Λέξις πρωτότοκος και αειπαρθενία της Θεοτόκου

 

Λουκάς β'7 

καὶ ἔτεκε τὸν υἱὸν αὐτῆς τὸν πρωτότοκον, καὶ ἐσπαργάνωσεν αὐτὸν καὶ ἀνέκλινεν αὐτὸν ἐν τῇ φάτνῃ, διότι οὐκ ἦν αὐτοῖς τόπος ἐν τῷ καταλύματι

Ομιλία μακαριστού πατρός Δανιήλ Γούβαλη 

Στο δεύτερο κεφάλαιο του Ευαγγελιστού Λουκά περιγράφετε η γέννησις του Χριστού, η Υπαπαντή και η συζήτησις του 12ετούς Ιησού με τους διδασκάλους στον Ναό.
Εμείς θα ασχοληθούμε με τον έβδομο στίχο που έχει ως εξής: και ετεκε τον υιον αυτης τον πρωτοτοκον και εσπαργανωσεν αυτόν και ανεκλινεν αυτόν εν τη φάτνη διότι ουκ ην αυτοις τόπος εν τω καταλυματι.

Ο υιός της Παρθένου Μαρίας χαρακτηρίζεται ως πρωτότοκος. Και ετεκε τον υιον αυτής τον πρωτότοκον.
Ο όρος πρωτότοκος αυτού του χωρίου αποτελεί πεδίον μάχης μεταξύ των Χριστιανών και των αιρετικών.
Διάφοροι αιρετικοί που απορρίπτουν την αιεπαρθενία της Θεοτόκου, νομίζουν, ότι βρίσκουν έναν σπουδαίο επιχείρημα για την άποψη τους σε αυτόν τον στίχο.
Η φράσις όπως είναι διατυπωμένη φαίνεται ότι συνηγορεί με τις απόψεις των αιρετικών, παρέχει κάποια αληθοφάνεια, εμείς λένε οι αιρετικοί έχουμε βρει την αλήθεια, κηρύττουμε την καθαρή αλήθεια της Βίβλου, εδώ στο χωρίο Λουκάς β’7 ο υιός της Μαρίας ονομάζεται πρωτότοκος, αυτό φυσικά σημαίνει ότι γέννησε και άλλα παιδιά.
Στην σειρά των παιδιών που απέκτησε έρχεται πρώτος ο Ιησούς και γι’ αυτό αποκαλείτε πρωτότοκος.
Όταν λέμε ότι στην τάδε οικογένεια το α παιδί είναι πρωτότοκο δηλώνεται ότι ακολουθεί και δεύτερο που είναι δευτερότοκο και ούτω κάθε εξής.
Αυτά ισχυρίζονται οι αιρετικοί, φαίνονται αληθοφανείς, δείχνουν ότι έχουν όλο το δίκιο με το μέρος τους, αλλά τα πράγματα δεν είναι έτσι, φαίνεται ότι έχουν δίκιο, στην πραγματικότητα διαστρεβλώνουν την αλήθεια και το δίκιο.
Αυτό θα φανεί καθαρά στην συνέχεια του λόγου.
Παλαιότερα είχε κυκλοφορήσει ένα βιβλίο με τον τίτλο "Οι Ψευδομάρτυρες του Ιεχωβά" συγγραφεύς ο Θεόδωρος Σταυρόπουλος, Έλληνας της Γερμανίας που διατέλεσε αρκετά χρόνια μάρτυς του Ιεχωβά.
Σε αυτό το βιβλίο κάνει ειδικό λόγο και για τις αληθοφάνειες διαφόρων αγιογραφικών εδαφίων και αναφέρει ότι πολλοί που έγιναν αιρετικοί παρασυρθήκαν από κάποιες φράσεις της Γραφής που πείθουν εκ πρώτης όψεως για το δίκαιο των αιρετικών απόψεων.
Αφού ο Ιησούς χαρακτηρίζεται πρωτότοκος άρα θα ακολουθεί δευτερότοκος και ίσως και τριτότοκος και λοιπά. Υπάρχει πιο αληθοφανής συλλογισμός; 
Για όσους μελετούν και γνωρίζουν άριστα τα θέματα της Βίβλου τα πράγματα ως προς το συγκεκριμένο χωρίο είναι εντελώς διαφορετικά, αλλά ένας απλούς Χριστιανός, που ελάχιστα ή και καθόλου γνωρίζει της Αγία Γραφή, ο κίνδυνος να επηρεαστεί από τις αντιχριστιανικές θεωρίες είναι άμεσος.
Πριν προχωρήσουμε στην αναίρεση της αιρετικής θέσεως θα αναφερθούμε για λίγο σε κάποια άλλη περίπτωση.
Σε κάποιο τηλεοπτικό κανάλι εμφανίζεται συχνά κάποιος αιρετικός που έχει μπερδεμένες μέσα στο μυαλό του πολλές Χριστιανικές και αποκρυφιστικές απόψεις και ομιλεί για όλα τα θρησκευτικά ζητήματα.
Οι τηλεθεατές ερωτούν και αυτός με ύφος και ενδυμασία Μεσσία απαντά. Μεταξύ άλλων υποστηρίζει ότι κάτω στα βάθη της Γης ζουν νοήμονα όντα, κάτι σαν άνθρωποι, σαν ανθρωποειδή, που ονομάζονται Υποχθόνιοι, για να υποστηρίξει αυτή την άποψη του χρησιμοποιεί και διάφορα δήθεν επιστημονικά επιχειρήματα, αλλά στηρίζεται και σε κάποια χωρία της Γραφής όπως λόγου χάριν στον Φιλ. β'10 ἵνα ἐν τῷ ὀνόματι Ἰησοῦ πᾶν γόνυ κάμψῃ ἐπουρανίων καὶ ἐπιγείων καὶ καταχθονίων .
Να σου λέει η Αγία Γραφή δεν ομιλεί μόνο για λογικά όντα που υπάρχουν στους ουρανούς και στην Γη αλλά και για λογικά όντα που υπάρχουν μέσα στα σπλάχνα, στα βάθη της Γης, στα καταχθόνια. Αυτό το χωρίο το συνταιριάζει με μερικά παρόμοια αγιογραφικά εδάφια και εμφανίζει την θεωρία του πέρα για πέρα αληθινή.
Εμείς τώρα δεν προτιθέμεθα να αποκρούσουμε την εν λόγο άποψη περί λογικών όντων που βρίσκονται στα βάθη της Γης. Αυτό ίσως γίνει μια άλλη φορά, αλλά να τονίσουμε ότι χρειάζεται προσοχή. 

