Η αποδόμηση της Ιστορίας

πηγή: Ελευθερία, 19/3/2011

Η αποδόμηση της Ιστορίας

Γράφει ο κ. Βλαχάκης Ευάγγελος, συνταξιούχος εκπαιδευτικός

«Να ξαναγραφεί η Ιστορία» είναι το αίτημα που κυριαρχεί σήμερα σε κύκλους διανοουμένων και πολιτικών που πιστεύουν ότι προσφέρουν ιδιαίτερα στην εκπαίδευση με μία κολοβωμένη ιστορία για να πετύχουν πολιτικές σκοπιμότητες.

Σ’ αυτό το κλίμα της αποδόμησης «συνωστίζονται» τα σχολικά μαθήματα, που είναι η Ιστορία, τα Θρησκευτικά, η Γλώσσα και σχετίζονται άμεσα με την ταυτότητά μας.

Τα τρία αυτά μαθήματα, το καθένα με τον τρόπο του, γίνονται τα ερμηνευτικά κλειδιά κατανόησης και ερμηνείας του πολιτισμού μας και συμβάλλουν συγχρόνως στη διατήρηση της ιστορικής μας συνέχειας και κοινονικής συνοχής... Τα δύο αυτά μεγέθη, είναι το «κόκκινο πανί» για τους «εκσυγχρονιστές» όλων των παρατάξεων, που προσπαθούν, με την παρουσία τους στο χώρο της εκπαίδευσης να τα διαστρέψουν μέχρι να τα καταστρέψουν.

Η πορεία αυτή, οδηγεί σταθερά στη διάλυση του Έθνους μας, με την επίσης προωθούμενη αντεθνική ιδέα της Νέας Εποχής, η οποία ενεργεί εκ τον ένδον με αποτελεσματικότητα.
Αυτό το έχουν συνειδητοποιήσει όλοι οι εξωτερικοί εχθροί του Ελληνισμού, και γι’ αυτό δεν ανησυχούν, αλλά γκρεμίζουν εκ των έσω την ιστορία και τα θρησκευτικά με μάστορες ντόπιους.

Ο Γερμανός ιστορικός Fallmerayet, αναφέρει σχετικά: «Απ’ έξω ας το θυμούνται αυτό στην Ευρώπη, όλες οι επιθέσεις κατά του ελληνικού έθνους, που είναι ταυτόσημες με το ανατολικό χριστιανικό δόγμα, είναι μάταιη προσπάθεια. Ο κίνδυνος μπορεί να είναι μόνο εσωτερικός!»

Δεν θέλουν κάποιοι ιστορικοί μας – και ίσως και δεν μπορούν – να κατανοήσουν, ότι για τις διχοστασίες και διαιρέσεις δεν φταίνε τα Θρησκευτικά και η Ιστορία (το παρελθόν δηλαδή), αλλά η πολιτική, οι προκλήσεις και τα ανουσιουργήματα της Υπερδύναμης και των συνεργών της. Οι αλώσεις του 1204 και του 1453, οι εθνικοί διχασμοί μας ως τον 20όν αιώνα, το δράμα της Κύπρου και το Σκοπιανό, δεν λύνονται με το ξαναγράψιμο της ιστορίας, αλλά με την ορθή κατανόηση των μηνυμάτων της. Με την προσπάθεια όμως για τη διάλυση της εθνικής μας ταυτότητας, μέσα από τη λοβοτόμηση της εθνικής μνήμης και τη διάσπαση της εθνικής μας συνέχειας, γίνεται αληθινή «γενοκτονία».

Η απώθηση του κακού στη λήθη μάς καταδικάζει να ξαναζήσουμε τις ίδιες συμφορές. Αντίθετα, η πλήρης γνώση του κακού οδηγεί στην εμπέδωση της γνώσης ως ύλης για τη δημιουργία ενιαίας συνείδησης. Η μέθοδος των «εκσυγχρονιστών» της πολιτικής και της ιστορίας θυμίζει έναν προφητικό λόγο, πρίν από αρκετά χρόνια, του μεγάλου φιλοσόφου της γελοιογραφίας κ. Κυριακόπουλο = ΚΥΡ: «Έλληνες και Τούρκοι έκαμαν τσιμπούσι στην Αλαμάνα. Έψησαν και έφαγαν σουβλάκια. Συμμετείχε και ο Αθανάσιος Διάκος».

Αυτή την κατεδάφιση και «ανοικοδόμηση» με τα υλικά της Νέας Εποχής επιχειρούν άνθρωποι, που όχι μόνο ενισχύονται, αλλά είναι τραγικά κατευθυνόμενα θύματα της εκσυγχρονιστικής πολιτικής και διακονούν τους στόχους της. Είναι δε ορθό αυτό, που έλεγαν οι Βυζαντινορωμηοί πρόγονοί μας: «Όποιος έχει την Κωνσταντινούπολη είναι αυτοκράτορας»! Όποιος έχει σήμερα το Υπουργείο Παιδείας, πλάθει γενιές ανθρώπων ως θλιβερά ρομπότ Χρηστούς, δηλαδή εύχρηστους πολίτες. Χωρίς εθνική ταυτότητα, ιστορική μνήμη, πολιτιστικές ρίζες και δυνατότηταα αυπροσδιορισμού και ελευθερίας άβουλα άτομα που θα ξέρουν μόνο να καταναλώνουν υλικά αγαθά, να αυξάνουν τα κέρδη των επιχειρήσεων και να μη αντιδρούν στα γεωπολιτικά σχέδια της Pax Americana και των συμμάχων της.

Εύστοχα αντέδρασε ο κ. Μ. Θεοδωράκης, στη συγγραφέα κ. Δραγώνα για το περιθρύλητο βιβλίο της, με τις φράσεις: «Σκοτώνετε την ψυχή μας, χάρη στην οποία είσθε και σείς σήμερα ελεύθερη» … «Σπαρμένα τα βουνά από κόκκαλα παληκαριών, για να έρχονται οι «ελεύθεροι» να τους λένε: «για παραμύθια θυσιαστήκατε!» … «Συνταγές του καμουφλαρισμένου αφελληνισμού».

Είναι ιστορική αλήθεια και επιβάλλει να τονίσουμε ότι οι ήρωες αγωνίζονταν όχι μόνο για την Πατρίδα, για πολιτική ανεξαρτησία, αλλά «για του Χριστού την πίστη την αγόια, και της Πατρίδος την ελευθερία». Σήμερα το στρατηγό Μακρυγιάννη τον χαρακτηρίζουν θρησκόληπτο και τρελό, τον δε πατρο- Κοσμά, δεν του επιτρέπουν να πει την αλήθεια στα παιδιά και λογοκρίνουν τη διδασκαλία του.

Το επιχείρημα των συγγραφέων της αποδομημένης ιστορίας ότι «το μάθημα είναι Ιστορία και όχι Θρησκευτικά» αγνοεί τον μέχρι σήμερα διφυή χαρακτήρα του Γένους μας, στην ιστορία του οποίου πολιτική και θεολογία συμπλέκονται ως δύο όψεις της ίδιας πραγματικότητας, και αυτό που είναι εκτός πραγματικότητας για τη μία πλευρά, είναι και για την άλλη.

Είναι απόλυτη ανάγκη να διατηρηθεί η σύνδεση Ιστορίας, Θρησκείας και Γλώσσας, γιατί η όποια αποσύνδεσή τους θα προσφέρει μεμονωμένους στόχους, που είναι εύκολο να χτυπηθούν και να εξουδετερωθούν με τη μέθοδο του σαλαμιού

ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

Τοῦ Φω­τί­ου Κα­τσά­ρου, θε­ο­λό­γου

   Ἡ Ἁ­γί­α καὶ Με­γά­λη Τεσ­σα­ρα­κο­στή, ἀ­πο­τε­λεῖ ἕ­να « πνευ­μα­τι­κὸ τα­ξί­δι» ποὺ προ­ο­ρι­σμὸς του εἶ­ναι τὸ Πά­σχα. Ἡ λει­τουρ­γι­κὴ αὐ­τὴ πε­ρί­ο­δος ἀ­πο­τε­λεῖ τὴν κο­ρύ­φω­ση καὶ τὴν ἔν­τα­ση τῆς προ­ε­τοι­μα­σί­ας τῶν πι­στῶν μέ­σα ἀ­πὸ τὴν ἐμ­πει­ρί­α τῆς ἄ­σκη­σης  καὶ τὴν καλ­λι­έρ­γει­α τῆς πνευ­μα­τι­κῆς ζω­ῆς.
   Στὴν Ὀρ­θό­δο­ξη Ἐκ­κλη­σί­α ἡ πνευ­μα­τι­κό­τη­τα δὲν εἶ­ναι κά­τι ἀ­φη­ρη­μέ­νο οὔ­τε κά­τι ποὺ συν­δέ­ε­ται μὲ τὴ λο­γι­κή, τὸ συ­ναί­σθη­μα, τὴν αἰ­σθη­τι­κή, ἀλ­λὰ ἡ ἑ­νό­τη­τα τοῦ Χρι­στια­νοῦ μὲ τὸν Χρι­στὸ καὶ ἡ κοι­νω­νί­α του μὲ τὸ Ἅ­γι­ο Πνεῦ­μα. Ἡ Ὀρ­θό­δο­ξη πνευ­μα­τι­κό­τη­τα εἶ­ναι συ­νώ­νυ­μη μὲ τὴν Ὀρ­θό­δο­ξη Ἐκ­κλη­σι­α­στι­κὴ πνευ­μα­τι­κὴ ζω­ή. Ἡ πνευ­μα­τι­κό­τη­τα δὲν εἶ­ναι κά­τι ποὺ πα­ρεμ­βάλ­λε­ται με­τα­ξύ του Χρι­στια­νοῦ καὶ τοῦ Θε­οῦ, ἀλ­λὰ εἶ­ναι ἔκ­φρα­ση τῆς ἕ­νω­σης τοῦ ἀν­θρώ­που μὲ τὸν Θε­ό, δὲν εἶ­ναι κά­τι ποὺ γί­νε­ται ἔ­ξω ἀ­πὸ τὴν Ἐκ­κλη­σί­α, ἀλ­λὰ ἡ ζω­ὴ μέ­σα στὴν Ἐκ­κλη­σί­α.
   Ἡ ὀρ­θό­δο­ξη πνευ­μα­τι­κό­τη­τα ταυ­τί­ζε­ται καὶ ἐκ­φρά­ζε­ται μὲ τὴν Ὀρ­θό­δο­ξη ἄ­σκη­ση. Ἡ αὐ­θεν­τι­κὴ ἐ­σω­τε­ρι­κὴ ζω­ὴ δὲν εἶ­ναι κά­ποια πα­θη­τι­κὴ - ψυ­χο­λο­γι­κὴ κα­τά­στα­ση, ἀλ­λὰ πρό­ο­δος πνευ­μα­τι­κὴ καὶ ἀ­γώ­νας γιὰ τὴν ἐρ­γα­σί­α ὅ­λων τῶν ἀ­ρε­τῶν. Ἡ ἄ­σκη­ση συ­νι­στᾶ τὸ ἐμ­πει­ρι­κὸ πε­ρι­ε­χό­με­νο τῆς ὀρ­θό­δο­ξης πνευ­μα­τι­κό­τη­τας. Ἡ ὀρ­θό­δο­ξη πνευ­μα­τι­κό­τη­τα εἶ­ναι ἡ ἴ­δια ἡ ἀ­σκη­τι­κὴ ἐμ­πει­ρί­α τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας. Μὲ τὴν ἐ­λεύ­θε­ρη ἄ­σκη­ση καὶ τὴ χά­ρη τῶν Μυ­στη­ρί­ων ὁ ἄν­θρω­πος ἔ­χει τὴν δυ­να­τό­τη­τα νὰ βρεῖ τὸν ἑ­αυ­τό του καὶ τὸν προ­ο­ρι­σμό του, νὰ γί­νει «εἰ­κό­να» τοῦ Θε­οῦ. Ὁ Χρι­στι­α­νι­σμὸς ὡς ὀρ­θό­δο­ξο ἦ­θος καὶ δόγ­μα εἶ­ναι ἡ κλή­ση τοῦ ἀν­θρώ­που στὴν ἄ­σκη­ση τῆς ἐν Χρι­στῷ ζω­ῆς, ποὺ ἐκ­φρά­ζε­ται κυ­ρί­ως μὲ τὴν τή­ρη­ση τῶν ἐν­το­λῶν τοῦ Θε­οῦ. Μὲ τὴν ἐ­λεύ­θε­ρη ἄ­σκη­ση ὁ ἄν­θρω­πος ἐ­πι­στρέ­φει στὴν πλη­ρό­τη­τα τῆς θε­αν­θρώ­πι­νης ζω­ῆς καὶ χά­ρης, στὸ πλή­ρω­μα τῆς θεί­ας ἀ­γά­πης, στὴν εὐ­αγ­γε­λι­κὴ κλή­ση, γε­γο­νὸς ποὺ ἀ­παι­τεῖ ἀ­πὸ τὴ δι­κή μας πλευ­ρὰ αὐ­το­γνω­σί­α καὶ ἐ­πί­γνω­ση..., ἐ­λευ­θε­ρί­α καὶ εὐ­θύ­νη.
   Ἡ ἄ­σκη­ση ὅ­πως ὁ­ρί­ζε­ται ἀ­πὸ τὴν ἐμ­πει­ρί­α τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας, δὲν εἶ­ναι ἕ­να σύ­στη­μα ἀ­πὸ ἀρ­χὲς ἢ ἠ­θι­κὴ φι­λο­σο­φί­α. Μὲ ἐ­πι­μο­νὴ καὶ ὑ­πο­μο­νὴ ὁ ἄν­θρω­πος στρέ­φε­ται πρὸς τὸν Θε­ό, πα­ρὰ τὶς ἐ­πι­θυ­μί­ες τῆς ἐ­πα­να­στα­τη­μέ­νης φύ­σης του, γιὰ νὰ βι­ώ­σει τὴν ἀ­πό­λυ­τη με­τα­βο­λὴ τῆς ὕ­παρ­ξής του μὲ τὴ χά­ρη καὶ τὴν ἀ­γά­πη τοῦ θε­οῦ. 
   Αὐ­τὸ ἐ­πι­τυγ­χά­νε­ται ὄ­χι μὲ βί­α τῶν «ἠ­θι­κῶν ἀρ­χῶν», ποὺ μὲ ἀ­πρό­σω­πο καὶ δύ­σκαμ­πτο τρό­πο ὁ­δη­γοῦν πολ­λὲς φο­ρὲς στὴν ὑ­πο­κρι­σί­α, στὴ δου­λεία τοῦ κα­θή­κον­τος καὶ στὴν ἀ­το­μι­κὴ ἠ­θι­κή.
   Ὁ ἄν­θρω­πος προ­κει­μέ­νου νὰ ξα­να­βρεῖ μὲ τὴν ἄ­σκη­ση τὸν ἑ­αυ­τὸ του μέ­σα στὸν κό­σμο τοῦ Θε­οῦ, νὰ ἐ­πι­στρέ­ψει στὴ σχέ­ση του μὲ τὸν Θε­ὸ δὲν ἀρ­κεῖ νὰ ἐκ­πλη­ρώ­νει ἁ­πλῶς ὁ­ρι­σμέ­να ἠ­θι­κὰ ἀ­ξι­ώ­μα­τα καὶ νὰ συμ­μορ­φώ­νε­ται μὲ ἐ­ξω­τε­ρι­κοὺς ἠ­θι­κοὺς κα­νό­νες. Ἔ­χει ἀ­νάγ­κη ἀ­πὸ τὴν με­τα­μορ­φω­τι­κὴ καὶ ζω­ο­ποι­ὸ δύ­να­μη τῆς θεί­ας χά­ρης, τὴν καρ­πο­φο­ρί­α τῶν χα­ρι­σμά­των τῆς Ἁ­γί­ας Τρι­ά­δας. Μέ­τρο καὶ κρι­τή­ρι­ο τῆς ἄ­σκη­σης δὲν εἶ­ναι ἡ ἀ­το­μι­κὴ δι­ά­θε­ση τοῦ ἀν­θρώ­που, ἀλ­λὰ ἡ θέ­λη­ση καὶ ἡ χά­ρη τοῦ Θε­οῦ, ὅ­πως δι­α­σώ­ζε­ται καὶ ἐκ­φρά­ζε­ται στὴν κα­θο­λι­κὴ ἀ­λή­θει­α καὶ στὴν πνευ­μα­τι­κὴ ἐμ­πει­ρί­α τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας καὶ πράτ­τει ὡς κα­θο­λι­κὸς ἄν­θρω­πος, ὡς ἄν­θρω­πος ποὺ ἡ ἀ­το­μι­κή του συ­νεί­δη­ση ἔ­χει ἀ­φο­μοι­ω­θεῖ στὴν κα­θο­λι­κὴ συ­νεί­δη­ση τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας.  Ἡ ἄ­σκη­ση δὲν ἀ­πο­σκο­πεῖ ἁ­πλὰ στὴν βελ­τί­ω­ση τοῦ χα­ρα­κτή­ρα τοῦ ἀν­θρώ­που, ἀλ­λὰ στὴν προ­σω­πι­κὴ με­το­χὴ στὴ χά­ρη τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας καὶ στὴν ἔμ­πρα­κτη κοι­νω­νί­α τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας.
   Ἡ ἄ­σκη­ση εἶ­ναι συ­νυ­φα­σμέ­νη μὲ τὴν ἴ­δια τὴ ζω­ὴ καὶ τὴ ζω­ὴ τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας. Ἂν χω­ρί­σου­με τὴ ζω­ὴ ἀ­πὸ τὴν ἄ­σκη­ση, τό­τε ἡ ζω­ὴ ἐκ­πί­πτει σ’ ἕ­να κα­θα­ρὰ βι­ο­λο­γι­κὸ ἢ ἐν­στι­κτῶ­δες ἢ στα­τι­κὸ φαι­νό­με­νο. Ἀλ­λὰ κι ἂν χω­ρί­σου­με  τὴν ἄ­σκη­ση ἀ­πὸ τὴ ζω­ή, τό­τε ἡ ἄ­σκη­ση γί­νε­ται ἕ­νας κα­θα­ρὰ ἀν­τι­κει­με­νι­κὸς καὶ τυ­ραν­νι­κὸς κα­νό­νας. Ἡ ὀρ­θό­δο­ξη χρι­στια­νι­κὴ ἄ­σκη­ση δὲν ἀρ­νεῖ­ται τὴ ζω­ή, ἀλ­λὰ τὴ με­τα­μορ­φώ­νει  καὶ τὴν ὁ­λο­κλη­ρώ­νει μέ­σα στὴ χά­ρη τῆς μυ­στη­ρι­α­κῆς ζω­ῆς τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας.
   Στὴν σύγ­χρο­νη ἐ­πο­χὴ τῶν τέ­λει­ων μέ­σων καὶ τῶν συγ­κε­χυ­μέ­νων σκο­πῶν, μέ­σα στοὺς θο­ρύ­βους, στὸν εὐ­δαι­μο­νι­σμὸ καὶ τὴν κρί­ση, ὅ­που ἀ­που­σι­ά­ζει ἡ ἐ­λευ­θε­ρί­α καὶ ἡ ἐν Χρι­στῷ ἀ­γά­πη, ἡ χρι­στια­νι­κὴ ἄ­σκη­ση μπο­ρεῖ νὰ ξα­να­δώ­σει νό­η­μα στὴν ἐ­λευ­θε­ρί­α καὶ στὴν ἀ­γά­πη. Ὁ σύγ­χρο­νος ἄν­θρω­πος μὲ τὸν ἐ­γω­ι­σμὸ ποὺ ἀν­τλεῖ ἀ­πὸ τὴν ἀ­νά­πτυ­ξη τῆς ἐ­πι­στή­μης καὶ τῆς τε­χνο­λο­γί­ας, ἐγ­κλω­βί­ζε­ται στὸν ἀ­το­μι­κι­σμὸ καὶ τὴ μα­ται­ο­δο­ξί­α του. Οἱ ἀ­νάγ­κες του καὶ τὰ προ­βλή­μα­τα πολ­λα­πλα­σι­ά­ζον­ται σὲ τέ­τοιο ση­μεῖ­ο, ὥ­στε νὰ ὑ­πάρ­χει ὁ­ρα­τὸς κίν­δυ­νος γιὰ τὰ ἀν­θρώ­πι­να ἐ­πι­τεύγ­μα­τα καὶ φό­βος γιὰ τὸ μέλ­λον τῆς ἀν­θρω­πό­τη­τας. Ἡ ἀ­λα­ζο­νεί­α καὶ ἡ φρε­νί­τι­δα χα­ρα­κτη­ρί­ζουν κά­θε πτυ­χὴ καὶ κά­θε δρα­στη­ρι­ό­τη­τα τοῦ ἀν­θρώ­που σή­με­ρα, ὁ ὁ­ποῖ­ος δὲν συ­νει­δη­το­ποι­εῖ ποιὸς εἶ­ναι καὶ ποῦ πη­γαί­νει. Ἡ σω­τη­ρί­α ἀ­πὸ τὸ ἀ­δι­έ­ξο­δό τοῦ σύγ­χρο­νου πο­λι­τι­σμοῦ, μπο­ρεῖ νὰ ἔρ­θει ὑ­πὸ τὴν ὀρ­θό­δο­ξη ἄ­σκη­ση μὲ τὴν ὑ­πεύ­θυ­νη καὶ ὥ­ρι­μη στά­ση τοῦ ἀν­θρώ­που ἀ­πέ­ναν­τι στὸν πο­λι­τι­σμὸ τοῦ ὑ­πε­ραν­θρώ­που, τῆς ἐκ­με­τάλ­λευ­σης, τῆς ἀ­δι­κί­ας, ποὺ ὑ­πο­δου­λώ­νει τὸν ἄν­θρω­πο στὰ δη­μι­ουρ­γή­μα­τά του.
   Ἡ ἄ­σκη­ση ἀ­πο­τε­λεῖ ἔκ­φρα­ση τῆς ἐ­λεύ­θε­ρης ἀ­πό­φα­σης καὶ ἐ­κλο­γῆς τοῦ ἀν­θρώ­που νὰ ἀ­κο­λου­θή­σει τὴν ὁ­δὸ πρὸς τὴν τε­λει­ό­τη­τα. Μέ­σα στὴν Ἐκ­κλη­σί­α, στὴν ἐν­σω­μά­τω­ση τοῦ ἀν­θρώ­που στὸ μυ­στι­κὸ καὶ μυ­στη­ρι­α­κὸ σῶ­μα της, δί­νε­ται τὸ μέ­τρο καὶ τε­λει­ώ­νε­ται ὁ σκο­πὸς τῆς ἄ­σκη­σης, ποὺ εἶ­ναι ἡ ἕ­νω­ση τοῦ ἀ­σκού­με­νου πι­στοῦ μὲ τὴν Ἁ­γί­α Τρι­ά­δα ἐν Χρι­στῷ.
   Ἡ ἄ­σκη­ση εἶ­ναι ἀ­γώ­νας ποὺ γί­νε­ται συ­νει­δη­τὰ καὶ ἀ­δι­ά­λει­πτα. Ἂν ἡ ἐ­νέρ­γει­α τῆς χά­ρης δὲν ἔρ­θει μὲ τὰ μυ­στή­ρι­α τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας νὰ σφρα­γί­σει τὸν πνευ­μα­τι­κὸ ἀ­γώ­να, νὰ τὸν ὑ­ψώ­σει στὴν ἐκ­πλή­ρω­ση τοῦ ἐ­πι­δι­ω­κό­με­νου σκο­ποῦ, δη­λα­δὴ στὴν κοι­νω­νί­α μὲ τὸν Θε­ὸ καὶ τὸν ἁ­γι­α­σμό, τό­τε ὁ ἀ­γώ­νας αὐ­τὸς εἶ­ναι δί­χως ἰ­δι­αί­τε­ρη ση­μα­σί­α. Αὐ­τὸς ὁ ἀ­γώ­νας πα­ρα­μέ­νει στὸ χῶ­ρο τῶν ἀν­θρώ­πι­νων πε­ρι­ο­ρι­σμῶν καὶ δυ­να­το­τή­των, τῶν πό­νων καὶ τῶν κό­πων, γε­γο­νό­τα ποὺ μαρ­τυ­ροῦν τὴν ἀν­θρώ­πι­νη πε­ρι­πέ­τει­α καὶ ἀ­πο­τυ­χί­α. Ἀ­κό­μα κι ἂν ὁ ἄν­θρω­πος θὰ μπο­ροῦ­σε νὰ κα­τορ­θώ­σει τὴ νη­στεί­α, τὴν ἐγ­κρά­τει­α, τὴν ἀ­γρυ­πνί­α καὶ ὅ­λη τὴν ἄ­σκη­ση καὶ κά­θε ἀ­ρε­τή, ἀλ­λὰ ἡ μυ­στι­κὴ ἐ­νέρ­γει­α τοῦ πνεύ­μα­τος στὸ θυ­σι­α­στή­ρι­ο τῆς καρ­διᾶς του δὲν θὰ ἐ­πι­τε­λοῦ­σε αἰ­σθη­τὰ μὲ τὴ χά­ρη τὴν πνευ­μα­τι­κὴ ἀ­νά­παυ­ση, τό­τε ὅ­λοι αὐ­τὴ ἡ συ­νο­δεί­α τῆς ἄ­σκη­σης  θὰ ἦ­ταν ἀ­τε­λὴς καὶ σχε­δὸν ἀρ­γή, για­τί δὲν ἔ­χει τὴν ἀ­γαλ­λί­α­ση τοῦ πνεύ­μα­τος, ποὺ ἐ­νερ­γεῖ­ται μυ­στι­κὰ στὴν καρ­διά. Εἶ­ναι κα­λὸ πράγ­μα ἡ νη­στεί­α, ἡ ἀ­γρυ­πνί­α, ἡ ἄ­σκη­ση καὶ ἡ ἀ­να­χώ­ρη­ση. Ἀλ­λὰ ὅ­λα αὐ­τὰ εἶ­ναι κά­ποια ἀρ­χὴ καὶ τὸ προ­οί­μι­ο μί­ας πο­λι­τεί­ας ποὺ ἀ­γα­πᾶ­ται ἀ­πὸ τὸν Θε­ό, ὥ­στε νὰ μὴ θε­ω­ρεῖ­ται ἐμ­φυ­ὲς τὸ νὰ στη­ρι­ζό­μα­στε ἁ­πλῶς σ’ αὐ­τὰ τὰ πράγ­μα­τα. Θε­με­λι­ώ­δης ἀρ­χὴ τοῦ Χρι­στι­α­νι­σμοῦ εἶ­ναι ὅ­τι,  κι ἂν ἀ­κό­μη κά­ποιος ἐρ­γα­σθεῖ ὅ­λα τὰ ἔρ­γα τῆς δι­και­ο­σύ­νης, δὲν θὰ πρέπει νὰ ἀρκεῖται  σ’ αὐ­τά, οὔ­τε νὰ ἐλ­πί­ζει οὔ­τε νὰ θε­ω­ρεῖ ὅ­τι ἔ­κα­με κά­τι με­γά­λο. Ὁ δυ­να­μι­κὸς χα­ρα­κτή­ρας τῆς χρι­στια­νι­κῆς τε­λεί­ω­σης βρί­σκε­ται κυ­ρί­ως στὴν τε­λει­ω­τι­κὴ καὶ θε­ο­ποι­ὸ ἐ­νέρ­γει­α τοῦ Ἁ­γί­ου Πνεύ­μα­τος, ποὺ ὑ­πη­ρε­τεῖ τὰ ἔρ­γα ἢ τὰ μέ­σα τῆς ἄ­σκη­σης. Τὸ τέ­λος τῆς ἄ­σκη­σης δὲν εἶ­ναι τὸ ἀν­θρώ­πι­νο ἐ­πί­τευγ­μα, ἀλ­λὰ ἡ ἐ­πι­στρο­φὴ στὴ φυ­σι­κή, ὀρ­γα­νι­κὴ ἀ­να­φο­ρὰ καὶ σχέ­ση μὲ τὸν Θε­ό. Ἡ πρό­σκλη­ση ποὺ ἀ­πευ­θύ­νει ἡ Ἐκ­κλη­σί­α στὴ θύ­ρα τῆς Με­γά­λης Τεσ­σα­ρα­κο­στῆς, ἀ­να­κε­φα­λαι­ώ­νει τὴν ὀρ­θό­δο­ξη θε­ο­λο­γί­α καὶ τὸ σκο­πὸ τῆς ἄ­σκη­σης: «τὸν τῆς νη­στεί­ας και­ρόν, φαι­δρῶς ἀ­παρ­ξώ­με­θα, πρὸς ἀ­γώ­νας πνευ­μα­τι­κοὺς ἑ­αυ­τοὺς ὑ­πο­βάλ­λον­τες/ἁγνί­σω­μεν τὴν ψυ­χήν, τὴν σάρ­κα κα­θά­ρω­μεν/ νη­στεύ­σω­μεν ὥ­σπερ ἐν τοῖς βρώ­μα­σιν ἐκ παν­τὸς πά­θους, τὰς ἀ­ρε­τὰς τρυ­φῶν­τες  τοῦ πνεύ­μα­τος/ ἐν αἷς δι­α­τε­λοῦν­τες πό­θω, ἀ­ξι­ω­θεί­η­μεν πάν­τες, κα­τι­δεῖν τὸ πάν­σε­πτον  πά­θος τοῦ Χρι­στοῦ τοῦ Θε­οῦ, καὶ τὸ Ἅ­γι­ον Πά­σχα, πνευ­μα­τι­κῶς ἀ­γαλ­λι­ώ­με­νοι». (Κα­τα­νυ­κτι­κὸ στι­χη­ρὸ ἑ­σπε­ρι­νοῦ Κυ­ρι­α­κῆς τῆς Τυ­ρινῆς ).
   Ἡ ἄ­σκη­ση τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας δὲν ἐ­πι­δι­ώ­κει τὴν τι­μω­ρί­α καὶ τὸν βα­σα­νι­σμό, δὲν ἀ­περ­γά­ζε­ται τὴν ἄρ­νη­ση καὶ τὴν κα­τά­λυ­ση τῆς ἀν­θρώ­πι­νης φύ­σης, ἀλ­λὰ τὴ θε­ρα­πεί­α καὶ τὴν κά­θαρ­σή της, τὴν ἀ­πο­δέ­σμευ­ση καὶ τὴν ἀ­πε­λευ­θέ­ρω­σή της, ἀ­πὸ κά­θε πρᾶγ­μα ποὺ ἐμ­πο­δί­ζει τὴν ἀ­λη­θι­νὴ ζω­ή, ἀ­πὸ τὴν ἁ­μαρ­τί­α καὶ τὰ πά­θη. Εἶ­ναι ὁ προ­σα­να­το­λι­σμὸς τῆς ζω­ῆς, ποὺ ἀ­παι­τεῖ δι­αρ­κῆ ἀ­πάρ­νη­ση καὶ συ­νε­χῆ ὑ­πέρ­βα­ση, ὁ εὐ­αγ­γε­λι­κὸς δρό­μος τῆς με­τα­μόρ­φω­σης καὶ ἀ­πο­κα­τά­στα­σης τῆς ἀν­θρώ­πι­νης φύ­σης. Εἶ­ναι ἡ πο­ρεί­α μα­ζὶ μὲ τὸν Χρι­στό, γιὰ νὰ ἀ­πο­κτή­σει τὶς ἀ­ρε­τές, νὰ οἰ­κει­ω­θεῖ τὶς με­γά­λες δω­ρε­ὲς τοῦ Θε­οῦ, νὰ γί­νει τὸ ἄ­φθαρ­το δο­χεῖ­ο τῶν πνευ­μα­τι­κῶν χα­ρι­σμά­των, νὰ πλη­ρω­θεῖ μὲ τὸ Ἅ­γι­ο Πνεῦ­μα.
   Ἡ ἄ­σκη­ση τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας εἶ­ναι μαρ­τυ­ρι­κή, ἀλ­λὰ καὶ χα­ρο­ποι­ὸς πο­ρεί­α τῆς ἐ­λευ­θε­ρί­ας τοῦ πι­στοῦ μέ­σα στὴν ἐ­σχα­το­λο­γι­κὴ πλη­ρό­τη­τα τῆς χά­ρης, μὲ τὴν ὁ­ποί­α δη­μι­ουρ­γεῖ πραγ­μα­τι­κὲς σχέ­σεις μὲ τὸν Θε­ό. Ἡ ἄ­σκη­ση κα­τα­ξι­ώ­νε­ται καὶ κο­ρυ­φώ­νε­ται στὴν ἀ­γά­πη πρὸς τὸν Θε­ό. Αὐ­τὴ ἡ ἀ­γα­πη­τι­κὴ ἕ­νω­ση μὲ τὸν Θε­ὸ ση­μαί­νε­ται μὲ τὴν ἀ­γά­πη πρὸς τὸν ἄν­θρω­πο. Ἡ ἀ­γά­πη πρὸς τὸν Θε­ὸ  καὶ ἡ ἀ­γά­πη πρὸς τὸν ἄν­θρω­πο ἀλ­λη­λο­πε­ρι­χω­ροῦν­ται  καὶ συ­νι­στοῦν ταυ­τό­χρο­να ἀ­νο­δι­κὴ καὶ κα­θο­δι­κὴ κί­νη­ση. Οἱ Πα­τέ­ρες τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας συμ­φω­νοῦν ὅ­τι ἡ ἀ­λη­θι­νὴ ἄ­σκη­ση δὲν ἀλ­λο­τρι­ώ­νει καὶ δὲν ὁ­δη­γεῖ στὴν ἀ­πο­μό­νω­ση, για­τί ἔρ­γο της δὲν εἶ­ναι μό­νο νὰ ἑ­νώ­νει τὸν ἄν­θρω­πο μὲ τὸν Τρι­α­δι­κὸ Θε­ό, ἀλ­λὰ καὶ νὰ κα­ταλ­λάσ­σει καὶ νὰ ἑ­νώ­νει τοὺς ἀν­θρώ­πους με­τα­ξύ τους. Σκο­πὸς τῆς ἄ­σκη­σης εἶ­ναι νὰ ὑ­περ­βοῦ­με τὴν ἀ­δυ­να­μί­α τοῦ ἀ­το­μι­σμοῦ καὶ τὰ ὅ­ρι­α τῆς μο­να­ξιᾶς, τὴν ἀ­το­μι­κὴ ἐ­πι­θυ­μί­α καὶ αὐ­θαι­ρε­σί­α καὶ νὰ φθά­σου­με στὸ ἐ­πί­πε­δο, ὅ­που ὁ ἄν­θρω­πος δὲν κά­νει θε­ω­ρί­ες, ἀλ­λὰ με­τα­βάλ­λε­ται καὶ γί­νε­ται ἡ πρά­ξη τῆς εὐ­αγ­γε­λι­κῆς ἀ­γά­πης. Αὐ­τὸς ὁ ὀ­ξυ­δερ­κὴς ρε­α­λι­σμὸς τῆς ἄ­σκη­σης μαρ­τυ­ρεῖ ὅ­τι κα­μί­α ἄ­σκη­ση χω­ρὶς τὴν ἀ­γά­πη δὲ φέρ­νει κον­τὰ στὸν Θε­ό. Θὰ κρι­θοῦ­με γιὰ τὸ κα­κὸ ποὺ κά­να­με, ἀλ­λὰ προ­παν­τὸς, για­τί ἀ­με­λή­σα­με τὸ κα­λὸ καὶ δὲν ἀ­γα­πή­σα­με τὸν πλη­σί­ον μας.
   Κά­θε ἄ­σκη­ση εἶ­ναι προ­ε­τοι­μα­σί­α τῆς κα­τὰ Θε­ὸν ἀ­γά­πης καὶ αὐ­τὴ ἡ ἀ­γά­πη εἶ­ναι τὸ κί­νη­τρο καὶ τὸ ἀ­πο­τέ­λε­σμα τῆς ἀ­λη­θι­νῆς ἄ­σκη­σης, ὅ­πως τὴ συ­ναν­τᾶ­με στοὺς βί­ους τῶν Ἁ­γί­ων καὶ τῶν με­γά­λων ἐ­ρη­μι­τῶν καὶ ἀ­να­χω­ρη­τῶν. Ο Μ. Βα­σί­λει­ος δι­δά­σκει κα­τη­γο­ρη­μα­τι­κὰ ὅ­τι, κι ὅ­ταν ἀ­κό­μα τη­ροῦν­ται τὰ προ­στάγ­μα­τα καὶ οἱ ἀ­παι­τή­σεις καὶ φυ­λάσ­σον­ται οἱ ἐν­το­λὲς τοῦ Θε­οῦ καὶ ἐ­νερ­γο­ποι­οῦν­ται τὰ με­γά­λα χα­ρί­σμα­τα, χω­ρὶς τὴν ἀ­γά­πη, ὅ­λα αὐ­τὰ λο­γί­ζον­ται ὡς ἔρ­γα ἀ­νο­μί­ας. Για­τί προ­σπα­θοῦ­με νὰ δι­α­στρέ­ψου­με τὸ νό­η­μα καὶ τὸ σκο­πό τους καὶ νὰ τὰ ταυ­τί­σου­με μὲ τὴν ἀ­το­μι­κή μας θέ­λη­ση καὶ τὴν ἰ­δι­ο­τέ­λει­α, ἀλ­λο­τρι­ώ­νον­τὰς τα ἀ­πὸ τὴν μο­να­δι­κό­τη­τα καὶ τὴ τε­λεί­ω­σή τους, ὅ­πως ἐκ­φρά­ζε­ται στὴν ἀ­γά­πη γιὰ τοὺς ἀν­θρώ­πους, ἀ­πὸ τὴν Ἐκ­κλη­σι­α­στι­κή τους δι­ά­στα­ση καὶ προ­ο­πτι­κή. (PG. 31,1568B).
   Στὴν Και­νὴ Δι­α­θή­κη δὲν κα­τα­πι­έ­ζε­ται τὸ σῶ­μα τοῦ ἀν­θρώ­που, ποὺ εἶ­ναι «εἰς δό­ξαν καὶ εὐ­χα­ρι­στί­αν Θε­οῦ». Ὁ ἄν­θρω­πος κα­λεῖ­ται νὰ ἀ­παρ­νη­θεῖ ὄ­χι τὸ σῶ­μα, ἀλ­λὰ τὸ «ἐν σαρ­κὶ πε­ρι­πα­τεῖν καὶ ζῆν καὶ ἐρ­γά­ζε­σθαι τὰ ἔρ­γα τῆς σαρ­κός», ποὺ εἶ­ναι ση­μεῖ­α θα­νά­του, για­τί ἐκ­φρά­ζουν τὴν ἀλ­λο­τρί­ω­ση τοῦ ἀν­θρώ­που ἀ­πὸ τὸν Θε­ό. Ἡ ὀρ­θό­δο­ξη ἄ­σκη­ση δὲν σχε­τί­ζε­ται μὲ τὴν πλα­τω­νι­κὴ  ἢ μα­νι­χα­ϊ­κὴ πε­ρι­φρό­νη­ση τοῦ σώ­μα­τος. Ἡ ἄ­σκη­ση ἔ­χει ἄ­με­ση ἀ­να­φο­ρὰ στὸ ἀν­θρώ­πι­νο σῶ­μα, ἀ­πο­βλέ­πει στὴ συμ­με­το­χὴ τοῦ σώ­μα­τος, στὴν ἄ­σκη­ση τοῦ πνεύ­μα­τος, γιὰ νὰ γί­νει ἁ­γνὴ « ἁ­γνὴ ἡ γῆ τοῦ σώ­μα­τος». Ἡ σω­μα­τι­κὴ ἄ­σκη­ση ὁ­ρί­ζει καὶ ἐκ­φρά­ζει τὴν ἄ­με­ση καὶ ἔμ­πρα­κτη ὑ­πο­τα­γὴ τοῦ σώ­μα­τος στὸ θέ­λη­μα τοῦ Θε­οῦ, τὸν πε­ρι­ο­ρι­σμὸ τῆς ἐ­πα­να­στα­τη­μέ­νης φυ­σι­κῆς ἐ­πι­θυ­μί­ας, μί­α φά­ση τῆς κα­θο­λι­κῆς με­το­χῆς τοῦ ἀν­θρώ­που στὴν και­νὴ ζω­ὴ ἐν Χρι­στῷ. Σκο­πὸς τῆς σω­μα­τι­κῆς ἄ­σκη­σης εἶ­ναι νὰ κα­τα­στεί­λει τὴν ἀν­ταρ­σί­α τοῦ σώ­μα­τος, νὰ ὑ­ψώ­σει ἀ­πὸ τὴν πτώ­ση καὶ τὴν ἀλ­λο­τρί­ω­σή του καὶ νὰ τὸ κά­νει συ­νερ­γὸ στὴν κα­τὰ χά­ρη με­τα­μόρ­φω­ση καὶ θέ­ω­σή του. Νὰ βο­η­θή­σει τὸ σῶ­μα νὰ ἀν­τα­πο­κρι­θεῖ στὴ θεί­α κλή­ση καὶ νὰ φα­νε­ρω­θεῖ οἶ­κος τῆς δό­ξας τοῦ Θε­οῦ καὶ να­ὸς τοῦ Ἁ­γί­ου Πνεύ­μα­τος. Τὸ ὀρ­θό­δο­ξο νό­η­μα τῆς σω­μα­τι­κῆς ἄ­σκη­σης συ­νο­ψί­ζει ὁ ἀ­σκη­τι­κὸς λό­γος: «ἡ­μεῖς οὐκ ἐ­δι­δά­χθη­μεν σω­μα­το­κτό­νοι, ἀλ­λὰ πα­θο­κτό­νοι» (Ἀβ­βὰς Ποι­μήν, Γε­ρον­τι­κόν).
   Ἡ νη­στεί­α εἶ­ναι μί­α ἀ­πὸ τὶς κλα­σι­κὲς μορ­φὲς τῆς ἄ­σκη­σης καὶ ἡ κύ­ρι­α ἔκ­φρα­ση τῆς σω­μα­τι­κῆς ἄ­σκη­σης. Σκο­πὸς τῆς νη­στεί­ας εἶ­ναι ἡ ἔμ­πρα­κτη ἄρ­νη­ση τοῦ σώ­μα­τος νὰ ἀ­πο­τε­λεῖ αὐ­το­σκο­πό, αὐ­τὸ καὶ οἱ ἐ­πι­θυ­μί­ες του, ἡ ἄ­με­ση σχέ­ση τοῦ σώ­μα­τος μὲ τὸν Θε­ό, ἡ με­το­χή του στὴν κα­θο­λι­κὴ ὑ­πα­κο­ὴ τοῦ ἀν­θρώ­που στὸ θέ­λη­μα τοῦ Θε­οῦ, ἡ προ­σω­πι­κὴ ἀ­να­φο­ρὰ τῆς προ­σπά­θει­ας τοῦ ἀν­θρώ­που γιὰ τὴν ἄ­με­ση ὑ­πο­τα­γή της στὸν Θε­ό.  Ἡ νη­στεί­α, ποὺ γί­νε­ται μὲ δι­ά­κρι­ση, εἶ­ναι θαυ­μά­σι­α οἰ­κο­δο­μὴ σὲ κά­θε ἀ­γα­θό. Ἐ­κεῖ­νος ποὺ ἀ­δι­α­φο­ρεῖ γι’ αὐ­τὴν εἶ­ναι νω­θρὸς καὶ στὰ ἄλ­λα ἀ­γω­νί­σμα­τα καὶ ἀ­με­λής. Ἀν­τί­θε­τα, ἐ­κεῖ­νος, ποὺ ἀ­σκεῖ­ται δι­αρ­κῶς σ’ αὐ­τήν, ἀ­πο­κτᾶ ἀ­σά­λευ­τη δι­ά­νοι­α, ἕ­τοι­μη γιὰ ἀ­πάν­τη­ση καὶ ἱ­κα­νὴ γιὰ τὴν ἀ­πο­τρο­πὴ ὅ­λων τῶν δυ­σχε­ρῶν πα­θῶν.
   Σή­με­ρα ἡ νη­στεί­α θὰ μπο­ροῦ­σε νὰ εἶ­ναι ἄρ­νη­ση τοῦ πε­ριτ­τοῦ, τῆς πλη­σμο­νῆς καὶ τῆς σπα­τά­λης τῶν κα­τα­να­λω­τι­κῶν ἀ­γα­θῶν. Εἶ­ναι τὸ ἀν­τί­θε­το της γα­στρι­μαρ­γί­ας καὶ τῆς μέ­θης, ποὺ ἀ­πο­βλέ­πουν στὴν ἀ­πο­λυ­το­ποί­η­ση τῆς φύ­σης καὶ στὴν ἀλ­λο­τρί­ω­σή της μέ­σα στὴν αἰ­σθη­σι­α­κὴ ἡ­δο­νὴ καὶ στὸ φρό­νη­μα τῆς σάρ­κας. Ἔ­τσι ἡ νη­στεί­α γί­νε­ται εὐ­ερ­γε­σί­α καὶ με­τά­δο­ση ἀ­γά­πης.

