Ἡ ἀρχὴ τοῦ κατὰ Μᾶρκον Εὐαγγελίου μᾶς παρουσιάζει τὸ κήρυγμα καὶβάπτισμα τῆς μετανοίας, τὸ ὁποῖο ὑπούργησε, προετοιμάζοντας τὸ χαρμόσυνο μήνυμα τοῦ ἐρχομοῦ τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ διὰ τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ, ὁ Πρόδρομος καὶ Βαπτιστὴς Ἰωάννης.
Προάγγελος καὶ ἑωσφόρος τῆς σαρκωμένης Ἀληθείας ὁ μέγιστος τῶν Προφητῶν στὸ μεταίχμιο τῆς ἀλλαγῆς τοῦ ῥοῦ τῆς ἱστορίας διαδραματίζει ἕνα πολλαπλὸ ῥόλο. Εἶναι μέγιστος Προφήτης· μαρτυρεῖ καὶ ἑρμηνεύει τὸ θέλημα τοῦΘεοῦ στοὺς Ἰουδαίους, ὥστε νὰ προετοιμαστοῦν γιὰ τὸν σύντομο ἐρχομὸ τοῦΜεσσία. Εἶναι μέγιστος ἀσκητής· ὁμολογεῖ διὰ τῆς ἀσκητικῆς πολιτείας του πὼς γιὰ τὴν ὑποδοχὴ τοῦ θείου λόγου ὁ ἄνθρωπος πρέπει ἐμπράκτως νὰἀποδεσμευθῇ ἀπὸ τὰ πράγματα τοῦ κόσμου. Εἶναι μέγιστος κῆρυξ τῆς μετανοίας· διδάσκει τὸν τρόπο τῆς ἐπιστροφῆς στὸ Θεὸ Πατέρα σὲ ἕνα ἔθνος ποὺ ἀρκεῖτο στὴν τήρηση τῶν νομικῶν διατάξεων ὡς ἀνταπόκριση καὶ ἐπιβεβαίωση τῆς μετ’Ἐκείνου διαθήκης. Εἶναι συνάμα προεισηγητὴς καὶ παρασκευαστὴς τοῦεἰσαγωγικοῦ στὴν πνευματικὴ ζωὴ μυστηρίου ὡς Βαπτιστής, ἀλλὰ καὶ τοῦμυστηρίου τῆς ἐξομολογήσεως· προτυπώνει στοὺς εὐσεβεῖς τῆς ἐποχῆς του τὸλειτουργικὸ τυπικὸ τῆς Ἐκκλησίας καὶ τοὺς προετοιμάζει κατάλληλα, ὥστεἐκεῖνοι νὰ δεχθοῦν μετὰ τὸ δικό του βάπτισμα μετανοίας τὸ εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν «ἐν Πνεύματι καὶ πυρί».
Τὸ βάπτισμα τοῦ Ἰωάννη περιορίζεται στὸ πλαίσιο τοῦ παλαιοῦ ἀκόμη κόσμου, στὸν ὁποῖο ὑποφώσκει ἡ φθορά, μιὰ καὶ δὲν ἔχει ξεκινήσει τὸσωτηριῶδες ἔργο καὶ δὲν ἔχει πραγματοποιηθεῖ ἡ θυσία τοῦ Χριστοῦ. Γι’ αὐτὸ καὶὅσοι ἀκολουθοῦν αὐτὸ τὸ βάπτισμα, παραμένουν δέσμιοι τοῦ θανάτου. Σαφῶς ὁἸησοῦς Χριστὸς δὲν εἶχε καμία ἀνάγκη ἢ ὑποχρέωση νὰ βαπτισθῇ, γιατὶ εἶναιἀναμάρτητος καὶ ἔξω ἀπὸ τὴν ἐπίδραση τῆς φθορᾶς. Γιὰ λόγους ὅμως συνεπείας πρὸς ὅ,τι νομοθετεῖ καὶ εὐδοκεῖ χάριν τοῦ θείου σχεδίου τῆς σωτηρίας μας, ἂν καὶΝομοθέτης, ἔγινε ὑπήκοος τοῦ νόμου καὶ ὑπογραμμὸς γιὰ τὸν εὐσεβῆ λαό.
Τὸ βαπτισμα τοῦ Κυρίου μας, ὅπως προσυμφωνοῦσε καὶ ὁ Ἰωάννης, γίνεται μὲ Ἅγιο Πνεῦμα. Πραγματικά, ἀδελφοί μου, εἶναι σπουδαῖο τὸ μυστήριο, ὅταν μπαίνουμε μέσα στὴν κολυμβήθρα. Ἐὰν εἴχαμε γυμνασμένα τὰ πνευματικά μας αἰσθητήρια, ἐὰν εἴχαμε τὰ μάτια τῶν ἁγίων μας, θὰ βλέπαμε νὰδιαδραματίζονται συνταρακτικὰ γεγονότα.
