Μὴ δῶτε τὸ ἅγιον τοῖς κυσίν· μηδὲ βάλητε τοὺς μαργαρίτας ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν χοίρων, μήποτε καταπατήσωσιν αὐτοὺς ἐν τοῖς ποσὶν αὐτῶν, καὶ στραφέντες ῥήξωσιν ὑμᾶς.

Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα π. Ανδρέας Καππές. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα π. Ανδρέας Καππές. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Σάββατο, Απριλίου 02, 2016

Κυριακή Γ’ Νηστειών – Της Σταυροπροσκυνήσεως Ο Ι. Χρυσόστομος περί του Σταυρού


Αφιέρωμα στην Κυριακή της ΣταυροπροσκυνήσεωςΓράφει ο Πρωτ. Ανδρέας Καππές
Πρόεδρος Συλλόγου Πολυτέκνων Ι.Π. Μεσολογγίου κ΄ Περιχώρων
Και φθάσαμε αγαπητοί αναγνώστες, ακριβώς στο ΜΕΣΟΝ της Μ. Τεσσαρακοστής. Και η αγία μας Εκκλησία μας προβάλλει το Σταυρό του Κυρίου. Οι αθλητές που τρέχουν μέσα στο στάδιο της νηστείας αντλούν δύναμη, παρηγοριά και θάρρος, από τον Σταυρό.
Κι εμείς, καθώς και πάλι θ’ ατενίσουμε το ύψος του Σταυρού, ας προσπαθήσουμε να προσεγγίσουμε με τις ψυχές μας τούτο το μυστήριο, που περικλείει τον πλούτο και την πτωχεία, την δύναμη και την αδυναμία. Οδηγός μας ο Ι. Χρυσόστομος ο οποίος όχι μόνον κήρυξε τον Σταυρό αλλά και τον έζησε. Διότι ο ίδιος εβάστασε τον σταυρό της αντιλογίας, της συκοφαντίας και του διωγμού.
Ο Σταυρός του Κυρίου μας έχει τεράστια δύναμη. Εξαφάνισε την αμαρτία, της οποίας υπόδουλος ήταν ο άνθρωπος. Καθάρισε την Οικουμένη από τις κηλίδες της αμαρτίας. Έγινε η καταλλαγή της χρονίας έχθρας. Άνοιξε τις πύλες του ουρανού. Έκανε φίλους όσους μισούνταν πρωτύτερα μεταξύ τους. Ανέβασε στον ουρανό την ανθρώπινη φύση, η οποία κάθισε στα δεξιά του Θεού στο πρόσωπο του αναληφθέντος Χριστού. Ο Σταυρός έσωσε την Οικουμένη, έδιωξε την πλάνη και επανέφερε την αλήθεια · τη γη την έκανε ουρανό, τους ανθρώπους αγγέλους. Οι δαίμονες πλέον δεν είναι φοβεροί, αλλά ευκαταφρόνητοι · ούτε ο θάνατος είναι θάνατος · αλλά ύπνος.
Ο Σταυρός είναι το μαχαίρι, το ξίφος, με το οποίο ο διάβολος δέχθηκε καίριο πλήγμα. Γι’ αυτό και τον τρέμει. Γιατί αν εμείς φρίττουμε όταν βλέπουμε τον τόπο εκτελέσεως των καταδίκων, τί παθαίνει ο διάβολος όταν βλέπει το όπλο, με το οποίο ο Χριστός κατέλυσε όλη τη δύναμή του και έκοψε την κεφαλή του δράκοντος;
Ο Σταυρός είναι σημείο δυνάμεως. Ασφαλίζει το νου του ανθρώπου κατά των επιθέσεων των δαιμόνων. «Τοὐτο δαιμόνων άμυντήριον., τοὐτο το διάδημα νοσημάτων ψυχῆς αναιρετικόν τοὐτο όπλον άχείρωτον, τοῦτο τεῖχος άμαχον · τοῦτο ασφάλεια ακαταγώνιστος, ού βαρβάρων εφόδους, ού πολεμίων μόνον καταδρομάς, άλλα και αυτών των αγρίων δαιμόνων διαλύουν τας φάλαγγας» (55,274).
