Μη λυπάσαι υπέρμετρα για τίποτε

Μη λυπάσαι υπέρμετρα για τίποτε. 

Άφηνέ τα όλα στον Θεό και εκείνος γνωρίζει καλύτερα από εμάς το συμφέρον της ψυχής.

Όσιος Ιωσήφ Ησυχαστής

Γιατὶ ὁ Πέτρος ἀρνήθηκε τὸν Χριστό;

Γέρων Ἰωσήφ ὁ Ἡσυχαστής

 

Ἐρωτ.: Γέροντα, μᾶς μιλήσατε προηγουμένως γιά τό ἀτελές τοῦ Ἀπ. Πέτρου, πρό τῆς Πεντηκοστῆς. Λόγω τῆς ἀτέλειάς του ἀρνήθηκε τόν Κύριό μας;

Ἀπαντ.: Τό θέμα τῆς ἀρνήσεως τοῦ Πέτρου, κατά τίς κρίσεις τῶν Πατέρων, εἶναι οἰκονομία. Διότι δέν ἦτο δυνατό ὁ Πέτρος, ὁ ὁποῖος εἰς ὅλη τήν περίοδο ποὺ ἦταν μαζί μέ τόν Χριστό καί ἔδειξε τόσο ζῆλο καί τόση ταπεινοφροσύνη, νά πέση σέ τόσο μεγάλο λάθος, νά ἀρνηθῆ τρεῖς φορές τόν Δεσπότη Χριστό. Δέν εἶναι λογικό αὐτό. Θυμηθεῖτε τήν ὁμολογία τοῦ Πέτρου!

Ὅταν ὁ Ἰησοῦς μᾶς ἐρώτησε: «Ὑμεῖς δέ τίνα μέ λέγετε εἶναι;» ὁ Πέτρος ὡμολόγησε καί εἶπε: «Σύ εἰ ὁ Χριστός ὁ υἱός τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος». Καί ὁ Ἰησοῦς μας ἐγύρισε καί τοῦ εἶπε: «Μακάριος εἶ, Σίμων Βαριωνά, ὅτι σάρξ καί αἷμα οὐκ ἀπεκάλυψέ σοι, ἀλλ' ὁ Πατήρ μου ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς. Κἀγὼ δέ σοι λέγω ὅτι σύ εἶ Πέτρος, καί ἐπί ταύτῃ τῇ πέτρᾳ οἰκοδομήσω μου τήν Ἐκκλησίαν». (Ματθ. 16,16-18).

Ὁ Πέτρος κατά φύσι ἦταν πολύ ζηλωτής καί ἀσυμβίβαστος. Μέσα στήν πανσοφία Του ὁ Θεός, μετά τήν θερμή του ὁμολογία, τόν ἔθεσε θεμέλιο τῆς Ἐκκλησίας. Ἐπειδή ὅμως ἡ Ἐκκλησία θά ἀγκάλιαζε ὅλη τήν ἀνθρώπινη φύσι, ὅλους τοὺς χαρακτῆρες, ὄχι μόνο τούς ζηλωτές καί ἰσχυρούς ἀλλά καί τούς ἀσθενεῖς καί ἀδυνάτους, ἐπιτρέπει ὁ Κύριος τήν τριπλῆ ἄρνησι. Διότι, μήν ξεχνᾶμε• οἱ περισσότεροι ἄνθρωποι εἶναι ἀσθενεῖς καί ἀδύνατοι. Οὔτε στούς πέντε ἀνά ἑκατό δέν θά εὕρωμε ἰσχυρούς χαρακτήρας, οἱ ὅποιοι ἀγάπησαν τόν Θεό ἐξ ὁλοκλήρου καί μέ τήν ὁρμή τῆς ἀγάπης τους ἔδειξαν αὐταπάρνησι. Γι' αὐτούς λοιπόν τούς ὑπολοίπους ἀσθενεῖς ἔγινε οἰκονομία. Ὁ Πέτρος ὅμως ὡς ζηλωτής καί ἰσχυρός, ποὺ δέν εἶχε μέσα του νόημα συγκαταβάσεως, δέν θά τό καταλάβαινε αὐτό.

Ἑπομένως κάνει μία οἰκονομία ὁ Θεός καί ἐπιτρέπει νά τόν ἀρνηθῆ. Ὕστερα τόν θεραπεύει μόνος Του. Τόν πλησιάζει καί τοῦ λέει: «Πέτρε, φιλεῖς με; Πέτρε, ἀγαπᾶς με;» Ἐλυπήθη ὁ Πέτρος, δέν τό κατάλαβε. Ἀλλά οἱ τρεῖς ἐρωτήσεις ἦταν ἡ θεραπεία τῆς τρισσῆς ἀρνήσεως.

Μέ τήν τριπλῆ Ὁμολογία, ὁ Πέτρος, ἐξήλειψε τήν ἐνοχή. Ἔμαθε ὅμως ἐκ πείρας, ὅτι καί οἱ ζηλωταί ἀκόμη ἔχουν ἀνάγκη ἐπιεικείας.

Τό ἴδιο κάνει ὁ Θεός καί στόν Ἀπ. Παῦλο. Ἐπειδή ἦταν ἡ σπονδυλική στήλη τῆς Ἐκκλησίας, τόν ἀφήνει στήν ἀρχή νά γίνη διώκτης, ἐχθρός• καί ὕστερα τόν παίρνει• καί αὐτός μέ συναίσθησι βαθυτάτης ταπεινοφροσύνης λέγει: «Οὐκ εἰμί ἱκανός καλεῖσθαι Ἀπόστολος, διότι ἐδίωξα τήν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ». Ἔχω ὅμως ἕνα ἐλαφρυντικό, ὅτι «ἀγνοῶν ἐποίησα».

Βλέπετε μέ πόση πανσοφία ὁ Θεός οἰκονομεῖ γιά νά δώση καί σέ μᾶς παρηγοριά. Διότι αὐτοί οἱ κορυφαῖοι ἐάν ἔμπαιναν μέ τήν δύναμι τῆς ὁρμῆς τους μέσα στήν Ἐκκλησία, ποῦ θά ἤξεραν ὅτι ἐμεῖς οἱ ἀδύνατοι δέν ἠμποροῦμε τώρα νά κρατήσωμε; Μέ αὐτό τόν τρόπο συγκαταβαίνει ἡ θεία ἀγαθότης πρός τίς ἀδυναμίες τῶν ἀνθρώπων, ὥστε νά ἠμπορέσωμε καί ἐμεῖς νά φθάσωμε εἰς αὐτή. Κατεβαίνει ὁ Θεός γιά νά σηκωθοῦμε ἐμεῖς.

Γιατί ο Πέτρος αρνήθηκε τον Χριστό; (Γέροντας Ιωσήφ Ησυχαστής)

Ἐρωτ.: Γέροντα, μᾶς μιλήσατε προηγουμένως γιά τό ἀτελές τοῦ Ἀπ. Πέτρου, πρό τῆς Πεντηκοστῆς. Λόγω τῆς ἀτέλειάς του ἀρνήθηκε τόν Κύριό μας;

Ἀπαντ.: Τό θέμα τῆς ἀρνήσεως τοῦ Πέτρου, κατά τίς κρίσεις τῶν Πατέρων, εἶναι οἰκονομία. Διότι δέν ἦτο δυνατό ὁ Πέτρος, ὁ ὁποῖος εἰς ὅλη τήν περίοδο ποὺ ἦταν μαζί μέ τόν Χριστό καί ἔδειξε τόσο ζῆλο καί τόση ταπεινοφροσύνη, νά πέση σέ τόσο μεγάλο λάθος, νά ἀρνηθῆ τρεῖς φορές τόν Δεσπότη Χριστό. Δέν εἶναι λογικό αὐτό. Θυμηθεῖτε τήν ὁμολογία τοῦ Πέτρου!

Ὅταν ὁ Ἰησοῦς μᾶς ἐρώτησε: «Ὑμεῖς δέ τίνα μέ λέγετε εἶναι;» ὁ Πέτρος ὡμολόγησε καί εἶπε: «Σύ εἰ ὁ Χριστός ὁ υἱός τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος». Καί ὁ Ἰησοῦς μας ἐγύρισε καί τοῦ εἶπε: «Μακάριος εἶ, Σίμων Βαριωνά, ὅτι σάρξ καί αἷμα οὐκ ἀπεκάλυψέ σοι, ἀλλ' ὁ Πατήρ μου ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς. Κἀγὼ δέ σοι λέγω ὅτι σύ εἶ Πέτρος, καί ἐπί ταύτῃ τῇ πέτρᾳ οἰκοδομήσω μου τήν Ἐκκλησίαν». (Ματθ. 16,16-18).

 

Ὁ Πέτρος κατά φύσι ἦταν πολύ ζηλωτής καί ἀσυμβίβαστος. Μέσα στήν πανσοφία Του ὁ Θεός, μετά τήν θερμή του ὁμολογία, τόν ἔθεσε θεμέλιο τῆς Ἐκκλησίας. Ἐπειδή ὅμως ἡ Ἐκκλησία θά ἀγκάλιαζε ὅλη τήν ἀνθρώπινη φύσι, ὅλους τοὺς χαρακτῆρες, ὄχι μόνο τούς ζηλωτές καί ἰσχυρούς ἀλλά καί τούς ἀσθενεῖς καί ἀδυνάτους, ἐπιτρέπει ὁ Κύριος τήν τριπλῆ ἄρνησι. Διότι, μήν ξεχνᾶμε∙ οἱ περισσότεροι ἄνθρωποι εἶναι ἀσθενεῖς καί ἀδύνατοι. Οὔτε στούς πέντε ἀνά ἑκατό δέν θά εὕρωμε ἰσχυρούς χαρακτήρας, οἱ ὅποιοι ἀγάπησαν τόν Θεό ἐξ ὁλοκλήρου καί μέ τήν ὁρμή τῆς ἀγάπης τους ἔδειξαν αὐταπάρνησι. Γι' αὐτούς λοιπόν τούς ὑπολοίπους ἀσθενεῖς ἔγινε οἰκονομία. Ὁ Πέτρος ὅμως ὡς ζηλωτής καί ἰσχυρός, ποὺ δέν εἶχε μέσα του νόημα συγκαταβάσεως, δέν θά τό καταλάβαινε αὐτό.

Ἑπομένως κάνει μία οἰκονομία ὁ Θεός καί ἐπιτρέπει νά τόν ἀρνηθῆ. Ὕστερα τόν θεραπεύει μόνος Του. Τόν πλησιάζει καί τοῦ λέει: «Πέτρε, φιλεῖς με; Πέτρε, ἀγαπᾶς με;» Ἐλυπήθη ὁ Πέτρος, δέν τό κατάλαβε. Ἀλλά οἱ τρεῖς ἐρωτήσεις ἦταν ἡ θεραπεία τῆς τρισσῆς ἀρνήσεως.

Μέ τήν τριπλῆ Ὁμολογία, ὁ Πέτρος, ἐξήλειψε τήν ἐνοχή. Ἔμαθε ὅμως ἐκ πείρας, ὅτι καί οἱ ζηλωταί ἀκόμη ἔχουν ἀνάγκη ἐπιεικείας.

Τό ἴδιο κάνει ὁ Θεός καί στόν Ἀπ. Παῦλο. Ἐπειδή ἦταν ἡ σπονδυλική στήλη τῆς Ἐκκλησίας, τόν ἀφήνει στήν ἀρχή νά γίνη διώκτης, ἐχθρός∙ καί ὕστερα τόν παίρνει∙ καί αὐτός μέ συναίσθησι βαθυτάτης ταπεινοφροσύνης λέγει: «Οὐκ εἰμί ἱκανός καλεῖσθαι Ἀπόστολος, διότι ἐδίωξα τήν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ». Ἔχω ὅμως ἕνα ἐλαφρυντικό, ὅτι «ἀγνοῶν ἐποίησα».

Βλέπετε μέ πόση πανσοφία ὁ Θεός οἰκονομεῖ γιά νά δώση καί σέ μᾶς παρηγοριά. Διότι αὐτοί οἱ κορυφαῖοι ἐάν ἔμπαιναν μέ τήν δύναμι τῆς ὁρμῆς τους μέσα στήν Ἐκκλησία, ποῦ θά ἤξεραν ὅτι ἐμεῖς οἱ ἀδύνατοι δέν ἠμποροῦμε τώρα νά κρατήσωμε; Μέ αὐτό τόν τρόπο συγκαταβαίνει ἡ θεία ἀγαθότης πρός τίς ἀδυναμίες τῶν ἀνθρώπων, ὥστε νά ἠμπορέσωμε καί ἐμεῖς νά φθάσωμε εἰς αὐτή. Κατεβαίνει ὁ Θεός γιά νά σηκωθοῦμε ἐμεῖς.

πηγή

Γέροντας Ιωσήφ ο Ησυχαστής: Μάθε ποιος είσαι

Πρώτα απ’ όλα χρειάζεται το “γνώθι σαυτόν”. Δηλαδή να γνωρίσεις τον εαυτό σου, ποιος είσαι.

Ποιός είσαι στ’ αλήθεια, όχι ποιός νομίζεις εσύ ότι είσαι. Με τη γνώση αυτή γίνεσαι ο σοφότερος των ανθρώπων.

Με τέτοια επίγνωση έρχεσαι σε ταπείνωση και παίρνεις χάρη από τον Κύριο. Διαφορετικά αν δεν αποκτήσεις αυτογνωσία, αλλ’ υπολογίζεις μόνο τον κόπο σου, γνώριζε ότι πάντοτε θα βρίσκεσαι μακριά από το δρόμο. Διότι δεν λέει ο Προφήτης· “ίδε, Κύριε, τον κόπον μου”, αλλά “ίδε, λέγει, την ταπείνωσίν μου και τον κόπον μου”. Ο κόπος είναι για το σώμα, η ταπείνωση για τη ψυχή και πάλι τα δύο μαζί, κόπος και ταπείνωση, για όλον τον άνθρωπο.

Ποιός νίκησε το διάβολο; Αυτός που γνώρισε την ασθένειά του, τα πάθη και τα ελαττώματα, που έχει.Ο φοβούμενος να γνωρίσει τον εαυτό του, αυτός βρίσκεται μακριά από τη γνώση· άλλο τίποτε δεν αγαπά παρά να βλέπει μόνο λάθη στους άλλους και να τους κρίνει. Αυτός δεν βλέπει στους άλλους χαρίσματα, αλλά μόνον ελαττώματα- δεν βλέπει στον εαυτό του ελαττώματα, παρά μόνο χαρίσματα. Και αυτό είναι το χαρακτηριστικό ελάττωμα των ανθρώπων του καιρού μας που δεν αναγνωρίζουμε ο ένας το χάρισμα του άλλου. Ο ένας στερείται πολλά, μα οι πολλοί τα έχουν όλα. Αυτό που έχει ο ένας δεν το έχει ο άλλος. Και, αν αυτό το αναγνωρίζουμε, υπάρχει πολλή ταπείνωση. Γιατί έτσι τιμάται και δοξάζεται ο Θεός, ο οποίος με πολλούς τρόπους στόλισε τους ανθρώπους και έκανε όλα τα δημιουργήματά του άνισα, δηλ. διαφορετικά. Όχι όπως προσπαθούν οι ασεβείς να φέρουν ισότητα ανατρέποντας την θεία Δημιουργία.

Ο Θεός «τα πάντα εν σοφία εποίησεν».
Γι’ αυτό, παιδί μου, τώρα που είναι αρχή φρόντισε να γνωρίσεις καλά τον εαυτό σου, για να βάλεις θεμέλιο στερεό την ταπείνωση. Φρόντισε να μάθεις την υπακοή, να αποκτήσεις την ευχή. Γι’ αυτό πρώτα γνώριζε, παιδί μου, ότι κάθε αγαθό από το Θεό έχει την αρχή. Δεν γίνεται αγαθός λογισμός που να μην έχει αιτία το Θεό, ούτε πονηρός που να μην έχει αιτία το Διάβολο. Ό,τι καλό λοιπόν διανοηθείς, πεις, κάνεις, όλα είναι της δωρεάς του Θεού. “Παν δώρημα τέλειον άνωθεν έστι καταβαίνον”. Όλα είναι της δωρεάς του Θεού· δικό μας δεν έχουμε τίποτε.

Καθένας λοιπόν που επιθυμεί και ζητεί να λάβει τη χάρη, να του δώσει δωρεάν ο Θεός, πρέπει πρώτον να γνωρίσει καλά την ύπαρξή του, το “γνώθι σαυτόν”. Και αυτή είναι η όντως αλήθεια. Γιατί κάθε πράγμα έχει αρχή. Και αν δεν αρχίσεις καλά δεν θα έχεις τέλος καλό.

