...Δυστυχώς, οι σύγχρονοι άνθρωποι δεν εορτάζουν τα Χριστούγεννα μέσα σε αυτήν την ατμόσφαιρα. Οι κοινωνικές και οικογενειακές συνθήκες, όπως εμείς τις διαμορφώνουμε, δημιουργούν άλλη ατμόσφαιρα.
Αν διάβαση κανείς προσεκτικά τα τροπάρια που ψάλλονται τις ημέρες των Χριστουγέννων, που κατακλύζονται από ζωή, αφού είναι εμποτισμένα από την ορθόδοξη θεολογία, ξεχειλίζουν από χαρά, που είναι αποτέλεσμα θεώσεως αυτών που τα έγραψαν, θα διαπίστωση την αντίφαση μεταξύ της πραγματικής εορτής των Χριστουγέννων και του συγχρόνου εορτασμού της μεγάλης αυτής εορτής. Εμείς περιορίζουμε το γεγονός της εορτής σε εξωτερικές τυπικές διαδικασίες, σε ήθη και παραδόσεις, σε μια οικογενειακή ζεστή ατμόσφαιρα, σε μετακινήσεις και εκδρομές, το πολύ-πολύ και σ' έναν τυπικό εορτασμό.
Πάντοτε μέσα μου είχα μια έντονη απορία.
Πώς γιορτάζουν οι άγιοι τα Χριστούγεννα. Καί πάντοτε μέσα μου αναπτυσσόταν μια νοσταλγία. Να ζούσα κοντά σε μεγάλους ασκητές καί να μπορούσα να αντιληφθώ τον ωκεανό της Χάριτος και της χαράς που περνά αυτές τις ήμερες μέσα από την καρδιά τους. Άλλα, βέβαια, αυτό εν μέρει ικανοποιείται, γιατί αφ' ενός μεν συναντήσαμε τέτοιες υπάρξεις και είδαμε, κατά το δυνατό σε μας, την ζωή της αιωνιότητας που περνούσε μέσα από την κτιστή φύση τους, αφ' ετέρου μπορούμε κάπως να το καταλάβουμε από τα τροπάρια που εκείνοι συνέταξαν καί ψάλλουμε αυτές τίς ημέρες. Μέσα στην Εκκλησία, ιδιαιτέρως στον Ναό αυτές τίς ήμερες ζούμε ένα μεγάλο πανηγύρι, το πανηγύρι της ζωής, της άνακαινίσεώς μας, της αναπλάσεως μας.
Αν διάβαση κανείς προσεκτικά τα τροπάρια που ψάλλονται τις ημέρες των Χριστουγέννων, που κατακλύζονται από ζωή, αφού είναι εμποτισμένα από την ορθόδοξη θεολογία, ξεχειλίζουν από χαρά, που είναι αποτέλεσμα θεώσεως αυτών που τα έγραψαν, θα διαπίστωση την αντίφαση μεταξύ της πραγματικής εορτής των Χριστουγέννων και του συγχρόνου εορτασμού της μεγάλης αυτής εορτής. Εμείς περιορίζουμε το γεγονός της εορτής σε εξωτερικές τυπικές διαδικασίες, σε ήθη και παραδόσεις, σε μια οικογενειακή ζεστή ατμόσφαιρα, σε μετακινήσεις και εκδρομές, το πολύ-πολύ και σ' έναν τυπικό εορτασμό.
Πάντοτε μέσα μου είχα μια έντονη απορία.
Πώς γιορτάζουν οι άγιοι τα Χριστούγεννα. Καί πάντοτε μέσα μου αναπτυσσόταν μια νοσταλγία. Να ζούσα κοντά σε μεγάλους ασκητές καί να μπορούσα να αντιληφθώ τον ωκεανό της Χάριτος και της χαράς που περνά αυτές τις ήμερες μέσα από την καρδιά τους. Άλλα, βέβαια, αυτό εν μέρει ικανοποιείται, γιατί αφ' ενός μεν συναντήσαμε τέτοιες υπάρξεις και είδαμε, κατά το δυνατό σε μας, την ζωή της αιωνιότητας που περνούσε μέσα από την κτιστή φύση τους, αφ' ετέρου μπορούμε κάπως να το καταλάβουμε από τα τροπάρια που εκείνοι συνέταξαν καί ψάλλουμε αυτές τίς ημέρες. Μέσα στην Εκκλησία, ιδιαιτέρως στον Ναό αυτές τίς ήμερες ζούμε ένα μεγάλο πανηγύρι, το πανηγύρι της ζωής, της άνακαινίσεώς μας, της αναπλάσεως μας.
