Μὴ δῶτε τὸ ἅγιον τοῖς κυσίν· μηδὲ βάλητε τοὺς μαργαρίτας ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν χοίρων, μήποτε καταπατήσωσιν αὐτοὺς ἐν τοῖς ποσὶν αὐτῶν, καὶ στραφέντες ῥήξωσιν ὑμᾶς.

Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Αχ. Γ. Λαζάρου. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Αχ. Γ. Λαζάρου. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Πέμπτη, Σεπτεμβρίου 13, 2012

ΟΙ ΒΟΡΕΙΟΗΠΕΙΡΩΤΕΣ ΒΛΑΧΟΙ




ΑΧ. Γ. ΛΑΖΑΡΟΥ
Ρω­μα­νι­στή – Βαλ­κα­νο­λό­γου



      Πρὸ  δε­κα­ε­τί­α­ς  στὴν  ἐ­φη­με­ρί­δα  »Χρι­στι­α­νι­κή»  δη­μο­σι­εύτη­κε  ἄρθρο   τοῦ Ἀπ. Π. Πα­πα­δό­που­λου, ἐ­πι­γρα­φό­με­νο: Οἱ Βλα­χό­φω­νοι Βο­ρει­ο­η­πει­ρῶ­τες καὶ πά­λι στὸ στό­χα­στρο τῆς ρου­μα­νι­κῆς προ­πα­γάν­δας. Ἐ­κτε­νεῖς ἀ­να­φο­ρὲς στὶς παν­το­ει­δεῖς ἐ­πι­πτώ­σεις της ἔ­κα­με ἡ κα­θη­γή­τρια τοῦ Πα­νε­πι­στη­μί­ου Ἰ­ω­αν­νί­νων Ἐ­λευ­θε­ρί­α Ἰ. Νι­κο­λαΐδου σὲ δι­α­δο­χι­κὰ συγ­γράμ­μα­τά της: α) Ξέ­νες προ­πα­γάν­δες καὶ ἐ­θνι­κὴ ἀλ­βα­νι­κὴ κί­νη­ση στὶς μη­τρο­πο­λι­τι­κὲς ἐ­παρ­χί­ες Δυρ­ρα­χί­ου καὶ Βε­λε­γρά­δων κα­τὰ τὰ τοῦ 19ου καὶ τὶς ἀρ­χὲς τοῦ 20οῦ αἰ­ῶνα. (Ἐκ­δό­σεις ΙΜΙΑΧ, Ἰ­ω­άν­νι­να 1978). β) Ἡ ρου­μα­νι­κὴ προ­πα­γάν­δα στὸ βι­λα­έ­τι Ἰ­ω­αν­νί­νων καὶ στὰ βλα­χό­φω­να χω­ριὰ τῆς Πίν­δου (τ. Α’, μέ­σα 19ου-1900. Ἰ­ω­­άν­νι­να 1995).
       Στὸ δεύ­τε­ρο, ἡ Νι­κο­λαΐδου γνω­στο­ποι­εῖ ὅ­τι ἡ ἑλ­λη­νι­κό­τη­τα τῶν Βλά­χων ἦ­ταν ἀ­πο­δε­δειγ­μέ­νη καὶ δη­μο­σι­ευ­μέ­νη ἤ­δη ἀ­πὸ τὸν πρῶ­το Νε­ο­έλ­λη­να ἱ­στο­ρι­κὸ Κων­σταν­τῖ­νο Μ. Κού­μα (1777-1836), δι­δά­κτο­ρα τοῦ Πα­νε­πι­στη­μί­ου Λει­ψί­ας καὶ ἀν­τε­πι­στέλ­λον μέ­λος τῶν Ἀ­κα­δη­μι­ῶν Βε­ρο­λί­νου καὶ Μο­νά­χου, στὸν 12οτό­μο, κυ­κλο­φο­ρού­με­νο καὶ αὐ­το­τε­λῶς μὲ τὸ συμ­βο­λι­κὸ τί­τλο, Οἱ Ἕλ­λη­νες, τῆς συγ­γρα­φῆς του. Ἱ­στο­ρί­αι τῶν ἀν­θρω­πί­νων πρά­ξε­ων.  (Βι­έν­νη 1832).
      Κα­τά τήν κα­θη­γή­τρια Νι­κο­λαΐ­δου, τὴν ἑλ­λη­νι­κό­τη­τα τῶν Βλά­χων τὴν ὁ­ποί­α πρῶ­τος κα­τέ­γρα­ψε ὁ Κού­μας, «ὑ­πο­στη­ρί­ζει σθε­να­ρὰ καὶ ὁ Ἀπ. Ε. Βα­κα­λό­που­λος, Ἱ­στο­ρί­α τοῦ Νέ­ου Ἑλ­λη­νι­σμοῦ, τ.1, Θεσ­σα­λο­νί­κη 1974, β΄ ἔκδ. σ. 35 κ.ἑξ. καὶ ἐ­πα­να­βε­βαι­ώ­νει μὲ σο­βα­ρὰ ἐ­πι­χει­ρή­μα­τα ὁ Λα­ζά­ρου, Ἡ Ἀ­ρω­μου­νι­κή, ὅ.π. σ. 91-114 καὶ ἡ Μα­ρί­α Νυ­στα­ζο­πού­λου-Πε­λε­κί­δου, Συμ­βο­λὴ στὴν ἔ­ρευ­να γιὰ τὴν ἐ­θνο­λο­γι­κὴ κα­τά­στα­ση τῆς Μα­κε­δο­νί­ας πρὶν ἀ­πὸ τοὺς βαλ­κα­νι­κοὺς πο­λέ­μους, Δω­δώ­νη, τεῦχ. Α΄ τ.20 (1991) σ. 351». Γιὰ τὸν δεύ­τε­ρο, προ­σθέ­τει, «Στὶς ἐρ­γα­σί­ε­ς  τοῦ Λα­ζά­ρου δη­μο­σι­εύ­ε­ται πλή­ρης ἑλ­λη­νι­κὴ καὶ ξέ­νη βι­βλι­ο­γρα­φί­α γύ­ρω ἀ­πὸ κά­θε πτυ­χή τοῦ  Κου­τσο­βλα­χι­κοῦ ζη­τή­μα­τος. Συν­τρι­πτι­κὰ ἐ­πι­χει­ρή­μα­τα γιὰ «ἀν­τί­πα­λες» θέ­σεις 7 κ.ἑξ. πε­ρι­έ­χει ἡ πρό­σφα­τη με­λέ­τη του, Κα­τα­γω­γὴ καὶ ἐ­πί­το­μη ἱ­στο­ρί­α τῶν Βλά­χων τῆς Ἀλ­βα­νί­ας, Ἠ­πει­ρω­τι­κό Ἡμε­ρο­λό­γιο τ.15 (1993- 994) σ. 427 κ.ἑξ.
