2 Μαρτίου 1913. Ἡ ἀπελευθέρωσις τῆς Σάμου

Στὶς 17 Ἀπριλίου τοῦ 1821, ὁ Κωνσταντῖνος Λαχανᾶς σήκωσε τὴν Σάμο στὸ πόδι, σφάζοντας Τούρκους ἐμπόρους ποὺ ἐφιλοξενοῦντο στὴν οἰκία τοῦ προύχοντος Καλούδη, στὸ Βαθύ, κηρύσσοντας στὴν πραγματικότητα τὴν ἐπανάστασιν καὶ στὴν Σάμο.
Παρὰ τὶς διαμαρτυρίες τῶν Τούρκων τῆς Δωδεκανήσου, καθὼς καὶ τῶν λοιπῶν προεστῶν τῆς Σάμου, ὁ Κωνσταντῖνος Λαχανᾶς κατάφερε νὰ ἐπικρατήσῃ γιὰ λίγες ἀκόμη ἡμέρες, ἔως ὅτου στὶς 24 Ἀπριλίου τοῦ 1821 ἔφθασε ὁ Λυκοῦργος Λογοθέτης, ἐπίσημος ἀπεσταλμένος τοῦ Ἀλεξάνδρου Ὑψηλάντου, γιὰ νὰ ἐπιληφθῇ τῶν ἐπαναστατικῶν ἀγώνων τῆς νήσου.

Στὶς 26 Ἀπριλίου πλέον ἡ Σάμος, μὲ τοὺς σαράντα περίπου χιλιάδες κατοίκους της, ἦταν ἐλευθέρα.  Ὁ Λογοθέτης κατάφερε νὰ ὀργανώσῃ τὰ πάντα, σὲ πολιτικὸ καὶ στρατιωτικὸ ἐπίπεδον, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ παραμείνῃ ἐλευθέρα ἔως τὸ πέρας ὅλων τῶν ἀγώνων.

Ἡ Σάμος, μὲ τοὺς μεγάλους κι ἐπιτυχεῖς ἀγῶνες της κατὰ τὴν διάρκεια τῆς Ἐπαναστάσεως τοῦ 1821, δὲν ἐπέτυχε ὅμως νὰ ἐνωθῇ μὲ τὴν Ἑλλάδα, ἐφ΄ ὅσον κάτι τέτοιο δὲν θὰ μποροῦσε νὰ ἐξυπηρετήσῃ τὸν μικρὸ ἐθνικὸ κορμό, ποὺ μᾶς …ἐπέτρεψαν οἱ …«σύμμαχοί» μας νὰ «ἀπελευθερώσουμε».
Παρ’ ὅλα αὐτά, ἐφ΄ ὅσον στὴν πραγματικότητα ἐπρόκειτο γιὰ τὰ ὁλίγα ἐκεῖνα ἑλληνικὰ ἐδάφη ποὺ ἀπὸ τὴν πρώτη στιγμὴ τῆς ἀπελευθερώσεώς τους παρέμειναν ἀπελευθερωμένα, ὁ σουλτᾶνος τὸ 1832 ὑπεχρεώθη νὰ ἀναγνωρίσῃ ἕνα ἰδιότυπον καθεστὼς γιὰ τὴν νῆσο. Ἀνεκηρύχθη σὲ Ἡγεμονία, ὑποτελὴς στὸν σουλτᾶνο, μὲ ἡγεμόνα χριστιανὸ καὶ διοριζόμενον μὲν ἀπὸ τὸν σουλτᾶνο, ἀλλὰ σαφῶς ὑπὸ διαφορετικὸ καθεστὼς ἐλευθεριῶν γιὰ τοὺς Σαμίους. Ἀπὸ τὸ 1834 καὶ μετά, μὲ τὴν μέριμνα τῶν «Μεγάλων Δυνάμεων», ἡ Ἡγεμονία τῆς Σάμου ἐθεωρεῖτο ὡς ἡμιανεξάρτητος.

Οἱ ἡγεμόνες τῆς Σάμου, ἐφ΄ ὅσον διῳρίζοντο ἐκ τοῦ σουλτάνου, συχνὰ δὲν ἦσαν ἀρεστοὶ στοὺς Σαμίους, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ …ἐπιστρέφονται ὅπως ἦλθαν. Ὅμως οὔτως ἤ ἄλλως, μία νῆσος ποὺ εἶχε ἀπὸ μόνη της ἀπελευθερωθῆ ἀξίωνε νὰ διαχειρισθῇ τὴν ἐλευθερία της ὅπως ἐξυπηρετοῦσε τοὺς κατοίκους της κι ὄχι ὅπως ἐξυπηρετοῦσε ἄλλους.
Πρὸς τοῦτο, λίγο πρὸ τῆς ἐνάρξεως τῶν Βαλκανικῶν πολέμων, ὁ Ἀνδρέας Κοπάσης, ἡγεμὼν τῆς Σάμου, ἐφ΄ ὅσον τὸ κλίμα ἦτο φιλοπόλεμον, ὑπὸ τὸ πρόσχημα τοῦ φόβου τῆς ἀποβάσεως ἑλληνικῶν στρατευμάτων στὴν νῆσο ἤ ἐπαναστατικῶν ἐπιχειρήσεων, ἔλαβε σημαντικὲς στρατιωτικὲς ἐνισχύσεις ἀπὸ τὸν σουλτάνο τὸ 1908, κάτι ποὺ τελικῶς λειτούργησε εἰς βάρος του, ἐφ΄ ὅσον οἱ Σάμιοι ἠξίωναν ἄλλον τρόπο διακυβερνήσεως, βάσει τῶν συνθηκῶν τῆς Ἡγεμονίας. Ἐσημειώθησαν σοβαρὲς ἐντάσεις, ταραχὲς καὶ προσπάθειες ἀνατροπῆς του, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ ἐνισχύσῃ ἀκόμη περισσότερο τὴν φρουρὰ τῆς νήσου.
Ὁ φιλοτουρκισμός του δέ, σὲ συνδυασμὸ μὲ τὶς τυραννικές του μεθόδους, ἦταν ἡ κυρία ἀφορμὴ τῆς δολοφονίας του, στὶς 9 Μαρτίου τοῦ1912, στὸ Βαθύ, ἀπὸ τὸν Σταῦρο Μπαρέτη, Μακεδόνα, ἀνήκοντα στὴν παράταξιν τοῦ Θεμιστοκλέους Σοφούλη.
Μετὰ τὴν δολοφονία τοῦ Κοπάση, ἀπὸ τὴν Πύλη, διῳρίσθη ὡς πρίγκηψ ὁ Γρηγόριος Βεγλερής, ὁ ὁποῖος, μὲ ἐπὶ πλέον ἐνισχύσεις ἀπὸ τὰ Μικρασιατικὰ παράλια, προσπάθησε νὰ διατηρήσῃ τὸ καθεστὼς τῆς Ἡγεμονίας.

Ὁ Θεμιστοκλῆς Σοφούλης ἐπέστρεψε ἀπὸ τὴν ἐξορία του στὴν Σάμο, συνοδευόμενος ἀπὸ ἔνοπλες δυνάμεις, γιὰ νὰ ἀναλάβῃ τὴν διοργάνωσιν τῶν Σαμίων, στὶς 7 Σεπτεμβρίου τοῦ 1912.
Ἀπεβιβάσθη στὸν Μαραθόκαμπο κι αὐτομάτως ἐκήρυξε τὴν ἐπανάστασιν τῆς Σάμου.

Στὸ Καρλόβασι, μὲ τὸ ποὺ ἔγινε γνωστὴ ἡ ἄφιξις τοῦ Σοφούλη, ἑκατοντάδες ἐνόπλων συνεκεντρώθησαν καὶ προέβησαν σὲ συλλαλητήριον. Ὁ Σοφούλης καὶ ὁ συνεργάτης του Ἐμμανουὴλ Βλιάμος, μετὰ τὶς ὁμιλίες τους, ἐνθουσίασαν τὰ πλήθη καὶ τελικῶς, διὰ βοῆς, ἐνεκρίθη ψήφισμα ἀνεξαρτησίας τῆς Σάμου.
Στοὺς Μυτιληνιούς, ὅπου ὁ Σοφούλης ἀρχικῶς διατηροῦσε τὸ στρατηγεῖον του, ἑκατοντάδες ἔνοπλοι συνετάχθησαν μαζύ του. Οἱ συγκρούσεις πλέον ἦσαν ἀναπόφευκτες.