Αν το αισθανόμαστε έτσι, τότε γιατί να μας φοβίζουν τα γεγονότα που περνούμε στην ζωή μας; Γιατί να υποφέρουμε από τίς δοκιμασίες, αφού αυτά είναι λεπτομέρειες στην ζωή μας; Γιατί να δυσανασχετούμε για το ότι οι γύρω μας δεν μας καταλαβαίνουν, δεν μας αντιλαμβάνονται, δεν μας αγαπούν; Γιατί να υποφέρουμε από την μοναξιά, αφού έχουμε την δυνατότητα να ζήσουμε τα μεγάλα και υψηλά, την πραγματική και αληθινή κοινωνία μας με τον Θεό και τους ανθρώπους;
Με αυτές τίς σκέψεις εύχομαι καί ευχηθείτε και εσείς για μένα, να ζήσουμε όλα τα αγαθά της θείας ενανθρωπήσεως του Χριστού. Χρειαζόμαστε θεραπεία, επειδή είμαστε άρρωστοι πνευματικά. Η ασθένεια εκδηλώνεται με την φιλαυτία, δηλαδή έχουμε μια αγάπη που στρέφεται προς τον εαυτό μας. Πρέπει, λοιπόν, να ξεφύγουμε από την φιλαυτία καί να σποκτήσουμε φιλοθεΐα καί φιλανθρωπία. Αυτή είναι η θεραπεία του ανθρώπου, έτσι μπορούμε να ζήσουμε τα αγαθά της θείας ενανθρωπήσεως στην ύπαρξή μας. Με αυτόν τον τρόπο, το μυστήριο της ενανθρωπήσεως του Υιού καί Λόγου του Θεού θα γίνη καί μυστήριο της αναγεννήσεώς μας εν Χριστώ Ιησού.
Με αυτές τίς σκέψεις εύχομαι καί ευχηθείτε και εσείς για μένα, να ζήσουμε όλα τα αγαθά της θείας ενανθρωπήσεως του Χριστού. Χρειαζόμαστε θεραπεία, επειδή είμαστε άρρωστοι πνευματικά. Η ασθένεια εκδηλώνεται με την φιλαυτία, δηλαδή έχουμε μια αγάπη που στρέφεται προς τον εαυτό μας. Πρέπει, λοιπόν, να ξεφύγουμε από την φιλαυτία καί να σποκτήσουμε φιλοθεΐα καί φιλανθρωπία. Αυτή είναι η θεραπεία του ανθρώπου, έτσι μπορούμε να ζήσουμε τα αγαθά της θείας ενανθρωπήσεως στην ύπαρξή μας. Με αυτόν τον τρόπο, το μυστήριο της ενανθρωπήσεως του Υιού καί Λόγου του Θεού θα γίνη καί μυστήριο της αναγεννήσεώς μας εν Χριστώ Ιησού.
Μητροπολίτου Ναυπάκτου Ιεροθέου, από το βιβλίο «Μεταξύ δύο αιώνων»
Προσθέτουμε ένα απόσπασμα από τη μελέτη του καθηγητή Λάμπρου Σκόντζου Η αναγκαιότητα της Ενανθρωπήσεως του Θεού Λόγου:
Η Ενανθρώπηση του Θεού είναι προϊόν της θείας αγάπης. [...]
