Μὴ δῶτε τὸ ἅγιον τοῖς κυσίν· μηδὲ βάλητε τοὺς μαργαρίτας ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν χοίρων, μήποτε καταπατήσωσιν αὐτοὺς ἐν τοῖς ποσὶν αὐτῶν, καὶ στραφέντες ῥήξωσιν ὑμᾶς.

Τρίτη, Σεπτεμβρίου 27, 2011

Παπάς και γκέυ (Ορθοδοξία και Ομοφυλοφιλία)

Tου Υποδιακόνου Στήβεν Ρόμπινσον (Φωτο από εδώ)
Πηγή: ΟΟΔΕ
Από εκπομπές του Ραδιοφωνικού Σταθμού «Ancient Faith Radio», με τίτλο «Στηβ ο Μάστορας»
Αγγλικό πρωτότυπο του άρθρου, εδώ

undefined
Μέρος Πρώτο


1. Δεν είμαι η αμαρτία μου

Η Μπέκυ είχε γίνει ‘αναγεννημένη Χριστιανή’ μόλις πριν λίγους μήνες, σε μια συναισθηματικά φορτισμένη συγκέντρωση νεολαίας. Κάθισε στην τραπεζαρία μου και μου ξετύλιξε όλο το παρελθόν της. Για τα γκέυ-μπαρ που σύχναζε, για την προσωπικότητα «βαρύμαγκα» που είχε, και για την τελευταία σχέση που η ίδια διέκοψε. Τώρα, όπως η γυναίκα του Λωτ, κοιτούσε νοσταλγικά πίσω προς εκείνο το παρελθόν της, επειδή δεν έβρισκε συναισθηματική ολοκλήρωση και υποστήριξη στην εκκλησιαστική της αδελφότητα.
Ο Παύλος ήταν ένας δημοφιλής τύπος, αρχηγός σε αδελφότητα σπουδαστική - σε θεολογικό κολλέγιο. Τον βρήκαν μαζί με έναν άλλο νέο μέσα στο φοιτητικό δωμάτιό του. Άνοιξε διάπλατα την καρδιά του καθώς η διοίκηση του κολλεγίου συνεδρίασε για να αποφασίσει τι θα κάνουν με αυτόν. Ένοιωσε πως η ζωή του τελείωσε… σκεφτόταν την αυτοκτονία.
Ο Ουίλιαμ ήταν αρχηγός σε μια ομάδα νέων. Τον ανακάλυψαν στο κρεβάτι σε ένα εκδρομικό καταφύγιο, μαζί με ένα άλλο νεαρό της ομάδας. Ως βοηθός πάστορας επικεφαλής της νεότητας, προήδρευσα της συνάντησης με τους γονείς και τα παιδιά τους για να συζητηθεί το θέμα.
Είχα προσλάβει τον Τζο ως βοηθό χτίστη και σύντομα γίναμε φίλοι. Άρχισε να μου εκμυστηρεύεται την τρομακτική σεξουαλική κακοποίηση από την οικογένεια που τον είχε υιοθετήσει, καθώς και την ζωή του στο Χόλυγουντ σαν αρσενική πόρνη για να εξασφαλίζει χρήματα για ναρκωτικά. Εν καιρώ τον βάπτισα στην πρότερη προτεσταντική εκκλησία μου. Τρία χρόνια αργότερα πέθανε από υπερβολική δόση ναρκωτικού.
Αυτές είναι μόνο λίγες ιστορίες ομοφυλόφυλων που έχω συμβουλέψει τα τελευταία 35 χρόνια – πρώτα ως Προτεστάντης και τώρα ως Ορθόδοξος Χριστιανός. Η πνευματικότητα της Ορθοδόξου Εκκλησίας επιβεβαίωσε και παράλληλα προκάλεσε το σκεπτικό μου περί ομοφυλοφιλίας με το πέρασμα των χρόνων. Το άρθρο αυτό βασίσθηκε στις εμπειρίες αυτές. Ως μέρος της έρευνάς μου για το πώς η Ορθοδοξία έχει επηρεάσει στην πράξη τις ζωές των ανθρώπων που ζουν με ζητήματα έλξης προς το ίδιο φύλο, κάποιοι μεταστραφέντες στην Ορθοδοξία συμφώνησαν να συμετάσχουν ανώνυμα σε συνεντεύξεις με θέμα την πάλη τους με την ομοφυλοφιλική έλξη, για το άρθρο αυτό.

2. Πόσο σπουδαίο είναι ένα όνομα;

Όταν γνώρισα τον Τζο, τα πρώτα-πρώτα λόγια που μου είπε ήταν «Μισώ τον Ιησού Χριστό και μισώ τους Χριστιανούς». Έχοντας μάθει στη συνέχεια τι είχε υποστεί μέσα στην οικογένεια του πάστορα που τον είχε υιοθετήσει, δεν του έριξα άδικο. Έχοντας γίνει Χριστιανός, πάλευε με την εν Χριστώ ταυτότητά του. Μού είπε πως δυσκολεύθηκε πάρα πολύ με την Χριστιανική στάση πως «άμα έχεις σεξουαλικές σχέσεις με αρκετά πρόσωπα του αντίθετου φύλου απλώς έχεις αμαρτήσει. Αν όμως κάνεις στοματικό έρωτα με ένα μόνο άνδρα, σε θεωρούν ‘αδερφή’ για πάντα». Ποτέ δεν γλίτωσε από την ταμπέλα αυτή, ακόμα και εν Χριστώ, και πιστεύω πως στην σκέψη του θα πέθανε νιωθωντας ‘αδερφή’.
Πώς ονοματίζουμε τους ανθρώπους που έλκονται από το ίδιο φύλο; Αυτό που καλούμε τον εαυτό μας ή κάποιον άλλον μπορεί να καθορίσει το ανθρώπινο ον κατά τρόπο που αναιρεί το Χριστιανικό δόγμα που αφορά την προσωπικότητά μας. Η Καρολίνα πολύ εύγλωττα συνόψισε την Ορθόδοξη θέση στην συνέντευξή μας: «Δεν είμαι η αμαρτία μου».
Η Χριστιανική πίστη μάς διδάσκει πως όλοι μας έχουμε δημιουργηθεί κατ’ εικόνα Θεού. Οι Πατέρες μάς διδάσκουν πως η εικόνα μπορεί να σπιλωθεί, να διαβρωθεί, να καλυφθεί, αλλά ποτέ δεν χάνεται. Αν και οι κοσμικοί ίσως προβάλλουν την αμαρτία τους ως ταμπέλλα ή έμβλημα, εκείνοι που είναι όντως Χριστιανοί δεν στιγματίζονται με την αμαρτία τους, αλλά είναι απλώς Χριστιανοί: κατ’ εικόνα του Χριστού. Οπότε, ή φέρουμε το όνομα του Χριστού, ή φέρουμε το όνομα των αμαρτιών μας. Ο Απόστολος Παύλος λέει «…μη πλανάσθε· ούτε πόρνοι ούτε ειδωλολάτραι ούτε μοιχοί ούτε μαλακοί ούτε αρσενοκοίται ούτε πλεονέκται ούτε κλέπται ούτε μέθυσοι, ου λοίδοροι, ουχ άρπαγες βασιλείαν Θεού ου κληρονομήσουσι. και ταύτά τινες ήτε· αλλά απελούσασθε, αλλά ηγιάσθητε, αλλά εδικαιώθητε εν τω ονόματι του Κυρίου Ιησού και εν τω Πνεύματι του Θεού ημών» (Α΄ προς Κορινθίους 6:9-11).
Όταν εισέλθουμε στην αρένα της Εκκλησίας και στην μάχη εναντίον της αμαρτίας, παύουμε να χαρακτηριζόμαστε με την αμαρτία μας. Αυτό αληθεύει, και ως προς την ετεροφυλόφυλη αμαρτία, και ως προς την ομοφυλόφιλη αμαρτία, αλλά και ως προς κάθε άλλη αμαρτία. Δεν οριζόμαστε από το φύλο του ατόμου για το οποίο νοιώθουμε σεξουαλική έλξη, αλλά από τον Χριστό. Η Εκκλησία νοιάζεται μόνο με το ποιος γίνεσαι εν Χριστώ, μέσω της άσκησης τών αρετών, άσχετα με το «κουσούρι» σου.
Σχεδόν όλα τα πρόσωπα των συνεντεύξεων σχολίασαν πως αυτή η αποκάλυψη ήταν μια από τις πιο ενθαρρυντικές πλευρές της Ορθοδόξου πίστεως. Η πάλη τους είναι εναντίον της αμαρτίας και όχι εναντίον του ανθρωπισμού τους. Ο Ανδρέας μου είπε: «Δεν είναι ‘πάλη’ το να είσαι γκέυ. Πάλη είναι το να δεις τον εαυτό σου ως άξιο αγάπης και σεβασμού, από τον εαυτό σου, από τους άλλους, και ειδικά από την εκκλησία. Και επίσης ‘πάλη’ είναι να αποφασίζεις πώς θα ζήσεις την ζωή σου. Οι δικές μου πάλες προκύπτουν από αυτό – το πώς να εκφράσω (ή να μην εκφράσω) καταλλήλως την σεξουαλικότητά μου». Μού είπε πως είναι οι ίδιες ‘πάλες’ που έχουν όλοι οι άνθρωποι, άσχετα με τον σεξουαλικό προσανατολισμό τους, και πως κατ’ αυτή την έννοια, δεν έχει καμμία διαφορά αν είσαι γκέυ ή νορμάλ.
Πολλοί Χριστιανοί προτιμούν να ονομάζουν το ζήτημα αυτό «έλξη προς το ίδιο φύλο (Ε.Ι.Φ.) (ο Αγγλικός όρος είναι SSA – Same Sex Attraction)» - όρος που χαρακτηρίζει τον πειρασμό και όχι το πρόσωπο.

3. Οι ρίζες του Ε.Ι.Φ.

Ο Τζο κακοποιόταν σεξουαλικά από τους θετούς γονείς του, και ύστερα από την θετή μητέρα του, τα αδέρφια του και τα εξαδέρφια του, και ήταν σωματικά κακοποιημένος από τον θετό πατέρα του. Η Καρολίνα κακοποιόταν σωματικά από την βρεφική ηλικία, και από τα επτά της χρόνια και μετά, βιαζόταν επαναληπτικά. Ο πατέρας του Γρηγόρη έκανε πάρα πολλά επαγγελματικά ταξίδια. Τον μεγάλωσε η μητέρα του, η οποία τον άφηνε να ντύνεται με γυναικεία ρούχα και να συλλέγει κούκλες «Μπάρμπι» - κάτι που τάραζε τον πατέρα του. Η μητέρα του Γρηγόρη είχε ανατραφεί από πατέρα που κάποτε, όταν εκείνη έγινε σαράντα ετών, ανακάλυψε πως ήταν ομοφυλόφιλος. Η μητέρα της είχε πεθάνει αλκοολική. Τα κομμάτια της δικής της, δυσλειτουργικής οικογένειας συναρμολογήθηκαν πολύ μετά την διαπίστωσή της πως ο Γρηγόρης ήταν «γκέυ». Η οικογένεια του Μιχάλη ήταν μια «νορμάλ», Χριστιανική οικογένεια, όμως γνώριζε πως υπήρχαν κάποια εξ αγχιστείας οικογενειακά μέλη που ήσαν γκέυ.
Οι ιστορίες αυτές είναι κλασικά σενάρια που παράγουν πρόσωπα με θέματα Ε.Ι.Φ. Όμως η έρευνα έχει αποδείξει πως δεν υπάρχουν παιδικές εμπειρίες που να θεωρούνται πως προλέγουν αλάθητα την Ε.Ι.Φ. Εξ αιτίας αυτού, κάποιοι προτείνουν πως η Ε.Ι.Φ. είναι μια γενετική προδιάθεση ή μια ακαταμάχητη τάση. Όλοι όσοι ανταποκρίθηκαν στην έρευνά μου είχαν συνειδητοποιήσει την δική τους Ε.Ι.Φ. νωρίς στη ζωή τους, όμως δεν υπήρχε ομοφωνία ανάμεσά τους ως προς το ερώτημα «φύση ή ανατροφή;». Κάποιοι πιστεύουν πως είναι εκ φύσεως, κάποιοι πως είναι λόγω ανατροφής, και μερικοί νομίζουν πως είναι λίγο από τα δύο.
Η Χριστιανική πίστη δεν μας δίνει καθοριστική απάντηση στην διαμάχη «φύση ή ανατροφή» σε οποιαδήποτε ανθρώπινη αδυναμία. Ανικανότητες που έχουν προκληθεί από γενετικές αιτίες είναι εξ ίσου γνώρισμα του πεπτωκότος κόσμου όσο και οι αδυναμίες που μας επισκέπτονται εξ αιτίας ελλείψεως ανατροφής και αγάπης. Το ζητούμενο για τον Χριστιανό είναι πως «πάντες γαρ ήμαρτον και υστερούνται της δόξης του Θεού» (απόστολος Παύλος, προς Ρωμαίους 3:23). Τι σημαίνει «η δόξα του Θεου»; Σημαίνει να ζούμε σε τέλεια αγάπη και κοινωνία με τον Θεό και τους άλλους ανθρώπους.
Όμως δεν ζούμε με τέλεια αγάπη. Γεννιόμαστε μέσα στην διαφθορά, την ματαιότητα και τον θάνατο. Συλλαμβανόμαστε από πεπτωκυία σάρκα και γεννιόμαστε μεσα σε ένα πεπτωκότα κόσμο. Μάς μοιράζεται ένα πακέτο φθαρμένο DNA από την στιγμή της σύλληψής μας. Από την στιγμή που αφήνουμε την μήτρα, μας τοποθετούν στην αγκαλιά ενός χαλασμένου ανθρώπου, μετά μας πηγαίνουν σε ένα μέρος όπου χαλασμένοι άνθρωποι εργάζονται την σωτηρία τους με φόβο και τρόμο (στην καλύτερη περίπτωση), ή με καθόλου φόβο Θεού στην χειρότερη περίπτωση. Από τις πρώτες κιόλας αλληλεπιδράσεις, μας κακομεταχειρίζονται, μας παραμελούν και μας συντρίβουν με τρόπους που δεν επιλέξαμε, και που συχνά δεν μπορούμε συνειδητά να αναγνωρίσουμε. Οι αμαρτίες των πατεράδων επισκέπτονται τις επόμενες γενεές, όχι ως τιμωρία, αλλά ως αναπόφευκτη συνέπεια. Όλοι μας είμαστε τσακισμένοι.
Τι σημαίνει αυτό, σε ό,τι αφορά την Ε.Ι.Φ.; Πως όλοι μας μεγαλώνουμε ραγισμένοι και σπασμένοι. Μεγαλώνουμε με ένα πόλεμο μέσα μας που δεν επιλέξαμε, αλλά που μας δόθηκε. Δεν μας δόθηκε να διαλέξουμε τους γονείς μας και τα όριά τους. Δεν διαλέγουμε τα σπασμένα σωματικά, συναισθηματικά, ψυχολογικά και πνευματικά τμήματά μας, όπως δεν διαλέγουμε να γεννηθούμε με μεγάλη μύτη, με έφεση στα μαθηματικά, με ευαισθησία σε καρδιακή ασθένεια ή με μια ακραία παραμόρφωση. Δεν μας δίνεται να διαλέξουμε πολλές από τις πάλες μας. Εν τέλει, εργαζόμαστε την σωτηρία μας με (και μέσω) της μοναδικής δικής μας παράταξης γενετικών ιδιαιτεροτήτων και γνωρισμάτων και με την συναισθηματικά και πνευματικά τραυματισμένη ανθρώπινη φύση.