Οἱ Τοῦρκοι στὸ μεταξύ, ἐνισχυμένοι μὲ πυροβολικό, στὸ Παλαιόκαστρον (θέσις Μπαϊρακτάρη) κτυποῦσαν τὶς θέσεις τῶν ἐνόπλων τοῦ Σοφούλη, ὁ ὁποῖος μετέφερε στὸ μεταξὺ τὴν ἕδρα του στὴν θέσιν «Βρύση τοῦ Ζερβοῦ», πρὸ κειμένου νὰ ἐπιβλέπῃ καλλίτερα τὶς ἐπιχειρήσεις.
Οἱ ἄνδρες τοῦ Σοφούλη, μὲ ἀρκετὲς ἀπώλειες, ἀπείλησαν σοβαρὰ τὶς τουρκικὲς θέσεις, ὅταν τελικῶς ἀπεφασίσθη πενθήμερος ἀνακωχή, μὲ παρέμβασιν τοῦ Ἄγγλου προξένου Λούη Μάρκ, ἀπὸ τὶς 13 Σεπτεμβρίουἔως καὶ τὶς 18 Σεπτεμβρίου, ἐφ΄ ὅσον συνεφωνήθη ἡ ἀπομάκρυνσις τῶν ὀθωμανικῶν δυνάμεων.

Στὸ μεταξὺ οἱ Σάμιοι ἀπὸ τὰ ἀνατολικὰ καὶ δυτικὰ τῆς νήσου, ὑπὸ τὸ κράτος τοῦ φόβου, κατέφυγαν στὸ Βαθύ. Οἱ Τοῦρκοι, πίσω τους, ἐπυρπόλησαν τὶς οικίες καὶ τὰ ὑπάρχοντά τους, καθὼς καὶ ὅλες τὶς σοδειές τους.
Παρεμβαίνοντες οἱ πρόξενοι τῶν Μεγάλων Δυνάμεων πείθουν τὸν Βεγλερὴ νὰ ἀναχωρήσῃ καὶ νὰ ἐγκαταλείψουν τὴν Σάμο τὰ στρατεύματά του. Ἀπὸ τὶς 18 Σεπτεμβρίου τοῦ 1912 (ἔως καὶ τὶς 10 Ὀκτωβρίου) ὁ Βεγλερὴς καὶ οἱ τουρκικὲς δυνάμεις ἐγκατέλειπαν σταδιακῶς τὴν νῆσο.
Στὶς 19 Σεπτεμβρίου ἡ Σάμος ἀνεκηρύχθη ἐλευθέρα, ἄν καὶ ἀκόμη δὲν εἶχε διεθνὴ ἀναγνώρισιν αὐτὴ ἡ προκήρυξις.

Λίγες ἡμέρες ἀργότερα, στὶς 5 Ὀκτωβρίου τοῦ 1912, ὁ ἑλληνικὸς στρατὸς εἰσέβαλε στὴν Θεσσαλία, συμμετέχοντας στὴν ἔναρξιν τῶν Βαλκανικῶν πολέμων. 500 ἐθελοντὲς Σάμιοι τὸν Νοέμβριο τοῦ 1912, ἔφθασαν στὸν Πειραιᾶ, μὲ ἐπὶ κεφαλῆς τὸν Σοφούλη, γιὰ νὰ ἐνισχύσουν τὶς ἑλληνικὲς δυνάμεις, ἀλλὰ καὶ γιὰ νὰ ὁλοκληρωθοῦν οἱ διαδικασίες ἐνώσεως τῆς Σάμου μὲ τὴν Ἑλλάδα.
Σοφούλης καὶ Βενιζέλος συμφωνοῦν ἀπολύτως (ἄν καὶ ὁ Βενιζέλος δὲν ἤθελε ἀκόμη ἐπίσημες ἀνακοινώσεις) καὶ στὶς 10 Νοεμβρίου τοῦ 1912 ὁ Σοφούλης ἐπέστρεψε στὴν Σάμο γιὰ νὰ ἀνακοινώσῃ, τὴν ἐπομένη, τὴν Ἕνωσιν τῆς Σάμου μὲ τὴν Ἐλλάδα, ἐνᾦ ταὐτοχρόνως ἐνημερώνεται ὁ Βεγλερὴς γιὰ νὰ ἀναχωρήσῃ.
Ἀπὸ ἐκείνην τὴν ἡμέρα, τῆς 11ης Νοεμβρίου τοῦ 1912, ἡ Σάμος θεωρεῖται τμῆμα τῆς ἑλληνικῆς ἐπικρατείας, ἀλλὰ ἀπαιτεῖται ἐπὶ πλέον καὶ ἡ διεθνὴς νομιμοποίησις αὐτῆς τῆς Ἑνώσεως.

Οἱ νίκες τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ στὰ πεδία τῶν μαχῶν, καθὼς καὶ τοῦ ἑλληνικοῦ στόλου στὸ Αἰγαῖον Πέλαγος, κι ἐν ὅσῳ ἐξελίσσοντο οἱ συνομιλίες, διεθνοῦς ἐπιπέδου, γιὰ τὴν συνθηκολόγησιν, συμπαρισταμένου τοῦ λαοῦ, ποὺ ἐνίσχυε τὴν Ἕνωσιν μὲ τὰ συλλαλητήριά του, ἐπέβαλον στὴν κυβέρνησιν Βενιζέλου νὰ ἐπιταχύνῃ τὶς διαδικασίες Ἑνώσεως μὲ τὴν Σάμο. Πρὸς τοῦτο ἀπεφασίσθη νὰ ἀποσταλλῇ τὸ θωρηκτὸν «Σπέτσαι» (συνοδευόμενον ἀπὸ τὸ ἐμπορικὸν «Θεσσαλία», ἐπὶ τοῦ ὁποίου ἐπέβαινε μία διλοχία) στὶς 2 Μαρτίου (15 Μαρτίου) τοῦ 1913 στὴν Σάμο.
Τὴν 1η Μαρτίου τοῦ 1913 πράγματι τὸ «Σπέτσαι» εἰσῆλθε στὸν λιμένα τοῦ Βαθέως καὶ τὴν ἐπομένη, ἐφ΄ ὅσον ἀπεβιβάσθη τμῆμα ἑλληνικοῦ στρατοῦ, ἀνεκηρύχθη, ἐπισήμως, ἡ Ἕνωσις τῆς Σάμου μὲ τὴν Ἑλλάδα.

Τὴν ἰδίαν ἡμέρα, ἔξω ἀπὸ τὴν Σάμο, περιέπλεαν τὸ «Νίκη» καὶ τὸ «Βέλος», προερχόμενα ἐκ τῆς Χίου, γιὰ νὰ δοθῇ στὴν ὀθωμανικὴ πλευρά, τὸ ὁριστικὸν μήνυμα τῆς Ἑνώσεως.

Φιλονόη

Σημείωσις

Τὸ 1908, μετὰ ἀπὸ σύγκρουσιν δύο ἐπιφανῶν τῆς Σάμου οἰκογενειῶν, τῆς οἰκογενείας Σοφούλη καὶ τῆς οἰκογενείας Χατζηγιάννη, πρωτοστατούντων τῶν Θεμιστοκλέους Σοφούλη καὶ Ἰωάννου Χατζηγιάννη, μὲ κεντρικὸ θέμα συγκρούσεως τὴν Ἕνωσιν ἤ τὴν μὴ Ἕνωσιν μὲ τὴν Ἑλλάδα, ὁ Σοφούλης διέφυγε τῆς Σάμου, καταφεύγοντας στὴν Ἀθήνα, ἐν ὅσῳ μία δίκη (παρῳδία χαρακτηρίζεται) τὸν κατεδίκαζε εἰς θάνατον.
Ἐπέστρεψε δὲ στὴν Σάμο κατόπιν τῆς δολοφονίας τοῦ τότε πρίγκιπος τῆς Σάμου Ἀνδρέα Κοπάση, ἀπὸ συνεργάτη του.
Μέ τί ὅμως ἐπέστρεψε;

