοφορεί μεταξύ Νεοπαγανιστών, ότι ο άγιος έσφαξε δήθεν και τους... Κρητικούς Εθνικούς!!! (Ούτε χασάπης να ήταν!) Και εδώ όμως λένε ψέματα! Απλώς εκτοξεύουν λάσπη από το βρώμικο μυαλό τους, χωρίς το παραμικρό στοιχείο.

Καμιά πληροφορία από τον βίο του δεν μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ο Όσιος Νίκων «κατέσφαξε τους Κρήτες Εθνικούς», όπως άθλια ισχυρίζονται οι Νεοπαγανιστές. Να τονίσουμε, πως δεν αναφέρονται καν «Κρήτες Εθνικοί», αλλά μόνο Κρήτες εξισλαμισμένοι.

Συγκεκριμένα, όταν έφτασε στο νησί ο Όσιος, βρήκε κάποιους ιθαγενείς Κρήτες να έχουν αφομοιωθεί τελείως από τους Μουσουλμάνους. Τα βδελυρά ήθη και όργια των Σαρακηνών ήταν κυρίαρχα παντού και είχαν μεταδοθεί σε όλους. Αμέσως λοιπόν άρχισε αυτός να κηρύττει μεγαλοφώνως το «Μετανοείτε». Όλοι οι κάτοικοι, ο συμπεφυρμένος στην ασέβεια και τα όργια των Σαρακηνών όχλος μαινόμενος εξεγέρθη και ήθελαν να τον σκοτώσουν. Τους θορυβούσε το καινοφανές και το ασύνηθες του κηρύγματος, διότι καθώς προείπαμε, ήταν όλοι προκατειλημμένοι στη δεισιδαίμονα πλάνη των Σαρακηνών.

Όταν ο Όσιος τους είδε, ούτε ο θόρυβος τον αποθάρυνε ούτε η εξέγερσή τους τον πτόησε. Εννόησε το ανυπότακτο, το αδυσώπητο και το αμείλικτο των κατακτητών Σαρακηνών αλλά και των αφομοιωμένων κατοίκων, και άλλαξε δρόμο και μέθοδο σωτηρίας τους. Άρχισε να επικοινωνεί απ'ευθείας και κατ' ιδίαν με διάφορους από των εξέχοντων ισχυρών παραγόντων. Σκοπός της επικοινωνίας ήταν να σχηματιστεί γνώμη συμπαθής γι' αυτόν. Αφού το πέτυχε αυτό, με τον καταπλήσσοντα ενάρετό του βίο και παντού το όνομά του ευφημώς και με σεβασμό προφέρονταν, και αφού έγινε στο τέλος αντικείμενο εξαιρετικού θαυμασμού, άρχισε να ασκεί αυστηρό έλεγχο επί των πράξεων αυτών που τον συναναστρέφονταν.

Ήδη όλος ο προηγουμένος αδυσώπητος και αμείλικτος και ασεβής όχλος, άρχισε να θαυμάζει τον Όσιο. Η αρετή του κατηύγασε το νου και γέμισε με σύνεση τις καρδιές όλων. Το σφοδρό μίσος, η οργή ο θυμός και η μανία, κάτω από την δύναμη της καταυγάζουσας αρετής μετατράπηκαν σε εύνοια, σε αγάπη, σε επίδοση στο καλό και σε προκοπή και αύξηση στη χριστιανική πίστη.

Έκτοτε οι Κρήτες πιστεύσαντες σε αυτόν, ως απόστολο σταλμένο από το Θεό, διελάλησαν σε όλο το νησί τα σχετικά με αυτόν. Τιμώντας τον θεϊκώς, θεωρούσαν νόμο κάθε του εντολή, και γι' αυτό υποτάσσονταν σε αυτήν.

Στην Κρήτη ο Όσιος εργάστηκε με θαυμαστή επιδεξιότητα και δραστηριότητα, και αφού προηγουμένως κατέστησε εκποδών κάθε εμπόδιο στο έργο του, επιδόθηκε στο συνήθες του κήρυγμα. Έχοντας ως ορμητήριο την πόλη Γόρτυνα, εντός μιας πενταετίας κατόρθωσε να μεταστρέψει όλους τους Κρητικούς στην αληθινή πίστη. Έχτισε ναούς, εγκατέστησε ιερείς και διακόνους, και εν γένει τακτοποίησε τα πάντα, ώστε «μηδένα των Κρητών καλείψαι ασυντελή του καλού».

Αποδείξαμε, λοιπόν,  τη γελοιότητα κι αυτών των ισχυρισμών του "ερευνητή" Ρασσιά και των "παπαγάλων" Νεοπαγανιστών που επαναλαμβάνουν τα ψεύδη του, ως φανατισμένοι και αμαθείς, που δε διάβασαν ποτέ τους τίποτε πλην των βιβλίων του "ερευνητή" τους.

Και βεβαίως, να διαβεβαιώσουμε για μια ακόμα φορά, τόσο τον κύριο Ρασσιά, όσο και τους παπαγάλους του, ότι δεν σκοπεύουμε να αφήσουμε κανένα ψέμα τους αναπάντητο. Θα εκτεθούν σε ΟΛΕΣ τις απάτες τους, όπως εκτέθηκαν και στο παρελθόν οι δαιμονικοί ψευτοθεοί τους, και οι αιμοχαρείς ομόθρησκοί τους διώκτες των Χριστιανών.