Όταν κάποιος σου εμφανίζει μια άποψη αντίθετη από αυτά που επί αιώνες κηρύττει η Εκκλησία, να ξέρεις ότι πρόκειται περί κακοδοξίας, όσο και αν σου φαίνεται πειστική και αληθινή, όσο και αν σου φαίνεται σύμφωνη με το άλφα ή βήτα αγιογραφικό χωρίο.
Αυτό το χωρίο που σου παρουσιάζουν το ερμηνεύουν λανθασμένα, εσύ όμως επειδή δεν έχεις ενδιατρίψει στην Βίβλο δεν είσαι σε θέση να αντιληφθείς την παρερμηνεία και κινδυνεύεις να παρασυρθείς σε οδόν απωλείας.

Στα Ευαγγέλια υπάρχουν διάφοροι Εβραϊσμοί, επειδή ο Ιησούς Χριστός προήλθε από τους Εβραίους εκείνος που μελετά τα Ευαγγέλια πρέπει να γνωρίζει καλά τις διάφορες ιδιοτροπίες της Εβραϊκής γλώσσας και νοοτροπίας και εκφράσεως. Στον Εβραϊκό χώρο όταν μια γυναίκα γεννούσε για πρώτη φορά έλεγαν γέννησε το πρωτότοκο παιδί της. Το πρώτο παιδί της.  