Οι δαίμονες και μόνο που ακούνε το Σταυρό, φεύγουν δρομαίοι , παρόλο ότι είναι κάτι το επονείδιστο και ατιμωτικό, διότι πάνω σε σταυρούς κρεμούσαν τους εγκληματίες.
Δεν τρέμουν όμως, κάθε σταυρό- διότι και πολλοί άλλοι σταυρώθηκαν - , αλλά τρέμουν το Σταυρό του Χριστού, διότι αυτός έχει Θεία και ακαταμάχητη δύναμη (50,490).
Το ξύλο του Σταυρού εξαφάνισε όλα τα δεινά που εισήχθησαν με το ξύλο της παρακοής. Έτσι η δωρεά υπήρξε μεγαλύτερη από το αμάρτημα. Διότι ο Θεός μας χάρισε (=συγχώρησε) όχι μόνο της παρακοής την αμαρτία αλλά και πολλές άλλες (54,612).
Η σωτήρια δύναμις του Σταυρού προτυπώθηκε ακριβώς στην Π. Διαθήκη, με τον χάλκινο όφι που ύψωσε ο Μωυσής στην έρημο. Εκεί οι Ιουδαίοι διέφυγαν τον πρόσκαιρο θάνατο, εδώ οι πιστοί αποφεύγουν τον αιώνιο θάνατο. Εκεί ο κρεμάμενος όφις θεράπευε τα δήγματα των όφεων, εδώ ο εσταυρωμένος Ιησούς θεράπευσε τις πληγές του νοητού δράκοντος. Εκεί όποιος έβλεπε μ’ αυτά τα μάτια θεραπευόταν, εδώ όποιος βλέπει με τα μάτια του νου αποθέτει όλα τα αμαρτήματα. Εκεί κρεμόταν χαλκός που διαμορφώθηκε σε σχήμα όφεως, εδώ κρεμάσθηκε το σώμα του Κυρίου μας. Εκεί φίδι δάγκανε και φίδι θεράπευε. Έτσι και εδώ θάνατος κατέστρεψε και θάνατος έσωσε. Αλλά εκεί το φίδι που θανάτωνε είχε δηλητήριο, ο δε Σωτήρας ήταν καθαρός από δηλητήριο. Εκεί ο θάνατος που θανάτωνε τους Ιουδαίους εμπεριείχε την αμαρτία όπως το φίδι είχε το δηλητήριο, ο θάνατος όμως του Κυρίου ήταν απηλλαγμένος από κάθε αμαρτία όπως το χάλκινο φίδι δεν είχε δηλητήριο (59,159).
Ο Σταυρός λοιπόν υπήρξε το θαυμαστό μέσο της σωτηρίας μας. Ο Σταυρός κατέλυσε της έχθρα του Θεού προς τους ανθρώπους, έφερε την καταλλαγή, τη γη την έκανε ουρανό, τους ανθρώπους τους ένωσε με τους αγγέλους, κρήμνισε το φρούριο του θανάτου, χαλάρωσε τη δύναμη του διαβόλου, εξαφάνισε τη δύναμη της αμαρτίας απήλλαξε τη γη από την πλάνη, επανέφερε την αλήθεια, έδιωξε τους δαίμονες, κρήμνισε τους ναούς των ειδώλων, ανέτρεψε τους βωμούς των, εξαφάνισε την κνίσα των θυσιών, φύτευσε την αρετή, ρίζωσε τις Εκκλησίες.
Ο Σταυρός είναι το θέλημα του Πατρός, η δόξα του Υιού, το αγαλλίαμα του Πνεύματος, το καύχημα του Αποστόλου Παύλου. Ο Σταυρός είναι φωτεινότερος από τον ήλιο και λαμπρότερος από την ακτίνα του.