Πηγή

Η γένεση και εξέλιξη τού μύθου τής Υπατίας Η ιστορία μιας ανιστόρητης, αντιχριστιανικής συκοφαντίας

Τους τελευταίους τρεις αιώνες, μία ανιστόρητη συκοφαντική επίθεση επαναλαμβάνεται διαρκώς, εναντίον τής Εκκλησίας και τού αγίου Κυρίλλου, με επίκεντρο τη δολοφονία τής Υπατίας. Μιας πλαστής και μυθικής Υπατίας, (ή καλύτερα πολλών πλαστών και μυθικών Υπατιών), που ελάχιστη σχέση έχουν με την αληθινή ιστορική Υπατία. Το ακόλουθο άρθρο τού Γιάννη Τσέντου, αφηγείται την ιστορία αυτής τής συκοφαντικής δυσφήμισης, όπου ο καθένας φτιάχνει μια "Υπατία" στα μέτρα του, με σκοπό να πολεμήσει την Εκκλησία και να στηρίξει τις αρρωστημένες ιδέες του. Η πρόσφατη κινηματογραφική ταινία με θέμα τη φιλόσοφο Υπατία και την αποτρόπαια δολοφονία της στην Αλεξάνδρεια Agora, παραγωγή 2009 και έναρξη προβολής στην Ελλάδα 28 Ιανουαρίου 2010, ταινία τού Alejandro Αmenabar (με μία εξαιρετική Rachel Weisz στον πρωταγωνιστικό ρόλο) γέννησε σε πολλοίς πολλά και καίρια ερωτήματα: Ποια είναι αυτή η Υπατία; Τι είναι πάλι αυτή η νέα επίθεση ενάντια στην Εκκλησία; νέα επίθεση, καθώς φαίνεται σε πολλούς, αλλά βεβαίως κινούμενη φανερά πάνω στο παλαιό, δοκιμασμένο μοτίβο: το μοτίβο τού γκρεμίσματος των μύθων του Χριστιανισμού, το μοτίβο της αποκάλυψης της επιμελώς κρυμμένης για πολλούς αιώνες αλήθειας… 1. Η κατηγορία Η άνανδρη δολοφονία της φιλοσόφου και μαθηματικού Υπατίας τον Μάρτιο τού 415 μ. Χ. Στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, μια δολοφονία στην οποία πολλοί δεν διστάζουν να εμπλέξουν ακόμη και τον πατριάρχη Αλεξανδρείας Κύριλλο, που στην καλύτερη περίπτωση εμφανίζεται ως ο ηθικός αυτουργός της δολοφονίας, έχει αποτελέσει σε πάρα πολλές περιπτώσεις, όπως θα βρούμε την ευκαιρία να δούμε στη συνέχεια, κεντρικό σημείο στο κατηγορητήριο κατά τού Χριστιανισμού. Αν θέλουμε να είμαστε απολύτως ειλικρινείς, οφείλουμε να παραδεχθούμε ότι έχουμε μπροστά μας μία κατηγορία από αυτές που, αν μη τι άλλο, πετυχαίνουν να κερδίζουν τις εντυπώσεις: Μία δολοφονία είναι ούτως ή άλλως εξ ορισμού το βαρύτερο των εγκλημάτων και το χειρότερο, η δολοφονία περιγράφεται ως ιδιαίτερα αποτρόπαιη και ειδεχθής. Και σαν να μην έφθαναν τα παραπάνω, δεν πρόκειται εδώ για δολοφονία ενός οποιουδήποτε ανθρώπου, αλλά για δολοφονία φιλοσόφου και όχι απλώς φιλοσόφου, αλλά γυναίκας φιλοσόφου. Αν μάλιστα αναλογισθούμε πόσο δύσκολο ήταν για μια γυναίκα να γίνει ξακουστή ως φιλόσοφος και επιστήμων σε μια εποχή που δεν ευνοούσε καθόλου τη διάκριση των γυναικών, τότε αντιλαμβανόμαστε ότι η Υπατία δεν ήταν απλώς ένα αθώο θύμα, αλλά δίχως άλλο και μία σπουδαία προσωπικότητα, η οποία για ευνόητους λόγους ασκεί ιδιαίτερη γοητεία σε πολλούς σήμερα. (Είναι αξιοσημείωτο ότι η Margaret Alic, σε ένα πολύ γνωστό σύγγραμμά της με τον χαρακτηριστικό τίτλο «Η κληρονομιά της Υπατίας. Η ιστορία γυναικών στην επιστήμη από την αρχαιότητα μέχρι και τον δέκατο ένατο αιώνα»1, περιγράφει την Υπατία ως «την πιο ξακουστή γυναίκα επιστήμονα πριν τη Marie Curie»2). Όλα τα παραπάνω εμφανίζουν την Υπατία ως μάρτυρα, και βεβαίως οδηγούν σε μια απερίφραστη καταδίκη του αποτρόπαιου εγκλήματος, αλλά και σε μια δίκαιη αγανάκτηση ενάντια στους άνανδρους δολοφόνους. Η κατηγορία φαίνεται να πετυχαίνει τον στόχο της: Ο Χριστιανισμός εμφανίζεται να μην έχει επικρατήσει απλώς και μόνο χάριν στον σκοταδισμό που έσβησε το φως της ελληνικής φιλοσοφίας, να μην έχει στηριχθεί απλώς και μόνο πάνω στις στάχτες των καμένων συγγραμμάτων, στα ερείπια των αρχαίων ναών και στα σπασμένα μέλη των αρχαίων αγαλμάτων, αλλά και να έχει πατήσει κυριολεκτικά επί πτωμάτων, και μάλιστα επί πτωμάτων αθώων. Και βέβαια, αν οι Χριστιανοί δεν δίστασαν να δολοφονήσουν με ειδεχθή τρόπο μία γυναίκα φιλόσοφο, τότε δεν φαίνεται να υπάρχει έγκλημα που να μην ήσαν ικανοί να διαπράξουν. Ο αντικειμενικός και απροκατάληπτος μελετητής, ωστόσο, δεν θα δυσκολευθεί να διαπιστώσει ότι