      Τά ἐ­πι­χει­ρή­μα­τά του ἀ­να­φέ­ρον­ται­ τό­σο στὴν κα­τα­γω­γὴ τῶν Κου­τσο­βλά­χων ὅ­σο καὶ στὴν πλη­θυ­σμια­κὴ κα­τα­νο­μή τους, ἰ­δι­αί­τε­ρα στὸν χῶ­ρο τῆς Ἀλ­βα­νί­ας».
      Ὁ Βα­κα­λό­που­λος ὁ ὁποῖ­ος στό πο­λύ­το­μο ἱ­στο­ρι­κὸ ἔρ­γο του μνη­μο­νεύ­ει καί τήν ἀνε­κτί­μη­τη μαρ­τυ­ρί­α τοῦ Ἰ­ω­άν­νου Λυ­δοῦ γιὰ Ἕλ­λη­νες δη­μο­γρα­φι­κὰ ὑ­πέρ­τε­ρους, κα­τὰ τὸν 6ο αἰ. μ.Χ., ἐ­πὶ Ἰ­ου­στι­νια­νοῦ, στὴ χερ­σό­νη­σο τοῦ Αἵ­μου, ἡ ὁ­ποί­α τό­τε ἔ­φε­ρε τὸ ὄ­νο­μα Εὐ­ρώ­πη, καὶ χρῆ­στες τῆς λα­τι­νι­κῆς, Βλά­χους, ἐ­πα­νέρ­χε­ται μὲ με­λέ­τη­μά του ἐ­πί­το­μο, ἐ­πι­γρα­φι­κὰ δὲ εὐ­γλω­τό­τα­το. Ὁ γλωσ­σι­κὸς ἐ­κλα­τι­νι­σμὸς τῶν κα­τοί­κων τῆς Ἠ­πει­ρω­τι­κῆς Ἑλ­λά­δας. Ἀ­κρι­βῶς γρά­φει ὅ­τι τὴν ἄ­πο­ψη τοῦ ἐ­κλα­τι­νι­σμοῦ τῶν ἐν­τό­πι­ων ἑλ­λη­νι­κῶν πλη­θυ­σμῶν τὴ δι­α­τύ­πω­σε πρὶν ἀ­πὸ 150 χρό­νια κι­ό­λας ὁ πρῶ­τος Νε­ο­έλ­λη­νας ἱ­στο­ρι­κός, ὁ Κων. Κού­μας (1777-1836) μὲ πο­λὺ ἁ­πλοὺς καὶ πει­στι­κοὺς συλ­λο­γι­σμούς, ἀλ­λὰ τὸ ἔρ­γο του δὲν με­λε­τή­θη­κε ἔ­κτο­τε συ­στη­μα­τι­κὰ καὶ οἱ πα­ρα­τη­ρή­σεις του πέ­ρα­σαν ἀ­πα­ρα­τή­ρη­τες καὶ ἀ­νεκ­με­τάλ­λευ­τες».
      Ἡ θέ­ση τοῦ Κού­μα ἐπι­βε­βαι­ώθη­κε πρω­τίστω­ς ἐ­πι­στη­μο­νι­κὰ ἀπό τόν G. Hertzberg (1826-1907). Τὸ δὲ 1892 στὴν Πρα­κτι­κὴ Σχο­λὴ Ἀ­νω­τά­των Σπου­δῶν τῆς Σορ­βό­νης ὁ Leon Lafoscade, τοῦ ὁ­ποί­ου ἡ με­λέ­τη ἐ­πι­γρά­φε­ται Ἐ­πίδρα­ση  τῆς λα­τι­νι­κῆς στὴν ἑλ­λη­νι­κὴ, δη­λώ­νει ὅ­τι ἡ ἐ­ξά­πλω­ση τῆς λα­τι­νι­κῆς στὴν Ἑλ­λάδα γί­νε­ται αἰ­σθη­τὴ κα­τὰ ζῶ­νες καὶ νη­σί­δες. Τὸ 1976 ὁ Bruno Helly, κα­θη­γη­τὴς τοῦ 2ου πα­νε­πι­στη­μί­ου Λυ­ών, ὡς συ­νερ­γά­της στὴν Ἱ­στο­ρί­α τοῦ Ἑλ­λη­νι­κοῦ Ἔ­θνους, (Ἐκ­δο­τι­κῆς Ἀ­θη­νῶν), μὲ συγ­γρα­φι­κὴ συμ­με­το­χή, ἐ­πι­γρα­φό­με­νη Θεσ­σα­λί­α, κα­θο­ρί­ζει τὶς Θεσ­σα­λι­κὲς πε­ρι­ο­χές, ὅ­που ση­μει­ώ­θη­κε ἐ­κλα­τι­νι­σμὸς τῶν Ἑλ­λή­νων. Στὸ δὲ πρω­τό­τυ­πο γαλ­λι­κὸ κεί­με­νο, ἀ­να­γνω­ρί­ζει τοὺς Βλά­χους τῆς Θεσ­σα­λί­ας ὡς ἐ­πι­βί­ω­ση Θεσ­σα­λῶν, ποὺ ἐ­πη­ρε­ά­στη­καν βα­θύ­τε­ρα ἀ­πὸ τὴ λα­τι­νι­κὴ γλῶσ­σα. Τὸ 1981 ὁ Βέλ­γος Michel Dubuisson, κα­θη­γη­τὴς τοῦ πα­νε­πι­στη­μί­ου Λι­έ­γης, ἀ­πο­κα­λύ­πτει καὶ τὰ ἑ­ξῆς: «Ἡ ἐ­ξά­πλω­ση τῆς λα­τι­νι­κῆς στὴν Ἀ­να­το­λὴ ἐν γέ­νει πα­ρα­μέ­νει πε­ρι­ο­ρι­σμέ­νη καὶ δὲν ἐγ­γί­ζει ὁ­λο­κλη­ρω­τι­κά τούς Ἕλ­λη­νες. Γιὰ πρώ­τη δὲ φο­ρά στὴν ἱ­στο­ρί­α τους οἱ Ἕλ­λη­νες ὑ­ψη­λοῦ ἐ­πι­πέ­δου ὠ­θοῦν­ται στὴν ἐκ­μά­θη­ση καὶ χρή­ση μί­ας ξέ­νης γλώσ­σας – στὴ δι­γλω­σί­α». Συ­νε­πῶς δὲν λα­τι­νο­φω­νοῦν ὅ­λοι οἱ Ἕλ­λη­νες. Ὁ­πωσ­δή­πο­τε δὲ ἡ λα­τι­νο­φω­νί­α ἁ­πλώ­νε­ται καὶ πέ­ρα τῶν  ὑ­ψη­λῶν κοι­νω­νι­κῶν τά­ξε­ων. Αὐ­τὸ φαί­νε­ται καὶ ἀ­πὸ τὸ γε­γο­νὸς ὅ­τι ὁ Dubuisson δέ­χε­ται ὡς πα­ρά­γον­τα ἐ­κλα­τι­νι­σμοῦ καὶ τὸ ὁ­δι­κὸ δί­κτυ­ο, τὸ ὁ­ποῖ­ο στὸ βο­ρει­ο­ελ­λα­δι­κὸ χῶ­ρο εἶ­ναι πα­νάρ­χαι­ο καὶ πο­λυ­φη­μι­σμέ­νο, π.