Και αρχή λοιπόν και αλήθεια είναι να γνωρίσει κανείς ότι είναι μηδέν – 0 – και εκ του μηδενός δημιουργήθηκαν τα πάντα. “Είπε και εγεννήθησαν ενετείλατο και εκτίσθησαν”. Είπε και έγινε γη. Και αφού πήρε πηλό έπλασε άνθρωπο. Άψυχο, άνουν ένα πήλινο άνθρωπο. Αυτή η ιδία σου ύπαρξη. Αυτό είμαστε όλοι μας. Χώμα και λάσπη. Αυτό είναι το πρώτο μάθημα σ’ εκείνον που θέλει να λάβει, αλλά και να μένει διαπαντός η χάρη κοντά του. Απ’ αυτό αποκτά την επίγνωση και απ’ αυτό γεννιέται ταπείνωση. Όχι με λόγια μόνο, να ταπεινολογεί, αλλά στηριζόμενος στην πραγματικότητα λέει την αλήθεια: Είμαι χώμα, είμαι πηλός, είμαι λάσπη. Αυτή είναι η πρώτη μητέρα μας. Λοιπόν το χώμα πατιέται, και συ ως χώμα οφείλεις να πατηθείς. Είσαι λάσπη, δεν έχεις καμίαν αξία.

Σε πετούν εδώ και εκεί, σε κτίζουν από ένα σημείο σε άλλο σε χρησιμοποιούν ως άχρηστη ύλη.
Και λοιπόν σου «ενεφύσησεν» ο Δημιουργός και σου έδωσε πνεύμα ζωής. Και να, αμέσως έγινες ένας άνθρωπος λογικός. Ομιλείς, εργάζεσαι, γράφεις, διδάσκεις· έγινες ένα μηχάνημα του Θεού. Όμως μη λησμονείς ότι η ρίζα σου είναι το χώμα. Και αν λάβει το πνεύμα αυτός που σου το έδωσε, εσύ πάλι θα κτίζεσαι στα ντουβάρια.
Γι’ αυτό “μιμνήσκου τα έσχατά σου και ου μη αμαρτήσης εις τον αιώνα”.

Αυτή είναι η πρώτη αίτια, που όχι μόνον ελκύει τη χάρη, αλλά την πληθύνει και τη συγκρατεί. Αυτή ανεβάζει το νου στην πρώτη θεωρία της φύσεως. Και έξω απ’ αυτή την αρχή βρίσκει μεν κάτι λίγο, αλλά μετά από καιρό θα το χάσει. Γιατί δεν κτίζει σε έδαφος στερεό, αλλά προσπαθεί με τρόπους και τέχνη.

Λες λόγου χάριν είμαι αμαρτωλός! Αλλά εσωτερικά πιστεύεις ότι είσαι δίκαιος. Δεν μπορείς να αποφύγεις την πλάνη. Η χάρη θέλει να μείνει, αλλ’ επειδή ακόμη πρακτικά δεν έχεις βρει την αλήθεια, κατ’ ανάγκη πρέπει να φύγει. Γιατί αναμφίβολα θα πιστέψεις στο λογισμό σου ότι είσαι αυτό το οποίο δεν είσαι, και χωρίς άλλο θα πλανηθείς. Ως εκ τούτου δεν παραμένει η χάρη. Επειδή έχουμε τον αντίπαλο, που είναι τεχνίτης ισχυρός, είναι εφευρέτης κακών, και της κάθε πλάνης δημιουργός. Που αγρυπνεί πλάι μας. Που από φως έγινε σκότος και όλα τα γνωρίζει. Που είναι εχθρός του Θεού και ζητεί όλους να μας κάνει εχθρούς Του. Και εν τέλει είναι πνεύμα πονηρό και εύκολα αναμειγνύεται με το πνεύμα, που μας χάρισε ο Θεός, και παίρνει τη μηχανούλα μας και την κινεί όπως θέλει αυτός. Κοιτάζει, πού ρέπει η όρεξη της ψυχής, και με ποιό τρόπο τη βοηθά ο Θεός, και αμέσως σκέφτεται και εκείνος τα ίδια.

(«Έκφρασις Μοναχικής εμπειρίας», εκδ, Ι.Μ.Φιλοθέου, Άγ. Όρος -αποσπάσματα σε νεοελληνική απόδοση)

Περί λειτουργίας των πνευματικών νόμων (Γέροντας Ιωσήφ Ησυχαστής).

Ο Γέροντας αγαπούσε να εργάζεται και δεν σταματούσε καθόλου στις ώρες πού επέτρεπε το πρόγραμμα. Το εργόχειρο μας τότε ήταν σταυρουδάκια σκαλιστά, τα οποία σκάλιζε με μεγάλην ευχέρεια και ταχύτητα, αφού εμείς ετοιμάζαμε το ξύλο. Έμενε μόνος του στο καλυβάκι πού του χτίσαμε μακρύτερα από μας, κι εμείς πηγαίναμε να τον βρούμε το μεσημέρι και μετά φεύγαμε ο καθένας μόνος του.

 
Το μέρος εκεί ήταν απόμερο και ήσυχο, αλλά ήταν πιο εκτεθειμένο στους καιρούς. Έτσι, το κρύο ήταν περισσότερο, ώσπου τον πείσαμε να του βάλουμε λίγη θέρμανσι με καμμιά σόμπα. Πήρα, εγώ ο ευτελής, τα μέτρα και ετοίμασα τα υλικά, για να την φτιάξω με λαμαρίνα απ'; έξω και μέσα χτιστή με πηλό. Ετοιμάστηκα για την επομένη, όπως του έταξα αποβραδίς, και το πρωί μάζεψα τα εργαλεία μου και τα υλικά και πήγα κάπου εκεί κοντά να την φτιάξω και να την τοποθετήσω μετά. Έβαλα μετάνοια, όπως πάντα, και άρχισα με καλό καιρό, γιατί δούλευα έξω στο ύπαιθρο.
Μόλις μέτρησα και έκοψα τα εξαρτήματα και άρχισα να δουλεύω, χάλασε απότομα ο καιρός. Μετά, εύρισκα μια παράξενη δυσκολία σε ο,τιδήποτε και αν επιχειρούσα να κάμω. Φυσούσε ένας παράξενος αέρας, πού δεν είχε κατεύθυνσι προς κανένα σημείο, μόνο σήκωνε τα πάντα κατ'; επάνω μου και μου 'φερνε στο πρόσωπο ο,τιδήποτε βρισκόταν στον τόπο: λαμαρίνες, σανίδες, παλιόχαρτα και άμμο. Παραδόξως μου έφευγαν τα εργαλεία και κατρακυλούσαν μακριά χωρίς λόγο, διότι ο τόπος δεν ήταν παντελώς κατωφερής. Τα καρφιά στράβωναν χωρίς λόγο, με την παραμικρή πίεσι, έσπαζαν τα τρυπάνια, άλλαζαν τα σχέδια μου, πού τα είχα μετρημένα και κομμένα με ακρίβεια.
Στην αρχή δεν υπελόγισα τίποτε και βιαζόμουν να επαναφέρω τα πράγματα στην ταξί και να συνεχίσω. Σε λίγο όμως το πράγμα έγινε πολύ αισθητό, ότι κάτι συνέβαινε. Σταμάτησα λίγο όμως, γιατί είχα κατασυντρίψει κυριολεκτικά και όλα μου τα δάχτυλα, και μια παράξενη ταραχή μέσα μου, μου προκαλούσε οργή, σύγχυσι, ανυπομονησία. «Περίεργο πράγμα, λέω, κάτι συμβαίνει»! Εν τω μεταξύ και ο καιρός επεδεινώθη, πού με ανάγκασε να διακόψω, και πήγα στον Γέροντα. Αυτή η κατασκευή απαιτούσε δυο με τρεις, το πολύ, ώρες δουλειά και πέρασαν περισσότερο από έξι ώρες, χωρίς να έχω κάνει τίποτα.
Τότε θυμήθηκα κάτι πού μου είχε πη ο Γέροντας το πρωί, όταν ξεκίνησα, και δεν το έλαβα υπ' όψι. «Άντε να δούμε, μου είχε πη, θα κάμης τίποτε σήμερα;». Εγώ δεν έδωσα σημασία στο νόημα αυτών των λέξεων, αλλά σκέφτηκα πώς το είπε για να με ταπείνωση ίσως, γιατί ήξερα αυτή τη δουλειά. Μάλιστα φιλοδοξούσα να τελειώσω και συντομώτερα καν επιτυχέστερα, για να τον αναπαύσω, και με την κρυφή χαρά πώς μας επέτρεψε να του βάλωμε θέρμανσι και αυτό θα το έκανα μόνος μου εγώ!
Πήγα, λοιπόν, του χτύπησα την πόρτα και μου άνοιξε. Μόλις με είδε ταραγμένο, άρχισε να γελάη.
«Γέροντα, λέω, τι συμβαίνει εδώ; και γιατί μου είπες το πρωί σαν πρόρρησι, αν τελειώσω';; Αφού ξέρεις πώς για μένα τούτο ήταν παιχνίδι». «Εσύ τι συμπέρανες πώς ήταν», μου είπε χαριεντιζόμενος. «Πειρασμός, του είπα, σατανική ενέργεια». «Αυτό ήταν, μου απάντησε. Και άκουσε να μάθης το φαινόμενο σε σένα μυστήριο. Το βράδυ στην προσευχή μου, όταν τελείωσα και ήθελα να ησυχάσω, είδα τον σατανά και απειλούσε να μου κάμη εμπόδια και πειρασμό στην απόφασί μου, πού είχα προγραμματίσει. Κι εγώ είπα στον Χριστό μας- 'Κύριέ μου, μη τον εμπόδισης, για να του δείξω πώς σε αγαπώ και θα υπομείνω το κρύο, όσο επιτρέψης Εσύ'. Και αυτός ήταν ο λόγος, παιδί μου, πού έγιναν όλα αυτά, για να μην έχω σύντομα θέρμανσι, καθώς σεις επιθυμούσατε να μου ετοιμάσετε».
Εγώ, ο μάρτυς αυτού του δράματος, όταν άκουσα αυτή την λεπτομέρεια και τα μυστήρια της κρυπτής προνοίας, με τα οποία λειτουργεί ο πνευματικός νόμος, έμεινα κατάπληκτος και εν σιωπή μονολογούσα· «Μέγας ει, Κύριε, και θαυμαστά τα έργα σου και ουδείς λόγος εξαρκέσει προς ύμνον και δόξαν των θαυμάσιων Σου»! Το γεγονός αυτό με βοήθησε να καταλάβω τη δύναμι του λόγου των Γερόντων, πού κατά τον αββά Ποιμένα και τον αββά Δωρόθεο- κρύβουν μέσα τους δύναμι και ενέργεια της χάριτος, σαν δείγμα της προσωπικής των καταστάσεως και πείρας. 
Γέροντας Ιωσήφ ο Ησυχαστής.

πηγή

Περί λειτουργίας των πνευματικών νόμων (Γέροντας Ιωσήφ Ησυχαστής).

Ο Γέροντας αγαπούσε να εργάζεται και δεν σταματούσε καθόλου στις ώρες πού επέτρεπε το πρόγραμμα. Το εργόχειρο μας τότε ήταν σταυρουδάκια σκαλιστά, τα οποία σκάλιζε με μεγάλην ευχέρεια και ταχύτητα, αφού εμείς ετοιμάζαμε το ξύλο. Έμενε μόνος του στο καλυβάκι πού του χτίσαμε μακρύτερα από μας, κι εμείς πηγαίναμε να τον βρούμε το μεσημέρι και μετά φεύγαμε ο καθένας μόνος του.
Το μέρος εκεί ήταν απόμερο και ήσυχο, αλλά ήταν πιο εκτεθειμένο στους καιρούς. Έτσι, το κρύο ήταν περισσότερο, ώσπου τον πείσαμε να του βάλουμε λίγη θέρμανσι με καμμιά σόμπα. Πήρα, εγώ ο ευτελής, τα μέτρα και ετοίμασα τα υλικά, για να την φτιάξω με 
λαμαρίνα απ'; έξω και μέσα χτιστή με πηλό. Ετοιμάστηκα για την επομένη, όπως του έταξα αποβραδίς, και το πρωί μάζεψα τα εργαλεία μου και τα υλικά και πήγα κάπου εκεί κοντά να την φτιάξω και να την τοποθετήσω μετά. Έβαλα μετάνοια, όπως πάντα, και άρχισα με καλό καιρό, γιατί δούλευα έξω στο ύπαιθρο.
Μόλις μέτρησα και έκοψα τα εξαρτήματα και άρχισα να δουλεύω, χάλασε απότομα ο καιρός. Μετά, εύρισκα μια παράξενη δυσκολία σε ο,τιδήποτε και αν επιχειρούσα να κάμω. Φυσούσε ένας παράξενος αέρας, πού δεν είχε κατεύθυνσι προς κανένα σημείο, μόνο σήκωνε τα πάντα κατ'; επάνω μου και μου 'φερνε στο πρόσωπο ο,τιδήποτε βρισκόταν στον τόπο: λαμαρίνες, σανίδες, παλιόχαρτα και άμμο. Παραδόξως μου έφευγαν τα εργαλεία και κατρακυλούσαν μακριά χωρίς λόγο, διότι ο τόπος δεν ήταν παντελώς κατωφερής. Τα καρφιά στράβωναν χωρίς λόγο, με την παραμικρή πίεσι, έσπαζαν τα τρυπάνια, άλλαζαν τα σχέδια μου, πού τα είχα μετρημένα και κομμένα με ακρίβεια.
Στην αρχή δεν υπελόγισα τίποτε και βιαζόμουν να επαναφέρω τα πράγματα στην ταξί και να συνεχίσω. Σε λίγο όμως το πράγμα έγινε πολύ αισθητό, ότι κάτι συνέβαινε. Σταμάτησα λίγο όμως, γιατί είχα κατασυντρίψει κυριολεκτικά και όλα μου τα δάχτυλα, και μια παράξενη ταραχή μέσα μου, μου προκαλούσε οργή, σύγχυσι, ανυπομονησία. «Περίεργο πράγμα, λέω, κάτι συμβαίνει»! Εν τω μεταξύ και ο καιρός επεδεινώθη, πού με ανάγκασε να διακόψω, και πήγα στον Γέροντα. Αυτή η κατασκευή απαιτούσε δυο με τρεις, το πολύ, ώρες δουλειά και πέρασαν περισσότερο από έξι ώρες, χωρίς να έχω κάνει τίποτα.
Τότε θυμήθηκα κάτι πού μου είχε πη ο Γέροντας το πρωί, όταν ξεκίνησα, και δεν το έλαβα υπ' όψι. «Άντε να δούμε, μου είχε πη, θα κάμης τίποτε σήμερα;». Εγώ δεν έδωσα σημασία στο νόημα αυτών των λέξεων, αλλά σκέφτηκα πώς το είπε για να με ταπείνωση ίσως, γιατί ήξερα αυτή τη δουλειά. Μάλιστα φιλοδοξούσα να τελειώσω και συντομώτερα καν επιτυχέστερα, για να τον αναπαύσω, και με την κρυφή χαρά πώς μας επέτρεψε να του βάλωμε θέρμανσι και αυτό θα το έκανα μόνος μου εγώ!
Πήγα, λοιπόν, του χτύπησα την πόρτα και μου άνοιξε. Μόλις με είδε ταραγμένο, άρχισε να γελάη.
«Γέροντα, λέω, τι συμβαίνει εδώ; και γιατί μου είπες το πρωί σαν πρόρρησι, αν τελειώσω';; Αφού ξέρεις πώς για μένα τούτο ήταν παιχνίδι». «Εσύ τι συμπέρανες πώς ήταν», μου είπε χαριεντιζόμενος. «Πειρασμός, του είπα, σατανική ενέργεια». «Αυτό ήταν, μου απάντησε. Και άκουσε να μάθης το φαινόμενο σε σένα μυστήριο. Το βράδυ στην προσευχή μου, όταν τελείωσα και ήθελα να ησυχάσω, είδα τον σατανά και απειλούσε να μου κάμη εμπόδια και πειρασμό στην απόφασί μου, πού είχα προγραμματίσει. Κι εγώ είπα στον Χριστό μας- 'Κύριέ μου, μη τον εμπόδισης, για να του δείξω πώς σε αγαπώ και θα υπομείνω το κρύο, όσο επιτρέψης Εσύ'. Και αυτός ήταν ο λόγος, παιδί μου, πού έγιναν όλα αυτά, για να μην έχω σύντομα θέρμανσι, καθώς σεις επιθυμούσατε να μου ετοιμάσετε».
Εγώ, ο μάρτυς αυτού του δράματος, όταν άκουσα αυτή την λεπτομέρεια και τα μυστήρια της κρυπτής προνοίας, με τα οποία λειτουργεί ο πνευματικός νόμος, έμεινα κατάπληκτος και εν σιωπή μονολογούσα· «Μέγας ει, Κύριε, και θαυμαστά τα έργα σου και ουδείς λόγος εξαρκέσει προς ύμνον και δόξαν των θαυμάσιων Σου»! Το γεγονός αυτό με βοήθησε να καταλάβω τη δύναμι του λόγου των Γερόντων, πού κατά τον αββά Ποιμένα και τον αββά Δωρόθεο- κρύβουν μέσα τους δύναμι και ενέργεια της χάριτος, σαν δείγμα της προσωπικής των καταστάσεως και πείρας.