Το ίδιο και με τα ζώα, αυτή η αγελάδα είναι πρωτοτοκούσα, μόλις γεννούσε το πρώτο της μοσχάρι, άσχετα εάν αργότερα γεννούσε η δεν γεννούσε άλλα μοσχάρια, εθεωρείτο ως πρωτοτοκούσα.
Το παιδί που θα διάνοιγε την μήτρα της μητέρας του θεωρείτο πρωτότοκο άσχετα εάν θα αξιωνόταν η μητέρα του να αποκτήσει και δευτερότοκο. Το μοσχάρι που θα διάνοιγε την κλειστή μέχρι τότε μήτρα της μητέρας του, θα χαρακτηριζόταν ως πρωτότοκο άσχετα αν θα αποκτούσε αργότερα η αγελάδα και δευτερότοκο.
Στο χωρίο Έξοδος 13:2 διαβάζουμε τα εξής, ομιλεί ο Κύριος στον Μωυσή,     Καθιέρωσον εις εμέ παν πρωτότοκον διανοίγον πάσαν μήτραν μεταξύ των υιών Ισραήλ, από ανθρώπου έως κτήνους ιδικόν μου είναι τούτο εδώ φαίνεται καθαρά ότι η έννοια πρωτότοκος είτε σε ανθρώπους είτε σε ζώα συνδέεται με την έννοια, διάνοιξις της μήτρας.
Η μήτρα μιας γυναίκας είναι κλειστή, δεν γνώρισε σύλληψη, κυοφορία, τοκετό. Μόλις γνωρίσει αυτά, το παιδί που θα γεννηθεί ονομάζεται πρωτότοκο, άσχετα με το αν θα επακολουθήσουν και άλλοι τοκετοί.
Στα χωρία Αριθμοι ιη' 15-16 αναφέρονται τα επόμενα: Παν διανοιγον μητραν εκ πασης σαρκος, το οποιον προσφερωσι προς τον Κυριον, απο ανθρωπου εως κτηνους, σου θελει εισθαι, ομιλεί ο Κύριος προς τον Ααρών  σου θέλει εισθαι θα είναι δικο σου, πλην τα πρωτότοκα των ανθρώπων θελουσιν εξαπαντος εξαγοραζεσθαι και τα πρωτότοκα των κτηνών των ακαθάρτων θελουσιν εξαγοραζεσθαι, και όσα πρέπει να εξαγορασθουν από ηλικίας ενός μηνός θα εξαγοράζονται κατά την εκτιμησιν σου δια πέντε σίκλους αργυρίου.
Εδώ βλέπουμε πάλι ότι ένα πρωτότοκο σχετίζεται με την έννοια διανοιξις μήτρας, επίσης βλέπουμε και κάτι άλλο, τα ακάθαρτα ζώα τα πρωτότοκα δεν θα προσφέρονται στον Κύριο για θυσία μόνο τα καθαρά όπως το αρνί το μοσχάρι το ερίφιο και λοιπά. Τα πρωτότοκα ακάθαρτα θα ανταλλάσσονται με κάποιο χρηματικό ποσό με πέντε αργύρους σίκλους κατά τον ιερόν σίκλο της σκηνής ο οποίος έχει είκοσι οβολούς.

Ο σίκλος αποτελεί νόμισμα της εποχής της Παλαιάς Διαθήκης.
Στην Παλαιά Διαθήκη συναντούμε τον σίκλο, την μνά και το τάλαντο άλλοτε χρυσά και άλλοτε αργυρά. Αυτά είναι διαδεδομένα στην Παλαιστίνη και στην Συρία από τον δέκατο πέμπτο προ Χριστού αιώνα. 