Ἡ ἄφιξις Σοφούλη στὴν Σάμο, στὶς 7 Σεπτεμβρίου τοῦ 1912 μᾶς ἀποκαλύπτει μία σοβαρὴ λεπτομέρεια…
Ἕνα γαλλικὸ καταδρομικό, τὸ «Bruix» μετέφερε τὸν Σοφούλη καὶ τοὺς ἐνόπλους του στὴν Σάμο.
(Ἕνα γαλλικὸ καταδρομικὸ ἀποδεικνύει, πέραν πάσης ἀμφιβολίας, τὴν σύμπραξιν καὶ ὑποστήριξιν τῶν Γάλλων!!! Ἕνα καταδρομικὸ δὲν εἶναι πλοῖον ἀναψυχῆς, δίχως ὑποχρέωσιν ἀναφορᾶς γιὰ τὰ ταξείδια του!!! Ἡ Γαλλία εὐλογοῦσε!!!)
Αὐτὴ ἡ λεπτομέρεια ἀποκαλύπτει πὼς ἡ Ἕνωσις τῆς Σάμου μὲ τὴν Ἑλλάδα ἐπίσης δὲν ἀπεφασίσθη ἐκ τοῦ Βενιζέλου ἤ τοῦ Σοφούλη ἤ τῶν Σαμίων.
Ἦταν τμῆμα τῶν ὅλων ἐπιχειρήσεων τοῦ διαμελισμοῦ τῆς ὀθωμανικῆς αὐτοκρατορίας.
Μᾶς …«ἔδωσαν» τὴν Σάμο γιὰ νὰ προσχωρήσουμε στὴν Entente καὶ στὸν Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Ἄλλως τὲ ὁ Σοφούλης ἦταν ἀπὸ τοὺς ὑπουργοὺς τῆς κυβερνήσεως Βενιζέλου, μετὰ τὸ πραξικόπημα τῆς Θεσσαλονίκης, ποὺ ἀπολύτως ἐκβιαστικὰ καὶ ἀπολυταρχικὰ καὶ ἄνευ συναινέσεως τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ, μᾶς ὑπεχρέωσε νὰ συμμετάσχουμε στὸ ἔγκλημα τῆς Μικρασιατικῆς Ἐκστρατείας, νὰ ὑποστοῦμε τὴν Μικρασιατικὴ Καταστροφή, τὴν ὁποίαν ἀκόμη πληρώνουμε, καὶ νὰ δόσουμε τὰ σχετικὰ συγχωροχάρτια στὸν …«ἐθνάρχη» Βενιζέλο, νομιμοποιώντας ἕνα ἀπὸ τὰ μεγαλύτερα ἐγκλήματα κατὰ τοῦ Ἔθνους.

Πληροφορίες ἀπό:

«Ἡ Ἐπανάστασις τοῦ ’21», Φωτιάδης Δημήτριος
«Ἡ Ἑλληνικὴ Ἐπανάστασις», Κόκκινος Διονύσιος
«Ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους», Ἐκδοτικὴ Ἀθηνῶν«Πολιτικὴ ἱστορία τῆς νεωτέρας Ἑλλάδος» τοῦ Σπυρίδωνος Μαρκεζίνη.
βαλκανικοὶ πόλεμοι

εἰκόνα

τὸ ἀντίγραφον ἐκ τῆς ἀποφάσεως τῆς συνελεύσεως ἀπὸ ἐδῶ.

Ἡ εἰκόνα ἀπὸ τὴν ἄφιξιν τοῦ Σοφούλη ἀπὸ ἐδῶ.

Ο καλόγερος που ξεχώρισε από το πλήθος

Ο Ντοστογιέφσκι είχε πει γι' αυτόν ότι είναι ένας άνθρωπος που σου παίρνει τη βούληση και την ψυχή και σου τις κάνει δικές του.
Γιος χωρικού, γεννήθηκε το 1871 στις παγωμένες στέπες του Ποκρόβσκοε, ενός χωριού χαμένου στα βάθη της Σιβηρίας.  Πέρασε σκληρά παιδικά χρόνια δουλεύοντας ως αγρότης και ως καροτσέρης, ενώ γρήγορα,όπως λέγεται, έγινε δημοφιλής στη μικρή κοινότητα του χωριού του και των περιχώρων για το πλήθος των σκανδάλων όπου πρωταγωνιστούσε, γεγονός που του προσέδωσε και την επωνυμία Ρασπούτιν που στην Σιβηρική αργκό σημαίνει ακόλαστος.  Ωστόσο, η άτακτη αυτή ζωή του δε θα τον εμποδίσει από το να παντρευτεί μια χωρική, την Φιόντροβνα Ντουμπρόβιν, με την οποία θα αποκτήσει τρία παιδιά, τις Μαρία και Βαβάρα, και τον Ντιμίτρι.

Ο Ρασπούτιν δεν είναι όμως ακριβώς ο τύπος του ανθρώπου που θα παραμείνει καρφωμένος αιώνια στο μικρό χωριουδάκι.  Η δίψα του να φτάσει ψηλά είναι όλο και πιο έντονη.  Η ευκαιρία γι' αυτόν θα παρουσιαστεί στα τριαντα τρία του, όταν θα συνοδεύσει με το κάρο του έναν δόκιμο μοναχό στο μοναστήρι του Βερχοτούρι.  Ο νεαρός μοναχός, κατά τη διάρκεια του ταξιδιού εντυπωσιάστηκε από τη ζωηρότητα του πνεύματος του Ρασπούτιν σε τέτοιο σημείο που του πρόσφερε την πιθανότητα να παραμείνει στο μοναστήρι για αρκετούς μήνες.  Το μοναστήρι του Βερχοτούρι απαρτίζονταν από επαναστάτες μοναχούς που υπάκουαν στο αιρετικό δόγμα των Κλύστυς.  Το δόγμα αυτής της αίρεσης έβλεπε στην ευδαιμονία του πνεύματος και την είσοδό του στον παράδεισο μετά τον θάνατο.  Για το λόγο αυτό διοργάνωναν παράξενες τελετές σε απομακρυσμένες περιοχές μέσα στη φύση.  Λεγόταν μάλιστα ότι κατά τη διάρκεια της νύχτας, γυναίκες και άντρες χόρευαν και τραγουδούσαν ενώ ταυτόχρονα μαστίγωναν αλύπητα ο ένας τον άλλο, και για να κλείσουν τις τελετές κυλιόντουσαν μανιωδώς στη γη, μέσα σε μια ολοκληρωτική έκσταση.

Μετά από μια μεγάλη παραμονή στο μοναστήρι, ο Ρασπούτιν ένιωσε μέσα του ότι το είχε επιλέξει ο Κύριος και ότι θα όφειλε πλέον να γυρίζει τον κόσμο διαδίδοντας τον ορθό λόγο.  Ήταν ακριβώς την εποχή που το είδος αυτό του παραδοσιακά Ρώσικου μυστικισμού βρισκόταν σε μεγάλη έξαρση και έβλεπες όλο και πιο συχνά ανθρώπους κάθε ηλικίας να εγκαταλείπουν τις οικογένειες και τα μέρη τους σαλπάροντας για το άγνωστο με σκοπό να διδάξουν τον ορθό λόγο του θεού.  Οι άνθρωποι αυτοί είχαν ονομαστεί Στρανίκις, διέσχιζαν τη Ρωσία από το ένα της χωριό στο άλλο, κρύβονταν από την αστυνομία, αλλά έβρισκαν πάντα ένα πιάτο φαϊ και φιλοξενία στα σπίτια των χωριατών.   