Ο Χ Ι Σ Τ Η Ν Κ Α Ρ Τ Α Τ Ο Υ Π Ο Λ Ι Τ Η

Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς

Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς

Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς καταγόταν από την Κωνσταντινούπολη. Γεννήθηκε το 1296 από ενάρετους γονείς, τον Κωνσταντίνο και την Καλλονή. Ο πατέρας του ήταν συγκλητικός, και ύστερα έγινε μοναχός, καθώς και η μητέρα και τα αδέλφια του μόνασαν σε μοναστήρια.

Η παρουσία του στη χρυσή αλυσίδα των μεγάλων διδασκάλων και Αγίων Πατέρων της Ορθόδοξης Εκκλησίας θεωρείται σπουδαία. Η ιερή αυτή μορφή διακρίθηκε για το αγωνιστικό της φρόνημα προς υπεράσπιση του ορθοδόξου δόγματος. Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς θεολόγησε, ότι ο Θεός δεν είναι μόνον αμέθεκτος, αλλά και μεθεκτός από τους πιστούς, διά νήψεως και δεήσεως, διά των ακτίστων θείων ενεργειών. Την ουσία του Θεού κανένας και ποτέ, ούτε στον παρόντα ούτε στο μέλλοντα αιώνα θα δει, με τις άκτιστες, όμως, ενέργειές του μπορούν όλοι να κοινωνήσουν, θεούμενοι και κάτω από κατάλληλες πνευματικές προϋποθέσεις, οι οποίες δημιουργούν τη γέφυρα που συνδέει τον άκτιστο Θεό με τα κτίσματά του.

