Μην μελαγχολείς το δικό μας Πάσχα δεν τελειώνει ποτέ !!

ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ!!!
             ΑΛΗΘΩΣ Ο ΚΥΡΙΟΣ!!!

                           

Θυμάμαι πάντα Κυριακή του Πάσχα μετά την Αγάπη και το κάψιμο του Ιούδα ένα 

μικρό παιδί μελαγχολικό σχεδόν δακρυσμένο να ρωτά τον πατέρα του: 

Τελείωσε το Πάσχα πατέρα;;; 

Kαι αυτόν με ένα πλατύ χαμόγελο να του απαντά:

 Τελείωσε λέει …ακόμα δεν άρχισε!!! Κάθε μέρα της Λαμπροβδομάδας παιδί μου είναι Πάσχα!

Έχουμε και του Αη Γιωργιού τις περισσότερες φορές και τον νέο τον Άγιο Ραφαήλ

 από την Μυτιλήνη και την Παναγία της Βραμπάς που γιορτάζει την Παρασκευή και του Θωμά
…

Το πρόσωπο του παιδιού έλαμπε τότε, κι ας έμενε μονάχο του δίχως παρέα στο

 χωριό μιας και όλοι οι άλλοι Αθηναίοι και πρωτευουσιάνοι μέχρι την Τρίτη του

 Πάσχα πάντα έφευγαν. Και ερχόταν η Πέμπτη το απόγευμα και γυναίκες και άντρες με

 δρεπάνια καθάριζαν από το αγρίεμα το μονοπάτι που οδηγούσε από τον αμαξωτό

 τον δρόμο, στην Παναγιά την Ζωοδόχο Πηγή, στο μανιάτικο λαγκάδι της Βραμπάς.

 Και με ασβέστη που η μυρωδιά του σε τέτοια μέρη δεν ενοχλεί μάλλον μοιάζει 

με λιβανιού το μύρισμα τα έκαναν όλα να λάμπουν λίγο πρίν τον Εσπερινό,

 προσμένοντας καρτερικά το ξημέρωμα της Παρασκευής. Και ερχόταν η Παρασκευή …

 Το εκκλησάκι ίσα που χώραγε τον Παπά, τα παπαδάκια, τους ψάλτες και αυτούς

 του δυο –τρείς που πάντα το ΄ χαν τάμα να ακούνε τον εξάψαλμο της αχάραγης της μέρας …

Οι υπόλοιποι κάθονταν έξω στις ασβεστωμένες πέτρες συντηρώντας με τις υγρές

 μυρωδιές της άνοιξης και τους ήχους του Θεού, μνήμες αλλοτινών εποχών … μετρώντας 

ο καθένας τους, πόσες τέτοιες χρονιές βρέθηκαν ξανά σε εκείνο το ευλογημένο μέρος,

 και προσευχόμενοι να αξιωθούν να ανταμώσουν την Παναγιά της Βραμπάς άλλες

 τόσες και παραπάνω…

 Τα παιδιά με μια…. κατανυκτική ζωηράδα που κανέναν δεν ενοχλούσε μπαινόβγαιναν

 στο εκκλησάκι ,άλλοτε για να ανάψουν το θυμιατό ,άλλοτε για να κόψουν το αντίδωρο,

 άλλοτε για να χτυπήσουν την μικρή καμπάνα στην ενάτη ,για να κρατήσουν το κερί 

στο πλούσιοι επτώχευσαν ,που γνώριζαν και το ψαλαν όλοι μαζί ,για να βράσουν 

το ζέον με μπαμπάκι και οινόπνευμα .

 Με το δι ευχών του Παπά η ίδια πάντα ερώτηση: 

Τώρα τελείωσε το Πάσχα ;

Απάντηση δεν έπαιρνα παρά μόνο ένα νεύμα που κατηύθυνε το βλέμμα μου

 στο λουλουδοστόλιστο εικονοστάσι με τις εικόνες του Αναστάντος Χριστού

 και αυτήν της Ζωοδόχου Πηγής της δικής μας Παναγιάς της Βραμπάς μαρτυρούσε

 πως το δικό μας …

Πάσχα δεν τελειώνει ποτέ!

Νώντας Σκοπετέας /Φιλαγιορείτης. 

Απόσπασμα από την Ραδιοφωνική εκπομπή Εν τω φωτί Σου οψόμεθα φώς με τίτλο

 «Ένα Αληθώς Ανέστη που χρωστάμε χρόνια»

 πηγή

Το είδαμε εδώ

Οι μικροί "άγιοι" της Παλιάς Πάτρας- Ο ωραίοι τρελοί, οι ασυναγώνιστοι μπεκρήδες, οι γραφικοί χαρακτήρες- Η μυθολογία του δρόμου πριν μας αλλάξει ο καιρός

 

Είναι οι ωραίοι τύποι της παλιάς Πάτρας, που σήκωσαν βαρύ το φορτίο της διαφορετικότητας

Κάποτε σε αυτή την πόλη που τελευταία απολαμβάνει το παρελθόν της στο άσπρο μαύρο, νοσταλγώνας τα χρόνια της αθωώτητας, έζησαν κάποιοι τύποι που δεν έγραψαν την ίδια ιστορία με τους άλλους, που τράβηξαν τον δικό τους δρόμο και κάπου εκεί, ανάμεσα σε πειράγματα, σε θηριώδεις-συχνά απάνθρωπους- ντόρους, σε πανηγύρια και χορούς, σε δρόμους που τους πάτησαν ξυπόλητοι, νικημένοι είτε απο τα φαντάσματά τους είτε από τα πάθη τους, κυνηγώντας τις δικές του χίμαιρες, έμειναν αξέχαστοι με τον τρόπο που δεν λησμονιέται κάποιος μοναδικός, ανάμεσα σε τόσους ίδιους, που πρώτα τον χλευάζουν και μετά τον νοσταλγούν.
Είναι οι ωραίοι τύποι της παλιάς Πάτρας, που σήκωσαν βαρύ το φορτίο της διαφορετικότητας σε εποχές που αυτή δεν σήμαινε αποκλεισμό, όπως συμβαίνει σήμερα, αλλά μια ζωή μέσα στην πόλη και τους ανθρώπους της, με ό,τι μπορεί να συνεπάγεται αυτό: από μια ζεστή αγκαλιά, μέχρι έναν άθλιο εμπαιγμό, από μια παρέα για να περάσεις τις ώρες σου, ένα πιάτο φαγητό, μέχρι τον πετροβολισμό και την διαπόμπευση.
Και βεβαίως τον ατελείωτο ντόρο γύρω από το όνομά σου, αυτόν τον ίδιο, που παρέδωαε πολλούς από τους ωραίους τρελούς της παλιάς Πάτρας, τους ασυναγώνιστους μπεκρήδες, τους γραφικούς χαρακτήρες των δρόμων, στην ιστορία και στο λεξιλόγιο μιας καθημερινότητας που ακόμη και σήμερα τους φέρνει στο στόμα μας με φράσεις όπως "πίνεις σαν τον Κομίνη", "κολλάς σαν τον Μούση" ή " Όλοι εδώ, ακόμη και η Κούλα η Πλανιδού.
Ένα άλμπουμ μικρών Αγίων που ξεφυλλίζουμε μέσα από το βιβλίο ενός αθρώπου που τους έκανε αθάνατους και στο χαρτί, του αξέχαστου δημοσιογράφου Νικου Ε. Πολίτη, που μας συστήνει αυτούς τους μοναδικούς τύπους που πέρασαν από τους δρόμους της Πάτρας, δεν έδωσαν σε κανέναν το όνομά τους, δεν άφησαν πίσω τους απογόνους, αλλά καταφέρνουν ακόμη και σήμερα να τραβούν το ενδιαφέρον μας με εκείνη τη μαγεία που ασκεί πάνω μας το παρελθόν όταν έχει μάτια και χέρια και στόμα. Όταν αφορά τους ανθρώπους.
Ξεφυλλίζοντας το βιβλίο του Πολίτη διαπίστωσα ότι ήταν πάρα πολλοί οι "Ωραίοι Τρελοί της Παλιάς Πάτρας" για αυτό και εστίασα στους πιο γνωστούς. Αυτούς που ακούγονταν συχνά μέχρι και τη δική μου τη γενιά και ίσως κάτι να έχει πάρει για αυτούς και το αυτί των νεώτερων.
Πάμε λοιπόν να δούμε ποιοί ήσαν αυτοί οι άνθρωποι της μυθολογίας των δρόμων της Πάτρας. Μιας Πάτρας πριν την αλλάξει ο καιρός.

O ΓΙΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΣ
Το επώνυμό του ήταν Γιάννης Ιωαννίδης. Γεννήθηκε στην Κυπαρισσία το 1873. Ο πατέρας του ήταν τσαγκάρης και η μητέρα του νοικοκυρά. Έκαναν δύο παιδιά, τον Γιάννη και τον Αντώνη.
Άγνωστο πότε μετακόμισαν στην Πάτρα και έπιασαν ένα σπίτι στην οδό Μαιζώνος, στον αριθμό 8. Στο ισόγειο ήταν το τσαγκάρικο και στο πάνω πάτωμα το σπίτι.
Ο πατέρας έμαθε την τέχνη του στον Αντώνη και ήθελε να σπουδάσει τον Γιάννη, ο οποίος έτσι έφτασε μέχρι τη Γ΄ τάξη του Ά Γυμνασίου. Ήταν ένας πολύ καλός και ευφυής μαθητής.
Ο νους του σάλεψε στα 15-16 χρόνια του και οι πιθανότητες της εκδήλωσης της τρέλας του συγκλίνουν στην κληρονομική νόσο.
Όλα ξεκίνησαν στο κοτέτσι του σπιτιού του. Η μάνα του η κ. Ελισάβετ άκουσε κακαρίσματα και όταν βγήκε να δει τι γίνεται είδε τον Γιάννη να έχει διώξει τις κότες και να κάθεται πάνω στα αυγά. «Βγάνω τα πουλιά μάνα» της είπε.
Εκείνη έκανε το λάθος να μην κρατήσει μυστική αυτή την κατάσταση. Το ανέφερε σε μια φίλη της και εκείνη το διέδωσε σε όλη τη γειτονιά. Τότε άρχισαν οι μεγάλοι περίπατοι του Γιάννη διαβάζοντας ιπποτικά μυθιστορήματα και ξένες γλώσσες άνευ διδασκάλου. Πότε περπατούσε και διάβαζε σε πολύ μεγάλες αποστάσεις, και πότε έτρεχε σαν κυνηγημένος.
Στη συνέχεια ήρθε η μεγαλομανία και το κόλλημά του με τους Γάλλους. Έλεγε ότι είχε γαλλικό αίμα στις φλέβες του και φωτογραφιζόταν φορώντας τρικαντό στη γνωστή στάση του μεγάλου Ναπολέοντα. Η μητέρα του τον πήγε στην Κεφαλονιά στον Άγιο Γεράσιμο για να φύγουν τα δαιμόνια αλλά τίποτε δεν έγινε και έτσι ο Γιάννης κατέληξε στο Δρομοκαϊτειο.
Όταν γύρισε στην Πάτρα είχε μπει στο μυαλό του η ιδέα ότι είναι ανώτερο ον, ένας δεύτερος θεός που είχε στόχο να φέρει τους ανθρώπους στον ίσιο δρόμο.
Μιλούσε με ευχέρεια , ήταν ήρεμος και συχνά έδινε πολύ ευφυείς απαντήσεις. Η συμπαθητική μορφή του και η ευγενής παρουσία του τον έκαναν να έρθει σε επαφή με διακεκριμένα πρόσωπα που διασκέδαζαν την παρέα του. Μέσα στις παλαβομάρες που έλεγε κρυβόταν συχνά μια πικρή αλήθεια.
Οι Πατρινοί άκουγαν χωρίς να τον πειράζουν, σε αντίθεση με άλλους γραφικούς τύπους που τους αποτρέλαναν με τη στάση τους. Το παρατσούκλι Θεός του το έδωσαν τα πρώτα χρόνια της τρέλας του όταν διακήρυττε ότι ήταν ο επί της γης θεός.
Οι Πατρινοί τον περιέβαλαν με αγάπη με αποτέλεσμα τα τελευταία χρόνια της ζωής του να επικαλείται τη δήθεν θεϊκή του υπόσταση μόνο χάριν αστεϊσμού. Δεν έπαψε να είναι ανισόρροπος, αλλά δεν ενοχλούσε κανέναν.
Στην συνέχεια της ζωής του άσκησε το επάγγελμα του πλανόδιου καπνοπώλη από το οποίο ζούσε στην Αθήνα. Οι Αθηναίοι όταν τον είδαν για πρώτη φορά νόμισαν ότι πρόκειται για μέλος κάποιας αριστοκρατικής οικογένειας που χρεοκόπησε.
Στις 28 Αυγούστου του 1930 επέστρεψε στην Πάτρα.
Ο Γιάννης ο Θεός είχε και πολλές αθλητικές ικανότητες. Ήταν ένας από τους πρώτους και πιο επιδέξιους ποδηλάτες της Πάτρας, είχε λάβει μέρος στα 34 του στους αγώνες του Παναχαϊκού Γυμναστικού Συλλόγου στα 10.000 μέτρα εις δημοσίας οδούς και έπαιξε και καλό οδόσφαιρο.
Η εμφάνιση και οι παραδοξολογίες του ενέπνευσαν πολλούς συγγραφείς της εποχής.
Τα τελευταία χρόνια της ζωής του τα πέρασε στην Πάτρα πουλώντας καπνό με το βαλιτσάκι του ντυμένος όπως πάντα σαν λόρδος. Οι Πατρινοί είχαν συνηθίσει την παρουσία του και δεν τον ενοχλούσαν. Ο βομβαρδισμός τον βρήκε κοντά στο σπίτι του. Τραυματίστηκε στο χέρι και το πόδι. Πέρασε σχεδόν μια ώρα μέχρι να τον μεταφέρουν στο Δημοτικό Νοσοκομείο. Η σειρά του να χειρουργηθεί ήρθε όταν ήταν πια αργά. Τις τελευταίες στιγμές του τις πέρασε στον περίβολο του νοσοκομείου εκλιπαρώντας: «Πάρτε με και μένα, άνθρωπος είμαι, δεν είμαι θεός. Έτσι το΄ λεγα».
Τρελός ήταν και ο αδελφός του Γιάννη, ο Αντώνης, ο οποίος γινόταν στόχος άγριου ντόρου. Τον κατάβρεχαν και τον πετροβολούσαν. Το καλοκαίρι του 1903 εξαφανίστηκε από το σπίτι του στη οδό Μαιζώνος. Οι εφημερίδες έγραψαν ότι είχε καταστεί μανιακός.
Η κατάληξή του ήταν ο εγκλεισμός στο ψυχιατρείο της Κέρκυρας.

Ο ΘΟΔΩΡΟΣ Ο ΚΑΠΕΤΑΝΙΟΣ
Γνωστός ως ο ψευδοπροφήτης που αναστάτωσε την Πάτρα με την πρόβλεψη μεγάλου σεισμού. Γεννημένος στο Λειβάρτζι των Καλαβρύτων ήταν δικηγόρος και μέλος του Συλλόγου των Εν Πάτραις Καλαβρυτινών. Επηρεάστηκε στον υπέρτατο βαθμό από τα άρθρα του αιρετικού Θεολόγου Απόστολου Μακράκη και υποστήριξε σε βαθμό παραληρηματικό τις θεωρίες του με αποτέλεσμα στο τέλος να καταλήξει να πιστεύει ότι έχει προφητικές ικανότητες.
Η πρώτη εντυπωσιακή του προφητεία έγινε στις 30 Οκτωβρίου 1883, όταν μέσα από ένα παράρτημα της μικρής εφημερίδας του με τίτλο «Αξίνη» προέβλεψε την καταστροφή της Πάτρας από σεισμό, λόγω των πολλών αμαρτημάτων του λαού. Το τρελό της υπόθεσης είναι ότι ακολούθησε σεισμός, στις 2.45 το πρωί της 2 Νοεμβρίου που συγκλόνισε την πόλη και προκάλεσε ζημιές σε πολλά σπίτια.
Η αναστάτωση που προκλήθηκε ιδίως στα λαϊκά στρώματα ήταν μεγάλη και διαδίδονταν φήμες ότι ένας καλόγερος, προέβλεπε νέα δόνηση στις 2 Μαϊου. Πολλοί αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους.
Ένα ακριβώς τρίμηνο μετά τον σεισμό, στις 2 Φεβρουαρίου, ο Καπετάνιος με την εφημερίδα του αναγγέλλει νέο σεισμό στις 9 Φεβρουαρίου που θα φέρει την μεγάλη καταστροφή. Ήταν αρκετοί αυτοί που θορυβήθηκαν και έφυγαν από την πόλη ή κοιμήθηκαν έξω στην ύπαιθρο.
Τα δημοσιεύματα που έγιναν στον αθηναϊκό τύπο και τα οποία ήταν προσβλητικά για την νοημοσύνη των Πατρινών, έκαναν πολλούς να απαιτήσουν τον εγκλεισμό του Καπετάνιου σε φρενοκομείο. Αυτός όμως είχε φροντίσει να εξαφανιστεί.
Η τελευταία φορά που ο Καπετάνιος απασχόλησε την κοινωνία των Πατρών ήταν στις 15 Οκτωβρίου 1884 όταν το απόγευμα εμφανίστηκε στον εξώστη οικίας στην πλατεία Γεωργίου και μίλησε για τις μελλοντικές τιμές του ψωμιού και του κρασιού! Οι ακροατές τον γιουχάισαν με τρόπο ανελέητο και αποχώρησε με την συνοδεία της αστυνομίας. Η επόμενη εμφάνισή του έγινε στην Αθήνα το 1886 όπου επίσης εθεάθη να προφητεύει.
Το τέλος της ζωής του τον βρήκε στην πατρίδα του, το Λειβάρτζι, όπου αποσύρθηκε ζώντας με τα φαντάσματά του μέχρι που έσβησε.