Επιτυχία στην επιτυχία, ο Ρασπούτιν απέκτησε τη φήμη ανθρώπου που κάνει θαύματα, και η φήμη του έφτασε μέχρι τα  πιο υψηλά κλιμάκια της ρωσικής Εκκλησίας.  Εκεί, οι άνθρωποι της εκκλησίας τον συμβούλεψαν να κατέβει μέχρι την Αγία Πετρούπολη (το μετέπειτα Στάλιγκραντ).  Είναι η ώρα του μεγάλου θριάμβου!  Ο Ρασπούτιν βλέπει να έχει υποσκελίσει όλον τον κόσμο, από τους χαμηλόβαθμους ιερείς μέχρι τους αλαζόνες αρχιερείς.  Ακόμα και ο πατήρ Κρονστάντ,  ο πιο άγιος ιερέας της Ρωσίας, είναι πεπεισμένος ότι ο άνθρωπος αυτός φέρει μια θεϊκή σπίθα μέσα του.
Στα 1906, τον παρουσιάζουν στο παλάτι του Τσάρου της Ρωσίας.
Πολύ γρήγορα γίνεται αποδεκτός από την αυλή του Τσάρου και αποκτά κάποια γερά στηρίγματα που ακούνε στο όνομα του δούκα Νίκολας Νικολάογιεβιτς και των δουκισσών Μιλίζα και Αναστασία Μοντενέγκρο.  Ένα βράδυ, η δούκισσα Μιλίζα ρωτά τον Ρασπούτιν εάν μπορεί να θεραπεύσει με βεβαιότητα την αιμοφιλία και αυτός απαντά ναι.  "Γνωρίζω αυτή την ασθένεια.  Προέρχεται από τις γυναίκες αλλά χτυπά μόνο τους άντρες.  Οι αιμορραγίες που προκαλούνται είναι πραγματικά τρομακτικές αλλά υπάρχει τρόπος να τις σταματήσεις".  Τον ρωτά λοιπόν εάν μπορεί να θεραπεύσει τον τσαρίγεβιτς, το γιο του Τσάρου, που έχει χτυπηθεί από την τρομακτική ασθένεια.  Για άλλη μια φορά, απαντά ναι.
Η δούκισσα εξηγεί στον Τσάρο ότι υπάρχει επιτέλους τρόπος να βάλουν τέλος στις αγωνίες τους και να σώσουν το μονάκριβό τους παιδί.  Η αιμοφιλία είναι μια πάθηση που δεν επιτρέπει στο αίμα να πήξει, με αποτέλεσμα, η παραμικρή γρατζουνιά να προκαλεί ακατάσχετη αιμορραγία επιφέροντας ακόμη και το θάνατο.  Οι γονείς ζουν λοιπόν ακατάπαυστα μέσα σ' έναν διαρκή φόβο.  Καχύποπτος, ο Τσάρος Νίκολας ο 2ος ζητά τη γνώμη του επισκόπου Θεοφάνη του οποίου η απάντηση είναι ξεκάθαρη:

"Η Μεγαλειότητές σας θα είχαν μεγάλο όφελος αν τον άκουγαν διότι είναι η φωνή της γης Ρωσίας που μιλά από το στόμα του.  Γνωρίζω όλα όσα του καταλογίζουν.  Ξέρω ποιες είναι οι αμαρτίες του, ξέρω ότι είναι πολλές και τις περισσότερες φορές απεχθείς.  Όμως υπάρχει μέσα του μια τόσο μεγάλη δύναμη μετάνοιας και μια τέτοια αγαθή πίστη στην ουράνια ευσπλαχνία που σχεδόν θα εγγυούμουν την αιώνια σωτηρία του.  Μετά από κάθε μετάνοια είναι τόσο καθαρός όσο το παιδί που μόλις βαπτίστηκε.  Φαίνεται καθαρά ότι ο Θεός τον ευνοεί".
Πράγμα περίεργο, μυστήριο, ο Ρασπούτιν ανακουφίζει το παιδί από τις αιμορραγίες.  Από εκείνη τη στιγμή  ο Ρασπούτιν γίνεται ο Στάρετζ, δηλαδή ο πατέρας.
Εδώ να σημειώσουμε ότι, όπως έχουν τονίσει πολλοί μελετητές της ζωής του Ρασπούτιν, ο άνθρωπος αυτός φαίνεται ότι είχε αναπτύξει σε υπερβολικά μεγάλο βαθμό κάποιες δυνάμεις που όλοι  ίσως έχουμε μέσα μας αλλά που δεν είμαστε για κάποιο λόγο ικανοί να κατεργαστούμε.  Αυτό που πρέπει να συνέβαινε με τον Ρασπούτιν ήταν ότι θεράπευε γιατί πίστευε πραγματικά βαθιά μέσα του πως θεράπευε με τη βοήθεια του Ιησού.  Εκείνο που χαρακτήριζε τις "θεραπείες" του -οι οποίες απ' ότι λεγόταν πρέπει να ήταν πολλές-  ήταν το να γονατίζει δίπλα στο κρεβάτι του αρρώστου και να προσεύχεται.  Με την προσευχή πρέπει να κατάφερνε να δημιουργεί μέσα του μια αισιοδοξία ότι μπορούσε να επιτύχει τη θεραπεία, αντλούσε από μέσα του αυτή τη υπερχειλίζουσα εσωτερική ανακούφιση και μπορούσε πάνω απ' όλα να την εξωτερικεύσει πάνω στον ασθενή, πετυχαίνοντας έτσι να τον θεραπεύσει.
Από δω και πέρα τίποτα δεν μπορεί να τον σταματήσει, είναι πλέον το πιο σημαντικό πρόσωπο στη Ρωσία, όλοι καταφθάνουν έξω από το σπίτι του για να τον δουν.  Το σπίτι του φυλάσσεται από εικοσι τέσσερις πράκτορες της μυστικής υπηρεσίας.  

Έχει φτάσει τώρα η σειρά των γυναικών.  Συμπεριφέρεται ανοιχτά μαζί τους χωρίς να τον ενδιαφέρει τι λένε οι άλλοι γύρω του.  Η παρουσία των γονέων ή των συζύγων δίπλα τους δε δείχνει να τον προβληματίζει.  Άλλωστε, σπανίως κάποιος δείχνει να έχει θυμώσει με τα καμώματά του.  Πολλοί τον φοβούνται, γι' αυτό και το λούζουν με κολακείες και καλοπιάσματα.  Όταν τον κατηγορούσαν για τις ιδιαίτερές του σχέσεις με τις γυναίκες, αυτός απαντούσε ότι δεν έφταιγε αυτός, πολλοί ήταν οι άνθρωποι με κύρος που του έριχναν στην αγκαλιά τις ερωμένες ή τις ίδιες τους τις γυναίκες.  Αυτές, άλλο που δε ζητούσαν, διατηρούσαν ερωτικές σχέσεις μαζί του, με τη συγκατάθεση των εραστών ή των συζύγων τους.
Η Τσαρίνα είναι γοητευμένη από τον άνθρωπο που έσωσε το παιδί της, κυνηγάει όποιον τολμά να τον κριτικάρει.  Του εμπιστεύεται κάποια κρατικά μυστικά, κάποιοι μάλιστα λένε ότι κοιμάται μαζί του.

