Το κήρυγμα της Κυριακής των Πατέρων της Δ΄ Οικουμενικής Συνόδου. «Ὑμεῖς ἐστε τό φῶς τοῦ κόσμου».

Του Αρχιμανδρίτου Παϊσίου Λαρεντζάκη,

Ιεροκήρυκος της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης.

«Ὑμεῖς ἐστε τό φῶς τοῦ κόσμου».

Οι Άγιοι Πατέρες υπήρξαν μαθητές και μιμητές των Αγίων Αποστόλων και πρόσφεραν με τον φωτισμό, την χάρη και τη δύναμη του Αγίου Πνεύματος ανεκτίμητες υπηρεσίες προς τους ανθρώπους όλων των εποχών. Παρέλαβαν με ιδιαίτερο σεβασμό τις διδασκαλίες του Κυρίου, τα όσα με την έμπνευση του Αγίου Πνεύματος κήρυξαν και έγραψαν οι Απόστολοι, τα διατήρησαν αγνά και ανόθευτα, τα ερμήνευσαν, τα ανέλυσαν, τα προφύλαξαν από τις πλάνες και τις κακοδοξίες των αιρετικών και τα πρόβαλαν ολοζώντανα με το άγιο παράδειγμά τους.

Δίκαια, λοιπόν, τους τιμά η Ορθόδοξος Εκκλησία μας, τους προβάλει προς μίμηση και όρισε να διαβάζεται κατά την σημερινή εορτή τους η περικοπή από την επί του όρους ομιλία του Κυρίου, τις οποίας ο πρώτος στίχος είναι «Ὑμεῖς ἐστε τό φῶς τοῦ κόσμου».

Βέβαια την τιμητική αυτή φράση την είπε ο Κύριος ειδικά για τους Μαθητές και Αποστόλους Του. Αλλά κατ’ επέκταση την είπε και για όλους τους εργάτες του Ευαγγελίου, για όλους τους πιστούς, ο καθένας από τους οποίους καλείται να γίνει στο περιβάλλον που ζει, φως. Άλλωστε την επί του όρους ομιλία ο Κύριος την είπε μπροστά σε πλήθος πολύ. «Ἰδών τούς ὂχλους, λέει ο ιερός ευαγγελιστής Ματθαίος, ἀνέβη εἰς τό ὂρος καί καθίσαντος αὐτοῦ προςῆλθον αὐτῷ οἱ μαθηταί αὐτοῦ καί ἀνοίξας τό στόμα αὐτοῦ ἐδίδασκεν αὐτούς». Είναι φανερό ότι με τη λέξη «μαθηταί» δεν εννοεί ο ιερός ευαγγελιστής μόνο τους Δώδεκα Μαθητές, αλλά όλους εκείνους που είχαν την αγαθή διάθεση να μαθητεύσουν κοντά στον Χριστό, να τον ακούσουν ως Διδάσκαλο και να γίνουν μαθητές Του.

«Ὑμεῖς ἐστε τό φῶς τοῦ κόσμου». Μεγάλη τιμή για τον άνθρωπο. Πόσο ψηλά τον τοποθετεί η πίστη του στην αλήθεια του Χριστού. Ποια ζωογόνο ακτινοβολία καλείται να εκπέμψει!

Οι Απόστολοι, λοιπόν, θα αναδεικνυόταν το φως του κόσμου. Αυτό σημαίνει ότι με την διδασκαλία τους, με την παρουσία και το παράδειγμά τους θα έδιδαν ιδιαίτερη χάρη και φως στη ζωή και τις σχέσεις των ανθρώπων. Θα επιδρούσαν ευεργετικά. Θα πρόσφεραν την αλήθεια για τον Θεό, για τον άνθρωπο, για το θείο θέλημα, για την αιωνιότητα. Θα πρόσφεραν την αλήθεια για τον πνευματικό κόσμο και την μέλλουσα ζωή. Την αλήθεια που τόσο πολύ διψά ο καθένας. Θα δίδασκαν και θα θεμελίωναν την πραγματική δικαιοσύνη. Θα έδιδαν, εν ονόματι του Χριστού άφεσιν αμαρτιών και απαλλαγή από το άγχος της ενοχής και των τύψεων.