Ο Σταυρός έσχισε το χειρόγραφο των οφλημάτων μας και κατέστησε άχρηστο το δεσμωτήριο του θανάτου. Είναι η απόδειξη της αγάπης του Θεού· το τείχος το αρραγές το όπλο το ακατανίκητο, η ασφάλεια των πλουσίων και η ευπορία των πτωχών, το τείχος των επιβουλευόμενων, το όπλο των πολεμουμένων, η καταστροφή των παθών, η κτίσης της αρετής, το σημείο το θαυμαστό και παράδοξο.
Ο Σταυρός άνοιξε τον παράδεισο, εισήγαγε τον ληστή, το γένος των ανθρώπων που θα χανόταν και ούτε της γης ήταν άξιο το οδήγησε στη βασιλεία των Ουρανών(51,35).
Ο Σταυρός είναι και σύμβολο νίκης· της νίκης του Χριστού κατά του διαβόλου και του θανάτου. Το εκπληκτικό, μάλιστα, είναι ο τρόπος της νίκης. Διότι ο Χριστός νίκησε το διάβολο μ’ εκείνα που είχε νικήσει ο ίδιος τον άνθρωπο. Πήρε τα δικά του όπλα και μ’ αυτά τον νίκησε.
Παρθένος και ξύλο και θάνατος, ήσαν τα σύμβολα της ήττας. Αλλ’ αυτό ακριβώς έγιναν τα σύμβολα της νίκης. Αντί της παρθένου Εύας, η Παρθένος Μαρία· αντί του ξύλου της γνώσεως του καλού και του κακού, το ξύλο του Σταυρού· αντί του θανάτου του Αδάμ, ο θάνατος του Χριστού. Γύρω από το δένδρο νίκησε τον Αδάμ ο διάβολος και γύρω από το Σταυρό πάλεψε και νίκησε ο Χριστός το διάβολο.
Το ένα ξύλο έστελνε στον Άδη, ενώ το άλλο ανείλκυε όσους πήγαιναν εκεί. Πάλι το ένα ξύλο έκρυψε τον αιχμάλωτο Αδάμ που ήταν γυμνός, ενώ το άλλο παρουσίαζε ψηλά μπροστά σε όλους το νικητή Χριστό γυμνό. Ο Σταυρός είναι το κατά των δαιμόνων τρόπαιο. Το κατά της αμαρτίας μαχαίρι, το ξίφος, με το οποίο ο Χριστός έπληξε τον όφι.
Ο Σταυρός είναι των αγγέλων το κόσμημα, της Εκκλησίας η ασφάλεια, των αγίων το τείχος, το φως της Οικουμένης.
Όπως, αν ένας ανάψει λαμπάδα μέσα στο σκοτεινό σπίτι και τη σηκώσει όρθια, διώχνει το σκοτάδι και φωτίζει το σπίτι έτσι στην Οικουμένη που ήταν βυθισμένη στο σκοτάδι του σατανά ο Χριστός σαν λαμπάδα αναμμένη ύψωσε το Σταυρό του και διέλυσε το σκοτάδι όλης της γης. Και όπως η λαμπάδα έχει ψηλά το φως, έτσι και ο Σταυρός, βάστασε ψηλά για να λάμπει τον ήλιο της δικαιοσύνης (49,396-397).