Μόλις που τη γλιτώνει από μια απόπειρα δολοφονίας εις βάρος του από μια ιερόδουλη που του καρφώνει μια μαχαιριά στο στομάχι ουρλιάζοντας θάνατος στον Αντίχριστο!   Ο Ρασπούτιν θα μείνει μεταξύ ζωής και θανάτου για πολλές εβδομάδες όμως η εκπληκτική του φυσική κατάσταση εντέλει θα τον γλιτώσει.
Είναι πλέον παραπάνω ισχυρός απ' ότι θα' πρεπε, είναι εκείνος που κάνει κατά κάποιον τρόπο κουμάντο στη Ρωσία.  Ο αδύνατος χαρακτήρας που απαντά στο όνομα Τσάρος Νικόλαος ο 2ος δεν μπορεί να του αντισταθεί.  Ο Ρασπούτιν είναι ενήμερος για όλες τις υποθέσεις της κυβέρνησης, τίποτα δεν του διαφεύγει, μπορεί μάλιστα και διορίζει δικούς του ανθρώπους στην κυβέρνηση.
Κάποιοι αριστοκράτες παίρνουν την απόφαση να βγάλουν από τη μέση τον όλο και πιο επικίνδυνο άνθρωπο.  Ανάμεσά τους βρίσκεται ένας 28χρονος, ο πρίγκιπας Γιουσσούπωφ.
Στην αυτοκρατορική αυλή, η ελίτ της αριστοκρατίας γκρινιάζει για τα προνόμια που απέκτησε απότομα αυτός ο νεόφερτος.  Η φήμη δε θ' αργήσει να κυκλοφορήσει ότι ο Ρασπούτιν, εν μέσω Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, είναι γερμανός πράκτορας.  Τα σκάνδαλα που τον αναμειγνύουν σε ακολασίες όπου ακούγονται γνωστά γυναικεία ονόματα της υψηλής κοινωνίας, αποτελούν ισχυρό πλήγμα για τη ρωσική αριστοκρατία.  Αρχίζουν να πλέκονται διάφορες συνωμοσίες εις βάρος της ζωής του σιβηριανού μοναχού.  Μια από αυτές, εκεί που όλοι πίστευαν ότι ο Ρασπούτιν ήταν εφτάψυχος όπως οι γάτες, θα φέρει το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Στις 30 Δεκεμβρίου, στο Πέτρογκραντ, ο Ρασπούτιν είναι καλεσμένος για δείπνο στο σπίτι του πρίγκιπα Γιουσσούπωφ. Θα παραβρίσκονται και άλλοι δύο άνθρωποι, μέλη της συνωμοσίας κι' αυτοί, ο βουλευτής της άκρας δεξιάς Πουρίσσκεβιτς και ο δούκας Πάβλοβιτς.
Το σχέδιο ήταν απλό, θα  τον δηλητηρίαζαν.  Κατά τη διάρκεια του δείπνου, καθώς ο πρίγκιπας έτρωγε με το μοναχό και οι άλλοι περίμεναν κρυμμένοι στον επάνω όροφο, σερβιρίστηκαν πολλά πικάντικα πιάτα στον Ρασπούτιν, τρία γλυκά σοκολάτα και κρασί, πολύ κρασί.  Μέσα στα γλυκά και στο κρασί είχαν βάλει κυάνιο, ικανό να σκοτώσει σύμφωνα με τα λεγόμενα του πρίγκιπα δέκα ανθρώπους.  Μόλις τελειώνει το δείπνο, ο Ρασπούτιν που καταβρόχθησε τα φαγητά χωρίς να μοιάζει ενοχλημένος από κάτι, αρχίζει να ζητά κι' άλλο κρασί, λέγοντας ότι τον καίει το στομάχι του και ότι δεν μπορεί να αναπνεύσει με ευκολία.  Πίνει πολύ κρασί , το πίνει πολύ γρήγορα και νιώθοντας κάπως μελαγχολικός ζητά από τον Γιουσσούπωφ να του τραγουδήσει με τη συνοδεία κιθάρας κάποια τσιγκάνικα κομμάτια.
Πράγματι ο πρίγκιπας κάνει ό,τι του λέει και ο Ρασπούτιν δείχνει να απολαμβάνει τις νότες των τραγουδιών.  Στις τρεις το πρωί τελικά, καθώς ο Ρασπούτιν δείχνει να τον έχει πιάσει υπνηλία, ο Γιουσσούπωφ ανεβαίνει στον επάνω όροφο να ζητήσει συμβουλές από τους φίλους του.  Στην αρχή σκέφτεται να τον στραγγαλίσει, θα κατέβει όμως με ένα πιστόλι και θα τον πλησιάσει.  Ο Ρασπούτιν εξακολουθεί να είναι ζωντανός.  Ο Γιουσσούπωφ του δείχνει έναν κρυστάλλινο εσταυρωμένο, του λέει να προσευχηθεί και τη στιγμή που ο μοναχός πηγαίνει να κάνει το σταυρό του, τον πυροβολεί στο στήθος.  Ο Ρασπούτιν πέφτει κάτω.  Καταφθάνουν και οι συνεργοί, εξετάζουν το πτώμα, βγαίνουν έξω από το δωμάτιο και κλειδώνουν την πόρτα.  Μετά από ώρα, ο πρίγκιπας πηγαίνει να ξαναδεί το πτώμα.  Κοιτάζει για το σφυγμό του, βεβαιώνεται ότι είναι νεκρός .  Τη στιγμή που ανοίγει την πόρτα για να βγεί από το δωμάτιο, ο Ρασπούτιν ανοίγει τα μάτια και "με αφρούς στο στόμα πετάγεται πάνω" προσπαθώντας να πνίξει τον Γιουσσούπωφ. Με "αίμα να κυλά από το στόμα του"  απειλεί τον πρίγκιπα: "Φελίξ, Φελίξ, θα τα πω όλα στην Τσαρίνα.."
Καταφέρνει να συρθεί έξω από το σπίτι.  Ο Γιουσσούπωφ τον πυροβολεί τέσσερις φορές και ο Ρασπούτιν πέφτει στο κεφαλόσκαλο.  Μεταφέρουν το πτώμα του πάλι μέσα.  Ο Γιουσσούπωφ θα διηγηθεί αργότερα: "το κεφάλι μου κόντευε να σπάσει, οι σκέψεις μου είχαν θολώσει.  Με έπνιγε η μανία και το μίσος.  Με έπιασε κάτι σαν κρίση.  Όρμησα πάνω του και και άρχισα να τον χτυπάω με ένα ρόπαλο από καουτσούκ, σα να με είχε πιάσει τρέλα".  Τυλίγουν στη συνέχει το πτώμα με ένα σεντόνι και το μεταφέρουν σ' ένα νησάκι στη Νέβα, το νησί Πετρόβσκι, και το πετούν πάνω από μια γέφυρα στην παγωμένη επιφάνεια ενός ποταμού, σφιχτά τυλιγμένο και δεμένο στο σεντόνι, ξεχνώντας όμως να του δέσουν βαρίδια. Υποχρεώνονται λοιπόν να κατέβουν πάνω στον πάγο που σκεπάζει το ποτάμι και να βρουν μια τρύπα απ' όπου και θα τον σπρώξουν από κάτω.
Εξαιτίας μιας μπότας που ξεχάστηκε πάνω στη γέφυρα, διατάσσεται έρευνα.  Ένας δύτης βουτά στο ποτάμι και ανεβάζει το πτώμα, παγωμένο και σκεπασμένο μ' ένα παχύ στρώμα πάγου.  Η αυτοψία θα δείξει τρία σημεία εισόδου σφαίρας, που είχαν διασχίσει την καρδιά, το λαιμό και τον εγκέφαλο.  Στο στομάχι θα βρεθεί "μια παχιά μάζα μαλακής μαυριδερής ουσίας", χωρίς αμφιβολία, το δηλητήριο.  Εκείνο όμως που είναι το πιο εκπληκτικό στην υπόθεση είναι το ότι η αυτοψία αποκάλυψε ότι ο Ρασπούτιν δεν πέθανε ούτε από το δηλητήριο, ούτε από τις σφαίρες, ούτε και από τις εγκεφαλικές κακώσεις που υπέστη από τα χτυπήματα με το ρόπαλο, τα οποία και του παραμόρφωσαν το πρόσωπο.  Η παρουσία νερού στα πνευμόνια δείχνει ότι ανέπνεε ακόμα τη στιγμή που ρίχθηκε στο ποτάμι.  Ο Ρασπούτιν πέθανε από πνιγμό ή από κρυοπάγημα.

Το διαβάσαμε από το: εδώ

2 Μαρτίου 1822. Ἡ μάχη τοῦ Γηροκομείου.

Στὶς 6 Ἰανουαρίου τοῦ 1821 ὁ Θεόδωρος Κολοκοτρώνης ἐπέστρεψε στὴν Πελοπόννησο ἀπὸ τὴν Ζάκυνθο κι ἀπὸ τότε, διαρκῶς, εὑρίσκετο σὲ μία κοπιώδη κατάστασιν μὲ στόχο νὰ κινητοποιήσῃ τοὺς Ἕλληνες, νὰ συγκεντρώσῃ στρατεύματα, νὰ ἀντιμετωπίσῃ τοὺς δολιοφθορεῖς, νὰ σταθεροποιήσῃ τὴν πεποίθησιν στὴν ἐπανάστασιν, νὰ ἀντιπαλεύσῃ συκοφαντίες μὰ κυρίως νὰ διώξῃ ἀπὸ τὴν Πελοπόννησο τοὺς Τούρκους.