Στο εδάφιο που αναφέραμε χαρακτηρίζεται ως πρωτότοκο και εκείνο που βρίσκετε στην ηλικία του ενός μηνός δηλαδή ένα ακάθαρτο ζώο γεννά για πρώτη φορά ένα τέκνο και αυτό φτάνει στην ηλικία του ενός μηνός και από την Γραφή χαρακτηρίζεται ως πρωτότοκο φυσικά στο χρονικό διάστημα ενός μηνός δεν προλαβαίνει η μητέρα του να ξαναγεννήσει και όμως παρόλο που δεν υπάρχει δεύτερη γεννησις, δεύτερος τοκετός, δευτερότοκο τέκνο, το πρώτο γέννημα ονομάζεται πρωτότοκο.
Ας δούμε μια περικοπή από το βιβλίο Α' Βασιλειών, κατά το Μασσοριτικό Α' Σαμουήλ. 
Ακολουθούμε την μετάφραση των Εβδομήκοντα, στο έκτο κεφάλαιο αναφέρετε ότι η κιβωτός της Διαθήκης η οποία βρισκόταν στα χέρια των Φιλισταίων έπρεπε να απομακρυνθεί από εκεί, οι Φιλισταίοι δεν την άντεχαν άλλο διότι διάφορα κακά τους έπλητταν. 
Μεταξύ των άλλων πληγών γέμισε η χώρα του από αναρίθμητα ποντίκια, εξέβρασεν η Γη αυτών μυας, μύες δηλαδή ποντικούς, τότε οι ιερείς οι μάντεις και οι μάγοι των Φιλισταίων τους έδωσαν κάποιες συμβουλές για να δοθεί η λύση στο κακό. Ανάμεσα σε άλλες και την εξής:  καὶ νῦν λάβετε καὶ ποιήσατε ἅμαξαν καινὴν καὶ δύο βόας πρωτοτοκούσας ἄνευ τῶν τέκνων καὶ ζεύξατε τὰς βόας ἐν τῇ ἁμάξῃ καὶ ἀπαγάγετε τὰ τέκνα ἀπὸ ὄπισθεν αὐτῶν εἰς οἶκον Α' Βασιλειών στ' 7. 

Βους πρωτοτοκουσα, σημαίνει αγελάδα που γέννησε για πρώτη φορά, τώρα λοιπόν εσείς κατασκευάστε μια καινούργια άμαξα, πάρετε δυο αγελάδες που γέννησαν για πρώτη φορά, τα τέκνα τους μη τα πάρετε, να ζεύσετε τις αγελάδες στην άμαξα και τα τέκνα τους να τα απομακρύνετε από αυτές, να τα βάλετε στο στάβλο.  

Η εντολή έλεγε ότι πάνω στην άμαξα θα τοποθετούσαν την κιβωτό του Κυρίου και θα άφηναν μόνες τους τις αγελάδες να πάρουν κάποιο δρόμο.
Εάν τραβούσαν προς την κατεύθυνση της χώρας των Ισραηλιτών θα σήμαινε ότι η κιβωτός έπρεπε να φύγει για εκεί και επειδή μέχρι τότε δεν βρισκόταν στην χώρα των Ισραηλιτών γι’ αυτό ταρακούναγε συνεχώς τους Φιλισταίους και τους χτυπούσε με αιμορροΐδες με ποντικούς και λοιπά. 
Πράγματι οι δύο αγελάδες τράβηξαν κατευθείαν προς την χώρα των Ισραηλιτών, η πρώτη Ισραηλιτική πόλις ήταν η Βαιθσαμύς, πόλις δυτικά της Ιερουσαλήμ πλάι στα σύνορα της φυλής Δαν και των Φιλισταίων δοσμένη στους υιούς Ααρών.  

Καὶ ἡ ἅμαξα εἰσῆλθεν εἰς ἀγρὸν Ὠσηὲ τὸν ἐν Βαιθσαμύς, καὶ ἔστησαν ἐκεῖ παρ᾿ αὐτῇ λίθον μέγαν καὶ σχίζουσι τὰ ξύλα τῆς ἁμάξης καὶ τὰς βόας ἀνήνεγκαν εἰς ὁλοκαύτωσιν τῷ Κυρίῳ.
Ήταν εποχή καλοκαιριού οι κάτοικοι θέριζαν τα σιτάρια τους, καθώς αντίκρισαν τηνΚιβωτό του Κυρίου σκίρτησαν από απερίγραπτη χαρά και η άμαξα προχώρησε και στάθηκε στο χωράφι του Ωσηέ, ασφαλώς αυτός ο Ωσηέ θα ήταν ποιο ευσεβής από τους άλλους, κοντά σε μια μεγάλη πέτρα τερματίστηκε η πορεία, οι αγελάδες σταμάτησαν εκεί, οι Βαιθσαμίτες προσέφεραν θυσία ευχαριστήριο στον Κύριο για την μεγάλη χαρά που δοκίμαζαν ἀνήνεγκαν εἰς ὁλοκαύτωσιν τῷ Κυρίῳ. Α' Βασ. στ' 14  