4. Τι θέλεις να κάνω εγώ για σένα;

«…τι σοι θέλεις ποιήσω;» (τι θέλεις να κάνω για σένα;) ρωτάει ο Χριστός τον τυφλό Βαρτιμαίο (Μαρκ. 10:51). Πρόκειται για μια απλή ερώτηση: Τι θέλουμε από τις σχέσεις; Ο Τζο έμαθε να συσχετίζει το σεξ με την σύνδεση ή «κοινωνία» με άλλους ανθρώπους. Ο Γρηγόρης έλκεται προς τους δυνατούς άνδρες. Ξέρει πως γεμίζει το πατρικό κενό της καρδιάς του. Η Καρολίνα είχε κακοποιηθεί από άνδρες, και απλά λέει: «Σας φαίνεται περίεργο που βρίσκω πιο αναπαυτικές τις συναισθηματικές και σωματικές επαφές με γυναίκες;».
Πρόσωπα με Ε.Ι.Φ. αναζητούν το ίδιο πράγμα που κάθε ανθρώπινο ον ποθεί διακαώς: την οικειότητα, την άνευ όρων αποδοχή, το να αγαπήσει και να αγαπηθεί. Δεν πρόκειται μόνο για την Ε.Ι.Φ. Η μοναξιά και η απελπισία των απορριμμένων, των άσχημων, των ντροπαλών, των κοινωνικά απροσάρμοστων και των αρρώστων είναι εξ ίσου κόλαση, όσο είναι η μοναξιά του ατόμου με Ε.Ι.Φ.. Τα πιο ενδοσκοπικά πρόσωπα με τα οποία έχω συζητήσει για την Ε.Ι.Φ. μού λένε πως δεν συσχετίζεται με το σεξ καθ’ εαυτό. Έχει σχέση με την συναισθηματική προσήλωση, το συναίσθημα του να είναι συνδεδεμένοι με οικειότητα με έναν άλλο άνθρωπο. Έχω ακούσει τα ίδια λόγια από ετερόφυλα πρόσωπα που έχουν διαπράξει μοιχεία και πορνεία. Τα έντονα συναισθήματα μιας σχέσης είναι σαν τα ναρκωτικά. Είναι εξόχως εθιστικά. Οι σχέσεις συχνά γίνονται εμμονές, και οι άνθρωποι θα θυσιάσουν για αυτά ό,τι έχουν. Όσο σημαντικές και αν είναι οι συναισθηματικές πλευρές, το σεξ πάντα μπαίνει μέσα σε μια σχέση. Γιατί όμως οι κατά τα άλλα οικείες και θεάρεστες σχέσεις ανάμεσα σε οποιαδήποτε φύλα συχνά παίρνουν και σεξουαλικό χαρακτήρα;
Πρώτα απ’ όλα, πρέπει να έχουμε κατά νου πως το σεξ αυτό καθ' εαυτό δεν είναι κάτι κακό. Αν και πρόκειται για μια θεόσδοτη, πανίσχυρη και ενωτική πράξη ανάμεσα σε δύο ανθρώπους, δεν είναι απαραίτητο για την ανθρώπινη ολοκλήρωση και τις σχέσεις οικειότητας, ούτε είναι «θεόσδοτο δικαίωμα». Ο σεξουαλισμός μας είναι κάτι φυσικό για τα ανθρώπινα σώματά μας, όπως είναι το να τρώμε και να πίνουμε. Αυτό που δεν είναι φυσικό, είναι να χρησιμοποιούμε την ικανοποίηση των σαρκικών μας επιθυμιών στην προσπάθεια να γεμίσουμε ένα πνευματικό κενό. Πράγματι, οι άνθρωποι μπορούν να εκφυλισθούν προς ένα σεξουαλικό βίο που είναι στο επίπεδο ζωωδών ορμών, όπου τα ανθρώπινα όντα καταντούν απλά αντικείμενα λαγνείας. Η νηστεία μάς διδάσκει πως δεν μας κυβερνάει η κοιλιά μας. Η [σεξουαλική] αποχή μας διδάσκει πως δεν μας κυβερνούν τα γεννητικά μας όργανα, σε πείσμα αυτού που μας διδάσκει η κουλτούρα μας.
Η εμμονή με το σεξ είναι ο οδοδείκτης της υπαρξιακής καθόδου της κουλτούρας μας προς την μοναξιά, την απομόνωση και την απόγνωση. Συμβιβαζόμαστε με την ευχαρίστηση παρά την χαρά, το συναίσθημα πάνω από την οικειότητα, τα αισθήματα πάνω από την αγάπη, και την συνουσία πάνω από την ένωση. Η πλάνη είναι πανίσχυρη. Για να παραφράσω ένα χαριτωμένο ρητό του Woody Allen, «Το σεξ χωρίς αγάπη είναι μια κενή και κούφια εμπειρία, αλλά σαν μια κενή και κούφια εμπειρία, είναι μια από τις καλλίτερες».
Όταν ένα τραυματισμένο ανθρώπινο ον είναι ανίκανο για θεάρεστη οικειότητα και χαρά με ένα άλλο ανθρώπινο ον, συχνά καταφεύγει στην σεξουαλική ευχαρίστηση, είτε μαζί με κάποιον (στην καλύτερη περίπτωση) ή εις βάρος του (στην χειρότερη περίπτωση), σαν προσπάθεια σύνδεσης. Ως πρώην θεραπευτής, συνηθίζαμε να λέμε για τις επιζήμιες σχέσεις «Η κακοσμία της αναπνοής είναι καλύτερη από την παντελή έλλειψη αναπνοής». Το θέμα του Χριστιανού είναι πως ανταλλάσσουμε την προσωπικότητά μας (όπως αυτή ορίζεται, με το «κατ’ εικόνα του Θεού» που είναι η Αγάπη) με μια ταυτότητα βιολογικού όντος, καθορισμένη από εκείνο το πρόσωπο με το οποίο φτάνουμε σε οργασμό, για να αισθανθούμε καλά. Πρόκειται για την «ανταλλαγή της αλήθειας του Θεού για το ψέμα, και την λατρεία και την υπηρεσία ενός δημιουργήματος αντί του Δημιουργού» (προς Ρωμαίους 1:25).

5. Να αλλάξει κανείς ή να μην αλλάξει;

Όταν ρωτούσα «Πιστεύεις πως οι ομοφυλόφιλοι μπορούν να αλλάξουν;», όλοι - πλην ενός ατόμου - απάντησαν «Όχι». Ο μοναδικός διαφωνών είπε «Εγώ δεν ξέρω. Ο Θεός ξέρει». Δεν ήταν η απάντηση που περίμενα. Όλα αυτά τα πρόσωπα μου εξήγησαν πως είχαν πρόβλημα με το πώς προσεγγιζόταν η Ε.Ι.Φ. στις προηγούμενες παραδόσεις τους, π.χ., «Ο Θεός σε έκανε έτσι, οπότε είναι ΟΚ, προχώρα έτσι όπως είσαι», ή «όλοι οι που****δες θα πάνε στην κόλαση», ή «οι ομοφυλόφιλοι πρέπει να αλλάξουν, να γίνουν ετεροφυλόφιλοι»… Επέδειξαν μια ολοκληρωτική απόρριψη των προηγούμενων (θρησκευτικών) παραδόσεών τους, καθώς και των τωρινών Προτεσταντικών τους προσεγγίσεων.
Σε ό,τι αφορά τις Χριστιανικές οργανώσεις που προωθούν «θεραπείες αλλαγής», ο Μιχάλης είπε πως η Προτεστάντικη ομάδα στην οποία ανήκε ήταν «στην πραγματικότητα αντιπαραγωγική, καθ’ ότι η υπόσχεση ήταν να ‘αλλάξουν’ – κάτι που δεν συνέβη, ούτε κατά διάνοια – και το μόνο που έγινε ήταν να προσθέσει στην γενικότερη απελπισία». Είπε πως ο «κούκλος αρχηγός» της ομάδας κάποια στιγμή «λιποτάκτησε με ένα από τα μέλη, και τώρα διάγει ένα βίο ανοιχτά ομοφυλοφιλικό» - ένας από τους κινδύνους που επισήμανε η Καρολίνα για αυτές τις «ομάδες υποστήριξης».
Ο Ανδρέας δήλωσε πολύ θυμωμένα: «Αυτές οι οργανώσεις είναι επικίνδυνες… όποιος στέλνει τα παιδιά του σε αυτά τα πρόσωπα θα πρέπει να ντρέπεται, και αυτό συμπεριλαμβάνει και τις εκκλησίες. Θα πρέπει να τους φορέσουν μυλόπετρες στο λαιμό και να τους πετάξουν στη θάλασσα!» [εξήγηση του blog μας: υπαινιγμός στο λόγο του Χριστού, στο κατά Ματθαίον 18, 6, ότι όποιος σκανδαλίζει τους άλλους θα ήταν καλύτερα να πέσει στη θάλασσα δένοντας μια μυλόπετρα στο λαιμό του - με την έννοια ότι το σκοτάδι που συσσωρεύει μέσα του, οδηγώντας στην αμαρτία άλλους, θα έχε γι' αυτόν χειρότερες συνέπειες (δε σπρώχνει στην αυτοκτονία, αλλά ζητάει με έμφαση να μη σκανδαλίζουμε)].
Θα μπορούσε κανείς να σκεφθεί πως αυτή η έννοια της αδυναμίας να αλλάξουν είναι σημάδι απελπισίας και παράδοσης. Αντιθέτως, ήταν ομόφωνα μια παρηγοριά και ελπίδα για όλα τα πρόσωπα που δέχθηκαν την συνέντευξη, επειδή τοποθετήθηκε η πάλη εκεί που πραγματικά ανήκει: εναντίον της αμαρτίας, και όχι εναντίον του προσώπου τους. Και ο πόλεμος εναντίον της αμαρτίας είναι πράγματι ένας πόλεμος. Ο Ιωσήφ είπε: «Η πειθαρχία της Ορθοδοξίας είναι απαραίτητη. Με τον καιρό, ξεθωριάζουν τα παλαιά μοτίβα συμπεριφοράς και νέες μορφές γίνονται η νόρμα. Όμως μετά έρχεσαι αντιμέτωπος με ένα παλιό πειρασμό, και η πάλη μοιάζει νωπή όσο άλλοτε».
Ο Γιώργος είναι ένας 80χρονος άνδρας που δεν έχει συνάψει σχέση για περισσότερα από 50 χρόνια, αλλά όμως συνεχίζει να έχει λογισμούς και επιθυμίες που του επιτίθενται. Ο Ανδρέας του μίλησε για μια εικόνα του Αγίου Αντωνίου που έγραφε «Να περιμένεις τον πειρασμό, μέχρι την τελευταία σου αναπνοή». Όπως γίνεται με την κάθε είδους αμαρτία, είναι απαραίτητη η συνεχής επαγρύπνηση, για να αποφευχθεί η πτώση.

6. Το κάλλος της παρθενίας

Μιλούσα μια μέρα με ένα νεαρό για την Ε.Ι.Φ. και την Ορθόδοξη άποψη περί εγκράτειας και παρθενίας. Μου ειπε: «Δηλαδή, αυτό που μου λες είναι πως αν γίνω Ορθόδοξος είμαι καταδικασμένος σε εγκράτεια». Φυσικά η απάντηση είναι «ναι», αλλά αυτό το «ναι» δεν είναι ένα πικρό χάπι, αν κατανοούσαμε την φύση του γιατρικού. Πρώτα απ’ όλα, η αγάπη δεν ΑΠΑΙΤΕΙ σεξ. Όσο θεόσδοτο και αν είναι, το σεξ και η σεξουαλικότητα δεν είναι τα θεμέλια για οποιαδήποτε σχέση. Ανάμεσα σε ανθρώπινα όντα υπάρχει μια ένωση πολύ ανώτερη από τους αμοιβαίους οργασμούς. Το σεξ ίσως να ολοκληρώνει και να εμπλουτίζει μια συγκεκριμένη σχέση, αλλά δεν είναι ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟ, σε οποιαδήποτε σχέση. Η έννοια «πρόσωπο» εν τέλει περιστρέφεται γύρω από το ποιοι είμαστε, σε μια ένθεη σχέση με τον συνάνθρωπό μας οποιουδήποτε φύλου. Η χαρά μιας Τριαδικής οικειότητας έρχεται, όταν πολεμούμε εναντίον της αμαρτίας ώστε να ορισθεί το ποιοι είμαστε εν Χριστώ, παρά όταν είμαστε στην αγκαλιά ενός άλλου ανθρώπου – όσο άνετα και επιβεβαιωτικά αυτή η εμπειρία κάνει την πλανημένη και θρυμματισμένη καρδιά μας να νοιώθει.
Δεύτερον, η λέξη «καταδικασμένος» είναι πολύ βαρειά. Υπονοεί μια ζωντανή κόλαση, βασανισμό και απελπισία. Όσο επιπόλαιο και αν ακούγεται, η ζωή χωρίς σεξ ΔΕΝ είναι μια καταδίκη. Άνθρωποι με Ε.Ι.Φ. δεν είναι οι μόνοι στον κόσμο που είναι «καταδικασμένοι» να βιώνουν την εγκράτεια παρά την θέλησή τους και τις επιθυμίες τους. Το να έχει κανείς την δυνατότητα μιας αφοσιωμένης μονογαμικής σχέσης επειδή είναι ετεροφυλόφιλος δεν αποτέλεί εγγύηση πως αυτό το πρόσωπο θα βρεθεί σώνει και καλά σε μια τέτοια σχέση. Εκτός αυτού, μια μονογαμική ετεροφυλόφιλη σχέση δεν αποτελεί εγγυημένη περίφραξη εναντίον του πειρασμού, της λαγνείας και της ανοιχτής αμαρτίας. Οι επιλογές πάντα υπάρχουν, οι ανίερες επιθυμίες θα συνεχίσουν να είναι αχαλίνωτες, και δεν αποκλείεται να μαραζώνει κανείς μέσα σε μοναξιά και απελπισία, ακόμα και μέσα στα πλαίσια ενός ετεροφυλόφιλου γάμου όπως τον θέσπισε ο Θεός.
Τρίτον, ούτε η αγαμία είναι κόλαση. Μάλιστα, στο Α΄Προς Κορινθίους κεφ.7 προβάλλεται ως η «Κάντιλλακ» όλων των οχημάτων προς την αρετή και την υπηρεσία προς τον Θεό. Στις Προτεσταντικές «εκκλησίες», οι «διακονίες για ανύπαντρους» αποτελούν τρανή απόδειξη της επικρατούσας νοοτροπίας πως «κάτι τρέχει» με τον Χριστιανό που ενστερνίζεται την ζωή της αγαμίας. Αγιογραφικά όμως, η αγαμία δεν υπονοεί μια ζωή χωρίς βαθειές φιλίες, οικειότητα και αγάπη. Μάλλον υπονοεί να μαθαίνουμε να έχουμε οικειότητα και να αγαπούμε τον Χριστό όπως Εκείνος αγαπούσε: ως ένα άγαμο ανθρώπινο ον. Ίσως να μην είναι μια πνευματική πειθαρχία που θα επιλέγαμε από το κοσμικό μενού, αν μας δινόταν η δυνατότητα επιλογής, όμως είναι πραγματικά μια πειθαρχία που όλοι οι Χριστιανοί ίσως χρειασθεί – σε κάποια στιγμή, ακόμα και μόνιμα – να δεχθούμε, για χάρη της Βασιλείας.
Η Καρολίνα παρατήρησε πως ακόμα και τα έγγαμα πρόσωπα καλούνται να έχουν αυτοσυγκράτηση. Ο Ανδρέας δήλωσε πως η ζωή χωρίς σεξ ίσως είναι κάτι δύσκολο να το αποδεχθεί κανείς, δύσκολο να το κατορθώσει, να είναι μια σκληρή προοπτική, μια ανεκπλήρωτη επιθυμία, αλλά δεν είναι ακατόρθωτο πράγμα, και απέχει πολύ από το να είναι «καταδίκη». Ο μοναχισμός είναι μια επιλογή που όλοι την έχουν σκεφθεί, όμως ξέρουν πως δεν είναι «θεραπεία» για την Ε.Ι.Φ., όπως δεν είναι και για οποιοδήποτε άλλο αμάρτημα.