Πρῶτος του στόχος ἡ Τρίπολις.Σχεδὸν μόνος του ξεκίνησε τὴν πολιορκία της, στὶς ἀρχὲς τοῦ Ἰουνίου τοῦ 1821, ἀλλὰ στὸ πέρας αὐτῆς τῆς πολιορκίας, ὅλοι αὐτοὶ ποὺ «μυρίστηκαν» πλιάτσικο καὶ λάφυρα, ἔσπευσαν νὰ …γευθοῦν τὰ κέρδη ἀπὸ τὴν ἅλωσίν της, στὶς 23 Σεπτεμβρίου τοῦ 1821.
Μὰ παραλλήλως ὅλα τὰ φρούρια, ποὺ ἐξησφάλιζαν γιὰ τοὺς Τούρκους, ἐκ τῆς θαλάσσης, ἀσφαλὴ ἀνεφοδιασμό, ἔπρεπε νὰ πολιορκηθοῦν καὶ νὰ περάσουν στὸν ἔλεγχο τῶν Ἑλλήνων.
Κι ἐνᾦ προετοίμαζε τὴν πολιορκία τῆς Τριπόλεως, δίχως  νὰ ἔχῃ ἀκόμη ἀναγνωρισθῆ ἡ στρατηγική του δεινότης, ἐνίσχυε διαρκῶς τὶς πολιορκίες τῶν περιφερειακῶν φρουρίων μὰ καὶ κάθε πολεμικὴ ἐπιχείρησιν.

Ὑπὸ αὐτὲς τὶς συνθῆκες καὶ τὸ φρούριον τῶν Πατρῶν ἔπρεπε νὰ περάσῃ σὲ ἑλληνικὰ χέρια.
Μάλιστα ἐκεῖ εἰδικῶς, ὑπὸ τὸν Καρατζᾶ, ἔδειχναν νὰ ἐξελίσσονται καλῶς τὰ γεγονότα, ἀλλὰ στὶς 3 Ἀπριλίου τοῦ 1821 ὁ Γιουσοῦφ πασσᾶς τῆς Εὐβοίας, ἐνισχύοντας τοὺς ἐγκλείστους Τούρκους τοὺ φρουρίου τῶν Πατρῶν, ἐπετέθη μαζύ τους καὶ μὲ τὸ ἱππικό του στοὺς Ἕλληνες, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ ἐπέλθῃ ὁ πανικὸς καὶ ἡ σφαγή.
Ἡ μία ἀπὸ τὶς δύο ἐλεύθερες πολιτεῖες γονάτισε.

Ὁ Κολοκοτρώνης προετοίμαζε ὅμως, ἰδίως μετὰ τὴν ἅλωσιν τὴν Τριπόλεως, τὴν πολιορκία τῶν Πατρῶν, πολὺ προσεκτικά,  ἀλλὰ δὲν τοῦ ἐδίδετο τὸ ἐλεύθερον νὰ ἀρχιστρατηγεύσῃ ἔως τὶς 25 Ἰανουαρίου τοῦ 1822, ποὺ ἡ πτῶσις τοῦ Ἀλῆ πασσᾶ προεξοφλοῦσε τὴν ἀπελευθέρωσιν τῶν ὀθωμανικῶν στρατευμάτων ἀπὸ τὴν πολιορκία τῶν Ἰωαννίνων καὶ τὴν ἐπίθεσίν τους σὲ κάθε ἑστία ἐπαναστάσεως, στὴν Νότιο καὶ Κεντρικὴ Ἑλλάδα.
Τότε μόνον τοῦ ἐπετράπη νὰ ὁλοκληρώσῃ τὸ ἔργον του, ἐφ΄ ὅσον ὁ κίνδυνος τῆς ἐπιθέσεως τῶν ὀθωμανῶν μεγιστοποιήθηκε καὶ ἡ διατήρησις τῶν ἀπελευθερωμένων περιοχῶν ἦτο ἐπισφαλής.

Στήνοντας προσεκτικὰ τὰ στρατόπεδα γύρω ἀπὸ τὴν Πάτρα πλέον, ὁ Κολοκοτρώνης μποροῦσε νὰ ἐπιβλέπῃ καὶ νὰ ἐλέγχῃ ἀπὸ τὸ Σαραβάλι, κάθε πιθανὴ ἐπίθεσιν τῶν Τούρκων, νὰ τὴν προλαμβάνῃ ἤ νὰ τὴν ἀντιμετωπίζῃ.
Στὶς  26 Φεβρουαρίου, κατόπιν προσωπικῆς του παρεμβάσεως, στὴν μάχη τῆς Χαλανδρίτσας, ἐπέτυχε νὰ τραποὺν σὲ φυγὴ οἱ Τοῦρκοι, ἐνᾦ οἱ Ἕλληνες ἔσφιγγαν ἀκόμη περισσότερο τὸν κλοιὸ γύρω ἀπὸ τὴν Πάτρα.

Στὶς 2 Μαρτίου τοῦ 1822 πλέον τὰ στρατόπεδα τῶν Ἑλλήνων, κατόπιν διαταγῆς τοῦ Κολοκοτρώνη, μετεκινοῦντο πλησιέστερα τοῦ φρουρίου τῶν Πατρῶν.
Διετάχθησαν οἱ ὑπὸ τὸν Ζαΐμη, Πετμεζαῖοι, Λεχουρίτης καὶ Σαρδελιάνης, μὲ ὅλους τοὺς Καλαβρυτινούς, νὰ καταλάβουν τὸ Γηροκομεῖον, ποὺ ἀπεῖχε ἐλάχιστα ἀπὸ τὴν Πάτρα. Ὁ Ζαΐμης παρέμεινε στὸν Ὀμπλόν.
Ταὐτοχρόνως ὅμως δύναμις Τούρκων ἐκινεῖτο ἐπίσης πρὸς τὸ Γηροκομεῖον, προφανῶς γιὰ νὰ καταλάβῃ τὴν θέσιν.
Τότε κάποιος Θανάσης, ἀξιωματικὸς τοῦ φονευθέντος Καρατζᾶ, ἐπρόλαβε καὶ κατέλαβε μὲ ἑξῆντα Πατρινοὺς τὸ Γηροκομεῖο καὶ παραλλήλως ξεκίνησε νὰ πυροβολῇ κατὰ τῶν Τούρκων. Κατέφθασαν στὸ μεταξὺ καὶ οἱ Καλαβρυτινοί, ἀλλὰ ἐπίσης ἐκ τῶν Πατρῶν προσέτρεξαν κι ἄλλοι Τοῦρκοι καὶ ἡ μάχη ἐγενικεύθη.

Μὲ τὸ ἄκουσμα τῶν πυροβολισμῶν ἔσπευσαν γιὰ βοήθεια στοὺς Πατρινοὺς καὶ τοὺς Καλαβρυτινοὺς ὁ Πλαποῦτας, ὁ Γενναῖος Κολοκοτρώνης, καὶ ὁ σημαιοφόρος Νικόλαος Καραχάλιος, ὁ ὁποῖος καὶ ἔδωσε τὴν ἀναγκαία τροπὴ στὴν μάχη γιὰ νὰ ἐπικρατήσουν οἱ Ἕλληνες.
Ὁ Καραχάλιος φθάνοντας στὸ σημεῖον τῆς συμπλοκῆς ὅρμησε, κρατώντας τὴν σημαία του καὶ ἀκολουθούμενος ἀπὸ τοὺς ἄνδρες του. Ἕνα κτύπημα τῶν Τούρκων τὸν ζάλισε κι ἔπεσε. Οἱ Τοῦρκοι ἀλαλάζοντες, πιστεύοντες πὼς τὸν εἶχαν σκοτώση, ὁρμοῦν κατὰ τῶν Ἑλλήνων μὲ περισσότρεορ θάῤῤος, ἀλλὰ στὸ μεταξὺ ὁ Καραχάλιος συνῆλθε, ἀνέλαβε πάλι τὴν σημαία του καὶ ἐξηκολούθησε τὴν ἐπίθεσίν του ἀπὸ ἐκεῖ ποὺ τὴν διέκοψε.
Βλέποντας οἱ Τοῦρκοι τὸν Καραχάλιο ὄρθιο, σαστισμένοι ἀρχικῶς, ἄρχισαν νὰ ὑποχωροῦν σταδιακῶς, μὰ σιγὰ σιγὰ ἡ ὑποχώρισις ἐγενικεύθη καὶ οἱ Ἕλληνες ξεκίνησαν τὴν καταδίωξιν, ἔως ἔξω τῶν συνοικιῶν τῆς πόλεως τῶν Πατρῶν, ὅπου οἱ Τοῦρκοι ἔσπευσαν νὰ ὀχυρωθοῦν.