Έσκισαν τα ξύλα της άμαξας, άναψαν φωτιά και θυσίασαν εκεί τις δυο αγελάδες, τις πρόσφεραν στο Κύριο σαν θυσία ολοκαυτώματος.
Λοιπόν σύμφωνα με τα επικρατούντα στον Ισραηλιτικό χώρο εκείνο που διανοίγει την μήτρα λέγετε πρωτότοκο, άσχετα αν θα επακολουθούσε δευτερότοκο.
Αλλά και η μητέρα που γεννάει για πρώτη φορά ονομάζετε πρωτοτοκούσα, άσχετα αν θα αξιωθεί αργότερα να γίνει δευτεροτοκούσα.

Α' Βασιλειών στ΄7 πάρτε δυο αγελάδες πρωτοτοκούσες και ζεύξατε τις στην άμαξα.
Α' Βασιλειών στ΄14 έσχισαν τα ξύλα της άμαξας και προσέφεραν τις δυο αγελάδες θυσία ολοκαυτώματος στον Κύριο.
Οι δυο αγελάδες θανατώθηκαν, δεν υπήρχε περίπτωσις να γίνουν δευτεροτοκούσες και παρόλα αυτά η Γραφή τις χαρακτηρίζει ως πρωτοτοκούσες στο χωρίο Α' Βασ. στ'7.

Εκτός από την Γραφή οι Εβραίοι μας άφησαν και άλλα γραπτά κείμενα, αν κάποιος έχει την υπομονή να καθίσει και να τα ερευνήσει θα βρει οπωσδήποτε και άλλα σχετικά επιχειρήματα που εδραιώνουν την θέση των Χριστιανών και διαλύουν τις απόψεις των αιρετικών, η έρευνα είναι πάντοτε υπέρ ημών. 

Όπως λόγου χάριν νεότερες έρευνες πάνω στην μελέτη ενός έργου του Ιππολύτου Ρώμης, έδρασε γύρω στο 200μ.Χ. που ονομάζετε "Αποστολική Παράδοσις" το οποίον είχε μεταφραστεί στα Λατινικά, στα Κοπτικά, στα Αιθιοπία και στα Αραβικά, μελέτη εν σχέση και με τις μεταφράσεις αυτές, έδωσαν καινούργια επιχειρήματα υπέρ της ειδικής ιεροσύνης μέσα στην Χριστιανική εκκλησία και έτσι οι Προτεστάντες και οι άλλοι αιρετικοί εδέχθηκαν ισχυρόν πλήγμα.
Επίσης από τις μελέτες αυτές εκπήγασαν επιχειρήματα για την σημείωση του Σταυρού από το χέρι των Χριστιανών επάνω τους.

Στην Αίγυπτο, έζησαν πολλοί Εβραίοι ανά τους αιώνες.
Έζησαν και τον Β' και τον Α' π.Χ. αιώνα έζησαν και στην Λεοντούπολη, μια πόλις στο δέλτα του Νείλου γνωστή στους μεταγενέστερους χρόνους με την ονομασία Τέλ Άλ Γιαχουντίγιε, δηλαδή λόφος των Ιουδαίων.
Η ονομασία αυτή οφείλετε στο γεγονός ότι ο Βασιλεύς της Αιγύπτου Πτολεμαίος 6ος ο Φιλομήτωρ, Β' Αιών π.Χ., εγκατέστησε εκεί Ιουδαϊκή αποικία.   