όλα τα παραπάνω δεν είναι τίποτε περισσότερο από έναν επιμελώς καλλιεργημένο μύθο. Μολονότι οι πηγές στις οποίες γίνεται μνεία της Υπατίας και της δολοφονίας της είναι μάλλον πενιχρές, η παρουσία της Υπατίας στα έργα νεοτέρων συγγραφέων, ιδιαίτερα από τον Διαφωτισμό και εξής, είναι πραγματικά εντυπωσιακή3. Αν παρακολουθήσει κανείς τη σχετική βιβλιογραφία, δεν θα δυσκολευθεί να διαπιστώσει ότι ο μύθος της Υπατίας γεννήθηκε ευθύς εξ αρχής στο πλαίσιο της επιθέσεως ενάντια στον Χριστιανισμό, και ότι πολλά επιμέρους στοιχεία τού μύθου της Υπατίας εξηγούνται εύκολα από τα διαφορετικά κίνητρα και τους διαφορετικούς σκοπούς των εκάστοτε επικριτών τον Χριστιανισμού. 2. Η Υπατία τού Προτεσταντισμού Δεν είναι τυχαίο ότι η Υπατία πρωτοεμφανίσθηκε στη νεώτερη γραμματεία το πρώτο τέταρτο τού 18ου αιώνα, και συγκεκριμένα το 1720, σε σύγγραμμα τού Ιρλανδού διανοητή John Toland (1670-1722). Ο Toland υπήρξε ένας πρώιμος διανοητής τού επονομαζόμενου Αιώνα των Φώτων. Ανατράφηκε ως καθολικός, στην πορεία όμως προσχώρησε στον Προτεσταντισμό, και οι φιλοσοφικές του αναζητήσεις τον οδήγησαν στον ντεϊσμό. Ο μακροσκελέστατος τίτλος τού βιβλίου τού Toland αποκαλύπτει αφ' εαυτού τις προθέσεις τού συγγραφέα: “Υπατία, ή η ιστορία μιας εξαιρετικά όμορφης, εξαιρετικά ενάρετης, εξαιρετικά μορφωμένης και από κάθε άποψη ολοκληρωμένης Κυρίας- η οποία κομματιάστηκε από τον κλήρο της Αλεξανδρείας, για να ικανοποιηθεί η έπαρση, ο φθόνος και η αγριότητα τού αρχιεπισκόπου, ο οποίος κοινώς αλλά αναξίως επονομάζεται «άγιος» Κύριλλος” (Hypatia, or the history of a most beautiful, most virtuous, most learned, and every-way accomplished Lady, who was torn to pieces by the Clergy of Alexandries, to gratify the pride, emulation, and cruelty of their Archbishop, commonly but undeservedly styled, St. Cyril”). Το σύντομο σύγγραμμα τού Toland διέπεται από έναν τυπικό προτεσταντικό αντικληρικαλισμό. Ο Toland βρήκε στην ιστορία της Υπατίας μία πρώτης τάξεως ευκαιρία να πλήξει το κύρος της καθολικής Εκκλησίας και τού κλήρου, που έβλεπε ως υπεύθυνους για την απάνθρωπη δολοφονία της φιλοσόφου. 3. Η Υπατία τού Διαφωτισμού Ο 18ος αιώνας σηματοδοτεί τη γένεση τού μύθου της Υπατίας, ο οποίος όμως πολύ γρήγορα πήρε διαφορετική τροπή από αυτή που επιθυμούσε ο Toland. Ας μη λησμονούμε ότι ο 18ος αιώνας είναι ο αιώνας τού Διαφωτισμού, ο επονομαζόμενος «Αιώνας των Φώτων», ο οποίος εξήρε τον ορθό λόγο και σε αρκετές περιπτώσεις δεν δίστασε να έλθει σε ανοικτή σύγκρουση με τον Χριστιανισμό. Σε αυτό ακριβώς το πλαίσιο, ο εκ των ηγετών τού Διαφωτισμού Βολταίρος (1694-1778) είδε στο πρόσωπο της Υπατίας το σύμβολο της αντίστασης τού ορθού λόγου ενάντια στη θύελλα τού Χριστιανικού δογματισμού και σκοταδισμού. Κατά τον Βολταίρο, ο φόνος της Υπατίας ήταν «μία κτηνώδης δολοφονία που διεπράχθη από τα χειροτονημένα χέρια τού Κυρίλλου, με μια φανατική συμμορία από πίσω τους» (στην καλύτερη περίπτωση, ο Κύριλλος εμφανίζεται ως ο ηθικός αυτουργός της δολοφονίας της Υπατίας, ο οποίος «εξαπέλυσε εναντίον της τον Χριστιανικό όχλο»), Ο Βολταίρος εμφανίζει την Υπατία να πέφτει δολοφονημένη, επειδή πίστευε στους θεούς των Ελλήνων, στους νόμους της λογικής φύσεως και στις ικανότητες τού ελεύθερου από δογματισμούς ανθρώπινου νου4. Ο περίφημος Άγγλος ιστορικός τού 18ου αιώνα Edward Gibbon (1737-1794), βαρύτατα επηρεασμένος από τις αρχές τού Διαφωτισμού, κινείται και αυτός στο ίδιο ακριβώς πλαίσιο, γράφοντας χαρακτηριστικά ότι ο Κύριλλος «προκάλεσε ή αποδέχθηκε τη θυσία μιας παρθένου, η οποία δίδασκε τη θρησκεία των Ελλήνων»5 Όπως σχολιάζει η Maria Dzielska, αυτή η παρουσίαση της δολοφονίας της Υπατίας ταίριαζε τέλεια με τη θεωρία τού Gibbon ότι η εμφάνιση και εξάπλωση τού Χριστιανισμού υπήρξε ο αποφασιστικός παράγοντας που επέφερε την πτώση τού αρχαίου πολιτισμού. Μέσα από τη δολοφονία της Υπατίας, ο Gibbon δείχνει τη διαφορά ανάμεσα στον παλαιό