χ. ἡ Ἐ­γνα­τί­α καὶ οἱ πρὸς βορ­ρᾶν καὶ πρὸς τὸ νό­το δι­α­κλα­δώ­σεις της, ὅ­που ἀ­ναγ­κα­στι­κὰ το­πο­θε­τοῦν­ται γι᾿ ἀ­σφά­λεια φρου­ρές, δυ­νά­μεις ἀ­σφα­λεί­ας, σταθ­μοὶ ἀ­νε­φο­δια­σμοῦ, πραγ­μα­τι­κοὶ πό­λοι ἕλ­ξε­ως ἐμ­πό­ρων καὶ ἄλ­λων ἐ­πι­χει­ρη­μα­τι­ῶν, με­τα­φο­ρέ­ων, παν­δο­χεί­ων, τα­χυ­δρό­μων…
      Τὰ προ­α­να­φε­ρό­με­να ἀ­σπά­ζον­ται καὶ­ οἱ ἐ­πι­φα­νέ­στε­ροι Ρου­μᾶνοι εἰ­δι­κοὶ ἐ­πι­στή­μο­νες, ὅ­πως  ὁ­  σύγ­χρο­νό­ς  μα­ς  κα­θη­γη­τή­ς  τοῦ Πα­νε­πι­στη­μίου­
Βου­κου­ρε­στίου  καί  Bochum τῆς Γερ­μα­νί­ας Cicerone Poghirc, ὁ ὁ­ποῖ­ος  στοὺς πα­ρά­γον­τες ἐ­κλα­τι­νι­σμοῦ, πλὴν τῶν δη­μο­σί­ων δρό­μων, ποὺ προ­α­να­φέ­ρον­ται καὶ ἀ­πὸ τὸν Dubuisson, συγ­κα­τα­λέ­γει τὸν στρα­τό, τὸ ἐμ­πό­ριο καὶ τὶς οἰ­κο­νο­μι­κὲς δρα­στη­ρι­ό­τη­τες, τὴ ρω­μα­ϊ­κὴ δι­οί­κη­ση καὶ τὴ δι­ά­δο­ση τοῦ χρι­στι­α­νι­σμοῦ, τὸν ἐκ­χρι­στι­α­νι­σμὸ.
      Ἡ ἰ­σχύ­ς καί ἡ ἐ­φαρ­μο­γὴ τους πα­ρα­τη­ροῦν­ται πρό πάν­των με­τὰ τήν ἵ­δρυ­ση τῆ­ς ρω­μα­ϊ­κῆς ἐ­παρ­χί­ας Μα­κε­δο­νί­α, ἡ ὁ­ποί­α συμ­πε­ρι­λαμ­βά­νει Θεσ­σα­λί­α, Ἤ­πει­ρο κ.ἄ. Κα­τὰ τὸν ἴ­διο Ρου­μᾶ­νο ἐ­πι­στή­μο­να, ἡ ἔ­ναρ­ξη τῆς λα­τι­νο­φω­νί­ας σὲ χῶ­ρο ἑλ­λη­νι­κὸ ἐγ­και­νι­ά­ζε­ται πο­λὺ ἐ­νω­ρί­τε­ρα τὸ 229 π.Χ., ὅ­ταν Ρω­μαῖ­οι καὶ Ἕλ­λη­νες τῶν πα­ρα­λί­ων τῆς ἑ­νια­ίας Ἠ­πεί­ρου καὶ τῶν πα­ρα­κει­μέ­νων Ἰ­ο­νί­ων νη­σι­ῶν συμ­πράτ­τουν στρα­τι­ω­τι­κὰ πρὸς ἀ­πό­κρου­ση ἰλ­λυ­ρι­κῶν ἐ­πι­δρο­μῶν, βλα­πτι­κῶν καὶ γιὰ τοὺς δύ­ο λα­ούς, Ἕλ­λη­νες καὶ Ρω­μαί­ους. Ἡ δὲ σύμ­πρα­ξη κα­θι­στοῦ­σε ἐ­πι­τα­κτι­κὴ καὶ ἀ­πα­ραί­τη­τη τὴ στοι­χει­ώ­δη μύ­η­ση τῶν Ἑλ­λή­νω­ν στὴ λα­τι­νι­κὴ στρα­τι­ω­τι­κὴ ὁ­ρο­λο­γί­α γιὰ τὴν ἀ­πο­τε­λε­σμα­τι­κὴ πραγ­μά­τω­ση τῆς συμ­μα­χι­κῆς ἐ­πι­χει­ρή­σε­ως.
      Ἑ­πο­μέ­νω­ς πε­ρίτρα­να ἀ­πο­δει­κνύ­ε­ται ἡ αὐτο­χθό­νια τῶν Βλά­χων, πα­ρα­δε­κτὴ δὲ καὶ ἀ­πὸ δι­α­κε­κρι­μέ­νους ἐκ­προ­σώ­πους τῆς ρου­μα­νι­κῆς ἐ­πι­στή­μης, π.χ. τοὺς A. D. Xenopol, A. Philippide, V. Parvan, T. Panpahagi, R. Vulpe, A. Procopovici, Th. Capidan…… Ὁ δὲ τε­λευ­ταῖ­ος, ἀ­φοῦ εἶ­χε με­σου­ρα­νή­σει ὡς πρω­τα­γω­νι­στής τῆς ρου­μα­νι­κῆς προ­πα­γάν­δας, κα­τὰ τὰ τέ­λη τῆς ζω­ῆς του ἔ­φτα­σε καὶ σὲ ἀν­τι­δι­κί­α μὲ τὸν κα­θη­γη­τή του στὸ Πα­νε­πι­στή­μιο τῆς Λει­ψί­ας G. Weigand, πα­σί­γνω­στο μί­σθαρ­νο ὄρ­γα­νο!
