Μὴ δῶτε τὸ ἅγιον τοῖς κυσίν· μηδὲ βάλητε τοὺς μαργαρίτας ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν χοίρων, μήποτε καταπατήσωσιν αὐτοὺς ἐν τοῖς ποσὶν αὐτῶν, καὶ στραφέντες ῥήξωσιν ὑμᾶς.

Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Εκκλησιαστική Μουσική. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Εκκλησιαστική Μουσική. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Τρίτη, Μαρτίου 01, 2016

ΠΟΛΥΧΡΟΝΙΣΜΟΙ ΣΤΟΝ ΣΟΥΛΤΑΝΟ ΑΠΟ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟΥΣ ΣΥΝΘΕΤΕΣ

Από το άρθρο του Νίκου Ανδρίκου

Όταν πριν τέσσερα χρόνια, όταν πρωτοξεκίνησε η Ιδιωτική Οδός, έγραψα για το Πολυχρόνιο του Σουλτάνου, δεν ήσαν λίγοι εκείνοι που έφριξαν!
Το θέμα, βέβαια, είναι ιστορικό και μουσικολογικό, για όσους καταλαβαίνουν. Επανέρχομαι, λοιπόν, για να το συνεχίσω με αφορμή ένα νέο, άκρως αποκαλυπτικό, άρθρο του μουσικολόγου Νίκου Ανδρίκου, το οποίο δημοσιεύθηκε στην Μουσικολογική Περιοδική Έκδοση του Ιονίου Πανεπιστημίου Μουσικός Λόγος, τεύχος 10 (σ. 5-18): «Τουρκόφωνοι Πολυχρονισμοί και Άσματα Εγκωμιαστικά στον Σουλτάνο Abdülhamit τον Β΄, μελοποιημένα από εκκλησιαστικούς συνθέτες». Πρόκειται για ανακοίνωση στο πλαίσιο του διεθνούς επιστημονικού συνεδρίου του Τμήματος Τουρκικών Σπουδών του ΕΚΠΑ, με θέμα «Το Οθωμανικό παρελθόν στο Βαλκανικό παρόν - Μουσική και Διαμεσολάβηση» (Σεπτέμβριος-Οκτώβριος 2010).

Ο Νίκος Ανδρίκος, ο οποίος εξέδωσε πρόσφατα και την Διδακτορική διατριβή του με θέμα την Εκκλησιαστική Μουσική στη Σμύρνη (θα αναφερθούμε προσεχώς), σημειώνει για τη μελοποίηση Πολυχρονισμών και Εγκωμιαστικών Ασμάτων στο πρόσωπο του Σουλτάνου:
"Το φαινόμενο αυτό παρατηρείται στις πηγές καθ' όλη τη διάρκεια του 19ου αιώνα, αλλά αναμφίβολα θα κορυφωθεί κατά την κρίσιμη περίοδο της διακυβέρνησης του Οθωμανικού κράτους από τον Αβδούλ Χαμίτ τον Β'. Εκκλησιαστικοί συνθέτες και μουσικοί τόσο από την Οθωμανική Πρωτεύουσα όσο και από την περιφέρεια, λαμβάνοντας αφορμή από ειδικές στιγμές της ζωής του Σουλτάνου θα συνθέσουν έργα στην Οθωμανική γλώσσα, τα οποία θα καταγράψουν στο σύστημα της αναλυτικής παρασημαντικής, ενώ όσον αφορά στο ποιητικό κείμενο θα χρησιμοποιήσουν τη μέθοδο της Καραμανλήδικης γραφής".
Ο Νίκος Ανδρίκος παραθέτει και σχολιάζει Πολυχρονισμούς - συνθέσεις των Γεωργίου Βιολάκη, Μισαήλ Μισαηλίδη, Νικολάου  Παγανά, Αλεξάνδρου Βυζαντίου και Συμεών Μαννασείδη. 
Διαβάστε, επίσης, αγαπητοί συνοδίτες, και το ενδιαφέρον άρθρο του Αντωνίου Χατζόπουλου "Επευφημίες και Δοξολογίες στην Πόλη (1856-1933)" όπου υπάρχουν αρκετές αναφορές στους Πολυχρονισμούς των Σουλτάνων και άλλα λίαν ενδιαφέροντα.
Μεταφέρουμε εδώ ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα: 
"Από τον 6ο αιώνα μαρτυρούνται επευφημίες και εγκωμιασμοί των Αυτοκρατόρων και των Πατριαρχών Κωνσταντινουπόλεως. Οι εγκωμιαστικοί αυτοί στίχοι που ψάλλονταν εμμελώς σε τελετές και είναι γνωστοί τις περισσότερες φορές ως Πολυχρονισμοί, βρίσκονταν στο επίκεντρο των τελετουργιών της βασιλικής βυζαντινής αυλής, εντός αλλά και εκτός του ιερού ναού. Οι Πολυχρονισμοί αυτοί συνεχίζουν να υπάρχουν καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας καθώς επίσης και κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Το περιεχόμενο αυτών των εγκωμιαστικών στίχων είναι ποικίλο όπως διαφορετικές είναι και οι τελετουργικές διατάξεις, εντός των οποίων αυτοί ψάλλονται. 