Η είσοδος του Θεού Λόγου στην ανθρώπινη ιστορία άλλαξε τη ροή της σταθερά καθοδικής πορείας των ανθρώπων. Η θεία Ενανθρώπησή Του είναι η ευλογημένη αρχή της μεγαλύτερης επ-ανάστασης όλων των εποχών. Η ανατολή του νοητού Ηλίου της Δικαιοσύνης στη γη διέλυσε τα πυκνά σκοτάδια του προχριστιανικού παρελθόντος και αποδυνάμωσε όλους τους εργαζομένους των σκοτεινών έργων. Τα ανθρώπινα γεγονότα και η ιστορία έχουν πια κατευθυντήρια φορά και στόχο το μοναδικό πρόσωπο του Θεανθρώπου. Μπορεί, βεβαίως, η πορεία της αλλαγής του κόσμου να είναι αργή και οι δυνάμεις του κόσμου να αντιστέκονται, αλλά η έκβαση είναι προδιαγεγραμμένη, ο κόσμος τελικά θα χριστοποιηθεί. Ο απόστολος Παύλος ορίζει σαφέστατα την αφάνταστη ευεργεσία που προσέφερε στην ανθρωπότητα ο ενανθρωπήσας Θεός Λόγος με τα εξής: «Ευλογητός ο Θεός και Πατήρ του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, ο ευλογήσας ημάς εν πάση ευλογία πνευματική εν τοις επουρανίοις εν Χριστώ, καθώς εξελέξατο ημάς εν αυτώ προ καταβολής κόσμου είναι ημάς αγίους και αμώμους κατενώπιον αυτού, εν αγάπη προορίσας ημάς εις υιοθεσίαν δια Ιησού Χριστού ... εν ω έχομεν την απολύτρωσιν δια του αίματος αυτού, την άφεσιν των παραπτωμάτων, κατά τον πλούτον της χάριτος αυτού» (Εφεσίους 1:3-7 [για τις παραπομπές στην Καινή Διαθήκη, εδώ]). Η έννοια της υιοθεσίας αποδίδει καλλίτερα παντός άλλου την οργανική προσκόλλησή μας στο Θεό. Δια της πτώσεως και αποστασίας γίναμε πάροικοι και «ξένοι των διαθηκών της επαγγελίας» του Θεού (Εφεσ. 2:12). Όμως «Ο Λόγος σάρξ εγένετο» (κατά Ιωάννην 1:14), «ίνα την υιοθεσίαν απολαύωμεν». Να μην είναι πια ο καθένας μας «δούλος, αλλ' υιός΄ ει δε υιός, και κληρονόμος Θεού δια Χριστού» (Γαλάτας 4:4-7). Αυτή είναι η μεγαλύτερη ευλογία, που απολαμβάνουμε χάρις στην Θεία Ενανθρώπηση!
Το μήνυμα της Βηθλεέμ, το οποίο διαλαλήθηκε από τους αγίους αγγέλους της Γεννήσεως (Λουκάν 2:14), είναι το πιο χαρμόσυνο και ελπιδοφόρο άγγελμα της ιστορίας. Ήρθε Εκείνος, τον Οποίον εναγωνίως περίμενε η ανθρωπότητα δια να «σώσει τον λαόν αυτού από των αμαρτιών αυτών» (Ματθαίον 1:21). «Ο Πατήρ ευδόκησεν, ο Λόγος σαρξ εγέντο και η Παρθένος έτεκεν Θεόν ενανθρωπήσαντα». (2ο τροπάριο των Αίνων των Χριστουγέννων). Τα αποτελέσματα του έργου Του είναι φανερά. Ο μονόδρομος, ο οποίος οδηγούσε αποκλειστικά τον άνθρωπο και ολόκληρη την πλάση στην απώλεια, έπαψε να υπάρχει για τους πιστούς του Χριστού, διότι εγκαινίασε Αυτός νέα οδό, η οποία οδηγεί στην σωτηρία, στον Θεό, που είναι το φυσικό πέρας της πορείας του ανθρώπου. Την μεγάλη και ελπιδοφόρα αυτή αλήθεια εκφράζει απόλυτα και χαρακτηριστικά ο απόστολος Παύλος ως εξής:
Η είσοδος του Θεού Λόγου στην ανθρώπινη ιστορία άλλαξε τη ροή της σταθερά καθοδικής πορείας των ανθρώπων. Η θεία Ενανθρώπησή Του είναι η ευλογημένη αρχή της μεγαλύτερης επ-ανάστασης όλων των εποχών. Η ανατολή του νοητού Ηλίου της Δικαιοσύνης στη γη διέλυσε τα πυκνά σκοτάδια του προχριστιανικού παρελθόντος και αποδυνάμωσε όλους τους εργαζομένους των σκοτεινών έργων. Τα ανθρώπινα γεγονότα και η ιστορία έχουν πια κατευθυντήρια φορά και στόχο το μοναδικό πρόσωπο του Θεανθρώπου. Μπορεί, βεβαίως, η πορεία της αλλαγής του κόσμου να είναι αργή και οι δυνάμεις του κόσμου να αντιστέκονται, αλλά η έκβαση είναι