Ἀνακομιδὴ Λειψάνων Ἁγίου Ἀθανασίου
Ἡ γιορτὴ τοῦ Μεγάλου Ἀθανασίου εἶναι στὶς 18 Ἰανουαρίου. Σήμερα, ὅμως, γιορτάζουμε τὴν ἀνακομιδὴ τῶν λειψάνων αὐτοῦ τοῦ γίγαντα τῆς Ὀρθοδοξίας μας.
Σύμφωνα ὅμως μὲ τὸν Κώδικα τῶν Καυσοκαλυβίων καὶ τὸ δίστιχο τοῦ Λαυριωτικοῦ Κώδικα 70, ἡ κυρίως μνήμη τοῦ Ἁγίου Ἀθανασίου, πρέπει νὰ γιορτάζεται σήμερα, ὅπου καὶ ἱστορικὰ ἀποδεδειγμένη ἡ κοίμησή του, καὶ ὄχι ἡ ἀνακομιδὴ τῶν λειψάνων του, γεγονὸς γιὰ τὸ ὁποῖο δὲν ἔχουμε τὴν παραμικρὴ ἱστορικὴ ἀναφορά.
Ἀξιοσημείωτο εἶναι ἐπίσης, ὅτι καὶ ὅλη ἡ ἀνέκδοτη ποιητικὴ ὑμνολογία κατὰ τὴν 2α Μαΐου περιστρέφεται στὴν ἐτήσια μνήμη του καὶ ὄχι στὴν ἀνακομιδὴ τῶν λειψάνων του, γιὰ τὴν ὁποία οὔτε ἁπλὴ ἀναφορὰ γίνεται.
Γιὰ ποιὸ λόγο ὅμως καθιερώθηκε ἡ κυρίως μνήμη του τὴν 18η Ἰανουαρίου, μ᾿ αὐτὴ τοῦ Ἁγίου Κυρίλλου, δὲν γνωρίζουμε. Τὸ πιθανότερο ὅμως εἶναι, γιὰ τὸν λόγο ποὺ καθιερώθηκε καὶ ἡ γιορτὴ τῶν τριῶν ἱεραρχῶν.
Ἡ Ἐκκλησία ἀπέδωσε πολλὲς τιμὲς στὸν Ἅγιο Ἀθανάσιο, διότι ἀναδείχθηκε ὁ ἡρωϊκότερος τῶν Ἅγιων καὶ ὁ ἁγιότερος τῶν ἡρῴων.
Νὰ πὼς τὸν χαιρετίζουν οἱ ἐκκλησιαστικοὶ ὕμνοι: «ὡς τὴν μεγάλην τῆς Ἐκκλησίας σάλπιγγα, τῶν ἀρετῶν κανόνα, τὸν νοῦν τὸν περίβλεπτον, τῶν Πατριαρχῶν τὴν κρηπῖδα, τὴν ὀξυτάτην γλῶσσαν, τὸν διαυγῆ ὀφθαλμόν, τὸν λαμπτῆρα τὸν φαεινότατον, τὸν πέλεκυν τὸν κόπτοντα πᾶσα ὕλην αἱρέσεων καὶ καταφλέγοντα τῷ πυρὶ τῷ τοῦ πνεύματος».
Καὶ ἀκόμα «ὡς τὸν ἀπερίτρεπτον στῦλον, τὸν ἄσειστον πύργον, τὸν χρυσοῤῥόαν Νεῖλον, τῆς ἀθανασίας τὸν ἐπώνυμον, τὸν πυρσὸν τὸν μετάρσιον, τὸν ἀκατάβλητον πύργον, τὸν ταξιάρχην θεολέκτου παρατάξεως, τὸν θεοφόρον τῆς χάριτος ποταμόν, ἀρχιερέων τὸ κλέος, ἀριστέα τὸν ἀήττητον, τὸν συγκόψαντα τὰς φάλαγγας τῶν αἱρέσεων τῇ δυνάμει τοῦ Πνεύματος, τὸν στήσαντα τῆς Ὀρθοδοξίας τὰ τρόπαια καθ᾿ ὅλην τὴν οἰκουμένην».