Η ευφυΐα και η επιμελημένη αγωγή που πήρε ο Άγιος Γρηγόριος από τον Θεόδωρο Μετοχίτη (1270-1332), έκαμαν τον αυτοκράτορα Ανδρόνικο Β΄ (1259-1332), να τον προορίζει για ψηλά αξιώματα. Σε ηλικία είκοσι χρονών εγκατέλειψε τις σπουδές του στη φιλοσοφία και θεολογία και πήγε στο Όρος Άθω, για κάθαρση των παθών, το φωτισμό και τη θέωση, υποταγμένος στο Γέροντα Νικηφόρο, που ζούσε ησυχαστική ζωή κοντά στο Μοναστήρι του Βατοπαιδίου. Όταν η εκκλησία τον χρειάστηκε, άφησε την ησυχία του Αγίου Όρους, και οδηγήθηκε στη Θεσσαλονίκη για να υπερασπίσει το ορθόδοξο δόγμα. Το 1335 εμφανίστηκε για πρώτη φορά με τους δύο αποδεικτικούς λόγους του Περί εκπορεύσεως του Αγίου Πνεύματος, και συγκρούστηκε με το μοναχό Βαρλαάμ από την Καλαβρία της Ιταλίας, που υποστήριζε ότι ο άνθρωπος δεν μπορεί να ενωθεί με τον Θεό, γιατί Αυτός είναι εντελώς απρόσιτος και άγνωστος και δεν μπορεί να αποκαλυφθεί. Επομένως, οι ησυχαστές, δηλαδή οι μοναχοί, που έλεγαν ότι ο άνθρωπος μπορεί, αν έχει καθαρή καρδιά και αν συγκεντρωθεί στη νοερά προσευχή, να ενωθεί με τον Θεό, να φωτιστεί και να δει το άκτιστο φως, ασχέτως της μόρφωσής του, ήταν αιρετικοί. Ο Παλαμάς αντέδρασε στην αιρετική αυτή κακοδοξία, την οποία και ανασκεύασε με σπουδαίους θεολογικούς λόγους και πύρινα συγγράμματα. Η θέση του ήταν ότι «ο Θεός υπάρχει με δύο τρόπους. Κατά την ουσία Του και κατά τις θείες και άκτιστες ενέργειές Του. Ο άνθρωπος δεν μπορεί να γνωρίσει τον Θεό κατά την ουσία Του. Μπορεί, όμως, να τον γνωρίσει και να ενωθεί μαζί Του, μέσα από τις θείες και άκτιστες ενέργειές Του. Ο Παλαμάς μίλησε ξεκάθαρα για τον Θεό που είναι μέσα μας και μας καλεί να τον γνωρίσουμε και να τον ανακαλύψουμε. Έτσι ο ορθόδοξος μυστικισμός και ο ιερός ησυχασμός, έχουν μια τεράστια σημασία για τη ζωή όλης της εκκλησίας. Κατά τον Άγιο η άπειρη αγαθότητα του Θεού καθ’ υπέρβαση καταδέχεται να γίνεται αντιληπτή από τη διάνοια του ανθρώπου και ο απερινόητος και ανέκφραστος να καθίσταται αοράτως ορατός και ο άνθρωπος να γίνεται κατά χάριν Θεός, υιός του Θεού και κληρονόμος της βασιλείας του.

Τρεις μεγάλες σύνοδοι, που έγιναν στην Κωνσταντινούπολη (1341, 1347, 1351), επικύρωσαν τις θέσεις του Παλαμά ως ορθόδοξες, δικαιώνοντας τους ησυχαστές. Παράλληλα καταδίκασαν τον Βαρλαάμ και τους οπαδούς του, το μοναχό Γρηγόριο Ακίνδυνο και το φιλόσοφο Νικηφόρο Γρηγορά. Όμως, λόγω της ταραγμένης πολιτικής κατάστασης, ο Πατριάρχης Ιωάννης ΙΔ΄ Καλέκας (1334-1347), καταδίωξε τον Γρηγόριο τον Παλαμά, που φυλακίστηκε στις φυλακές των ανακτόρων (1343). Το 1347 δικαιώθηκε οριστικά και εξελέγη Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης.

Η κατοχή, όμως, της Θεσσαλονίκης από τους Ζηλωτές δεν επέτρεψε στον Παλαμά να εγκατασταθεί σε αυτήν, παρά μόνο το 1350. Γρήγορα αναγκάστηκε να αναμειχθεί στις συγκρούσεις αυτοκρατόρων και σε κάποιο ταξίδι του προς την Κωνσταντινούπολη συνελήφθη από τους Τούρκους, οι οποίοι απαίτησαν να πληρωθούν μεγάλα ποσά ως λύτρα, για να απελευθερωθεί. Μετά την απελευθέρωσή του (1355), και μέχρι το θάνατό του από ασθένεια στις 14 Νοεμβρίου 1359 παρέμεινε στη Θεσσαλονίκη, όπου και αφοσιώθηκε στην άσκηση των ποιμαντικών του καθηκόντων.

Με συνοδική απόφαση του Οικουμενικού Πατριαρχείου (1368) ανακηρύχθηκε και επίσημα Άγιος της Ορθοδόξου Ανατολικής Εκκλησίας. Η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τη μνήμη του στις 14 Νοεμβρίου και κατά τη Β΄ Κυριακή των Νηστειών, αμέσως μετά από την Κυριακή της Ορθοδοξίας και σαν συνέχεια εκείνης, επειδή η νίκη του έναντι του Βαρλαάμ θεωρείται ισάξια της νίκης κατά των εικονομάχων. Το 2009, ύστερα από πρόταση της Μητρόπολης Βέροιας, Νάουσας και Καμπανίας, το Οικουμενικό Πατριαρχείο αποφάσισε την κατάταξη και των μελών της οικογένειάς του στη χορεία των αγίων. Ημέρα μνήμης τους ορίστηκε η 18η Δεκεμβρίου.

Ο μητροπολιτικός Ναός της Θεσσαλονίκης τιμάται στη μνήμη του Αγίου Γρηγορίου Παλαμά και εκεί φυλάσσονται τα τίμια λείψανά του. Υπήρξε άξιος αρχιεπίσκοπός της και ονομάστηκε φωστήρας της Ορθοδοξίας.

Ρήσεις του Αγίου Γρηγορίου Παλαμά:

Μόνο ένας ταπεινός ασχολείται με τον εαυτό του. Ο υπερήφανος με τους άλλους.

Τα δάκρυα καθαρίζουν το ειδεχθές της ψυχής.

Κύριε Ιησού Χριστέ, φώτισόν μου το σκότος. Υπεραγία Θεοτόκε, φώτισόν μου το σκότος.

Απολυτίκιο:

«Ορθοδοξίας ο φωστήρ, Εκκλησίας το στήριγμα και διδάσκαλε, των μοναστών η καλλονή, των θεολόγων υπέρμαχος απροσμάχητος, Γρηγόριε θαυματουργέ, Θεσσαλονίκης το καύχημα, κήρυξ της χάριτος, ικέτευε δια παντός, σωθήναι τας ψυχάς ημών»

Εκκλησία Κύπρου - Δρ Ελένη Ρωσσίδου-Κουτσού, Φιλόλογος-Βυζαντινολόγος

Αναφορές: Ε.Π.Ε., Γρηγόριος ο Παλαμάς, τόμ. 9˙ Πρωτ. Μεταλληνός, Γ., «Ησυχαστές και Ζηλωτές, Πνευματική ακμή και κοινωνική κρίση στον Βυζαντινό 14ο αιώνα», Ελληνισμός Μαχόμενος (Αθήνα, 1995)˙ Συναξαριστής Ορθοδόξου Εκκλησίας˙ Ορθόδοξος Κυψέλη, Αντιαιρετικά - Γρηγόριος ο Παλαμάς

Γιατί πολέμησαν οι αγωνιστές του 1821

 

Ἡ ἐπανάσταση τῆς 25ης Μαρτίου 1821 εἶναι ἀπό τά σπουδαιότερα γεγονότα τῆς νεότερης ἑλληνικῆς Ἱστορίας. Μετά ἀπό 400 χρόνια σκλαβιᾶς ἀνακηρύσσεται «ἐνώπιον Θεοῦ καί ἀνθρώπων» τό νέο ἑλληνικό Κράτος.

Κι ἐνῶ ἀπό ὅλους ἀναγνωρίζεται ἡ σημασία καί ἡ ἀξία τῆς ἐπαναστάσεως τοῦ ’21, ὑπάρχει ὅμως διαφωνία ὡς πρός τούς λόγους γιά τούς ὁποίους πολέμησαν οἱ Ἕλληνες. Ἔτσι, ἀκούστηκε καί γράφτηκε στίς μέρες μας ὅτι τό ’21 δέν ξεσηκώθηκαν οἱ Ἕλληνες ἐναντίον τῶν Τούρκων, ἀλλά οἱ φτωχοί ἐναντίον τῶν πλουσίων, οἱ ἀγροτολαϊκές μάζες ἐνάντια στούς κοτζαμπάσηδες καί στόν ἀνώτερο κλῆρο, ὅτι ἡ ἐπανάσταση τοῦ ’21 ἦταν ἕνας ταξικός ἀγώνας. Τό πόσο ὅμως ἀνιστόρητη καί ἄδικη εἶναι αὐτή ἡ ὑπόθεση τό ἀποδεικνύουν τά γεγονότα καί τά κείμενα τῶν πρωταγωνιστῶν τοῦ ἀγώνα.
Ἕνα μικρό ἀνθολόγιο ἀπό κείμενα τῶν ἀγωνιστῶν τοῦ ’21 θά μᾶς δώσει ἀκριβῶς τούς λόγους γιά τούς ὁποίους πολέμησαν, ἀλλά καί τήν αἰτία «τοῦ θαύματος», ὅπως χαρακτηρίστηκε ὁ ἀγώνας τοῦ ’21.

«Ὅποιος λοιπόν εἶναι καλός,

κι ὀρθόδοξος χριστιανός

μέ τ’ ἄρματα στό χέρι,

ἄς δράμη σάν ξεφτέρι

τό Γένος του νά σώση

μέ χαρά, μπρέ παιδιά.

Σταυρός, ἡ πίστις καί ἡ καρδιά

ντουφέκια καί καλά σπαθιά

γκρεμίζουν τυραννίαν,

τιμοῦν ἐλευθερίαν,

ὁπ’ ἔδωκε ὁ πλάστης

στό ντουνιά, μπρέ παιδιά»

Ρήγας Φεραῖος

«Ἡ πρώτη βάσις τοῦ ἱεροῦ κινήματός μας εἶναι πίστις καί πατρίς, αὐτά ἐκηρύξαμεν, αὐτά καί τώρα κηρύττομεν»

23 Μαΐου 1821, Γεώργ. Κατακουζηνός

«Ἀδελφοί Ἕλληνες, ἔπειτα ἀπό τετρακοσίων χρόνων σκληράν σκλαβιάν, ὁ Θεός εὐσπλαχνισθείς ἀπεφάσισε νά μᾶς δώση τήν ἐλευθερίαν, καθώς τήν ἐχαίροντο μιάν φοράν οἱ προπάτορές μας, πλήν διά νά τήν ἀπολαύσωμεν πρέπει νά ἀποφασίσωμεν ν’ ἀποθάνωμεν μέ τά ὅπλα εἰς τάς χεῖρας. Ἡμεῖς ὡς τόσον θέλομεν ἀπολαύσει τά δύο μεγαλύτερα καλά, τόν παράδεισον καί τήν αἰώνιον μνήμην τῶν μεταγενεστέρων, ἐπειδή διά τόν σταυρόν καί τήν ἐλευθερίαν ἀποθνήσκομεν».

Ἀθανάσιος Διάκος

«Ὅτι τότε οἱ Ἕλληνες ὁρκίστηκαν νά δουλέψουν διά θρησκεία καί πατρίδα καί δέν τούς κόλλαγε μολύβι, οὔτε σπαθί».

Στρατ. Μακρυγιάννης, Ἀπομνημονεύματα

«Εἶναι καιρός νά ἀποτινάξωμεν τόν ἀφόρητον τοῦτον ζυγόν, νά ἐλευθερώσωμεν τήν πατρίδα, νά κρημνίσωμεν ἀπό τά ὕψη τήν ἡμισέληνον, διά νά ὑψώσωμεν τό σημεῖον δι’ οὗ πάντοτε νικῶμεν, λέγω τόν Σταυρόν, καί οὕτω νά ἐκδικήσωμεν τήν Πατρίδα καί τήν ὀρθόδοξον ἡμῶν πίστιν ἀπό τήν ἀσεβῆ τῶν ἀσεβῶν καταφρόνησιν».

Ἀλέξανδρος Ὑψηλάντης

«Πᾶψε νά γελιέσαι, Ἀλῆ· εἶδα τό σταυρό στίς σημαῖες τῶν χριστιανῶν· πολεμᾶνε γιά τή θρησκεία τους καί γιά τήν πατρίδα». Ταχήρ Ἀμπάζ, Τοῦρκος «Αἱ σημαῖαι ἡμῶν φέρουσιν ἕνα σταυρόν καί ἕνα στέφανον ἐκ δάφνης. Ἐλευθερία! Θρησκεία! Πατρίς! Ἰδού τό ἔμβλημα ἡμῶν. Ἡ εἰρήνη ἔστω μεθ’ ὑμῶν, ἀδελφοί».

28 Ἰουνίου 1821, Μᾶρκος Μπότσαρης

«Ὅσοι αὐτόχθονες κάτοικοι τῆς ἐπικρατείας τῆς Ἑλλάδος πιστεύουσιν εἰς Χριστόν, εἰσίν Ἕλληνες καί ἀπολαμβάνουσιν, ἄνευ τινός διαφορᾶς, ὅλων τῶν πολιτικῶν δικαιωμάτων». Β’ Ἐθνοσυνέλευση στό Ἄστρος «Καί τότε οἱ στρατιῶτες, ἀφοῦ σταυροκοπήθηκαν, ξεκίνησαν... Γαλάζιες οἱ σημαῖες μέ τό λευκό σταυρό, ἀσπροντυμένοι οἱ στρατιῶτες... Νά βλέπης αὐτούς τούς κακόμοιρους Ἕλληνες, πολλούς ξυπόλυτους, χωρίς ψωμί ἤ μέ ψωμί πού δέν τρώγονταν, νά σκαρφαλώνουν στίς πλαγιές, νά κατρακυλοῦν στίς κοιλάδες, νά ρίχνωνται πάνω στόν τυραννικό εἰσβολέα, πολεμώντας γιά τήν ὑπεράσπισι τῆς πατρίδας τους, ἦταν κάτι πού συγκλόνιζε».

George Jarvis, Ἀμερικανός περιηγητής

«Τά σημειώνω κι ἐγώ ἐδῶ, ἴσως ἐσεῖς οἱ μεταγενέστεροι, σάν ἰδῆτε τήν ἀρετήν μας, θά εἶστε εἰλικρινώτεροι διά τήν πατρίδα. Γλυκώτερον πράμα δέν εἶναι ἄλλο ἀπό τήν πατρίδα καί θρησκεία. Ὅταν δι’ αὐτά τόν ἄνθρωπον δέν τόν τύπτη ἡ συνείδησί του, ἀλλά τά δουλεύη ὡς τίμιος καί τά προσκυνῆ, εἶναι ὁ πλέον εὐτυχής καί πλέον πλούσιος»

Στρατηγός Μακρυγιάννης

«Τό ἑλληνικόν ἔθνος εἰς τήν ἱεράν του θρησκείαν ὀφείλει τόν χαρακτῆρα του, τά ἤθη του, τά ἔθιμά του, τήν ὡραιοτάτην γλῶσσαν του, τήν προγονικήν του εὔκλειαν καί τό λαμπρόν ὄνομά του. Εἰς τήν ἱεράν του θρησκείαν ὀφείλει τάς σημερινάς ἀριστείας του, τήν ἀνεξαρτησίαν καί πολιτικήν του ὕπαρξιν, διότι μέγας ὁ Θεός τῶν χριστιανῶν, ὅστις ὑπερασπίζεται τά δίκαιά των καί τήν ἁγίαν του Ἐκκλησίαν καί συμμάχεται μετ’ αὐτῶν κατά τῆς ἀνομίας και ἀσεβείας».

Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης

«Ὁ ἐφημέριος τοῦ ἁγίου Παντελεήμονος ἱερεύς Παπαπαναγιώτης Μπουγάτσας ἐκ Μποχωρίου, ἀπό τῆς ἐνάρξεως τῆς πολιορκίας καί ἅμα ὡς ἤρχισεν ὁ κανονοβολισμός καί τό τουφέκι, μετέβαινεν εἰς τήν Ἐκκλησίαν του, ἐλάμβανεν εἰς χεῖρας του τά ἄχραντα μυστήρια καί ἀσκεπής, μέ τόν φανόν του, ὑπό τήν βροχήν τῶν σφαιρῶν περιήρχετο ἀπό προμαχῶνος εἰς προμαχῶνα καί ἐκοινώνει τούς ψυχορραγοῦντας, παρηγορῶν αὐτούς διά λόγων καταλλήλων καί ἐμψυχῶν τούς μαχομένους διά τοῦ παραδείγματός του. Τήν μετ’ ἀληθοῦς αὐταπαρνήσεως ἐκπλήρωσιν τοῦ ἱεροῦ τούτου καθήκοντος, οὐδεμίαν ἡμέραν παρέλειψεν».