O ΓΙΩΡΓΗΣ Ο ΜΟΥΣΗΣ (δεν σώζεται φωτογραφία του)
Λαϊκός τύπος πολλαπλής τρέλας, γράφει ο Νίκος Πολίτης.
Στον λαβύρινθο του σαλεμένου μυαλού του είχε ασίγαστες επιθυμίες. Δόξα, πλούτη και γυναίκες. Και με την ...βοήθεια του ντόρου κατάφερνε τα πάντα. Κόρες πλουσιότατων οικογενειών επρόκειτο να τον παντρευτούν ενώ ήαταν έτοιμος να εκλεγεί δήμαρχος και βουλευτής.
Όλα τα καταστήματα του Μαρκάτου και της Αγίου Ανδρέου ήταν ....δικά του. Και μπορεί να εξοργιζόταν με το κάζο που του έκαναν, αλλά το επιζητούσε, εξ ου και η φράση που φτάνει μέχρι σήμερα, «πας γυρεύοντας σαν τον Μούση».
Το πραγματικό του όνομα ήταν Γιώργος Κωνσταντινόπουλος και μαζί με τον αδελφό του Σπύρο ήρθαν μαζί από χωριό των Καλαβρύτων στην Πάτρα στα 1870.
Εγκαταστάθηκαν σε σβίγα στον Μεγάλο γύρο και δούλευαν σαν σβιγολόγοι, μένοντας σε ένα υπόγειο κοντά στον τόπο κατοικίας τους. Η σβίγα ήταν ανέμη με μεγάλο χειροκίνητο μοχλό. Σε αυτήν τύλιγαν το νήμα σε μασούρια. Τα δύο αδέλφια δούλευαν για λογαριασμό νηματουρών που τους πλήρωναν κάθε Σάββατο.
Τα πρώτα συμττώματα παραφροσύνης του Μούση εκδηλώθηκαν τα πρώτα χρόνια της διαμονής του στην Πάτρα, ενώ πασίγνωστος για τον λαϊκό ντόρο που στηνόταν γύρω του έγινε στα 1878.
Η αρχή έγινε με σπουδαίους γάμους που θα σύναπτε, όπως αυτού με την κόρη του Γλάδστωνος. Όταν ναυάγησε αυτος ο αρραβώνας του οργάνωσαν άλλους εικονικούς αρραβώνες όπου έγινε χαμός. Οι εικονικοί γάμοι που έστηναν για πλάκα οι Πατρινοί και με γαμπρό τον Μούση άφησαν εποχή ιδίως την περίοδο του καρναβαλιού όπου γινόταν και πομπή όπως με τη Γιαννούλα την Κουλουρού.
Η διανοητική του κατάσταση συνεχώς χειροτέρευε ώσπου στα 1885 έγινε διαμαρτυρία στον δήμαρχο και τον νομάρχη επειδή ο Μούσης έβαφε νήματα πρωί και βράδυ δίπλα στην δημοτική κρήνη στην γωνία Ερμού και Κορίνθου. Νέα έξαρση της παραφροσύνης του παρατηρήθηκε στα 1893 οπότε και η εμφάνισή του ήταν άθλια.
Φορούσε παλιά ντρίλινα ρούχα και τσαλακωμένο καπέλο. Στα χέρια του κρατούσε ένα χοντρό ραβδί και στον ώμο του κουβαλούσε ένα τσουβαλάκι κάπαρη που την μάζευε από την περιοχή του Γηροκομειού και την πουλούσε στα μαστοχοπωλεία της Πάτρας.
Στη συνέχεια στο τσουβαλάκι βρίσκονταν παλιόχορτα που τα μάζευε επειδή τα νόμιζε νομίσματα.
Μια μέρα παρακάλεσε έναν κουρέα να τον ξυρίσει δωρεάν. Αυτός το έκανε αλλά του άφησε μια στραβοψαλιδιά στο μούσι που του προσέδισε μια γελοία όψη. Τότε άρχισαν να φωνάζουν τραγουδιστά όταν τον έβλεπαν «μούσι, μούσι» και στην συνέχεια έγινε ο «Μούσης» όνομα που του έμεινε μέχρι τον θάνατό του.
Ακολούθησε η ψύχωση με τα χαρτιά, ή ψύχωση με το δημαρχιλίκι και το βουλευτιλίκι και απίστευτος ντόρος σε κάθε φάση του.
Έφτασε μέχρι το σημείο ο βουλευτής Μούσης, παρακινούμενος από Πατρινούς που έπσαγαν πλάκα μαζί του, να επιβιβαστεί στο τρένο ως πρώτος βουλευτής των Πατρών και να παρουσιαστεί στη Βουλή όπου τον συνέλαβαν οι κλητήρες, τον παρέδωσαν στην αστυνομία και τον ξαναέβαλαν στο τρένο για Πάτρα.
Ακολούθησαν εμμονές ότι είναι μεγαλοιδιοκτήτης ακινήτων και επιχειρηματίας.
Με την πάροδο του χρόνου ο Μούσης άρχισε να εκδηλώνει επιθετική συμπεριφορά. Στα 1909 ο τοπικός Τύπος υποστήριζε ότι πρέπει να εγκλειστεί σε άσυλο. Τότε αραίωσε τις εμφανίσεις του και περιορίστηκε στην περιοχή του Γηροκομειού.
To 1913 τον πήραν οι μοναχοί στο μοναστήρι. Πέθανε στις 20 Οκτωβρίου του 1917 και θάφτηκε εκεί.
Όπως έγραψε μετά ο Πατραϊκος Τύπος κατακρίνοντας τη στάση πολλών και επωνύμων Πατρινών να εμπαίζουν τον Μούση, ο αποθανών ήταν ένας πρωτοπόρος της ανδρικής μόδας, καθώς λίγο μετά τα 1900 οι Πατρινοί που πριν άφηναν να γίνεται θάμνος το μούσι και το μουστάκι τους, άρχισαν να το ψαλιδίζουν, όπως ο Μούσης.
Περισσότερο τρελός απο τον Μούση ήταν ο αδελφός του ο Σπύρος που με το θολωμένο του μυαλό νόμιζε ότι ήταν αστυνομικός και τελωνειακός που αβακάλυπτε το έγκλημα.
Είχε υποστεί βασανισμούς απο αλήτες που τον γύμωναν τον μουτζούρωναν, τον χτυπούσαν και τον μασκάρευαν.