Ἂς προσέξουμε, λοιπόν, αὐτὰ τὰ χαρακτηριστικά του Μ. Ἀθανασίου καὶ ἂς ἀγωνιστοῦμε νὰ τὸν μιμηθοῦμε.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.
Στῦλος γέγονας, Ὀρθοδοξίας, θείοις δόγμασιν, ὑποστηρίζων, τὴν Ἐκκλησίαν, Ἱεράρχα Ἀθανάσιε· τῷ γὰρ Πατρὶ τὸν Υἱὸν ὁμοούσιον, ἀνακηρύξας κατῄσχυνας Ἄρειον. Πάτερ Ὅσιε, Χριστὸν τὸν θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος.
Κοντάκιον
Ἦχος β’. Τοῖς τῶν αἱμάτων σου.
Ὀρθοδοξίας φυτεύσας τὰ δόγματα, κακοδοξίας ἀκάνθας ἐξέτεμες, πληθύνας τὸν σπόρον τῆς πίστεως, τῇ ἐπομβρίᾳ τοῦ Πνεύματος Ὅσιε· διό σε ὑμνοῦμεν Ἀθανάσιε.
Μεγαλυνάριον
Τῆς Ὀρθοδοξίας σάλπιγξ χρυσῆ, ὤφθης Ἱεράρχα, ὁμοούσιον τῷ Πατρί, τὸν Υἱὸν κηρύττων, καὶ Πνεύματι Ἁγίῳ· διό σε Ἀθανάσιε μεγαλύνομεν.
Οἱ Ἅγιοι Ἕσπερος, Ζωὴ καὶ τὰ τέκνα τους Κυριακὸς καὶ Θεόδουλος
ΟΙ Ἅγιοι αὐτοὶ ἔζησαν στὰ χρόνια του αὐτοκράτορα Ἀδριανοῦ, τὸν 2ο μ.Χ. αἰῶνα. Κατάγονταν ἀπὸ τὴν Παμφυλία, καὶ ἀνῆκαν σὰν δοῦλοι στὸν Κάταλλο τὸ Ῥωμαῖο καὶ τὴν γυναῖκα του Τετραδία.
Αὐτοὶ λοιπόν, δὲν ἐπέτρεπαν στὴ οἰκογένεια νὰ προσεύχεται καὶ νὰ ψάλλει. Πολλὲς φορὲς μάλιστα, τοὺς ἔδιναν διαταγὲς γιὰ ἔργα ποὺ δὲν ἐπέτρεπε ὁ Νόμος τοῦ Εὐαγγελίου. Ὅταν κάποτε ἡ σύζυγος τοῦ κυρίου τους Τετραδία ἔκανε γιό, ὁ Κάταλλος θέλησε νὰ γιορτάσουν τὸ γεγονὸς ὅλοι οἱ δοῦλοι του.
Διέταξε λοιπόν, σὲ κοινὸ τραπέζι, νὰ γευθοῦν ὅλοι ἀπὸ τὰ ἄφθονα εἰδωλόθυτα καὶ τὸ κρασί. Ὁ Ἕσπερος, μαζὶ μὲ τὴν Ζωὴ καὶ τὰ παιδιά τους Κυριακὸ καὶ Θεόδουλο, περιορίστηκαν σὲ ξηροφαγία.
Ὁ Κάταλλος, ποὺ πρόσεξε τὴν στάση τους, διέταξε νὰ φᾶνε διὰ τῆς βίας. Ἀλλ᾿ ἡ ἁγία οἰκογένεια ἀρνήθηκε, καὶ δήλωσαν ὅτι λυποῦνται ποὺ αὐτὴ τὴν φορὰ δὲν θὰ ὑπακούσουν στὸν κύριό τους.
Ἐξοργισμένος τότε ὁ Κάταλλος, ἄναψε μεγάλο κλίβανο, καὶ ἀφοῦ τὸν πύρωσε καλά, ἔριξε καὶ τοὺς τέσσερις μάρτυρες μέσα. Ὅταν ὅμως τὸ πρωὶ ἄνοιξαν τὸν κλίβανο, ἦταν μὲν νεκροὶ καὶ οἱ τέσσερις, ἀλλὰ χωρὶς τὰ λείψανά τους νὰ καοῦν.