Νικόλαος Μακρῆς

Ὅταν ἔτσι ὁμιλοῦν οἱ ἥρωες καί πρωταγωνιστές, ἐμεῖς δέν ἔχουμε νά προσθέσουμε τίποτε ἄλλο. Ὅσο κι ἄν θέλουν μερικοί νά παραχαράξουν τό νόημα τοῦ ἀγώνα καί νά τό περιορίσουν στά στενά πλαίσια τοῦ ἱστορικοῦ ὑλισμοῦ, δέν θά τό κατορθώσουν. Οὔτε θά μπορέσουν νά σβήσουν τήν προσφορά τῆς Ἐκκλησίας καί τῶν ἀνθρώπων της, τῆς Ἑλληνοσώτειρας Ἐκκλησίας. Πάντα θά ἠχοῦν τά λόγια τοῦ Κολοκοτρώνη: «Ἐμεῖς, ὅταν πιάσαμε τά ἄρματα, εἴπαμε πρῶτα ὑπέρ πίστεως καί μετά ὑπέρ πατρίδος»

Με την ευλογία του Μητροπολίτη Θεσσαλονικης η αυριανή συγκέντρωση κατά της ΚΑΡΤΑΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ

πηγή: Ελεύθερη Ώρα, 19/3/2011

Την Κυριακή, χιλιάδες πολίτες αναμένεται να συγκεντρωθούν στη Θεσσαλονίκη για να διαμαρτυρηθούν κατά της «κάρτας του πολίτη». Οι συγκεντρωθέντες θα έχουν και την ευλογία του Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης κ. Άνθιμου που σε μήνυμά του αναφέρει:

«Χαιρετίζοντας και επευλογώντας τη Σύναξή σας, εκφράζομε και εμείς ως τοπική Εκκλησία της Θεσσαλονίκης την ανησυχία μας για τις τεχνολογικές εξελίξεις. Η εξέλιξη της τεχνολογίας και του πολιτισμού είναι μια συνεχής ευλογία για την πρόοδο και την ευημερία της ανθρωπότητος. Αυτό μας το δείχνει η εκκλησιαστική μας Παράδοση, όπως αυτή εκφράζεται από τους αγίους πατέρες της Εκκλησίας μας, με πρώτο τον άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά, του οποίου την μνήμη σήμερα πανηγυρίζει η Εκκλησία μας....
Μπορεί όμως, με κακή χρήση, αυτή η τεχνολογία να γίνη κατάρα και όνειδος, όπως μας έδειξε πολλές φορές η ιστορία της ανθρωπότητος, και μάλιστα όπως μας δείχνει και στις ημέρες μας η πυρηνική καταστροφή στην Ιαπωνία που ακολούθησε το μεγάλο σεισμό. Για αυτή την κακή χρήση της τεχνολογίας ανησυχούμε σήμερα και αυτή η ανησυχία δεν είναι μόνο ιδική σας, είναι και της Ιεράς Μητροπόλεώς μας, και της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, αλλά και ολοκλήρου του Ελληνικού Λαού. Η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος εκφράζοντας τη βαθύτατη ανησυχία της, αμέσως μετά την ανακοίνωση για τις ηλεκτρονικές ταυτότητες από τον Πρωθυπουργό στην ΔΕΘ, έχει συστήσει ειδική Επιτροπή ειδημόνων, που σε συνεργασία με την εντιμότατη Ελληνική Κυβέρνηση αποτελούν το θέμα.

Απορρίπτομε την οποιαδήποτε χρήση του αριθμού 666 σε εμφανή ή αφανή σημεία στις ηλεκτρονικές ταυτότητες, όχι γιατί αυτός ο αριθμός είναι κατ’ ανάγκη το σημείο του αντιχρίστου, αλλά επειδή έχει ένα συμβολισμό συγκεκριμένο για το ορθόδοξο πλήρωμα. Με τον ίδιο τρόπο δε θέλομε να δούμε στις ταυτότητές μας μια σβάστικα, επειδή αυτή συμβολίζει τις θηριωδίες μιας ιστορικής εποχής όχι μακρυά από την ιδική μας.

Όμως σας ενημέρωνομε ότι η Ελληνική Κυβέρνηση διεβεβαίωσε τις Συνοδικές Επιτροπές ότι θα υπάρξη άμεση ενημέρωση και σχετικές διαβουλεύσεις με την Ιερά Σύνοδο για το σχέδιο των προδιαγραφών, δηλαδή για το ποια ακριβώς στοιχεία και με ποιο τρόπο θα περιέχωνται στην Κάρτα του Πολίτη. Η κακή χρήση οδηγεί στην καταπάτηση των ατομικών δικαιωμάτων του ανθρώπου και πιθανώς της ατομικής του ελευθερίας.

Εκφράζομε την ανησυχία μας ως Ελληνες Πολίτες. Όμως η προσωπική μας ελευθερία, ως Ορθοδόξων Χριστιανών, είναι ανέγγιχτη και απαραχάρακτη από κάθε δυνάστη και επίβουλο, και αυτό το εγγυάται ο ίδιος ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός. Ο μοναδικός τρόπος για να χάσωμε την σχέση μας με τον Χριστό είναι να τον αρνηθούμε, και αυτό δεν θα το κάνωμε ποτέ. Ακόμη κι αν μας κλείσουν στις φυλακές, κι αν παρακολουθούν την προσωπική μας ζωή, κι αν ρημάξουν τον βιό μας, κι αν μας σκοτώσουν, εμείς μιμούμενοι τους μάρτυρες της πίστεώς μας, θα ομολογήσωμε τον Χριστό μας, ως Κύριο και Αρχοντα της ζωής μας.

Εκ της Ιεράς Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης».

Κυριακή Δευτέρα των Νηστειών

ΣΧΕΣΗ ΑΜΑΡΤΙΑΣ ΚΑΙ ΑΡΡΩΣΤΙΑΣ


Η φράση του Χριστού «ἀφέωνταί σοι αἱ ἀμαρτίαι σου» απευθύνεται στον παράλυτο που του φέρνουν σε κάποιο σπίτι στην Καπερναούμ κατά το σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα.
Μας κάνει εντύπωση το γεγονός ότι αυτά τα λόγια τα απευθύνει σε έναν άνθρωπο σωματικά ασθενή. Αυτός ζητεί την γιατρειά του και ο Χριστός του προσφέρει την απαλλαγή από τις αμαρτίες. Νοιώθει περίεργα ο σύγχρονος άνθρωπος με τη σκέψη ότι υπάρχει σχέση ανάμεσα στην αμαρτία και την αρρώστια και διερωτάται ποια σχέση έχει η μια από την άλλη. Ακόμη βλέπουμε ότι ο σύγχρονος άνθρωπος χάνει όλο και περισσότερο την αίσθηση της αμαρτίας χωρίς να μπορεί να καταλάβει γιατί μερικές πράξεις που τον εξυπηρετούν και είναι σύμφωνες με τις επιθυμίες του να θωρούνται σαν αμαρτίες. Οι άνθρωποι κλείνουν τα μάτια τους μπροστά στη δυσάρεστη πραγματικότητα της αμαρτίας και προτιμούν να την αναλύουνε δίνοντας της άλλα ονόματα. Ποιος δεν έχει ακούσει λόγου χάρη για την αγωνία και το άγχος στην εποχή μας; Είναι της μόδας πλέον οι χαρακτηρισμοί νευρωτικό, ψυχοπαθής κ.λ.π .

Οι ψυχολόγοι και οι ψυχίατροι μάς δίνουν φοβερές περιγραφές της ανθρώπινης ψυχής ,στην οποία συσσωρεύονται ποικίλες πικρίες από την μη ομαλή ζωή και δημιουργούνται επιθυμίες εκδικήσεως , καταστροφών , μίσους κ.λ.π.

Όλα αυτά δεν είναι παρά απόδειξη και περιγραφή μιας καταστάσεως που η ΑΓ. ΓΡΑΦΗ την χαρακτηρίζει με την λέξη αμαρτία.

Η ΑΓ. ΓΡΑΦΗ μας παρουσιάζει μια πολύ βαθιά σύλληψη της αποτυχίας των ανθρώπων , της αμαρτίας , και δεν την θεώρησαν σαν μια απλή παράβαση της θείας εντολής.

Θα ήταν πολύ παιδαριώδης μια τέτοια αντίληψη και δεν θα δικαιολογούσε την ενσάρκωση του Χριστού. Εάν ο Θεός γίνεται άνθρωπος μέσα στον κόσμο για να αναστηθεί ως Θεός, αυτό φανερώνει ότι η ζημία της ανθρωπότητας από την αμαρτία έχει μεγαλύτερη έκταση και τραγικότερες συνέπειες από ότι εκφράζουν οι λέξεις παράβαση και παράπτωμα .

Σε αυτό ακριβώς οφείλεται και το ελπιδοφόρο μήνυμα της ΑΓ. ΓΡΑΦΗΣ στο ότι από την αγωνία του μηδενός και από τον φόβο του θανάτου σώζει τον άνθρωπο ο θεός με τον σταυρό και την ανάσταση του Χριστού.

Να γιατί ο αρχηγός της ζωής Χριστός λέγει στον παράλυτο τα λόγια «ἀφέονταί σοι αἱ ἁμαρτίαι σου». Απαλλάσσοντας τον άρρωστο από την πηγή του κακού, την αμαρτία, τον ελευθερώνει από τις συνέπειές του. Αν τα ευαγγέλια μας αναφέρουν παρόμοια θαύματα είναι γατί θέλουν να μας παρουσιάσουν την καινούργια κατάσταση της λυτρώσεως που προσφέρει στον κόσμο ο Χριστός.

Η αισιοδοξία λοιπόν του χριστιανικού μηνύματος συνίσταται στο ότι είναι στραμμένο όχι στο παρελθόν αλλά στο μέλλον, όχι στο κακό που κυριάρχησε μέσα στον κόσμο αλλά στην σωτηρία που προσφέρεται σαν μια καινούργια δυνατότητα στον άνθρωπο.

Οπότε είναι ασυγχώρητος αυτός που προτιμά στα όρια του κακού και της αμαρτίας, ενώ του προσφέρεται η απεριόριστη αγάπη του Θεού μέσα στα μυστήρια της Εκκλησίας.

Το Ευαγγέλιο της Κυριακής 20 Μαρτίου 2011

Κείμενο:
1 Καὶ εἰσῆλθε πάλιν εἰς Καπερναοὺμ δι' ἡμερῶν καὶ ἠκούσθη ὅτι εἰς οἶκόν ἐστι. 2 καὶ εὐθέως συνήχθησαν πολλοὶ, ὥστε μηκέτι χωρεῖν μηδὲ τὰ πρὸς τὴν θύραν· καὶ ἐλάλει αὐτοῖς τὸν λόγον. 3 καὶ ἔρχονται πρὸς αὐτὸν παραλυτικὸν φέροντες, αἰρόμενον ὑπὸ τεσσάρων. 4 καὶ μὴ δυνάμενοι προσεγγίσαι αὐτῷ διὰ τὸν ὄχλον, ἀπεστέγασαν τὴν στέγην ὅπου ἦν, καὶ ἐξορύξαντες χαλῶσι τὸν κράβαττον ἐφ' ᾧ ὁ παραλυτικὸς κατέκειτο. 5 ἰδὼν δὲ ὁ Ἰησοῦς τὴν πίστιν αὐτῶν λέγει τῷ παραλυτικῷ· Τέκνον, ἀφέωνταί σοι αἱ ἁμαρτίαι σου. 6 ἦσαν δέ τινες τῶν γραμματέων ἐκεῖ καθήμενοι καὶ διαλογιζόμενοι ἐν ταῖς καρδίαις αὐτῶν· 7 Τί οὗτος οὕτως λαλεῖ βλασφημίας; τίς δύναται ἀφιέναι ἁμαρτίας εἰ μὴ εἷς ὁ Θεός; 8 καὶ εὐθέως ἐπιγνοὺς ὁ Ἰησοῦς τῷ πνεύματι αὐτοῦ ὅτι οὕτως αὐτοὶ διαλογίζονται ἐν ἑαυτοῖς εἶπεν αὐτοῖς· Τί ταῦτα διαλογίζεσθε ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν; 9 τί ἐστιν εὐκοπώτερον, εἰπεῖν τῷ παραλυτικῷ, ἀφέωνταί σου αἱ ἁμαρτίαι, ἢ εἰπεῖν, ἔγειρε καὶ ἆρον τὸν κράβαττόν σου καὶ περιπάτει; 10 ἵνα δὲ εἰδῆτε ὅτι ἐξουσίαν ἔχει ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἀφιέναι ἐπὶ τῆς γῆς ἁμαρτίας - λέγει τῷ παραλυτικῷ· 11 Σοὶ λέγω, ἔγειρε καὶ ἆρον τὸν κράβαττόν σου καὶ ὕπαγε εἰς τὸν οἶκόν σου. 12 καὶ ἠγέρθη εὐθέως, καὶ ἄρας τὸν κράβαττον ἐξῆλθεν ἐναντίον πάντων, ὥστε ἐξίστασθαι πάντας καὶ δοξάζειν τὸν Θεὸν λέγοντας ὅτι, οὐδέποτε οὕτως εἴδομεν.

Μετάφραση:
Ύστερα από λίγες μέρες μπήκε πάλι ο Ιησούς στην Καπερναούμ και διαδόθηκε ότι βρίσκεται σε κάποιο σπίτι. Αμέσως συγκεντρώθηκαν πολλοί, ώστε δεν υπήρχε χώρος ούτε κι έξω από την πόρτα· και τους κήρυττε το μήνυμά του. Έρχονται τότε μερικοί προς αυτόν, φέροντας έναν παράλυτο, που τον βάσταζαν τέσσερα άτομα. Κι επειδή δεν μπορούσαν να τον φέρουν κοντά στον Ιησού εξαιτίας του πλήθους, έβγαλαν τη στέγη πάνω από ΄κει που ήταν ο Ιησούς, έκαναν ένα άνοιγμα και κατέβασαν το κρεβάτι, πάνω στο οποίο ήταν ξαπλωμένος ο παράλυτος. Όταν είδε ο Ιησούς την πίστη τους, είπε στον παράλυτο: «Παιδί μου, σου συγχωρούνται οι αμαρτίες». Κάθονταν όμως εκεί μερικοί γραμματείς και συλλογίζονταν μέσα τους: «Μα πως μιλάει αυτός έτσι, προσβάλλοντας το Θεό; Ποιος μπορεί να συγχωρεί αμαρτίες; Μόνον ένας, ο Θεός». Αμέσως κατάλαβε ο Ιησούς ότι αυτά σκέφτονται και τους λέει: «Γιατί κάνετε αυτές τις σκέψεις στο μυαλό σας; Τι είναι ευκολότερο να πω στον παράλυτο: "σου συγχωρούνται οι αμαρτίες" ή να του πω, "σήκω, πάρε το κρεβάτι σου και περπάτα"; Για να μάθετε λοιπόν ότι ο Υιός του Ανθρώπου έχει την εξουσία να συγχωρεί πάνω στη γη αμαρτίες» - λέει στον παράλυτο: «Σ΄ εσένα το λέω, σήκω πάρε το κρεβάτι σου και πήγαινε στο σπίτι σου». Εκείνος σηκώθηκε αμέσως, πήρε το κρεβάτι του και μπροστά σ΄ όλους βγήκε έξω, έτσι που όλοι θαύμαζαν και δόξαζαν το Θεό: «Τέτοια πράγματα», έλεγαν, «ποτέ μέχρι τώρα δεν έχουμε δει!»

