ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΜΥΡΟΦΟΡΩΝ «χωρίς τέλος», λόγος του αειμνήστου Μητροππολίτου Νικαίας Γεωργίου Παυλίδου.

ΧΩΡΙΣ ΤΕΛΟΣ

«Επισκέψασθε ουν άνδρας εξ υμών μαρτυρουμένους επτά, πλήρεις Πνεύματος Αγίου και σοφίας…».

Είναι γνωστόν, αγαπητέ αναγνώστα, ότι εις την Παλαιστίνην, κατά την πρώτην περίοδον, η χριστιανική πίστις διεδίδετο γοργά και οι άνθρωποι κατά κύματα προσήρχοντο εις την νέαν θρησκείαν του Σταυρού. Μάλιστα ήτο τόσος ο ενθουσιασμός των, ώστε πολλοί πλούσιοι να διαθέτουν και τας περιουσίας των ακόμη δια να συντηρούνται οι πτωχοί Χριστιανοί, αι χήραι και τα ορφανά παιδιά. Τότε λοιπόν συνέβη μία παρεξήγησις, την οποίαν μας διηγείται το σημερινόν αποστολικόν ανάγνωσμα. Είτε εξ αιτίας του μεγάλου πλήθους των πιστών, είτε λόγω της πλεονεξίας ή και του φθόνου ακόμη μερικών, ήρχισαν να δημιουργούνται παράπονα από διαφόρους, ότι ενώ οι μεν προετιμώντο κατά την διανομήν των φαγητών, άλλοι παρεθεωρούντο και ηδικούντο. Βεβαίως, η κατάστασις αυτή δεν ήτο καλό σημάδι. Δεν έπρεπε να θολώνεται η αγάπη των αδελφών. Οι Απόστολοι, κατόπιν τούτου, εσκέφθησαν και εκάλεσαν εις γενικήν συγκέντρωσιν τους Χριστιανούς. Εξέφρασαν την λύπην των. Είπαν ότι δεν είναι σωστό να εγκαταλείπουν αυτοί το κήρυγμα και να απασχολούνται με τραπέζια και φαγητά. Γι’ αυτό επρότειναν να εκλεγούν επτά πρόσωπα, γεμάτα από πνεύμα Θεού και σύνεση, τα οποία να αναλάβουν αυτό το έργον. Η πρότασις άρεσε σε όλους. και αμέσως έγινεν η εκλογή των «επτά διακόνων», ένας από τους οποίους ήτο και ο Στέφανος, ο μετέπειτα Πρωτομάρτυς. Οι επτά αυτοί διάκονοι ανέλαβαν αποκλειστικώς αυτήν την αποστολήν. Έτσι όλα τα παράπονα ετακτοποιήθηκαν και η αγάπη ξαναγύρισε.

Στάσου αδελφέ. Εις το σημείον αυτό υπάρχει ίσως το κλειδί της λύσεως και των συγχρόνων κοινωνικών και οικονομικών προβλημάτων. Αξίζει να ρίξωμεν ένα βλέμμα. προσεκτικόν.

1. Τα ακανθώδη προβλήματα.

Όλοι μας ζούμε στη σύγχρονη κοινωνία. Και όλοι μας κάθε στιγμή διαπιστώνομε το χάος, την ταραχή, τις διαφορές και τις αντιθέσεις, τις συγκρούσεις και τα μίση που χωρίζουν τους ανθρώπους. Ο καθένας κοιτάζει το συμφέρον του. Ο καθένας φροντίζει δια τον εαυτόν του. Οι εργοδόται οργανώνονται δια να προασπίσουν τα συμφέροντά των. Οι εργάται πάλιν συσπειρώνονται δια να αμυνθούν και να διεκδικήσουν εκείνα που νομίζουν ότι είναι δικαιώματά των. Οι υπάλληλοι από την άλλη μεριά συγκροτούν ομοσπονδίες και σωματεία δια να προωθήσουν τα αιτήματά των. Το Κράτος παραπέρα νομοθετεί και καθορίζει καθήκοντα και υποχρεώσεις των πολιτών έναντι της πολιτείας. Όλοι έτσι αγωνίζονται, με τον δικό τους ο καθένας τρόπο, δια την προάσπισιν των δικαιωμάτων των. Γι’ αυτό υπάρχει χάος αληθινό και αβεβαιότης και αγωνίες και συγκρούσεις και πάθη και διαιρέσεις γύρω μας, που κάνουν την ζωή πικρή, τον δρόμο μαρτυρικό και ματωμένο.