7. Ο ρόλος του Κλήρου

Ο Γρηγόρης είπε πως ποτέ δεν θα εξομολογείτο σε ένα παπά που είχε ακούσει να «ωρύεται» κατά των ομοφυλόφιλων. Ο Ανδρέας εξομολογείται στον παπά της ενορίας του, αλλά όχι για τα ζητήματα που αφορούν την δική του Ε.Ι.Φ. Για αυτά, επισκέπτεται μια Μοναχή. Μου είπε πως αν τον ρωτούσε ο παπάς του θα το παραδεχόταν, όμως δεν πρόκειται να το συζητήσει εθελοντικά μαζί του. Παρά την δυσφορία και τους φόβους, όλα τα πρόσωπα που ήρθαν στις συνεντεύξεις είχαν κάποιον έμπιστο πνευματικό οδηγό. Κάποιοι ήσαν ιερείς, κάποιοι ήσαν μοναχές, κάποιοι ήσαν λαϊκοί πνευματικοί σύμβουλοι ["Νεκρός": έδωσα links σε μία περίπτωση από κάθε "είδος" πνευματικών οδηγών που αναφέρει ο συντάκτης, ιερέα, μοναχή & λαϊκό· τα συγκεκριμένα πρόσωπα δίνονται ως παραδείγματα, χωρίς να έχουν σχέση με τους συνομιλητές του π. Στήβεν (με άλλους ομοφυλόφιλους, ίσως). Για τη σημασία της πνευματικής πατρότητας κατά την Ορθοδοξία, δες το post: Η επιστημονική έρευνα για το Θεό. Την περίεργη αντίδραση ενός άγιου πνευματικού σε σεξουαλικό ζήτημα, αξίζει να δεις εδώ]. Η εξασφάλιση της σχέσης αυτής είναι ένα ριψοκίνδυνα βήμα για το πρόσωπο με Ε.Ι.Φ., και δικαιολογημένα τους φοβίζει.
Είναι σαφές πως όλοι οι ιερείς δεν δημιουργήθηκαν ίσοι, και πως μερικοί ίσως δεν μπορούν να χειρισθούν τα θέματα Ε.Ι.Φ. εξ αιτίας δικών τους αδυναμιών. Οι κληρικοί οφείλουν να υποθέσουν πως αν κάποιο πρόσωπο με θέματα Ε.Ι.Φ. εκκλησιάζεται στην ενορία τους, το κάνει για να σωθεί – αλλιώς, θα πήγαινε αλλού. Και όπως είπε ο Ανδρέας, «Δεν σκοπεύω να κάνω πορείες γύρω από τον Ναό, ανεμίζοντας πανό ή κάτι τέτοιο. Δεν έρχομαι εδώ για να κάνω πολιτικές δηλώσεις ή να αλλάξω την κοινωνική πολιτική. Απλώς θέλω να είμαι ένα σεβαστό μέλος της ενορίας.» Το πρόσωπο με Ε.Ι.Φ. είναι επιφυλακτικό και διακριτικό, και οι κληρικοί που παίρνουν μια θέση ποιμαντική σε ό,τι αφορά την Ε.Ι.Φ. - με πριβέ συζητήσεις και κηρύγματα - είναι οι κληρικοί που κερδίζουν την εμπιστοσύνη. Κανένα από τα πρόσωπα των συνεντεύξεων δεν νοιαζόταν αν ο πνευματικός τους οδηγός είχε Ε.Ι.Φ. ή όχι. Το μόνο πράγμα που είχε σημασία ήταν να γίνουν αποδεκτοί ως πρόσωπα, καθώς και η πνευματική συμβουλή που θα τους δινόταν.

8. Η Εκκλησία

Ρώτησα αν ο οποιοσδήποτε το θεωρούσε απαραίτητο να «φανερωθεί» ενώπιον της εκκλησίας τους. Κανείς τους δεν ένοιωσε την ανάγκη αυτή, ούτε είδε την παραμικρή σοφία πίσω από τέτοια «αποκαλυπτήρια» μπροστά σε ολόκληρο το εκκλησίασμα, μάλιστα το θεώρησαν ασύνετο και κακό ως πρόταση. Από την άλλη, όταν τους ρώτησα αν τους τρόμαζε το ενδεχόμενο να τους «εξορίσουν», κανείς τους δεν ενδιαφέρθηκε. Τους ρώτησα «Πώς μπορεί η εκκλησία να βοηθήσει τα πρόσωπα με Ε.Ι.Φ.;» - μιας και εν τέλει το βάρος της θεραπείας της Ε.Ι.Φ. δεν πέφτει μόνο στις πλάτες του Κλήρου αλλά σε ολόκληρη την εκκλησία – ο Ανδρέας δήλωσε «Δεν έχω καλοσκεφθεί το πώς μπορεί η ενορία να ‘βοηθήσει’ ένα γκέϋ πρόσωπο. Εγώ θα ήθελα οι συν-ενορίτες μου να μην σκέφτονται αλλιώτικα για μένα. Να μου συμπεριφέρονται όπως τότε που νόμιζαν πως ήμουν ‘κανονικός’. Με γνωρίζουν εδώ και δέκα χρόνια. Υπηρετώ την ενορία μου ενεργά. Τι θα μπορούσαν να μου πουν τώρα;»
Ο Γρηγόρης διατύπωσε αυτή την πρόκληση: «Στις προσευχές προ της Θείας Κοινωνίας όλοι μας ομολογούμε πως είμαστε ‘πρώτος μεταξύ αμαρτωλών’. Κανείς δεν πρέπει να βλέπει τον συνάνθρωπο σαν να βρίσκεται ο ίδιος σε υψηλότερο πνευματικό έδαφος».
Πιστεύω πως το μήνυμα αυτό είναι σαφές. Οφείλουμε να υιοθετήσουμε την στάση πως όλοι μας στεκόμαστε στην βάση του Σταυρού, χρήζοντες το Έλεος. Η Εκκλησία είναι το Σώμα του Χριστού και πρέπει να είναι ο τόπος όπου βρίσκεται η καθαρή αγάπη του Θεού, η οποία δεν ξεχωρίζει τα πρόσωπα. Άσχετα από το πάθος με το οποίο παλεύει κανείς, οφείλουμε να είμαστε η Εκκλησία: το θεραπευτήριο για τους αμαρτάνοντες, ο τόπος που μπορούμε να θεραπευθούμε, να βρούμε την αποδοχή και τις σχέσεις που μας φέρνουν πιο κοντά στον Θεό μέσω αγάπης και ευσπλαγχνίας.
Στο κάτω-κάτω, το βασικό ανθρώπινο ζήτημα που όλοι μας αντιμετωπίζουμε είναι η μοναξιά και η αποξένωση. Η μοναξιά δεν είναι λειτουργία της σεξουαλικότητας, αλλά της αμαρτίας. Η θεραπεία για την αποξένωσή μας βρίσκεται στον Χριστό, στο Σώμα Του – την Εκκλησία. Η Εκκλησία χρειάζεται να είναι η Εκκλησία: το μέρος όπου η ταπεινή αγάπη αγκαλιάζει τους ασθενείς, τους βασανισμένους, τους συναισθηματικά, πνευματικά και σωματικά παραμορφωμένους, τους απόκληρους, τους χαμένους και τους μοναχικούς. Μέσα στην αγκαλιά αυτή διδάσκει την σημασία της αγάπης του Θεού, η οποία υπερβαίνει και θεραπεύει όλες τις ερημώσεις που επιφέρει η αμαρτία πάνω στον άνθρωπο, συμπεριλαμβανομένης και της έλξης στο ίδιο φύλο (Ε.Ι.Φ.).

Φωτο από εδώ

Μέρος Δεύτερο


Καλώς ήρθατε και σε αυτή την εκπομπή του «Στηβ του Μάστορα».
Έχουν περάσει 4 μήνες από την αρχική εκπομπή μου με θέμα την Ε.Ι.Φ. (Έλξη στο Ίδιο Φύλο).
Πολλά έχουν μεσολαβήσει από τότε - εν μέρει μια αύξηση σε κατασκευαστικές εργασίες (κάτι που μας κράτησε από κατασχέσεις και χρεωκοπίες μέχρι στιγμής…), εν μέρει η Ιεραποστολική μας Εκκλησία, εν μέρει η απασχόλησή μου με τα «Ορθο-γραφηματα» (“Orthographs”) καθώς και την νέα σειρά σατιρικών γελιογραφιών με τον ιδιόρρυθμο γέρο ερημίτη από το μπλογκ μου “Pithless Thoughts”, και εν μέρει απέφευγα αυτό το δεύτερο μέρος λόγω της ευαισθησίας της συνέχειας του θέματος. Τελικά όμως, συγκέντρωσα και συνέταξα τις ανταλλαγές όλων των email που έλαβα μετά από την πρώτη εκπομπή, και αυτό που ακολουθεί είναι το αποτέλεσμα. Δεν είναι ο τελευταίος λόγος επί του θέματος, αλλά μάλλον θα είναι ο τελευταίος δικός μου λόγος. Οπότε, χωρίς άλλα εισαγωγικά, προχωρώ κατ’ ευθείαν στις ερωταποκρίσεις.

ΕΡ: Ο όρος «Ε.Ι.Φ.» θυμίζει «Σύνδρομο». Μπορούμε να συζητήσουμε το θέμα χωρίς να βάζουμε ταμπέλες στον κόσμο;

ΑΠ: Έχοντας κουβεντιάσει με τους ανθρώπους που συμμετείχαν στην δημιουργία του αρχικού μέρους, οι ίδιοι προτίμησαν το «Ε.Ι.Φ.» αντί του «ομοφυλόφιλου» ή «γκέυ» ή «λεσβία». Το «Ε.Ι.Φ.» ορίζει την κατάσταση, όχι το πρόσωπο, όπως γίνεται με τις άλλες ταμπέλες. Δεν είναι υποτιμητικός ο όρος, ούτε «ταμπέλα», είναι απλώς ένας τρόπος περιγραφής του ζητήματος με το οποίο παλεύουν οι άνθρωποι, χωρίς να στιγματίζεται το πρόσωπο. Για λόγους επικοινωνίας έπρεπε να δοθεί κάποια ονομασία, και το «Ε.Ι.Φ.» ήταν η «προτιμώμενη ταμπέλα» που επιλέχθηκε για το παρόν άρθρο.

ΕΡ: Στηβ, προφανώς έχεις συμπονετική καρδιά για όσους παλεύουν με την ομοφυλοφιλία, όμως φοβούμαι πως μένεις γαντζωμένος στις θεολογικές έννοιες περί ομοφυλοφιλίας οι οποίες δεν είναι συμβατές με την πραγματικότητα. Ουσιαστικά, απαιτείς το 100% των γκέυ ανδρών να κάνουν κάτι που το 1% των «κανονικών» ανδρών δεν το κατορθώνει – ήτοι, να ζει με εγκράτεια. Αυτό είναι μια συνταγή για αποτυχία, για όλους τους απανταχού γκέυ άνδρες, οι οποίοι είναι καταδικασμένοι να αποτύχουν, με βάση την αρχή σου αυτή. Ο ορισμός «δεν είσαι η αμαρτία σου» δεν αναπαύει εμάς που ξέρουμε πως η σεξουαλικότητά μας είναι όντως μέρος της ανθρώπινης φύσης μας, όπως ισχύει και για τους ετεροφυλόφιλους. Η Εκκλησία μπορεί να έχει τον λόγο σε ζητήματα της πίστεως, όμως τα ζητήματα της επιστήμης, της ψυχολογίας και των διαγνώσεων δεν είναι της δικαιοδοσίας της. Ως άνδρας γκέυ που έχει κλάψει και προσευχηθεί την μισή μου ζωή, ξέρω πως δεν θα αλλάξω. Και στο τέλος έχω αποδεχθεί εγώ τον εαυτό μου, είτε με δέχεται η εκκλησία, είτε όχι.