Ο ΜΕΡΣΕΣΑΛΕ
Το όνομά του βγήκε από το αρτικόλεξο της φράσης «Μέγας Ελλήνων Ρήτωρ Σοφός Ενεφανίσθη Σώσαι Ασφαλώς Λαόν Ελληνικόν».
Εμφανίστηκε στη διάρκεια της προεκλογιπής περιόδου ενόψει των εκλογών της 16ης Νοεμβρίου 1952 ως ανεξάρτητος υποψήφιος. Η εμφάνισή του ήταν συνηθισμένη και κανονική. Περιποιημένο ντύσιμο, με γραβάτα και ρεπούμπλικα. Πίστευε ότι ήταν ταγμένος να υπηρετήσει τη χώρα. Γινόταν στόχος άγριου ντόρου. Του κρεμούσαν στο στήθος παράσημα από τενεκέ τα οποία δεχόταν με ευχαρίστηση και του οργάνωναν ομιλίες στο κέντρο και τις γειτονιές όπου γινόταν μεγάλη πλάκα.
Ο ΑΝΤΖΟΥΛΟΣ (Δεν σώζεται φωτογραφία)
Σύχναζε στο Λεσχίδιον και συναναστρεφόταν σταφιδεμπόρους. Ήταν ψηλός και ισχνός και είχε έρθει από τη Ζάκυνθο. Οι εφημρίδες τον ανέφεραν ως πλανίδιο πωλητή ορνίθων. Η μέρα του ξεκινούσε από το Λεσχίδιον όπου περνούσε αρκετές ώρες συχνά ξεπουλώντας την πραμάτεια του. Ήταν πλούσιος σε αισθήματα και συνεισέφερε σε όλους τους εράνους.
Στις αρχές του 1918 πουλούσε ψηλά καπέλα καθώς οι οικονομικές δυσκολίες τον έκαναν να αλλάξει το αντικείμενο εργασίας του. Ο ιδιος τα ονόμαζε καμινάδες.
Πέθανε την πρώτη εβδομάδα του Ιανουαρίου 1920 και το Λεσχίδιον βυθίστηκε σε ειλικρινές πένθος.

Ο ΚΟΥΤΑΛΑΣ
Λεγόταν Δημήτριος Βγενής και καταγόταν απο χωριό της Γορτυνίας. Σε ηλικία μεταξύ 25 και 30 ήρθε στην Πάτρα κα έγινε πλανόδιος μικροπωλητής ψιλικών. Γύριζε στις γειτονιές κρατώντας δύο μεγάλα καλάθια ένα σε κάθε χέρι, με μανταλάκια, κλωστές, δαχτυλήθρες, βελόνια κ.α. Περπατούσε 5 με 10 χιλιόμετρα την ημέρα. Ηταν πανύψηλος με βιβλική γενειάδα και εντελώς ανεξίκακος. Τα ρούχα του ήταν χιλιομπαλωμένα αλλά καθαρά.
Ασκούσε το επέγγελμά του έως το 1958, όταν ήταν 100 χρονών.
Τότε αρρώστησε και μετά από ενέργειες των γειτόνων μπήκε στο Πτωχοκομείο με κυκλοφορικό πρόβλημα και μυοκαρδίτιδα. Έσβησε ήσυχα στο κρεβάτι του στα 102 χρόνια του από γεροντική εξάντληση.

Η ΚΟΥΛΑ Η ΠΛΑΝΙΔΟΥ
Η Κούλα η Πλανιδού έζησε στην Πάτρα. Ήταν στρουμπουλή με κατσαρά μαλλιά και κόκκινα μάγουλα. Μετά από μια ερωτική απογοήτευση τρελάθηκε και γυρνούσε στους δρόμους μαζεύοντας πλανίδια (καυσόξυλα), τα οποία στη συνέχεια πουλούσε στα προσφυγικά σπίτια για να ζήσει. Φορούσε στα μαλλιά της κουρελάκια και σήκωνε τα φουστάνια της χορεύοντας και τραγουδώντας. Έτσι προέκυψε ο χαρακτηρισμός «πλανιδού» και η μνήμη της μέσω της λαϊκής παράδοσης διατηρείται μέχρι σήμερα στην Πάτρα όπου έχει επικρατήσει η παροιμιώδης φράση «Θα είναι και η Κούλα η Πλανιδού» με την έννοια ότι θα είναι παρόντες όλοι…

O ΘΑΝΑΣΗΣ Ο ΔΕΚΑΡΙΤΣΑΣ
Κατάντησε αλήτης και ζητιάνος σε νεαρή ηλικία όταν έχασε τον πατέρα του. Έμεναν μαζί σε μια χαμοκέλα και ζούσαν φτωχικά με όσα κέρδιζαν ως πλανόδιοι μικροπωλητές βακερίνας. Ο Θανάσης δε μπόρεσε να συνεχίσει μόνος του και όταν πέρασαν τα χρόνια έζησε την οικονομική εξαθλίωση και τον κοινωνικό εξευτελισμό.
Ζητιάνευε εκλιπαρώντας τους διαβάτες να του δώσουν μια δεκαρίτσα καθώς τον γοήτευε ο θόρυβος του νομίσματος όταν έπεφτε στην άσφαλτο.
Οι άθλιοι που διασκέδαζαν με τη δυστυχία του του πέταγαν τις δεκάρες σε μέρη που δεν μπρούσε να τις πιάσει όπως κάτω από τα παρκαρισμένα αυτοκίνητα και διασκέδαζαν με την προσπάθειά του να τα πιάσει πέφτοντας στο έδαφος.
Τις περισσότερες δεκάρες τις μάζευε και όταν πέθανε διαδόθηκε ότι βρέθηκαν στο σπίτι του δύο τενεκέδες γεμάτοι δεκάρες.
Πέθανε στη Μονή Γηροκομείου όπου τον είχαν περιμαζέψει οι καλόγηροι σε αξιοθρήνητη κατάσταση.

Ο ΚΟΥΝΑΩ ΚΟΥΝΑΩ
Τον έλεγαν έτσι επειδή είχε ένα τικ που τον έκανε να κουνάει το κεφάλι του.
Κανείς δεν γνώριζε το όνομά του και κανείς δεν τον είχε δει να φοράει παπούτσια.Στέκι του ήταν το εργοστάσιο του Λαδόπουλου και όσα κέρδιζε ζητιανεύοντας τα χάλαγε στην ταβέρνα.

Ο ΜΠΙΛΙΡΗΣ
Έπαιζε φυσαρμόνικα και τραγουδούσε, κυρίως ελαφρά τραγούδια και σουξέ, στην επάνω χώρα. 'Ηταν κοντός και πολύ συμπαθητικός, μονίμως χαμογελαστός ιδίως όταν κοΊταζε τα κορίτσια, στα οποία τραγουδούσε όταν περνούσε έξω από χώρους όπου αυτά εργάζονταν ή συναθροίζονταν.Ο Τάκης ο Μπιλίρης έφυγε μια μέρα ξαφνικά από την Πάτρα κα χάθηκε.

Ο ΣΥΜΕΩΝ
‘Εκανε εμφάνιση στην Πάτρα την εποχή της Κατοχής στα 1942. Κοντός και παχύς με μεγάλο κεφάλι γύριζε όλη την ημέρα μαζεύοντας σύρματα, μπουκάλια και χαρτόνια.
Ξυπόλητος τον περισσότερο καιρό και κουρελής δεχόταν ελεημοσύνη αλλά δεν τη ζητούσε. Κοιμόταν μέσα σε βάρκες.
Δεν ήταν αναλφάβητος και μπορούσε να διαβάσει εφημερίδες και να ακούσει ραδιοφωνο. Ήταν λογικός και ειχε θαυμαστή μνήμη.
Θυμόταν σχεδόν ολόκληρο το λόγο του Γεωργίου Παπανδρέου τον Οκτώβριο του 1944 κατά την απελευθέρωση των Αθηνών και άλλους λόγους που άκουγε στο ραδιόφωνο.
Πέθανε 65 ετών στο Πτωχοκομείο, όπου είχε εισαχθεί με ευθυνη του Δήμου Πατρέων.

Ο ΚΟΜΙΝΗΣ
Ήταν ο μεγαλύτερος πότης της Πάτρας στα χρόνια μετά το 1945 και ακόμη και σήμερα όταν θέλει κάποιος να μιλήσει για ένα μεγάλο πότη είθισται με λέει «ίδιος ο Κομίνης».
Κοιλιά διογκωμένη και μύτη κόκκινη ήταν τα κυρίαρχα χαρακτηριστικά του, παρά ταύτα ήταν από τους πρώτους αιμοδοτες της Πάτρας.
Ήταν καλοκάγαθος και γλεντζές και ζουσε εργαζόμενος ως πλανόδιος μανάβης. Ό,τι έβγαζε την ημέρα το χαλούσε το βραδυ στις ταβέρνες και το επόμενο πρωί έψαχνε να βρει δανεικά για να πάρει εμπόρευμα.
Σε κάποια καρναβάλια εμφανίστηκε σε άρματα που παρίσταναν ταβέρνες της παλιάς Πάτρας ως πελάτης. Για να δεχθεί είχε θέσει ως όρο να έχει καλό κρασί και δωρεάν για να πίνει σε όλη τη διάρκεια της παρέλασης.
Πηγή

Η σφαγή της μεραρχίας Aqui στην Κεφαλονιά.