Σχόλια:

ΤΟ ΧΡΕΟΣ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ

"Και έρχονται προς αυτόν παραλυτικόν φέροντες,
αιρόμενον υπό τεσσάρων"

ΠΟΛΛΑ ΕΙΝΑΙ τα πρόσωπα που προβάλλουν στη σημερινή ευαγγελική περικοπή. Εν πρώτοις ο Κύριος μας, διδάσκαλος για μια ακόμη φορά της θείας αλήθειας και παράλληλα φιλάνθρωπος ιατρός μιας δυστυχισμένης ανθρώπινης ύπαρξης. Έπειτα ο παραλυτικός, οι Γραμματείς, το συναγμένο πλήθος. Τέλος, οι τέσσερις μεταφορείς του παραλυτικού, αυτοί που με αγάπη και αποφασιστικότητα τον μετέφεραν κοντά στον Ιησού και συνείργησαν έτσι στη θαυμαστή θεραπεία του.
Αφήνοντας σήμερα άλλες πλευρές της ευαγγελικής διηγήσεως, ας εστιάσουμε την προσοχή μας στα πρόσωπα των τεσσάρων αυτών ανδρών, των αχθοφόρων της αγάπης, που σήκωσαν και οδήγησαν κοντά στο Χριστό τον παραλυτικό της Καπερναούμ. Το Ευαγγέλιο δεν μας παρέδωσε τα ονόματα τους. Τι μ' αυτό όμως; Πολύ μεγαλύτερη σημασία από το να γνωρίζαμε τα ονόματα τους έχει η πράξη τους, η συμπεριφορά που επέδειξαν και που κατέγραψε με ακρίβεια ο ιερός Μάρκος.

Όταν εμπνέει η αγάπη...

ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΠΟΥ παρατηρούμε στους τέσσερις αυτούς άνδρες είναι η αγάπη που τους εμπνέει. Η γεμάτη στοργή στάση τους στο πλευρό του παράλυτου συνανθρώπου τους. Η πρόθυμη συμπαράσταση τους στον ανθρώπινο πόνο. Αγόγγυστα αφήνουν τις ασχολίες τους και τρέχουν με χαρά να βοηθήσουν έναν συνάνθρωπο τους. Πρέπει να τον σηκώσουν επάνω σ' ένα φορείο και να τον μεταφέρουν κοντά στον Χριστό. Και το κάνουν πρόθυμα, χωρίς να το θεωρούν ταπεινωτικό και να ντρέπονται.
Πόσο συγκινητική και αξιοθαύμαστη υπήρξε η πράξη τους φαίνεται αν τη συγκρίνουμε με τη στάση των άλλων. Του μεγάλου πλήθους. Ενώ, καθώς δείχνουν, διψούν να ακούσουν τη διδασκαλία του Χριστού. και γι' αυτό έτρεξαν και συνωστίζονταν στο σπίτι που βρισκόταν και δίδασκε ο Κύριος, απέναντι στον πόνο και τη δυστυχία του συνανθρώπου τους στέκονται ψυχροί και αδιάφοροι. Το θέαμα του παραλύτου που μετέφεραν οι τέσσερις άνδρες δεν τους συγκινεί. Κρατούν όλοι καλά τη θέση που έχουν καταλάβει και δεν θέλουν να παραμερίσουν για να φθάσει ο άρρωστος κοντά στο Χριστό.

Η γνήσια αγάπη γίνεται εφευρετική

ΑΛΛΑ ΤΗΝ ΑΣΠΛΑΧΝΙΑ των πολλών, του πλήθους, υπερνικά ο ζήλος και το θερμό ενδιαφέρον των τεσσάρων. Συνάντησαν εμπόδια. Η προσπάθεια τους να φέρουν τον άρρωστο κοντά στον Ιησού φαίνεται εκ πρώτης όψεως αδύνατη. Και όμως δεν απογοητεύτηκαν. Δεν παραιτήθηκαν από το σκοπό τους. Επιμένουν και αρχίζουν να σκέπτονται τι θα μπορούσε να γίνει. Η αγάπη όταν είναι γνήσια και θερμή γίνεται εφευρετική. Επινοεί τρόπους για να υπερπηδά τα εμπόδια και να παρακάμπτει τις δυσκολίες. "Και επειδή δεν μπορούσαν να τον φέρουν κοντά στον Ιησού εξαιτίας του πλήθους, έβγαλαν τη στέγη πάνω από κει που ήταν ο Ιησούς, έκαναν ένα άνοιγμα και κατέβασαν το κρεβάτι, πάνω στο οποίο ήταν ξαπλωμένος ο παράλυτος".
Εδώ ακριβώς έγκειται το δεύτερο στοιχείο που χαρακτηρίζει τη στάση των τεσσάρων μεταφορέων: η τόλμη της αγάπης και η εφευρετικότητα του ενδιαφέροντος τους. Είναι αυτό που επισημαίνει ο απόστολος Παύλος στον μαθητή του Τιμόθεο: "Ου γαρ έδωκεν υμίν ο Θεός πνεύμα δειλίας αλλά δυνάμεως και αγάπης και σωφρονισμού" (Β' Τιμ. 1, 7).

Η ζωντανή πίστη αποτελεί το θεμέλιο της αγάπης

ΟΜΩΣ ΥΠΑΡΧΕΙ και ένα τρίτο στοιχείο που αποτελεί, θα λέγαμε, το θεμέλιο και των δυο άλλων. Και αυτό είναι η πίστη των τεσσάρων ανδρών. Μια πίστη που λάμπει και φανερώνεται όχι μόνο στα μάτια του παντογνώστη Κυρίου αλλά και όλων των συγκεντρωμένων. Πίστη δυνατή, που τους έκανε να ελπίζουν ακλόνητα ότι ο Κύριος είχε τη δύναμη και την αγαθότητα να ανορθώσει το ζωντανό εκείνο πτώμα και να το κάνει άνθρωπο υγιή. Πίστη ταπεινή, διότι, ενώ ο ασθενής ήταν παράλυτος και ανίκανος να μετακινηθεί, αυτοί δεν ζήτησαν να τον επισκεφτεί ο Χριστός για να τον θεραπεύσει, αλλά έφεραν αυτοί τον ασθενή στον Χριστό υπερνικώντας εμπόδια.
Και την πίστη αυτή βλέποντας ο Κύριος χαρίζει την ίαση και την άφεση αμαρτιών στον παράλυτο. Ο ίδιος άλλωστε επισημαίνει σε άλλη περίσταση πόση δύναμη κρύβει η ζωντανή πίστη. Τι εκπληκτικά πράγματα μπορεί να επιτελέσει. «Εάν έχητε πίστιν και μη διακριθήτε…καν τω όρει τούτω είπητε, άρθητι και βλήθητι εις την θάλασσαν, γενήσεται» (Ματθ. 21,21).

Οι ανάγκες της εποχής και το δικό μας χρέος

Η ΣΤΑΣΗ ΑΥΤΗ των τεσσάρων άγνωστων ανδρών που εμπνέει η πίστη και καθοδηγεί η αγάπη, ανταποκρίνεται σ’ ένα υπαρκτό πρόβλημα. Καλύπτει μια βαθιά ανθρώπινη ανάγκη. Παρόμοια προβλήματα και ανάλογες ανάγκες εξακολουθούν να υπάρχουν και σήμερα ανάμεσα μας. Στις συγκεκριμένες κοινωνίες και στις σύγχρονες συνθήκες στις οποίες ζούμε κι εμείς. Ας μνημονεύσουμε μερικές περιπτώσεις.
* Ξεχασμένοι άρρωστοι σε νοσοκομεία ή παρατημένοι τρόφιμοι σε διάφορα ιδρύματα. Άνθρωποι, που πέρα από τον πόνο που τους βασανίζει, αντιμετωπίζουν και την πικρία της μοναξιάς. Αισθάνονται εγκατελειμμένοι. Τους λείπει η ζεστασιά της ανθρώπινης παρουσίας. Το χαμόγελο και το ενδιαφέρον κάποιου που θα τους επισκεφτεί. Αισθάνονται – ιδιαίτερα όταν και η πίστη τους δεν είναι ζωντανή – ότι τους έχουν ξεχάσει οι πάντες, ο Θεός και οι άνθρωποι.
* Άνθρωποι ανήμποροι ή ανάπηροι, που περνούν μια ζωή ολόκληρη πάνω στο αναπηρικό καροτσάκι ή κλεισμένοι στους τέσσερις τοίχους ενός δωματίου. Θέλουν να εκκλησιαστούν. Έχουν κι αυτοί ανάγκη ενός περιπάτου στην όμορφη φύση. Όμως κάποιοι θα πρέπει να τους φροντίσουν. Χρειάζονται, όπως όλοι μας, να κάνουν μερικές προμήθειες. Αλλά κάποιοι θα πρέπει να διαθέσουν τον απαιτούμενο χρόνο για να τους εξυπηρετήσουν.
* Άλλοι που είναι κατάκοιτοι και μόνοι, χωρίς κανένα στον κόσμο, έχουν ανάγκη από περιποίηση ή λίγη συντροφιά. Θέλουν να κουβεντιάσουν με κάποιον. Να πουν τον πόνο τους. Να επικοινωνήσουν κι αυτοί ως άνθρωποι μ’ έναν συνάνθρωπο τους.
* Απέναντι όλων αυτών των αδελφών μας έχουμε χρέος να σταθούμε με αγάπη. Να τους αναζητήσουμε όπου υπάρχουν. Να τους πλησιάσουμε με ενδιαφέρον. Να τους ακούσουμε με προσοχή. Στο όνομα του Χριστού ν’ απλώσουμε το χέρι μας και να τους συμπαρασταθούμε αδελφικά.
Ας μας εμπνέει στην άσκηση του ιερού αυτού χρέους το συγκινητικό παράδειγμα των τεσσάρων μεταφορέων του παραλύτου που είδαμε σήμερα στο Ευαγγέλιο. Είναι ο δρόμος της ζωντανής και έμπρακτης αγάπης. Είναι ο δρόμος του Θεού. «Ο Θεός αγάπη εστί, και ο μένων εν τη αγάπη εν τω Θεώ μένει» (Α’ Ιω. 4, 16).

Καιρός μετανοίας και δεήσεως (Γέροντα Μωυσή Αγιορείτη)

 

Η προ του Πάσχα περίοδος που διερχόμαστε γεννά ή θα πρέπει να γεννά κάποια ιδιαίτερα συναισθήματα μέσα μας. Η ωραιότατη και κατανυκτική υμνογραφία αυτής της περιόδου, οι πολλές λατρευτικές ευκαιρίες, η σαρακοστιανή νηστεία θέλουν να μας συγκεντρώσουν. Να σκύψουμε μέσα μας, να προβληματιστούμε, να προβούμε σε έναν αυτοέλεγχο προς ειλικρινή μετάνοια.

Ο πολύς κόσμος αγνοεί ή δεν θέλει να προσεγγίσει το νόημα των ημερών αυτών, συνεχίζοντας τη μονότονη ζωή του. Ενώ λέει πως η ζωή τον κουράζει, δεν κάνει ούτε βήμα για μια ουσιαστική αλλαγή. Δίαιτα αυστηρή κάνει, αλλά νηστεία δεν κάνει. Στον ψυχολόγο πηγαίνει, στην τηλεόραση κάθεται ώρες, αλλά στον εξομολόγο δεν πηγαίνει, ούτε στην εκκλησία. Δεν θέλει ο άνθρωπος σήμερα να δώσει κάτι, μόνο να πάρει, δίχως μόχθο και καμία προσωπική θυσία. Φοβάται να δει κατάματα τον εαυτό του. Συστηματικά τον αποφεύγει. Αγωνιά στο εσωτερικό κενό του. Η Σαρακοστή λειτουργεί σαν ακτινογραφικό μηχάνημα, σαν φωτογραφική μηχανή, σαν καθρέφτης. Κατά κάποιο τρόπο τη θεωρούμε αποκρουστική, γιατί θα αποκαλύψει την κρυφή πραγματικότητά μας. Το πνεύμα της καταναλώσεως, της ευκολίας, του αταπείνωτου φρονήματος δεν αφήνει τον άνθρωπο να απαλλαγεί από πολλά περιττά που έχει γεμίσει η ζωή του. Η Σαρακοστή είναι μια παρέκκλιση και μια ευκαιρία για μεταμόρφωση. Μια ευχή που λέγεται στις ιερές ακολουθίες όλης αυτής της περιόδου πεντακόσιες φορές, του οσίου Εφραίμ του Σύρου, λέει να αφήσουμε το πνεύμα της αργίας, της περιέργειας, της φιλαρχίας και της αργοσχολίας και να αποκτήσουμε σωφροσύνη, ταπεινοφροσύνη, υπομονή και αγάπη. Η ωραία και μεστή αυτή προσευχή καταλήγει ζητώντας από τον Θεό: «Δώρησαί μοι του οράν τα εμά πταίσματα και μη κατακρίνειν τον αδελφόν μου». Να αφήσουμε, δηλαδή, το κουτσομπολιό, την ετεροπαρατήρηση, τη συνεχή αυστηρή κριτική, και να στραφούμε εντός μας, διορθώνοντας τα σφάλματά μας. Η Σαρακοστή θέλει να μας αυτοσυγκεντρώσει και να συνδράμει στη θεραπεία μας από πνευματικά νοσήματα, που μας σκοτίζουν τον νου, μας δυσκολεύουν και στενοχωρούν τη ζωή μας. Αν καταφέρουμε έναν βαθμό αυτογνωσίας και μετανοίας, τότε η Σαρακοστή δεν θα είναι μια σκυθρωπή και στείρα περίοδος, αλλά ένας σταθμός, που δεν θα είναι γεμάτος από καθηκοντολογικές υποχρεώσεις, αλλά ένα μαλάκωμα της πέτρινης καρδιάς μας, που θα οδηγήσει σε φιλαδελφία και φιλοθεΐα. Ο πολύς ορθολογισμός των δύσκολων καιρών θέλει να μας απομακρύνει μακριά κάθε μυστικισμό, ησυχασμό, μυστήριο ιερό, υπέρλογο και μεταφυσικό. Τα αποτελέσματα αυτής της απομακρύνσεως έχουν γίνει φανερά. Μελαγχολία και απελπισία επικρατούν, που θλίβουν τους πολλούς. Ωρίμασε ο καιρός για μια εκ βαθέων παραδοχή της αποστασίας και μια επιστροφή στο λίκνο της σταυρωμένης αγάπης. Τη Σαρακοστή συχνά συμβαίνουν πειρασμοί, δοκιμασίες, σκάνδαλα και πτώσεις. Είναι για να μας ωριμάσουν περισσότερο, να μας ισορροπήσουν και να μας φρονηματίσουν. Η ζωή των χριστιανών, ας μη το λησμονάμε ποτέ, είναι σταυρική. Δίχως σταύρωση δεν έρχεται ανάσταση. Η Σαρακοστή είναι μια ωραία και καλή προετοιμασία, ένας διάδρομος ημίφωτος, που οδηγεί σε φωτεινό σαλόνι. Τα πόδια της Σαρακοστής είναι η προσευχή και η νηστεία. Προσευχή και νηστεία δίχως ταπείνωση και αγάπη δεν έχουν κανέναν καρπό. Νηστεία και προσευχή θέλουν να μετριάσουν τον πολύ εγωισμό μας. Ας μη χάσουμε την ευκαιρία και αυτής της Σαρακοστής, καθώς θα πλησιάζει στη δύση της. Μέσα στην Εκκλησία τα προβλήματα βρίσκουν λύση. Ο παγερός χειμώνας φέρνει την άνοιξη. Το Τριώδιο το ακολουθεί το Πεντηκοστάριο. Η συννεφιά ποτέ δεν είναι μόνιμη. Μετά από αυτήν η λιακάδα είναι πιο ωραία. Τώρα, όπως λέει ένα υπέροχο τροπάριο, είναι «μετανοίας καιρός και δεήσεως ώρα».

Θεολογία του Ησυχασμού: Γρηγόριος ο Παλαμάς(Β΄ Κυριακή των Νηστειών)

Ο άνθρωπος μπορεί να είναι πλήρως «ανθρώπινος» μόνον εάν αποκαταστήσει τη χαμένη κοινωνία του με τον Θεό.