      Με­τα­ξὺ δὲ τῶν ἐ­πι­στη­μό­νων ἄλ­λων χω­ρῶν, οἱ ὁ­ποῖ­οι ὑ­πο­στη­ρί­ζουν τὴν αὐ­το­χθο­νί­α τῶν Βλά­χων, συγ­κα­τα­λέ­γον­ται καὶ οἱ R. Pinon, Wace- Thompson, L. Niederle, Fr. Taillez, T. Vukanovic, M. Sivignon, A. Failler, P. Lemerle…… Ἐ­πι­πρό­σθε­τα ὁ κα­θη­γη­τὴς τοῦ Πα­νε­πι­στη­μί­ου Βου­κου­ρε­στί­ου καὶ ἀ­κα­δη­μα­ϊ­κὸς N. Iorga ἰ­χνη­λα­τών­τας στὴν Πο­λω­νί­α τοὺς ἀ­πό­δη­μους Βλά­χους τῆς Ἀλ­βα­νί­ας ἔ­χει ἀ­πο­κα­λύ­ψει μὲ τὴν ἔ­ρευ­να στὰ Πο­λω­νι­κὰ Ἀρ­χεῖ­α, ὅ­τι στὶς το­πι­κὲς πο­λω­νι­κὲς ἀρ­χές, κα­τὰ τὸν 19ο αἰ­ῶνα, οἱ Βλά­χοι Βο­ρει­ο­η­πει­ρῶ­τες μα­ζὶ μὲ τὸ ἐ­πάγ­γελ­μα, ποὺ ἀ­σκοῦ­σαν, δή­λω­ναν συ­νά­μα ὅ­τι εἶ­ναι Ἕλ­λη­νες!
      Οἰ ἀπό­δη­μοι Βλά­χοι, κα­τὰ το­ν Stoianovich, καὶ στὶς ἄλ­λες χῶ­ρες ταυ­τί­ζον­ται μὲ τοὺς Ἕλ­λη­νες, ἀ­κό­μη καὶ στὴ Ρου­μα­νί­α, ὅ­που ἡ λέ­ξη Κου­τσό­βλα­χοι ση­μαί­νει Ἕλ­λη­νες, σύμ­φω­να μὲ τὸν ἀ­κα­δη­μα­ϊ­κὸ C. C. Ggiurescu καὶ τὸν Βυ­ζαν­τι­νο­λό­γο P. Nasturel.
      Τά  πο­ρί­σμα­τα  ἄλ­λω­στε τῆ­ς ρου­μα­νι­κῆς δι­ε­πι­στη­μο­νι­κῆς ἔ­ρευ­να­ς ἀ­πο­μα­κρύ­νουν τοὺς Ρου­μά­νους ἀ­πὸ τὴ χερ­σό­νη­σο τοῦ Αἵ­μου. Συγ­κε­κρι­μέ­να, κα­τὰ τὸν Ρου­μᾶνο γε­ω­γρά­φο J. Haikin, ἡ Ρου­μα­νί­α δὲν εἶ­ναι χώ­ρα βαλ­κα­νι­κή, κα­θὼς καὶ ἡ ρου­μα­νι­κὴ γλῶσ­σα, κα­τὰ τὸν Ρου­μᾶνο κα­θη­γη­τὴ τοῦ Πα­νε­πι­στη­μί­ου Κο­πεγ­χά­γης Eugene Lozovan. Κα­τὰ δὲ τὸν Ioan Mitrea, ἡ ἐ­θνο­γέ­νε­ση τοῦ ρου­μα­νι­κοῦ λα­οῦ ἔ­λα­βε χώ­ραν στὴν καρ­πα­θιο-δου­να­βι­κὴ πε­ρι­ο­χή, ἡ ὁ­ποί­α συμ­πί­πτει μὲ τὸ ἔ­δα­φος τῆς ἀρ­χαί­ας Δα­κί­ας. Ὁ δὲ N. Iorga ὡς πο­λι­τι­κός, ὑ­πουρ­γὸς Ἐ­ξω­τε­ρι­κῶν καὶ πρω­θυ­πουρ­γὸς τῆς Ρου­μα­νί­ας, το­νί­ζει στὸν Ἀ­λέ­ξαν­δρο Πα­πα­να­στα­σί­ου, ὅ­τι οἱ Ρου­μᾶνοι δὲν ἔ­χουν τί­πο­τε στὰ Βαλ­κά­νια. Ἐν τέ­λει ὁ πρῶ­τος Ἡ­γε­μό­νας τῶν Ἡ­νω­μέ­νων Πα­ρα­δου­νά­βι­ων Ἡ­γε­μο­νι­ῶν, δη­λα­δὴ τῆς Ρου­μα­νί­ας, ἀ­πο­στο­μώ­νει τοὺς προ­πα­γαν­δι­στὲς τῶν ἡ­με­ρῶν μας καὶ μό­νο μὲ τὸν τί­τλο συγ­γρα­φῆς τοῦ Alexandru Stourdza, ἡ Ρου­μα­νί­α δὲν ἀ­νή­κει στὴν κα­θ᾿ αὐ­τὴν βαλ­κα­νι­κὴ χερ­σό­νη­σο, οὔ­τε ὡς ἔ­δα­φος, οὔ­τε ὡς φυ­λὴ, οὔ­τε ὡς κρά­τος. (Βου­κου­ρέ­στι 1904).
      Ἀλ­λά τό ἴ­διο ἔ­τος, 1904, ἐ­πι­κει­μέ­νη­ς  τῆς  Ἀ­πο­γρα­φῆς  τοῦ  Χιλ­μῆ πα­σᾶ, κα­τέ­φθα­σε ἀ­πὸ τὴ Ρώ­μη ὁ Ρου­μᾶ­νος δι­πλω­μά­της N. Burileanu στὸ Δυρ­ρά­χιο μὲ μο­να­δι­κὸ σκο­πὸ τὸν πει­θα­ναγ­κα­σμὸ τῶν Βλάχων νὰ ἀ­πο­γρα­φοῦν ὡς ……Ρου­μᾶ­νοι. Ὡ­στό­σο, σύμ­φω­να μὲ τὶς ἀρ­χεια­κὲς πη­γές, τὶς ὁ­ποῖ­ες δι­ε­ρεύ­νη­σε ἡ Ἐ­λευ­θε­ρί­α Νι­κο­λαΐ­δου, «οἱ Βλα­χό­φω­νοι τῶν Τυ­ράννων πι­στοὶ στὴν ἑλ­λη­νι­κὴ ἰ­δέ­α, μὲ σθέ­νος ἀ­πάν­τη­σαν ὅ­τι τί­πο­τε τὸ κοι­νὸ δὲν συ­νέ­δε­ε τὴ Ρου­μα­νί­α μὲ αὐ­τούς, οἵ­τι­νες στερ­ρῶς ἐ­χό­με­νοι τῶν πα­τρώ­ων, δὲν θὰ ἐ­πι­τρέ­ψω­σι σκάν­δα­λα καὶ ζι­ζά­νια καὶ ὅ­τι αἱ ὑ­πο­σχέ­σεις αὐ­τοῦ πε­ρὶ ἱ­δρύ­σε­ως τῆς σχο­λῆς μὲ πολ­λάς γλώσσας, καὶ Ἐκ­κλη­σί­ας με­γα­λο­πρε­ποῦς καὶ προ­στα­σί­ας ἰ­σχυ­ρᾶς ὑ­πὸ τὴν αἰ­γί­δα τῆς Ρου­μα­νί­ας, σκο­πού­σης, ὡς εἶ­πε, νὰ συ­στή­ση καὶ Προ­ξε­νεῖ­ον ἐν Δυρ­ρα­χί­ῳ, δὲν δύ­ναν­ται νὰ μει­ώ­σω­σι τὴν ἀ­πε­ρι­ό­ρι­στον ἀ­γά­πην των πρὸς τὴν Ἑλ­λάδα. Πρό­σθε­σαν ἐ­πί­σης πὼς κά­θε ἀ­πό­πει­ρα δε­λε­α­σμοῦ τους μὲ χρή­μα­τα ἢ ἄλ­λα μέ­σα θὰ ναυ­α­γοῦ­σε, ὅ­πως εἶ­χε γί­νει στὸ πα­ρελ­θόν. Ἀ­κό­μη καὶ αὐ­τὴ ἡ βί­α ἂν χρη­σι­μο­ποι­οῦν­τα­ν  ἀ­πὸ τοὺς μπέ­η­δες τῆς πε­ρι­ο­χῆς, ὅ­πως εἶ­χε γί­νει πρὶν ἀ­πὸ πέν­τε χρό­νια, ὕ­στε­ρα ἀ­πὸ συμ­φω­νί­α τῶν μπέ­η­δων μὲ τὴν ρου­μα­νι­κὴ κυ­βέρ­νη­ση δὲν θὰ ἀ­πέ­δι­δε».