Γέροντας Ιωσήφ ο Ησυχαστής.      
 πηγή
το είδαμε εδώ

Η αμέλεια, ο ακοίμητος κίνδυνος του πιστού

Σε σχετικές ερωτήσεις μας, απαντούσε ότι η αμέλεια είναι η κύρια αιτία της αποτυχίας του ανθρώπου στον πνευματικό σκοπό του. 

Τον ρώτησα κάποτε πως οι Πατέρες προβάλλουν ως αφορμή την κενοδοξία; Και απάντησε «ναι και αυτή μας επιβουλεύεται, αλλά όχι όλους παρά μόνο όσους ξεγελάσει. και πάλι λίγους, γιατί η κενοδοξία φθείρει τους συγκεντρωμένους θησαυρούς, ενώ η αμέλεια δεν αφήνει να τους συνάξεις. 

Η αμέλεια μοιάζει με ανομβρία, που δεν αφήνει να φυτρώσει τίποτε. Η κενοδοξία βλάπτει όσους έχουν καρπό, όσους έχουν προχωρήσει, ενώ η αμέλεια ζημιώνει όλους.

Εμποδίζει αυτούς που θέλουν να ξεκινήσουν και σταματά αυτούς που προχώρησαν. Δεν επιτρέπει την μάθηση σε αυτούς που αγνοούν και εμποδίζει την επιστροφή σε αυτούς που πλανήθηκαν. Δεν αφήνει να σηκωθούν όσοι έπεσαν και γενικά είναι όλεθρος για όσους αιχμαλωτίζονται από αυτήν.

Με πρόφαση τις φυσικές ανάγκες και τον κόπο που προέρχεται από τον αγώνα, γίνεται η απατηλή πιστευτή και ως καλός αγωγός -η ακηδία- μας μεταφέρει και μας παραδίνει στην φιλαυτία, τον γενικότερο εχθρό. Μόνο η ανδρεία ψυχή, με βάση την πίστη και την ελπίδα προς τον Θεό, ανατρέπει αυτήν την επιβουλή. διαφορετικά, γλυτώνει δύσκολα όποιος έχει άγνοια από αυτά τα δίχτυα. Ταλαιπωρεί πολύ αυτούς που μένουν μόνοι και όσους αποφεύγουν την προγραμματισμένη ζωή, ενώ αδυνατεί να βλάψει τους υποτακτικούς και αυτούς που διακονούν.

Γέροντος Ιωσήφ Βατοπαιδινού

Ο ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΙΩΣΗΦ Ο ΗΣΥΧΑΣΤΗΣ - ΒΙΟΣ -ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ - «Η ΔΕΚΑΦΩΝΟΣ ΣΑΛΠΙΓΞ»

ΨΥΧΩΦΕΛΗ ΒΑΤΟΠΑΙΔΙΝΑ 1

πηγή

το είδαμε εδώ

Φόβος Θεοῦ (Γέροντος Ἰωσήφ Ἡσυχαστοῦ)

Λοιπόν, όταν εσύ δεν αμαρτάνεις, δεν ψεύδεσαι, δεν κατακρίνεις, δεν πονηρεύεσαι κατά του πλησίον σου, τότε έχεις φόβο Θεού. Τότε είσαι σοφός και κατανοείς το Θεό, και για να μην Τον λυπήσεις δεν αμαρτάνεις. Και αυτή είναι η όραση του Θεού, και ο Θεός που βλέπει τα πάντα σε σκεπάζει από τις παγίδες του σατανά.

Όλες τις θλίψεις, παιδί μου, αν τις υπομένουμε, βρίσκουμε Χάρη παρά Κυρίου. Γι αυτό μας αφήνει ο Κύριος να πειραζόμαστε, για να μας δοκιμάζει και να μας πλέξει στεφάνους.

Παραιτήσου από το δικό σου θέλημα, για να βρεις ειρήνη ψυχής. Γιατί το θέλημα του ανθρώπου έχει γίνει χάλκινο τείχος και εμποδίζει το φωτισμό και την ειρήνη Όντως μέγα είναι, στ αλήθεια, το μυστήριο της υπακοής! Αφού ο γλυκύς μας Ιησούς πρώτος χάραξε το δρόμο και έγινε παράδειγμα για μας, πόσο μάλλον εμείς είμαστε οφειλέτες να Τον μιμηθούμε.

Ο μοναχός δεν αλλάζει τόπο κατοικίας, χρώμα ενδυμάτων και ιδίως νοημάτων. Ο μοναχός και η μοναχή αλλάζουν νουν και καρδιά μαζί. Δε σκέφτονται όπως οι κοσμικοί. Όλη η δύναμη της ψυχής είναι η προσευχή. Και καθώς το σώμα δυναμώνει με τις τροφές και τα διάφορα καρυκεύματα που του προσφέρουμε, έτσι και η ψυχή μας θέλει ευχή, ανάγνωση, λόγο προφορικό, να βλέπει παράδειγμα και έτσι λίγο-λίγο ξυπνάει Με πολλή απλότητα να πορεύεσαι, για να βρεις την καθαρότητα της ψυχής.

Η απλότητα είναι μεγάλη ευτυχία για την ψυχή. Τους μεν κανόνες οι άνθρωποι τους κατάργησαν, αλλά δεν τους κατάργησε ο Θεός. Μένουν, όπως τους έθεσαν οι Πατέρες και οι θείοι Απόστολοι. Επομένως να τους φυλάττουμε, αν θέλουμε να σώσουμε την ψυχή μας, για να μη βρούμε αντιμέτωπο το Θεό να υπερασπίζει τους νόμους των αγαπητών Του δούλων.

Το στόμα σου αδιαλείπτως να μελετά την ευχή: Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, ελέησόν με Με την ευχή, θα καθαρίσει ο νους σου και θα την κατεβάσει στην καρδιά και θα γίνει διαδρομή, ένωση νου, λόγου και καρδιάς, και θα γίνει Παράδεισος μέσα σου. Από τη στιγμή που αρχίζουμε να διαπράττουμε την αμαρτία γινόμαστε δούλοι των δαιμόνων.

Ο φιλάνθρωπος Θεός έκανε τον άνθρωπο αυτεξούσιο και μας δίδαξε να μη μετέχουμε σε πράξεις αισχρές και δε σκεπτόμαστε σοβαρά τα θεία και σωτήρια λόγια Του. Δεν υπάρχει άλλη θυσία τόσο ευώδης προς το Θεό, όσο η αγνότητα του σώματος. Τίποτε άλλο δε μισεί τόσο ο Θεός, όσο την παράνομη ηδονική ακαθαρσία του σώματος.

Σ αυτή τη ζωή είναι αγώνας. Με τα ακάθαρτα πνεύματα πολεμάς, που δε σου ρίχνουν γλυκά και λουκούμια, αλλά σφαίρες οξείες που θανατώνουν ψυχή, όχι σώμα.​

το είδαμε εδώ

Δόγμα και ήθος, πίστη και έργα (Μέρος Α΄)

Εάν μας ζητούσε κάποιος να του πούμε σε τι συνίσταται η πρακτική ευσέβεια των χριστιανών, δεν θα υπήρχε πιο σύντομος ορισμός για να απαντήσουμε, παρά αυτός: πίστη και έργα, δηλαδή δόγμα και ήθος. Δυο λέξεις παμπεριεκτικές, γιατί περικλείουν μέσα τους όλη την αποκάλυψη, όλο τον Θεό, όλη τη δημιουργία, όλο τον άνθρωπο και, το πιο ενδιαφέρον, όλη τη θεία οικονομία με την οποία επανευρίσκει ο άνθρωπος τη θέση του στους κόλπους της θείας αγάπης και με την οποία πραγματοποιήθηκε το μέγα μυστήριο της Θεανθρωπήσεως που αποτελεί δεύτερη δημιουργία, μεγαλύτερη από την πρώτη.

Η ουσία της θείας αποκαλύψεως βρίσκεται σ’ αυτούς τους δύο πόλους: το δόγμα και το ήθος. Εδώ θα ασχοληθούμε μόνο με το ένα σκέλος, αυτό που μας εισάγει στην πρακτική ευσέβεια· θα αφήσουμε τα βαθύτερα θεολογικά νοήματα. Είμαστε, με τη Χάρη του Θεού, πιστοί· εκείνο που μας χρειάζεται είναι να πλησιάσουμε ουσιαστικά τον Θεό να γίνουμε δεκτικοί της θείας του αγαθότητας, ώστε να μας μεταδώσει όλα όσα Εκείνος μόνος του μας υποσχέθηκε και τα οποία βλέπουμε στη ζωή των αγίων του και όσων Τον αγάπησαν και φύλαξαν τις εντολές Του. Αυτή η πρακτική εφαρμογή της πίστεως είναι που μας λείπει τόσο πολύ σήμερα, ώστε, ενώ πιστεύουμε, να μη βλέπουμε ουσιαστικά αποτελέσματα στη ζωή μας.

***

Με τη θεία αποκάλυψη ο Θεός μας οδήγησε στην πίστη προς Αυτόν, αλλά συγχρόνως μας κάλεσε και στην υπακοή στο θείο Του θέλημα. Έτσι, έβαλε παράλληλα την προς Αυτόν πίστη με την προς Αυτόν υπακοή. Όταν χωριστούν αυτά τα δύο, τότε συμβαίνει εκείνο που λέει η Άγ. Γραφή, «Πίστις χωρίς τα έργα είναι νεκρή» (Ιακ. β’ 26). Ας πάρουμε προς πίστωση των λεγομένων μας ένα κομμάτι από την αποκάλυψη του Θεού προς τον Αβραάμ, που αποδεικνύει ότι την αποκάλυψη ακολουθεί αμέσως η κλήση για πρακτική υπακοή: «Και φανερώθηκε ο Κύριος στον Άβραμ, και του είπε: Εγώ είμαι ο Θεός σου· να πορεύεσαι ενώπιον μου και να είσαι τέλειος. Και θα συνάψω τη διαθήκη μου μεταξύ σου και μεταξύ μου και θα σε πληθύνω πάρα πολύ» (Γεν. 17, 1-2).

Βλέπουμε εδώ πως ο Θεός συνάρμοσε κατά τρόπον αδιάρρηκτο την προς Αυτόν πίστη με την προς Αυτόν υπακοή. «Εγώ είμαι ο Θεός σου», λέει στον Αβραάμ, οδηγώντας τον στην αληθινή πίστη· κι αμέσως τον οδηγεί στην υπακοή: «να πορεύεσαι ενώπιον μου και να είσαι τέλειος». Αφού όμως πιστεύσει κανείς, ο Θεός δεν επιτρέπει καμμιά παραχάραξη ή οικονομία στην πίστη («Τη δόξα μου δεν θα δώσω σε κανένα ψεύτικο θεό, ούτε τον έπαινο των αρετών μου στα άψυχα είδωλα»(Ησ. 42, 8). «Εγώ είμαι ο Θεός σου», τονίζει λοιπόν κι αμέσως ζητά υπακοή: «να πορεύεσαι ενώπιον μου», προσθέτοντας εμφαντικά, «και να είσαι τέλειος». Δεν απαιτεί, δηλαδή, απλώς υπακοή, αλλά ζητά ακρίβεια πρακτικής εφαρμογής του θελήματός του. Σαν συνέπεια τούτου, επέρχεται η επαγγελία: «Και θα συνάψω τη διαθήκη μου… και θα σε πληθύνω πάρα πολύ».

Βλέπουμε εδώ μιά αδιάρρηκτη ενότητα στην αποκάλυψη δόγματος και ήθους, πίστεως και πράξεων, που είναι πράγματα αδιαχώριστα. Οποιαδήποτε άρνηση ή παραμέληση του ενός από τους δύο αυτούς πόλους, καταργεί το αποτέλεσμα και οδηγεί σε αποτυχία. Πράγματι, τί την θέλω την πίστη, αν αυτή είναι μόνη της; Τι θα ωφεληθώ πιστεύοντας ότι ο Θεός υπάρχει και είναι Αυτός όπως η αποκάλυψη τον περιγράφει; Μήπως και τα δαιμόνια δεν «πιστεύουν και φρίττουν», όπως λέγει η Γραφή; (Ιακ. β’ 19). Μήπως η πίστη μας προσφέρει τίποτε στον Θεό, ή πάλιν η απιστία μας τον μειώνει; «Εάν απιστούμε —λέει η Γραφή— εκείνος πιστός μένει» (Β’ Τιμ. β’ 13).

Σκοπός της πίστεώς μας και των έργων είναι, όπως αναφέρθηκε, να σχετισθούμε ουσιαστικά με τον Θεό, να τον πλησιάσουμε, να επανακτήσουμε την πατρική του εύνοια, την οποία χάσαμε με την πτώση μας, και να απολαύσουμε τις θείες δωρεές, που δεν είναι άλλο παρά η ανάσταση και θέωσή μας. Αυτό ακριβώς εννοεί κι ο Χριστός όταν λέει, «Στη βασιλεία του Θεού δεν θα μπει όποιος μου λέει Κύριε, Κύριε, αλλά όποιος κάνει το θέλημα του ουράνιου Πατέρα μου» (Ματθ. ζ’ 21). Τα λόγια αυτά αποδεικνύουν την πλάνη εκείνων οι οποίοι υποστηρίζουν ότι αρκεί μόνο να πιστεύει κάνεις για να σωθεί, ενώ, όπως είδαμε, την πίστη είναι απαραίτητο να ακολουθεί η υποταγή, η πράξη, μετά από την οποία έρχεται το αποτέλεσμα, η επαγγελία, που αναλόγως των ελλείψεων και αναγκών μας θα οδηγήσει τον καθένα στη θεραπεία, στη φώτιση στον καθαρισμό και τελικά στον αγιασμό, που είναι η σωτηρία.

Παρατηρείται όμως, ταυτόχρονα, και μια αντίθετη πλάνη: ότι δηλ. αρκούν τα καλά έργα που προστάζει ο Θεός και ότι, επομένως, για ένα που πράττει το καλό δεν είναι απαραίτητη η ορθή πίστη. Είναι μια θεωρία που αποτελεί αθεράπευτη αρρώστια του μεγαλύτερου μέρους του δυτικού κόσμου και που προκαλεί πολλή σύγχυση. Τέτοιες όμως κρίσεις και αποφάσεις δικαιούται ο άνθρωπος να εκφέρει και να λαμβάνει μόνο στη σφαίρα των δικών του γνώσεων. Όταν πρόκειται για το υπέρ φύσιν, το θείο, το υπερβατικό, δεν μπορεί ο άνθρωπος να γνωρίσει μόνος του την αλήθεια, αλλά θα τη δεχθεί μόνο διά υπερφυσικής αποκαλύψεως. Η αποκάλυψη του υπερφυσικού μόνο διά της πίστεως γίνεται δεκτή, και με βάση τις υποδείξεις της πίστεως εφαρμόζεται, και μόνον τότε γίνονται φανερές οι ενέργειες και οι επαγγελίες αυτού που δίνει την αποκάλυψη.

***

Ας δούμε όμως και μια άλλη πτυχή της πίστεως, αναγκαία και αυτή για την πνευματική ζωή των πιστών. Είναι η πίστη που μας διδάσκει τους τρόπους με τους οποίους Αυτός που πιστεύουμε σαν Θεό και Πατέρα μας, διοικεί και κυβερνά με τρόπο συχνά ακατάληπτο για μας την κτίση Του. Όπως ξέρουμε, ο κόσμος αυτός δεν παρέμεινε όπως τον έπλασε ο Θεός, αλλά λόγω της πτώσεως του ανθρώπου εισήλθε ο θάνατος και η φθορά σ’ αυτόν. Ο απ. Παύλος λέει: «ξέρετε, βέβαια, πως η κτίση υποτάχτηκε κι αυτή στη φθορά, όχι γιατί έφταιγε αλλά γιατί έτσι θέλησε αυτός που την υπέταξε. Έχει όμως πάντοτε την ελπίδα, κι αυτή ακόμα η κτίση, πως θ’απελευθερωθεί από την υποδούλωσή της στη φθορά, και θα μετάσχει στην ελευθερία που θ’ απολαμβάνουν τα δοξασμένα παιδιά του Θεού. Ξέρουμε καλά ότι ως τώρα όλη η κτίση στενάζει και κραυγάζει από πόνο, σαν την ετοιμόγεννη γυναίκα. Και όχι μόνο η κτίση. Το ίδιο κάνουμε κι εμείς: έχουμε ως αρραβώνα του νέου κόσμου το Άγιο Πνεύμα, εσωτερικά όμως κι εμείς στενάζουμε, γιατί λαχταρούμε να γίνουμε για πάντα παιδιά του Θεού και να γλιτώσει το σώμα μας από τη φθορά»(Ρωμ. η’ 20-23).

Σ’ αυτόν λοιπόν τον κόσμο της εξορίας και της φθοράς δεν ενεργεί μόνο ο νόμος του Δημιουργού Θεού, αλλά παρενέβη και ο νόμος του διαβόλου και της αμαρτίας. Από το λαβύρινθο των αντίθετων πνευματικών καταστάσεων στον οποίον εισάγει τον άνθρωπο η συνύπαρξη των δύο αυτών αντίθετων δυνάμεων που ζητούν η καθεμιά να τον ελκύσει προς το μέρος της, ο άνθρωπος μόνο διά της πίστεως μπορεί να βρει το δρόμο του.