Ο Σταυρός είναι σύμβολο Βασιλείας. Ο σταυρωθείς πάνω σ’ αυτόν είναι Βασιλιάς διότι καλού Βασιλέως χαρακτηριστικό είναι το να πεθαίνει υπέρ των υπηκόων του. Και ο Χριστός, ο αιώνιος Βασιλιάς, πάνω στον Σταυρόν απέθανε υπέρ όλων των ανθρώπων. Δεν τον άφησε όμως τον Σταυρό πάνω στη γη, αλλά τον ανέβασε στον Ουρανό. Γιατί μ’ αυτόν πρόκειται να ‘ρθει στη Δευτέρα Παρουσία Του. Τότε ο ήλιος θα σκοτισθεί και η σελήνη δεν θα φανεί πλέον. Αλλά «το σημείον του Υιού του ανθρώπου» ο Σταυρός θα λάμπει και θα φωτίζει τότε.
Σαν στρατιώτες, που με λάβαρα προηγούνται της εισόδου του Βασιλέως, θα έρθουν οι άγγελοι φέροντες το σημείον εκείνο και προαναγγέλλοντας την είσοδο του Βασιλέως. Τότε πλέον τρόμος και φόβος πολύς και αγωνία θα καταλάβει όλες τις αόρατες δυνάμεις. Τότε και οι σταυρωτές θα διαπιστώσουν την αχαριστία τους. Ο Σταυρός θα ελέγξει την μανία τους (49,403,413).
Ο Σταυρός είναι πηγή ζωής. Πήγασε την αιώνια ζωή (59,160) που ποθεί ο άνθρωπος. Είναι όμως και Βάπτισμα. Δεν είναι μόνο το βάπτισμα Σταυρός αλλά και ο Σταυρός είναι βάπτισμα. Διότι λέγει ο Χριστός : «Βάπτισμα δὲ ἔχω βαπτισθῆναι, καὶ πῶς συνέχομαι ἕως οὗ τελεσθῇ»;[1]
Όπως εμείς εύκολα βαπτιζόμεθα και ανεβαίνουμε από την κολυμβήθρα, έτσι κι αυτός πέθανε εύκολα και όταν θέλησε αναστήθηκε. Κι αν δεν υπήρχε, μάλιστα, η οικονομία κάποιου μυστηρίου, θ’ ανασταινόταν νωρίτερα από τις τρείς ημέρες (59,151).
Ο Σταυρός είναι «ράβδος δυνάμεως»[2] που προφήτευσε ο Δαυίδ. Αυτή η ράβδος έστρεψε τη γη και τη θάλασσα και τη γέμισε με δύναμη. Κι αυτήν τη ράβδο εξήλθαν παντού οι Απόστολοι και επιτέλεσαν θαύματα ανώτερα απ’ όσα η ράβδος του Μωυσή (55,269).
Όμως ο Σταυρός αποτελεί και σκάνδαλο. Αυτός που ανόρθωσε την Οικουμένη, διέλυσε την πλάνη, έκανε ουρανό τη γη, έκοψε τα νεύρα του θανάτου, αχρήστευσε τον Άδη, έκανε αγγέλους τους ανθρώπους, φύτευσε μια νέα ζωή πάνω στη γη και έφερε τόσα πολλά αγαθά, αυτός έγινε σκάνδαλο για πολλούς «ἡμεῖς δὲ κηρύσσομεν Χριστὸν ἐσταυρωμένον, Ἰουδαίοις μὲν σκάνδαλον, Ἕλλησι δὲ μωρίαν».[3]
Τι έπρεπε όμως να γίνει; Να μην σταυρωθεί ο Χριστός και να μην προσφερθεί εκείνη η φρικώδης θυσία, επειδή σκανδάλισε πολλούς τότε και πάντα θα σκανδαλίζει;
Το σκάνδαλο δεν οφείλεται στη φύση του Σταυρού, αλλά στην ανοησία των σκανδαλιζομένων.
Γιατί και ο ήλιος βλάπτει τ’ αδύνατα μάτια, δεν έπρεπε λοιπόν να υπάρχει ήλιος; Και το μέλι φαίνεται πικρό στους αρρώστους, έπρεπε λοιπόν να το εξαφανίσουμε; (52,515). Και ο Σταυρός μπορεί να σκανδαλίζει, μπορεί ν’ αποτελεί την πέτρα του σκανδάλου, αλλά είναι ο ακρογωνιαίος λίθος, πάνω στον οποίο θεμελιώθηκε η σωτηρία του ανθρώπινου γένους.