      Ὁ κα­θη­γη­τή­ς  τοῦ  πα­νε­πι­στη­μί­ου  τῆς  Σορ­βόν­νης V. Berard σὲ συγ­γρα­φὴ του με­τα­φρα­σμέ­νη καὶ στὴν ἑλ­λη­νι­κὴ γλῶσ­σα ἀ­πὸ τὸ 1897, ἀ­να­φέ­ρε­ται  στὸν  Ἑλ­λη­νι­σμὸ  τοῦ  Δυρ­ρα­χί­ου δί­νον­τας τὶς ἑ­πό­με­νες πλη­ρο­φο­ρί­ες.
      «Σὲ ὅ­λα τὰ ὑ­παί­θρια κα­φε­νεῖ­α μι­λοῦν ἑλ­λη­νι­κά. Τὸ Δυρ­ρά­χιο ἦ­ταν τὸ φυ­σι­κό τους (τῶν Βλά­χων) λι­μά­νι γιὰ τὶς σχέ­σεις μὲ τὴν Ἀγ­κῶνα, τὴ Ρα­γού­λα, ἢ τὴ Βε­νε­τί­α». Συμ­πλη­ρώ­νει δὲ ὅ­τι ἕ­να αἰ­ῶνα με­τὰ τὴν ἑλ­λη­νι­κὴ ἐ­πα­νά­στα­ση τὸ Δυρ­ρά­χιο «πα­ρα­μέ­νει κου­τσο­βλά­χι­κο λι­μά­νι». Σὲ ἄλ­λο ση­μεῖο­ τῆς συγ­γρα­φῆς του ὁ Berard ἀ­πο­κα­λύ­πτει: «Ἡ βλά­χι­κη συ­νοι­κί­α τοῦ Ἐλ­βα­σάν, ὅ­πως καὶ ἡ ἄλ­λη τοῦ Πε­κι­νί, ση­μει­ώ­νει καὶ αὐ­τὴ ἕ­να σταθ­μὸ στὸ με­γά­λο ἐμ­πο­ρι­κὸ δρό­μο τῶν Βλά­χων ἀ­πὸ τὴν Πίν­δο στὸ Δυρ­ρά­χιο. Οἱ Βλά­χοι αὐ­τοὶ ἔ­χουν τὴν δι­κή τους Ἐκ­κλη­σί­α, τὴ δι­κή τους γλῶσ­σα καὶ τὰ δι­κά τους σχο­λεῖ­α (…). Ἑλ­λη­νι­κὸς ὁ κλῆ­ρος τους, ἑλ­λη­νι­κὴ ἡ λει­τουρ­γί­α τους (…). Καὶ στὰ δύ­ο τους σχο­λεῖ­α, ἀρ­ρέ­νων καὶ θη­λέ­ων, ἡ δι­δα­σκα­λί­α γί­νε­ται στὰ Ἑλ­λη­νι­κά. Οἱ ἴ­διοι μι­λοῦν Βλά­χι­κα στὴν συ­νοι­κί­α τους καὶ Ἑλ­λη­νι­κὰ ἢ ἀρ­βα­νί­τι­κα στὸ πα­ζά­ρι. Κι᾿ αὐ­τοὶ ἐ­πί­σης στέλ­νουν σπου­δα­στὲς στὸ πα­νε­πι­στή­μιο τῆς Ἀ­θή­νας. Κον­το­λο­γὶς ἔ­χουν ἑλ­λη­νι­κὴ συ­νεί­δη­ση καὶ δη­λώ­νου­ν Ἕλ­λη­νες». Μά­λι­στα ὡς Ἕλ­λη­νες ἀ­γω­νί­σθη­καν ἤ­δη κα­τὰ τὰ προ­ε­πα­να­στα­τι­κὰ κι­νή­μα­τα καὶ ὁ­μό­θυ­μα κα­τὰ τὴν με­γά­λη ἐ­θνι­κὴ ἐ­πα­νά­στα­ση. Ἰ­δοὺ τί γρά­φει ὁ Εὐ­άγ­γε­λος Ζάπ­πας: «Ἀ­πὸ τὸ 1821 μέ­χρι τὸ 1830 ἐ­δού­λευ­σα πι­στό­τα­τα τὴν πα­τρί­δα μου στρα­τι­ω­τι­κῶς. Πάν­τα ὑ­πὸ τὴν ὁ­δη­γί­αν τοῦ μα­κα­ρί­του Μάρ­κου ΜΠΟΤΣΑΡΗ σὲ ὅ­λους τούς πο­λέ­μους τοῦ Σου­λί­ου μέ­χρι τε­λευ­ταί­ως τῆς Σπλάν­τζας μὲ τὸν Λάμ­προν ΒΕΪΚΟΝ καὶ τὸν Βα­σί­λει­ον ΖΕΡΒΑΝ. Με­τέ­πει­τα ἀ­πέ­ρα­σα εἰς τὰ Σά­λω­να ὑ­πὸ τὴν ὁ­δη­γί­αν τοῦ Πα­νου­ρί­α καὶ Ἰ. Γκού­ρα. Εἰς ὅ­λους τούς πο­λέ­μους τῆς Ἀν. Ἑλ­λά­δος, Βα­σι­λι­κῶν, Θερ­μο­πυ­λῶν, Νευ­ρό­πο­λιν, Πα­τρα­τζι­κί­ου, Αἰ­τοῦ, Γρα­βιᾶν καὶ ἐ­σχά­τως τῆς Ἀμ­πρι­λια­νῆς ὑ­πὸ τὴν ὁ­δη­γί­αν τοῦ ἀ­θα­νά­του καπ. Κί­τσου Τζα­βέλ­λα, ἐ­πι­κε­φα­λῆς ὅ­λων τῶν βλα­χο­χω­ρί­ων τοῦ Σα­λώ­νου μὲ βαθ­μὸ Τα­ξιά­ρχου τῆς ἐ­νερ­γεί­ας καὶ τε­λευ­ταί­ως ἐ­πι­κε­φα­λῆς τῶν στρα­τι­ω­τῶν μου καὶ  τῶν στρα­τι­ω­τῶν τοῦ Ν. Πα­νου­ρί­α (…) καὶ δι­άλυ­σαν αὐ­τοῦ τοῦ πο­λέ­μου ἀ­πέ­ρα­σα εἰς Πε­λο­πόν­νη­σον μέ­χρι τῆς