Οι θεολογικές θέσεις του Γρηγορίου του Παλαμά μπορούν να συνοψιστούν στα ακόλουθα τρία σημεία:
1. Η γνώση του Θεού είναι μία εμπειρία η οποία δίνεται σε όλους τους Χριστιανούς μέσω του Βαπτίσματος και μέσω της συνεχούς συμμετοχής τους στη ζωή του Σώματος του Χριστού στη θεία Ευχαριστία. Απαιτεί τη συμμετοχή ολόκληρου του ανθρώπου στην προσευχή και τη λατρεία, μέσα από την αγάπη για τον Θεό και τον πλησίον· και τότε αναγνωρίζεται όχι ως μία «νοητική» εμπειρία του νου και μόνον, αλλά ως μία «πνευματική αίσθηση», η οποία μεταδίδει μία αντίληψη ούτε καθαρά «διανοητική» ούτε καθαρά υλική. Εν Χριστώ, ο Θεός αποδέχτηκε ολόκληρο τον άνθρωπο, ψυχή τε και σώματι και ο άνθρωπος ως άνθρωπος θεώθηκε. Στην προσευχή -για παράδειγμα: στη «μέθοδο»-, στα μυστήρια, σε ολόκληρη τη ζωή της Εκκλησίας ως κοινότητας, ο άνθρωπος καλείται να μετέχει στη ζωή του Θεού: αυτή η συμμετοχή είναι και η πραγματική γνώση του Θεού.
2. Ο Θεός είναι εντελώς απρόσιτος στην ουσία Του, τόσο κατά την παρούσα ζωή όσο και κατά την μέλλουσα· διότι μόνον οι τρεις θείες υποστάσεις είναι «Θεός κατ’ ουσίαν». Ο άνθρωπος, στη «θέωση», μπορεί να γίνει Θεός μόνον «διά της χάριτος» ή «διά της ενεργεί­ας». Το απρόσιτο της ουσίας του Θεού ήταν μία από τις βασικές θέσεις των Καππαδοκών Πατέρων κατά του Ευνόμιου και επίσης, σε διαφορετικό πλαίσιο, κατά του Ωριγένη. Η κατάφαση της απόλυτης υπερβατικότητας του Θεού δεν είναι παρά ένας άλλος τρόπος να πει κάνεις ότι Εκείνος είναι ο Δημιουργός εκ του μηδενός: οτιδήποτε υπάρχει έκτος του Θεού υπάρχει μόνον μέσω τής «θελήσεώς» Του ή «ενεργείας» Του, και μπορεί να μετέχει στη ζωή Του μόνον ως αποτέλεσμα της βούλησης ή της «χάριτός» Του.
3. Το απόλυτο σθένος με το οποίο ό Παλαμάς βεβαιώνει το απρόσιτο του Θεού και η εξίσου ισχυρή κατάφαση της θέωσης και της συμμετοχής στη ζωή του Θεού, ως τον αρχικό προορισμό και στόχο της ανθρώπινης ύπαρξης, καθιστούν επίσης πλήρως αληθή την παλαμική διάκριση ανάμεσα στην «ουσία» και τις «ενέργειες» στο Θεό. Ο Παλαμάς δεν προσπαθεί να δικαιολογήσει τη διάκριση φιλοσοφικά: ο Θεός του είναι Θεός ζων, ταυτόχρονα υπερβατικός και εκουσίως πανταχού παρών, ο οποίος δεν μπορεί να υπαχθεί σε εκ των προτέρων κατασκευασμένες φιλοσοφικές κατηγορίες. Ωστόσο, ο Παλαμάς θεώρει τη διδασκαλία του ως ανάπτυξη των αποφάσεων της ΣΤ’ Οικουμενικής Συνόδου, ότι δηλαδή ο Χριστός έχει δύο φύσεις ή «ουσίες» και δύο φυσικά θελήματα ή «ενέργειες». Διότι, η ίδια η ανθρώπινη φύση του Χριστού, επειδή ακριβώς είναι ενυποστασιασμένη στο Λόγο, και συνιστώντας με αυτόν τον τρόπο πράγματι την ανθρώπινη φύση του Θεού, δεν έγινε «Θεός κατ’ ουσίαν»^- η θεία ενέργεια την διαπέρασε -μέσω της περιχώρησης των ιδιωμάτων – και, μέσω αυτής της ανθρώπινης φύσης του Χριστού, η δική μας ανθρώπινη φύση βρίσκει πρόσβαση στον Θεό δια των ενεργειών Του. Οι ενέργειες επομένως ουδέποτε θεωρούνται ως απορροές της ουσίας του Θεού ή ως ήττων Θεός. Είναι η ζωή του Θεού, όπως δόθηκε από το Θεό στα πλάσματα Του· και οι θείες ενέργειες είναι Θεός, διότι στον Υιό Του έδωσε Εκείνος πραγματικά τον ίδιο τον Εαυτό Του για τη σωτηρία μας.
Η νίκη του Παλαμισμού κατά τον 14ο αιώνα ήταν επομένως η νίκη ενός σαφέστατα χριστιανικού, θεοκεντρικού ουμανισμού τον οποίο αντιπροσώπευε ανέκαθεν η ελληνική πατερική παράδοση, σε αντίθεση προς κάθε αντίληψη του ανθρώπου η οποία τον θεωρούσε ως αυτόνομο ή «κοσμικό» ον. Η ουσιαστική έμπνευση του χριστιανικού ουμανισμού ότι η «θέωση» δεν καταπνίγει την ανθρώπινη φύση, αλλά καθιστά τον άνθρωπο αληθινά ανθρώπινο, είναι, φυσικά, ιδιαίτερα επίκαιρη για τις δικές μας, σύγχρονες ανησυχίες: ο άνθρωπος μπορεί να είναι πλήρως «ανθρώπινος» μόνον εάν αποκαταστήσει τη χαμένη κοινωνία του με τον Θεό.
(π.Ιωάννου Μάγιεντορφ, Βυζαντινή θεολογία, εκδ. Ίνδικτος)

Προσευχηθείτε για την Ιαπωνία

Αγαπητοί εν Χριστώ αδελφοί,
Δεν βρίσκω λόγια να εκφράσω την οδύνη τον πόνο και την αγωνία για τα όσα συμβαίνουν στην Ιαπωνία. Την πιο όμορφη χώρα του κόσμου -κατ’ εμέ-, που τώρα κινδυνεύει να γίνει τόπος ζωντανών-νεκρών από τη ραδιενέργεια.
Ίσως είναι τραγικά συμβολικό, που συνέβη τώρα, την εποχή που ανθίζουν οι κερασιές, το σύμβολο της Ιαπωνίας. Μαζεύονται το βράδυ, κάθονται κάτω από τις κερασιές, που είναι παντού, στα πάρκα κυρίως, και βλέπουν τα υπέροχα άνθη να πέφτουν λουσμένα από το φως του φεγγαριού. Για τους Ιάπωνες είναι η πιο βαθιά εικόνα της ομορφιάς της ζωής και του θανάτου, ναι του θανάτου, του εφήμερου της ζωής που σβήνει σαν τα άνθη της κερασιάς. Υπάρχουν τόσα υπέροχα χαϊκού, ποιήματα με 3 στίχους, που είναι πνευματικός στοχασμός. Διαβάστε ένα:

Χιονίζει άνθη.

Θ' ασκείται η άνοιξη

για το χειμώνα...

Δυστυχώς, μάλλον πρόκειται για τον πυρηνικό χειμώνα. Και τώρα... Ο θάνατος έρχεται, αργά και σταθερά. Η ομορφιά που κρύβει τον θάνατο, τον κάνει να μην φαίνεται, και αυτό που είναι το χαρακτηριστικό του ιαπωνικού πολιτισμού, τώρα πια δεν μπορεί να ενεργήσει. Τα άνθη της κερασιάς είναι μολυσμένα από τη ραδιενέργεια. Είναι χαρακτηριστική η γαλήνια και πειθαρχημένη αντιμετώπιση από τον ιαπωνικό λαό.
Εδώ στην Ταϊβάν, δέος και φόβος. Ο κόσμος φοβάται να βγει στον δρόμο, φοβάται την έκθεση στο ραδιενεργό νέφος. Ζούμε την εποχή του Τσερνομπίλ. Πολλοί θωρούν ότι έρχεται το τέλος του κόσμου (υποσυνείδητα το εύχονται) και η τηλεόραση δείχνει συνεχώς τις εφιαλτικές εικόνες από το τσουνάμι και τους καπνούς από τις εκρήξεις στους αντιδραστήρες.
Είναι όμως πολύ σημαντικό το ότι παντού, σε όλα σχεδόν τα τηλεοπτικά κανάλια, τις εφημερίδες και το ιντερνέτ, μεταδίδεται συχνά ένα μήνυμα: PRAY FOR JAPAN - ΠΡΟΣΕΥΧΗΘΕΙΤΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΑΠΩΝΙΑ.
Στο facebook κυκλοφορούν ειδικά σήματα που μπορείς να τα επικολλήσεις στην φωτογραφία που έχεις για προμετωπίδα, καλώντας για προσευχή. Αυτό είναι το δικό μας:

Σε εκκλησίες και ναούς κάθε είδους, βουδιστικούς, ειδώλων κ.τ.λ., όλοι προσεύχονται. Θα είδατε ίσως ότι κι εμείς προσευχηθήκαμε την Κυριακή στη Θεία Λειτουργία. Με εκπλήσσει πολύ το ότι κανείς δεν διαμαρτύρεται που η τηλεόραση καλεί τον κόσμο να προσευχηθεί. Όλοι σέβονται, ακόμα και οι άθεοι, τις δύσκολες αυτές ώρες την πίστη και την ανθρώπινη ανάγκη για πίστη. Υπάρχει βέβαια το τεράστιο ερώτημα ΓΙΑΤΙ, όμως οι Ασιάτες το παραμερίζουν και ασχολούνται περισσότερο με το τώρα, με το τί πρέπει να κάνουμε, πώς να βοηθήσουμε.
Υπάρχει αγωνία στην Ταϊβάν, διότι έχουμε 3 σταθμούς ατομικής ενέργειας, και η περιοχή είναι σεισμογενής όπως και η Ιαπωνία. Υπάρχει φημολογία ότι οποιαδήποτε στιγμή μπορεί να συμβεί παρόμοιος σεισμός και εδώ, άλλωστε στην περιοχή είχαμε πριν ένα μήνα την Ν. Ζηλανδία, την Ιαπωνία και μετά τι;;;
Πολλές εφημερίδες γράφουν ότι παρά την πρωτοφανή καταστροφή δεν σημειώθηκε καμιά λεηλασία ή πράξη βίας και παρανομίας (όπως π.χ. στην Αϊτή, στις ΗΠΑ, στην Αίγυπτο κ.τ.λ.), ούτε επικράτησε πανικός. Αντίθετα οι Ιάπωνες περιμένουν με υπομονή και ευγένεια και συνεργάζονται με τις αρχές, δίνοντας ένα μοναδικό παράδειγμα στον κόσμο. Και αυτό διότι έχουν μάθει να βάζουν τον εαυτό τους σε δεύτερη μοίρα από το κοινό καλό, από τους άλλους.
Δεν λέω ότι δεν υπάρχουν κλέφτες στην Ιαπωνία. Και βέβαια υπάρχουν. Αλλά υπάρχει και ένα υψηλό επίπεδο αξιοπρέπειας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι πολιτικοί της χώρας. Υπάρχουν πολιτικοί που καταχράστηκαν το δημόσιο χρήμα και αυτοκτόνησαν από τύψεις! Και άλλοι που, επειδή υπήρξε υπόνοια εναντίον τους, παραιτήθηκαν, παίρνοντας την ευθύνη πάνω τους! Δεν βρίσκω λόγια να παρηγορήσω τους ανθρώπους εδώ, για όσους και όσα έχασαν και κυρίως για το ζοφερό πυρηνικό μέλλον που ίσως έρχεται (άλλωστε λογικά θα πρέπει να υπάρξουν μετασεισμοί 7, 6 κ.τ.λ. ρίχτερ).
Δεν βρίσκω λόγια να απαντήσω στο τεράστιο ΓΙΑΤΙ, που με ρώτησε ένα παιδάκι. Καταλαβαίνω μόνο τη σημασία της πίστης, δηλαδή της εμπιστοσύνης στον Θεό, στο να γαντζωθείς πάνω Του… Αντί να έχεις ελπίδες, να είναι Αυτός η ελπίδα μας, η μόνη σιγουριά που μπορούμε να εμπιστευθούμε.
Δεν είναι μόνο η Ιαπωνία που πάσχει, είναι ο Χριστός που πάσχει στην Ιαπωνία, που υποφέρει από το τσουνάμι, τη ραδιενέργεια, τον θάνατο. Αυτό είπα την Κυριακή: Αυτός τας ασθενείας ημών έλαβεν και τας νόσους εβάστασεν (Ματθ. 8,17).
Αδελφοί μου, η Ιαπωνία μπορεί να μην έχει ανάγκη την υλική σας βοήθεια. Είναι μια χώρα πλούσια γιατί έχει κατοίκους πλούσιους σε αρετές. Στάχτη έγινε στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και αναγεννήθηκε με υπομονή και επιμονή και έγινε τεράστια οικονομική δύναμη. Δεν κλαίω τόσο για την Ιαπωνία, κλαίω όμως για την Ελλάδα που χρεοκόπησε όχι οικονομικά, αλλά ηθικά.
Η Ιαπωνία έχει ανάγκη την προσευχή μας, η οποία πρέπει να είναι πολύ θερμή, ώστε η χάρις του Θεού να βοηθήσει, να σταματήσει η καταστροφή, να περάσει το κακό, και κυρίως να γνωρίσουν τον Χριστό οι αδελφοί μας οι Ιάπωνες. Είναι τόσο κοντά Του με τον χαρακτήρα τους, τις αρετές τους και την εργατικότητά τους, λίγη προσευχή ακόμα χρειάζεται, για να τον βρουν.

Με αγάπη Χριστού π. Ιωνάς

Τελεσίδικη απόφαση του ΕΔΑΔ υπέρ των θρησκευτικών συμβόλων στις τάξεις

Του Ιωάννη Τάτση

Πέντε μέρες μετά την Κυριακή της Ορθοδοξίας που είναι ημέρα εορτασμού της αναστήλωσης των εικόνων, την Παρασκευή 18 Μαρτίου 2011 το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) έλαβε οριστική απόφαση για το ζήτημα της ανάρτησης του Σταυρού στις σχολικές αίθουσες της Ιταλίας. Με δεκαπέντε ψήφους υπέρ και δύο κατά η Ολομέλεια του Δικαστηρίου αποφάνθηκε ότι η παρουσία του σταυρού στις σχολικές αίθουσες της Ιταλίας δεν συνιστά παραβίαση του δικαιώματος στην εκπαίδευση...

Η απόφαση αυτή που είναι τελεσίδικη ανέτρεψε προηγούμενη απόφαση του ΕΔΑΔ που έκρινε ότι δεν είναι αποδεκτή η ανάρτηση θρησκευτικών συμβόλων στις σχολικές τάξεις. Η πρώτη εκείνη απόφαση αποτέλεσε αφορμή για να γραφούν πολλά άρθρα από γνωστούς αθεΐζοντες αρθρογράφους και να κατατεθούν ερωτήσεις στη Βουλή που ζητούσαν την άμεση αποκαθήλωση των εικόνων από τις τάξεις των ελληνικών σχολείων. Νεωτεριστές θεολόγοι μάλιστα αντί να ταχθούν ξεκάθαρα υπέρ της διατήρησης των εικόνων στις σχολικές αίθουσες διατύπωναν τότε παράδοξες απόψεις. Κάποιοι μάλιστα εξ αυτών έφτασαν στο σημείο να προτείνουν την ανάρτηση θρησκευτικών συμβόλων όλων των θρησκειών στους τοίχους των σχολικών τάξεων ώστε να εξυπηρετηθούν οι ανάγκες της πολυπολιτισμικής μας παιδείας! Με την πρόταση αυτή απέφευγαν την νεο-εικονομαχία και οδηγούνταν στην συγκρητιστική εικονολατρεία. Βιάστηκαν όμως, όπως τώρα αποδεικνύεται, να προσαρμοστούν στις τότε απαιτήσεις του ΕΔΑΔ προδίδοντας βασικές αρχές της ορθόδοξης θεολογίας των εικόνων. Μετά την πρόσφατη απόφαση του ΕΔΑΔ υπέρ της ανάρτησης θρησκευτικών συμβόλων στις τάξεις, αν μελετήσει κανείς πάλι τα τότε γραφέντα από μερικούς θεολόγους κείμενα θα γελάσει με την αθεολόγητη και νομικίστικη επιχειρηματολογία τους η οποία τώρα πλέον είναι παντελώς άχρηστη.