2. Οι διάφοροι «σωτήρες».

Και παλαιότερα, αλλά και στις ημέρες μας, πολλοί ενεφανίσθησαν ως σωτήρες. Με κτυπητούς τίτλους, με φανταχτερά σχέδια, με φανταστικούς υπολογισμούς ήλθαν τα διάφορα κοινωνικά συστήματα και μας είπαν ότι αυτά θα λύσουν τα προβλήματα που μας ταλαιπωρούσαν και μας ταλαιπωρούν ακόμη. Βιβλία, φυλλάδια, ραδιοφωνικαί εκπομπαί, ομιλίαι, όλα εις ημερησίαν διάταξιν, δια να πεισθή ο κόσμος, ότι το τάδε κοινωνικόν σύστημα είναι το σωτήριον μέσον που θα μας οδηγήση εις την ευτυχίαν. Σε λίγο ήρχοντο άλλοι. Είχαν κι αυτοί τις ιδικές των θεωρίες. Εκατό τοις εκατό διαφορετικές από τις πρώτες. Λόγους, υποσχέσεις και αυτοί. Μετά από λίγον καιρόν άλλη επίθεσις. Άλλα προγράμματα. Δεν χρειάζεται να μακρηγορήσωμεν επ’ αυτών. Είναι γνωστά πράγματα. Και το αποτέλεσμα; Βαβυλωνία! Σύγχυσις και θαλασσοποίησις των πάντων. Σωστό πανδαιμόνιο από φωνές, από διακηρύξεις, από υποσχέσεις, από επιδιώξεις. Στην ουσία όμως αποκαρδίωσις. Εξακολουθεί η δυστυχία. Συνεχίζεται η καταπίεσις. Διαιωνίζεται η αδικία. Συμπιέζεται η φωνή των μικρών. Περιφρονείται το αίτημα των αδυνάτων. Το μεγάλο ψάρι τρώγει το μικρό. Το δάκρυ δεν λείπει από τα μάτια μας. Η μαχαιριά του κακού παραμένει στην καρδιά μας.

Και το θολό μας μάτι γυρίζει προς τον ουρανό, και, ρίχνοντας ανήσυχο βλέμμα, περιμένει να ιδή. Να ιδή κάποιο σημάδι που να προμηνύη καλύτερες ημέρες, φωτεινότερη ζωή. Περιμένει να βρη.

3. Το κλειδί.

Ναι, να βρη το κλειδί με το οποίον θα ανοίξη το σπίτι της χαράς και της γαλήνης. Τώρα ο άνθρωπος κάθεται απ’ έξω, άλλοτε στις επιδράσεις του φλογερού ήλιου κι άλλοτε στα ρεύματα, στην παγωνιά που θανατώνει. Να υπάρχη όμως άραγε αυτό το κλειδί; Και βέβαια υπάρχει. Είναι μάλιστα κρυμμένο στις απλές γραμμές του σημερινού αποστολικού κειμένου. Φαίνεται, αδελφέ, πως εμείς οι άνθρωποι κάνομε ένα βασικό λάθος. Πιστέψαμε ότι είναι δυνατόν μόνα τα ανθρώπινα φιλοσοφικά, ιδεολογικά, οικονομικά συστήματα να δώσουν λύσεις εις τα μεγάλα και αγωνιώδη προβλήματα της εποχής μας, χωρίς το στοιχείον Άνθρωπος. Ήλθε λοιπόν η ώρα να το καταλάβωμεν, ότι κάθε σύστημα που υπόσχεται να προσφέρη εις την ανθρωπότητα αγαθά, είναι σύστημα απάτης, αν προηγουμένως δεν επιτύχη να δώση ανθρώπους. Διότι και το καλύτερον κοινωνικόν, πολιτικόν, μεταρρυθμιστικόν σύστημα θα καταλήξη σε αποτυχία, αν δεν υπάρχουν οι άνθρωποι να του δώσουν πνοήν και δύναμιν. Όπως επίσης πάλιν είναι δυνατόν να φέρη αγαθά αποτελέσματα ένα σύστημα, ελαττωματικόν μεν ίσως εις μερικάς του θέσεις, τοποθετημένον όμως στα χέρια ανθρώπων με αγνότητα ψυχής και ανωτερότητα ήθους.