Ὁ θάνατος τοὺς βρῆκε, μέσα σὲ ἐγκάρδια δέηση πρὸς τὸν Θεό.
Ὁ Ὅσιος Ἰορδάνης ὁ Θαυματουργὸς
Ὁ Ὅσιος Ἰορδάνης ὁ Θαυματουργὸς κοιμήθηκε μὲ εἰρήνη. Δὲν ἔχουμε περισσότερες λεπτομέρειες γιὰ τὸν βίο τοῦ Ὁσίου.
Ὁ Ὅσιος Σάββας ἐπίσκοπος Δαφνουσίας
Ἡ μνήμη τοῦ ὁσίου αὐτοῦ ἀγνοεῖται στὸ Συναξαριστὴ τοῦ Ἁγίου Νικοδήμου καὶ τὰ ἔντυπα Μηναῖα. Ἀναφέρεται στὸν Συναξαριστὴ Delehaye, ἀλλὰ χωρὶς βιογραφικὸ σημείωμα.
Στὸν Λαυριωτικὸ Κώδικα ὅμως, 70 φ. 2026, βρίσκεται τὸ ἑξῆς ὑπόμνημα: «Οὗτος διὰ τὴν ἐνάρετον αὐτοῦ πολιτείαν, τὴν κατὰ Θεόν, ἣν ἐκ βρέφους ἐνεδείξατο ἐν πάσῃ εὐλαβείᾳ καὶ σεμνότητι καὶ φόβῳ Θεοῦ καὶ διὰ τὴν προσοῦσαν αὐτῷ ἀρετὴν ἐπίσκοπος Δαφνουσίας ψήφῳ συνοδικῇ καθίσταται, καὶ τοὺς οἴακας τοῦ θρόνου ἀναλαβὼν πάντας ἐξεπαίδευσεν ἐμμένειν τῇ ἀληθινῇ καὶ εὐλαβεῖ πίστει καὶ πολλοὺς ἀπὸ τῶν εἰδωλολατρῶν ἐπέστρεψε καὶ βάπτισε. Καὶ οὕτω καλῶς καὶ θεοφιλῶς βιώσας πρὸς Κύριον ἐξεδήμησε, Ὃν ἐκ βρέφους ἐπόθησεν».
Ὁ Ἅγιος Βόρις – Μιχαὴλ ὁ Ἱσαπόστολος ὁ πρίγκιπας καὶ Φωτιστῆς τοῦ Βουλγαρικοῦ λαοῦ
Ὁ Ἅγιος Ἰσαπόστολος τσάρος Βόρις, ὁ μετονομασθεῖς Μιχαήλ, ἦταν βασιλέας τῆς Βουλγαρίας καὶ γιὰ τὸ ἱεραποστολικό του ἔργο εἶχε προφητεύσει ὁ θεῖος του Ἅγιος Μποϋάν († 28 Μαρτίου).
Μόλις ἀνῆλθε στὸ θρόνο, διαδεχόμενος κατὰ πᾶσα πιθανότητα τὸν Πρεσσιάμ, ἔδειξε ὅτι εἶχε συνείδηση τῶν σκοπῶν του καὶ τῶν μέσων τῆς ἐπιτεύξεώς τους. Ὅμως τὰ πρῶτα χρόνια τῆς βασιλείας τοῦ Βόριδος, σημαδεύτηκαν ἀπὸ ἀνεπιτυχεῖς ἐκστρατεῖες κατὰ τῶν Κροατῶν καὶ τῶν Σέρβων. Κατόπιν ὅμως διὰ πολιτικῶν ἐνεργειῶν καὶ πολεμικῶν ἐπιχειρήσεων πέτυχε μερικὲς ἐδαφικὲς ἐπεκτάσεις πρὸς τὰ βορειοδυτικά, ὅταν κατέλαβε καὶ τὴν Ἀχρίδα καὶ πρὸς τὰ νοτιοανατολικά.