ἐ­λεύ­σε­ως τοῦ Ἰ. Κα­πο­δι­στρί­ου…… Καὶ μάρ­τυ­ρας δὲ τού­του ἐ­πι­κα­λοῦ­μαι αὐ­τοὺς τοὺς πολ­λὰ ὀ­λί­γους ἐκ τοῦ ἐ­πα­να­στα­τι­κοῦ πο­λέ­μου σω­θέν­τας ἥ­ρω­ας… (…) μὲ τοὺς ὁ­ποί­ους ἐ­συμ­πο­λε­μή­σα­μεν εἰς αὐ­τάς τὰς μά­χας θά­πτον­τας συγ­γε­νεῖς καὶ στρα­τι­ώ­τας, βά­φον­τας πέ­τρες καὶ τὴ γῆ μὲ τὸ αἷ­μα μας ὑ­πὲρ τῆς ἐ­λευ­θε­ρί­ας τῆς φιλ­τά­της ἡμῶν πα­τρί­δος, καὶ με­τὰ τὸ τέ­λος ὅ­λων αὐ­τῶν ἦλ­θα ἐ­δῶ εἰς Βου­κου­ρέ­στιον με­τερ­χό­με­νος τὸ ἐμ­πό­ριον καὶ ἀ­ε­νά­ως βο­η­θῶν καὶ συν­δρά­μων τοὺς ἐ­δῶ πτω­χοὺς καὶ ἀ­δυ­νά­μους Ἕλ­λη­νας».
      Λοι­πόν, αὐ­τό­ς ὁ Βο­ρει­ο­η­πει­ρώ­τη­ς Βλά­χος Εὐ­αγ­γέ­λης Ζάπ­πας, δὲν εἶ­ναι Ἕλ­λη­νας ἐ­πει­δὴ χρη­σι­μο­ποι­οῦ­σε ἴ­σως καὶ δεύ­τε­ρη προ­φο­ρι­κὴ λα­λιά, ἕ­να λα­τι­νο­γε­νὲς γλωσ­σι­κὸ ἰ­δί­ω­μα, τὰ Βλά­χι­κα κα­τά­λοι­πο μα­κραί­ω­νης ρω­μαι­ο­κρα­τί­ας, ὅτα­ν  ἄλ­λως τε ἐ­πί­σης ἀ­κραιφ­νέ­στα­τοι ἐ­θνι­κὰ Συ­νέλ­λη­νες στὸ διά­βα τῶν αἰ­ώ­νων ἔ­χουν τουρ­κο­φω­νή­σει, σλα­βο­φω­νή­σει, ἀλ­βα­νο­φω­νή­σει, ἰ­τα­λο­φω­νή­σει, ἐ­νῶ ἡ συ­νεί­δη­σή τους δι­α­φυ­λά­χθη­κε ἐ­θνι­κὰ ὁ­λο­ζών­τα­να ἑλ­λη­νι­κὴ καὶ ἐν­τε­λῶς ἀ­λώ­βη­τη? Στὴν πε­ρί­πτω­ση τοῦ Ζάπ­πα τὸ με­γα­λεῖ­ο τῆς ἑλ­λη­νι­κό­τη­τας θρι­άμ­βευ­σε ὑ­περ­βαί­νον­τας τὴν ἀν­θρώ­πι­νη φαν­τα­σί­α. Δι­ό­τι ὁ Ζάπ­πας δὲν ἔ­χει μνη­σι­κα­κή­σει κα­τὰ τῆς πα­τρί­δας του, τῆς αἰ­ω­νί­ας Ἑλ­λά­δας, ἡ ὁ­ποί­α μὲ κα­τά­παυ­στο νό­μο, τὸν πε­ρι­βό­η­το Πε­ρὶ αὐ­το­χθό­νων καὶ Ἑ­τε­ρο­χθό­νων, ἐ­πει­δὴ γεν­νή­θη­κε βο­ρει­ότε­ρα τῶν τό­τε συ­νό­ρων τοῦ Δο­μο­κοῦ, ἐ­ξα­ναγ­κά­στη­κε στὸν πι­κρὸ ξε­νιτε­μό, ὅ­που, ὅ­πως ὅ­λοι οἱ ξε­νι­τε­μέ­νοι, γεύ­θη­κε ἀ­τέ­λει­ω­τες πι­κρί­ες μὲ κα­ϋ­μοὺς καὶ στε­να­χώ­ρι­ες. Πα­ρὰ ταῦ­τα ἀ­πο­κτών­τας πλού­τη ἀ­μύ­θη­τα, χω­ρὶς τὸν πα­ρα­μι­κρὸ δι­σταγ­μὸ στὴν κρί­σι­μη ὥ­ρα τοῦ τερ­μα­τι­σμοῦ τῆς ἐ­πί­γειας ζω­ῆς τὰ δι­έ­θε­σε στὴν πα­τρί­δα Ἑλ­λά­δα.
      Ἄλ­λος Βο­ρει­ο­η­πει­ρώ­τη­ς Βλά­χος τὸ 1897 στὸν ἀ­πο­κα­λού­με­νο πό­λε­μο τῆς Ντρο­πῆς ἔ­σω­σε τὴν τι­μὴ τῶν ἑλ­λη­νι­κῶν ὅ­πλων καὶ τῆς πα­τρί­δας του. Κα­τὰ τὸν Παῦ­λο Με­λᾶ, πο­λε­μι­στὴ τοῦ 97, «ὁ Κων­σταν­τῖ­νος Σμο­λέν­σκη­ς  μά­χε­ται σὰν λι­ον­τά­ρι, ὅ­που καὶ ἂν τὸν στεί­λουν. Ὅ­λοι οἱ Ἕλ­λη­νες πρέ­πει νὰ τὸν λα­τρεύ­ω­μεν, δι­ό­τι εἶ­ναι ὁ μό­νος ἀ­νώ­τε­ρος ἀ­ξι­ω­μα­τι­κός, ποὺ προ­τά­σει τῆς γεν­ναί­αν του καρ­δί­αν εἰς τὸν ἐ­χθρόν. Εἰς τὸ Ρε­βέ­νι πολ­λά­κις ἀ­πώ­θη­σε τοὺς Τούρ­κους καὶ μό­νος αὐ­τὸς ἦλ­θε ἐν τά­ξει εἰς τὰ Φάρ­σα­λα.