προδιαγεγραμμένη, ο κόσμος τελικά θα χριστοποιηθεί. Ο απόστολος Παύλος ορίζει σαφέστατα την αφάνταστη ευεργεσία που προσέφερε στην ανθρωπότητα ο ενανθρωπήσας Θεός Λόγος με τα εξής: «Ευλογητός ο Θεός και Πατήρ του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, ο ευλογήσας ημάς εν πάση ευλογία πνευματική εν τοις επουρανίοις εν Χριστώ, καθώς εξελέξατο ημάς εν αυτώ προ καταβολής κόσμου είναι ημάς αγίους και αμώμους κατενώπιον αυτού, εν αγάπη προορίσας ημάς εις υιοθεσίαν δια Ιησού Χριστού ... εν ω έχομεν την απολύτρωσιν δια του αίματος αυτού, την άφεσιν των παραπτωμάτων, κατά τον πλούτον της χάριτος αυτού» (Εφεσίους 1:3-7 [για τις παραπομπές στην Καινή Διαθήκη, εδώ]). Η έννοια της υιοθεσίας αποδίδει καλλίτερα παντός άλλου την οργανική προσκόλλησή μας στο Θεό. Δια της πτώσεως και αποστασίας γίναμε πάροικοι και «ξένοι των διαθηκών της επαγγελίας» του Θεού (Εφεσ. 2:12). Όμως «Ο Λόγος σάρξ εγένετο» (κατά Ιωάννην 1:14), «ίνα την υιοθεσίαν απολαύωμεν». Να μην είναι πια ο καθένας μας «δούλος, αλλ' υιός΄ ει δε υιός, και κληρονόμος Θεού δια Χριστού» (Γαλάτας 4:4-7). Αυτή είναι η μεγαλύτερη ευλογία, που απολαμβάνουμε χάρις στην Θεία Ενανθρώπηση!
Το μήνυμα της Βηθλεέμ, το οποίο διαλαλήθηκε από τους αγίους αγγέλους της Γεννήσεως (Λουκάν 2:14), είναι το πιο χαρμόσυνο και ελπιδοφόρο άγγελμα της ιστορίας. Ήρθε Εκείνος, τον Οποίον εναγωνίως περίμενε η ανθρωπότητα δια να «σώσει τον λαόν αυτού από των αμαρτιών αυτών» (Ματθαίον 1:21). «Ο Πατήρ ευδόκησεν, ο Λόγος σαρξ εγέντο και η Παρθένος έτεκεν Θεόν ενανθρωπήσαντα». (2ο τροπάριο των Αίνων των Χριστουγέννων). Τα αποτελέσματα του έργου Του είναι φανερά. Ο μονόδρομος, ο οποίος οδηγούσε αποκλειστικά τον άνθρωπο και ολόκληρη την πλάση στην απώλεια, έπαψε να υπάρχει για τους πιστούς του Χριστού, διότι εγκαινίασε Αυτός νέα οδό, η οποία οδηγεί στην σωτηρία, στον Θεό, που είναι το φυσικό πέρας της πορείας του ανθρώπου. Την μεγάλη και ελπιδοφόρα αυτή αλήθεια εκφράζει απόλυτα και χαρακτηριστικά ο απόστολος Παύλος ως εξής:
«Αυτός γαρ εστιν η ειρήνη ημών, ο ποιήσας τα αμφότερα εν και το μεσότοιχον του φραγμού λύσας, την έχθραν, εν τη σαρκί αυτού τον νόμον των εντολών εν δόγμασι καταργήσας, ίνα τους δύο κτίση εν εαυτώ εις ένα καινόν άνθρωπον ποιών ειρήνην και καταλλάξη τους αμφοτέρους εν ενί σώματι τω Θεώ δια του σταυρού, αποκτείνας την έχθραν εν αυτώ... άρα ουν ουκέτι εστέ ξένοι και πάροικοι, αλλά συμπολίται των αγίων και οικείοι του Θεού» (Εφεσ. 2:14-19).
Ακόμα «ώσπερ εβασίλευσεν η αμαρτία εν τω θανάτω, ούτω και η χάρις βασιλεύση δια δικαιοσύνης εις ζωήν αιώνιον δια Ιησού Χριστού του Κυρίου ημών» (Ρωμαίους 5:21). Τέτοιου δυσθεώρητου μεγέθους ευεργεσία αξιωθήκαμε χάρις στην οικονομία της θείας συγκαταβάσεως.
Το Θείο Βρέφος της Βηθλεέμ «συνενηπίασε τοις νηπίοις» για χάρη της σωτηρίας μας. «Αυτός εστι Θεός σαρκοφόρος και ημείς άνθρωποι πνευματοφόροι...΄ Αυτός ο αληθινός και φύσει Υιός του Θεού τους πάντας φορεί, ίνα οι πάντες τον ένα φορέσωμεν Θεόν» (Μ. Αθανάσιος, ΒΕΠΕΣ 33,226). «Νυν ο επουράνιος και ημίν επουρανίους εποίησεν» (Γρηγόριος Νύσσης, P.G.46,681D). Αυτοί οι περιεκτικoί πατερικoί λόγοi φανερώνουν περίτρανα ολόκληρο το μυστήριο της Θείας Ενανθρωπήσεως. Αυτό είναι και το κεντρικό νόημα της μεγάλη εορτής.