Κατὰ τὴν διάρκεια μιᾶς μάχης, ἀπὸ τὶς πολλὲς μεταξὺ τῶν Βουλγάρων καὶ τῶν Ἑλλήνων, αἰχμαλώτισε τὸν ἐπιφανὴ σύμβουλο Θεόδωρο Κουφαρᾶ, ὁ ὁποῖος εἶχε γίνει μοναχός. Ἦταν ὁ πρῶτος ἄνθρωπος ποὺ φύτεψε τὸν σπόρο τοῦ Εὐαγγελίου στὴν ψυχὴ τοῦ Βουλγάρου τσάρου. Σὲ μία ἀπὸ τὶς ἐκστρατεῖες τῶν Ἑλλήνων, ἡ νεότερη ἀδελφὴ τοῦ τσάρου αἰχμαλωτίσθηκε ἀπὸ τὸν Λέοντα τὸν Ἀρμένιο καὶ γαλουχήθηκε μὲ τὴν Ὀρθόδοξη πίστη στὴν αὐλὴ τοῦ Βυζαντινοῦ αὐτοκράτορος. Ὅταν ὁ Θεόφιλος πέθανε, ὁ τσάρος Βόρις ἀποφάσισε νὰ ἐκμεταλλευθεῖ αὐτὴ τὴν περίσταση, γιὰ νὰ ἐκδικηθεῖ τοὺς Ἕλληνες γιὰ προηγούμενες ἧττες. Ἔτσι καὶ κάτω ἀπὸ τὴν ἐντύπωση τῆς βυζαντινῆς λάμψεως φιλοδόξησε νὰ καταλάβει τὸ Βυζάντιο. Τὸ 853 μ.Χ. ὁ Βόρις νόμισε ὅτι ἦταν δυνατὸν νὰ ἐπωφεληθεῖ ἀπὸ τὸ γεγονὸς ὅτι τὸν θρόνο τοῦ Βυζαντίου κυβερνοῦσε ἡ Θεοδώρα καὶ κήρυξε ἀπότομα πόλεμο. Λέγουν μάλιστα ὅτι ἡ Θεοδώρα ἀπάντησε σὲ αὐτόν: «Ἂν ἐπιτεθεῖς κατὰ τῆς χώρας μου, θὰ σὲ ἀντιμετωπίσω ἐλπίζουσα τὴ νίκη. Ἂν ὅμως νικηθῶ, δὲν θὰ εἶναι μεγάλη ἡ δόξα γιὰ σένα ὅτι νίκησες γυναῖκα».
Ἡ θαρραλέα αὐτὴ ἀπάντηση ἄρεσε στὸν Βούλγαρο μονάρχη καὶ δέχθηκε νὰ διαπραγματευθεῖ. Ἄλλωστε, καθὼς ἡ πεῖνα καὶ ἡ πανώλη περιστοίχιζαν τὴν χώρα, ἡ Βουλγαρία ἀντιμετώπισε τρομερὲς δυσκολίες. Ὁ Βόρις εἶδε τὴ σωτηρία τῆς χώρας του, ἡ ὁποία βρισκόταν στὸ σκοτάδι ἐξαιτίας τῆς εἰδωλολατρίας, στὴν Ὀρθόδοξη πίστη. Ἔτσι ὁ τσάρος Βόρις συμφώνησε σὲ μία συνθήκη εἰρήνης. Ὁ Θεόδωρος Κουφαρᾶς ἀνταλλάχθηκε μὲ τὴν Βουλγάρα πριγκίπισσα, ἡ ὁποία κατήχησε τὸν Βόριδα ἀναδεικνύοντας τὴν οἰκτρότητα τῶν εἰδώλων καὶ τὸ ὕψος τῆς διδασκαλίας τοῦ Θεανθρώπου. Ἔτσι, πρὸς τὸ τέλος τοῦ 864 μ.Χ. ἢ στὶς ἀρχὲς τοῦ 865 μ.Χ., βαπτίσθηκε ἀπὸ τὸν Ἐπίσκοπο Ἰωσὴφ καὶ μετονομάσθηκε Μιχαήλ.