ΑΠ: Δεν μπορώ να ισχυρισθώ πως δύναμαι να βιώσω τον πόνο σου, όμως μπορώ να πω ότι γνωρίζω αρκετά καλά την δυστυχία που σχετίζεται με την σεξουαλικότητα - και προσωπικά, αλλά και με τα χρόνια που είμαι σύμβουλος. Έχοντας πει αυτό, αισθάνομαι πως πρέπει να αντιτεθώ σε αρκετές από τις θεολογικές δηλώσεις και υποδείξεις σου, με κάθε καλοσύνη και συμπόνοια για τις προσωπικές σου πάλες.
Πρώτον, δεν είναι μόνο το 1% των ετεροφυλόφιλων ανδρών που καλούνται η που μπορούν να ζήσουν με εγκράτεια την ζωή τους. Δεν έχω στατιστικές, αλλά υπολογίζω πως τουλάχιστον 30% ή και πάρα πάνω των ετεροφυλόφιλων ανδρών είναι ανύπανδροι. Όλοι αυτοί καλούνται από τον Θεό να είναι εγκρατείς. Το αν ΕΙΝΑΙ ή αν ΜΠΟΡΟΥΝ να μείνουν εγκρατείς – είτε είναι ομοφυλόφιλοι είτε όχι – είναι ένα εντελώς άλλο ζήτημα. Οι θεολογικές αντιλήψεις είναι πολύ συχνά αντιφατικές προς τις δικές μας «προσωπικές πραγματικότητές», όμως ο σκοπός της θεολογίας είναι ο ορισμός της πραγματικότητας, και όχι να προσαρμόζεται σύμφωνα με τα προβλήματα που τυχόν έχει ο καθένας με αυτή.
Η «συνταγή για αποτυχία» είναι η ίδια, και για τους ετερο- και τους ομοφυλόφιλους – αν τυχόν υποθέτεις πως επειδή έχει κάποιος μια βιολογική επιθυμία, αυτό σημαίνει απαίτηση ή δικαίωμα να εκπληρωθεί. Από θεολογικής σκοπιάς, η πραγματικότητα είναι πως όλες οι «διαγνώσεις, οι ψυχολογίες και οι επιστήμες» είναι της πεπτωκυίας τάξης: όλες τους απλώς ορίζουν ή αναγνωρίζουν τους τρόπους της πτώσης μας. Όμως, δεν σημαίνει πως επειδή το επίσημο ευρετήριο DSM-IV δεν αναγνωρίζει κάτι ως «διαταραχή», στην πραγματικότητα δεν είναι κιόλας. Η δε Εκκλησία πράγματι ασχολείται με την διάγνωση ανθρωπίνων ζητημάτων, αφού περί αυτού ακριβώς είναι η Ανατολική πνευματικότητα: η θεραπεία του ανθρώπινου όντος, προς το κατ’ εικόνα του Θεού. Το ζήτημα όπως το βλέπω εγώ είναι πως η σεξουαλικότητα είναι όντως ΜΕΡΟΣ του ανθρώπινου στοιχείου μας, όμως δεν είναι ο υπερτερών ορισμός του, κάτω από τον οποίο λειτουργούν όλες οι άλλες όψεις του είναι μας. Η σεξουαλικότητα υπάγεται στην δημιουργημένη ανθρώπινη εικόνα της Τριαδικής αγάπης, η οποία υπερβαίνει το σεξ. Η Αγάπη της Τριάδος [=η αγάπη προς τον πλησίον, που είναι γήινη απεικόνιση της αγάπης του Πατέρα, του Υιού και του Αγίου Πνεύματος μεταξύ τους] είναι αυτό που θεραπεύει το ανθρώπινο ον, και όχι οι πολλαπλοί οργασμοί – όσο ευχάριστοι ή ισχυροί μπορούν να φαίνονται στον ψυχισμό μας.
Έτσι λοιπόν, το δόγμα δεν είναι μια απλή θεολογία προτάσεων ή μια θεωρία που μπορεί να «στραμπουληχθεί» ανάλογα με το «τι ισχύει για σένα, βάσει των προσωπικών σου προβλημάτων». Είναι ένας αντικειμενικός ορισμός του ανθρώπινου όντος που έχει δημιουργηθεί κατ’ εικόνα του Θεού. Και συνεπώς, το δόγμα ορίζει την δυνατότητα επιστροφής του ανθρώπινου όντος στην αγαπητική ζωή κατ’ εικόνα τού Τριαδικού Θεού. Το μόνο που κάνει η ψυχολογία είναι να διαγιγνώσκει τους τρόπους που εμείς υστερούμε για την απόκτηση εκείνης της δόξας.
Δεν πρόκειται για «αποδοχή του προσώπου σου» από την Εκκλησία…. Η Εκκλησία σε δέχεται πραγματικά, διότι ο Χριστός δέχεται ΟΛΑ τα πεπτωκότα ανθρώπινα όντα, άσχετα αν έλκονται σε αυτό που τους κάνει ζημιά. Όπως είπα στην πρώτη εκπομπή μου, ΟΛΟΙ μας ζούμε με κάποια συνέπεια της Πτώσης – είτε είναι πρόωρη φαλάκρα, χοντρά οπίσθια, προδιάθεση για αλκοόλ, ηρωίνης ή άνδρες. Όλοι μας εργαζόμαστε την σωτηρία μας μέσα στην συγκεκριμένη, δική μας πνευματική αρένα. Το να ζητά ο Θεός να παλεύουμε εναντίον μιας αυτοκαταστροφικής τάσης προκειμένου να αποκτήσουμε μια πνευματικά ανώτερη κατάσταση δεν αποτελεί «απόρριψη» - είναι συνταγή για θεραπεία. Καταστροφικό είναι όταν «αποδεχόμαστε τον εαυτό μας» - αν με αυτό εννοούμε πως επαναπροσδιορίζουμε τον ανθρωπισμό μας ώστε η ουρά να κουνάει τον σκύλο…
Θέλω να πω, πως δεν μπορούμε να επιτρέπουμε στις έλξεις και τις επιθυμίες μας να κυβερνούν τα συναισθήματά μας και αυτά να επαναπροσδιορίζουν την αυτο-αξία μας, αντί η «αληθινή αξία» μας ως το κατ’ εικόνα Θεού να καθορίζει τις επιθυμίες και τα αισθήματα με τα οποία λειτουργούμε και με τα οποία προσδιορίζουμε το άτομό μας. Υπάρχουν πολλά τμήματα του δικού μου, προσωπικού είναι, που ξέρω πως «δεν θα αλλάξουν ποτέ» - πίστεψέ με. Όμως δεν τα βλέπω ως «δώρα Θεού», ή σαν κάτι που πρέπει να εορτάζεται, ή σαν άδεια να «είμαι αυτό που είμαι». Εάν το έκανα αυτό, Κύριος οίδε πόσο περισσότερη καταστροφή θα άφηνα πίσω μου, απ’ ότι έχω ήδη αφήσει…
Διακινδυνεύοντας πως ίσως να ακούγομαι ψυχρός, επισημαίνω πως τα χρόνια των δακρύων δεν αποτελούν άδεια να επαναπροσδιορίζουμε τον ανθρωπισμό μας, προκειμένου να σταματήσουμε το κλάμα. Αν μη τι άλλο, τα δάκρυα είναι ένα υπαρξιακό και πνευματικό σήμα πως είσαι πράγματι ανθρώπινος επειδή παλεύεις ["Νεκρός": για τα δάκρυα δες αναφορά (σημείωση) στο τέλος του post: Η θρησκεία της χαράς - γελαστοί άγιοι]. Μόνο το ανθρώπινο είδος έχει την δυνατότητα να αυτοεξετάζεται, να εκτιμά και να θρηνεί επί ενός αυτοπροσδιορισμού. Και πολλοί από εμάς θα ξοδέψουν μια ολόκληρη ζωή ως πρόσωπα που θα θρηνούν για τους προσωπικούς περιορισμούς και προβλήματα που δεν τα είχαμε ζητήσει, για πράγματα που δεν μπορούμε να ελέγξουμε ή να αλλάξουμε, και τις συνέπειες των οποίων πρέπει να αντιμετωπίσουμε και να χειρισθούμε – είτε αυτό μας αρέσει, είτε όχι. Κατόπιν αυτού, ελπίζω να μην νομίζει κανείς πως τα λέω όλα αυτά «ελαφρά τη καρδία» ή επιπόλαια. Αυτή είναι στην πραγματικότητα η «αρένα», και η πάλη είναι μεγάλη, και δεν υπάρχει καμμία κοινοτυπία που να την κάνει να εξαφανισθεί ή να την ελαφρύνει, για κανέναν από εμάς που επιλέγει να μπει εκεί να παλέψει.

ΕΡ: Η Εκκλησία αποδέχεται τον γάμο, με το να τον δηλώνει Μυστήριο – δηλαδή κάτι που βοηθά τα πρόσωπα να πλησιάσουν τον Θεό. Οπότε, είναι εντάξει όταν ένας άνδρας και μια γυναίκα έχουν σεξουαλική οικειότητα μέσα στα πλαίσια εκείνου του γάμου, ενώ η σεξουαλική οικειότητα εκτός εκείνου του πλαισίου δεν είναι καλό. Τώρα ας δούμε ένα ζευγάρι του ιδίου φύλου, που είναι εξ ίσου αφοσιωμένος ο ένας στον άλλον, όσο ένα ζευγάρι αποτελούμενο από αντίθετα φύλα. Γιατί είναι εντάξει το σεξ ανάμεσα στο ετερο-ζευγάρι, αλλά δεν είναι εντάξει το σεξ στο ομο-ζευγάρι;

ΑΠ: Ας κάνω μια προσπάθεια να ξεδιπλώσω μερικές από τις σκέψεις μου, ελπίζω με την σωστή σειρά. Το ερώτημά σου περί γάμου και «αφοσιωμένων ζευγαριών» είναι θεμελιώδες σημείο, όταν συζητούμε για το ζήτημά μας. Υπάρχουν αρκετές πλευρές στο ζήτημα αυτό που έχω κατά νου. Λοιπόν, ορίστε το σκεπτικό μου – χωρίς να το βάζω σε συγκεκριμένη σειρά σημαντικότητας.
Εγώ νομίζω πως ο Δυτικός Χριστιανισμός έχει διαβρώσει τον γάμο, με την έννοια πως από την σεξουαλική επανάσταση της δεκαετίας του ’60 (αλλά ίσως και πολύ νωρίτερα), ο γάμος βλεπόταν σαν μια «άδεια για να κάνουμε σεξ» που εκδίδεται από την Εκκλησία. Τώρα, εσύ μπορείς να του φορέσεις όποιο μανδύα θέλεις, αλλά η ουσία πίσω από όλους αυτούς τους ισχυρισμούς περί «αφοσιωμένων σχέσεων» αφορά στην θρησκευτική ή κοινωνική-αστική νομιμότητα της δυνατότητας να έχουμε οργασμούς με κάποιον της επιλογής μας.
Ναι, ΕΙΝΑΙ όντως «εντάξει» για τα ετερο-ζευγάρια να κάνουν σεξ εντός του γάμου, αλλά ούτε αυτό δεν εγγυάται πως άπαξ και παντρευτείς, ΘΑ έχεις πάντοτε την ικανότητα ή την συγκυρία να κάνεις σεξ. Το ζήτημα στο μυαλό μου δεν είναι το ΠΟΣΟΙ άνθρωποι μπορούν ή δεν μπορούν να έχουν σεξ με όποιον θέλουν και όσο συχνά θέλουν, αλλά κάτι ακόμα πιο βασικό από αυτό, ήτοι, ποια είναι η νόμιμη θέση της γενετήσιας επαφής εντός του θεολογικού ορισμού της «αφοσιωμένης αγαπητικής σχέσης».
Οι ισχυρισμοί ΥΠΕΡ του σεξ (εντός ΟΠΟΙΑΣΔΗΠΟΤΕ αφοσιωμένης σχέσης) νομίζω πως βλέπουν το σεξ ως ένα «δικαίωμα», και την σεξουαλική έλξη ως μια επιθυμία που – αν μείνει ανεκπλήρωτη – θα αφήσει κάποια πλευρά της ανθρώπινης φύσης μας κάπως υστερημένη. Αυτό που λέω, είναι πως η επιθυμία για σεξ (με οποιονδήποτε) είναι κάτι το ανθρώπινο. Η εκπλήρωση αυτής της επιθυμίας (με οποιονδήποτε) ΔΕΝ είναι «δικαίωμα» που μπορεί να εκπληρωθεί στην τύχη, ή εντός του όποιου πλαισίου που εγώ αποφασίζω πως είναι κατάλληλο για μένα, μόνο και μόνο επειδή το επιθυμώ και επειδή νομίζω πως αυτό πρέπει να αποκτήσω για να είμαι ολοκληρωμένος ως άνθρωπος.Η σεξουαλική ικανοποίηση δεν είναι ούτε «δικαίωμα», ούτε κεντρικό σημείο στον ορισμό του ανθρώπινου όντος. Το φύλο είναι αυτό που ορίζει το δημιουργημένο ανθρώπινο ον, και όχι η σεξουαλικότητά του. Εκατομμύρια άνθρωποι έχουν ζήσει και ζουν χωρίς σεξ, και ο ορισμός αυτών ως ολοκληρωμένων ανθρώπινων όντων δεν έχει προσβληθεί. Το γεγονός πως ΜΕΡΙΚΟΙ άνθρωποι μπορούν να εκπληρώνουν σεξουαλικές επιθυμίες εντός κάποιου θεολογικού πλαισίου του γάμου, καθώς και ο ορισμός του ανθρώπινου όντος, δεν νομιμοποιούν την σεξουαλική οικειότητα για όλους τους ανθρώπους, σε οποιεσδήποτε συνθήκες.
Όμως δεν σημαίνει πως κάθε αφοσιωμένη οικειότητα κατά βάση αφορά την σεξουαλική οικειότητα, και θα τόνιζα εδώ πως η Εκκλησία νομιμοποιεί ΟΛΕΣ τις αφοσιωμένες σχέσεις. Το μοναστήρι αποτελείται από ομάδα ατόμων του ιδίου φύλου που ζουν μέσα σε μια αφοσιωμένη σχέση. Δεν έχουν την ευλογία της Εκκλησίας για σεξ, όμως ζουν μια οικειότητα μεταξύ τους που θα μπορούσε να ξεπεράσει εκείνη του γάμου. Η οικειότητα είναι ο λόγος που δημιουργήθηκε ο άνθρωπος. Ο σεξουαλισμός υπάγεται σε αυτήν, και ΔΥΝΑΤΑΙ να είναι μέρος της οικειότητας, και ναι, είναι κάτι που μας κάνει να αισθανόμαστε ωραία και πιο κοντά ο ένας στον άλλον, όμως δεν είναι αυτό που ορίζει την οικειότητα. Μάλιστα συχνά γίνεται φράγμα προς την αληθινή οικειότητα, ακόμα και στις σχέσεις των ετερο-φυλόφιλων. Το γεγονός αυτό είναι γερά τεκμηριωμένο από την ψυχολογική έρευνα των έγγαμων ατόμων και των ψυχο-σεξουαλικών υποθέσεων. Και, όπως είχε κάποτε πει ο ηθοποιός Woody Allen, «Το σεξ χωρίς αγάπη είναι μια κενή και κούφια εμπειρία, αλλά σαν μια κενή και κούφια εμπειρία, είναι μια από τις καλλίτερες.»

ΕΡ: Ναι, αλλά σε ό,τι αφορά τις σχέσεις, στους ετερο-φυλόφιλους τουλάχιστον δίνεται η ευκαιρία να έχουν ένα αγαπητικό ταίρι στη ζωή τους. Εγώ πιστεύω πως η σεξουαλική πλευρά είναι το αποκορύφωμα μιας βαθύτερης οικείας σχέσης. Είναι η απώτατη έκφραση αγάπης μέσα στην οικειότητα. Η Γραφή μιλάει για την αγαμία ως δώρο μεν, αλλά πως δεν είναι για όλους. Και πάλι η Γραφή μας υπενθυμίζει πως «δεν είναι καλό ο άνθρωπος να είναι μόνος». Δεν απομένει καμμία εναλλακτική προοπτική για τον ομοφυλόφιλο.

ΑΠ: Πάντοτε θίγω τα ζητήματα οικειότητας/σεξ με μεγάλο φόβο, επειδή οι λόγοι ακούγονται σκληροί, χωρίς συμπόνοια και σαν να πατρονάρω, ειδικά επειδή εγώ είμαι έγγαμος και ετερο-φυλόφιλος οπότε, ό,τι και αν πω, φυσικά μπορεί να αγνοηθεί επειδή θα σκεφθούν «ε, βέβαια, εύκολο είναι για ΜΕΝΑ να τα λέω αυτά…».
Κατόπιν αυτού, εγώ νομίζω πως και οι ομο- και οι ετερο- είναι θύματα της Δυτικής, ρομαντικοποιημένης και σεξουαλισμένης μας κουλτούρας. Ενώ το σεξ ΜΠΟΡΕΙ να αποτελέσει ΜΙΑ έκφραση οικειότητας, οφείλω να διαφωνήσω μαζί σου… ΔΕΝ είναι η υψηλότερη ή η βαθύτερη ή η καλλίτερη έκφραση. Νομίζω πως όλοι θα συμφωνήσουν πως η ύψιστη έκφραση αγάπης και οικειότητας ήταν ο Χριστός επάνω στον Σταυρό, στην αυτοθυσία Του για τον άνθρωπο. Το σεξ – ή ακόμα και η σωματική επαφή – δεν είναι μια αναγκαιότητα για την οικειότητα, αλλά, για να είμαι ειλικρινής, προσωπικά προτιμώ την οικειότητα μαζί με σεξ, παρά την οικειότητα χωρίς αυτό.
Οπότε, η ευκαιρία και η επιθυμία για γάμο στους ετεροφυλόφιλους δεν εγγυάται το οικείο σεξουαλικό ταίρι σε κανέναν από αυτούς. Μπορώ να πω ότι έχω συμβουλέψει τον ίδιο αριθμό ετεροφυλόφιλων ανδρών που θρηνούσαν επειδή δεν μπορούσαν να βρουν συζύγους, όσο και των ομοφυλόφιλων ανδρών που έπρεπε να παραιτηθούν από τους «εραστές» τους για χάρη της πίστεώς τους. Ο πόνος της μοναξιάς και των ανεκπλήρωτων επιθυμιών είναι ο ίδιος για αμφότερους.
Έτσι λοιπόν, επειδή το σεξ εντός γάμου είναι «αγιογραφικά νόμιμο» για τους ετεροφυλόφιλους, δεν σημαίνει πως η πάλη είναι λιγότερο έντονη για κάποιον που δεν μπορεί να εκπληρώσει μια επιθυμία για γάμο και σεξ εξ αιτίας κάποιου σωματικού θέματος ή ψυχολογικού προβλήματος ή γενετικής ατέλειας.
Ήταν κάτι ανήκουστο για έναν ομοφυλόφιλο άνδρα που είχα πιάσει κουβέντα, πως οι ετεροφυλόφιλοι που δεν δύνανται να έχουν μια «νόμιμη ετεροφυλοφιλική σχέση» νιώθουν το ίδιο έντονα και πρέπει να παλέψουν το ίδιο δυνατά εναντίον της λαγνείας, της πορνείας και των παθών, όσο και ένας ομοφυλόφιλος.
Η εκούσια ή ακούσια αγαμία είναι κατάρα για εκείνον που δεν μπορεί να κάνει αυτό που η βιολογία τους ωρύεται να κάνει, λόγω της «θρησκείας» τους. Δεν είναι μόνο ο ομοφυλόφιλος που ΠΡΕΠΕΙ να επιλέξει να είναι «ευνούχος για χάρη της Βασιλείας», παρ’ ότι δεν αισθάνεται πως έχει το «δώρο της εγκράτειας». Οι Γραφές διδάσκουν πως όλοι έχουμε την ίδια κλήση – άσχετα με τον προσανατολισμό μας, άσχετα με τους λόγους που δεν δυνάμεθα να κάνουμε σεξ εντός ενός ετεροφυλόφιλου γάμου, ήτοι: την κλήση προς εγκράτεια. Όπως με ΟΠΟΙΟΔΗΠΟΤΕ «κουσούρι», προσανατολισμό, τάση και συνήθεια, η υπόσχεση του Θεού είναι η ίδια: Το αγκάθι ίσως δεν αφαιρεθεί ποτέ, όμως η Χάρις Του μας αρκεί.
Συγχωρήστε με αν ακούστηκα άκαρδος – είναι ό,τι πιο μακριά από την αλήθεια. Το θέμα είναι πως κανένας μας δεν μπορεί να ζει στο πετσί του άλλου εντελώς, οπότε συνήθως θεωρούμε πως ο δικός μας υπαρξιακός πόνος είναι μεγαλύτερος από του διπλανού – αλλά αυτό είναι εν τέλει ναρκισσισμός, είναι αυτό που μαστίζει όλους μας όταν πρόκειται για τα ιδιαίτερα δικά μας ελαττώματα και πτώσεις.