Ταὐτοχρόνως μὲ τὴν κατάληψιν τοῦ Γηροκομείου ὁ Κολοκοτρώνης μετεκίνησε ἀκόμη πλησιέστερα τῶν Πατρῶν τὰ σώματά του. Οἱ Κουμανιωταῖοι κατέλαβαν τὴν θέσιν Κυνηγοῦ, κοντὰ στὸ Γηροκομεῖον, ὁ Γεώργιος Σέκερης μὲ τοὺς Τριπολίτες του τὸν «ληνὸν τοῦ Σαϊταγᾶ», ὁ Γενναῖος τὸν Παλαιόπυργον, μαζὺ μὲ τὸν Τζαννέτον Χριστόπουλον, ὁ Λόντος μὲ τὸν Δημήτριος Μελετόπουλο τὰ Σελλά, ὁ Κωνσταντῖνος Πετμεζᾶς τὴν Ὀβρεάν, ἐνισχυόμενος ἀπὸ τοὺς ἐκεῖ εὐρσικομένους Κεφαλλῆνες.
Τὸν «ληνὸν τοῦ Ν. Λόντου» κατέλαβαν ὁ Ἀναγνώστης Παπασταθόπουλος μὲ τοὺς Πυργιῶτες του καὶ ὁ Ἰωάννης Πέτας μὲ τοὺς Ζακυνθίους του καὶ τοὺς Χριστόφορο Ζαχαριάδη καὶ Ἀποστόλη Κολοκοτρώνη.
Ὁ Κανέλλος Δηληγιάννης ἐτοποθετήθη στὸ Πουρναρόκαστρον καὶ ὁ Κολοκοτρώνης, μαζὺ μὲ τὸν Πλαπούτα, παρέμειναν στὸ Σαραβάλι.

Ἡ πολιορκία τῶν Πατρῶν ξεκινοῦσε!

Φιλονόη

Πληροφορίες ἀπό:

«Ἡ Ἐπανάστασις τοῦ ’21», Φωτιάδης Δημήτριος
«Ἡ Ἑλληνικὴ Ἐπανάστασις», Κόκκινος Διονύσιος

εἰκόνα

Έρευνα: Επτά πολιτικές οικογένειες της Ελλάδας που οι πρόγονοί τους συνεργάστηκαν με τους ναζί