Ἀμέσως κατηχητὲς ἐστάλησαν παντοῦ πρὸς φωτισμὸ καὶ βάπτισμα τοῦ λαοῦ. Ὁ Πατριάρχης Φώτιος, μετὰ ἀπὸ αἴτηση τοῦ Ἁγίου Μιχαήλ, ἀπέστειλε στὴν Βουλγαρία πολλοὺς κατηχητές. Ὁ Μιχαὴλ ζήτησε ἀκόμη, ὄχι μόνο Ἀρχιεπισκόπους καὶ Ἐπισκόπους, ἀλλὰ καὶ τὴν ἵδρυση Πατριαρχείου. Φιλοδοξοῦσε νὰ περιβληθεῖ ὁ θρόνος του μὲ τὴν ἴδια πολιτική, στρατιωτικὴ καὶ ἐκκλησιαστικὴ λαμπρότητα, μὲ τὴν ὁποία ἐπιδεικνυόταν ὁ αὐτοκράτορας τοῦ Βυζαντίου. Ὁ ἱερὸς Φώτιος ἀπέφυγε κάτι τέτοιο καὶ ὁ Μιχαὴλ στράφηκε πρὸς τῆς Ρώμη. Ὁ Πάπας Νικόλαος ἀπέφυγε καὶ αὐτὸς νὰ συντελέσει στὴν ἵδρυση αὐτοκέφαλης Ἐκκλησίας, διότι φοβόταν τὴν ἀφομοίωσή της μὲ τὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, καὶ διότι ὁ πολλαπλασιασμὸς τῶν Αὐτοκέφαλων Ἐκκλησιῶν ἦταν ἀντίθετος πρὸς τὴν καισαρικὴ ἀντίληψη περὶ ἐκκλησιαστικῆς ἑνότητας τοῦ Βατικανοῦ. Ἔστειλε μόνο δύο Ἐπισκόπους, τὸν Φορμόζο ντὲ Πόρτο καὶ τὸν Παῦλο τῆς Ποπουλανίας καὶ ἀπάντησε σὲ 106 δογματικὰ καὶ ἄλλα ἐκκλησιαστικὰ ἐρωτήματά του, στὰ ὁποῖα καὶ ὁ ἱερὸς Φώτιος, ἀφοῦ ἐρωτήθηκε, ἀπάντησε.
Κατὰ τὸ 888 μ.Χ. ὁ Ἅγιος Βόρις-Μιχαὴλ παραιτήθηκε ἀπὸ τὸν θρόνο καὶ εἰσῆλθε σὲ μοναστήρι, ἀφήνοντας τὸ βασίλειό του στοὺς υἱούς του, Βλαδίμηρο καὶ Συμεών. Ἐπειδὴ ὅμως ὁ Βλαδίμηρος, ὁ ὁποῖος τὸν εἶχε διαδεχθεῖ, εἶχε ἀποκηρύξει τὸν Χριστιανισμὸ καὶ ἐργαζόταν μαζὶ μὲ τοὺς βογιάρους γιὰ τὴν ἐκρίζωσή του, ὁ Ἅγιος Βόρις – Μιχαὴλ ἐπανῆλθε, συνέλαβε καὶ τιμώρησε τὸν υἱό του. Ἀφοῦ ἔδωσε τὸν θρόνο στὸ νεότερο υἱό του, τὸν Συμεών, ἐπέστρεψε στὸ μοναστήρι.
Ὁ Ἅγιος Βόρις – Μιχαὴλ κοιμήθηκε μὲ εἰρήνη τὸ 907 μ.Χ.
Ὁ Ἅγιος Ἀθανάσιος ὁ Πατελλάριος
Ὁ Ἅγιος Ἀθανάσιος Γ’, ὁ Πατελλάριος, Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, καταγόταν ἀπὸ τὸ Ρέθυμνο τῆς Κρήτης. Ἐξελέγη Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης καὶ ἀργότερα, ὅταν ὁ Πατριάρχης Κύριλλος ὁ Λούκαρις ἐξορίστηκε στὴν Τένεδο, ὁ Ἀθανάσιος ἀνῆλθε στὸν Πατριαρχικὸ θρόνο τῆς Κωνσταντινουπόλεως τὸ Μάρτιο τοῦ 1634. Μετὰ ὅμως σαράντα ἡμέρες ἐκδιώχθηκε καὶ στὸν θρόνο ἐπανῆλθε ὁ Κύριλλος ὁ Λούκαρις.