και τον νέο κόσμο: αφ' ενός η Υπατία ως εκπρόσωπος τού λόγου και τού πνευματικού πολιτισμού, αφ' ετέρου ο Κύριλλος και ο Χριστιανισμός ως εκπρόσωποι τού δογματισμού και μιας αχαλίνωτης βαρβαρότητας.6 4. Η Υπατία της ρομαντικής λογοτεχνίας Δεν θα ήταν άστοχο να πούμε ότι από την εποχή τού Διαφωτισμού και εξής η Υπατία σχεδόν έπαυσε να αντιμετωπίζεται ως ιστορική προσωπικότητα, και έγινε σύμβολο. Έκτοτε, ο μύθος της Υπατίας διαμορφώθηκε χωρίς πολλή προσοχή —κάποτε μάλιστα και με ωμή περιφρόνηση— προς την ιστορική αλήθεια, και έφθασε στο αποκορύφωμα του στα μέσα τού 19ου αιώνα. Το παράδοξο μάλιστα είναι ότι δεν έφθασε στο αποκορύφωμα του χάριν στους ιστορικούς ή τους φιλοσόφους, αλλά χάριν στους… Λογοτέχνες! Ο Γάλλος ποιητής Leconte de Lisle (Charles Marie Rene Lcconte de Lisle, 1818 -1894), ο ηγέτης τού κινήματος των Παρνασσιστών, έχει συγγράψει δύο ποιήματα με τον τίτλο «Υπατία», ένα το 1847 και ένα το 1874. Το δεύτερο μας δίνει μία κατάδηλα αντιχριστιανική προσέγγιση τού θανάτου της Υπατίας: «Ο άθλιος Γαλιλαίος σε κτύπησε και σε καταράσθηκε. Αλλά πέφτοντας έγινες ακόμη μεγαλύτερη! Και τώρα, αλλοίμονο! Το πνεύμα τού Πλάτωνος και το σώμα της Αφροδίτης έχουν αποσυρθεί για πάντα στους καθάριους ουρανούς της Ελλάδος!»7 Το ποίημα αυτό τού Leconte de Lisle σημάδευσε τον τρόπο με τον οποίο οι κατοπινές γενιές έβλεπαν την Υπατία: στα μάτια όλων, η Υπατία ήταν «το πνεύμα τού Πλάτωνος και το σώμα της Αφροδίτης» (le souffle de Platon et le corps d' Aphrodite), όπως την είχε θελήσει ο Leconte de Lisle. Ο Leconte de Lisle είναι συγγραφέας και ενός σύντομου δραματικού έργου με τον τίτλο «Υπατία και Κύριλλος»8. Σε αυτό η φιλόσοφος Υπατία φέρεται να στέκεται ενώπιον ενός στενοκέφαλου και φανατισμένου Κυρίλλου, ο οποίος της επιτίθεται αναγγέλλοντας θριαμβευτικά ότι «οι θεοί σου έχουν γίνει σκόνη στα πόδια τού νικητή Χριστού», προκαλώντας έτσι μία γεμάτη ζέση και φλόγα ψυχής διακήρυξη πίστεως εκ μέρους της Υπατίας: «Κάνεις λάθος, Κύριλλε. Ζουν στην καρδιά μου. Όχι όπως τους βλέπεις εσύ —ενδεδυμένοι εφήμερες μορφές, υποκείμενοι σε ανθρώπινα πάθη ακόμη και στους ουρανούς, λατρευόμενοι από τον όχλο και άξιοι χλεύης· αλλά όπως τους έχουν δει οι υψηλοί νόες στην έναστρη και αιώνια απεραντοσύνη: ως δυνάμεις τού σύμπαντος, εσωτερικές αρετές, αρμονική ένωση γης και ουρανού που ευφραίνει τον νου και το αυτί και το μάτι, που προσφέρει ένα εφικτό ιδεώδες σε όλους τους σοφούς ανθρώπους και ένα ορατό μεγαλείο στην ομορφιά της ψυχής. Τέτοιοι είναι οι θεοί μου!». Μεγάλη συμβολή στην εδραίωση τού μύθου της Υπατίας άσκησε ο Άγγλος μυθιστοριογράφος, κληρικός και ιστορικός Charles Κingsley (1819-1875), ο οποίος μπορεί μεν να μην συγκαταλέγεται σήμερα στους κορυφαίους της λογοτεχνίας, αλλά πάντως ήταν εξαιρετικά δημοφιλής την εποχή του. Ο Kingsley συνέγραψε το 1853 ένα εκτενέστατο ιστορικό μυθιστόρημα με πρωταγωνίστρια την Υπατία, τιτλοφορούμενο Hypatia or New foes with an old face9. Για να αντιληφθούμε πλήρως τη σημασία τού μυθιστορήματος τού Kingsley, πρέπει να κατανοήσουμε ότι ο 19ος αιώνας ήταν μια εποχή κατά την οποία οι ευρύτερες λαϊκές μάζες γνώριζαν το ιστορικό παρελθόν μέσα από τα ιστορικά μυθιστορήματα, όπως ακριβώς σήμερα, κατά το ανάλογον, το γνωρίζουν μέσα από τις κινηματογραφικές παραγωγές. Το βιβλίο λοιπόν τού Kingsley μεταφράσθηκε σε πολλές Ευρωπαϊκές γλώσσες, και μέσα από αυτό άπειροι αναγνώστες γνώρισαν και αγάπησαν μία Υπατία η οποία, υπεραγωνιζόμενη τού κόσμου των ελληνικών αξιών, σφαγιάσθηκε βάρβαρα σε ηλικία είκοσι πέντε ετών, στο άνθος της ομορφιάς της, από ένα φανατισμένο και βάρβαρο Χριστιανικό όχλο. Με ανάλογο τρόπο είδε και προέβαλε την Υπατία και ο Γάλλος μυθιστοριογράφος και πολιτικός Maurice Barres (1862-1923), ο οποίος, ας μην το λησμονούμε, θεωρείται ως ένας από τους θεωρητικούς τού φασισμού. Ο Barres συμπεριέλαβε μία σύντομη ιστορία αφιερωμένη στην Υπατία υπό