Όπως ήταν φυσικό, οι Πολυχρονισμοί που απευθύνονται στον Πατριάρχη παραμένουν σε χρήση και κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, αυτοί όμως του Αυτοκράτορα, αντικαθίστανται τώρα από τον Πολυχρονισμό προς τον εκάστοτε Σουλτάνο των Οθωμανών. Σ’ αυτόν τώρα αναπέμπονται πλέον τα πολυχρόνια και οι δεήσεις, που πριν την Άλωση της Πόλης προορίζονταν για το Βασιλιά. Το περιεχόμενο αυτών των πάσης φύσεως Πολυχρονισμών που απευθύνονται στο Σουλτάνο, είναι, όπως ήταν φυσικό, εντελώς διαφορετικό από αυτό των Αυτοκρατόρων, η γλώσσα του στίχου είναι πολλές φορές και η τουρκική, ή η ελληνική και η τουρκική μαζί, τα δε μουσικά μέλη είναι τονισμένα με βάση τους εκκλησιαστικούς ήχους, όπως και τα παλαιότερα".
το είδαμε εδώ

Κυριακή, Νοεμβρίου 08, 2015

Η "ΕΚΛΟΓΗ" ΤΩΝ ΑΡΧΑΓΓΕΛΩΝ ΚΑΙ ΤΑ ΟΚΤΑΗΧΑ "ΑΝΟΙΞΑΝΤΑΡΙΑ" ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΠΑΤΡΩΝ ΝΙΚΟΔΗΜΟΥ