To μεγάλο και ειδεχθές έγκλημα των Γερμανών που, δυστυχώς έχει μείνει ατιμώρητο.

9.600 Ιταλοί εκτελέστηκαν από τους Γερμανούς.



Οι Ιταλογερμανικές δυνάμεις κατοχής στην κεντρική πλατεία του Αργοστολίου

Η ιστορία είναι τραγική και αποτελεί άλλη μια απόδειξη ότι η γερμανική Βέρμαχτ ήταν ένας στρατός αδίστακτος. Πρόκειται για την ιστορία της εκτέλεσης των πρώην συμμάχων Ιταλών στη Κεφαλονιά.
Λόφος της Λάσσης, κοντά στο Αργοστόλι.
Μέσα σε ένα ειδυλλιακό περιβάλλον βρίσκεται το μνημείο που αναγέρθηκε για τους 10.000 περίπου στρατιωτικούς της ιταλικής μεραρχίας Aqui, που εκτελέστηκαν εν ψυχρώ από τους έως τότε συμμάχους τους Γερμανούς, το 1943.

Ένα από τα μεγαλύτερα εγκλήματα τα οποία διεπράχθησαν από την γερμανική Βέρμαχτ κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου πολέμου είναι αναμφισβήτητα η σφαγή της ιταλικής μεραρχίας Aqui η οποία έδρευε στα Εφτάνησα. Ένα έγκλημα για το οποίο ποτέ δεν δόθηκαν κάποιες εξηγήσεις, ποτέ δεν διατυπώθηκε κάποια μεταμέλεια, ποτέ δεν καταδικάστηκε σαν έγκλημα πολέμου. Ο ίδιος ο Χίτλερ είχε δώσει τη διαταγή να χτυπήσουν τους Ιταλούς χωρίς οίκτο.
Η σφαγή χιλιάδων Ιταλών αιχμαλώτων πολέμου στην Κεφαλονιά αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα εγκλήματα της γερμανικής Βέρμαχτ στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Η ανθρωπότητα δυστυχώς έσκυψε το κεφάλι μπρος στην θηριωδία των Γερμανών. Ήταν σαν να συμφωνούσε.

Το μνημείο των πεσόντων Ιταλών

 

Η εξήγηση του αποτρόπαιου αυτού γεγονότος είναι πολύ απλή.

Στα τέλη του Απρίλη του 1941 και μετά την είσοδο των Γερμανικών στρατευμάτων στην Ελλάδα, η διοίκηση των Εφτανήσων ανατίθενται στην Ιταλία. Με την συμφωνία αυτή μεταξύ Ιταλίας και Γερμανίας φτάνει στα νησιά του Ιονίου στις 29 Απριλίου του 1941 η Μεραρχία Aqui («Αετοί»)  η οποία αφήνει τον κύριο ογκο της στην Κεφαλονιά – περίπου 10.000 στρατιώτες - ενώ άλλες 3.000 στρατοπεδεύουν στην Κέρκυρα και άλλα μικρά τμήματα καταλαμβάνουν τα υπόλοιπα νησιά του Εφτανησιώτικου συμπλέγματος.

Διοικητής της μεραρχίας είναι ο στρατηγός Antonio Gantin.Στο λιμάνι του Αργοστολίου στρατοπεδεύει η 1η πυροβολαρχία του 33ου Συντάγματος πυροβολικού διοικητής της οποίας είναι ο λοχαγός Άμος Παμπαλόνι. Είναι ο λοχαγός, που κάποια χρόνια αργότερα, στο αμφιλεγόμενο μυθιστόρημα του Λουίς Ντε Μπερνιέ θα γίνει ο λοχαγός Κορέλι με το σχετικό μαντολίνο ενώ βέβαια δεν γνώριζε μαντολίνο.                                      Στο λόφο αυτόν ήταν η πυροβολαρχία του Παμπαλόνι

 

Φανατικός αντιφασίστας ο Άμος Παμπαλόνι, δεν άργησε να συνδεθεί με τους αντιστασιακούς της Κεφαλονιάς. Έτσι η συνθηκολόγηση θα τον βρει να είναι οργανωμένος στην αντίσταση στις τάξεις του ΕΑΜ και φυσικά ενάντια στους Γερμανούς. Κι’ όπως αναφέρει στο ημερολόγιό του «....ούτε οι Έλληνες φίλοι μου, ούτε εγώ, ούτε οι συντρόφοι μου στο στράτευμα θέλαμε να πατήσουν οι Γερμανοί στο νησί». Με την συνθηκολόγηση της Ιταλίας την 7η Σεπτεμβρίου του ’43 ο στρατάρχης Μπαντόλιο, από κάποιο ασυγχώρητο λάθος, δεν κηρύσσει τον πόλεμο ενάντια στη Γερμανία, αφήνοντας έτσι εκτεθειμένο τον ιταλικό στρατό σε οποιοδήποτε μέτωπο κι αν βρισκόταν.

                                                         Η απόβαση των Γερμανών στο Αργοστόλι

Στις 9 Σεπτεμβρίου του 1943 φτάνει στην Κεφαλονιά η γερμανική μεραρχία«Εντελβάϊς».  Ένα σώμα 4.000 επιλέκτων δολοφόνων με διοικητή τον στρατηγό Χούμπερτ Λαντς και αποβιβάζονται στο νησί για να διαπραγματευτούν την παράδοση των Ιταλών.

Τότε, μέλη της ΕΠΟΝ σκόρπισαν στους δρόμους του Αργοστολίου φυλλάδια που απευθύνονταν στους Ιταλούς στρατιώτες και έγραφαν: «Μην παραδώσετε τα όπλα σας στους Γερμανούς που θέλουν να συνεχίσουν τη σφαγή της ανθρωπότητας. Αντισταθείτε στους ανωτέρους σας αν σας ζητήσουν να τα παραδώσετε». Όπως σημείωσε ο χρονογράφος Τζουζέπε Μοσκαρντέλι, «η διανομή των φυλλαδίων αυτών σήμανε την αρχή της ρήξης μεταξύ του στρατηγού Γκαντίν και των στρατιωτών του».

Οι Γερμανοί, κατόπιν διαταγής του Χίτλερ, αναλαμβάνουν την διενέργεια διαπραγματεύσεων για την παράδοση της Μεραρχία Aqui στα Εφτάνησα. Ο 52χρονος στρατηγός Αντόνιο Γκαντίν, εξέτασε όλα τα ενδεχόμενα και αποφάσισε ότι «δεν υπάρχει άλλη δυνατότητα από την ειρηνική παράδοση των όπλων προκειμένου να αποφευχθεί η ανώφελη αιματοχυσία».  Κι’ ενώ ο στρατηγός Gantin έχει αποφασίσει την παράδοση ο στρατός εναντιώνεται.

 Στις εξελίξεις σημαντικό ρόλο διαδραμάτισε ο λοχαγός Άμος Παμπαλόνι, ο άνθρωπος ο οποίος αποτέλεσε την έμπνευση για τη δημιουργία του λογοτεχνικού ήρωα του Λούι Μπερνιέρ, λοχαγού Κορέλι. Ο 32χρονος αντιφασίστας διοικούσε την 1η Πυροβολαρχία του 33ου Συντάγματος Πυροβολικού που απετελείτο από 150 άνδρες και είχε στρατοπεδεύσει στο λιμάνι του Αργοστολίου. Ο Ιταλός λοχαγός είχε καλλιεργήσει από νωρίς επαφές με ηγετικά στελέχη του ΕΑΜ. Η πυροβολαρχία του Παμπαλόνι είναι αυτή που θα βυθίσει το ένα από τα δύο αποβατικά που από το Ληξούρι κατευθύνονται προς το Αργοστόλι