τον τίτλο: «Η δολοφονημένη παρθένος» (La vierge assassinee) στη συλλογή του Sous l’ oeil des barbares τού 1888.10 Πρωταγωνιστές της ιστορίας είναι δύο νεαροί Έλληνες της Αλεξανδρείας, ο Λούκιος και η γοητευτική Αμαρυλλίς, οι οποίοι βλέπουν με θλίψη γύρω τους τον κλασικό πολιτισμό να έχει σωριασθεί σε ερείπια από την λαίλαπα τού Χριστιανισμού και των βαρβάρων οπαδών του, και θυμούνται την εποχή που ο αυτοκράτορας Ιουλιανός φονεύθηκε από το χέρι Χριστιανού, ενώ προσπαθούσε να υπερασπισθεί τα ιερά μνημεία τού παρελθόντος. Οι δύο νέοι κατευθύνονται στο Σαραπείο, όπου συνήθως διδάσκει η Υπατία (η οποία μετονομάζεται από τον Barres σε «Αθηνά»). Παράλληλα όμως συρρέει στο Σαραπείο και ο όχλος των Χριστιανών, ο οποίος ζητάει επιτακτικά τον θάνατο της «Αθηνάς», τού συμβόλου τού παγανισμού στην Αλεξάνδρεια. Η «Αθηνά» εξακολουθεί να διδάσκει ατάραχη, γοητεύοντας με τον λόγο της ακόμη και μερικούς από τους Χριστιανούς, όμως οι πιο φανατισμένοι από αυτούς κινούνται ήδη απειλητικά εναντίον της. Ο Λούκιος, η Αμαρυλλίς και άλλοι Έλληνες προσπαθούν να την απομακρύνουν από το Σαραπείο, εκείνη όμως αρνείται να εγκαταλείψει τον ναό, τη βιβλιοθήκη και τα αγάλματα των προγόνων της, σκεπάζει το πρόσωπο της με ένα πέπλο και παραδίδεται στον φανατισμένο όχλο, ο οποίος κυριολεκτικά την κομματιάζει. Το μαρτύριο αυτό της «τελευταίας των Ελλήνων» αποτελεί κατά τον Barres την αφετηρία της αποθέωσης και τού άσβεστου θρύλου της. Αν κάποιος επιθυμούσε να εξαντλήσει τη λογοτεχνική επεξεργασία τού θρύλου της Υπατίας, θα διαπίστωνε έκπληκτος ότι από τον Διαφωτισμό και εντεύθεν η Υπατία σχεδόν ποτέ δεν έπαυσε να φιγουράρει ως ηρωίδα λογοτεχνικών έργων. Είναι χαρακτηριστικό ότι μέσα σε μία περίπου δεκαετία στο δεύτερο ήμισυ τού εικοστού αιώνα κυκλοφόρησαν πέντε λογοτεχνικά έργα με βασική ηρωίδα την Υπατία: δύο δραματικά έργα στην ιταλική από τον Mario Luzi το 197811, δύο μυθιστορήματα στη γαλλική από τους Andre Ferretti το 198712  και Jean Marcel το 198913 στον Καναδά, και ένα ογκώδες ιστορικό μυθιστόρημα στη γερμανική από τον Αrnulf Zitelmann το 198914. 5. Η Υπατία τού φεμινισμού Ο μύθος της Υπατίας δεν έχει παύσει να εξελίσσεται. Σε μία μάλιστα από τις πιο πρόσφατες εκδοχές τού μύθου, η Υπατία δεν εκπροσωπεί πλέον μόνο το αδάμαστο πνεύμα, τις ελληνικές αξίες, τον ορθό λόγο και την επιστήμη, αλλά ανάγεται και σε σύμβολο… Φεμινιστικό! Έχουν εμφανισθεί ακόμη και φεμινιστικά περιοδικά που φέρουν το όνομα της, ένα στην Ελλάδα και ένα εκδιδόμενο στο Πανεπιστήμιο της Indiana. Το τελευταίο αυτό περιοδικό φιλοξένησε στο τέταρτο τεύχος του το 1989 μία εγκωμιαστική λογοτεχνική επανεπεξεργασία τού μύθου της Υπατίας από τη φεμινίστρια ποιήτρια και μυθιστοριογράφο Ursula Molinaro15. Στο εισαγωγικό κείμενο διαβάζουμε ότι «η βάναυση δολοφονία της φημισμένης φιλοσόφου Υπατίας από έναν όχλο Χριστιανών στην Αλεξάνδρεια το 415 μ. Χ. σηματοδοτεί το τέλος μιας εποχής κατά την οποία οι γυναίκες εκτιμώνταν ακόμη για το μυαλό που υπάρχει κάτω από τα μαλλιά τους». Το λογοτεχνικό κείμενο αποτελεί ίσως το αποκορύφωμα της πιο ωμής παραποίησης της ιστορικής αλήθειας. Σε αυτό η Υπατία, η οποία εξυμνείται στις πηγές ως άμεμπτη και απολαμβάνουσα καθολικό σεβασμό παρθένος, εμφανίζεται να έχει αρχίσει ήδη από την εφηβική της ηλικία να εναλλάσσει εραστές με ιλιγγιώδεις ρυθμούς, και κατόπιν να έχει παντρευτεί τον φιλόσοφο Ισίδωρο, ο οποίος βρέθηκε αναγκασμένος να ανέχεται τις πολλές εξωσυζυγικές περιπέτειες της συζύγου του. Όταν ο πατέρας της μαθηματικός Θέων, προειδοποιημένος από τα άστρα για τον επερχόμενο τραγικό θάνατο της κόρης του, της προτείνει να μετοικήσει στη Σικελία, η Υπατία, ανώτερη η ίδια και από τον πατέρα της και από τον σύζυγό της, αρνείται, συναισθανόμενη ότι έσβηνε πλέον η εποχή κατά την οποία οι γυναίκες είχαν το δικαίωμα να σκέπτονται ελεύθερα, αλλά και μην επιθυμώντας να αφήσει τον τότε εραστή της, τον έπαρχο