Ὁ Ἀθανάσιος ἔγινε καὶ πάλι Πατριάρχης τὸ 1651, ἀλλὰ μόνο γιὰ δεκαπέντε ἡμέρες ὅταν, ὑποκύπτοντας στὴν ἀντίδραση τῶν Μητροπολιτῶν, ἐξαναγκάσθηκε σὲ παραίτηση καὶ ἀπῆλθε στὸ Γαλάζιον καὶ ἀπὸ ἐκεῖ στὴ Ρωσία. Ἐκεῖ ἔγινε εὐμενῶς δεκτὸς στὴ Μόσχα καὶ τέλος κοιμήθηκε μὲ εἰρήνη στὴν πόλη τῆς Λούβνας.
Ὁ Ἅγιος Βασίλειος ὁ διὰ Χριστὸν Σαλός
Ὁ Ἅγιος Βασίλειος, κατὰ κόσμον Βασίλειος Πέτροβιτς Καντόμσκϊυ, γεννήθηκε μεταξὺ τῶν ἐτῶν 1775 – 1780 στὴν περιοχὴ τοῦ Ριαζὰν τῆς Ρωσίας. Ἀκολούθησε τὴ σκληρὴ ἀσκητικὴ ὁδὸ τῆς σαλότητας καὶ κοιμήθηκε μὲ εἰρήνη τὸ 1848.
Ἡ Ὁσία Ματρώνα ἐκ Ρωσίας
Ἡ Ὁσία Ματρώνα γεννήθηκε τὸ 1881 στὸ χωριὸ Σέμπινο Ἐπιφανίσκαγια τοῦ νομοῦ τῆς Τούλα, ποὺ σήμερα ὀνομάζεται Κιμόφσκι, ἀπὸ εὐσεβεῖς καὶ ἐνάρετους γονεῖς, τὸν Δημήτριο καὶ τὴ Ναταλία. Ἡ Ὁσία εἶχε ἀκόμη τρία ἀδέλφια, τὸν Ἰβὰν, τὸν Μιχαὴλ καὶ τὴν Μαρία. Οἱ γονεῖς της, ἐπειδὴ ἦταν φτωχοί, σκέφθηκαν νὰ δώσουν τὸ παιδὶ ποὺ περίμεναν στὸ ὀρφανοτροφεῖο τοῦ Γκολίτσιν. Ὅμως ἡ μητέρα τῆς Ματρώνας εἶδε, πρὶν τὴν γέννησή της στὸ ὄνειρό της ὅτι ἦλθε καὶ κάθισε πάνω στὸ δεξί της χέρι ἕνα πουλὶ μὲ ἀνθρώπινη μορφὴ ἀλλὰ χωρὶς μάτια. Τότε θεώρησε τὸ ὄνειρό της ὡς σημεῖο πρὸς τὸν Θεό, ὅτι τὸ παιδὶ ποὺ θὰ φέρει στὸν κόσμο θὰ εἶναι σκεῦος ἐκλογῆς καὶ ἔτσι ἀποφάσισαν νὰ μὴν τὸ δώσουν στὸ ὀρφανοτροφεῖο.
Ἡ Ὁσία γεννήθηκε τυφλή. Στὴ βάπτισή της, ποὺ ἔγινε ἀπὸ τὸν ἱερέα Βασίλειο, εὐλαβὴ καὶ προορατικό, σχηματίσθηκε πάνω ἀπὸ τὴν κολυμβήθρα ἕνα ἀνάλαφρο σύννεφο ποὺ ἀνέδιδε εὐωδία. Ἦταν καὶ αὐτὸ σημεῖο ποὺ φανέρωνε τὴν πνευματικὴ πρόοδο ποὺ θὰ εἶχε ἡ Ἁγία.
Τὸ μόνο μέρος ποὺ πήγαινε συνέχεια, ἐπειδὴ ἦταν τυφλή, ἦταν ἡ ἐκκλησία. Ὅταν ἡ μητέρα της δὲν τὴν εὕρισκε στὸ σπίτι, ἤξερε ὅτι ἡ Ματρώνα ἦταν στὴν ἐκκλησία. Ἀπὸ τὴν παιδική της ἡλικία ἀκόμη, τῆς εἶχε δοθεῖ τὸ προορατικὸ καὶ διορατικὸ χάρισμα. Γνώριζε τὶς ἀσθένειες τῶν ἀνθρώπων, τὰ προβλήματά τους, τὶς ἀστοχίες τους καὶ ἔτσι τοὺς προειδοποιοῦσε καὶ τοὺς συμβούλευε.
