Γιατί να σηκώνω σταυρό;

από το περιοδικό« Ο ΣΩΤΗΡ», τεύχος 1997 15-3-2010

Ένα ερώτημα συχνά ανομολόγητο. Και συνάμα τόσο τραγικό και αμείλικτο. Γιατί ό σταυρός στη ζωή μας; Γιατί ό ακόλουθος του Χριστού να μην μπορεί διαφορετικά να Τον ακολουθήσει παρά μόνον αίροντας σταυρό; Γιατί ό Κύριος τόσο αυστηρά να προειδοποιήσει πώς δεν μπορεί να είναι μαθητής του όποιος δεν έρχεται πίσω Του βαστάζοντας τον σταυρό του; «Όστις ού βαστάζει τον σταυρόν εαυτού και έρχεται οπίσω μου, ού δύναται είναι μου μαθητής» (Λουκ. ιδ’ 27). Τί φοβερά λόγια!

Λοιπόν, άλλος τρόπος δεν υπάρχει παρά μόνο ή άρση σταυρού; Και γιατί τότε τά κανόνισε έτσι ό Θεός;

Ή αλήθεια είναι ότι δεν τα κανόνισε έτσι ό Θεός. Ό Θεός εξαρχής όρισε για τον άνθρωπο να ζει μακάριος, ευτυχισμένος κοντά Του. Ό άνθρωπος όμως θέλησε να ζήσει αυτονομημένος από τον Θεό, την πηγή της ζωής και της μακαριότητος, με απο τέλεσμα να μείνει στο θάνατο και τη δυστυχία. Κάθε λοι πόν θλίψη, οδύνη, ταλαιπωρία, πόνος, στέρηση, εγκατάλειψη, ασθένεια και τέλος ό θάνατος εισόρμησαν στην ανθρωπότητα μετά τη διάπραξη της αμαρτίας. Έγιναν ό κλήρος του άνθρωπου έ πειτα από τη δική του ελεύθερη επιλογή.

Αυτά όλα τα οδυνηρά ό Θεός τώρα με ένα σοφό σχέδιο τα μετατρέπει έτσι, ώστε αντί να εμποδίζουν και να μαται ώνουν τον σκοπό της ζωής του άνθρωπου, δηλαδή την ομοίωση του με τον Θεό, τη θέωση, να τον υποβοηθούν. Πώς; Το αποτέλεσμα δηλαδή της αμαρτίας γίνεται τώρα και το γιατρικό της.Επειδή εκείνο πού απομάκρυνε τον άνθρωπο από τον Παράδεισο είναι ή υπερηφάνεια, ή διάθεση για αυτονό­μηση, συνεπώς αυτό πού έχει τη δύναμη να τον επανα φέρει είναι το αντίθετο, ή ταπείνωση. Πώς όμως μπορεί να ταπεινωθεί ό άνθρωπος, πού ή αμαρτία του έκανε μεγάλη ζημιά, διέ φθειρε τη φύση του, έτσι ώστε να άποζητεί ό,τι του ικανοποιεί τη φιλαυτία, απομακρύνοντας τον ουσιαστικά έτσι πιο πολύ από τον Θεό;

Ακριβώς αυτό πού έχει τη δύναμη να κάνει τον άνθρωπο να συνέλθει από το εγωιστικό του παραλήρημα, να συναισθανθεί τη γυμνότητα του, το σκοτάδι του, τις αμαρτίες του, τη ματαιοδοξία του, και άρα να ταπεινωθεί και να θελήσει να προστρέξει στο Θεό με τη μετάνοια, την υπακοή, την προσευχή, τα δάκρυα, είναι οι θλίψεις. Χωρίς αυ τές δεν μπορεί να συντριβεί ή άπεσκληρυμμένη απ’ τον εγωισμό καρδιά- δεν μπορεί να μαλαχθεί, να γίνει εύπλαστη.

Αυτό είναι το νόημα του σταυρού στη ζωή των ανθρώπων. Ενώ όμως ό μακράν του Θεού κόσμος δεν είναι σε θέση ούτε να εννοήσει αυτές τις αλήθειες, ούτε να τις αποδεχθεί - γι’ αυτό και το βάρος των θλίψεων του είναι αβάστακτο - αντίθετα ό άνθρωπος του Θεού έχει μία τελείως διαφορετική θε ώρηση των πραγμάτων. Όχι μόνον αποδέχεται θεωρητικά τις αλήθειες αυτές πού προεκθέσαμε, αλλά δέχεται πάνω στα πράγματα να σηκώσει το δικό του σταυρό, όχι με αντίδραση εσωτερική, ούτε ακόμα με μια παθητική αποδοχή, αλλά πρόθυμα και με ευχαριστία προς τον Θεό για τον σταυρό πού του έδωσε να βαστάζει…

Κι αυτό, διότι ό πιστός μπορεί να γνωρίζει και κάποια άλλα ακόμα:

Γνωρίζει δηλαδή ότι Αυτός πού του δίνει το σταυρό πού θα βαστάσει δεν είναι κάποιος πού μόνο ορίζει σταυρό για τούς δικούς του, αλλά Εκείνος πού πρώτος βάστασε το Σταυρό - και μάλιστα Σταυρό τέτοιας οδύνης πού κανείς άνθρωπος δεν έχει βαστάσει κι ούτε πρόκειται ποτέ να βαστάσει. Είναι Αυτός πού ζητεί από τον άνθρωπο όχι να βαδίσει μόνος του το δρόμο ση κώνοντας στους ώμους του σταυρό, αλλά να Τον ακολουθήσει στα ίχνη πού ό Ίδιος άφησε καθώς πρώτος Αυτός βάδισε την οδό του μαρτυρίου (βλ. Α’ Πέτρ. β’21).

Κι έτσι ό άνθρωπος τώρα δεν μένει μόνος του. Έχει αντιλήπτορα, συμπα ραστάτη, βοηθό στις θλίψεις του. Στο χριστιανό πού καρτερικά και ευχαριστιακά αναδέχεται το σταυρό του είναι τόσο κοντά ό Κύριος όσο πουθενά άλλου. «Μετ’ αυτού ειμί έν θλίψει» (Ψαλ. Η [90] 15). Και τη νιώθει ό άνθρωπος του Θεού τη βοήθεια του. Την κατα λαβαίνει με τις μυστικές παρακλήσεις, παρηγοριές, ενισχύσεις πού του χαρί ζει το Πνεύμα το Άγιον μέσα στη θλιβόμενη ψυχή του. «Κατά το πλήθος των οδυνών μου έν τη καρδία μου αί παρακλήσεις σου εύφραναν την ψυχήν μου» (Ψαλμ. Ίγ’ [93] 19). Κι αυτές οι μυστικές παρακλήσεις είναι πού δίνουν μία μεγάλη ψυχική ευρυχωρία στον άνθρωπο. Του πλαταίνουν την καρδιά, την κάνουν πολύ μεγάλη, να χωρά μέ σα της όλο τον κόσμο, όλους να τούς αγαπά, για όλους να προσεύχεται και να βαστά ακόμη και από το βάρος του σταυρού των άλλων.

Υπάρχει μία μυστική σύνδεση μεταξύ του πόνου και της αγάπης. Ό Σταυρός του Χριστού, σύμβολο πόνου και οδύ νης, είναι παράλληλα και ή ένδειξη της υπέρτατης για τον άνθρωπο αγάπης του. Και ό σταυρός του πιστού χριστιανού καθίσταται τελικά το μέτρο της αγάπης του προς τον Χριστό και τον συνάνθρωπο.