Ορέστη… Ακολουθεί μία αναφορά στη σύγκρουση της Υπατίας με τον Χριστιανισμό και μία περιγραφή της δολοφονίας της, και τέλος η Molinaro κλείνει συμπεραίνοντας ότι αυτή επρόκειτο να είναι η μοίρα των γυναικών στη Χριστιανική εποχή, στην οποία η Υπατία «δεν είχε την παραμικρή επιθυμία να ζήσει»… 6. Από το χθες στο σήμερα Όπως διαπιστώνουμε από την προηγηθείσα αναφορά στη γένεση και εξέλιξη τού μύθου της Υπατίας, οι περισσότεροι από τους συγγραφείς που μνημονεύουν την Υπατία δεν καταβάλλουν την παραμικρή προσπάθεια να φανούν πιστοί προς την ιστορική αλήθεια· και τούτο είναι απολύτως φυσικό, αφ' ης στιγμής η Υπατία έπαυσε να είναι μία ιστορική προσωπικότητα και έγινε ένα σύμβολο, στο οποίο ο καθένας μπορούσε να δει σχεδόν οτιδήποτε. Έτσι, η Υπατία τού Toland δεν ήταν παρά μία προτεσταντική καταγγελία των αυθαιρεσιών τού καθολικού κλήρου. Η Υπατία τού Βολταίρου, και γενικότερα τού Διαφωτισμού, είναι το σύμβολο της αντίστασης τού ορθού λόγου ενάντια στη θύελλα τού Χριστιανικού δογματισμού και σκοταδισμού. Η Υπατία της ρομαντικής λογοτεχνίας των ιστορικών μυθιστορημάτων είναι μία ωραιότατη, άμωμος παρθένος, ρομαντική εκπρόσωπος μιας εποχής που σβήνει. Η Υπατία τού φεμινισμού είναι μία γυναίκα -σύμβολο, μία πρωτοπόρος φεμινίστρια με ελευθεριάζοντα βίο, που πέφτει θύμα τού ανδροκρατούμενου κατεστημένου, που δεν μπορούσε να την ανεχθεί. Η Υπατία των αρχαιολατρών είναι μία απτή απόδειξη της σύγκρουσης Χριστιανισμού και ελληνισμού. Και βεβαίως δεν μπορούμε να μη διερωτηθούμε τι κοινό υπάρχει σε όλες αυτές τις Υπατίες… Η Υπατία της πρόσφατης ταινίας δανείζεται πολλά από τα γνωστά μοτίβα, προσαρμόζοντάς τα βεβαίως στο πνεύμα της εποχής μας. Η Υπατία είναι ένας άνθρωπος της επιστήμης, αγνωστικίστρια ή ακόμη και ανοικτά άθεη, που έχει μάθει να υπηρετεί την αλήθεια της επιστήμης και της φιλοσοφικής αναζήτησης μάλλον, παρά τις θρησκείες με τα «παραμύθια» τους και τα μισαλλόδοξα κηρύγματά τους. Τη στιγμή ακριβώς που συλλαμβάνει την αλήθεια για την περιφορά της γης γύρω από τον ήλιο και τις τροχιές της κινήσεως των ουρανίων σωμάτων —σύλληψη που θα την έφερνε περισσότερα από χίλια χρόνια μπροστά από την εποχή της—, η Υπατία πέφτει άγρια δολοφονημένη από φανατικούς Χριστιανούς, γινόμενη το εξιλαστήριο θύμα σε συγκρούσεις, φανατισμούς και αντιπαραθέσεις που μοιάζουν απίστευτα μικρές μπροστά στο μεγαλείο της αδικοχαμένης φιλοσόφου. 7. Ανακρίβειες και σκοπιμότητες Με δεδομένο τον τρόπο με τον οποίο είδαμε ότι έχει προσεγγισθεί το θέμα της Υπατίας κατά καιρούς, είναι λογικό και αναμενόμενο η κοινή εικόνα που έχουμε σχηματίσει γι’ αυτήν να είναι ούτως η άλλως γεμάτη από κάθε λογής ανακρίβειες. Ένα παράδειγμα τέτοιας ανακρίβειας είναι το εξής: Στη σκέψη των περισσοτέρων, η Υπατία που έπεσε δολοφονημένη από τον Χριστιανικό όχλο ήταν συν τοις άλλοις μία πανέμορφη γυναίκα στο άνθος της ηλικίας της, «το πνεύμα τού Πλάτωνος και το σώμα της Αφροδίτης», όπως την είδε ο Leconte de Lisle. Οι περισσότεροι φαντάζονται την Υπατία να δολοφονείται περί την ηλικία των είκοσι πέντε ετών, όπως ακριβώς το θέλησε ο Kingsley. Αν όμως βρούμε το θάρρος να κοιτάξουμε τα πράγματα χωρίς το παραμορφωτικό κάτοπτρο τού μύθου, και βάλουμε κάτω τις χρονολογίες που γνωρίζουμε, θα διαπιστώσουμε πόσο μακριά βρίσκεται αυτή η κοινή αντίληψη από την πραγματικότητα.16 Η Υπατία δολοφονήθηκε το 415 μ. Χ.