Ας αναφέρουμε ένα παράδειγμα. Πιστεύουμε και παραδεχόμαστε τον Θεό σαν παντοδύναμο, σαν πανάγαθο, σαν προνοητή και δωρεοδότη με τις τόσες του επαγγελίες. Και πράγματι είναι τέτοιος, «πιστός σε όλους τους λόγους του». Στις σχέσεις του όμως μέσα στον κόσμο φαίνεται να «συμβιβάζεται», να προσαρμόζεται στην ανθρώπινη ασθένεια, κι έτσι να τροποποιεί τις αποφάσεις του. Η αδυναμία του ανθρώπου να φυλάξει υπακοή στο θείο θέλημα, φέρνει τον Θεό σε αντίθεση με τις επαγγελίες του και την εφαρμογή της δικαιοσύνης του. Μη θέλοντας δηλαδή από άπειρη αγαθότητα να καταδικάσει και άρα να απορρίψει τον άνθρωπο, μεταβάλλει με την πανσοφία του τους τρόπους της προνοίας Του με τους οποίους θα ευεργετούσε και θα έσωζε, και αντί αυτών παιδεύει, κρύβεται, σιωπά και φαίνεται να ενεργεί αντίθετα με τις θεοπρεπείς του ιδιότητες. Αυτό ακριβώς κάνει τον πιστό να τα χάνει και να διερωτάται, όπως παλιά ο Γεδεών.  Όταν τον πρόσταξε ο Άγγελος Κυρίου να συνεχίσει την προάσπιση των Ιουδαϊκών συμφερόντων βεβαιώνοντάς τον ότι «ο Κύριος είναι μαζί σου», απάντησε: «Αφού ο Κύριος είναι μαζί μας, γιατί μας βρήκαν τα κακά;». Χρειάζεται πολύς χρόνος να αναλύσει κανείς τα μυστήρια αυτά της διοικητικής του Θεού προνοίας προς την κτίση του, που συχνά φαίνονται στα μάτια μας αντίθετα απ’ ό,τι εμείς φανταζόμαστε. Το κλειδί που θα μας ανοίξει την είσοδο στην κατανόηση των μυστηρίων αυτών είναι η πίστη.

Η πτώση του ανθρώπου ανάτρεψε τα πάντα και έφερε σύγχυση σε όλα. Όπως είναι γνωστό, ένας ήταν στην αρχή ο νόμος στον οποίο κι εμείς και όλη η κτίση υπακούαμε. Τώρα στη γη αυτή της εξορίας επιβλήθηκε τυραννικά και άλλος νόμος: ο νόμος του άρχοντα του αιώνος τούτου, ο νόμος του σατανά. Ο «λογισμός του ανθρώπου είναι συνέχεια κακός από τη νηπιακή του ηλικία»(Γεν. 8, 21), τα πάθη και οι συνήθειες που απόκτησε, η αμαρτία που παίρνει από αυτά δύναμη, ο διάβολος που πλανά την οικουμένη, ακόμα και οι ασθένειες και όλα τα φυσικά κακά που προέρχονται από το νόμο της φθοράς, η αρρωστημένη προαίρεση κ.λπ., ανατρέπουν την υποσχεθείσα υπακοή προς τον Θεό και εμποδίζουν την εκπλήρωση των αγαθών του επαγγελιών. Και αντί γι’ αυτά, ακούμε ότι «πολλές είναι οι συμφορές που βρίσκουν τον αμαρτωλό» (Ψαλμ. 31, 10)· και πάλιν· «ας συσφιχθούν με φίμωτρο και χαλινάρι τα σαγόνια τους που δεν σε πλησιάζουν, για να δαμαστεί η άτακτη ορμή και η ατίθασση βούλησή τους» (Ψαλμ. 31,9).

Η αντίθεση αυτή προς τις επαγγελίες που περιέχει η πίστη, ότι «καμιά μάστιγα ασθένειας δεν θα αγγίξει την κατοικία σου» και ότι «θα δώσει εντολή ο Κύριος στους αγγέλους του για σένα να σε προστατεύσουν» (Ψαλμ. 90, 10-11), και γενικά προς το θρίαμβο τον οποίο ο Θεός επαγγέλλεται σε μας, προκύπτει από την αδυναμία μας να πειθαρχήσουμε στο θείο θέλημα. Οπότε προς αφυπνισμό και διόρθωση αφήνει ο Θεός κατ’ επάνω μας τα διάφορα δεινά για να μη προδώσουμε τελείως την επαγγελία της πίστεως και χωριστούμε από Αυτόν. Η ενέργεια αυτή του Θεού διαφορετικά φαίνεται στην πράξη και διαφορετικό σκοπό εξυπηρετεί· είναι μυστήριο το οποίο μόνο διά της πίστεως μπορεί να ερμηνευθεί.

Στον μυστηριώδη αυτόν τρόπο της ζωής του ανθρώπου υπετάγη και ο Κύριός μας Ιησούς, ο οποίος εκοινώνησε στη δική μας φύση και μετείχε σ’ όλα τα αδιάβλητα πάθη, κόπο, πόνο κ.λπ., τα οποία εισήγαγε η παρακοή του ανθρώπου στο θείο θέλημα. Και, αντίθετα προς τις περί προστασίας και σκέπης του Θεού επαγγελλίες, μαρτύρησε πάνω στο Σταυρό.

***

Η πίστη ήταν εξ αρχής ο πρώτος παράγοντας της ανταποκρίσεως του ανθρώπου στην αποκάλυψη του Θεού και με βάση αυτήν οι δίκαιοι της Παλαιάς Διαθήκης έλαβαν από τον Θεό την καλή μαρτυρία, όπως με τόσες λεπτομέρειες μας περιγράφει ο Απ. Παύλος στη προς Εβραίους επιστολή. Η αποκάλυψη διά της πίστεως διδάσκει και ο άνθρωπος διά της πράξεως ενεργεί τα πιστευόμενα, και έτσι επιτυγχάνεται η ανακαίνιση από τη φθορά που προκάλεσε η αποστασία. Το πιο ζωντανό παράδειγμα που δείχνει αυτή την απαραίτητη ενότητα δόγματος και ήθους, πίστεως και έργων, είναι η επί του Όρους ομιλία του Κυρίου μας που αποτελεί τον κώδικα της Χριστιανικής ζωής, τον «καταστατικό» μας χάρτη.

Δεν ερευνά ο πιστός τι η πίστη τον προστάζει, γιατί δεν πιστεύει βάσει λογικών αποδείξεων και συγκριτικών στοιχείων. Δεν πλησιάζει τον Θεό σαν σαρράφης, σαν συναλλάκτης, για να ανταλλάξει προϊόντα ή να πάρει ποσοστά. Εάν συνέβαινε κάτι τέτοιο, τότε η πίστη καταργείται αφού υπάρχει το είδος της καθορισμένης συναλλαγής. Ο Παύλος μας λέγει χαρακτηριστικά ότι σ’ αυτή τη ζωή, «διά πίστεως περιπατούμεν, ου διά είδους», δηλ. ζούμε με την πίστη και όχι με την άμεση όραση του Κυρίου (Β’ Κορ. ε’ 7).

Ίσως να πει κανείς· τότε, τα έργα τί χρειάζονται, και μάλιστα με τόση ακρίβεια και επιμονή; Η προς τον Αβραάμ πρόσκληση του Θεού, την οποία είδαμε στην αρχή, μας διδάσκει τον λόγο: «Εγώ είμαι ο Θεός σου· να πορεύεσαι ενώπιον μου και να είσαι τέλειος». Η εντολή «να είσαι τέλειος» αποδεικνύει την ύπαρξη ακαθαρσίας και βρωμιάς παράλληλα με τη φθορά που ντυθήκαμε και το «σώμα του θανάτου», για το οποίο θρηνεί ο Παύλος (Ρωμ. ζ’ 24). Τη φθορά και τη θνητότητα καταργεί η χάρη  του Σταυρού και της Αναστάσεως του Κυρίου μας. Για την κατάργηση όμως της βρωμιάς και της ακαθαρσίας χρειάζεται και η δική μας συνέργεια, που είναι η πρακτική ομολογία της υποταγής και αφοσιώσεώς μας προς τον Θεό Πατέρα, τον οποίο αρχικά αρνηθήκαμε. Είναι, τρόπον τινά, η επανόρθωση της πρώτης παρακοής. Αυτή τη σημασία έχει και το «να γίνετε άγιοι, επειδή και εγώ είμαι άγιος, λέει Κύριος» (Α’ Πέτρ. α’ 16). Για να υπάρξει δηλαδή κοινωνία μεταξύ μας και του Θεού πρέπει να προηγηθεί μια κάθαρση, μια απαλλαγή από τα στίγματα της αμαρτίας και του θανάτου.

Πιο πάνω είχαμε αναφέρει τα επίκτητα κακά και ιδιαίτερα την ροπή στα πονηρά, τα οποία αποκτήσαμε μεταπτωτικά και τα οποία, τρόπον τινά, έγιναν σαν ένας δεύτερος νόμος βαρύτητας που επιδρά αρνητικά στη θέλησή μας να σηκωθούμε ψηλά, «προς τα άνω», όπου ο Χριστός, εκεί όπου έχουμε το «πολίτευμά» μας (Φιλιπ. γ’ 20). Οι θείες εντολές, βάσει των οποίων καλούμαστε να ενεργούμε, είναι η σκάλα η οποία μας οδηγεί προς τα άνω. Είναι τα φάρμακα που φέρνουν τη θεραπεία της αρρωστημένης μας φύσεως.

Ο άνθρωπος λοιπόν που δεν βρίσκεται στο νόμο του ήθους που επιβάλλουν οι θείες εντολές θα βρίσκεται στο αντίθετο μέρος. Π.χ. όποιος δεν υπακούει στην εντολή της αλήθειας, θα βρίσκεται στο ψέμα· όποιος δεν πειθαρχεί στη δικαιοσύνη, θα βρίσκεται στην αδικία· όποιος δεν είναι σώφρων και ηθικός, θα παρασύρεται στην ανηθικότητα και ασωτία· και γενικά όποιος δεν βρίσκεται στις θείες αρετές, που πηγάζουν από τις εντολές του Θεού, θα βρίσκεται στις αντίστοιχες κακίες. Όπως δε είναι γνωστό, «ο Θεός δεν παραμένει σε σώμα γεμάτο αμαρτίες». Εδώ βρίσκεται και η σημασία του λόγου του Κυρίου μας, «όποιος δεν είναι με το μέρος μου είναι εναντίον μου, κι όποιος δε μαζεύει μαζί μου σκορπίζει»(Ματθ. ιβ’ 30). Ο Ιησούς, κατά τους Πατέρες μας, βρίσκεται μέσα στις εντολές Του. Επομένως, όποιος κρατά και φυλάττει τις εντολές, βρίσκεται μετά του Ιησού και μαζεύει μαζί του. Εάν όμως δεν φυλάττει τις εντολές, τότε ούτε με τον Ιησού βρίσκεται, ούτε μαζί του μαζεύει, αλλά σκορπίζει.

Δεν είναι λοιπόν δουλεία η προς τον Θεόν υπακοή, όπως υποστηρίζουν οι ορθολογιστές και οι άπιστοι, αλλά φιλάνθρωπη οικονομία της αγαθότητάς του προς τον πεσόντα άνθρωπο. Εξ άλλου ο Θεός είναι ανενδεής, δεν έχει ανάγκη τον άνθρωπο, η εργασία του ανθρώπου δεν αποτελεί καμμιά προσφορά προς τον Θεό. Εκείνο που φανερώνει η υποταγή του ανθρώπου στις θείες εντολές είναι η πρακτική αντίθεσή του στον παρά φύση νόμο, που θα έπρεπε να χαρακτηρίζει τη ζωή μόνο των ζώων και των δαιμόνων και όχι του «κατ’ εικόνα και ομοίωσιν Θεού» δημιουργήματος που λέγεται άνθρωπος.

Όταν σου έλθει θυμός κλείσε το στόμα δυνατά...

 

(Οσίου Ιωσήφ του Ησυχαστού)

Γράφεις για το θυμό στην καρδιά του ανόητου. Ο θυμός από μόνος του, είναι φυσικός. Όπως τα νεύρα στο σώμα. Είναι και αυτός νεύρο ψυχής. Και οφείλει να τον μεταχειρίζεται ο καθένας εναντίον των δαιμόνων, ανθρώπων αιρετικών, και σε όσους τον εμποδίζουν από το δρόμο του Θεού. Εάν δε θυμώνεις κατά των ομοψύχων αδελφών ή γίνεσαι έκτος εαυτού, χαλάς τα έργα των χεριών σου, γνώριζε ότι πάσχεις από κενοδοξία και κάνεις παράχρηση του νεύρου της ψυχής. Απαλλάσσεσαι δε με την αγάπη προς όλους και την αληθινή ταπεινώση.

Γι’ αυτό, όταν σου έλθει θυμός κλείσε το στόμα δυνατά και μη μιλήσεις σ’ αυτόν που σε βρίζει ή σε ατιμάζει ή σε ελέγχει ή με πολλούς τρόπους και χωρίς λόγο σε πειράζει.

Και αυτός σαν το φίδι θα στρίψει μέσα στην καρδιά, θα ανέβει μέχρι το λαιμό, και αφού δεν θα του δώσεις διέξοδο θα πνιγεί και θα σκάσει. Και, όταν αυτό επαναληφθεί λίγες φορές, θα λιγοστέψει και θα πάψει τελείως.

Επειδή ο άνθρωπος είναι πλασμένος λογικός και ήμερος, διορθώνεται ασυγκρίτως καλύτερα με την αγάπη και τον ήμερο τρόπο, παρά με το θυμό και τη αγριότητα.

Αυτό το βρήκα και εγώ μετά από πολλή και μεγάλη δοκιμασία. Με το καλό και με την αγάπη μπορείς να κάνεις πολλούς να ημερέψουν, Και αν κανείς είναι καλοπροαίρετος, τον κάνεις γρήγορα να συμμορφωθεί, να γίνει Άγγελος του Θεού.

Λοιπόν αυτό λέω σε σένα και σε όλους. Ποτέ με θυμό μη ζητάτε να διορθώνεσθε, διότι πειρασμός τον πειρασμό δεν βγάζει· αλλά με ταπείνωση και αγάπη ειλικρινή. Όταν βλέπεις ότι υπάρχει θυμός, άφησε προς στιγμήν την διόρθωση. Και όταν δεις ότι πέρασε ο θυμός και ήλθε ειρήνη και λειτουργεί χωρίς πάθος η διάκριση, τότε λες τα ωφέλιμα.

Ποτέ δεν είδα εγώ να γίνει διόρθωση με θυμό, αλλά πάντοτε με αγάπη. Τότε και ο νουθετούμενος θυσιάζεται. Λοιπόν έτσι να κάνετε. Πάρε παράδειγμα από τον ίδιο τον εαυτό σου. Πότε ημερεύεις; Με τις ύβρεις, ή με την αγάπη;

Και δεν θαυμάζεις τον λόγο που λέγει εκείνος ο Άγιος στο Γεροντικό “ότι ο θυμώδης και οργίλος άνθρωπος, και νεκρόν ακόμη εάν αναστήσει, δεν είναι δεκτός στη Βασιλεία του Θεού”!

Λες ότι σέβεσαι τους λόγους μου. Δοκίμασε λοιπόν εάν αληθεύει αυτό, να κάνεις αυτά που σου γράφω. Πνίξε το πάθος, όταν έλθει να σε πνίξει αυτό. Κράτα το φίδι μέσα κλειστό μια και δύο και πολλές φορές, και αμέσως θα βρεις το δρόμο της χαράς και της νίκης. Και τότε θα ενεργήσουν αμέσως οι προσευχές που κάμνω για σένα. Και αφού νικηθεί η μητέρα, καταπίπτει όλο το σμήνος των θυγατέρων, που γεννά ο θυμός.

Διότι τα κύρια πάθη, που γεννούν όλα τα άλλα, είναι θυμός και επιθυμία,

Λοιπόν, πνίξε με όλη σου τη δύναμη το θυμό, κάθε στιγμή που θα κινηθεί, και θα τον βρεις την επομένη φορά πιο ασθενέστερο. Και πάλιν εξακολούθησε να τον κτυπάς και να του κόβεις το κεφάλι -όταν τον δεις να σηκώνει κεφάλι· και σε λίγο θα δημιουργηθεί η αταραξία που είναι ο καρπός της μακροθυμίας. Μετά ακολουθεί ειρήνη και χάρις, και όλα τα άλλα αγαθά.

Αντιστάσου λοιπόν με αντίρρηση. Μην αφήνεις τους λογισμούς να εισέρχονται, αλλά πολέμησε με την προσευχή. Πολέμησε με ανδρεία και όχι με χαυνότητα. Και αμέσως παραλύουν. Και κάνοντας έτσι θα ανθήσει το άνθος της καθαρότητας και αγνείας, και θα χαίρεται η ψυχή σου χαρά ανεκλάλητη και θα έχεις πληροφορία ότι από τώρα σου ετοιμάσθηκε τόπος της αναπαύσεως.