Με την ποιητική γραφίδα, τέλος, του αγίου Αμφιλοχίου, επισκόπου Ικονίου (4ος αιών.), μπορούμε να υμνήσουμε κι εμείς την ευφρόσυνη εορτή, η οποία κατέστη απαρχή της σωτηρίας μας ως, εξής: «Ω Ημέρα (των Χριστουγέννων) μύρων αξία εν ή ανέτειλεν ημίν το άστρον εξ Ιακώβ, ο άνθρωπος ο επουράνιος ός ώφθη εξ Ισραήλ! Επεδήμησεν ημίν ο ισχυρός Θεός και ο της Δικαιοσύνης επέλαμψεν Ήλιος! Ο των θείων αρετών ηνέωκται ο θησαυρός, και το της ζωής φυτόν ανθρώποις εβλάστησε και η ανατολή εξ ύψους επέλαμψεν! Ο των ουρανίων και των επιγείων Δεσπότης εκ παρθενικών λαγόνων υπέρ κόσμου λυτρώσεως εις κόσμον φθαρτόν ελήλυθεν» (P.G 39,40B).
Το Θείο Βρέφος της Βηθλεέμ «συνενηπίασε τοις νηπίοις» για χάρη της σωτηρίας μας. «Αυτός εστι Θεός σαρκοφόρος και ημείς άνθρωποι πνευματοφόροι...΄ Αυτός ο αληθινός και φύσει Υιός του Θεού τους πάντας φορεί, ίνα οι πάντες τον ένα φορέσωμεν Θεόν» (Μ. Αθανάσιος, ΒΕΠΕΣ 33,226). «Νυν ο επουράνιος και ημίν επουρανίους εποίησεν» (Γρηγόριος Νύσσης, P.G.46,681D). Αυτοί οι περιεκτικoί πατερικoί λόγοi φανερώνουν περίτρανα ολόκληρο το μυστήριο της Θείας Ενανθρωπήσεως. Αυτό είναι και το κεντρικό νόημα της μεγάλη εορτής.
Με την ποιητική γραφίδα, τέλος, του αγίου Αμφιλοχίου, επισκόπου Ικονίου (4ος αιών.), μπορούμε να υμνήσουμε κι εμείς την ευφρόσυνη εορτή, η οποία κατέστη απαρχή της σωτηρίας μας ως, εξής: «Ω Ημέρα (των Χριστουγέννων) μύρων αξία εν ή ανέτειλεν ημίν το άστρον εξ Ιακώβ, ο άνθρωπος ο επουράνιος ός ώφθη εξ Ισραήλ! Επεδήμησεν ημίν ο ισχυρός Θεός και ο της Δικαιοσύνης επέλαμψεν Ήλιος! Ο των θείων αρετών ηνέωκται ο θησαυρός, και το της ζωής φυτόν ανθρώποις εβλάστησε και η ανατολή εξ ύψους επέλαμψεν! Ο των ουρανίων και των επιγείων Δεσπότης εκ παρθενικών λαγόνων υπέρ κόσμου λυτρώσεως εις κόσμον φθαρτόν ελήλυθεν» (P.G 39,40B).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Το «Ελληνικά και Ορθόδοξα» απεχθάνεται τις γκρίνιες τις ύβρεις και τα φραγγολεβέντικα (greeklish).
Παρακαλούμε, πριν δημοσιεύσετε το σχόλιό σας, έχετε υπόψη σας τα ακόλουθα:
1) Ο σχολιασμός και οι απόψεις είναι ελεύθερες πλην όμως να είναι κόσμιες .
2) Προτιμούμε τα ελληνικά αλλά μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και ότι γλώσσα θέλετε αρκεί το γραπτό σας να είναι τεκμηριωμένο.
3) Ο κάθε σχολιαστής οφείλει να διατηρεί ένα μόνο όνομα ή ψευδώνυμο, το οποίο αποτελεί και την ταυτότητά του σε κάθε συζήτηση.
4) Κανένα σχόλιο δεν διαγράφεται εκτός από τα spam και τα υβριστικά