Ο ίδιος ο Παμπαλόνι σε ηλικία 95 ετών, τον Ιανουάριο του 2005, διηγήθηκε στον συγγραφέα του βιβλίου: «Μετά τις σκληρές μάχες στο ελληνο-αλβανικό Μέτωπο, εμείς οι αξιωματικοί περνούσαμε ξεκούραστα στα νησιά. Το καθημερινό μας πρόγραμμα ήταν καθισιό και ιππασία. Μετά τις 25 Ιουλίου ήμασταν πλέον όλοι εναντίον του Μουσολίνι. Το μόνο που θέλαμε ήταν να επιστρέψουμε στα σπίτια μας. Τα βράδια, όταν ίππευα προς το Αργοστόλι για να πάρω εκεί το απεριτίφ μου, συναντιόμουν στα καφενεία με τους ντόπιους Έλληνες. Μετά τις 9 Σεπτεμβρίου διεπίστωσα ξαφνικά ότι όλοι τους ήταν με κάποιον τρόπο αναμεμειγμένοι στην Αντίσταση. Συναδελφωθήκαμε. Κυριαρχούσε ομόνοια και απερίγραπτη χαρά, επειδή το τέλος του πολέμου έμοιαζε να είναι κοντά. Ούτε οι ΄Ελληνες φίλοι μου, ούτε εγώ, ούτε οι σύντροφοί μου στο στράτευμα θέλαμε να πατήσουν οι Γερμανοί στο νησί». Οι πρώτες συγκρούσεις. Το απόγευμα της 12ης Σεπτεμβρίου ο Παμπαλόνι και άλλοι αξιωματικοί συναντήθηκαν με τον Γκαντίν και τον ενημέρωσαν ότι δεν δέχονται να παραδώσουν τα όπλα τους στους Γερμανούς. Οι στασιαστές Ιταλοί αξιωματικοί μάλιστα άνοιξαν τις αποθήκες και μοίρασαν όπλα και πυρομαχικά στο ΕΑΜ-ΕΛΑΣ. 
Όταν έγινε γνωστό ότι ο αφοπλισμός των Ιταλών στην Κέρκυρα απέτυχε, οι συμπατριώτες τους στην Κεφαλονιά αναθάρρησαν και άρχισαν οι πρώτες συγκρούσεις μεταξύ γερμανικών και ιταλικών δυνάμεων στο Αργοστόλι.  Όλη πλέον η μεραρχία Άκουι αποφασίζει να αντισταθεί.

Στις 12 Σεπτεμβρίου οι Γερμανοί αρχίζουν πλέον τις συστηματικές επιχειρήσεις εναντίον των Ιταλών. Το Αργοστόλι, πρωτεύουσα του νησιού όπου εκεί βρίσκεται και ο μεγαλύτερος όγκος των ιταλικών στρατευμάτων, βομβαρδίζεται από τη γερμανική αεροπορία σε καθημερινή βάση από το πρωί μέχρι το βράδυ.

Ιδιαίτερα η 16η του μηνός για το Αργοστόλι σημαίνει βιβλική καταστροφή. Η πόλη όλη σχεδόν έχει ισοπεδωθεί ενώ η φωτιά καίει τα πάντα. Οι κάτοικοί της μαρτυρικής πόλης θα βρουν τη σωτηρία στην Κρανιά και στους Λάσιους.  Όπως έγραψε ο αυτόπτης μάρτυρας Λουκάτος, βρήκαν καταφύγιο σε σπηλιές, σε απομακρυσμένα χωριά, ακόμα και μέσα στους μυκηναϊκούς τάφους στα Μαζαρακάτα. Όποιος δεν κατάφερε να εγκαταλείψει την πόλη «βίωσε στις 16 Σεπτεμβρίου ώρες βιβλικής καταστροφής». 

Η πρώτη μεγάλη μάχη μεταξύ Ιταλών και Γερμανών θα δοθεί κοντά στο χωριό Αγκώνας.Χαρακτηριστικά ο Γερμανός διοικητής του 11ου λόχου Άλφρεντ Ρίχτεργράφει στα απομνημονεύματά του :  « Στα νησιά της Κεφαλονιάς και της Κέρκυρας οι Ιταλοί αντιστάθηκαν και πίστεψαν μέσα στην παράλογη τύφλωσή τους και στην τόσο χαρακτηριστική τους αλαζονεία των ηλιθίων, ότι επρόκειτο να αλλαξουν τον ρου της Ιστορίας. Όσα αναγκάστηκαν να υποφέρουν οι συμπολεμιστές μας πέρα στην Αφρική και τη Σικελία εξαιτίας της προδοσίας τους μας έκαιγαν τα σωθικά. Και τους χτυπήσαμε, τους χτυπήσαμε έτσι όπως δεν χτυπήσαμε ποτέ κανέναν άλλον σε αυτόν τον πόλεμο».
Όμως πολύ σύντομα οι Γερμανοί θα γίνουν κύριοι του νησιού και η αντίστροφη μέτρηση για τους άνδρες της Μεραρχίας Aqui θα αρχίσει.

Το απόγευμα της 18ης Σεπτεμβρίου ο 15χρονος Παναγής Παπαδάτος επέστρεφε στο ορεινό χωριό του Κουρουκλάτα, όταν όπως διηγείται «είδα κοντά σε ένα εικονοστάσι πολλά σακίδια. Στη συνέχεια άκουσα πυροβολισμούς. Μόλις έστριψα, αντίκρυσα 5 ή 6 Γερμανούς να παίρνουν δύο άνδρες από μια ομάδα Ιταλών που ήταν ζαρωμένοι στο χώμα. Μόλις που μπορούσαν να σταθούν στα πόδια τους. Τους έσυραν μέχρι την άκρη του δρόμου, μπροστά στους θάμνους και τους πυροβόλησαν. Κατρακύλησαν στην απότομη πλαγιά. Εκεί βρισκόταν ήδη ένας σωρός από πτώματα».  

Η 1η Πυροβολαρχία του 33ου ιταλικού Συντάγματος υπό τη διοίκηση του λοχαγού Άμος Παμπαλόνι μετακινήθηκε στο χωριό Διλινάτα τη νύχτα προς την 21η Σεπτεμβρίου και εκεί αιχμαλωτίστηκαν από Γερμανούς. Ο Παμπαλόνι έλαβε διαταγή να παρατάξει τους άνδρες του σε φάλαγγα για να ξεκινήσουν πορεία. Αφηγήθηκε στον συγγραφέα: «Προχωρούσα δίπλα στον Γερμανό αξιωματικό, στην κεφαλή της μονάδας μου. Ξαφνικά ο υπολοχαγός Τονιάτο άρχισε να απαγγέλλει βροντόφωνα τη νεκρώσιμη ακολουθία. Ήθελα να τον επιπλήξω, γιατί πίστευα ότι αποκαρδίωνε τους άνδρες. Δεν πρόλαβα όμως, γιατί τη στιγμή εκείνη ο Γερμανός αξιωματικός με πυροβόλησε στον σβέρκο. Έπεσα με το κεφάλι στο έδαφος. Δεν έχασα τις αισθήσεις μου και δεν ένιωθα πόνο. Τα πόδια μου ήταν πάνω στο κεφάλι του δύσμοιρου Τονιάτο. Αυτός είχε πεθάνει ακαριαία. Άκουσα ριπές από πολυβόλα, τις κραυγές των στρατιωτών μου και μεμονωμένους πυροβολισμούς, μάλλον για να αποτελειώσουν τους τραυματίες». 

 Ο Άμος Παμπαλόνι ήταν ο μόνος που επέζησε από τη μονάδα του. Η σφαίρα διαπέρασε τον λαιμό του, χωρίς να χτυπήσει κάποιο ζωτικό σημείο. ΄Ελληνες αντάρτες βρήκαν τον Παμπαλόνι γύρω στο μεσημέρι. Σύμφωνα με τις σημειώσεις του, «εκτελέστηκαν περίπου 80 άνδρες». Τον φρόντισαν στο σπίτι του ιερέα στα Φαρακλάτα και αργότερα φυγαδεύτηκε από το νησί. Κοντά στο Αγρίνιο εντάχθηκε στον ΕΛΑΣ.
 Ο Γερμανός διερμηνέας Βάλερτ θυμόταν πως είχε δει μια ομάδα Ιταλών αξιωματικών που είχαν παραδοθεί στις 20 Σεπτεμβρίου και φρουρούνταν στον σταθμό διοίκησης της ομάδας μάχης. Αφού τους αφαίρεσαν τα όπλα τους, τους προειδοποίησαν ότι θα τους εκτελούσαν «εάν έβρισκαν επάνω τους και άλλα όπλα». Όταν «το βράδυ ανακαλύφθηκε σε κάποιον από τους αξιωματικούς μια σφαίρα», έγραψε ο Βάλερτ, «οι αξιωματικοί εκτελέστηκαν, παρά τις διαμαρτυρίες τους, και παρά τις εκκλήσεις όσων κατάγονταν από το Νότιο Τιρόλο ότι ήταν και αυτοί Γερμανοί».