· αν ήταν τότε είκοσι πέντε ετών, όπως το θέλει η κοινή αντίληψη, τότε θα είχε γεννηθεί περί το 390· περί το 390, όμως, η Υπατία ήταν διδάσκαλος τού Συνεσίου και είχε ήδη τη φήμη σπουδαίας διδασκάλου της φιλοσοφίας. Με δεδομένο ότι είχε ήδη αποκτήσει φήμη, φαίνεται μάλλον απίθανο να ήταν μόνο είκοσι πέντε ετών ακόμη και τότε, το 390 πόσω μάλλον άλλα είκοσι πέντε χρόνια αργότερα, το 415! Αυτά λέει η κοινή λογική. Και σαν να μην έφθαναν αυτά, εις επικουρίαν της κοινής λογικής έχουμε και τη μαρτυρία τού Ιωάννη Μαλάλα ότι τη στιγμή της δολοφονίας της η Υπατία ήταν «παλαιά γυνή», δηλαδή ηλικιωμένη!17 Αυτά βεβαίως ισχύουν για την Υπατία της ιστορίας· διότι η Υπατία τού μύθου, η Υπατία ως σύμβολο, έπρεπε οπωσδήποτε να είναι είκοσι πέντε ετών… Και αυτή είναι μόνο μία από τις αναρίθμητες ανακρίβειες τού μύθου της Υπατίας. Έτσι και η πρόσφατη ταινία για την Υπατία έχει πολλές ανακρίβειες. Μερικές τέτοιες ανακρίβειες είναι οι καινοτόμες επιστημονικές συλλήψεις της Υπατίας, η παρουσία της Υπατίας στο Σαραπείο, ο τρόπος καταστροφής τού Σαραπείου,18 τα περί τον θάνατο τού πατέρα της Υπατίας Θέωνα, τα σχετικά με τον τρόπο ανάρρησης τού Κυρίλλου στον πατριαρχικό θρόνο της Αλεξανδρείας, το επεισόδιο με τους Ιουδαίους στο θέατρο, το μισογυνικό παραλήρημα τού Κυρίλλου, το γεγονός ότι ο Συνέσιος εμφανίζεται να βρίσκεται στην Αλεξάνδρεια τη στιγμή της δολοφονίας της Υπατίας, ενώ αυτός στην πραγματικότητα δεν βρισκόταν στη ζωή, κ. ά. Δεν είναι όμως τόσο οι επιμέρους ανακρίβειες αυτές που μπορεί να ενοχλήσουν στη συγκεκριμένη ταινία, ανακρίβειες ούτως ή άλλως πολύ μικρότερες σε σχέση με προηγούμενες προσεγγίσεις· είναι μάλλον το ευρύτερο πνεύμα που διέπει την όλη προσέγγιση, ο τρόπος φερ' ειπείν με τον οποίο εμφανίζονται οι Χριστιανοί, περίπου ανάλογος με την εικόνα των φανατισμένων μουσουλμάνων φονταμενταλιστών της εποχής μας· όσο για τον Κύριλλο Αλεξανδρείας, εμφανίζεται με τον τρόπο ακριβώς με τον οποίο θα παριστανόταν στη μεγάλη οθόνη ένας Οσάμα Μπιν Λάντεν… 8. Συμπεράσματα - Προβληματισμοί Γενικά, το πρόβλημα σε όλες γενικά τις προσεγγίσεις της Υπατίας δεν έγκειται τόσο στις επιμέρους ανακρίβειες, όσο σε αυτό τούτο το γεγονός ότι η Υπατία χρησιμοποιήθηκε ως σύμβολο στο πλαίσιο της αντί-Χριστιανικής πολεμικής. Και από τη στιγμή που η Υπατία έπαυσε, όπως ήδη σημειώσαμε, να είναι μία ιστορική προσωπικότητα και έγινε ένα σύμβολο, ο καθένας μπορούσε να δει σε αυτήν σχεδόν οτιδήποτε, ανάλογα με τα παραμορφωτικά γυαλιά που θα επέλεγε να φορέσει, με έναν όμως πάντα κοινό παρονομαστή: την αντί-Χριστιανική πολεμική. Στην πραγματικότητα, η ιστορία της Υπατίας, όπως συνήθως προβάλλεται, δεν είναι τίποτε περισσότερο από έναν επιμελώς καλλιεργημένο μύθο. Πράγματι, η μελέτη των πηγών που μας παραδίδουν την ιστορία της Υπατίας ανατρέπει άρδην την εικόνα που συνήθως έχουμε για τη δολοφονημένη φιλόσοφο. Πρώτ' απ’ όλα, αν δούμε συγκριτικά τις Χριστιανικές και τις εθνικές πηγές, θα περιμέναμε ίσως οι εθνικοί να εκθειάζουν την Υπατία και οι Χριστιανοί να προσπαθούν αμήχανα να μειώσουν την αξία της. Στην πραγματικότητα, οι Χριστιανικές πηγές είναι αυτές που εκθειάζουν την Υπατία, ενώ ο εθνικός Δαμάσκιος, η μόνη εθνική πηγή που τη μνημονεύει, δεν κρύβει την περιφρόνησή του γι’ αυτήν. Όσο για τον κύκλο της Υπατίας, γνωρίζουμε από τις πηγές ότι ήταν κατά βάσιν Χριστιανικός. Και γενικά, δεν έχουμε την παραμικρή ένδειξη στις πηγές ότι στη σύγκρουση Χριστιανισμού και παγανισμού η Υπατία βρισκόταν στο στρατόπεδο τού παγανισμού! Και όχι μόνο αυτό, αλλά έχουμε βάσιμους λόγους να συμπεράνουμε ότι βρισκόταν πλησιέστερα στον Χριστιανισμό παρά στον παγανισμό! Όσο ανατρεπτικό και αν φαίνεται αυτό, οι πηγές όχι μόνο δεν εμφανίζουν την Υπατία εκπρόσωπο τού παγανιστικού κόσμου, αλλά οδηγούν πολύ πιο εύκολα στο συμπέρασμα ότι η αδικοχαμένη φιλόσοφος έπεσε θύμα μιας… ενδοχριστιανικης διαμάχης! Αυτά βεβαίως τα παραθέτουμε απλώς επιγραμματικά εδώ, επιφυλασσόμενοι να αφιερώσουμε σύντομα ειδική μελέτη στην ανασκευή τού μύθου της Υπατίας, όπου όλα τα παραπάνω θα αναλύονται και θα τεκμηριώνονται ενδελεχώς. Πέρα από τα παραπάνω, στα οποία επιφυλασσόμαστε να επανέλθουμε, η πρόσφατη συζήτηση με αφορμή την κινηματογραφική παραγωγή για την Υπατία γεννά και άλλες σκέψεις. Μία παρατήρηση που δεν πρέπει να παραλείψουμε να κάνουμε, έστω και παρεμπιπτόντως, είναι ότι η επίμαχη ταινία για την Υπατία αρκεί, για να βάλει σε δεύτερες σκέψεις όσους φρονούν