Κοιτάξατε σήμερα τους Αποστόλους. Προκειμένου να αναθέσουν το έργο της υλικής διακονίας εις ειδικούς ανθρώπους, θέτουν ως όρον ότι πρέπει να είναι «πλήρεις Πνεύματος Αγίου και σοφίας». Ψυχές αρωματισμένες με πνεύμα Θεού ζητούν. Ανθρώπους με σοφίαν ουρανίαν χρειάζονται. Με καθαρά χέρια. Με συνείδησιν καλλιεργημένην. Το αξίωμα να το βλέπουν όχι ως ευκαιρίαν ατομικών ικανοποιήσεων, αλλά ως μέσον προς διακονίαν του συνόλου. Τότε μόνον τα υψηλά κοινωνικά λειτουργήματα γίνονται βάθρα ευημερίας και προόδου του συνόλου. Τότε τα μεγάλα προβλήματα της ζωής λύονται οριστικά. Όταν υπάρχουν άνθρωποι με ειλικρίνειαν, με πίστιν, με χάριν Θεού, με αγιότητα βίου. Αυτοί είναι το κλειδί της επιτυχίας. Μόνον αυτοί.

4. Το θείον εργαστήριον.

Μόνον αυτοί! Και πού θα τους βρούμε αυτούς τους ανθρώπους; Θα μου πήτε, ίσως. Αυτούς που να είναι «επιστολή Χριστού γινωσκομένη και αναγινωσκομένη υπό πάντων ανθρώπων»; Εδώ ακριβώς είναι η λύσις. Πουθενά αλλού, εκτός από την χριστιανικήν πίστιν, από την θρησκείαν του Χριστού. Αυτό που είπεν ο ίδιος ο Χριστός, «ότι χωρίς εμού ου δύνασθε ποιείν ουδέν», είναι μια ατράνταχτη αλήθεια, που 2000 χρόνια τώρα διαρκώς επικυρώνεται από την πείρα. Χωρίς τον Χριστόν οι άνθρωποι, η ανθρωπότης, ματαιοπονεί. Μόνον ο Χριστός ημπορεί να δώση εις τον κόσμον ανθρώπους, εις τους οποίους η εντιμότης, η αγάπη, η αλληλεγγύη, η δικαιοσύνη δεν είναι λόγια άδεια, αλλά κάτι το χειροπιαστό, επάνω εις το οποίον ημπορείς να στηριχθής με ασφάλεια. Αυτοί, όταν αναλάβουν κάτι, θα το φέρουν εις πέρας, έστω και αν χρειασθή να κουρασθούν και να θυσιασθούν.

Με τέτοιους ανθρώπους! Διότι αυτοί, είτε είναι εργοδόται είτε εργάται είτε υπάλληλοι είτε επαγγελματίαι είτε επιστήμονες είτε κυβερνήται είτε κυβερνώμενοι είτε πτωχοί είτε πλούσιοι είτε οικογενειάρχαι είτε είτε, θα είναι χέρια τίμια, που δεν θα χρειάζωνται τον χωροφύλακα και τον δικαστή και τον νόμον δια να είναι άνθρωποι δίκαιοι και συνεπείς. Νόμος θα είναι μέσα των η φωνή του Θεού. Μια φωνή που υποδεικνύει χρέη και καθήκοντα, υποχρεώσεις και ευθύνες προς το κοινωνικόν σύνολον. Να επομένως το μέγα και θείον εργαστήριον που κατασκευάζει το κλειδί της επιτυχίας στη ζωή. Ο Θεός! Χωρίς αυτήν την προϋπόθεσιν, θα oμοιάζωμεν με εκείνους που κατασκευάζουν μεγαλοπρεπείς δεξαμενές και υδραγωγεία, αλλά δεν υπάρχει νερό. Τι να τα κάμης όλα τα άλλα; Τι να την κάμης την βάρκα με τα υπερήφανα πανιά όταν δεν φυσάη αέρας; Θα μένη διαρκώς στο λιμάνι. Τι να τα κάμης τα πολύφωτα στο σπίτι όταν δεν συνδέωνται με το ηλεκτρικό ρεύμα;