Στις 21 Σεπτεμβρίου, αφού η μονάδα του μπήκε στα Φραγκάτα, ο Γερμανός αξιωματικός Άλφρεντ Ρίχτερ σημείωσε στο ημερολόγιό του:
«Δύο λόχοι αλπινιστών παραδίδονται χωρίς να ρίξουν έστω και μία σφαίρα. Είναι όλοι ήρεμοι και χαλαροί γιατί πιστεύουν ότι έσωσαν τη ζωή τους επειδή παραδόθηκαν οικειοθελώς. Μπαίνουμε στα Φραγκάτα και παραδίδουμε τους αιχμαλώτους μας. Εδώ έρχονται αντιμέτωποι με την τραγική τους μοίρα. Σε διμοιρίες, σύρονται στα κοντινά λατομεία και στα γύρω περιβόλια και θερίζονται από τα πολυβόλα του 98. Μένουμε στο χωριό δύο ώρες και όλο αυτό το διάστημα τα αυτόματα και τα πολυβόλα δεν σταματούν να σφυροκοπούν. Οι κραυγές φτάνουν μέχρι και μέσα στα σπίτια των Ελλήνων. Χωρίς να ληφθεί υπόψη η υπηρεσία του κάθε στρατιώτη εκτελούνται όλοι, μέχρι και τραυματιοφορείς και ιερείς.
Κωμικοτραγική φιγούρα ήταν ένας αιχμάλωτος που προσπάθησε να σώσει τη ζωή του ανεβαίνοντας σ΄ ένα βάθρο και τραγουδώντας άριες όπερας με ωραία φωνή, παίρνοντας μια πραγματικά ιταλική πόζα».

Όμως η μεγάλη σφαγή θα γίνει στα Τρωϊαννάτα όπου εκεί έχει συγκεντρωθεί ο μεγαλύτερος όγκος των ιταλικών στρατευμάτων. 470 Γερμανοί της ομάδας μάχης Φάουτ που κρατούνταν αιχμάλωτοι από τους Ιταλούς εξεγείρονται και τους αιχμαλωτίζουν.

Τα μικρά ξαδέλφια, Σπύρος Γεωργακάτος και Διονύσης Λουρεντζάτοςαπό σύμπτωση γίνονται αυτόπτες μάρτυρες του μεγάλου μακελειού που έγινε στο χωριό τους Όπως οι ίδιοι διηγούνται, η 22α Σεπτεμβρίου που ξημέρωνε φαινότανε μιά συνηθισμένη μέρα. Μόνο που το χωριό τους, τα Τρωϊαννάτα τώρα το είχαν οι Γερμανοί οι οποίοι είχαν αιχμαλωτίσει τους Ιταλούς και τους κρατούσαν κάτω από τις ελιές σημαδεύοντάς τους με τα αυτόματα. Λίγο πιό πέρα στα Φραγκάτα, γίνονταν μεγάλες μάχες η έκβαση των οποίων θα σημάδευε ίσως και την τύχη της περιοχής.

Ξαφνικά κατά το μεσημέρι ακούστηκε βόμβος από φορτηγά αυτοκίνητα και σε λίγο ξεπρόβαλε από την στροφή του δρόμου μιά μεγάλη φάλαγγα από φορτηγά γεμάτα με πάνοπλους Ιταλούς που επροωθούντο για ενισχύσεις στα Φραγκάτα.

Κοντά να πλησιάσουν τα πρώτα σπίτια του χωριού βλέπουν μπροστά τους τους άλλους Ιταλούς που είχαν ήδη αιχμαλωτίσει οι Γερμανοί.

Στο σημείο αυτό το ρόλο της ιστορίας θα αναλάβει η ειρωνία της τύχης. Στη στροφή, που ο δρόμος έρχεται από τα Φραγκάτα κάνει την εμφάνισή της η φάλαγγα των Γερμανών, που γύριζαν νικητές από τη μάχη σ΄αυτό το χωριό. Οι Ιταλοί σαν τους είδαν σταματούν και δείχνουν πως δεν έχουν σκοπό να προβάλουν καμμιάν αντίσταση. Βλέπουν πως γι’ αυτούς έχει χαθεί κάθε ελπίδα. Σταματούν και μοιάζουν να περιμένουν τη μοίρα τους. Οι Γερμανοί τους κυκλώνουν και τους υποχρεώνουν να κατέβουν από τα αυτοκίνητα. Κι’ αυτοί κατεβαίνουν με τάξη και ησυχία και παραδίδουν τον οπλισμό τους. Στη συνέχεια τους βάζουν στη γραμμή και τους οδηγούν στο σχολείο του χωριού. Τους κλείνουν μέσα και απ’ έξω τοποθετούνται φρουροί με τα αυτόματα στο χέρι.

Μέσα στο σχολείο, οι Ιταλοί, αφού συνέλθουν από την πρώτη έκπληξη αρχίζουν τα τραγούδια και τις χαρές, σίγουροι, πως σαν αιχμάλωτοι πολέμου,

Και σύμφωνα με το πολεμικό Δίκαιο, οι Γερμανοί δεν θα τους πείραζαν και θα τους έστελναν στα σπίτια τους. Μέχρι τα χαράματα οι χαρές και τα τραγούδια ακούγονταν έξω.“Μama, sono tanto felice perche ritorno da te” (Μητέρα, είμαι ευτυχισμένος, γιατί επιστρέφω κοντά σου). Ήταν αδύνατο να φανταστούν τι τους περίμενε.

                                                           Ο τόπος της εκτέλεσης στα Τρωϊαννάτα

Όταν ξημέρωσε η 23η Σεπτεμβρίου, οι Γερμανοί πρωί-πρωί βγάζουν τους Ιταλούς από το σχολείο και τους οδηγούν στο δρόμο που τους είχαν συλλάβει. Κι’ ενώ οι Ιταλοί περίμεναν πως θα τους φορτώσουν στα αυτοκίνητα για να τους κατεβάσουν στο Αργοστόλι, αυτοί τους οδηγούν στο δρόμο που οδηγεί προς τον κάμπο και σταματούν στα πρώτα χωράφια, κοντά στον Αγλάμπη.                                                        Ο κάμπος στα Τρωϊαννάτα

Με τη βοήθεια κάποιου Ιταλού που γνώριζε γερμανικά τους διέταξαν να αφήσουν κάτω από τις εληές τα σακκίδιά τους και ό,τι άλλο ατομικό είχαν και τους οδήγησαν στο απέναντι χωράφι, που είχε μιά λιθιά αφού το από πάνω μέρος ήταν ψηλότερo. Εκεί τους αράδιασαν και τους μέτρησαν. Ήσαν 30 αξιωματικοί και 602 οπλίτες.

Όση ώρα κρατούσε η διαδικασία της καταμέτρησης ένας Γερμανός αξιωματικός μιλούσε στο ασύρματο τηλέφωνο ενώ οι μορφασμοί του προσώπου του έδειχναν πως δεν του άρεσαν οι διαταγές που έπαιρνε και προσπαθούσε να τις αποφύγει. Μάταια όμως.

Κάποια στιγμή η συνομιλία τελείωσε. Έκλεισε το τηλέφωνο, χωρίς να αλλάξει η έκφραση του προσώπου του. Μια νεκρική ησυχία επικρατούσε γύρω. Αμέσως, στο πάνω χωράφι, πίσω από τις πλάτες των Ιταλών άρχισαν να στήνονται τα πολυβόλα. Οι Ιταλοί είχαν απομείνει να κοιτάζουν προς τις ελιές όπου είχαν αφήσει τα πράγματά τους.

Ξαφνικά την νεκρική ησυχία του φθινοπωριάτικου πρωινού τάραξαν οι κρότοι των πολυβόλων που άρχισαν να δουλεύουν ακατάπαυστα. Ακολουθεί η σφαγή τους». 

«Από τα σώματά τους ξεπηδούσαν ρυάκια αίματος», αφηγείται ο στρατιωτικός ιερέας Φορμάτο. 

