πηγή
Δυο είναι κυρίως οι μεγάλες ιεροτελεστίες σ' ένα κοινόβιο, στις οποίες μπορεί κανείς να δει να εφαρμόζεται απόλυτα το «όλοι για τον ένα»: η κουρά και ο εξοδιαστικός.
Με την πρώτη εντάσσεται ο μοναχός στην αδελφότητα. Με τη δεύτερη εξάγεται από την επί γης αδελφότητα. Η πρώτη χαρακτηρίζεται ως πνευματική γέννηση. Η δεύτερη είναι ο σωματικός θάνατος.
Η κοίμηση του μοναχού
Η κοίμηση του μοναχού γίνεται αμέσως γνωστή σ' όλη τη Μονή και στη συνέχεια σ' όλο τον αγιορειτικό κόσμο. Στον απελθόντα, αφού ευπρεπίσουν τη σορό, φορούν τα σανδάλια, το ζωστικό, τα σχήματα, το σκούφο, το κουκούλι του. Στη συνέχεια τον τυλίγουν στο ράσο του, το οποίο έχουν προηγουμένως διαπλατύνει.
Το ράσο του γίνεται το σάβανό του κι επάνω σ' αυτό κοσμούν τρεις σταυρούς: στο μέτωπο, το στήθος, τα γόνατα. Τώρα είναι έτοιμος για τη μεταφορά του στονάρθηκα του Καθολικού (ή του Κυριακού). Η ακολουθία του εξοδιαστικού γίνεται αμέσως μετά τη λειτουργία, το πρωί, ή μετά τον εσπερινό, το απόγευμα. Συγκεντρώνεται όλη η αδελφότητα, όπως διατυπώνεται σε αρχαιότατο μοναστικό κανόνα, πως όταν πεθάνει αδελφός «πρέπει να συνοδεύση όλη η αδελφότης την εκφοράν του». Η ακολουθία είναι, στ' αλήθεια, στο ξετύλιγμά της, μια αποκάλυψη. Ποιητές με μεγάλη ευαισθησία, τρόφιμοι των μοναστηριών κι αυτοί, είναι οι συνθέτες της. Τα τροπάρια δεν μιλούν μόνο για την ματαιότητα του βίου (πράγμα που μπορεί κανείς να το διδαχτεί και από τη σορό που κείται στο μέσον της λιτής), αλλά υμνούν και τη νίκη της Ζωής, του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, επί του θανάτου και της φθοράς.
Προς το τέλος της ακολουθίας, τη στιγμή που αρχίζουν να ψάλλονται τα προσόμοια με πρώτο το: «Δεύτε τελευταίον ασπασμόν, δώμεν, αδελφοί, τω θανόντι ...» προσέρχονται οι αδελφοί και ασπάζονται τον κεκοιμημένο.
Στη συνέχεια, υπό τις πένθιμες κρούσεις της καμπάνας, γίνεται η εκφορά του κεκοιμημένου. Προηγούνται τα εισοδικά και οι ιερείς. Έπεται η σορός και ακολουθούν, με αναμμένες τις λαμπάδες τους, οι λοιποί πατέρες.Με συνηγμένη την αδελφότητα γύρω από τον νεοσκαμμένο τάφο, θα γίνει το πρώτο κομβοσχοίνι από τον τυπικάρη.
Κάθε αδελφός θα κάνει κομβοσχοίνι για 40 ημέρες υπέρ του θανόντος [δηλ.προσευχή με το κομποσχοίνι]. Οι αιτήσεις και δεήσεις υπέρ αναπαύσεως της ψυχής του θα συνεχίζονται «επί εν έτος παρρησία εν τω Κυριακώ Ναώ, εν δε τω κοιμητηρίω μέχρι της ανακομιδής αυτού, ήτοι επί τριετίαν».
Εκείνο που πρέπει να σημειωθεί ως αξιοθαύμαστο προνόμιο των Αθωνιτών μοναχών, είναι ότι το σώμα του αποιχομένου μένει, μέχρι την ταφή του, μαλακό και ευλύγιστο, αντίθετα με τα σώματα όλων των νεκρών, χωρίς εξαίρεση, που μένουν σκληρά και αλύγιστα.
Με την πρώτη εντάσσεται ο μοναχός στην αδελφότητα. Με τη δεύτερη εξάγεται από την επί γης αδελφότητα. Η πρώτη χαρακτηρίζεται ως πνευματική γέννηση. Η δεύτερη είναι ο σωματικός θάνατος.