Ἡ Ὁσία ἐπισκέφθηκε πολλὰ προσκυνήματα τῆς Ρωσίας. Σὲ ἕνα ἀπὸ τὰ προσκυνήματά της βρέθηκε μπροστὰ στὸν Ἅγιο Ἰωάννη τῆς Κροστάνδης, ποὺ τότε ζοῦσε ἀκόμα. Χωρὶς νὰ δεῖ τὴν Ὁσία, εἶπε νὰ ἀνοίξουν χῶρο καὶ φώναζε: «Ματρώνα, ἔλα ἐδῶ», χωρὶς νὰ τὴν γνωρίζει. Καὶ συνέχισε ὁ Ἅγιος Ἰωάννης: «Αὐτὴ θὰ εἶναι ἡ διάδοχός μου. Αὐτὴ εἶναι ὁ ὄγδοος στῦλος τῆς Ρωσίας». Ἡ Ἁγία ἦταν τότε δεκατεσσάρων ἐτῶν.
Σὲ ἡλικία δεκαεπτὰ ἐτῶν ἡ Ματρώνα ὄχι μόνο δὲν ἔβλεπε, ἀλλὰ σταμάτησε καὶ νὰ περπατάει. Ἔζησε ἔτσι παράλυτη πενήντα χρόνια. Παρόλα αὐτά, ποτὲ δὲν παραπονέθηκε καὶ ἔλεγε ὅτι εἶναι πνευματικὴ ἡ αἰτία γιὰ ὅλα αὐτὰ ποὺ τῆς συνέβαιναν καὶ μόνο ὁ Θεὸς γνωρίζει τὶς αἰτίες. Ἔλεγε σὲ ἐκείνους ποὺ τὴν ἐπισκέπτονταν: «Θὰ ἔλθει ὁ καιρὸς ποὺ θὰ σᾶς βάλουν μπροστά σας ψωμὶ καὶ σταυρό, γιὰ νὰ διαλέξετε. Θὰ περάσουμε δύσκολους καιροὺς καὶ ἐμεῖς οἱ Χριστιανοὶ πρέπει νὰ διαλέξουμε τὸν σταυρό».
Τὸν κόσμο ποὺ τὴν ἐπισκεπτόταν τὸν εὐλογοῦσε, ἔβαζε τὰ χέρια της πάνω στὴν κεφαλή τους καὶ τοὺς διάβαζε προσευχές. Στὸ μέτωπό της, ἀπὸ τοὺς πολλοὺς σταυροὺς ποὺ ἔκανε, σχηματίσθηκε λακουβίτσα. Ὁ Θεὸς τὴν ἀξίωσε καὶ μὲ τὸ χάρισμα τῆς θαυματουργίας καὶ ἔτσι πολλοὺς θεράπευσε καὶ ὠφέλησε πνευματικά.
Ὁ Ἅγιος Θεὸς τῆς ἀποκάλυψε πὼς πλησίαζε ἡ ἡμέρα τῆς ἐξόδου της ἀπὸ τὸν μάταιο τοῦτο κόσμο. Τρεῖς ἡμέρες πρὶν τὴν κοίμησή της, ἔδωσε ὁδηγίες γιὰ τὴν ἐξόδιο ἀκολουθία της καὶ τὸν ἐνταφιασμό της. Ἡ Ὁσία Ματρώνα κοιμήθηκε μὲ εἰρήνη τὸ 1952 καὶ ἐνταφιάσθηκε στὸ κοιμητήριο τῆς μονῆς τοῦ Δανιήλ.
Ἀπολυτίκιον
Ἀδιάσειστον στύλον Ρωσίας ὄγδοον, τὴν στερουμένην ὀμμάτων ἐκ γενετῆς, εὐλαβῶς ἀνυμνήσωμεν Ματρώναν τὴν ἀοίδιμον, ὡς σκεῦος θείων δωρεῶν καὶ ἀγάπης ἀκραιφνοῦς πρὸς πάντας ἐμπεριστάτους βοῶντες' σκέδασον ζόφον παθῶν ἠμῶν φωτὶ σῆς χάριτος.