Μάλιστα οι Ιουδαίοι έκτισαν εκεί και ναό σαν εκείνο της Ιερουσαλήμ.   

Λοιπόν τον Α' π.Χ. αιώνα υπήρχαν στην Λεοντούπολη, σημειωτέον ότι υπήρχε και άλλη Λεοντούπολη από αυτή στο δέλτα του Νείλου, σε αυτή λάτρευαν θεότητες με μορφή λέοντος, λοιπόν υπήρχαν και Εβραϊκά νεκροταφεία. Υπήρχαν και επιτάφιες επιτύμβιες επιγραφές.
Στις αρχές του 20ου αιώνος ανακαλύφθηκε εκεί μια σπουδαία νεκρόπολις της εποχής του αυτοκράτορα Οκταβιανού Αυγούστου.
Κάποιος ερευνητής, ο Έντγκαρ, δημοσίευσε ένα άρθρο στην σειρά, Annales du service des antiquités de l'Égypte της υπηρεσίας αρχαιοτήτων της Αιγύπτου, τόμος 22ος , και έφερε το φως της δημοσιότητας 14 νέες επιγραφές που βρέθηκαν στο Ιουδαϊκό νεκροταφείο.
Μια από αυτές τις επιγραφές μας ενδιαφέρει διότι σχετίζεται με το θέμα μας, δηλαδή με την έννοια της λέξεως πρωτότοκος.  

Η επιτύμβιος αυτή Ιουδαϊκή επιγραφή είναι γραμμένη σε Ελληνική γλώσσα και χρονολογείτε από τον Α' προ Χριστού αιώνα έχει σχήμα ορθογώνιο και διαστάσεις, ύψος 67 εκ. και πλάτος 30 εκ.
Το θέμα είναι οδυνηρό, μια νεαρά Ιουδαία, ευσεβής, καθαρή, ηθική, πάνω στον τοκετό του πρώτου της τέκνου πεθαίνει. Το όνομα της Αρσινόη.
Το κείμενο απευθύνετε προς τον οδοιπόρο που θα φτάσει στο νεκροταφείο και θα αντικρύσει και τον τάφο της, του συνιστά να κλάψει για την κακή της μοίρα να πεθάνει την ώρα που γεννούσε το πρωτότοκο τέκνο της.

Αρσινόης τάφος ούτος, οδοιπόρε κλαύσον επιστάς την κατά πάντα ατυχήν δύσμορον, αινόμορον Ορφανική λειθφην γαρ εγωι μεικρά περ εουσα μηιτρός επει δε μ' ακμήςάνθος ενυμφοκόμει, έζευξεν με Φαβείτι πατήρ, ωδεινι δε Μοίρα πρωτοτόκου με τέκνου προς τέλος ηγεν βίου και μεικρόν μεν εγωι τ' ελαχον κύκλον, αλλά χάρις μοι πλείστηι επενθήισεν καλλοσύνηι πραπίδων. Και τάφος εν κόλποις κρύπτοι το εμόν δέμας ούτοςαγνοτραφές, ψυχή δ' εις οσίους έπετε.
Αρσινόης επικήδειος. Έτους κε΄ Μεχείρ β΄