(«Έκφρασις Μοναχικής εμπειρίας», εκδ, Ι.Μ.Φιλοθέου, Άγ. Όρος -αποσπάσματα σε νεοελληνική απόδοση)

πηγή

Παιδί μου, εάν προσέχεις ό,τι σου γράφω...

(Οσίου Ιωσήφ του Ησυχαστού)

Λοιπόν βιάσου. Λέγε διαρκώς την ευχή. Να μη σταματά καθόλου το στόμα. Έτσι θα την συνηθίσεις μέσα σου και κατόπιν θα την παραλάβει ο νους. Μη ξεθαρρεύεις στους λογισμούς, διότι γίνεσαι μαλθακός και μολύνεσαι.

«Ευχή, βία φύσεως διηνεκής», και θα δεις πόση Χάρη θα λάβεις.

Η ζωή του ανθρώπου, παιδί μου, είναι θλίψη, διότι είναι στην εξορία. Μη ζητείς τελεία ανάπαυση. Ο Χριστός μας σήκωσε το σταυρό, και μείς θα σηκώσουμε. Όλες τις θλίψεις εάν τις απομένουμε, βρίσκομε Χάρη παρά Κυρίου. Γι’ αυτό μας αφήνει ο Κύριος να πειραζόμαστε, για να δοκιμάζει το ζήλο και την αγάπη που έχουμε προς αυτόν. Γι’ αυτό χρειάζεται υπομονή. Χωρίς υπομονή δεν γίνεται ο άνθρωπος πρακτικός, δεν μαθαίνει τα πνευματικά, δεν φθάνει σε μέτρα αρετής και τελειώσεως.

Αγάπα τον Ιησού και λέγε αδιάλειπτα την ευχή και αυτή θα σε φωτίζει στο δρόμο του.

Πρόσεχε να μην κατακρίνεις. Διότι από αυτό παραχωρεί ο Θεός και φεύγει η Χάρη και σε αφήνει ο Κύριος να πέφτεις, να ταπεινώνεσαι, να βλέπεις τα δικά σου σφάλματα. Αλλ’ όταν υποχωρεί η Χάρη για να δοκιμαστεί ο άνθρωπος, τότε γίνονται όλα σαρκικά και πέφτει η ψυχή. Συ όμως τότε μη χάνεις την προθυμία σου, άλλα φώναζε διαρκώς την ευχή με βία,

με το ζόρι, με πόνο πολύ. «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με». Και πάλι και πολλές φορές, το ίδιο συνεχώς. Και σαν να ατενίζεις νοερά τον Χριστό να του λέγεις• «…Δόξα σοι, δόξα σοι, ο Θεός μου». Και υπομένοντας, πάλι θα έλθει η Χάρη, πάλι η χαρά. Όμως και πάλι ο πειρασμός και η λύπη, η ταραχή και τα νεύρα. Αλλά και πάλιν αγώνας, νίκη, ευχαριστία. Και αυτό γίνεται μέχρις ότου σιγά-σιγά καθαρίζεσαι από τα πάθη και γίνεσαι πνευματικός…

Η άσκηση, παιδί μου, θέλει στερήσεις. Θέλει αγώνα και κόπο πολύ. Θέλει να φωνάζεις μέρα και νύκτα στον Χριστό. Θέλει υπομονή σε όλους τους πειρασμούς και τις θλίψεις. Θέλει να πνίξεις θυμό και επιθυμία.

Θα κουρασθείς πολύ, μέχρι να καταλάβεις ότι προσευχή χωρίς προσοχή και νήψη είναι χάσιμο χρόνου· κόπος χωρίς πληρωμή. Πρέπει σε όλες τις αισθήσεις μέσα έξω να βάλεις άγρυπνο φύλακα την προσοχή διότι χωρίς αυτήν ο νους και οι δυνάμεις της ψυχής διαχέονται στα μάταια και συνήθη, σαν το άχρηστο νερό που τρέχει στους δρόμους. Ποτέ κανένας δεν βρήκε προσευχή χωρίς προσοχή και νήψη. Κανένας ποτέ δεν αξιώθηκε να ανεβεί προς τα άνω χωρίς πρώτα να καταφρονήσει τα κάτω.

(«Έκφρασις Μοναχικής εμπειρίας», εκδ, Ι.Μ.Φιλοθέου, Άγ. Όρος-αποσπάσματα σε νεοελληνική απόδοση)

πηγή

Όταν σου έλθει θυμός, κλείσε το στόμα σου!

Γέροντας Ιωσήφ ο Ησυχαστής
«Ο θυμός καθ’ εαυτόν είναι φυσικός. Όπως τα νεύρα στο σώμα. Είναι και αυτός νεύρον ψυχής και οφείλει να τον μεταχειρίζεται ο καθείς εναντίον των δαιμόνων, ανθρώπων αιρετικών, και παντός κωλύοντος από την όδόν του Θεού.
Εάν δε θυμώνεις κατά των ομοψύχων αδελφών ή, εκτός εαυτού γενόμενος, χαλάς τα έργα των χειρών σου, γίνωσκε ότι κενοδοξίαν νοσείς και κάμνεις παράχρησιν του νεύρου της ψυχής.
Απαλλάττεσαι δε διά της αγάπης προς πάντας και αληθούς ταπεινώσεως.
Διά τούτο όταν σοι έλθει θυμός κλείσε το στόμα σου δυνατά και μη ομιλήσεις εις τον υβρίζοντα ή ατιμάζοντα ή ελέγχοντα ή πολυειδώς σε πειράζοντα άνευ λόγου.
Ο άνθρωπος είναι πλασμένος ήμερος και λογικός και επομένως ο θυμός δεν αρμόζει ουδέποτε εις την φύσιν του, ενώ με την αγάπην πάντοτε ευδοκιμεί και υποτάσσεται. Με το καλό και με την αγάπην μπορείς να κάμεις πολλούς να ημερέψουν και αν κανείς είναι καλοπροαίρετος, τον κάμνεις ογλήγορα να συμμορφωθεί, να γένη Άγγελος Θεού».
«Μη ζητήσεις ποτέ σου να ευρείς το δίκαιον, διότι τότε έχεις το άδικον. Αλλά μάθε να υπομένεις ανδρείως τους πειρασμούς, οιουσδήποτε και αν επιτρέψει ο Κύριος. Χωρίς πολλές δικαιολογίες να λέγεις «Ευλόγησον»! Και χωρίς να σφάλλεις να μετανοείς ότι έσφαλες. Εν επιγνώσει ψυχής και όχι απ’ έξω, δι΄ έπαινον, να λέγεις πως έσφαλες και μέσα να κατακρίνεις.
Μη ζητάς εις τις θλίψεις σου παράκληση από τους ανθρώπους, διά να παρακληθείς από τον Θεόν. Μη νομίζεις ανάπαυσιν οπόταν ομιλήσεις, εάν ζητήσεις να ευρείς το δίκαιον. Το δίκαιον είναι να υπομείνεις ανδρείως τον επερχόμενον πειρασμόν διά να βγης νικητής καν έπταισες ή δεν έπταισες. Ει δε και λέγεις «μα διατί;» μάχεσαι τον Θεόν, τον αποστείλαντα λυπηρά διά την εμπαθή σου κατάσταση».
Πηγή: Γέροντος Ιωσήφ του Ησυχαστού-διδασκαλίες,
«Έκφρασις Μοναχικής εμπειρίας»,
εκδ. Ι. Μ. Φιλοθέου -Αγ. Όρος
πηγή
 Το  είδαμε εδώ

Τότε το θέλημα του Θεού καλύπτεται καθώς ο ήλιος από τα σύννεφα! (κατά την διδασκαλία του Οσ. Ιωσήφ του Ησυχαστού)

Η επιθυμία μας συγκεντρωνόταν στην γνώση του θείου θελήματος. Με ποιό τρόπο μπορεί κάποιος να γνωρίσει το θείο θέλημα; Μας έλεγε· «γι” αυτό ρωτάτε, παιδιά, που είναι το βασικότερο πράγμα;». Εμείς τον προκαλούσαμε με περισσότερη περιέργεια· «μα, Γέροντα, δεν είναι πλήρως γνωστό το θέλημα του Θεού διαμέσου των Γραφών και όλης της θείας αποκαλύψεως; Τί άλλη απορία πρέπει να έχουμε εμείς ως μοναχοί, αφού τα πάντα είναι στη ζωή μας κανονισμένα;». Και ο Γέροντας απαντούσε: «Ο Θεός να σας

δώσει «σύνεσιν εν πάσιν». Ο όσιος Νείλος ο Καλαβρός ευχόταν να του δοθεί «νοείν και λέγειν κατά το θείο θέλημα». Περιεκτικά, η αγαθοεργία και κάθε άλλη εντολή είναι θέλημα του Θεού, αλλά η λεπτομέρεια που το συνοδεύει είναι άγνωστη· «τίς γαρ έγνω νουν Κυρίου;» και πάλι· «τα κρίματα Κυρίου ωσεί άβυσσος πολλή». Το θείο θέλημα δεν διακρίνεται μόνο από τον χρόνο, αλλά και από τον τόπο, τα πρόσωπα, τα πράγματα, καθώς και από την ποσότητα, τον τρόπο και, την περίσταση. Και μόνον αυτό; Ο ίδιος ο άνθρωπος, όταν αλλάζει διάθεση, μεταβάλλει πολλές φορές και την θεία απόφαση. Ως εκ τούτου δεν είναι αρκετό να γνωρίζει κάποιος την γενική έκφραση του θείου θελήματος. Χρειάζεται να έχει και την ειδική κρίση του θέματος που απασχολεί, γιατί μόνο έτσι είναι βέβαιη η επιτυχία. Ο κύριος στόχος του θείου θελήματος είναι η έκφραση και εκδήλωση της θείας αγάπης, γιατί ο σκοπός όλων των κινήσεων μας είναι να γευθούμε το πλήρωμα της αγάπης Του. Εφόσον «καν τε ζώμεν καν τε αποθνήσκωμεν του Κυρίου εσμέν», άρα το θέλημα που ζητάμε -όσο και αν φαίνεται ότι είναι προσωπικό ή κάποιου από τους γνωστούς μας- έχει το κέντρο του βάρους του στο θείο Πρόσωπο, για χάρη του οποίου «ζώμεν και κινούμεθα και εσμέν». Ξεχνάτε την Κυριακή προσευχή στον κήπο της Γεθσημανή. «ει δυνατόν παρελθέτω… πλην ουχ ως εγώ θέλω αλλ” ως Συ». Κάθε προσπάθεια που γίνεται με σκοπό την υπακοή στο προσκυνητό θείο θέλημα, αν δεν έχει ως βάση την αγάπη προς Αυτόν, κινδυνεύει να είναι ανθρώπινη ενέργεια, ή καλύτερα αδυναμία! Αν κατά τον Παύλο οφείλουμε «υποτάσσειν παν νόημα εις την υπακοήν του Χριστού», γιατί «ουκ εσμέν εαυτών», πώς θα γίνει συνειδητό στον υπήκοο, αν δεν γίνει με ακρίβεια γνωστό το θέλημα του Θεού για την περίπτωση αυτή; Άλλωστε και η θεία Χάρις που ακολουθεί, προς την οποία και σπεύδουμε, φανερώνεται μόνο στην τελεία υπακοή.
Όταν λοιπόν θέλετε να μάθετε το θέλημα του Θεού, θα αφήσετε τελείως το δικό σας μαζί με κάθε άλλη σκέψη ή πρόγραμμα, και με πολλή ταπείνωση θα ζητήσετε στην προσευχή σας την επίγνωσή του και ό,τι θα φανερωθεί ή θα βαρύνει στην καρδιά σας κάντε το και θα είναι το θέλημα του Θεού. Όσοι έχουν περισσότερη παρρησία και καλή συνήθεια να προσεύχονται γι’ αυτό, ακούν μέσα τους ευκρινέστερα την «πληροφορία», γίνονται προσεκτικότεροι στη ζωή τους και δεν κάνουν τίποτε χωρίς θεία πληροφορία.
Υπάρχει και άλλος τρόπος επιγνώσεως του θελήματος του Θεού που χρησιμοποιεί γενικά η Εκκλησία: η συμβουλή διαμέσου των πνευματικών πατέρων ή εξομολόγων. Η μεγάλη ευλογία της υπακοής, που επισκιάζει ευεργετικά όσους την εκτιμούν, γίνεται γνώση σε ό,τι αγνοούν και σκέπη και δύναμη να εφαρμόσουν την συμβουλή-εντολή, γιατί ο Θεός αποκαλύπτεται στους υπηκόους με την πατρική του ιδιότητα. Η τελειότητα της υπακοής, ως παναρετής, εξομοιώνει τους οπαδούς της με τον Υιό του Θεού, ο οποίος έγινε «υπήκοος μέχρι… σταυρού». Και όπως δόθηκε στον Ιησού μας κάθε εξουσία και όλη η ευδοκία του Θεού Πατέρα, έτσι δίνεται και στους υπηκόους η πληροφορία του θείου θελήματος και η Χάρις προς την επιτυχή και τέλεια εκτέλεσή του.
Όσοι ρωτούν πνευματικούς ανθρώπους, για να μάθουν το θείο θέλημα, ας γνωρίζουν την εξής λεπτομέρεια. Το θέλημα του Θεού δεν αποκαλύπτεται μαγικά, ούτε έχει θέση σχετικότητας, αφού δεν περικλείεται στα στενά πλαίσια της ανθρώπινης λογικής. Συγκαταβαίνει ο πανάγαθος Θεός στην ανθρώπινη αδυναμία και πληροφορεί τον άνθρωπο, που κατ” αρχάς πιστεύει απόλυτα και ύστερα ταπεινώνεται διψώντας με πόθο την πληροφορία και έχοντας την διάθεση να την εκτελέσει. Γι” αυτό με πίστη και ευγνωμοσύνη αποδέχεται τον πρώτο λόγο του πνευματικού οδηγού που τον συμβουλεύει. Όταν όμως οι προϋποθέσεις της πίστεως, της υπακοής και της ταπεινώσεως δεν συμβαδίζουν και αντιλέγει ή αντερωτά και, το χείριστο, σκοπεύει να ρωτήσει και άλλους, τότε το θέλημα του Θεού καλύπτεται καθώς ο ήλιος από τα σύννεφα. Το θέμα αυτό είναι λεπτό και χρειάζεται πολλή προσοχή. Λέει ό άββάς Μάρκος^-«άνθρωπος υποτίθεται τω πλησίον, καθ” α επίσταται· Θεός δε ενεργεί τω ακούοντι, καθ” α επίστευσεν». Απαραίτητη προϋπόθεση στην αναζήτηση του θείου θελήματος είναι να καταστεί αυτός που το ζητάει δεκτικός αυτής της αποκαλύψεως, γιατί όπως προανέ­φερα, το θείο θέλημα με τον υπερφυσικό του χαρακτήρα, δεν περιέχεται ούτε εισέρχεται μαγικά σε θέσεις και τόπους και όργανα, αλλά αποκαλύπτεται μόνο στους άξιους αυτής της θείας συγκαταβάσεως».
Τώρα θυμάμαι τί συνέβαινε και σε μας, όταν ρωτούσαμε τον Γέροντα να μάς πει το θέλημα του Θεού. Είχαμε συνηθίσει από την προηγούμενη πείρα και δεχόμασταν τον πρώτο λόγο του ως απόλυτο, χωρίς αντίρρηση. Έτσι όλα γίνονταν «κατ” ευχήν», ακόμα και εκεί που υπήρχαν κάποιες αμφιβολίες στηριζόμενες στην ανθρώπινη λογική. Ξέραμε ότι, αν προβάλλαμε κάποια αντιλογία με εύλογες προφάσεις κατά την κρίση μας, ο Γέροντας θα υποχωρούσε λέγοντας «κάνετε όπως νομίζετε», αλλά η μυστηριώδης δύναμη και σκέπη της επιτυχίας χανόταν από εμάς. Άρα ο «πρώτος λόγο;» του πνευματικού πατέρα όταν γίνεται αποδεκτός με πίστη και υπακοή, εκφράζει το θειο θέλημα. Στην γενικότερη μορφή του το θέμα είναι πολύπλοκο και δυσδιάκριτο, γιατί όπως γνωρίζουμε, και στους τελείους ακόμα δεν είναι πάντοτε γνωστό το θείο θέλημα, ιδίως όταν το απαιτεί ο άνθρωπος μέσα σε περιορισμένα χρονικά όρια. Άλλοτε προκύπτει δυσχέρεια και από την κατάσταση του ανθρώπου που ενδιαφέρεται. Ανάλογα με τον βαθμό που είναι ελεύθερος από εμπαθείς τάσεις και επιθυμίες που επηρεάζουν τις κινήσεις και τις αποφάσεις του, επιβάλλεται και υπομονή.
Εγώ προσωπικά άκουσα από πνευματικό πρόσωπο και κατά πάντα αξιόπιστο, ότι παρακάλεσε τον Θεό να του φανερώσει το θέλημά Του για ένα ζήτημα της προσωπικής του ζωής, και πήρε την πληροφορία που ζητούσε μετά σαράντα δύο χρόνια! Και εγώ με την ραθυμία μου τρόμαξα, θαυμάζοντας την δική του σιδηρά υπομονή.
Το γενικό συμπέρασμα είναι ότι η διάγνωση του θείου θελήματος είναι ένα από τα λεπτότερα και πολυπλοκότερα θέματα στην πνευματική ζωή. Ιδιαίτερα ισχύει αυτό για όσους προσπαθούν να γνωρίσουν το θέλημα του Θεού με την βοήθεια της προσευχής. Αυτό αν και ενδείκνυται σύμφωνα με το «κρούετε, ζητείτε και αιτείτε και δοθήσεται υμίν», εν τούτοις προϋποθέτει υπομονή, δοκιμασίες, πειρασμούς και πείρα, για να εκλείψουν τα πάθη και το «ίδιον» θέλημα, που αποστρέφεται η άκρα λεπτότητα και ευαισθησία της θείας Χάριτος. Πάντως, είτε είναι κοπιαστικό είτε χρειάζεται υπομονή, η προσευχή παραμένει απαραίτητη ως το μοναδικό μέσο κοινωνίας με τον Θεό και ο μόνος τρόπος να γνωρίσουμε το θείο θέλημά Του.