Θα οδηγούσαν τους ανθρώπους στα έργα της αγάπης και της καλοσύνης, τα οποία ομορφαίνουν την ζωή. Θα έδιδαν την ειρήνη του Θεού στον καθένα προσωπικά και στους ανθρώπους μεταξύ τους, ώστε να ζουν ειρηνικοί, ήσυχοι, με το αίσθημα της ασφάλειας κάτω από την σκέπη του Θεού. Θα εγκαθιστούσαν και θα άπλωναν την βασιλεία του Θεού στις γενεές των ανθρώπων. Αλήθεια, πόσο ωραία, πόσο ευχάριστη και ζηλευτή γίνεται η ζωή των ανθρώπων, όταν την εμπνέει και την κατευθύνει το φως και η αλήθεια του Θεού!

Αλλά το φως έχει και μια άλλη ιδιότητα. Απομακρύνει και διαλύει το σκοτάδι. Το πνευματικό φως, το οποίο οι Μαθητές του Χριστού θα σκόρπιζαν σ’ ολόκληρη την ανθρωπότητα, έχει ανάλογες, αλλά ασύγκριτα πολυτιμότερες πνευματικές ιδιότητες.

Διαλύει το ηθικό σκοτάδι. Διότι τι είναι η αμαρτία; Καταστρεπτικό σκοτάδι, φοβερό δηλητήριο, σκοτασμός του πνεύματος, σήψη και δυσωδία ψυχής και σώματος. Όπως ακριβώς από μια πληγή μολυσμένη, γεμάτη πύο, ταλαιπωρείται και πονάει ο άνθρωπος και είναι ενδεχόμενο αν επεκταθεί αυτή και επιδεινωθεί να επιφέρει ακόμα και τον θάνατο, έτσι είναι και η αμαρτία για την ψυχή του ανθρώπου. Αν δεν ληφθούν έγκαιρα τα απαραίτητα μέτρα, θα της επιφέρει το αιώνιο σκοτάδι, τον θάνατο.

Έρχεται, λοιπόν, ο λόγος του Θεού, το κήρυγμα των Αποστόλων και μάς διαφωτίζει και μάς πληροφορεί πόσο μεγάλο κακό είναι η αμαρτία. Μάς ανοίγει τα μάτια της ψυχής και του σώματος, ώστε να διακρίνουμε τις δόλιες παγίδες του διαβόλου, και τα απατηλά θέλγητρα της αμαρτίας. Και το σπουδαιότερο, μάς παρέχει τα μέσα και την δύναμη να αντισταθούμε στην αμαρτία, να την αποκρούσομε νικηφόρα, να μείνουμε απρόσβλητοι απ’ αυτήν και να διατηρήσουμε το φως της ψυχής μας, την καθαρότητα και την διαύγεια του πνεύματος μας.

Αλλά κι αν συμβεί, σαν άνθρωποι αδύνατοι που είμαστε, να παρασυρθούμε και να πληγωθούμε από την αμαρτία πάλι ο λόγος του Θεού, η πίστη στον Σωτήρα Χριστό, ως δραστικό πνευματικό φως, μάς δίνει τον τρόπο και την δύναμη να προλάβουμε τον σκοτισμό και την επέκταση της πληγής, να την απολυμάνουμε και να την θεραπεύσουμε, ώστε να αποκτήσουμε πάλι και να διατηρήσουμε την υγεία και την διαύγεια της ψυχής.

Τέτοιο σωτήριο φως για την ανθρωπότητα υπήρξαν και υπάρχουν και θα υπάρχουν οι Απόστολοι και οι μιμητές τους, οι Άγιοι Πατέρες της Εκκλησίας μας.

Τέτοιο όμως πνευματικό φως πρέπει να γίνουμε όλοι μας, ο καθένας στο περιβάλλον του. Εάν καταφέρουμε και γίνουμε φως, τότε θα φωτισθεί και η κοινωνία μας. Και σε μάς απευθυνόμενος ο Κύριος μάς λέει: «Ὑμεῖς ἐστε τό φῶς τοῦ κόσμου».