Βέβαια είναι ηλίου φαεινότερο εδώ η έννοια πρωτότοκος είναι η έννοια του πρώτου γεννηθέντος σε απόλυτη έννοια, πρώτος σε απόλυτη έννοια, δεν προηγήθηκε κανένα από αυτό το τέκνο και δεν ακολούθησε κανένα, αφού με την γέννηση του βρέφους επήλθε ο θάνατος της Αρσινόης.
Σημειώνει ο Αθανάσιος Θεοχάρης σε σχετικό άρθρο του περιοδικού Κληρονομία που εκδίδεται στην Θεσσαλονίκη τόμος Ιουνίου - Δεκεμβρίου 1987.
Πρέπει να παρατηρήσουμε ενταύθα ότι ο γραμματεύς ή ο Ραββίνος ο οποίος συνέταξε την επιγραφήν επί της επιτύμβιου πλακός του τάφου της Αρσινόης κατά τρόπον απλούν και σαφή, ήτο αδύνατον να υποθέσει ότι η λέξις πρωτότοκος την οποίαν εχρισημοποίει στο κείμενον ήτο δυνατόν να εκληφθεί ως πρώτος υιός της Αρσινόης, ακολουθούμενος όμως υπό άλλων αδελφών. Εις την περίπτωσιν αυτήν το πρωτότοκος είναι συνώνυμο του μονογενής.
Να δούμε και τους υπόλοιπους στίχους της επιγραφής: και μεικρον μεν εγωι τα΄ελαχον κύκλον, αλλα χαρις μοι πλείστηι επένθηισεν καλλοσύνηι πραπίδων, πραπίδες σημαίνει νους καρδιά φρένες πνεύμα, εδώ λέει η χάρις του σώματος ανθούσε περισσότερο από την χάρη του πνεύματος, και τάφος εν κολποις κρυπτοι το εμόν δέμας ουτος αγνοτραφες, ψυχή δ’ εις οσίους έπετε.
Αρσινόης επικήδειος έτους κε΄ Μεχείρ β΄

Οι τελευταίοι στίχοι του κειμένου χτυπούν και μια άλλη αιρετική άποψη, ότι η Παλαιά Διαθήκη δεν παρουσιάζει τον άνθρωπο με ψυχή και με σώμα και ότι οι ψυχές δεν ζουν μετά θάνατον.
Αυτή την αιρετική άποψη την έχουν και οι ψ. τ Ιεχωβά. Εδώ στο τέλος της επιγραφής αναφέρετε οτι το αγνοτραφές, το καθαρό σώμα της Αρσινόης, το κρύβει μέσα του ο τάφος, ενώ η ψυχή της θα ακολουθήσει των οσίων. Ψυχη δ’ εις οσίους έπετε, εκεί που πήγαν οι ψυχές των οσίων Πατριαρχών, Προφητών και Δικαίων της Παλαιάς Διαθήκης, εκεί θα ακολουθήσει και θα πάει και η ψυχή της Αρσινόης.
Σημειώνει πάλι ο Αθανάσιος Θεοχάρης, η φράσις κόλπος Αβραάμ όπως απαντά εις τήν διήγησιν του Λουκά περί του πλουσίου και του πτωχού Λαζάρου και η οποία εισήχθη αργότερον υπό της Εκκλησίας εις την νεκρώσιμον Ακολουθίαν, αποτελεί ιδεώδη εικόνα περί της ουρανίου μακαριότητος των ψυχών των δικαίων. Πλησίον των Πατριαρχών επιστευετο βεβαίως ότι μετεβαινον και αι ψυχαί των ευσεβών Ιουδαίων γυναικών, αι οποίαι υπήρξαν αι μητέρες του Ιουδαϊκού λαού. Εις Ιουδαϊκάς κατακόμβας της Ρώμης ευρέθησαν επιγραφαί όπως "Μετά των δικαίων η κοίμησις σου", "Μετά των Οσίων η κοίμησις σου". Εις μιαν δε των επιγραφών αυτών αναγράφονται, αι αμοιβαι αι υπεσχημεναι εις αξίους και ευσεβείς: "dinisque piisque"

Πολύ χρήσιμη αυτή η επιτύμβια επιγραφή της Αρσινόης.
Κτυπάει με ισχυρό χτύπημα δυο σημαντικές αιρετικές διδασκαλίες που κυκλοφορούν στις ημέρες μας από συγχρόνους αιρετικούς.
Ας είναι καλά αυτοί οι επιστήμονες, οι ερευνητές, που καταβάλλουν κόπο και μόχθο να προωθήσουν την αρχαιολογική, την ιστορική, την θεολογική έρευνα.
Η Ορθοδοξία δεν έχει να φοβηθεί τίποτε από τα νεότερα επιστημονικά πορίσματα, αντίθετα αντλεί από αυτά νέα επιχειρήματα για την καταπολέμηση των διάφορων αιρετικών δοξασιών.

πηγή