      Πά­λιν αὐ­τό­ς ἔ­σω­σε τό Βε­λε­στῖ­νον τρὶς νι­κή­σας τοὺς Τούρ­κους». Ἐν τού­τοις στὴ σύγ­χρο­νή μας Ἑλ­λά­δα ἡ ἑλ­λη­νι­κό­τη­τά του ἀ­γνο­εῖ­ται καὶ ἀ­πὸ δι­δά­κτο­ρες Ἱ­στο­ρί­ας!
      Ἀ­νε­παί­σθη­τα ἀ­να­γνω­ρί­ζε­ται  ἡ συμ­βο­λή τῶν Βο­ρει­ο­η­πει­ρω­τῶν Βλάχων στήν  ἀ­νά­πτυ­ξη  τῆς  ἑλ­λη­νι­κῆς παι­δείας. Ὁ  Κων. Ἰ.  Κί­τσο­ς  μὲ συγ­γρα­φὴ του μᾶς ὑ­πεν­θυ­μί­ζει. «Τὰ Ζω­γρά­φεια Δι­δα­σκα­λεῖ­α ἀ­πὸ τὴ μί­α με­ριὰ καὶ τὰ πε­ρί­φη­μα σχο­λεῖ­α τοῦ Ἀρ­γυ­ρο­κά­στρου, τῆς Κο­ρυ­τσᾶς, τῆς Μο­σχο­πό­λε­ως, τῆς Πρε­πε­τῆς, τοῦ Λαμ­πό­βου, τῆς Πο­λύτσανης, τῆς Σω­πι­κῆς, τῆς Δρό­βια­νης, τοῦ Δελ­βί­νου κ.τ.λ. συ­νο­λι­κὰ 360 ἀν­δρω­μέ­να μὲ τὶς γεν­ναῖ­ες ἐ­πι­χο­ρη­γή­σεις τῶν με­γά­λων εὐ­ερ­γε­τῶν Ζάπ­πα, Ἀρ­σά­κη, Σί­να, Ζω­γρά­φου, Μπά­κα, Δού­κα καὶ ἄλ­λων, μὲ τοὺς 25.000 μα­θη­τές τους, φέ­ρα­νε μί­α πραγ­μα­τι­κὴ ἄν­θη­ση τῆς παι­δεί­ας καὶ τῶν γραμ­μά­των στὴν πε­ρι­ο­χή, δη­μι­ούρ­γη­σαν μί­α λαμ­πρὴ πα­ρά­δο­ση παι­δεί­ας, μο­να­δι­κὴ γιὰ ἕ­να τό­σο μι­κρὸ τό­πο σὲ τέ­τοι­α ἐ­πο­χὴ».
      Τὶς πα­ρα­πά­νω ἀ­λή­θει­ες πα­ρα­δέ­χε­ται καί ὁ πλέο­ν ἐ­θνι­κι­στὴς Ἀλβανός ἡγέτης,  ὁ  πο­λύ­δρα­στος  καὶ  πο­λυ­τι­τλοῦ­χος  Bastri-Bey,  σὲ γαλ­λό­γλωσ­σο δη­μο­σί­ευ­μά του, στὸ ὁ­ποῖ­ο μὲ παρ­ρη­σί­α καὶ τόλ­μη γνω­στο­ποι­εῖ στὴν Εὐ­ρώ­πη ἐ­πι­γραμ­μα­τι­κὰ τὰ ἀ­κό­λου­θα.
     «Ἀ­να­γνω­ρί­ζου­με τό­ν ἑλ­λη­νι­κὸ χα­ρα­κτῆ­ρα  τῆ­ς νότιας Ἀλ­βα­νί­ας, ὅ­που τὸ ὑ­πε­ραι­ω­νό­βιο πο­λι­τι­σμι­κὸ ἔρ­γο  τῶν σχο­λῶν της κυ­ρια­ρχεῖ ἠ­θι­κὰ καὶ ἐ­θνι­κά».
Οἱ Βο­ρει­ο­η­πει­ρῶ­τε­ς Βλά­χοι δέν ἀ­που­σι­ά­ζου­ν ἀπό κα­νένα κο­ρυ­φαῖ­ο ἐ­θνι­κὸ-ἑλ­λη­νι­κὸ ἐ­πί­τευγ­μα, ὅ­πως ἡ Αὐ­το­νο­μί­α τῆς Βο­ρεί­ου Ἠ­πεί­ρου καὶ τὸ δι­η­νε­κῶς ἐν ἰ­σχὺ Πρω­τό­κολ­λο τῆς Κέρ­κυ­ρας. Ἀρ­κεῖ ἁ­πλού­στα­τη καὶ ἐν­τε­λῶς ἐν­δει­κτι­κὴ ὑ­πό­μνη­ση τοῦ ὀ­νό­μα­τος Γε­ώρ­γιος Χρη­στά­κη Ζω­γρά­φος.
      Δυ­στυ­χῶς τὸ Ἑλ­λη­νι­κὸ Ἵ­δρυ­μα Εὐ­ρω­πα­ϊ­κῆς καὶ Ἐ­ξω­τε­ρι­κῆς Πο­λι­τι­κῆς -συν­το­μο­γρα­φι­κὰ ΕΛΙΑΜΕΤ- ἐ­πι­χο­ρη­γού­με­νο καὶ αὐ­τὸ ἀ­πὸ τὸ «πλού­σιο» ἑλ­λη­νι­κὸ κρά­τος, ἔ­χει ἐκ­δώ­σει συλ­λο­γι­κὴ συγ­γρα­φὴ μὲ τί­τλο Ὁ Ἑλ­λη­νι­σμὸς τῆς Ἀλ­βα­νί­α­ς (Ἀ­θή­να, Ἀ­πρί­λιος 1994, 97) δι­αι­ρών­τας τοὺς Ὀρ­θο­δό­ξους τῆς γει­το­νι­κῆς χώ­ρας σὲ τέσ­σε­ρες (4) ἐ­θνό­τη­τες: 1) Βλά­χι­κη, 2) Ἀλ­βα­νι­κὴ, 3) Ἑλ­λη­νι­κὴ, 4) Σλα­βι­κὴ.