Είναι σίγουρο ότι το διαδίκτυο επιφυλάσσει πολλές εκπλήξεις. 
Μια τέτοια, συγκινητική θα έλεγα, δοκίμασα σήμερα, καθώς ανώνυμος σχολιαστής μου έστειλε link για το Αναλόγιον Forums του Ψαλτολόγιον
Πηγαίνω και διαβάζω:
Ένα μικρό δωράκι για την εορτή των Αρχαγγέλων που ανέσυρα από τα φοιτητικά μου χρόνια στην Πάτρα. Η εκλογή "Ψαλώ σοι" εις την Σύναξιν των Αρχαγγέλων σε ήχο δ' άγια και μέλος Παναγιώτη Ανδριόπουλου, όπως την έγραψε τότε (1993) για την αγρυπνία που έγινε στην Ιερά Μονή Γηροκομείου.
Το σχόλιο και την ανάρτηση της Εκλογής έκανε ο Μιχάλης Λαγουδάκης, ο οποίος συμμετείχε σ' εκείνη την Αγρυπνία που κάναμε στην Μονή Γηροκομείου το 1993, πολύ πριν αναλάβω το δεξιό αναλόγιο της Μονής. Ήταν μια Αγρυπνία δωδεκάωρη! Επτά το απόγευμα με επτά το άλλο πρωί! Νομίζω πως κάτι ανάλογο δεν ξανάγινε στην Μονή. Η Αγρυπνία αυτή πραγματοποιήθηκε χάρη στον ζήλο μερικών νέων - τότε - που συμμερίστηκαν την ...τρέλα μου, μεταξύ των οποίων και ο Μιχάλης Λαγουδάκης, τον οποίον δεν ξαναείδα. Τον ευχαριστώ για το πισωγύρισμα του χρόνου και του εύχομαι ό,τι ποθεί από καρδιάς. 
Η εν λόγω Εκλογή δεν αποτελεί, φυσικά, παρθενογένεση. Την τόνισα στο πρότυπο ανάλογης Εκλογής που είχε μελοποιήσει ο Λυκούργος Αγγελόπουλος, κι εκείνος είχε  - θαρρώ - ως πρότυπο αντίστοιχη μελοποίηση του Σίμωνα Καρά. 
Παραθέτω εδώ την πρώτη σελίδα της Εκλογής των Αρχαγγέλων. 
Στην Μονή Ασωμάτων Πετράκη, τώρα, φέτος στον πανηγυρικό Εσπερινό (7/11/2014), ψάλαμε τα Οκτάηχα Ανοιξαντάρια του μακαριστού Μητροπολίτου Πατρών Νικοδήμου Βαλληνδρά, ο οποίος είχε διατελέσει και Ηγούμενος της Μονής Πετράκη. 
Τα Ανοιξαντάρια τα έμαθα απ' τον ίδιο! Και είχα την τύχη να συμμετέχω ως ισοκράτης και στην ηχογράφησή τους από τον μακαριστό Μητροπολίτη, στο πλαίσιο των ηχογραφήσεων εκκλησιαστικής μουσικής του Μανόλη Χατζηγιακουμή. Περιλαμβάνονται στον ψηφιακό δίσκο με αριθμό 22 της Σώματος "Οκτάηχα Μέλη και Συστήματα", της σειράς "Μνημεία Εκκλησιαστικής Μουσικής". Δείτε περισσότερα εδώ
πηγή   
Από τον Μ. Εσπερινό στην Ιερά Μονή Ασωμάτων Πετράκη   

Κυριακή, Ιανουαρίου 08, 2012

«Ο ουρανός και η γη», από την Αγρυπνία των Χριστουγέννων όπως τα έψαλλε η χορωδία των βατοπαιδινών πατέρων8 Ιανουαρίου 2012




«Ο ουρανός και η γη», μάθημα Λιτής σε ήχο α΄ και μέλος Ματθαίου Βατοπαιδινού (19ος αι.).



«Χριστός γεννάται» από την Αγρυπνία των Χριστουγέννων όπως τα έψαλλε η χορωδία των βατοπαιδινών πατέρων



«Χριστός γεννάται», καταβασία της Α΄ ωδής του Κανόνα, μάθημα, μέλος του Ματθαίου Βατοπαιδινού (19ος αι.) στη διανομή του αντιδώρου από τον μητροπολίτη Λεμεσού Αθανάσιο.

Σάββατο, Ιανουαρίου 07, 2012

ΟΙ ΨΑΡΑΔΕΣ ΤΗΣ ΓΑΛΙΛΑΙΑΣ


ΨΑΛΤΟΤΡΑΓΟΥΔΟ (ΟΙ ΨΑΡΑΔΕΣ ΤΗΣ ΓΑΛΙΛΑΙΑΣ)
ΨΑΛΛΕΙ Η ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΠΑΝΤΟΚΡΑΤΟΡΟΣ ΠΕΝΤΕΛΗΣ


  Ἕκαστον μέλος τῆς ἁγίας σου σαρκός ἀτιμίαν δι' ἡμᾶς ὑπέμεινε τὰς ἀκάνθας ἡ κεφαλή ἡ ὄψις τὰ ἐμπτύσματα αἱ σιαγόνες τὰ ῥαπίσματα τὸ στό...