ότι οι θεωρίες περί σύγκρουσης επιστήμης και θρησκείας ανήκουν στο παρελθόν… Ένα τελευταίο, εντελώς βασικό συμπέρασμα που θα μπορούσαμε να βγάλουμε είναι το εξής: Είδαμε σε αυτό το άρθρο, έστω επιγραμματικά, τη διαρκή παρουσία της Υπατίας ως συμβόλου στο πλαίσιο της αντί-Χριστιανικής πολεμικής από την εποχή τού Διαφωτισμού και εντεύθεν. Όταν λοιπόν σήμερα κυκλοφορεί μια κινηματογραφική παραγωγή για την Υπατία, και εμείς πιστεύουμε ότι βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια «νέα» επίθεση και διερωτώμαστε ποια είναι αυτή η Υπατία, τότε φαίνεται ότι δεν θα έπρεπε να μεμφόμαστε τόσο την εντρέχεια των πολεμίων της Εκκλησίας, όσο τη δική μας ολιγωρία και άγνοια… Δρ Γιάννης Κ. Τσέντος Σημειώσεις: 1. Margaret Alic, Hypatia's heritage. A history of women in science from Antiquity through the nineteenht century, Beacon Press, Boston 1986. Το βιβλίο της Alic έχει ήδη μεταφρασθεί στη γερμανική (Hypatias Toochter. Der verleugnete Anteil der Frauen an der Naturwissenschaft, Unionsverlag, ubersetz. Rita Peterli, Zurich 1987 και 1991) και τη σουηδική (Arvet efter Hypatia. Historien om kninnliga forskare fram Antiken till det sena artonhundratalet, Alfabeta Bokforlag, Stockholm 1989). 2. Margaret Alic, όπου πριν σελ. 41. 3. Μέχρι πριν από μερικά χρόνια, οποίος επιθυμούσε να παρακολουθήσει τη διαμόρφωση τού μύθου της Υπατίας στη νεώτερη γραμματεία ήταν υποχρεωμένος να ανατρέξει σε μία ξεπερασμένη μελέτη τού Johann Rudolf Asmus, γραμμένη στις αρχές τού εικοστού αιώνα και ελλιπή ακόμη και για την εποχή της [Johann Rudolf Asmus, «Hypatia in Tradition und Dichtung» Studien zur vergleichenden Literaturgeschichte 7 (1907), σελ. 11-44]. Σήμερα όμως έχουμε μία πραγματικά σύγχρονη επισκόπηση τής διαμόρφωσης τού μύθου της Υπατίας σε μία εξαιρετική μονογραφία αφιερωμένη στην Υπατία, εκπονηθείσα από τη Maria Dzielska [Hypatia of Alexandria, transl. by F. Lyra, Harvard University Press, Cambridge,Massachusetts/London 1995 (Hypatia y Aleksandrii, Nakladem Uniwesytetu Jagiellonskiego, Krakow 1993)]. 4. Voltaire, Melanges, Bibliotheque de la Pleiade 152, Paris 1961, σελ. 1104 και 1108 Oeuvres completes de Voltaire, VII, Dictionnaire philosophique, Paris 1835, σελ. 700-701. 5. Edward Gibbon, The history of the decline and fall of the Roman empire, ed. J. B. Bury, vol. 5, Methuen & Co. , London 1898, σελ. 109. 6. Maria Dzielska, Hypatia of Alexandria, σελ. 4. 7. Oeuvres de Leconte de Lisle, Poemes antiques. Pans 1897, σελ. 97. 8. Όπου πριν σελ. 275-289. 9. Charles Kingsley, Hypatia, or New foes with an old face, 2 vols, ed. Mabel Goddart, New York 1929. 10. Maurice Barres, Sous I' oeil des barbares, Paris 19042. 11. Mario Luzi, Libro di Ipazia και Il messagero, Biblioteca universale Rizzoli, Milano 1978. 12. Andre Ferretti, Rennaisance en Paganie, Montreal 1987. 13. Jean Marcel, Hypatia, ou, La fin des dieux, Lemeac, Montreal 1989. 14. Arnulf Zitelmann, Hypatia. Roman, Beltz & Gelberg, Weinheim und Basel 1989. 15. Ursula Molinaro, Christian martyr in reverse: Hypatia, 370-415 A. D.'. Hypatia. A Journal of Feminist Philosophy 4 (1989), σελ. 6-8. 16. Πάνω σε αυτό το θέμα έχουν γραφεί μέχρι και ειδικές μελέτες. Βλέπε για παράδειγμα R. J. Penella, “When was Hypatia born?”. Historia 33 (1984). Σελ. 126-128. 17. Ιωάννου Μαλάλα, Χρονογραφία, ed. L Dindorf, 359. 12-15: «Κατ’ εκείνον δε τον καιρόν παρρησίαν λαβόντες υπό τού Επισκόπου οι Αλεξανδρείς έκαυσαν φρυγάνοις αυθεντήσαντες υπατίαν την περιβόητον φιλόσοφον, περί ης μεγάλα εφέρετο· ην δε παλαιά γυνή». 18. Για το θέμα της καταστροφής τού Σαραπείου βλέπε δύο άρθρα τού γράφοντος δημοσιευμένα στις σελίδες των Ακτινών: α) «Η καταστροφή τού Σαραπείου. Μέρος Α': Το σκηνικό». Ακτίνες 632 (Ιούνιος 2002), σελ. 197-202 και β) «Η καταστροφή τού Σαραπείου. Μέρος Β΄: Τα γεγονότα», Ακτίνες 633 (Ιούλιος - Σεπτέμβριος 2002), σελ. 228-234. πηγή