Η κοίμηση του μοναχού
Η κοίμηση του μοναχού γίνεται αμέσως γνωστή σ' όλη τη Μονή και στη συνέχεια σ' όλο τον αγιορειτικό κόσμο. Στον απελθόντα, αφού ευπρεπίσουν τη σορό, φορούν τα σανδάλια, το ζωστικό, τα σχήματα, το σκούφο, το κουκούλι του. Στη συνέχεια τον τυλίγουν στο ράσο του, το οποίο έχουν προηγουμένως διαπλατύνει.
Το ράσο του γίνεται το σάβανό του κι επάνω σ' αυτό κοσμούν τρεις σταυρούς: στο μέτωπο, το στήθος, τα γόνατα. Τώρα είναι έτοιμος για τη μεταφορά του στονάρθηκα του Καθολικού (ή του Κυριακού). Η ακολουθία του εξοδιαστικού γίνεται αμέσως μετά τη λειτουργία, το πρωί, ή μετά τον εσπερινό, το απόγευμα. Συγκεντρώνεται όλη η αδελφότητα, όπως διατυπώνεται σε αρχαιότατο μοναστικό κανόνα, πως όταν πεθάνει αδελφός «πρέπει να συνοδεύση όλη η αδελφότης την εκφοράν του». Η ακολουθία είναι, στ' αλήθεια, στο ξετύλιγμά της, μια αποκάλυψη. Ποιητές με μεγάλη ευαισθησία, τρόφιμοι των μοναστηριών κι αυτοί, είναι οι συνθέτες της. Τα τροπάρια δεν μιλούν μόνο για την ματαιότητα του βίου (πράγμα που μπορεί κανείς να το διδαχτεί και από τη σορό που κείται στο μέσον της λιτής), αλλά υμνούν και τη νίκη της Ζωής, του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, επί του θανάτου και της φθοράς.
Προς το τέλος της ακολουθίας, τη στιγμή που αρχίζουν να ψάλλονται τα προσόμοια με πρώτο το: «Δεύτε τελευταίον ασπασμόν, δώμεν, αδελφοί, τω θανόντι ...» προσέρχονται οι αδελφοί και ασπάζονται τον κεκοιμημένο.
Στη συνέχεια, υπό τις πένθιμες κρούσεις της καμπάνας, γίνεται η εκφορά του κεκοιμημένου. Προηγούνται τα εισοδικά και οι ιερείς. Έπεται η σορός και ακολουθούν, με αναμμένες τις λαμπάδες τους, οι λοιποί πατέρες.Με συνηγμένη την αδελφότητα γύρω από τον νεοσκαμμένο τάφο, θα γίνει το πρώτο κομβοσχοίνι από τον τυπικάρη.
Κάθε αδελφός θα κάνει κομβοσχοίνι για 40 ημέρες υπέρ του θανόντος [δηλ.προσευχή με το κομποσχοίνι]. Οι αιτήσεις και δεήσεις υπέρ αναπαύσεως της ψυχής του θα συνεχίζονται «επί εν έτος παρρησία εν τω Κυριακώ Ναώ, εν δε τω κοιμητηρίω μέχρι της ανακομιδής αυτού, ήτοι επί τριετίαν».
Εκείνο που πρέπει να σημειωθεί ως αξιοθαύμαστο προνόμιο των Αθωνιτών μοναχών, είναι ότι το σώμα του αποιχομένου μένει, μέχρι την ταφή του, μαλακό και ευλύγιστο, αντίθετα με τα σώματα όλων των νεκρών, χωρίς εξαίρεση, που μένουν σκληρά και αλύγιστα.
 |
| Το περίφημο μεταθανάτιο χαμόγελο του αγίου Γέροντα Ιωσήφ Βατοπαιδινού (λεπτομέρειες εδώ) |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Το «Ελληνικά και Ορθόδοξα» απεχθάνεται τις γκρίνιες τις ύβρεις και τα φραγγολεβέντικα (greeklish).
Παρακαλούμε, πριν δημοσιεύσετε το σχόλιό σας, έχετε υπόψη σας τα ακόλουθα:
1) Ο σχολιασμός και οι απόψεις είναι ελεύθερες πλην όμως να είναι κόσμιες .
2) Προτιμούμε τα ελληνικά αλλά μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και ότι γλώσσα θέλετε αρκεί το γραπτό σας να είναι τεκμηριωμένο.
3) Ο κάθε σχολιαστής οφείλει να διατηρεί ένα μόνο όνομα ή ψευδώνυμο, το οποίο αποτελεί και την ταυτότητά του σε κάθε συζήτηση.
4) Κανένα σχόλιο δεν διαγράφεται εκτός από τα spam και τα υβριστικά