Αυτό επάθαμε σήμερα. Έχομε συστήματα, ιδέες, σχέδια, υποσχέσεις, νόμους. Και όμως δυστυχούμε και υποφέρομε. Δεν οφείλεται το σημερινό μας δράμα σε έλλειψη υλικών αγαθών και επιστημονικού πνεύματος. Αντίθετα. Σ’ αυτά είμεθα πλούσιοι. Είμεθα, ατυχώς, πτωχοί σε ανθρώπους που θα κάμουν την ζωή ευχάριστη, χαρούμενη, χωρίς αγωνίες και εφιάλτες.

Γι’ αυτό μας δέρνει αυτή η ξηρασία και η ερήμωσις. Και θα εξακολουθή να μας δέρνη, αν δεν αναζητήσωμεν την λύσιν των προβλημάτων μας όχι εις τα συστήματα με τους φανταχτερούς τίτλους, αλλά εις τους ανθρώπους, τους «πλήρεις Πνεύματος Αγίου και σοφίας», που θα μεταβάλλουν την κοιλάδα των δακρύων μας εις ανθώνα και παράδεισον χαράς. «Ω Κύριε, σώσον δη, ω Κύριε, ευόδωσον δη!».

Αγαπητοί,

Αναφέρεται ότι ο Βασιλεύς της Γαλλίας Λουδοβίκος ο ΙΔ’, είχε τοποθετήσει μέσα εις τον κήπον του 40 μεγάλα και ωραία ωρολόγια. Ειδικός τεχνίτης έλαβεν εντολήν να τα ρυθμίζη εις τρόπον ώστε να χτυπούν ταυτοχρόνως και τα 40. Χρόνια κατεβλήβη επ’ αυτού προσπάθεια. Και όμως! Καμία φορά δεν κατωρθώθη να κτυπήσουν ταυτοχρόνως όλα μαζί. Πότε το ένα και πότε το άλλο, κάποιο πάντως επήγαινε είτε εμπρός είτε πίσω και εχαλούσε την αρμονία. Εις το τέλος απεγοητεύθησαν και εγκατέλειψαν το σχέδιον.

Να μεταφέρωμεν την εικόνα εις την κοινωνίαν; Τόσες προσπάθειες καταβάλλονται δια να επιτευχθή η ειρήνη, η δικαιοσύνη, η ομόνοια, η κοινή αντιμετώπισις των προβλημάτων. Παρά ταύτα όλες πηγαίνουν χαμένες. Και θα πηγαίνουν και εις το μέλλον, δυστυχώς. Η λύσις είναι αλλού. Μόνον αν θελήσωμεν να κυβερνηθώμεν από τον Χριστόν, τον μέγαν τεχνίτην του κόσμου, μόνον τότε θα χτυπήσουν όμοια όλων των ανθρώπων οι καρδιές, μόνον τότε θα ενωθούν αρμονικά όλων οι ψυχές!
Αλλοιώς θα ματαιοπονούμε και θα υποφέρωμεν, χωρίς το δράμα μας να έχη τέλος.
Είναι ανάγκη να επαναληφθή η φράσις. Χωρίς το δράμα μας να έχη τέλος!

Από το βιβλίο «Φως ταις τρίβοις μου», του Μητροπολίτου Νικαίας, Γεωργίου Παυλίδου, σελίς 17 και εξής.

Επι΄μέλεια κειμένου, Δημήτρης Δημουλάς.