(Γέροντος Ιωσήφ Βατοπαιδινού, «Ο Γέροντας Ιωσήφ ο Ησυχαστής», εκδ. Ι.Μ.Βατοπαιδίου-Ψυχωφελή Βατοπαιδινά 1)

πηγή

Ο ελεήμων Θεός αιτία γυρεύει και αφορμή διά να σώσει ψυχή

Γέροντας Ιωσήφ

Ησυχαστής

Όταν εξομολογείται ο άνθρωπος, καθαρίζεται η ψυχή του και γίνεται αδάμαντας φωτεινός… Χωρίς την εξομολόγηση, μετάνοια δέν λογίζεται και χωρίς τήν μετάνοια άνθρωπος δεν σώζεται…

Άν δέν αφήσεις την αμαρτία ότι και αν κάνεις πηγαίνει χαμένο. Μόλις χωρίσεις και αφήσεις την αμαρτία όλα είναι συγχωρημένα μετά τήν εξομολόγηση…

Όλα συγχωρούνται, μόνο όσα δέν εξομολογηθούν, εκείνα δέν συγχωρούνται…Χύσε δύο σταγόνες δάκρυα μέ πόνο ψυχής και ξεπλύνεται όλος ο ρύπος…

Μόνο την μετάνοια του ανθρώπου, εάν λάβει εις χείρας Του ο Φιλάνθρωπος, όλα τα άλλα γνωρίζει Αυτός να οικονομεί πανσόφως εις σωτηρία…Ο ελεήμων Θεός αιτία γυρεύει και αφορμή διά να σώσει ψυχή.

πηγή

Γέροντας Ιωσήφ ο Ησυχαστής: Όταν σου έλθει θυμός, κλείσε το στόμα σου!

«Ο θυμός καθ’ εαυτόν είναι φυσικός. Όπως τα νεύρα στο σώμα. Είναι και αυτός νεύρον ψυχής και οφείλει να τον μεταχειρίζεται ο καθείς εναντίον των δαιμόνων, ανθρώπων αιρετικών, και παντός κωλύοντος από την όδόν του Θεού.

Εάν δε θυμώνεις κατά των ομοψύχων αδελφών ή, εκτός εαυτού γενόμενος, χαλάς τα έργα των χειρών σου, γίνωσκε ότι κενοδοξίαν νοσείς και κάμνεις παράχρησιν του νεύρου της ψυχής.

Απαλλάττεσαι δε διά της αγάπης προς πάντας και αληθούς ταπεινώσεως.

Διά τούτο όταν σοι έλθει θυμός κλείσε το στόμα σου δυνατά και μη ομιλήσεις εις τον υβρίζοντα ή ατιμάζοντα ή ελέγχοντα ή πολυειδώς σε πειράζοντα άνευ λόγου.

Ο άνθρωπος είναι πλασμένος ήμερος και λογικός και επομένως ο θυμός δεν αρμόζει ουδέποτε εις την φύσιν του, ενώ με την αγάπην πάντοτε ευδοκιμεί και υποτάσσεται. Με το καλό και με την αγάπην μπορείς να κάμεις πολλούς να ημερέψουν και αν κανείς είναι καλοπροαίρετος, τον κάμνεις ογλήγορα να συμμορφωθεί, να γένη Άγγελος Θεού».

«Μη ζητήσεις ποτέ σου να ευρείς το δίκαιον, διότι τότε έχεις το άδικον. Αλλά μάθε να υπομένεις ανδρείως τους πειρασμούς, οιουσδήποτε και αν επιτρέψει ο Κύριος. Χωρίς πολλές δικαιολογίες να λέγεις «Ευλόγησον»! Και χωρίς να σφάλλεις να μετανοείς ότι έσφαλες. Εν επιγνώσει ψυχής και όχι απ’ έξω, δι΄ έπαινον, να λέγεις πως έσφαλες και μέσα να κατακρίνεις.

Μη ζητάς εις τις θλίψεις σου παράκληση από τους ανθρώπους, διά να παρακληθείς από τον Θεόν. Μη νομίζεις ανάπαυσιν οπόταν ομιλήσεις, εάν ζητήσεις να ευρείς το δίκαιον. Το δίκαιον είναι να υπομείνεις ανδρείως τον επερχόμενον πειρασμόν διά να βγης νικητής καν έπταισες ή δεν έπταισες. Ει δε και λέγεις «μα διατί;» μάχεσαι τον Θεόν, τον αποστείλαντα λυπηρά διά την εμπαθή σου κατάσταση».

Πηγή: Γέροντος Ιωσήφ του Ησυχαστού-διδασκαλίες,
«Έκφρασις Μοναχικής εμπειρίας»,
εκδ. Ι. Μ. Φιλοθέου -Αγ. Όρος

πηγή

Σωτήριες ἀλήθειες, καρπός χάριτος καί πείρας ἀπό τόν πνευματικόν ἀνθόκηπον τοῦ μεγάλου Ἡσυχαστοῦ τοῦ αἰῶνος μας

* Ο Θεός είναι η αρχή και το τέλος. Η χάρις Του ε­νεργεί όλα. Αυτή είναι η κινητήριος δύναμις. Το δε πώς γί­νεται, πώς ενεργείται η αγάπη, είναι να φύλαξης τας εντο­λάς.

* Ένα μόνον ζητεί ο Θεός. να τον τιμάς, να τον αγα­πάς και να φυλάττης τας έντολάς Του, αναγνωρίζων ότι ο Πλαστουργός σου είναι Αυτός. Δεν θέλει να μοιράζης την δόξαν Του και να λατρεύης, άλλα αντί άλλων. Δεν θέλει να αγαπήσης κανένα πράγμα περισσότερον απ' Αυτόν...

* Ο κόπος είναι δια το σώμα, η ταπείνωσις δια την ψυχήν. και πάλιν τα δύο ομού, κόπος και ταπείνωσις, δι' όλον τον άνθρωπον.
* Μη αφήνης τον νου σου αργόν, δια να μη διδαχθής τα κακά. Μη αφήνεσαι να κυττάζης τας ελλείψεις των άλ­λων, διότι, χωρίς να το εννοής, θα ευρίσκεσαι συνεργός του πονηρού και απρόκοπος εις το αγαθόν. Μη συμμαχής εν αγνοία με τον εχθρόν της ψυχής σου... Όσον εσύ εν αγάπη σκεπάζεις τον αδελφόν, τοσούτον η χάρις θάλπει και φυλάττει σε από συκοφαντίας ανθρώπων.

* Χωρίς υπομονήν δεν γίνεται ο άνθρωπος πρακτικός, δεν μανθάνει τα πνευματικά, δεν φθάνει εις μέτρα αρετής και τελειώσεως.
* Πρόσεχε να μην κατακρίνης, διότι από αυτό παραχωρεί ο Θεός και φεύγει η χάρις και σε αφήνει ο Κύριος να πέφτης, να ταπεινώνεσαι, να βλέπης τα ιδικά σου σφάλματα.

* Η άσκησις, παιδί μου, θέλει στερήσεις. Τα καλά δεν τα βρίσκεις εις τα λουτρά και την καλοπέρασιν. Θέλει αγώνα και κόπον πολύν. Θέλει να φωνάζης ημέραν και νύκτα προς τον Χριστόν. Θέλει υπομονήν εις όλους τους πειρασμούς και τας θλίψεις. Θέλει να πνίξης θυμόν και επιθυμίαν.

* Προσέχετε να μην επαινήτε ένας τον άλλον κατά πρόσωπον, διότι βλάπτει και τους τελείους ο έπαινος, όχι ε­σάς όπου είσθε ακόμη αδύνατοι... Μόνον ονειδισμοί και ταπεινώσεις ωφελούν πνευματικώς τον άνθρωπον. Διότι εξ αυτών γεννάται ταπείνωσις. Κερδίζει στεφάνους. Υπομέ­νων πνίγει εγωϊσμόν και κενοδοξίαν.

* Μάθε να υπομένης ανδρείως τους πειρασμούς, οιουσ­δήποτε και αν επιτρέψη ο Κύριος... Μη ζητής εις τας θλί­ψεις σου παράκλησιν από τους ανθρώπους, δια να παρακληθής από τον Θεόν.

* Ποτέ δεν είδα εγώ να γίνη διόρθωσις με θυμόν, αλλά πάντοτε με αγάπην. Τότε και ο νουθετούμενος θυσιάζεται...

* Άλλος δρόμος δεν είναι πιο συντομώτερος, ως το να υπομένη κανείς τους πειρασμούς όπου έρχονται, με όποιον τρόπον του έλθουν. Η πνευματική κατάστασις του ανθρώπου και η χάρις που έχει, εκ της υπομονής λαμβάνει την μαρτυρίαν...

* Δεν έχει κουδούνι η αρετή να την γνωρίζης με το κουδούνισμα. Το κουδούνι της αρετής είναι η ανοχή, η μακροθυμία, η υπομονή. Αυτά είναι τα στολίδια του μοναχού και παντός χριστιανού.

* Δέξου τον πειρασμόν και μη αιτιάσαι τον ένα και τον άλλον... κάμε υπομονήν, δια να ιδή ο Θεός την προαίρεσιν, να ελαφρώση τον κόπον σου.

* Ουδέν άλλο δύναται τόσον να βοηθήση και κατευνάση τον θυμόν και όλα τα πάθη, όσον η αγάπη προς τον Θεόν και πάντα συνάνθρωπον. Με την αγάπην ευκόλως νικάς παρά με τους άλλους αγώνας.

* Μη στεναχωρήσαι εις τας θλίψεις και πειρασμούς, αλλά με την αγάπην του Ιησού μας να ελαφρύνης τον θυ­μόν και την αθυμίαν.

* Οι πειρασμοί. όσον ολίγη είναι η υπομονή, τόσον με­γάλοι φαίνονται οι πειρασμοί. Και όσον συνηθίζει ο άν­θρωπος να τους υπομένη, τόσον μικραίνουν και τους περνά χωρίς κόπον, και γίνεται στερεός ωσάν βράχος.

* Παν αγαθόν εκ Θεού έχει την αρχήν. Δεν γίνεται α­γαθός λογισμός μη ων εκ Θεού, μηδέ πονηρός μη ων εκ του Διαβόλου. Ό,τι καλόν λοιπόν διανοηθής, ειπής, δια­πράξης, όλα είναι της δωρεάς του Θεού. «Παν δώρημα τέλειον άνωθεν έστι καταβαίνον». Όλα είναι της δωρεάς του Θεού. εδικόν μας δεν έχομεν τίποτε.

* Με πόνον και δάκρυα θα λάβης την χάριν. Και πάλιν με δάκρυα χαράς και ευχαριστίας, με φόβον Θεού αυτήν θα κράτησης. Με θέρμην και ζήλον ελκύεται. με ψυχρότητα και αμέλειαν χάνεται.

* Τρεις εχθροί πολεμούν των ανθρώπων το γένος. οι δαίμονες, η ιδία μας φύσις και η συνήθεια. Εκτός τούτων άλλος πόλεμος δεν υπάρχει.

* Τόσην χάριν δικαιούται εις εαυτόν να έχη ο άνθρω­πος, όσον πειρασμόν ευχαρίστως υπομένει, όσον βάρος του πλησίον του αγογγύστως βαστάζει.

* Εις τρεις τάξεις διαιρείται η χάρις: καθαρτική, φωτι­στική, τελειωτική. Εις τρεις και η πολιτεία: Κατά φύσιν, υ­πέρ φύσιν, παρά φύσιν. Εις αυτάς τας τρεις τάξεις ανέρχε­ται και κατέρχεται. Τρία είναι και τα μεγάλα χαρίσματα, ό­που λαμβάνει: θεωρία, αγάπη, απάθεια.

* Μη φοβήσαι τους πειρασμούς. Καν πέσης πολλάκις, ανάστα. Μη χάνης την ψυχραιμίαν σου. Μην απογοητεύε­σαι. Σύννεφα είναι και θα περάσουν.

* Δεν είδα εγώ μεγαλυτέραν ανάπαυσιν ως της τελείας υπακοής... Εργασθήτε λοιπόν τώρα που είσθε νέοι, να θε­ρίσετε καρπόν απάθειας εις το γήρας. Εάν δεν βιασθήτε και του Μαθουσάλα τα χρόνια να ζήσετε, δεν θα χαρήτε αυτά τα χαρίσματα... Και θα ιδήτε τοιαύτην ακινησίαν πα­θών και ειρήνην ψυχής ως να είσθε μέσα εις τον Παράδεισον.

* Η χάρις του Θεού δεν έγκειται εις τους χρόνους, αλλά εις τον τρόπον, και εις το έλεος του Κυρίου.

* Η πείρα δια της πράξεως αποκτάται με χρόνους. η δε χάρις είναι χάρισμα εξαρτώμενον από τον Θεόν. και διδόμενον αναλογία θερμότητος πίστεως, ταπεινώσεως και κα­λής προαιρέσεως.

* Υπακοή είναι να υπόταξης το φρόνημα της ψυχής, δια να απαλλαγής από τον κακόν εαυτόν σου.

* Εάν θέλης συντόμως και χωρίς κόπον πολύν να προκόψης μάθε να παραιτήσαι από κάθε γνώμην ιδικήν σου δια να μην σου γίνεται θέλημα... Και πάντα να ενθυμήσαι ότι η υπακοή ή η παρακοή σου δεν στάματα εις τον Γέρο­ντα, αλλά δι' αυτού ανατρέχει εις τον Θεόν.

* Ομολογώ ειλικρινώς μεθ' όλης ισχύος, εν πλήρει επιγνώσει, ότι άλλη οδός σωτηρίας δεν είναι, απέχουσα από κάθε πλάνην και ενέργειαν του εχθρού, ως η υπακοή.
* Γνώριζε καλώς ότι ο μη υποτασσόμενος ενί, υποτάσ­σεται πολλοίς. και εν τέλει ανυπότακτος μένει.

* Όταν ο άνθρωπος εν γνώσει υποχωρή εις τον πειρασμόν, κατόπιν έρχεται καιρός όπου δεν ημπορεί πλέον να ακούση το υγιές και ωφέλιμον. καθότι εχάλασεν ήδη η α­κοή της ψυχής του. Και γίνεται μετά ταύτα καταφρονητής, πορευόμενος εις απώλειαν.

* Θέλει υπομονήν να έχη εκείνος όπου ζητεί να σωθή. Ει δε και ζητούμεν ημείς να τα κάμνη ο Θεός, όπως αρέ­σουν εις την ιδικήν μας διάκρισιν, τότε αλλοίμονον εις το χάλι μας.

* Ο διάβολος, μη δυνάμενος να εισέλθη όπου η ευλογία της υπακοής και ο σύνδεσμος της αγάπης, παντοειδώς πολεμεί να απομονώση δι' αποστασίας τον άνθρωπον, και κα­τόπιν να τον κάμη παίγνιον της κακίας και πανουργίας του...

* Ο διάβολος, όσον περνά ο καιρός και φθάνει το τέ­λος του, τόσον πολεμεί και βιάζεται με άκραν μανίαν όλους να μας κολάση.

* Θα δώσωμεν έκαστος λόγον όχι μόνον δια τας θεμιτάς και αθεμίτους πράξεις του, αλλά και δια λόγον αργόν και δια τας εννοίας, όπου διανοήθημεν εσφαλμένως.

* Μάθε να υπακούης απροφασίστως με χωρίς ανταλ­λάγματα και μη χρεώνης με οικονομίες και συγκαταβάσεις τον Γέροντα, διότι εις το τέλος, εδώ ή εκεί, τα έξοδα όλων αυτών των «οικονομιών» εσύ θα τα πλήρωσης. Μη βαρύνης δι' ασήμαντα πράγματα τον λογαριασμόν της ψυχής σου.