ΕΡ: Ωχ… αυτό μου έλειπε τώρα – να ακούσω τη λέξη «ευνούχος». Γι’ αυτό παλεύω και έχω αμφιβολίες με το όλο ζήτημα του «ομοφυλόφιλος = κακό, ετεροφυλόφιλος = καλό». Ξέρω πως απλουστεύω τα πράγματα, αλλά στην πραγματικότητα, έτσι είναι. Ακούω την μια πλευρά να αμφισβητεί την αγιογραφική ερμηνεία και πλαίσιο, μετά η άλλη πλευρά πάντα θυμίζει στους ομοφυλόφιλους πως δεν πρόκειται ποτέ να κληρονομήσουν την Βασιλεία αν ενεργούν πάνω σε αυτά που νοιώθουν. Αλλά κατ’ εμέ, η ουσία είναι πως αν πρέπει να αρνηθώ αυτό που το αισθάνομαι φυσικό, θα σημαίνει κάτι παραπάνω από μια ζωή χωρίς σεξ. Θα σημαίνει μια ζωή χωρίς μια πολύ σπουδαία μορφή οικειότητας, πιο σπουδαία και από ένα καλό φίλο ή φιλαράκι. Θα σημαίνει να μην έχω ένα ταίρι με το οποίο θα μοιράζομαι και θα περπατάω την ζωή μου. Θα σημαίνει «όχι ραντεβού». Θα περιορίζει την ζωή μου και θα με καταντήσει να νοιώθω λιγότερο από άνθρωπος. Όταν ακούω τη λέξη «ευνούχος», φαντάζομαι κάποιον που του έχει αφαιρεθεί ο ανδρισμός δια της βίας ή κατ’ επιλογήν. Εγώ ξέρω πως για μένα, αυτό δεν είναι δώρο που μου έχει δοθεί.
Για μένα, το να αρνηθώ την προσωπικότητά μου είναι κατάρα. Το ερώτημα που πάντα έρχεται στο μυαλό μου είναι το «Γιατί;». Δεν πρόκειται για επιλογή να ψευδόμαστε ή να είμαστε ανυπάκουοι – είμαστε απλώς άνθρωποι που αναζητούν την συντροφικότητα και την αγάπη. Καθώς γερνάμε, οι φίλοι γίνονται όλο και περισσότερο περαστικοί, και οι άνθρωποι έχουν οικογένειες και ζωές να φροντίσουν. Ο άνθρωπος που δεν έχει αυτά τα πράγματα δεν έχει μείνει με πολλά.

ΑΠ: Δεν νομίζω πως στην Ορθοδοξία ισχύει το «ομοφυλόφιλος = κακό, ετεροφυλόφιλος = καλό». Πιθανόν αυτό να διδάσκεται, σε κάποιους Χριστιανικούς κύκλους. Στο μεγάλο σχέδιο της Ορθόδοξης θεώρησης της σωτηρίας, ο ΟΠΟΙΟΣΔΗΠΟΤΕ «ενεργεί πάνω σε αυτά που νοιώθει» κινδυνεύει να μην κληρονομήσει την Βασιλεία. Ο μπούσουλας για την ζωή και την αγιότητα ΔΕΝ είναι αυτά που αισθανόμαστε. Αυτό που «νοιώθει φυσικό» ή ακόμα μας αναπαύει ή μας δίνει χαρά, στην πραγματικότητα μπορεί να είναι ανίερο και εν τέλει μια άρνηση της αληθινής μας προσωπικότητας. Πουθενά μέσα στις Γραφές ή στις διδαχές της Εκκλησίας δεν εντελλόμεθα να αρνηθούμε την φιλία, την αγάπη ή την βαθειά αφοσίωση σε ένα άλλο ανθρώπινο ον. Μάλιστα, αυτά ακριβώς είναι που μας κάνουν ανθρώπινους.
Η πρόκληση, και για τους ετεροφυλόφιλους και τους ομοφυλόφιλους είναι το πώς να τα κάνουν αυτά κατά τρόπο θεάρεστο, που δεν εμπλέκει την σάρκα και τα πάθη, και δεν παραβιάζει τα δικά μας σώματα, ούτε των άλλων. Ο όρος «ευνούχος» στα πλαίσια του Ευαγγελίου δεν είναι ένας ακούσιος ευνουχισμός, αλλά ένας εκούσιος περίπατος για χάρη της «ομορφιάς της παρθενίας» - μια φράση που δεν ακούγεται ΠΟΤΕ στην μοντέρνα κουλτούρα μας.
Δεν καλούμεθα να αρνηθούμε τον ανθρωπισμό μας, αλλά την σάρκα μας. Δεν καλούμεθα να αρνηθούμε την εικόνα του Θεού βάσει της οποίας δημιουργηθήκαμε, αλλά καλούμεθα να αρνηθούμε τα πάθη μας. Και αυτό δεν είναι μόνο για τους ομοφυλόφιλους, είναι για όλους τους ανθρώπους, άσχετα το πόσο φυσικά ή ένθερμα αισθάνονται για την οποιαδήποτε σχέση. Δεν ξεχωρίζονται οι ομοφυλόφιλοι στην αμαρτία της πορνείας ή της μοιχείας. Οποιαδήποτε σεξουαλική αμαρτία, από οποιοδήποτε πρόσωπο, αποτελεί παραβίαση μιας πλευράς της πραγματικής μας προσωπικότητας.
Ο γάμος συνιστάται από τον Θεό, ως ΕΝΑ μονοπάτι προς την σωτηρία. Άλλο είναι ο γάμος, άλλο η παρθενία. Αμφότερα έχουν τα οφέλη τους και τα προβλήματά τους. Ο ετεροφυλόφιλος γάμος είναι κάτι παραπάνω από σεξουαλική οικειότητα, και όποιος είναι παντρεμένος για αρκετό διάστημα θα σας πει πως το σεξ είναι το πρώτο πράγμα που εξαφανίζεται όταν χαθεί ή παραβιασθεί η πνευματική και συναισθηματική οικειότητα.
Όχι, το «χορτάρι ΔΕΝ είναι πιο πράσινο», με «άδεια για σεξ» - αν έτσι τον βλέπουμε τον γάμο. Όπως είπα νωρίτερα, ο γάμος ίσως μοιάζει εξωτερικά να είναι η «άδεια του Θεού για να κάνουμε σεξ», αλλά ακόμα και εντός γάμου, η προοπτική αυτή μπορεί να μην είναι διαθέσιμη ή δυνατή - χωρίς να φταίει ο ένας από τους δύο - λόγω αρρώστιας, αναπηριών ή διανοητικής ασθένειας. Γνωρίζω αρκετούς ανθρώπους που είναι έγγαμοι και δεν μπορούν να έχουν σεξουαλικές σχέσεις. Και λοιπόν; Ο γάμος δεν επιβιώνει με το σεξ, ούτε είναι το σεξ απαραίτητο για τον γάμο, προκειμένου να ευδοκιμήσουν και να βαθύνουν όλες εκείνες οι «μη-σωματικές» οικειότητες.
Όπως έχω ξαναπεί, δεν είναι οι ομοφυλόφιλοι η μόνη ομάδα ανθρώπων που η Χριστιανική πίστη τους αφαιρεί το «δικαίωμα στο σεξ». Η σεξουαλική οικειότητα δεν είναι ένα ανθρώπινο δικαίωμα. Η κουλτούρα μας μπορεί να μας εγγυάται την «επιδίωξη της σεξουαλικής χαράς», το Ευαγγέλιο όμως, όχι. Το Ευαγγέλιο μας εγγυάται την επιδίωξη της πλήρους προσωπικότητας και μας παρέχει και την συνταγή για αυτήν. Όσο ισχυρό και αν είναι το ένστικτο και το συναίσθημα αυτό στην ανθρώπινη ύπαρξη, η σεξουαλική οικειότητα δεν είναι μια αναγκαιότητα για την πραγμάτωση της προσωπικότητας, ούτε είναι αναγκαία για την απόκτηση βαθειάς επικοινωνίας και οικειότητας με έναν άλλον άνθρωπο – άνδρα η γυναίκα – ασχέτως προσανατολισμών.
Κατόπιν αυτού, εγώ αντιλαμβάνομαι την μοναξιά και την απελπισία στην φωνή σου. Οι ομοφυλόφιλοι δεν είναι οι μόνοι άνθρωποι στον κόσμο που είναι μόνοι, που ζητούν την φιλία, την οικειότητα και την σύνδεση. Ο κόσμος είναι γεμάτος από απελπισμένους και μοναχικούς ανθρώπους που δεν ξέρουν πώς να συνδεθούν με έναν άλλον άνθρωπο, και πώς να έχουν μια οικειότητα που δεν καθορίζεται από την σεξουαλικότητα και το σωματικό στοιχείο. Τους συναντώ καθημερινά.
Κατ’ αυτήν την έννοια, είμαστε όλοι θύματα της κουλτούρας μας που μας ταΐζει με το ζόρι το «σεξ ως οικειότητα» και την ολοκλήρωση ως ανθρώπινα όντα μέσω του σεξ και του ρομαντισμού. Αγοράσαμε ένα κάλπικο ορισμό, και μετά απελπιζόμαστε επειδή οι ζωές μας δεν πρόκειται ποτέ να μοιάσουν με εκείνον τον ορισμό.
Αλλά και πάλι, όλα αυτά είναι εύκολα να συζητούνται μέσα στο Διαδίκτυο. Είναι απελπιστικά δύσκολο να συμβιβασθούμε με αυτά στη μέση της νύχτας, όταν δεν έχουμε κάποιον να μοιρασθούμε το κρεβάτι μας και κάθε κύτταρο του σώματός μας λαχταρά να έχει ένα ζεστό κορμί δίπλα μας, άσχετα με τον προσανατολισμό μας. Και δεν μπορεί κανένα θεολογικό ποντιφικό κήρυγμα να το κάνει πιο εύκολο. Να με συγχωρείτε αν ακούγομαι πως μειώνω τον πόνο σας. Απέχει πολύ από την πρόθεσή μου.

ΕΡ:: Είμαστε κάτι περισσότερο από μοναστικοί και ασκητές. Είμαστε άνθρωποι που χρειάζονται την Αγάπη και νοσταλγούν την σχέση και το ανθρώπινο άγγιγμα. Επίσης χρειαζόμαστε οικογένειες και ενήλικες σχέσεις. «Δεν είναι καλό ο άνθρωπος να είναι μόνος»…

ΑΠ: Οφείλω να παρατηρήσω κάτι, επί του σχόλιου «Είμαστε κάτι περισσότερο από μοναστικοί και ασκητές», επειδή υπαινίσσεται μια αντιπαράθεση ανάμεσα στην ασκητική ζωή και την «πληρότητα, οικειότητα, οικογένεια, σχέσεις κλπ.». Η λέξη «ασκητισμός» στην Ορθόδοξη ορολογία ισχύει για όλους. Δεν είναι αποκλειστικά για τους μοναχούς, τους ριζικά αφοσιωμένους ή τρελούς ζηλωτές. Είναι ο ορισμός της επίπονης και μακράς διαδικασίας της θεραπείας της ανθρώπινης ψυχής που έχει ταλανιστεί από την φθορά, τον θάνατο και την ματαιότητα της πεπτωκυίας αυτής τάξης. Στον βαθμό που κανείς ενστερνισθεί την διαδικασία, στον βαθμό αυτό θα βιώσει και την θεραπεία της ψυχής του. Κατ’ αυτήν την έννοια, όλοι μας καλούμεθα στον ασκητισμό – στην άρνηση της λαγνείας της σάρκας, της λαγνείας των οφθαλμών, και της ματαιότητας της ζωής αυτής.
Αυτά είναι ορατά με πολλούς τρόπους, και το κάθε πρόσωπο έχει προδιαθέσεις, προβληματισμούς και τάσεις που έχουν προκύψει μέσω γενετικής, φύσης και ανατροφής. Η πραγματικότητα είναι πως ο ασκητισμός όταν κατανοηθεί σωστά, μέσα στο πλαίσιο της Ορθόδοξης ανθρωπολογίας, περικλείει και αγκαλιάζει την δυνατότητα να είναι οι σχέσεις ΠΙΟ αυθεντικές στην ανθρώπινη φύση μας. Η πληρότητα, η οικειότητα και οι βαθειές σχέσεις είναι ακριβώς ο ΣΚΟΠΟΣ του ασκητισμού – όχι μόνο στην αρένα της Ε.Ι.Φ., αλλά σε κάθε πλευρά της ζωής μας, άσχετα από τον σεξουαλικό προσανατολισμό μας.
Ο ορισμός της «πληρότητας» δεν είναι η «άδεια» να ζούμε σύμφωνα με τα πάθη μας η τα αισθήματά μας ή αυτά που εμείς αντιλαμβανόμαστε ως «ανάγκες». Η εκπλήρωση επιθυμιών δεν σημαίνει απαραίτητα ολοκλήρωση της προσωπικότητάς μας. Κανένας ασκητισμός δεν είναι ευχάριστος ή εύκολος. Τα αποτελέσματα και οι στόχοι της αυταπάρνησης συνήθως δεν αποκτώνται όσο είμαστε απασχολημένοι με την πάλη μας. Οι πνευματικές πειθαρχίες μιας ασκητικής ζωής μέσα σε Ορθόδοξο πλαίσιο περικλείουν την ολότητα της ανθρώπινης ύπαρξης, και όχι μόνο τον σεξουαλικό προσανατολισμό.
Στην τελική ανάλυση, οι ρίζες της ανθρώπινης απελπισίας, της έλλειψης οικειότητας και των γνήσιων σχέσεων, όλα έχουν στη βάση τους ένα πυρήνα ζητημάτων που αποτελούνται από πλήθος ανθρωπίνων αποτυχιών και αδυναμιών, και η Ε.Ι.Φ. είναι απλώς ένα από αυτά τα ζητήματα. Γι’ αυτό η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν καθιστά την ομοφυλοφιλία ασυγχώρητο αμάρτημα ούτε την δαιμονοποιεί, ΟΥΤΕ δίνει ψεύτικες υποσχέσεις θεραπείας και αλλαγής. Ο λαίμαργος, ο γυναικάς, ο εγωιστής, ο νάρκισσος, ο μίζερος, ο οργίλος, ο ανυπάκουος, ο τεμπέλης, κλπ… κλπ… ΟΛΟΙ αντιμετωπίζουν το ίδιο, δύσκολο μονοπάτι για την αποβολή των κουσουριών και των αδυναμιών τους, και βρίσκουν την θεραπεία και την πληρότητα μέσω μιας σκληρής και παρατεταμένης πάλης.
Οπότε, δεν μειώνω την αγωνία των ομοφυλόφιλων, απλώς τους ενημερώνω πως δεν είναι μόνοι τους, στις δύσκολες και απαιτητικές πάλες που αντιμετωπίζουν. Πιστεύω πως μέσα σε αυτό το πλαίσιο, όπως όλοι οι άνθρωποι που υποφέρουν, έτσι και οι ομοφυλόφιλοι είναι συχνά ναρκισσιστές όταν επιμένουν πως βιώνουν απελπισία και απόγνωση σε περισσότερο βάθος από άλλους ανθρώπους, και πως κανείς άλλος εκτός από άλλους ομοφυλόφιλους δεν μπορεί να καταλάβει πώς αισθάνονται.
Θυμάμαι έναν ομοφυλόφιλο άνδρα να μου λέει πως ΕΠΡΕΠΕ να δω την ταινία “Brokeback Mountain” επειδή περιέγραφε την ομοφυλοφιλική εμπειρία. Του είπα πως την είδα την ταινία “Brokeback Mountain” και για μένα δεν ήταν παρά μια γκέυ παραλλαγή της ταινίας “Bridges of Madison County”. Τελικά μου απάντησε «Κατάλαβα τι εννοείς». Οι ομοφυλόφιλοι δεν είναι οι μόνοι άνθρωποι στον κόσμο που παλεύουν με τις σχέσεις, με σεξουαλικές επιθυμίες και που εξ αιτίας αυτών, συνθλίβονται βαθύτατα. Ίσως να οφείλεται στην έντονη ενασχόλησή μου με τις ζωές των ανθρώπων, και γι’ αυτό βλέπω όλους να είναι σε μια μεγάλη μάχη, και κανενός η μάχη δεν είναι πραγματικά μεγαλύτερη από του άλλου.