«Έτρεχαν στην πλαγιά και ενώνονταν σε έναν κατακόκκινο χείμαρρο. Κραυγές γέμιζαν τους αιθέρες. Και μετά ακουγόταν μόνο ένας ρόγχος, έως ότου ο σωρός των 900 μαρτυρικών σωμάτων σώπασε. Οι Γερμανοί σκαρφάλωσαν στους σωρούς των πτωμάτων και άρχισαν να πυροβολούν με τα αυτόματα όπλα τους προς τα κάτω. Αλλά ούτε με τον τρόπο αυτόν βρήκαν όλοι τον θάνατο. Οι σφαίρες δεν έφτασαν σε όσους είχαν σκεπαστεί από τα πολλά πτώματα. Ακούγονταν ακόμα ρόγχοι και βογκητά. Οι Γερμανοί σκαρφίστηκαν ένα άσπλαχνο τέχνασμα. Φώναξαν: «Ήρθαν τραυματιοφορείς. Όποιος ζει ακόμα να φανερωθεί. Θα του χαριστεί η ζωή και θα μεταφερθεί στο νοσοκομείο». Έπειτα από λίγο, περίπου 20 άνθρωποι σύρθηκαν έξω με μεγάλη δυσκολία, αιμόφυρτοι, τραυματισμένοι, τρομοκρατημένοι. Οι δολοφόνοι έσκασαν στα γέλια και τους σκότωσαν με μια τελευταία ριπή του πολυβόλου».

Κείνη τη στιγμή ο χρόνος είχε σταματήσει πάνω στα άψυχα κουφάρια 900 νέων παιδιών που έπεφταν θύματα ενός παρανοϊκού ηγέτη που είχε παρασύρει όλον τον κόσμο στη δίνη ενός αιματηρού πολέμου.

Κείνο το πρωινό της 23ης Σεπτεμβρίου του 1943 ένα μεγάλο πολεμικό έγκλημα είχε διαπραχτεί έξω από το χωριό Τραωϊαννάτα της Κεφαλονιάς. Ένα έγκλημα που έμελλε να μείνει ατιμώρητο μέχρι σήμερα όπως και άλλα πολλά.

Ακόμη και σήμερα, αν και πέρασαν εβδομήντα χρόνια, οι κάτοικοι του χωριού θυμούνται με δέος την τραγωδία που έζησαν εκείνο το πρωινό.

Σε όλο το νησί τα κορμιά των νεκρών Ιταλών χτυπημένα από τις σφαίρες των πρώην συμμάχων τους σχηματίζουν βουνά και σημαδεύουν την αγριότητα, το μίσος και την θηριωδία των χιτλερικών στρατευμάτων.

                              Κάτω από αυτές τις πέτρες βρίσκονται τα κόκαλα χιλιάδων νέων παιδιών

Ο Χέρμαν Φρανκ Μάγερ πραγματοποίησε έρευνα 15 ετών σε αρχεία και πήρε δεκάδες συνεντεύξεις από αυτόπτες μάρτυρες θέλοντας να καταγράψει την πορεία της 1ης Ορεινής Μεραρχίας της Βέρμαχτ που είχε σύμβολο το λουλούδι εντελβάις.
Μέσα από τις μαρτυρίες αυτές κατέγραψε και τη δράση της στην Κεφαλονιά και την Κέρκυρα όπου δολοφονήθηκαν εκατοντάδες άμαχοι, καταστράφηκαν περισσότερα από 300 χωριά και εκτελέστηκαν Ιταλοί αιχμάλωτοι πολέμου. Ο συγγραφέας μίλησε πολλες ώρες με τον Άμος Παμπαλόνι, τον Ιταλό αξιωματικό που απετέλεσε την έμπνευση για τον ήρωα του Λουί ντε Μπερνιέρ στο βιβλίο του «Το μαντολίνο του λοχαγού Κορέλι» το οποίο μεταφέρθηκε επιτυχημένα και στον κινηματογράφο. Η μαρτυρία του Παμπαλόνι είναι συγκλονιστική και βέβαια δεν έχει καμία σχέση με έναν λοχαγό «που έπαιζε μαντολίνο από το πρωί μέχρι το βράδυ», όπως αναφέρει το βιβλίο που γράφτηκε γι΄ αυτόν και το οποίο χαρακτήρισε για τον λόγο αυτόν «ρατσιστικό».

 

«Αιματοβαμμένο εντελβάις, Η 1η Ορεινή Μεραρχία, το 22ο Ορεινό Σώμα Στρατού και η εγκληματική δράση τους στην Ελλάδα, 1943-1944», Χέρμαν Φρανκ Μάγερ, μετάφραση Γιάννης Μυλωνόπουλος, Εκδόσεις Εστία

Ας μου επιτραπεί, λόγω των συγκυριών της σημερινής παγκόσμιας πολιτικής κατάστασης να πω στην κ. Μέρκελ και τους συμπολίτες της, αυτούς που τοσο ξεδιάντροπα βεβήλωσαν ακόμη και το άγαλμα της Αφροδίτης, ότι θα είναι καλό κάπου-κάπου να ρίχνουν και ένα μικρό βλέμμα στην Ιστορία. Όλο και κάτι θα μάθουν.

 

Σήμερα

Σήμερα στο νησί, όπως και σε πολλά μέρη της Ελλάδας μπορεί κανείς να βρεί άφθονα σημάδια της Ιταλικής κατοχής και της καταστροφής της μεραρχίας Άκουι. Σκουριασμένα ιταλικά κράνη γεμάτα τρύπες, κάλυκες από οβίδες και κουφάρια τσιμεντένιων οχυρών.

Τρωγιανάτα 22/9/1943. Πτώματα 31 αξιωματικών και 601 υπαξιωματικών και στρατιωτών του 2ου τάγματος του 17ου συντάγματος πεζικού και άλλων τμημάτων της Ακουι που εκτελέστηκαν από τον ταγματάρχη Κλέμπε. Τα πτώματα θαφτήκανε από τους κατοίκους σε τρεις δεξαμενές. Ξεθάφτηκαν μετά τον πόλεμο και αναπαύονται σήμερα στο μνημείο πεσόντων στο Μπάρι. (Ριζοσπάστης)

 

Ατομικά είδη εκτελεσμένων στρατιωτών και τηλεπικοινωνιακό υλικό της ιταλικής Μεραρχίας (Ριζοσπάστης)

 

Στο παλιό γερμανικό οχυρό Μπαταρία κατά την περιοδο 1950-1955. Κάτοικοι της Κεφαλονιάς ποζάρουν πάνω στις εγκαταστάσεις του πυροβόλου 4 που τότε δεν είχε απομακρυνθεί ακόμα από τον στρατό. (αρχείο Παταμιάνου-Βανδώρου)

Τρία ιταλικά κράνη και ένα πολυβόλο σε έκθεση στο χωριό Περατάτα (Ν. Τσελέντης)

 

Ιταλοί εκτελεσθέντες σε άγνωστο χώρο της Κεφαλονιάς τον Σεπτέμβρη του 1943

 

Οχυρό Μούντα. Τσιμεντένια θέση για εγκατάσταση αντιαεροπορικού (Ν. Τσελέντης)

 

Είσοδος σε μια απο τις αποθήκες πυρομαχικών του πυροβόλου 3 των Γερμανών (Ν. Τσελέντης)

 

Στο οχυρό Μούντα σε πρώτο πλάνο η βάση του πυροβόλου 3 (Ν. Τσελέντης)

 

Ευρήματα στα Αντύπατα. Ένα ιταλικό κράνος, ένα γερμανικό φωτιστικό βλήμα οβίδες και κάλυκες αντιαρματικών. (Ν. Τσελέντης)

Από το οχυρό Μούντα, γερμανικό κράνος και κάλυκας φωτιστικού βλήματος (Ν. Τσελέντης)

 

Οχυρό Μούντα. Στο άνω μέρος της πορτας διακρίνονται ακόμα μερικές γερμανικές επιγραφές. (Ν. Τσελέντης)

 

Κάννη γερμανικού πυροβόλου Pak 40 των 75 χιλιοστών στην παραλία της Αγίας Κυριακής (Ν. Τσελέντης)

 

Τμήμα βλήματος των 150 χιλιοστών και πώματα (Ν. Τσελέντης)

 

Παραλία Άσσος. Τσιμεντένια βάση όλμου (Ν. Τσελέντης)

 

Οχυρό Μπαταρία. Τσιμεντένιο τμήμα εγκαταστάσεων (Ν. Τσελέντης)

 

Στιγμιότυπο παράδοσης Ιταλών στρατιωτών στο γερμανικό φακό.

 πηγή