Από νομικής απόψεως η τωρινή απόφαση του ΕΔΑΔ κλείνει οριστικά το ζήτημα των θρησκευτικών συμβόλων στην παιδεία. Όσοι για ποικίλους λόγους ζητούσαν την αποκαθήλωση των εικόνων από τις τάξεις των ελληνικών σχολείων τώρα οφείλουν να δεχτούν τη συνεχιζόμενη από τη σύσταση του ελληνικού κράτους παράδοση ανάρτησης της εικόνας του Χριστού στα ελληνικά σχολεία ως στοιχείο του ελληνορθόδοξου χαρακτήρα της παιδείας μας.

Ωστόσο οι εκ διαμέτρου αντίθετες δύο αποφάσεις του ΕΔΑΔ για το ίδιο ζήτημα αποδεικνύουν πόσο ευμετάβολες είναι οι γνωμοδοτήσεις των οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα ζητήματα αυτά. Θα πρέπει κάποιοι στην Ελλάδα να σταματήσουν την τακτική της εσπευσμένης προσαρμογής της εθνικής πολιτικής στις απαιτήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Ιταλία όχι μόνο δεν εφάρμοσε την πρώτη απόφαση του ΕΔΑΔ για το Σταυρό στις σχολικές τάξεις αλλά κάνοντας έφεση πέτυχε θετική απόφαση του ΕΔΑΔ που σέβεται την παράδοση της χώρας και το χαρακτήρα της παιδείας της. Άλλωστε και η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω των οργάνων της, όπως και αυτή τη φορά δήλωσε το ΕΔΑΔ, αφήνει πλήρη ελευθερία στα κράτη – μέλη για τη λήψη αποφάσεων που αφορούν στο χαρακτήρα της παρεχόμενης από αυτά παιδείας.

ΛΑΔΙ ΟΧΙ, ΕΛΙΕΣ ΝΑΙ˙ ΓΙΑΤΙ;

ΛΑΔΙ ΟΧΙ, ΕΛΙΕΣ ΝΑΙ˙ ΓΙΑΤΙ;

Άγια ...«κολλήματα»

Άγια ...«κολλήματα»

Ομολογία αμαρτιών (Αγ. Ιωάννου Χρυσοστόμου)

Ομολογία αμαρτιών (Αγ. Ιωάννου Χρυσοστόμου)

«Συνταγή» σωτηρίας (Γέροντος Παϊσίου)

«Συνταγή» σωτηρίας (Γέροντος Παϊσίου)

Το να σιωπά κανείς δεν σημαίνει αδιαφορία

Το να σιωπά κανείς δεν σημαίνει αδιαφορία

Κοιμήθηκε ο Γέροντας Νεκτάριος του Ι. Κελλιού Αγία Τριάδα

Κοιμήθηκε ο Γέροντας Νεκτάριος του Ι. Κελλιού Αγία Τριάδα

Παλαιό και Νέο Ημερολόγιο

paleomerolog

Αυτοκριτική ( Αγ. Ιωάννου Χρυσοστόμου)

Αυτοκριτική ( Αγ. Ιωάννου Χρυσοστόμου)

Κυριακή Β΄ Νηστειών: Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά

 Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά

π. Νικόλαος Κογιώνης

pNikolaosKogionis

Προγαμιαίες Σχέσεις

progamies

Κυριακή Β΄νηστειών: Εξομολόγηση,το μυστήριον και λουτρόν των δακρύων

 Κυριακή Β΄νηστειών: Εξομολόγηση,το μυστήριον και λουτρόν των δακρύων

Γέρων Αμβρόσιος Ι.Μ.Δαδιού

pA

π.Στέφανος Σιναίτης

pSt

Απ' τον αγρό του γέροντος Πορφύριου

Απ' τον αγρό του γέροντος Πορφύριου

Μια ευλογημένη συνάντηση

Μια ευλογημένη συνάντηση

Χαίρε Νύμφη Ανύμφευτε!

 Χαίρε Νύμφη Ανύμφευτε!

Πῶς ἡ θεία Χάρη πλημμυρίζει τὸν ἁλιέα μαθητὴ

Πῶς ἡ θεία Χάρη πλημμυρίζει τὸν ἁλιέα μαθητὴ

θα τα σκουπίσει μ΄έναν τρόπο που Αυτός ξέρει...

θα τα σκουπίσει μ΄έναν τρόπο που Αυτός ξέρει...

Γέροντος ΙΩΣΗΦ του Αγιορείτου, † 1959

Γέροντος ΙΩΣΗΦ του Αγιορείτου, † 1959

Συμβουλές Γέροντος σε χριστιανούς που ζουν στον κόσμο

Συμβουλές Γέροντος σε χριστιανούς που ζουν στον κόσμο

Αρχαίες Εσχατολογικές Προφητείες

prof

Ρώσικες Εσχατολογικές Προφητείες

profiteiesRUSSIA

Ο πόνος στη ζωή μας

Ο πόνος στη ζωή μας

Πως ν΄ αλλάξεις τον άλλον(π.Παισιος)

Πως ν΄ αλλάξεις τον άλλον(π.Παισιος)

Περί Μελλόντων να συμβούν....

Telos

Τη Κυριακή της Ορθοδοξίας

 Τη Κυριακή της Ορθοδοξίας

Το πραγματικό νόημα του πόνου στη ζωή μας

Το πραγματικό νόημα του πόνου στη ζωή μας

Ὁ δρόμος τώρα ἀρχίζει

 Ὁ δρόμος τώρα ἀρχίζει

Ο Χριστός είναι η αιώνια αγάπη

Ο Χριστός είναι η αιώνια αγάπη

Η πορεία ενός προσκυνητού προς το Μοναστήρι

Η πορεία ενός προσκυνητού προς το Μοναστήρι

Εἰσαγωγὴ στὴ Μεγάλη Τεσσαρακοστὴ

Εἰσαγωγὴ στὴ Μεγάλη Τεσσαρακοστὴ

Ιερό Βήμα | Τύπος και Εκκλησία | Επιστολή με αιχμές για τον μητροπολίτη Μεσσηνίας από ιερέα του

Ιερό Βήμα Τύπος και Εκκλησία Επιστολή με αιχμές για τον μητροπολίτη Μεσσηνίας από ιερέα του

Ιερό Βήμα | Τύπος και Εκκλησία | «Αρχιεπίσκοπο δεν εκλέγουν τα ΜΜΕ»

Ιερό Βήμα Τύπος και Εκκλησία «Αρχιεπίσκοπο δεν εκλέγουν τα ΜΜΕ»

Α΄ Χαιρετισμοί

 Α΄ Χαιρετισμοί

π.Πορφύριος

π.Πορφύριος

Μικρό Απόδειπνο και Χαιρετισμοί της Θεοτόκου

Μικρό Απόδειπνο και Χαιρετισμοί της Θεοτόκου

Αγιά Σοφιά

Αγιά Σοφιά

Των αγίων τεσσαράκοντα μαρτύρων (9 Μαρτίου)

Των αγίων τεσσαράκοντα μαρτύρων (9 Μαρτίου)

Αποδείξεις ότι ο ΙΗΣΟΥΣ ήταν ο ΜΕΣΣΙΑΣ

Αποδείξεις ότι ο ΙΗΣΟΥΣ ήταν ο ΜΕΣΣΙΑΣ

ΟΙ ΝΗΣΤΕΙΕΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

ΟΙ ΝΗΣΤΕΙΕΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

Ποτέ μην αναβάλεις την μετάνοια και την σωτηρία σου

Ποτέ μην αναβάλεις την μετάνοια και την σωτηρία σου

ΑΝΩ ΙΕΡΟΥΣΑΛΗΜ

ΑΝΩ ΙΕΡΟΥΣΑΛΗΜ

ΣΥΝΤΟΜΟΣ ΟΜΙΛΙΑ ΠΕΡΙ ΝΗΣΤΕΙΑΣ

 ΣΥΝΤΟΜΟΣ ΟΜΙΛΙΑ ΠΕΡΙ ΝΗΣΤΕΙΑΣ

Ο αναμάρτητος πρώτος τον λίθον βαλέτω

Ο αναμάρτητος πρώτος τον λίθον βαλέτω

Τελωνισμός και Πατερική διδασκαλία

Τελωνισμός και Πατερική διδασκαλία

Η ιστορία της Ναντέζντα:Ακροβατώντας μεταξύ ισλάμ και χριστιανισμού

Η ιστορία της Ναντέζντα:Ακροβατώντας μεταξύ ισλάμ και χριστιανισμού

Εξομολόγηση η Σωτηρία της ψυχής

Εξομολόγηση η Σωτηρία της ψυχής

Το καρναβάλι

Το καρναβάλι

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΤΥΡΙΝΗΣ: Η νηστεία

 ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΤΥΡΙΝΗΣ: Η νηστεία

Καρναβάλια

Καρναβάλια

Μιμήσου τον Χριστό

Μιμήσου τον Χριστό

Απαντήσεις σε κοσμικές αντιλήψεις περι Ορθοδοξίας

Απαντήσεις σε κοσμικές αντιλήψεις περι Ορθοδοξίας

ΜΗ ΜΕ ΔΙΚΑΖΕΤΕ ...

ΜΗ ΜΕ ΔΙΚΑΖΕΤΕ ...

τριωδιο και καρναβάλια

Ι.Μ.Οδηγήτριας/Παρεκκλήσια

Λάμπρος Κ. Σκόντζος, Η βίωση της χαρμολύπης στην ορθόδοξη πνευματικότητα

Λάμπρος Κ. Σκόντζος, Η βίωση της χαρμολύπης στην ορθόδοξη πνευματικότητα

Προβολή ειδωλολατρικών εθίμων και η στάση των Χριστιανών. Πρωτοπρεσβύτερος Γεώργιος Δ. Μεταλληνός, Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών

Προβολή ειδωλολατρικών εθίμων και η στάση των Χριστιανών. Πρωτοπρεσβύτερος Γεώργιος Δ. Μεταλληνός, Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών

O όσιος Ακάκιος ο Καυσοκαλυβίτης

O όσιος Ακάκιος ο Καυσοκαλυβίτης

«Αλεξάμενος σέβεται Θεόν»

«Αλεξάμενος σέβεται Θεόν»

Περὶ Πνευματικής Τράπεζας

Περὶ Πνευματικής Τράπεζας

Ένας ανόητος δάσκαλος.(Από τον βίο του Αγίου Σιλουανού του Αθωνίτη)

Ένας ανόητος δάσκαλος.(Από τον βίο του Αγίου Σιλουανού του Αθωνίτη

O κρυφοχριστιανός

O κρυφοχριστιανός

Πιστεύω εις έναν Θεόν

Πιστεύω εις έναν Θεόν

Καρνάβαλος. Προσωπείο ή πρόσωπο; Αρχ. Γρηγορίου Κωνσταντίνου

Καρνάβαλος. Προσωπείο ή πρόσωπο; Αρχ. Γρηγορίου Κωνσταντίνου

100.000 ἐκτρώσεις μετὰ τὸ καρναβάλι τῆς Πάτρας

100.000 ἐκτρώσεις μετὰ τὸ καρναβάλι τῆς Πάτρας

ΠΕΤΑΞΤΕ ΤIΣ ΜΑΣΚΕΣ

ΠΕΤΑΞΤΕ ΤIΣ ΜΑΣΚΕΣ

Λάμπρος Κ. Σκόντζος, Μία διαφορετική προσέγγισις των καρναβαλικών αθλιοτήτων

Λάμπρος Κ. Σκόντζος, Μία διαφορετική προσέγγισις των καρναβαλικών αθλιοτήτων

ΜΕ ΤΗΝ ΜΕΣΙΤΕΙΑ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΜΑΣ...

ΜΕ ΤΗΝ ΜΕΣΙΤΕΙΑ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΜΑΣ...

Καρναβάλια. Ειδωλολατρικές γιορτές

Καρναβάλια. Ειδωλολατρικές γιορτές

Καρναβαλισμός, Νεο-Ειδωλολατρία σήμερα. Αρχιμ. π. Ιγνάτιος Σταυρόπουλος

Καρναβαλισμός, Νεο-Ειδωλολατρία σήμερα. Αρχιμ. π. Ιγνάτιος Σταυρόπουλος

Έκτακτη Σύγκληση της Ιεραρχίας θα ζητήσουν αρχιερείς

Έκτακτη Σύγκληση της Ιεραρχίας θα ζητήσουν αρχιερείς

Ματσούκας Νικόλαος: Οι ρίζες της Χριστολογίας

Ματσούκας Νικόλαος: Οι ρίζες της Χριστολογίας

Ὁ λόγος γιὰ νὰ κάνουμε μία νέα ἀρχὴ (βίντεο)

Ὁ λόγος γιὰ νὰ κάνουμε μία νέα ἀρχὴ (βίντεο)

Και το Αίγιο δήλωσε ότι δεν θα παραλάβει την κάρτα του πολίτη.

Και το Αίγιο δήλωσε ότι δεν θα παραλάβει την κάρτα του πολίτη.

Οἱ πειρασμοὶ στὴν ἔρημο (Λουκ. 4, 1-13)

 Οἱ πειρασμοὶ στὴν ἔρημο (Λουκ. 4, 1-13)

Ιερά…. Χρυσόβουλα εν όψει εφορίας

Ιερά…. Χρυσόβουλα εν όψει εφορίας

Ο Αρχιεπίσκοπος Κρήτης μπροστάρης σε δενδροφύτευση δένδρων – (φωτογραφία)

Ο Αρχιεπίσκοπος Κρήτης μπροστάρης σε δενδροφύτευση δένδρων – (φωτογραφία)

Μητροπολίτης Άνθιμος «Ο μήνας Μάρτιος θα είναι πάρα πολύ δύσκολος» - Video

Μητροπολίτης Άνθιμος «Ο μήνας Μάρτιος θα είναι πάρα πολύ δύσκολος» - Video

Αχρίδος Ιωάννης "Να δείχνουμε ευσπλαχνία και ελεημοσύνη σε όλους"

Αχρίδος Ιωάννης "Να δείχνουμε ευσπλαχνία και ελεημοσύνη σε όλους"

Απόφαση του Συνοδικού Δικαστηρίου για τις μοναχές της Ιεράς Μονής Αγίου Κωνσταντίνου Καλαμάτας

Απόφαση του Συνοδικού Δικαστηρίου για τις μοναχές της Ιεράς Μονής Αγίου Κωνσταντίνου Καλαμάτας

πρωτοπρ. Θεόδωρος Ζήσης: Το κίνημα των Κολλυβάδων και η προσφορά του

πρωτοπρ. Θεόδωρος Ζήσης: Το κίνημα των Κολλυβάδων και η προσφορά του

Ιερόθεος Βλάχος, αρχιμ.: Τα θαύματα

Ιερόθεος Βλάχος, αρχιμ.: Τα θαύματα

Κατουνάκια 14/27 Φεβρουαρίου 1998, επιστολή προς ετοιμοθάνατο

Κατουνάκια 14/27 Φεβρουαρίου 1998, επιστολή προς ετοιμοθάνατο

Μοναχός Μωυσής, Το αντίδοτο του ψυχικού πόνου

Μοναχός Μωυσής, Το αντίδοτο του ψυχικού πόνου

Πρωτοπρ. Διονύσιος Τάτσης, Πορεία χωρίς Θεόν

Πρωτοπρ. Διονύσιος Τάτσης, Πορεία χωρίς Θεόν