************************************

Έτσι, δεν υπάρχει κάτι μέσα στην εκπομπή αυτή που σκοπεύει να μειώσει την αλήθεια των αγώνων κανενός, απλά προσπαθεί να ισιώσει το έδαφος, τού τι σημαίνει να παλεύει κανείς με τον εαυτό του και με τον Θεό. Η πραγματικότητα είναι πως όλοι άνθρωποι είναι αρρωστημένοι, όλοι είναι βασανισμένοι, και όλοι όσοι επιλέγουν να μπουν στην αρένα εμπλέκονται σε ένα απελπισμένο πνευματικό πόλεμο. Και η θεραπεία για όλους είναι το ασκητικό μονοπάτι της αυταπάρνησης, μέσα στο πλαίσιο μιας κοινωνίας αγάπης και οικειότητας.
Σαν τελευταία παρατήρηση, ένα από τα πράγματα που έχω συνειδητά αποφύγει στην εκπομπή είναι να δίνω συγκεκριμένες πνευματικές συμβουλές και οδηγίες. Έχω ανταλλάξει αρκετά μακροσκελή e-mail με ανθρώπους που έχουν δυσκολίες με τους πνευματικούς οδηγούς τους και τις πειθαρχίες που επιβάλλουν. Όπως είπα και στην προηγούμενη εκπομπή, δεν έχουν δημιουργηθεί ίσοι όλοι οι πνευματικοί πατέρες, και δεν είναι αμαρτία το να μην δέχεσθε εξομολόγηση ή πνευματική καθοδήγηση από κάποιον που δεν πιστεύετε πως είναι εφοδιασμένος να χειρισθεί τα ζητήματά σας. Η μόνη συμβουλή που μπορώ να δώσω σε μια εκπομπή είναι πως η ανεύρεση και η εγκατάλειψη ενός πνευματικού οδηγού πρέπει να γίνεται με πολύ μεγάλη προσοχή και νηφαλιότητα.
Και όπως είπα στην εισαγωγή, αυτές οι εκπομπές δεν είναι ο τελευταίος λόγος, ούτε καν ο «λόγος της Εκκλησίας» επί του θέματος της έλξης προς το ίδιο φύλο. Είναι οι δικές μου σκέψεις, και οι σκέψεις μερικών από αυτούς που είχαν συμφωνήσει να συμμετάσχουν σε μια συζήτηση του θέματος, στα πλαίσια του Χριστιανικού τρόπου ζωής, στα πλαίσια της Ορθοδόξου Πίστεως.
Εύχομαι αυτές οι εκπομπές να έχουν φανεί χρήσιμες, και ζητώ συγγνώμη από όσους τυχόν αθέλητα προσέβαλα και περιθωριοποίησα.

Μετάφραση στα Ελληνικά: Κ. Ν.

"Νεκρός για τον κόσμο": πιστεύω να έγινε φανερό ότι ο τίτλος που έβαλα στο post ήταν αρκετά προβοκατόρικος και στόχευε στο να τραβήξει περαστικούς μπλογκοναύτες. Πληρέστερος θα ήταν "Διάλογος παπά και γκέυ". Παρακαλώ να μη σκανδαλιστούν τυχόν πιστοί αναγνώστες, νομίζοντας ότι συκοφαντούμε τον π. Στήβεν ως ομοφυλόφιλο (που δεν είναι).
Ελπίζουμε να έχετε κερδίσει κάτι διαβάζοντας όλα τα παραπάνω - ίσως μόνο τούτο: ότι η Ορθοδοξία δεν είναι ρατσιστική, αποδέχεται κάθε άνθρωπο, κανένα δε θεωρεί αναμάρτητο και κανένα δε χαρακτηρίζει με ταμπέλα την αμαρτία του. Ο ρατσισμός & οι ταμπέλες προέρχονται από την κοινωνία, όπου χορεύουν τα πάθη του καθενός, όχι από τη διδασκαλία του Χριστού και των αγίων.
Πάντως αυτός ο προβοκατόρικος τίτλος νομίζω πως ταιριάζει στο πνεύμα του υποδιακόνου π. Στήβεν, που αγαπά το χιούμορ, και μάλιστα το καυστικό, όπως φαίνεται στο εξαιρετικό blog του, όπου σατιρίζει τον ευσεβισμό και τον ηθικισμό μας, δηλ. τη δήθεν "πίστη" και "αρετή", με τις οποίες κρύβουμε υποκριτικά τις αμαρτίες και τις αδυναμίες μας (όλοι λίγο πολύ, εκτός από τους αγίους, και πιο πολύ απ' όλους εγώ).
(*) Ο [υποδιάκονος] Steve Robinson είναι Αμερικάνος Ορθόδοξος Χριστιανός και ζει στο Φοίνιξ της Αριζόνα. Διατηρεί τη δική του εταιρεία κατασκευής. Πριν γίνει Ορθόδοξος, ήταν ευαγγελικός πάστορας και εκκλησιαστικός ηγέτης. Πιο πρόσφατα, ίδρυσε ένα από τα πιο δημοφιλή podcasts Ορθοδόξων στον πλανήτη - Our Life in Christ (Η ζωή μας εν Χριστώ) - το οποίο διαχειρίζεται με τον φίλο του Bill Gould [η σημείωση από εδώ].