* Ήθελα να κάμω τρεις λόγους, ή και βιβλία, όπου το ένα να περιέχη μόνον αυτό: Ότι ο άνθρωπος είναι μηδέν και διαρκώς να φωνάζω ότι είμαι μηδέν. Το άλλο να γράφη: Ότι τα πάντα εν πάσι και επί πάσι είναι ο Θεός αυτοδόξαστος. Και το τρίτον: Έχε εις όλα υπομονήν έως θανά­του. Καν είσαι νέος, καν γήρασες, καν ηγωνίσθης χρόνους πολλούς, εάν δεν κάμης υπομονήν μέχρι να βγη η ψυχή σου, ως ράκος λογίζονται τα έργα σου ενώπιον του Θεού... Γνώθι σ' αυτόν ότι είσαι μηδέν και έχε υπομονήν εις τους πειρασμούς, δια να απαλλαγής εξ αυτών, και να γίνης θεός κατά χάριν, διότι είσαι η πνοή, το εμφύσημα του Θεού.

* Η άγνοια του καλού είναι σκότος ψυχής. Και αν ο άνθρωπος δεν συμμαχήση με τον Χριστόν, όπου είναι το φως, δεν ημπορεί να λυτρωθή από τον άρχοντα του σκό­τους, τον Διάβολον.

* Ο ταπεινός, μυρίας φοράς και αν πέση, πάλιν εγείρε­ται και νίκη η πτώσις λογίζεται. Ο δε υπερήφανος, ευθύς με την πτώσιν εις το αμάρτημα, πίπτει και στην απόγνωσιν. και σκληρύνων δεν θέλει πλέον να εγερθή. Η απόγνωσις είναι θανάσιμος αμαρτία, και χαίρει εν αυτή υπέρ άπαντα ο διάβολος. Διαλύεται δε ευθύς με την εξαγόρευσιν.
* Μόνον η χάρις του Θεού όταν έλθει, τότε στέκει στα πόδια ο άνθρωπος. Αλλέως, χωρίς χάριν, πάντοτε περιτρέπεται και πάντοτε πίπτει...

* Φάρμακα είναι οι πειρασμοί και βότανα ιατρικά, ό­που θεραπεύουν τα πάθη τα φανερά και τις αόρατες πληγές μας... Κάλλιον μιας ημέρας ζωή νικηφόρος με βραβεία, πάρεξ έτη πολλά και να ζήσης εν αμελεία... Χωρίς αγώνα και χύσιν αίματος μη περιμένης ελευθερίαν παθών...

* Το αμάρτημα το μικρόν ή το μέγα δια της αληθούς μετανοίας εξαφανίζεται.

* Αν και συγχωρήται ο άνθρωπος δια την αμαρτίαν του, όμως παραμένει η φαντασία του σφάλματος και η ερ­γασία αυτής. καίτοι συγχωρείται η αμαρτία, ο κανόνας πα­ραμένει αναλογία του πταίσματος.

* Ή θα ζήσω μίαν ώραν καθώς θέλεις, Χριστέ μου, ή ας μη υπάρχω εις αυτήν την ζωήν. Έτσι κλαίεις, θρηνείς, και έρχεται το έλεος του Κυρίου. Ησυχάζουν τα πάθη και ειρηνεύεις με τον εαυτόν σου, με τον Θεόν και με όλην την κτίσιν... Παν ό,τι προξενεί ηδονήν θεραπεύεται με οδύνην.

* Όσον και αν το θελήση ο Διάβολος, δεν ημπορεί, μό­νος να μας κολάση, εάν ημείς δεν συνεργήσωμεν στην κακίαν του. αλλ' ούτε πάλιν ο Θεός θέλει μόνος Του να μας σώση, εάν και ημείς δεν γίνωμεν συνεργεί της Αυτού χάρι­τος εις την σωτηρίαν μας. Πάντα βοηθεί ο Θεός, πάντα προφθάνει, αλλά θέλει και ημείς να εργασθούμεν, να κάμωμεν εκείνο όπου ημπορούμεν.

* ...Εγώ εκύτταζα πού υπάρχει ζωή. Πού ημπορώ να κερδίσω ωφέλειαν ψυχής... Λόγος πώς θα σωθής σπανίως ακούεται. Μόνον καταλαλιά και κατάκρισις... Αυτοί, κα­θώς έκαστος ζη έτσι και ομιλεί. Έτσι βλέπουν, έτσι λέ­γουν..., και εγώ τα αφήνω όλα εις τον Θεόν και μανθάνω να υπομένω τα επερχόμενα αγογγύστως.
* Χωρίς ησυχίαν η χάρις δεν παραμένει. και χωρίς την χάριν ο άνθρωπος είναι μηδέν... Την δε κατά μόνας ανάγνωσιν μην την αφήνης ποτέ, ότι πολλήν ωφέλειαν έχει. Διότι λαμβάνεις παράδειγμα από τους Αγίους. Βλέπεις ως εις καθρέπτην τα λάθη σου, τας ελλείψεις, και διορθώνεις τον βίον σου. Είναι η ανάγνωσις φως εις το σκότος.

* Είδα γαρ και πολυειδώς εδοκίμασα ότι, αν η χάρις του Θεού δεν φωτίση τον άνθρωπον, τα λόγια όσα και αν ομιλήσης δεν βγάνεις ωφέλειαν. Προς στιγμήν τα ακούει και την άλλην στρέφει πάλιν αιχμάλωτος εις τα ίδια. Εάν όμως ευθύς με τον λόγον ενεργήση η χάρις, τότε γίνεται κατ' εκείνην την ώραν αλλοίωσις με την αγαθήν του αν­θρώπου προαίρεσιν. Και αλλάσσει θαυμαστώς η ζωή του εκ της ώρας εκείνης. Όμως αυτό συμβαίνει εις όσους δεν εσκλήρυναν από μέσα τους ακοήν και συνείδησιν. Εις δε τους ακούοντας και εν παρακοή παραμένοντας εις τα κακά των θελήματα, εις αυτούς καν ημερονύκτια ομιλής καν την σοφίαν των Πατέρων εις τας ακοάς των κενώσης, καν θαύ­ματα προ οφθαλμών των ποιήσης, καν το ρεύμα του Νείλου επάνω των γυρίσης, αυτή δεν λαμβάνουν μήτε ρανίδα ωφέ­λειαν. Μόνον θέλουν να έρχωνται, να ομιλούν, να περάση η ώρα των, χάριν της ακηδίας... Δια Θεόν τρέχω. ου μέλλει μοι δια τους ανθρώπους... Η πείρα δεν αγοράζεται. Είναι εκάστου απόκτημα, κατά τον κόπον του και το αίμα του που θα δώση μόνος του να την απόκτηση.

* Της υπακοής το φορτίον λογίζεται σύνοψις των λοι­πών αρετών, όπως και ο Σταυρός των Παθών του Κυρίου. Και καθώς ο Ληστής δια του Σταυρού εισήλθεν εις τον Παράδεισον, ούτω και ημείς δια της υπακοής ως δια Σταυρού, εισερχόμεθα εις την Βασιλείαν. Προφανώς οι παρήκοοι έ­ξω της Βασιλείας... Όποιος δεν έχει ταπείνωσιν, δεν κά­μνει ό,τι του λέγουν, γίνεται δούλος δαιμόνων...

* Προσοχή, να μην γινώμεθα ημείς αίτιοι του κακού εις τον άλλον. Και αν δεν δυνάμεθα να τον επιστρέψωμεν, αλλά τον εαυτόν μας ημπορούμεν να τον φυλάγωμεν, να μην πλανηθούμεν.

* Χωρίς το θέλημα του Κυρίου, μήτε ασθενούμεν μήτε αποθνήσκομεν... Λοιπόν ταπεινώσου και πάσαν την ελπίδα σου στήριζε εις Αυτόν.

* Πίστευσον, τέκνον μου, ότι εις όσα και αν πάσχωμεν, εις όλα ο Χριστός είναι άριστος ιατρός της ψυχής και του σώματος. Αρκεί να έχης την τελείαν αυταπάρνησιν, την τε­λείαν πίστιν και αφοσίωσιν εις αυτόν χωρίς δισταγμόν... Είπε εις αυτόν τα παράπονά σου και θα ιδής παράκλησιν, θα ιδής θεραπείαν, όπου να θεραπεύη όχι μόνον το σώμα, αλλά μάλλον της ψυχής σου τα πάθη.

* Του Θεού αι ενέργειαι δεν ομοιάζουν με ημών των αν­θρώπων. Αυτός σιγά - σιγά με πάσαν υπομονήν εργάζεται την σωτηρίαν όλων των θελόντων σωθήναι. Πιστεύω ότι και εδώ δεν θα αφήση τους στεναγμούς και τα δάκρυα της μητρός να πάνε χαμένα... Μόνον την μετάνοιαν του ανθρώ­που, εάν λάβη εις χείρας Του ο φιλάνθρωπος, όλα τα άλλα γνωρίζει Αυτός να οικονομή πανσόφως εις σωτηρίαν.

* ...Ο ελεήμων Θεός αιτίαν γυρεύει και αφορμήν δια να σώση ψυχήν.

* ...Δι' ένα μικρόν πειρασμόν αμέσως η άρνησις. Προτιμώμεν αιώνιον χωρισμόν από τον Χριστόν και ένωσιν αιώνιον με τον Σατανάν, παρά να υπομείνωμεν ταπεινώς την δοκιμασίαν μίας στιγμής!

* Όπου σκληρότης και υπερηφάνεια, εκεί παρακοή και τα σκάνδαλα. Όπου υπακοή και ταπείνωσις, εκεί Θεός ανα­παύεται.

* Είδες άνθρωπον με δίχως υπομονήν; Είναι λύχνος με χωρίς έλαιον, όπου συντόμως θα σβήση το φως του... Η νί­κη είναι υπομονή, η νίκη είναι ταπείνωσις, η νίκη είναι υ­πακοή.

* Ταπείνωσις είναι να σφάλλη ο άλλος και, πριν να προλάβη αυτός να ζητήση συγχώρησιν, ημείς να του βάνωμεν μετάνοιαν λέγοντες: -Συγχώρησον, αδελφέ μου, ευλόγησον!

* Δεν υπάρχει άλλη θυσία πλέον ευώδης προς τον Θεόν, όσον η αγνότης του σώματος, όπου αποκτάται με αίμα και αγώνα φρικτόν.

* Κατά αλήθειαν, τέκνον μου, μέγας ο αγών κατά τών παθών, αλλά χάριτι Θεού όλα κατορθούνται. και τη Αυτού βοήθεια, τα αδύνατα δυνατά γίνονται.

* Όταν γίνεται συγκατάθεσις εις τους λογισμούς, όπου σπέρνει ο πονηρός, τότε σου κόπτει αμέσως την παρρησίαν της προσευχής.

* Μη ραθυμής και αφήνης τον καιρόν να περνά, διότι τον χρόνον όπου ξοδεύεις ασκόπως και μάταια κάθε ημέραν δεν θα τον ξαναβρής. Και θα έχης να δώσης λόγον δι' όλες τις ημέρες και ώρες και στιγμές της ζωής σου.

* Επί τούτοις μάθε και τούτο. ότι με την αγάπην προς τον Χριστόν και την Παναγίαν περισσοτέρως αποκτάς νήψιν και θεωρίαν παρά με άλλους αγώνας. Καλά είναι και ό­λα τα άλλα, όταν καλώς γίνωνται, αλλ' η αγάπη υπέρκειται όλων...

* Λύπη μικρά μετά χαράς συν δάκρυσι μεμιγμένη και με παράκλησιν στην ψυχήν είναι της χάριτος του Θεού. Αυτή μας οδηγεί προς μετάνοιαν εις ό,τι και αν σφάλλωμεν εφ' όρου ζωής. Διώχνει το σφάλμα την προς Θεόν παρρη­σίαν, αλλ' η μετάνοια ευθύς την ανακαλεί. Δεν απελπίζει η χάρις, αλλά συνεχώς διεγείρει τον πίπτοντα εις μετάνοιαν. οι δε λόγοι του δαίμονος ευθύς του δίδουν απόγνωσιν, τον μαραίνουν ως το χαλάζι που πίπτει εις τα τρυφερά φυλλαράκια.

* Η χάρις της μετανοίας, όπου ενεργείται εις αυτούς ό­που αγωνίζονται, είναι κληρονομιά πατροπαράδοτος. Είναι συνάλλαγμα και αντάλλαγμα θείον, όπου δίδομεν γην και λαμβάνομεν ουρανόν. Ανταλλάσσομεν ύλην λαμβάνοντες πνεύμα. Ο κάθε ιδρώτας, ο κάθε πόνος, η κάθε άσκησις δια τον Θεόν μας είναι αλλαγή συναλλάγματος. Αφαίρεσις αί­ματος, εισροή Πνεύματος.

* ...Ευωδιάσατε την ζωήν, την ψυχήν και το σώμα σας, με την αγνείαν και παρθενίαν. Δεν είδα εγώ άλλο που να αρέση τόσον ο γλυκύς Ιησούς και η Πανάχραντος Μήτηρ Του ως αγνείαν και παρθενίαν. Και ει τις θέλει να απολαύ­ση την πολλήν τους αγάπην ας φροντίζη να καθαρεύη, να αγνεύη την ψυχήν και το σώμα. Και ούτως κάθε ουράνιον αγαθόν μέλλει να λάβη.

 * ...Εις το αταπείνωτον φρόνημα εμφωλεύει ο πολύς ε­κείνος εγωισμός, η εωσφορική υπερηφάνεια των αιρετικών, όλων των πλανεμένων που δεν θέλουν να επιστρέψουν.

 * Με τους πειρασμούς, παιδί μου, μας γίνεται η κάθαρσις της ψυχής. Μέσα στας θλίψεις, μέσα στους πειρα­σμούς, εκεί ευρίσκεται και η χάρις. Εκεί θα βρης τον γλυ­κύτατον Ιησούν... Θλίψεις δεν λέγονται αι στενοχώριες και μέριμνες, το πώς να ζήσης, αλλά θλίψεις δια Χριστόν. Διωγμοί. το να πάσχης δια να σώσης ταν άλλον. Αγώνες δι' αγάπην Χριστού και εναντιώσεις των πειρασμών. Να δυστυχής έως θανάτου δια Χριστόν. Να υπομένης ύβρεις και ονείδη αδίκως. Να καταφρονήσαι από όλους ως πλανε­μένος. Τότε δικαίως ο Κύριος παρακαλεί την ψυχήν και ευ­φραίνει αυτήν.
 
* Ο εμός πόθος, η καύσις της εμής καρδίας, ο θείος μου έρως ο φλογίζων τα σπλάχνα μου διαρκώς, είναι πώς να σωθούν ψυχαί. πώς να προσφερθούν εις τον γλυκύτατον Ιησούν μας θυσίαι λογικαί.
 
* Λοιπόν ακούσατέ μου του ταπεινού και ελαχίστου. Ανοίξατε τους οφθαλμούς της ψυχής σας να ιδήτε τι υπάρχει πέραν από αυτήν την ζωήν.
 
* Οι άνθρωποι του κόσμου αγαπούν τον κόσμον, επειδή δεν εγνώρισαν ακόμη την πικρίαν αυτού. Είναι ακόμη τυ­φλοί στην ψυχήν και δεν βλέπουν τι κρύπτεται μέσα εις αυ­τήν την προσωρινήν χαράν. Δεν ήλθεν ακόμη εις αυτούς φως νοητόν. δεν έφεξεν ακόμη ημέρα σωτηρίας... Δεν κερ­δίζει ο έξυπνος, ο ευγενής, ο ομιλών τορνευτά, ή ο πλού­σιος, αλλ' όποιος υβρίζεται και μακροθυμεί, αδικείται και συγχωρεί, συκοφαντείται και υπομένει. ...Αυτός καθαρίζε­ται και λαμπρύνεται περισσότερον. Αυτός φθάνει εις μέτρα μεγάλα. Αυτός εντρυφά εις θεωρίας μυστηρίων. Και τέλος αυτός είναι από εδώ μέσα εις τον Παράδεισον.
 
* Η κάθε θλίψις όπου μας γίνεται, είτε εξ ανθρώπων, είτε εκ δαιμόνων, είτε εξ αυτής της ιδίας μας φύσεως, πά­ντοτε έχει κλεισμένον εντός της το ανάλογο κέρδος. Και ό­ποιος την απερνά δι' υπομονής λαμβάνει την πληρωμήν. ε­νταύθα τον αρραβώνα εκείθεν το τέλειον. Χρεία λοιπόν της υπομονής, καθάπερ άλας εν φαγητώ, διότι άλλος δρόμος δεν είναι του να κερδίσωμεν, να πλουτίσωμεν, να βασιλεύσωμεν. Αυτόν τον δρόμον ο Χριστός μας τον χάραξε. Και ημείς, όσοι τον αγαπούμεν, οφείλομεν δι' αγάπην Του να ακολουθούμεν... Χωρίς πειρασμόν δεν γνωρίζονται αι αγνές ψυχές, δεν φαίνεται η αρετή, δεν διακρίνεται η υπομονή. Χωρίς πειρασμούς αδύνατον η υγεία της ψυχής να φανή...
 