      Ὅ­μω­ς ὁ Ζάπ­πας δέν αἰ­σθάν­θη­κε…… «Βλα­χι­κῆς ἐ­θνό­τη­τας οὔ­τε ζών­τας, εὐ­δο­κι­μών­τας, δι­α­πρέ­πον­τας στὸ …Βου­κου­ρέ­στι! Ἔνοιω­θε πάν­το­τε Ἕλ­λη­νας ἢ σω­στό­τε­ρα Με­γα­λο­έλ­λη­νας καὶ γι᾿ αὐ­τὸ κλη­ρο­νό­μο τῆς πε­ρι­ου­σί­ας του ἄ­φη­σε τὴν Ἑλ­λά­δα! Ἐξ ἄλ­λου ὁ Σί­νας ἀλ­λη­λο­γρα­φών­τας μὲ τὸν πρῶ­το Κυ­βερ­νή­τη τῆς Ἑλ­λά­δος Ἰ­ω­άν­νη Κα­πο­δί­στρια ὑ­πέ­γρα­φε σε­μνό­τα­τα καὶ ἐ­θνο­πρε­πέ­στα­τα ὡς Πρό­ε­δρος τῆς Ἀ­δελ­φό­τη­τας τῶν Γραι­κο-Βλά­χων Βι­έν­νης!
     Αὐ­τή ἡ παν­τε­λῶς ἀ­πα­ρά­δε­κτη ἐ­πι­στη­μο­νι­κὰ πε­ρι­κο­πὴ τῆ­ς ἐκ­δό­σε­ως τοῦ  ΕΛΙΑΜΕΠ,  ἀ­πο­δι­δό­με­νη  σὲ  κα­θη­γη­τὴ  πα­νά­σχε­το, πα­ρώ­θη­σε  πρὸς τῆς Ἀ­πο­γρα­φῆς στὴν Ἀλ­βα­νί­α ἐ­πί­ση­μη ἐ­πί­σκε­ψη τοῦ Προ­έ­δρου τῆς Ρου­μα­νι­κῆς Δη­μο­κρα­τί­ας μὲ τὴν προσ­δο­κί­α ὑ­πο­μνή­σε­ως τῆς «ρου­μα­νι­κό­τη­τας» τῶν Βλά­χων τῆς γει­το­νι­κῆς χώ­ρας. Ἀλ­λὰ ἀ­πο­χώ­ρη­σε ἀ­νε­ξε­τα­στέ­ος ὁ ξέ­νος ἐ­πί­ση­μος ἐ­πι­σκέ­πτης. Δι­ό­τι ὁ Ἀλ­βα­νὸς Ekrem Vlora σὲ προ­γε­νέ­στε­ρο δη­μο­σί­ευ­μά του ἔ­χει δι­α­κη­ρύ­ξει ὅ­τι οἱ πρό­γο­νοι τῶν Ἀρ­βα­νι­το­βλά­χων ὑ­πῆρ­χαν σ᾿ αὐ­τὸν τὸν χῶ­ρο αἰ­ῶ­νες πρὸ τοῦ ἐ­κρω­μαϊσμοῦ τῶν Δα­κῶν, προ­γό­νων τοῦ Ρου­μά­νου Προ­έ­δρου.
      Ἐ­πι­πρό­σθε­τα  ἄλ­λο ἑλ­λη­νι­κὸ ἵ­δρυ­μα, τὸ Κέν­τρο  Ἐ­ρευ­νῶ­ν  Μει­ο­νο­τι­κῶν
      Ὁμά­δων (ΚΕΜΟ), ἐ­πί­σης ἐ­πι­χο­ρη­γού­με­νο ἀπ᾿ τὸ «πλού­σιο ἑλ­λη­νι­κό κρά­τος καί ὄχι μό­νον, χαλ­κεύ­ει μει­ο­νό­τη­τα Βλα­χι­κὴ στὴν Ἑλ­λά­δα, μο­λο­νό­τι ἀρ­κούν­τως πρω­τύ­τε­ρα ὁ Γερ­μα­νὸς κα­θη­γη­τὴς τοῦ Πα­νε­πι­στη­μί­ου Mannheim H. Richter ἀ­πο­κλεί­ει μει­ο­νο­τι­κὸ χα­ρα­κτη­ρι­σμὸ καὶ πι­στο­ποι­εῖ ὅ­τι οἱ Βλά­χοι ἔ­χουν ἀ­πό­λυ­τα ἑλ­λη­νι­κὴ ταυ­τό­τη­τα. Συ­νά­μα δὲ στὸ ἴ­διο συμ­πέ­ρα­σμα ὁ­δη­γοῦν καὶ οἱ ἔ­ρευ­νες τοῦ Βουλ­γά­ρου ἀν­θρω­πο­λό­γου Peter Boev, κα­τὰ τὸ ὁ­ποῖ­ο οἱ Ἕλ­λη­νες Βλά­χοι δὲν δι­α­φέ­ρουν ἀν­θρω­πο­λο­γι­κὰ ἀ­πὸ τοὺς γει­το­νι­κοὺς μὴ βλά­χι­κους πλη­θυ­σμοὺς τοῦ ἑλ­λα­δι­κοῦ χώ­ρου. Μὲ τὸν ξέ­νο ἐ­πι­στή­μο­να συμ­φω­νεῖ καὶ ὁ ὁ­μό­λο­γός του στὸ Πα­νε­πι­στή­μιο Ἀ­θη­νῶν Θε­ό­δω­ρος Κ. Πί­τσιος, κα­τὰ τὸν ὁ­ποῖ­ο «- Βλά­χοι- Σα­ρα­κα­τσά­νοι καὶ Ἠ­πει­ρῶ­τες- χα­ρα­κτη­ρί­ζον­ται ἀ­πὸ τοὺς κοι­νοὺς ἀν­θρω­πο­λο­γι­κοὺς τύ­πους καὶ τῆς ἴ­δια ἀν­θρω­πο­λο­γι­κὴ σύν­θε­ση».
(Οἱ ἐν­δι­α­φε­ρό­με­νοι γιά τήν τεκ­μη­ρί­ω­ση πλη­ρέ­στε­ρη  βλ.  Εὑρε­τή­ριο ὀνο-­
μά­τω­ν στήν τε­τρά­το­μη συγ­γρα­φή Ἀχ. Γ. Λα­ζά­ρου, Ἑλ­λη­νι­σμὸς  καὶ  λα­οὶ νο­τι­ο­α­να­το­λι­κῆς (ΝΑ) Εὐ­ρώ­πης, Ἀ­θή­να 2009-2010). 

  Ἕκαστον μέλος τῆς ἁγίας σου σαρκός ἀτιμίαν δι' ἡμᾶς ὑπέμεινε τὰς ἀκάνθας ἡ κεφαλή ἡ ὄψις τὰ ἐμπτύσματα αἱ σιαγόνες τὰ ῥαπίσματα τὸ στό...