Η προβληματική γύρω από την Ομοφυλοφιλία

Η παιδαγωγική των γονέων προς αποφυγή της ομοφυλοφιλίας
π. Σαράντη Σαράντου, εφημερίου Ι. Ν. Κοιμήσεως Θεοτόκου Αμαρουσίου
Με διάφορες τηλεοπτικές εκπομπές επιχειρείται τα τελευταία πέντε-δέκα χρόνια να ισοπεδωθεί κάθε ηθικό κριτήριο κυρίως στην πατρίδα μας, αλλά και γενικά στην παγκοσμιοποιούμενη παγκόσμια κοινότητα. Έντονα προβάλλονται τύποι ομοφυλοφίλων ως δυναμικές κοινωνικές προσωπικότητες, που μπορούν να αποτελέσουν πρότυπα προς μίμηση απελευθερωμένων ανθρώπων και καταξιωμένων σ' όλα τα επίπεδα ζωής.
Οι τηλεοπτικές δημοσιογραφικές κάμερες έχουν στραφεί άπειρες φορές τόσο στον πρόεδρο των ομοφυλοφίλων, όσο και στα διαφημιζόμενα μέλη του νεοσύστατου συλλόγου και φυσικά στις δραστηριότητές τους. Υπενθυμίζουμε πολύ συνοπτικά ότι πασχίζουν να μας περάσουν το μήνυμα ότι αυτοί είναι οι υγιέστεροι των ανθρώπων, ενώ όσοι δεν ανήκουν στο κλαμπ το δικό τους είναι οι ασθενείς.
Προ τετραετίας περίπου παρακολούθησα μία τηλεοπτική συζήτηση. Βασικός προσκεκλημένος ήταν ένας ταλαίπωρος ομοφυλόφιλος, ο οποίος, όπως εύκολα καταλάβαινε ο μέσος τηλεθεατής, είχε δελεασθεί από τη διοργανώτρια της τηλεσυζήτησης με την υπόσχεση χρηματικής υποστήριξης. Στο τραπέζι μετείχαν τέσσερις - πέντε επιφανείς μορφωμένες κυρίες, λογίου επιπέδου, που υπέβαλαν επίμονα στον ομοφυλόφιλο ερωτήσεις με τις οποίες επεδίωκαν να εκμαιεύσουν την απάντηση, ότι η ελληνική κοινωνία ήταν και είναι ρατσιστική, δε δέχεται την ελεύθερη σεξουαλική επιλογή τους και επιτέλους θα πρέπει η ελληνική κοινωνία τώρα πια να εκσυγχρονισθεί και να αποδέχεται και την ομοφυλοφιλία και τους ομοφυλόφιλους. Από τις αυθόρμητες και ειλικρινείς απαντήσεις του ταλαίπωρου τηλεοπτικού - και μη δασκαλεμένου όπως φαινόταν - θύματος δεν εξαγόταν το συμπέρασμα που επεδίωκαν οι επιφανείς διοργανωτές - ψυχαναλυτές του θύματος. Το μόνο που ενδιέφερε το θύμα ήταν να προκαλέσει τον οίκτο των τηλεθεατών και να αποσπάσει κάποια βοηθήματα, εφόσον προερχόταν από την τάξη των απόρων.
Παρά ταύτα η μάνατζερ της εκπομπής ανακοίνωσε με ενθουσιασμό εφήβου, ότι η ελληνική κοινωνία θα πρέπει να ανοίξει τους ορίζοντές της και να γίνει φιλανθρωπότερη στους ομοφυλοφίλους. Αυτό το συμπέρασμα όμως καθόλου δεν έβγαινε από την προηγηθείσα συζήτηση, αφού το μόνο που ενδιέφερε το βασικό πρόσωπο του ομοφυλοφίλου ήταν η οικονομική βοήθεια και όχι η συμμετοχή του σε εξαγωγή συμπερασμάτων.
Αυτή η νοοτροπία της διαφήμισης της ομοφυλοφιλίας συνδυάζεται και ταυτίζεται με την ανενόχλητη διακίνηση των ναρκωτικών, με την προώθηση των πορνοπεριοδικών και πορνοταινιών, με τον αφελληνισμό της Παιδείας μας και τον ευτελισμό της γλώσσας μας, της Ελληνικής σημαίας και των εθνικών εορτών μας, με την πυρετώδη μέριμνα για την αναβίωση της ειδωλολατρίας με τους Ολυμπιακούς αγώνες και με το συστηματικό σπάσιμο όλων των αξιών της ζωής στην Ελλάδα και ευρύτερα, των αξιών που έχουν δομηθεί πάνω στα Θεανθρώπινα βιώματα που διδάσκει η Ορθόδοξη Εκκλησία μας. Ο στύλος και το εδραίωμα της αληθείας, που μόνο η Ορθόδοξη Εκκλησία μας εκφράζει, σχετικοποιούνται και παζαρεύονται υπό τα όμματα όλων των ανθρώπων της υφηλίου, μέσα στις πανθρησκειακές "εκσυγχρονιστικές " συναντήσεις των δικών μας και των ξένων θρησκευτικών ηγετών της Οικουμένης.
Οι ομοφυλόφιλοι στις μέρες μας προβάλλονται, ενώ έχουν προηγουμένως αλλοτριωθεί πνευματικά. Η αλαζονία αποτελεί και το βασικότερο κίνητρο για να προβάλουν την ομοφυλοφιλία τους. "Κύριος όμως υπερηφάνοις αντιτάσσεται" μας λέγει η Αγία Γραφή. Γι’ αυτό και δεν μπορούν να απαλλαγούν από το φοβερό αυτό πάθος, αφού συνδυάζεται με την ύβρη και κατ' ουσίαν με την αμετανοησία.
Γι’ αυτό πάντοτε η ομοφυλοφιλία εθεωρείτο ως διάστροφη ερωτική σχέση μεταξύ ατόμων που ανήκουν στο ίδιο φύλο, ως ψυχοπαθολογικό φαινόμενο με επιπτώσεις σοβαρές πνευματικές, ψυχολογικές, κοινωνικές και βιολογικές- σωματικές. Μέχρι σήμερα και ενώ γίνονται έρευνες από τους ειδικούς ωστόσο δεν έχουν συμφωνήσει ότι ευθύνονται οι γονιδιακοί παράγοντες γι' αυτή τη διαστροφή. Καμία στατιστική επίσης δεν είναι δυνατό να μας δώσει τα πραγματικά, έστω και κατά προσέγγιση ποσοστά του "τρίτου φύλου" μεταξύ των προηγμένων λαών. Οι φερόμενες πάντως στατιστικές μιλούν για υψηλά ποσοστά που τεκμαίρονται και από τα αντίστοιχα οικογενειακά, ατομικά και κοινωνικά δράματα, που σχετίζονται με την ομοφυλοφιλία.
Ας μας επιτραπεί λοιπόν να καταθέσουμε την ταπεινή εμπειρία μας και τις παρατηρήσεις μας από τον ευαίσθητο ιερό χώρο της ιεράς εξομολογήσεως. Μέσα στην ιερότητα του Μυστηρίου η Θεία Χάρη ακυρώνει τα ανήκουστα αμαρτήματα γενικώς, και των ομοφυλοφίλων, και ο πνευματικός μαζί με τον μετανοούντα συγχαίρει για την άκρα φιλανθρωπία του Δεσπότου Χριστού. Να γιατί ο εξομολόγος δεν καταβάλλεται μολονότι ακούει τα αίσχιστα, γιατί εισπράττει και τη χαρά της αφέσεως που δίνει ο ίδιος ο Χριστός δια του πνευματικού στον ειλικρινώς μετανοήσαντα. Ο Άγιος Συμεών Θεσσαλονίκης υποστηρίζει ότι όπως είναι πολύ ευρύχωρο το ράσο του ορθόδοξου ιερέως, απέραντα πιο ευρύχωρη είναι η καρδιά του και ως εξομολόγου, γι’ αυτό και πάρα πολλοί από τους ομοφυλοφίλους εμπιστεύονται τον ιερέα και μόνο.
Γιά να μπορέσουμε να ερευνήσουμε σωστά το μέγα πρόβλημα της ομοφυλοφιλίας, πρέπει πρώτιστα να γνωρίζουμε τη φυσιολογία του υγιούς ερωτικώς ανθρώπου-ζεύγους, κεχωρισμένου από την ομοφυλοφιλία.
Τόσο η Γένεση, όσο και οι Άγιοι Πατέρες που ερμηνεύουν τη Γένεση με το Φώς της ακτίστου Χάριτος του Αγίου Πνεύματος βλέπουν δύο σχέδια στην προαιώνια βουλή του Θεού σχετικά με τη δημιουργία του ανθρώπου.
Και ο Άγιος Γρηγόριος Νύσσης και ο Μέγας Βασίλειος στηριζόμενοι στην Παλαιά Διαθήκη βλέπουν με θαυμασμό την πρώτη βουλή του Θεού που ήθελε ο Αδάμ να ολοκληρωθεί ως τέλεια προσωπικότητα μόνος του, χωρίς Εύα, χωρίς σύντροφο. Μαζί του και ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος εγκωμιάζει την ελευθερία του Θεού και την άκρα συγκατάβασή Του, που όταν αντιλαμβάνεται τη μοναξιά του Αδάμ, εναλλάσσει το σχεδιασμό του πλάσματός Του και δημιουργεί την Εύα εκ της πλευράς του ως σύντροφό του. Όμως ο αρχετυπικός σχεδιασμός του φιλανθρωποτάτου Θεού Πατέρα δεν πήγε χαμένος αλλά καταξιώθηκε πλήρως με την εκούσια ενανθρώπιση του δευτέρου προσώπου της Αγίας Τριάδος, του Κυρίου μας Ιησού Χριστού.
Έτσι κάθε άνθρωπος έχει το δικαίωμα της ελεύθερης επιλογής δύο σχεδίων του Θεού: Το ένα αποτελεί το συντροφικό τρόπο ζωής και το άλλο, τον κατά Χριστό και εν τω Χριστώ παρθενικό τρόπο ζωής. Δόξα τώ Θεώ η αγία Ορθοδοξία μας αγκαλιάζει και ευλογεί τα ζευγάρια σ' όλες τους τις δραστηριότητες, ευλογεί και καταξιώνει όλους τους μοναχούς και τις μοναχές που αγωνίζονται "εν τώ Χριστώ" για την εν αγάπη κοινωνία μαζί Του.
Ο εν Χριστώ άγαμος ή η εν Χριστώ άγαμη παρθένος έχουν την ευλογία και το εκούσιο χάρισμα να αφιερώνουν όλη τη ζωή τους και όλα τα ερωτικά τους στο Χριστό. Γι’ αυτό είναι μακαριώτατοι άνθρωποι οι παρθένοι που αγαπούν και φλέγονται για το Χριστό και ο Χριστός απαντά με πλούσια και όλο πλουσιώτερη χάρη, αγάπη, ειρήνη στις καρδιές τους. Αντίστοιχη και ανάλογη χαρά, ειρήνη και μακαριότητα απολαμβάνουν τα ζευγάρια που ζουν κατά το θέλημά Του. Μεγαλειώδης και αρχοντική είναι η εν Θεώ συζυγία της Παλαιάς Διαθήκης, η οποία εκφράζεται στις υπέροχες, θεόπνευστες και καθολικές τρεις πρώτες ευχές του Μυστηρίου του Γάμου οι οποίες έχουν υιοθετηθεί από τις μυριάδες των ζευγαριών της Καινής Διαθήκης ως τέλεια, μοναδικά και αναντικατάστατα χριστολειτουργικά αριστουργήματα του Ορθοδόξου Γάμου.
Μέσα σ' αυτό το μέγα κατά Παύλο, και όλους τους Αγίους Μυστήριο του Γάμου ο σύζυγος απολαμβάνει την αγάπη και την εκτίμηση της συζύγου του, όπως και η σύζυγος εισπράττει την θυσιαστική προσφορά αγάπης από το σύζυγό της. Και οι δύο τους ευλογημένοι με τις ευχές του αρραβώνος και του Γάμου ζουν όλες τις ποιότητες της αγάπης, της στοργής και της προνοίας του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, με τις πολλές πρεσβείες της Κυρίας Θεοτόκου συν πάσι τοις Αγίοις. Σφραγίζονται οι δύο σύζυγοι με την άκτιστη Χάρη του Αγίου Πνεύματος εις σάρκα μίαν, δηλαδή ψυχική και σωματική κοινωνία οσημέραι κορυφούμενες. Μέσα σ' αυτό το εύκρατο κλίμα αγάπης έρχονται τα παιδιά, καρποί - απτές ατράνταχτες αποδείξεις της αγάπης του Τριαδικού Θεού και της αγάπης των συζύγων.
Είναι από τα πλέον αυτονόητα, ότι η υπακοή των δύο συζύγων στο θέλημα του Θεού τους καθιστά πολύ διακριτικούς και ως προς την αγωγή τους προς τα παιδιά και ως προς τη συμπεριφορά των παιδιών προς τους γονείς. Ισορροπία, ειρήνη, χαρά, πληρότητα, δημιουργικότητα, και όλα τα άλλα τα καλά συνοδεύουν την κατά Χριστό αγία οικογένεια. Ο πατέρας και η μητέρα καταξιώνονται πολλαπλά ως γονείς. Οι αναπτυσσόμενες οικογενειακές υποχρεώσεις τους ωριμάζουν και τους εντοπίζουν στα άμεσα πολλά καθήκοντά τους ως γονέων, τα δε παιδιά αναπνέουν το ζείδωρο οξυγόνο της αγάπης του Χριστού, δια των τιμίων και υπάκουων γονέων τους. Το πλούσιο οξυγόνο της Αγάπης του Χριστού το μετασχηματίζουν τα παιδιά σε ισορροπία, σε φιλαδελφία και φιλοθεϊα, σε εξελισσόμενη δημιουργικότητα και εν Χριστώ κοινωνικότητα. Πού χώρος για ομοφυλοφιλία στα παιδιά, τοσούτο μάλλον καθ' όσον και τα παιδιά και οι γονείς έχουν την κραταιά Τριαδική Προστασία, τη δοκιμασμένη Σκέπη της Παναγίας και τη βοήθεια των Αγίων της Εκκλησίας μας. Όλα τα παραπάνω επισφραγίζονται και σταθεροποιούνται με το πρόγραμμα της προσευχής, της νηστείας και της τρυφής των Αγίων Αχράντων Μυστηρίων του Χριστού.
Γνωρίζουμε όμως από την Παλαιά Διαθήκη, το θεόπνευστο βιβλίο της Εκκλησίας μας και δη από τη Γένεση, ότι το πρώτο ζεύγος των πρωτοπλάστων δεν κράτησε την υπακοή του στο Θεό, γι’ αυτό και αλλοτριώθηκε ολόκληρη η ζωή τους, οι αναμεταξύ τους σχέσεις και όλο το φάσμα της τεκνογονίας τους.
Άπειρα προβλήματα σχέσεων σ' όλα τα επίπεδα παρακολουθούν από τότε και όλους τους μεταπτωτικούς απογόνους τους. Μοναδική θεραπεία βρίσκεται και επιτυγχάνεται μέσα στην Εκκλησία του Χριστού, ο οποίος χριστοποιεί και θεανθρωποποιεί τον ανδρισμό του συζύγου και την πατρότητά του, τη θηλυκότητα της συζύγου και τη μητρότητά της, τις σχέσεις τους με τα παιδιά τους και με όλη την υπόλοιπη εν Χριστώ αδελφότητα των Αγίων των μελών της Εκκλησίας και της ευρύτερης κοινωνίας. Χαρισματικά αλληλοπεριχωρείται η κατ' οίκον Εκκλησία με την ευρύτερη Καθολική Εκκλησία του Χριστού.
Τί γίνεται όταν η οικογένεια είναι μακριά από την Εκκλησία, τη ζωή της, τα Μυστήριά της; Μια διακριτή νοσηρή παθογένεια επιβαρύνει όλες τις σχέσεις που μπορούν να πάρουν τα παρακάτω πιθανά σχήματα:
Όταν η οικογένεια είναι οριστικά διασπασμένη, όλα λειτουργούν ανάποδα, διάστροφα. Οι υπεραυξημένες φροντίδες του ενός εκ των δύο γονέων που έχει την αποκλειστική ευθύνη του ενός ή περισσοτέρων παιδιών δημιουργούν τέτοιο άγχος και τέτοια ανασφάλεια που περνάει και στα παιδιά. Ο χωρισμένος πατέρας ή πιο πολύ η καταπικραμένη χωρισμένη μητέρα θα περάσουν στην ανατροφή του αγοριού ή του κοριτσιού την υποτίμηση του απουσιάζοντος συζύγου με συνέπειες κρίσιμες για όλη τη συγκρότηση του νέου παιδιού. Οι συνέπειες δεν μπορούν να μην επηρεάσουν και την ερωτική και σεξουαλική συμπεριφορά, την οποία ή θα καταστείλουν επικίνδυνα ή θα διεγείρουν επικίνδυνα.
Είναι πιθανή η προσκόλληση του μισοαπροστάτευτου αγχωμένου παιδιού των χωρισμένων σε εξωοικογενειακούς καλοθελητές, που μέσω του συναισθηματισμού μπορούν να προσεταιρισθούν την αγάπη του και να το οδηγήσουν στους δικούς τους ποταπούς σκοπούς. Ο άδικος πατέρας βεβαρυμμένος και με το εξωσυζυγικό μόλυσμα φορτώνει πάνω στα παιδιά του τα παράπονά του και τα απωθημένα του, διχάζοντας τα παιδιά. Η αδικημένη χωρισμένη σύζυγος, διαλυμένη από τις πιέσεις και το κρυφό μόλυσμα ενός παράνομου δεσμού βγάζει πάνω στα παιδιά τα δικά της απωθημένα, γεμίζοντας τα παιδιά με τις καμουφλαρισμένες κακίες της και διχάζοντας ανίατα τις τρυφερές νεανικές προσωπικότητες. Χωρίς βάσεις και με καταθρυμματισμένο το θεσμικό οικογενειακό περιβάλλον, ζώντας σ' ένα ιδεολογικό χάος τα παιδιά είναι ανά πάσα στιγμή εύκολη λεία του εμπόρου των ναρκωτικών και οποιουδήποτε που πουλάει σε οποιαδήποτε τιμή αγάπη, στοργή, ενδιαφέρον και τα σχετικά.
Εν τω μεταξύ ευκαίρως ακαίρως η αισχρή τηλεόραση διδάσκει στα παιδιά ότι μαγκιά είναι να δοκιμάσεις και λίγη "μαύρη", λίγη "άσπρη" και να αποκτήσεις "πολλαπλές εμπειρίες" μέσα από διάφορες σεξουαλικές επαφές, τα οποία με τη θέλησή σου μπορείς - κατά τους επιτηδείους - οποτεδήποτε να σταματήσεις. Ήδη όμως έχει σφιχταγκαλιασθεί η ως άνω παρανομία με την αλαζονεία, που φράζουν οριστικά το δρόμο της επιστροφής στην κάθαρση και στην αληθινή αποκατάσταση των χαμένων ευκαιριών.
Οι διογκωμένοι εγωϊσμοί και των δύο συζύγων, ως κληρονομικοί, μεταβιβάζονται στα παιδιά μαζί με όλο το πλέγμα των παραπάνω ψυχολογικών τραυμάτων που προκαλούν οι διαξιφισμοί των αντιπαρατιθεμένων συζύγων, που ζητούν αναγνώριση στη συνείδηση των παιδιών τους μονομερώς.