«Ὁμοίωμα τοῦ θανάτου καὶ τῆς ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ», ὀνομάζει ὁἈπόστολος Παῦλος τὸ χριστιανικὸ βάπτισμα. Μιμούμαστε τὴν τριήμερο ταφὴκαὶ ἀνάσταση τοῦ Κυρίου μας μὲ τὴν τριπλὴ κατάδυση στὸ νερὸ καὶ ἀνάδυση.Ἀλλὰ δεῖτε πόσο φιλάνθρωπος εἶναι ὁ Δεσπότης μας! Δὲν χρειάζεται νὰσταυρωθοῦμε ἐμεῖς, γιὰ νὰ ἐξιλεωθοῦμε γιὰ τὶς ἁμαρτίες μας. Πέθανε Ἐκεῖνος μία φορὰ γιὰ ὅλη τὴν ἀνθρωπότητα. Ἐμεῖς ἁπλῶς Τὸν ἀκολουθοῦμε ὅπου πηγαίνει. Στὸν τάφο, στὸν ᾅδη, στὸν οὐρανό. Ἡ κολυμβήθρα γίνεται γιὰ ὅλους μας ἕνας τάφος, ὅπου θάπτεται ὁ παλαιός μας ἑαυτός, ἀλλὰ ταυτόχρονα καὶ μία καινούρια κοιλιά, μία καινούρια μήτρα, ποὺ μᾶς ξαναγεννᾶ καὶ μᾶς βγάζει στὸ φῶς τῆςἀληθινῆς ζωῆς. Μέσα στὸ νερό, κάτω ἀπὸ τὸ νερό, θάπτεται καὶ τὸ τελευταῖο σημεῖο τοῦ σώματός μας, ὁλόκληρος ὁ ἐν ἡμῖν ἄνθρωπος, καὶ ἀνασταίνεται, γιατὶ ἔχει προηγουμένως ὁμολογήσει τὴν πίστη του στὸν Τριαδικὸ Θεό, ἔχειἐπισφραγίσει διὰ τῆς θελήσεώς του τὴν ἀποδοχὴ τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ ὡς Σωτῆρα καὶ Λυτρωτή του. Ἰχνεύοντες τὸν ἀναστάντα Κύριο, ὁδηγούμαστε στὴν ὁλόφωτη καὶ ἀνέσπερη βασιλεία Του.
Στὴν πορεία ὅμως τῆς ζωῆς μας ὁ διάβολος ἀναλαμβάνει τὸ δόλιο ἔργο τῆςἐπιστροφῆς μας ἀπὸ τὸ φῶς τῆς βασιλείας στὸ σκοτάδι τῆς ἁμαρτίας. Μᾶςἀποπροσανατολίζει, μᾶς παρουσιάζει ψεύτικα φῶτα, μᾶς θαμπώνει μὲ τὰ ὡραῖα τοῦ κόσμου, τὰ τόσο μάταια καὶ ψεύτικα, γιὰ νὰ μᾶς παρασύρῃ στὴν ἀπώλεια. Μᾶς δείχνει τὴ λεωφόρο τῆς ἀνέσεως, τῶν ἀπολαύσεων, ἐκμεταλλευόμενος μάλιστα τὴν προσωρινότητα τοῦ ἐπιγείου βίου, ὥστε νὰ μᾶς ῥίξῃ στὴν παγίδα τῆς ματαιοφροσύνης. Διαστρέφει καὶ ἀλλοιώνει τὴν ὄψη τῶν πραγμάτων τοῦκόσμου. Μᾶς παρουσιάζει τὰ πρόσκαιρα ὡς αἰώνια καὶ τὰ αἰώνια ὡς ἄκαιρα.
Ὅπως ὅλοι γνωρίζουμε τὸ βάπτισμα στὴν κολυμβήθρα γίνεται μία φορά. Ὅμωςὑπάρχει κι ἕνα ἄλλο βάπτισμα, ποὺ καὶ αὐτὸ πραγματοποιεῖται μὲ τὴν καθαρτικὴ δύναμη τοῦ νεροῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, παρέχει πλήρη ἄφεσηἁμαρτιῶν καὶ μᾶς καθιστᾶ καὶ πάλι καθαροὺς ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ. Τοῦτο τὸβάπτισμα λαμβάνει χώρα στὴν κολυμβήθρα τῆς καρδιᾶς μας, ὅταν αὐτὴ γεμίζει μὲ τὸ ὕδωρ τῶν δακρύων μας. Εἶναι τὸ μυστήριο τῆς μετανοίας καὶἐξομολογήσεως, τὸ ὁποῖο ἀποκαθιστᾶ καὶ πάλι τὴ σχέση μας μὲ τὸν Θεό. Ὁ Τίμιος Πρόδρομος καὶ στὸ πρῶτο βάπτισμα σήμερα μᾶς καλεῖ, καὶ στὸ δεύτερο.
Ὅλοι εἴμαστε ἁμαρτωλοί, γι’ αὐτὸ καὶ ὅλοι ἔχουμε ἀνάγκη νὰ ἀναβαπτιστοῦμε στὰ νάματα τῆς μετανοίας. Ὅσο κι ἂν ἁμαρτήσαμε, λίγο ἢ πολύ, ἂςἀναλογιστοῦμε πὼς ὁ Χριστὸς μᾶς σώζει δωρεάν, ἀρκεῖ ἐμεῖς νὰ θέλουμε τὴν διὰτῶν μυστηρίων σωτηρία μας.