* Τώρα θυμώνεις και λυπείσαι, διότι βραδύνει να απαι­τήση ο ουράνιος Πατήρ. Καγώ σοι λέγω ότι και αυτό θα γίνη καθώς το επιθυμείς, αλλά θέλει πρώτα προσευχήν εξ ό­λης ψυχής και κατόπιν να περιμένης... Και όμως, αφού παρέλθη η δοκιμασία, έρχεται τόση παράκλησις, ωσάν να εί­σαι μέσα εις τον παράδεισον χωρίς σώμα. Σε αγαπά ο Χρι­στός, σε αγαπά η Παναγία μας, σε επαινούν οι Άγιοι, οι Άγγελοι σε θαυμάζουν.
 
* Η χάρις του Χριστού και της Παναγίας μας όλα τα διαλύει. Έχε υπομονήν, διότι η Βασίλισσα Θεοτόκος και Κυρία των όλων δεν μας αφήνει. Αυτή προσεύχεται δι' ημάς.

* Μικρά τα ενταύθα παθήματα προς σύγκρισιν της μελ­λούσης ανταποδόσεως. δια τούτο, ψυχή μου, κάμνε υπομο­νήν.

* Ο Θεός βοά προς ημάς τέκνα Αυτού γενέσθαι, ημείς δε γινόμεθα υιοί σκότους. Δια βραχύ μέλι τους όλους αιώνας αλλάσσομεν. Δια μικράν ηδονήν καν τε τρυφής, καν τε δό­ξης της Βασιλείας του Θεού παραιτούμεθα και εκπίπτομεν.

* Η σημερινή κατάστασις των πολλών περιωρίσθη εις ένα τύπον εξωτερικόν. Πέραν τούτου δεν υπάρχει φροντίδα και μέριμνα δια το εσωτερικόν της ψυχής, όπου συνίσταται το παν...
 
* ...Να βλέπης ότι έχεις όλον εξ ολοκλήρου το δίκαιον και να πείθης τον εαυτόν σου ότι έχεις το άδικον. Αυτή εί­ναι η τέχνη τεχνών και επιστήμη επιστημών... Λοιπόν τα­πείνωσόν σου το φρόνημα και μη νομίζης πως είναι εύκολον να πάθης και να μάθης τοιαύτα... Μη βλέπης τον κό­σμον, να σε βλέπη ο Θεός.  

* Πάντοτε εις την ώραν του πειρασμού να καταφεύγης εις τον Χριστόν και την Παναγίαν μας. Να επικαλήσαι την βοήθειαν των Αγίων και να προσέχης... Να φεύγης ωσάν από φωτιά τους κακούς λογισμούς, δια να μην κάμνουν μέσα σου ρίζες.

* Ουδέν άλλο ωραιότερον, ουδέ γλυκύτερον ως το αγα­πάν τον Κύριον Ιησούν. Ουδέν υψηλότερον ως το φιλοσο­φείν περί των ουρανίων και εκ των εντεύθεν κατοπτρίζειν τα αιώνια αγαθά.

* Ο αληθής μοναχός είναι προϊόν του Αγίου Πνεύμα­τος.

* Τον έσω άνθρωπον θέλει η θεία Χάρις να ενώσης με τον Θεόν και τότε θα γίνης χρήσιμος και εις άλλους.

* Τον κόσμον μόνον ο πόλεμος θα τον διορθώση όπου ήδη θα έλθη ή και έρχεται μετά καλπασμού. Η δυστυχία θα φέρη πολλούς εις συναίσθησιν. οι δε αμετανόητοι, αναπολόγητοι.

* Μακάριος, όποιος νυχθημερόν ενθυμείται τον θάνα­τον και ετοιμάζεται να τον συνάντηση... Μη λυπήσαι υπέρ­μετρος δια τίποτε. Άφηνέ τα όλα εις τον Θεόν. και Εκεί­νος από ημάς γνωρίζει καλύτερα της ψυχής το συμφέρον... Τα κακώς γενόμενα εις το παρελθόν, μόνον μετάνοια καλή, και αλλαγή ζωής τα διορθώνει.

* Ενόσω ζούμε, αυτή η ζωή δεν έχει ανάπαυσιν. Ζυμω­μένη με τα βάσανα είναι. Ανάμικτα όλα, και μακάριος ό­που έχει σύνεσιν να κερδαίνη από όλα.

* Οι Μασώνοι πολλά σκέπτονται και πολλά θέλουν να κάμουν, αλλ' εάν επιτρέψη ο πάντων Κύριος. Χωρίς το θέ­λημά Του, είπε, μήτε τρίχα δεν πέφτει, μήτε φύλλο. Αυτός θα διασκέδαση τας βουλάς αυτών...

* Και δίδασκέ τους όλους να προσεύχωνται νοερώς, να λέγουν αδιάλειπτα την ευχήν: Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέη­σόν με. Εις την αρχήν με τα χείλη και με τον νουν. Έπειτα με τον νουν και με την καρδίαν. και θα εύρουν συντόμως οδόν της ζωής, θύραν του Παραδείσου, μάλλον αυτή η ευχή λεγομένη με πόθον θα γίνη ως Παράδεισος μέσα τους... Η ευχή βοηθά όλους, αλλά πρέπει καθένας να αγωνίζεται κα­τά δύναμιν. ο δε Θεός, κατά την προαίρεσιν, αναλόγως δί­δει την χάριν Του.

* Δεν είναι μόνον να εύχεσαι, είναι και να προσέχης. Να αγρυπνής εις τους λογισμούς, να τους κυβερνάς με πολλήν δεξιοτεχνίαν, αλλέως θα σε κυβερνήσουν αυτοί και εις το τέλος θα γίνης περίγελως των δαιμόνων.

* Δεν είδα εγώ ψυχήν ευχομένην να προοδεύση, χωρίς καθαράν εξαγόρευσιν των κρυπτών λογισμών. Θέλεις, παι­δί μου, να συντρίψης την κεφαλήν του Όφεως; Ειπέ τους λογισμούς σου καθαρά στην εξομολόγησιν. Μέσα εις την πονηρίαν των λογισμών στέκει η δύναμις του Διαβόλου. Τους κρατάς; Κρύπτεται. Τους φέρνεις εις φως; Αφανίζε­ται. και τότε χαίρει ο Χριστός, προχωρεί η ευχή και το φως της χάριτος θεραπεύει, ημερεύει τον νουν, την καρδίαν σου.

* Ας εξετάζωμεν ο καθείς μας, νέοι και γέροντες, μι­κροί και μεγάλοι. εις τον κάθε λόγον όπου θα ειπούμεν, εις το κάθε μας βήμα, εις όλας τας στιγμάς νυκτός και ημέρας μήπως κάμνωμεν, λέγωμεν ή διανοούμεθα κάτι που δεν αρέ­σει εις τον Χριστόν;

* Αφήσατε το ίδιον θέλημα, διότι είναι θάνατος ψυχής εις τον άνθρωπον. και ας σκεπάζη ο ένας του άλλου τα σφάλματα, δια να σκεπάζη και ο Χριστός τα ιδικά σας.

* Δεν αλησμονώ τες καλωσύνες σου. μόνον, όταν βλά­πτεται η ψυχή μου δεν συμφωνώ. Διότι κατά πολύ υπερτε­ρεί ο Θεός της ανθρωπίνης αγάπης. Και όλα του κόσμου τα αγαθά εάν μου χαρίσης, εάν εγώ πληροφορηθώ ότι ένα πράγμα δεν είναι κατά Θεόν δεν το κάμνω εις τον αιώνα. Αφού ημέραν και νύκτα ζητώ να γίνεται το θέλημα του Θεού, πώς λοιπόν να το παραβώ; Δι' αυτό μη λέγης ότι δεν σε α­γαπώ, αλλ' ότι δεν συμφωνεί ο Θεός με τον λογισμόν σου.

* Η αλήθεια είναι πράγμα ακριβόν και δεν ευρίσκεται εις του καθενός τον λόγον. Καθώς ζη έτσι και ομιλεί έκα­στος των ανθρώπων. Γνώθι εκ του τρόπου της ζωής την αλήθειαν των λεγομένων...

Ο σος πατήρ και ευχέτης αμαρτωλός Ιωσήφ.



* Μάταιε κόσμε! Ψεύτικε ντουνιά! Κανένα καλόν δεν έχεις επάνω σου! Τελείως ψεύδος. Τελείως απάτη. Μας απατάς, μας γελάς, παίζεις μαζί μας... Ει τι εκάναμεν και το εστείλαμεν δια την άλλην ζωήν, εκείνο και μόνον παραμένει άθικτον. Κανείς δεν το παίρνει. Κανείς δεν δύναται να το αφαίρεση.

* ...Το δάκρυ, τo πένθος, o πόνος, διότι ελύπησες τον τόσο καλόν και ευεργέτην πατέρα Θεόν -όπου σε εδόξασε τόσον εσέ τον πηλόν, σου εχάρισε την θεϊκήν Του πνοήν- αυτά της μετανοίας τα έργα, με την χάριν Του, θα σε εξαγνί­σουν. Λοιπόν κλαύσον και πένθησον, διότι ελύπησες τον Θεόν, και μετά τον κλαυθμόν σε επισκιάζει παράκλησις και παρηγοριά. Και τότε ανοίγεται θύρα της προσευχής.

* Και επειδή εμολύναμε τον νουν μας, και την καρδίαν μας και το σώμα μας, με λόγον, με έργον, κατά διάνοιαν, τώρα δέν έχομεν παρρησίαν. Δεν έχομεν ένδυμα γάμου. Δι' αυτό πρέπει να καθαρισθώμεν. με εξομολόγησιν, με δά­κρυα, με πόνον ψυχής. και το πάντων ανώτερον, προσευχήν, όπου καθαρίζει και τελειοποιεί τον άνθρωπον.

* Η ταπείνωσις δεν είναι λόγια απλά όπου λέγομεν. εί­μαι αμαρτωλός... και λοιπά. Η ταπείνωσις είναι η αλήθεια. Να μάθη κανείς ότι είναι μηδέν... Μέγα δώρον Θεού το να γνωρίση ο άνθρωπος την αλήθειαν. και αυτή η αλήθεια είπεν ο Κύριος ελευθερώνει ημάς εκ της αμαρτίας.

* Η γνώσις περί Θεού είναι όρασις του Θεού. Καθότι η πνευματική γνώσις, όχι η φυσική, γνωρίζει τον Θεόν. Διότι η φυσική γνώσις είναι η διάκρισις όπου γνωρίζει το καλόν από το κακόν -και το έχουν όλοι οι άνθρωποι- η δε πνευ­ματική γνώσις γίνεται εκ της πνευματικής εργασίας μετά του «γνώθι σαυτόν». Όλα αυτά μας γίνονται εκ της χάριτος του Θεού δια μέσου της προσευχής. Η χάρις του Θεού βλέ­πεται νοερώς και γνωρίζεται εν αισθήσει νοός μόνον εν ώ­ρα της προσευχής.

* Και, όσον εσύ καθαρίζεις από τα πάθη, τόσον ειρη­νεύεις και σωφρονείς και εννοείς τον Θεόν.

* Τας βουλάς του Θεού, όπως εργάζεται δια να μας σώση, δεν τας γνωρίζει κανείς. Πάντως όμως με όποιον τρό­πον και αν γίνονται είναι ωφέλιμες- αδιάφορον ότι ημείς λυπούμεθα και μας φαίνεται ότι εγκατελείφθημεν από του Θεού.

* Ο άνθρωπος από μικρός αμαρτάνει. με λόγον, με βλέμμα, με την διάνοιαν, με συγκατάθεσιν, με την πράξιν. Και δι' ενός φόβου εξαφνικού, ενός δυστυχήματος, μιας μεγάλης ζημίας, συγχωρούνται όλα εκείνα και γίνεται διαμά­ντι, από γυαλί όπου ήτον τό πρότερον.

* Όταν εξομολογήται ο άνθρωπος, καθαρίζεται η ψυχή του και γίνεται ως αδάμαντας φωτεινός... Χωρίς την εξομο­λόγησιν, μετάνοιαν δεν λογίζεται. και χωρίς την μετάνοιαν άνθρωπος δεν σώζεται...

* Αν δεν αφήσης την αμαρτίαν ό,τι και αν κάνης πη­γαίνει χαμένο. Μόλις χωρίσεις και αφήσεις την αμαρτίαν όλα είναι συγχωρημένα μετά την εξομολόγησιν.
                                                                                              
* Αρχή και τέλος παντός αγαθού είναι ο Χριστός. Η­μείς από μόνοι μας δεν ημπορούμεν τίποτε να ποιήσωμεν, εάν ο Χριστός με την θείαν του χάριν εν πρώτοις δεν συνεργήση.

* Βάλε μίαν καλήν αρχήν, δια να γίνη και το τέλος κα­λόν. Εργάσου τώρα την κάθε ημέραν δια να θερίσης ειρή­νην στο γήρας.

* Δια να αναπτύσσεται ο έσωθεν άνθρωπος, να εύρης ειρήνην από τα πάθη, και να εξανθήση ο καρπός της αγα­θής εργασίας σου, πρέπει όλα να συνοδεύωνται με την διη­νεκή και αδιάλειπτον προσευχήν.

* Με την αγάπην και την απλότητα, χωρίς πολλούς διαλογισμούς, γρηγορώτερα φθάνεις εις τον άνω λιμένα.

* Όσον περισσότερον αγαπάς, τόσον περισσότερον αγαπάσαι... Φροντίζετε την ψυχήν σας μόνον. αυτήν μερι­μνάτε να σώσετε όπου είναι τιμία, αθάνατος.

* Όλα συγχωρούνται, μόνον όσα δεν εξομολογηθούν, εκείνα δεν συγχωρούνται... Χύσε δύο σταγόνας δάκρυα με πόνον ψυχής, και ξεπλύνετε όλος ο ρύπος.

* Κάμνε ό,τι ημπορείς ελεημοσύνην, Λειτουργίας, Παρα­κλήσεις, ό,τι ημπορείς, δια να ανοίξης τον δρόμον εις τους ουρανούς, όπου εκατονταπλασίονα λήψει και ζωήν την αιώνιον.

* Ο άνθρωπος, τέκνον μου, τίποτε από μόνος του δεν δύναται να ποιήση. μήτε είχε, μήτε έχει, μήτε θα έχη ποτέ την δύναμιν να πράξη κάτι καλόν, χωρίς να τον επισκίαση άνωθεν ο Θεός.

* Όσον διψά κανείς την σωτηρίαν του αδελφού του, τόσον πλημμυρίζει η ψυχή του από αγάπην Θεού.

* Αφού τον Θεόν αγαπήσης, τότε και τον πλησίον σου να αγαπήσης ως εαυτόν.

* Πρόσεχε, παιδί μου, πολύ τους αιρετικούς. Αυτού όπου είσαι είναι ξένες φυλές και γλώσσες... Μην ομιλής διό­λου με αυτούς, διότι μολύνεται η καθαρά σου ψυχή από τα βλάσφημα λόγια τους. Η Ορθόδοξος Εκκλησία μας τους έχει χωρίσει.

* Κάλλιον να αποθάνω επάνω εις τον αγώνα, παρά να αφήσω και να υβρισθή η οδός του Θεού, αφού έχω τόσας μαρτυρίας ότι δι' αυτής διώδευσαν Πάντες οι Άγιοι.

* Πλείον των άλλων χρήζομεν της πνευματικής διακρί­σεως, και πρέπει εμπόνως να το ζητούμεν παρά Θεού...

* Ημείς να ζητώμεν το έλεος της αφέσεως των αμαρ­τιών μας, και να επιμεληθώμεν την καθαρότητα της ψυχής, και τα του Θεού έρχονται μόνα τους χωρίς την ημών ζήτησιν.

* Πας άνθρωπος χρεωστεί, εάν θέλη την σωτηρίαν του, να βιάζεται, να πολεμή μετά των παθών..., και να αγωνίζε­ται δια να στέκη εις τους θεϊκούς νόμους της φύσεως.

* Άλλο μεν, αγαπητόν μοι τέκνον, είναι εντολή αγά­πης εξ έργων τελούμενης προς την αλληλοφιλαδελφίαν, και άλλο ενέργεια της θείας Αγάπης. Και το μεν πρώτον δύνανται όλοι οι άνθρωποι, εάν θελήσουν και βιασθούν να το πληρώσουν, το δε δεύτερον έγκειται εις την πηγήν της Αγάπης, τον γλυκύτατόν μας Ιησούν, όπου μας δίδει, εάν θέλη, όπως θέλει, και οπότε Αυτός θέλει... Είθε ο Θεός των όλων όλους να ελεήση δι' ευχών των Οσίων Θεοφόρων Πατέρων. Αμήν.

Διατελώ προς Θεόν ευχέτης
Ελάχιστος μοναχός Ιωσήφ


(Σταχυολογήματα από το θαυμάσιο βιβλίο του μακαρι­στού και Οσίου όντως Γέροντος Ιωσήφ. Έκφρασις Μονα­χικής εμπειρίας της Ιεράς Μονής Φιλοθέου Αγίου Όρους, έκδοσις τρίτη 1985).

πηγή