Στις περιπτώσεις των συμβατικών γάμων τα πράγματα δεν είναι καλύτερα. Εξωτερικά μπορεί να υπάρχει μια βιτρίνα καταπληκτική, όταν μάθει όμως τα ενδότερα κανείς εκπλήσσεται από τα απίστευτα προβλήματα. Αφάνταστη σκληρότητα από τον ένα σύζυγο προς τον άλλο και συνειδητή ή ασυνείδητη ακύρωση του ρόλου του άλλου συζύγου.
Στην περίπτωση αυτή των συμβατικών, αλλά μη διαλυμένων γάμων παρατηρούμε δύο σενάρια. Κατά την ταπεινή μας εκτίμηση, χωρίς να μιλούμε με απόλυτη στατιστική βεβαιότητα, οι αυταρχικές μητέρες είναι περισσότερες από τους αυταρχικούς πατέρες. Η μητέρα με την έντονη προσωπικότητα - που τις πιο πολλές φορές ισοδυναμεί με τον ανυπόταχτο εγωϊσμό - επισκιάζει την αυθεντικότητα του πατέρα, την οποία και συστηματικά υποβαθμίζει στις συνειδήσεις των παιδιών. Επομένως το αγόρι ή τα αγόρια της οικογένειας δεν έχουν την εικόνα του αυθεντικού πατέρα προς το αρχέτυπο του οποίου θα οικοδομήσουν και τη δική τους ανδρική προσωπικότητα. Αν μάλιστα και εξ αντικειμένου ο πατέρας είναι από τη φύση του αδύνατη και υποτονική προσωπικότητα, σχεδόν ανύπαρκτη, τότε τα πράγματα είναι πιο δύσκολα τόσο για τα αγόρια πολύ περισσότερο, όσο και για τα κορίτσια που ενδέχεται να τραπούν και αυτά προς την ομοφυλοφιλία, αφού και το γυναικείο μοντέλο πάσχει ως υπερτονικό και υπερδραστήριο και το ανδρικό ως ανίσχυρο στη διακυβέρνηση της οικογένειάς του. Ας μη λησμονήσουμε εδώ τη θέση, στην οποία θέλει ο Απόστολος Παύλος να βρίσκεται ο άνδρας. Στην προς Εφεσίους Επιστολή του λέγει ότι "ο ανήρ εστι κεφαλή της γυναικός, καθώς και ο Χριστός εστί κεφαλή της Εκκλησίας". Αυτή η θέση δε δηλώνει αξιολογική ανωτερότητα προς τη σύντροφό του, αλλά την ιδιαίτερη ικανότητα να διευθετεί με διάκριση και σωφροσύνη τα του εαυτού του και τα του οίκου του με τη Χάρη του Θεανδρικού αρχετύπου για όλους τους άνδρες, του Χριστού. Το όντως ανδρώδες εν Χριστώ φρόνημα βρίσκεται άλλωστε στη θυσιαστική προσφορά του συζύγου για τη σύζυγό του και κατ' επέκταση για την οικογένειά του.
Όταν υπάρχει παράλυση στον πρώτο της οικογένειας παραλύουν και τα ψυχοδυναμικά των παιδιών, αλλά και γενικότερα όλες οι επιλογές τους. Απεγνωσμένα επιζητούν άλλα πρότυπα για να δομήσουν την προσωπικότητά τους. Ενδόμυχα, υποσυνείδητα κάνουν χρόνια και χρόνια τις συγκρίσεις τους ανάμεσα στους δύο γονείς τους. Εφόσον τελικά απαξιώνεται μέσα τους το πρόσωπο του πατέρα, επόμενο είναι τα αγόρια να μη θέλουν να αγωνισθούν για τη συγκρότηση ανδρώδους προσωπικότητας. Προτιμούν την επόμενη επιλογή, εφ' όσον το γυναικείο πρότυπο της μητέρας φαίνεται ικανότερο. Αλλά και η διαμορφούμενη γυναικεία ψυχολογία των κοριτσιών εθίζεται στην ήσσονα - στη μικρότερη - προσπάθεια και όχι στην πορεία για κατάκτηση του όντως καταξιωμένου αυθεντικού συντροφικού γυναικείου ρόλου, αλλά του ομοφυλοφιλικού.
Το δεύτερο σενάριο που σχετίζεται με το συμβατικό γάμο θέλει τον πατέρα σκληρό και αυταρχικό. Και στην περίπτωση αυτή ενδέχεται τα αγόρια της οικογένειας να αντιδράσουν, να μισήσουν εσωτερικά τον πατέρα και την πατρική αυθεντία και να δημιουργήσουν μέσα τους άλλα πρότυπα, αντίθετα του συγκεκριμένου ανδρικού προσώπου του πατέρα τους, προς τον οποίο δεν έχουν τη δέουσα εκτίμηση. Γι’ αυτό και ρέπουν προς τα μη ανδρικά πρότυπα, αλλά τα γυναικεία. Παραπλήσια μπορούν να αντιδράσουν και τα κορίτσια της παραπάνω οικογένειας. Μη αντέχοντας τη σκληρή και άδικη συμπεριφορά του πατέρα, εκδικούμενες εσωτερικά και διάστροφα τον υπερβολικό σε αυστηρότητα πατέρα, επιλέγουν αυτόν τον ομοφυλοφιλικό τρόπο ζωής, για να ελαχιστοποιηθούν οι πιθανότητες εξάρτησής τους από ένα πιθανώς παρόμοιο σκληρό και άδικο σύντροφο σαν τον πατέρα τους. Η ομοφυλοφιλική σχέση με γυναίκες δημιουργεί μια μείζονα ψευτοασφάλεια από την ενδεχόμενη περιπέτεια σχέσεως με έναν άνδρα σκληρό και άδικο.
Φτηνό ψυχολογικό βόλεμα επομένως καταντά αρχικά η ομοφυλοφιλία, η οποία εξελίσσεται σε αντίστοιχη ομοφυλοφιλική σεξουαλική επιλογή, κατ' αρχή με ένα άτομο του ιδίου φύλου και μετέπειτα με πολλά άλλα, αφού δεν είναι δυνατό μια διάστροφη σχέση να ικανοποιήσει και να ισορροπήσει τη διαμορφούμενη προσωπικότητα του αγοριού ή του κοριτσιού, αλλά ανοίγει κάποια στιγμή ο δρόμος για πολλαπλές ερωτικές ομοφυλοφιλικές εμπειρίες.
Έχουμε επίσης παρατηρήσει, ότι σοβαρά σαρκικά αμαρτήματα των γονέων ως και εκτρώσεις, μπορούν να μολύνουν όλο το οικογενειακό περιβάλλον σε τέτοιο βαθμό, ώστε να προκαλέσουν την άρση της Θείας Χάριτος και από τα παιδιά και να οδηγηθούν σε δαιδαλώδεις αλλοτριωμένους τρόπους ζωής, ανάμεσα στους οποίους πρωτεύουσα θέση κατέχει η ομοφυλοφιλία. Στην πραγματικότητα συμβαίνει οι γονείς να απομακρύνονται από τη Θεία Χάρη και συμπαρασύρουν και τα παιδιά τους στην καταστροφή. Τα παιδιά μιας τέτοιας οικογένειας ενδέχεται να μη μπορούν επακριβώς να αποκρυπτογραφήσουν τις κρυφές σοβαρές πτώσεις των γονέων τους, όμως εισπράττουν διαισθητικά την πνευματική τους κατάσταση. Ο γέροντας Πορφύριος έλεγε ότι στα πνευματικά ζητήματα ισχύει η αρχή των συγκοινωνούντων δοχείων. Άμεση ή πάντως έμμεση είναι η επίδραση της πνευματικής ζωής των γονέων στα παιδιά τους.
Δόγμα ως γνωστό, της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας είναι η ενότητα του ανθρωπίνου γένους. Συμβαίνουν έτσι πολλές αλληλοεξαρτήσεις πνευματικές, ψυχολογικές, συναισθηματικές, κοινωνικές μεταξύ μας, ώστε να μη μπορούμε να ζήσουμε μόνοι μας, κλεισμένοι οριστικά στην αυτονομία μας. Ειδικότερα πολλές μητέρες μετά από μία ή και άλλες εκτρώσεις βγάζουν πολλές ενοχές. Εκδηλώνονται μέσα στην οικογένεια με πολλά νεύρα και με πολύ άγχος, το οποίο σκοτώνει ψυχολογικά τα παιδιά, τα εγκλωβίζει μέσα στην καταθλιπτική ατμόσφαιρα που διαχέεται από την ψυχολογία της μητέρας προς όλο το οικογενειακό περιβάλλον. Αυτό το καταθλιπτικό περιβάλλον μπορεί να γίνει αιτία απομάκρυνσης των παιδιών από την πατρική εστία και τη μητρική φροντίδα και προστασία, αφού η μητέρα είναι παροπλισμένη από τα εγκλήματα που με τη θέλησή της επέβαλε στο σπλάχνο της ή στα σπλάχνα της. Η ίδια η μητέρα γίνεται δήμιος των εμβρύων που έχει μέσα της, η ίδια η μητέρα δεν μπορεί να αποφύγει την ψυχολογική τυραννία των υπολοίπων παιδιών της, ή ακόμη και τον ψυχικό θάνατο, την εμπλοκή τους στα κυκλώματα της καταστροφής, του λευκού θανάτου και της ομοφυλοφιλίας. Αφού η ίδια η μητέρα δε διαθέτει ηθικούς φραγμούς και δεν έχει αντιστάσεις και αναστολές προς το έγκλημα, πώς στη συνέχεια θα έχουν και τα παιδιά; Όταν μάλιστα τα παιδιά διαπιστώνουν, ότι και ο πατέρας τους ήταν συνεργός στα σκοτεινά έργα της μητέρας, τότε χωρίς πολλές διανοητικές διαδικασίες, συνοπτικά, διαισθάνονται περισσότερη ανασφάλεια και αβεβαιότητα. Οι συμβουλές είναι ανεπαρκέστατες για να κρατήσουν τα παιδιά κοντά στους γονείς. Άλλος ... πλέον αναλαμβάνει την καθοδήγησή τους .... φυσικά σε δρόμους αντίστοιχους με τις επιλογές των γονέων τους.
Συμπεράσματα
Εφ' όσον έτσι έχουν τα πράγματα γι' αυτό το τόσο σοβαρό θέμα, που είναι θέμα ολόκληρης της ζωής - της παρούσης με προεκτάσεις προς τη μέλλουσα και αιώνια ζωή - χρειάζεται να το αντιμετωπίσουμε με φόβο Θεού, με πολλή διάκριση, νηφαλιότητα και ορθόδοξη ασκητική νηπτική εργασία.
Πρέπει να φοβηθούμε μήπως κάποια από τις αναφερθείσες αιτίες ή άλλος παράγοντας εσωτερικός - ψυχολογικός-πνευματικός ή εξωτερικός παρεισφρύσει και παραπλανήσει κάποιο παιδί μας - υπό την ευρεία έννοια του όρου παιδί - προς αυτή την αλλοτρίωση του φύλου που του εμπιστεύθηκε η αγάπη του Θεού Πατρός και η Χάρη του Κυρίου μας Ιησού Χριστού και η Κοινωνία του Αγίου Πνεύματος. Ο μακαρίτης ο πατέρας μου μέχρι της ηλικίας των δεκαπέντε ετών δε με άφηνε να μπαίνω στο ιερό βήμα ως παπαδάκι - και το είχα καημό για πολύ καιρό - γιατί είχε διαπιστώσει ότι ένας εκ των ιερέων της ενορίας μας ήταν προκλητικός ομοφυλόφιλος, αλλά εγώ δεν το καταλάβαινα. Η συχωρεμένη η μητέρα μου, στην ίδια ηλικία διέσχισε μια μεγάλη απόσταση μέσα στον Πειραιά με τις παντόφλες γιατί αργούσα πολύ να επιστρέψω στο σπίτι. Ήξερε ότι είχα πάει να εξομολογηθώ για πρώτη φορά στο κτίριο της Ζωής, παραμονές Χριστουγέννων, ανησύχησε γιατί πολύ καθυστερούσα και κατέφθασε να διαπιστώσει ιδίοις όμμασι διακατεχόμενη από το συγκεκριμένο λογισμό - φόβο, τι συμβαίνει; Έφυγε ήσυχη όταν βεβαιώθηκε ότι δεν ελλόχευε κανένας τέτοιος κίνδυνος μέσα σ' αυτό το εκκλησιαστικό περιβάλλον των πολλών συνομηλίκων μου που περιμέναμε να εξομολογηθούμε.
Είναι αυτονόητο, ότι αν εκλείψουν οι γενεσιουργοί παράγοντες της ομοφυλοφιλίας, θα εκλείψει και η παθογένειά της. Είναι όμως δύσκολο να εκλείψουν οι παράγοντες γιατί είναι απίστευτη η σκληρότητα και η φιλαυτία των γονέων που ως επί το πλείστον ευνοούν τις συνθήκες ανάπτυξης της ομοφυλοφιλίας. Υπάρχουν γονείς που ξελογιάζονται από το πάθος της μοιχείας και δεν εννοούν ότι καταστρέφουν τα παιδιά τους και τα ωθούν σε περιθωριακούς δρόμους της ζωής, εν οις και της ομοφυλοφιλίας. Ισχυρίζονται ότι τους παρέχουν τα πάντα για την προκοπή τους, εκτός φυσικά από την πραγματική θερμή πατρική παρουσία και προστασία. Σκηνές απείρου δράματος παίζονται σε πολλές οικογένειες, γιατί ο ένας ή ο άλλος ή και οι δύο γονείς έχουν φτιάξει τη ζωή τους, όπως λένε οι ίδιοι, τω όντι όμως την έχουν στηρίξει πάνω στα ερείπια των διαλυμένων παιδιών τους. Είναι πάντως πνευματικά τεκμηριωμένο ότι, όταν υπάρχει μετάνοια στους υπεύθυνους για τα παραστρατήματα γονείς, τότε και στα παιδιά έρχεται η Χάρη του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, η διόρθωση και η ίαση των παντοειδών παιδικών τραυμάτων. Στο ιερό Μυστήριο της ιεράς εξομολογήσεως, που το αμέτρητο έλεος του Τριαδικού Θεού μας καταξίωσε να διακονούμε, βλέπουμε νεκραναστάσεις και ανάνηψη σε βαρειά τραυματισμένους ομοφυλοφίλους.
Η εμπλοκή με την ομοφυλοφιλία, όποια αφετηρία κι αν έχει, δημιουργεί πολλές καταστάσεις και εντός της ίδιας της ζωής του πάσχοντος τούτο το πάθος, όσο και στο συγγενικό και οικογενειακό του περιβάλλον, όσο και στην κοινωνία γενικότερα. Γι’ αυτό και θα πρέπει να γίνονται και διακριτικές διαμαρτυρίες τεκμηριωμένες προς τα κανάλια για να σταματήσει η διαφήμιση της ομοφυλοφιλίας ως ελεύθερης επιλογής του σεξουαλικού τρόπου ζωής, γιατί δεν είναι αυτή η αλήθεια.
Πρέπει να συνειδητοποιηθεί από όλους μας η μισανθρωπία της Νέας εποχής, η οποία πριμοδοτεί, όπως φαίνεται, την ομοφυλοφιλία για πολλούς και διαφόρους ευνόητους λόγους. Γιατί συστηματικά προωθεί τον τύπο του παραγωγικού ανθρώπου, ο οποίος δεν πρέπει να είναι απασχολημένος με οικογενειακές υποχρεώσεις - αφού η ομοφυλοφιλία άμεσα ή και έμμεσα αποτρέπει το γάμο και φυσικά τους περισπασμούς από το επάγγελμα. Θα πρέπει να θυμηθούμε ακόμη ότι στη συνθήκη του Άμστερνταμ τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης συμφώνησαν ότι θα πρέπει να υπάρχει σεβασμός στις σεξουαλικές ιδιαιτερότητες.
Έτσι συμπληρώνεται η "ύβρις" του αλαζονικού ουμανιστή Ευρωπαίου, του παιδαγωγημένου με το πρωτείο της ψευδωνύμου γνώσεως και το αλάθητο. Ξεκινάει από την επίμονη προσπάθεια της δημιουργίας νέου ανθρώπου, χωρίς τη βουλή του Θεού, με κλωνοποίηση ή άλλες έντονες παρεμβατικές τεχνικές, θέλει ελεύθερη ονοματοδοσία χωρίς Άγιο Βάπτισμα και Χρίσμα, πολιτικό Γάμο και όχι θρησκευτικό, ενοποίηση παγκόσμια και πανθρησκειακή κοινωνία και θέσπιση ως θανάτου του εγκεφαλικού θανάτου, για να μπορέσει ευκολότερα να μετατραπεί το ανθρώπινο σώμα σε σούπερ μάρκετ ανθρωπίνων οργάνων και τελικά να παραδοθεί στην πυρά. Η καύση των νεκρών θα είναι ο έσχατος θρίαμβος τής Νέας Εποχής, μετά τον δια βίου πνευματικό θάνατο που λανσάρεται δια της ομοφυλοφιλίας.
Θα πρέπει παιδαγωγικώς να ξεχωρίσουμε τους ομοφυλοφίλους ή τις ομοφυλοφίλους που δεν έχουν πέσει στη σαρκική αμαρτία και εκείνους ή εκείνες που έχουν "απελευθερωθεί από τα ταμπού του παρελθόντος" και έχουν σαρκικές σχέσεις και ίσως προχωρούν σε μια μοντέρνα συμβίωση ομοφυλοφίλων. Οι πρώτοι δίνουν σκληρές μάχες για να απαλλαγούν από το δαίμονα της ομοφυλοφιλίας που προσπαθεί να κατακτήσει με τους αισχρότερους λογισμούς το νου του αγωνιστή ομοφιλόφιλου και στη συνέχεια να μαυρίσει την ψυχή του μήπως και καταφέρει να γκρεμίσει τον αγωνιζόμενο. Οι δεύτεροι που έχουν ισοπεδωθεί από τη συγκατάθεση στη σαρκική ομοφυλοφιλική αμαρτία θα πρέπει να ζητούν εμπόνως το έλεος του Θεού, να εξομολογούνται συχνά και με ειλικρίνεια και κάποια στιγμή θα τύχουν του Θείου ελέους. Θα καταφέρουν, του Κυρίου συνεργούντος, να διαλύσουν "τας μηχανάς του εχθρού" και να αποτινάξουν τη βδελυκτή σαρκική ομοφυλοφιλική αμαρτία και να ακυρώσουν τις μεθοδείες του διαβόλου. Χρειάζεται η συμπαράσταση του πνευματικού πατέρα δίπλα τους, η εν Χριστώ καθοδήγησή τους μέχρι να καταλάβουν ότι δεν είναι αδύνατη η διόρθωση και η ευθυδρόμηση αφού "τα αδύνατα παρ' ανθρώποις, δυνατά παρά τω Θεώ".

  Ἕκαστον μέλος τῆς ἁγίας σου σαρκός ἀτιμίαν δι' ἡμᾶς ὑπέμεινε τὰς ἀκάνθας ἡ κεφαλή ἡ ὄψις τὰ ἐμπτύσματα αἱ σιαγόνες τὰ ῥαπίσματα τὸ στό...