Ο Σταυρός όμως, έχει και εχθρούς, κατά τον Ι. Χρυσόστομο. Κι αυτούς ας μη τους αναζητήσουμε μακρυά μας. Είμαστε εμείς οι Χριστιανοί με την άνετη ζωή μας. Ο Δεσπότης σου, λέγει, σταυρώθηκε και συ ζητάς άνεση; Ο Δεσπότης σου καρφώθηκε στο ξύλο του Σταυρού και συ τρυφάς;
Ο Σταυρός θέλει ψυχή έτοιμη για μάχη, έτοιμη για θάνατο, ψυχή που δεν επιδιώκει την άνεση. Τέτοιοι άνθρωποι, κι αν ακόμη λένε πως είναι του Χριστού, είναι εχθροί του Σταυρού. Γιατί αν αγαπούσαν τον Σταυρό, θα φρόντιζαν να ζουν την εσταυρωμένη ζωή.
Σταυρώθηκε ο Κύριός μας, ας μιμηθούμε κι εμείς αυτόν κατ’ άλλο τρόπο, αν δεν μπορούμε να κάνουμε το ίδιο. Να σταυρώσουμε τον εαυτό μας κι αν ακόμη κανείς δεν μας σταυρώνει. Όχι να φονεύσουμε τον εαυτό μας, αλλά να σταυρωθούμε, να πεθάνουμε για τον κόσμο, όπως ο Απόστολος Παύλος: «Ἐμοί δέ μή γένοιτο καυχᾶσθαι εἰ μή ἐν τῷ σταυρῷ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, δι᾿ οὕ ἐμοί κόσμος ἐσταύρωται κἀγώ τῷ κόσμῳ».[4] Τον αγαπάμε τον Κύριό μας, ας πεθάνουμε με το θάνατο Εκείνου. Εάν όμως δεν είμαστε έτοιμοι για θάνατο, αλλ’ αγαπάμε τη ζωή μας, είμεθα εχθροί του Σταυρού. Όποιος είναι φίλος της τρυφής και επιδιώκει την ασφάλειά του, αυτός είναι εχθρός του Σταυρού. (62,276 – 277).
Η φιλία του κόσμου, αγαπητοί αναγνώστες, είναι έχθρα του Θεού. Και η αγάπη της Ζωής έχθρα του Σταυρού. Όπως ο Χριστός, που είχε εξουσία να σώσει και να θυσιάσει τη ζωή του, προτίμησε τη θυσία του Σταυρού, έτσι και ο κάθε Χριστιανός οφείλει να είναι έτοιμος προς θυσίαν χάριν της Πίστεως. Με νεκρωμένο μέσα του το κοσμικό φρόνημα αλλά και παρατεταγμένος σε θέση μάχης, έτοιμος για θάνατο. Κι αυτός ακριβώς ο θάνατός του, που κατά τους άλλους είναι ατίμωση, για τον ίδιο θα είναι δόξα. Άφθαρτος και αμάραντος. Διότι με τον θάνατο οδηγείται στη ζωή, με την ατίμωση στη δόξα, με το Γολγοθά και το Σταυρό της ζωής του στην Ανάσταση της αιωνίου ζωής.


[1] Λουκά 12,50
[2] Ψαλμ. 109,2
[3] Α΄Κορινθ. 1,23
[4] (Γαλ. στ΄14).

  Ἕκαστον μέλος τῆς ἁγίας σου σαρκός ἀτιμίαν δι' ἡμᾶς ὑπέμεινε τὰς ἀκάνθας ἡ κεφαλή ἡ ὄψις τὰ ἐμπτύσματα αἱ σιαγόνες τὰ ῥαπίσματα τὸ στό...