Του Δημοσθένη Κούκουνα

Όπως ακριβώς τονίζω στο νέο βιβλίο μου “Τα ένοχα μυστικά της Κατοχής” (βλ. και το ιστολόγιο aera2012.blogspot.gr), που θα κυκλοφορήσει σύντομα, στα τελευταία χρόνια βιώνουμε ένα ιδιότυπο κατοχικό καθεστώς, που αν προχείρως συγκριθεί με την τελευταία ιστορική περίοδο κατά την οποία η χώρα μας τελούσε υπό ξενική κατοχή, μεταξύ 1941 και 1944, θα διαπιστώσουμε πολλές ομοιότητες. Ίσως η πιο σημαντική ομοιότητα είναι ότι κυρίαρχοι ήταν τότε, όπως και τώρα, οι Γερμανοί, λιγότερο ή περισσότερο εκλεπτυσμένοι. Το πιο ενδιαφέρον είναι όμως ότι πέριξ των κατακτητών τότε, όπως και τώρα συμβαίνει, λειτουργούσε ένα εγχώριο πολιτικοοικονομικό σύστημα με ποικίλες προεκτάσεις.
Η κλασική ρήση ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται, εδώ έχει μια αξιοπρόσεκτη εφαρμογή. Και επειδή η ιστορική αλήθεια είναι ανώτερη από κάθε επιμέρους πολιτική ή άλλη σκοπιμότητα, αξίζει να εμβαθύνουμε σε κάποιες άγνωστες πτυχές που θα έπρεπε να επισημανθούν. Δυστυχώς επειδή η σύγχρονη ιστορία, ιδιαίτερα δε η κρίσιμη δεκαετία 1940, έχει μέχρι σήμερα συστηματικά κακοποιηθεί ένθεν κακείθεν, πολλά είναι τα αξιοσημείωτα που έχουν αποκρυβεί ή διαστρεβλωθεί. Περισσότερο παρά ποτέ, τώρα είναι η ώρα να τα εντοπίσουμε, να τα μελετήσουμε με υπευθυνότητα, να τα δούμε με ανοιχτή ματιά και οπωσδήποτε ανεπηρέαστα από προκαταλήψεις ή σκοπιμότητες. Η άγνοια και η ημιμάθεια συνέβαλαν σε μια παραμόρφωση του πολιτικού συστήματος κατά τη μεταπολεμική περίοδο, με αποτέλεσμα να καταστεί αυτό ένα επικίνδυνο μόρφωμα για τη χώρα μας, που αδίστακτα οδήγησε τον λαό μας στην εξαχρείωση και την εξαθλίωση.
Οι πολιτικές οικογένειες …
Το μέγα ζητούμενο είναι κάποτε να ξαναδούμε υπό άλλη οπτική γωνία την πορεία των πολιτικών οικογενειών που διαχρονικά κυριαρχούν. Στην κατοχική περίοδο 1941-44 εμφανίζονται κάποιες τέτοιες οικογένειες, οι επίγονοι των οποίων συνεχίζουν μέχρι σήμερα να διαχειρίζονται τις τύχες της χώρας. Κατά κανόνα πρόκειται για γενάρχες οικογενειών, που – αν και αρχικά συνεργάστηκαν με τον κατακτητή – πρόλαβαν να καλύψουν την όποια επιλήψιμη δραστηριότητά τους.
Ο εγγονός Γιώργος Παπανδρέου θεωρείται σήμερα ο υπαίτιος της τόσο δραματικής εμπλοκής της χώρας μας στο μνημόνιο. Ίσως ποτέ να μην λογοδοτήσει για τις συγκεκριμένες ευθύνες του, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι ιστορικά θα βγει ανέγγιχτος. Το ίδιο μπορεί να συμβεί και με τους άλλους δύο αδελφούς του, εκ των οποίων ο ένας φέρεται να κερδοσκόπησε με τα cds και ο άλλος να ανέλαβε μυστικές αποστολές στο εξωτερικό.
Όμως ο παππούς Γεώργιος Παπανδρέου, που μεταπολεμικά υπήρξε τρεις φορές πρωθυπουργός, στην αρχή της γερμανικής κατοχής υπήρξε μυστικοσύμβουλος του στρατηγού Τσολάκογλου (βλ. και το προσφάτως εκδοθέν βιβλίο μου «Ιστορία της Κατοχής», Εκδ. Λιβάνη, τόμ. α΄, σελ. 250), αναπτύσσοντας τη θεωρία πώς «να τα έχουμε καλά με τον κατακτητή». Οι ιταλικές εφημερίδες της εποχής είχαν φιλοξενήσει δηλώσεις του Γ. Παπανδρέου υπέρ της μεσογειακής πολιτικής της φασιστικής Ιταλίας.
Ο πατέρας του πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη είχε διορισθεί επί Κατοχής στην επίζηλη θέση του γενικού γραμματέα της Ένωσης Ελληνικών Τραπεζών, λόγω της στενής φιλίας του με τον Γεώργιο Μερκούρη, αρχηγό του Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος Ελλάδος και συμμετείχε στο άτυπο συμβούλιο των «Πέντε Γιώργηδων», που καθόριζαν κάθε βράδυ την τιμή της χρυσής λίρας στη μαύρη αγορά! Βεβαίως ο Γεώργιος Σημίτης εγκαίρως μεταστράφηκε προς την Αριστερά και την άνοιξη του 1944 ανέβηκε στα βουνά, αναλαμβάνοντας γενικός διοικητής Ρούμελης. Κατηγορήθηκε τότε ότι υπήρξε υπαίτιος εξαφάνισης 8.000 λιρών που είχαν στείλει οι Σύμμαχοι (βλ. «Μακεδονία» 13.6.1945).
Ο Θάνος Καραμανλής, εξάδελφος του Κωνσταντίνου Καραμανλή, υπήρξε συνεργάτης των Γερμανών στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Καταδικάστηκε ως δοσίλογος και μεταπολεμικά προτίμησε να εγκατασταθεί μόνιμα στη Γερμανία. Ένας άλλος, ο Δανιήλ Καραμανλής, που έγινε καλόγερος στο Άγιον Όρος καταδικάστηκε ως δοσίλογος και μάλιστα ως βουλγαρόφιλος σε πολυετή φυλάκιση.
Ο παππούς του υπουργού Οικονομικών Γιώργου Παπακωνσταντίνου, που υπέγραψε το μνημόνιο και έτσι μας υποχρέωσε να αποποιηθούμε την εθνική μας κυριαρχία το 2010, είχε δημιουργήσει το περίφημο εργοστάσιο ηλεκτρικής ενέργειας στην Πτολεμαΐδα, χάρις σε μια υπογραφή του Τσολάκογλου. Για τον θείο του, τον πολιτικό Μιχάλη Παπακωνσταντίνου, που υπηρέτησε ως διερμηνέας των Γερμανών στην Κοζάνη, έχει γίνει εκτενής λόγος στο παρελθόν. Ένας στενός συγγενής του τελευταίου, ο Κωνσταντίνος Παπακωνσταντίνου, την ίδια εποχή καταδικάστηκε ως πράκτορας της Γκεστάπο στη Θεσσαλονίκη.
Ο γενάρχης της οικογένειας Μεϊμαράκη στο Ηράκλειο, ο πολιτικός Βασίλειος Μεϊμαράκης, δεν είχε διστάσει να καταγγείλει με αποτροπιασμό τις «ωμότητες» των συμπατριωτών του κατά των Γερμανών αλεξιπτωτιστών στη Μάχη της Κρήτης, ενώ δήλωνε ότι τασσόταν στο πλευρό της κυβέρνησης Τσολάκογλου («Ελεύθερον Βήμα» 5.6.1941). Άλλα μέλη της οικογένειας Μεϊμαράκη διαδραμάτισαν επιλήψιμο ρόλο κατά τη διάρκεια της Κατοχής στην Κρήτη.
Ο παππούς του βουλευτή της Ν.Δ. Σίμου Κεδίκογλου, βεβαίως και του συνώνυμου βουλευτή του ΠΑΣΟΚ, συνεργάστηκε στην Κατοχή με τους Γερμανούς ως διερμηνέας τους.
Παππούς του σημερινού ευρωβουλευτή της «Δράσης» Θεόδωρου Σκυλακάκη ήταν ο γνωστός απότακτος συνταγματάρχης που στα μέσα της δεκαετίας 1930 ήταν αρχηγός της φασιστικής Οργάνωσης Εθνικού Κυριάρχου Κράτους, στη συνέχεια έγινε υπουργός Εσωτερικών του Ιω. Μεταξά και λίγο πριν από τον πόλεμο συμμετείχε σε συνωμοσία γερμανοφίλων για την ανατροπή του καθεστώτος.
Θα μπορούσαν να αναφερθούν και αρκετά άλλα ονόματα επιγόνων, που ανεξάρτητα από τη σημερινή κομματική τοποθέτησή τους, σεμνύνονται για τις οικογενειακές καταβολές τους σε σχέση με την κατοχική περίοδο 1941-44. Κάποιοι πιο εξειδικευμένοι από τον γράφοντα θα μπορούσαν επιτυχώς να αναπτύξουν το ψυχοκοινωνικό πλαίσιο αυτών των συσχετισμών.
Θα θυμούνται οι αναγνώστες ότι πριν λίγα χρόνια έγινε ένα θορυβώδες γαμήλιο πάρτι στο ιστορικό θωρηκτό μας «Αβέρωφ». Η κοινή γνώμη εξερράγη από την έλλειψη σεβασμού στη σύγχρονη ιστορία. Ασφαλώς όμως θα ήταν πολύ πιο εξοργισμένη αν γνώριζε ότι ο γαμπρός ήταν εγγονός του Φιλήμονα Πατίτσα, που επί Κατοχής αρθρογραφούσε υπέρ των Γερμανών και ταυτόχρονα ανέλαβε πολιτικά αξιώματα.
Κατοχικά δάνεια
Έχοντας ασχοληθεί πολλά χρόνια με την ιστορική έρευνα για την περίοδο της Κατοχής, προ διετίας έδωσα στη δημοσιότητα το βιβλίο «Η ελληνική οικονομία κατά την Κατοχή και η αλήθεια για τα κατοχικά δάνεια» (Εκδόσεις Ερωδιός), όπου με πληθώρα ανέκδοτων στοιχείων παρουσιάζεται τεκμηριωμένα η πραγματική υπόσταση του γερμανικού χρέους προς την Ελλάδα. Πρόκειται για ένα συνολικό ποσόν που σήμερα υπερβαίνει τα 500 δισεκατομμύρια ευρώ, χωρίς να γίνεται κανένας συνυπολογισμός άλλων εθνικών απαιτήσεων, όπως πολεμικές αποζημιώσεις και επανορθώσεις. Το θέμα το έχω αναλύσει επανειλημμένα σε πληθώρα δημοσιευμάτων μου, πέραν του εν προκειμένω βιβλίου μου, και υπάρχει ακόμη καιρός για να ικανοποιηθεί η Ελλάδα.
Από το τέλος του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου καμία ελληνική κυβέρνηση και κανένα πολιτικό κόμμα δεν ενδιαφέρθηκε ουσιαστικά για να εξοφληθεί αυτό το αδιαμφισβήτητο χρέος του γερμανικού κράτους. Λυπούμαι πολύ γι’ αυτό – λυπούμαι ως ένας απλός πολίτης για το κράτος του που δεν είναι σε θέση να αξιώσει μια ξεκάθαρη εθνική απαίτηση, ως απόρροια της ανικανότητας των πολιτικών ηγετών του.
Τα κατοχικά δάνεια αντιπροσωπεύουν το τίμημα της ασύλληπτης λεηλασίας του εθνικού μας πλούτου κατά τη διάρκεια της Κατοχής. Με απίθανη μεθοδικότητα καταστρώθηκε ένα συγκεκριμένο σχέδιο άλωσης της ελληνικής οικονομίας και οι κατακτητές επέτυχαν ανέμποδιστα να συλλέξουν και να απομυζήσουν τα πάντα, ιδίως τη γεωργική παραγωγή και κάθε πλουτοπαραγωγική πηγή, αφού πρώτα καταλήστευσαν στο σύνολό της την εθνική οικονομία.
Ήδη από τις πρώτες μέρες της Κατοχής είχαν εισρεύσει στην Αθήνα ειδικοί εμπειρογνώμονες και οργάνωσαν το σχέδιό τους, με την πρόθυμη σύμπραξη εντοπίων παραγόντων. Με επικεφαλής τη διαβόητη και από τα πρόσφατα χρόνια γερμανική εταιρία Rheinmetall, αλλοτριώθηκε στο σύνολό του το ελληνικό υπέδαφος, ενώ γερμανικές και ιταλικές μεγάλες εταιρίες έσπευσαν να θέσουν υπό ασφυκτικό έλεγχο τις ελληνικές μεταλλευτικές εταιρίες. Όλα αυτά πάντοτε με τη συνεργασία «προθύμων» Ελλήνων κεφαλαιούχων και επιστημόνων.
Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι την οργάνωση της οικονομικής λεηλασίας ανέλαβαν οι ειδικοί των κατακτητών, όπως ο Καρλ Κλόντιους και ο Χέρμαν Νοϊμπάχερ. Τα μοιραία αυτά πρόσωπα έχουν πάμπολλες ομοιότητες με τον Χορστ Ράιχενμπαχ, τον Φούχτελ, τον Τόμσεν και τους συναφείς. Όσο ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου εντοπίσθηκε να είναι ο εγγονός εκείνου που έλαβε το «προνόμιο» της Πτολεμαΐδας από τον Τσολάκογλου, άλλο τόσο ίσως ένας σύγχρονος ακέραιος Γερμανός ιστορικός καταφέρει να αποκαλύψει την πατρογονική προϊστορία των αλλοδαπών κυριάρχων μας επί ναζισμού.
Επί του παρόντος έχει αποκαλυφθεί ο ρόλος ενός Γερμανού αρχικατασκόπου, που έδρασε μέχρι τον Σεπτέμβριο του 1940 με έδρα την Αθήνα και τομέα ευθύνης τη Μέση Ανατολή. Επρόκειτο για τον Ρολφ Μέρκελ, που εμφανιζόταν ως στέλεχος της εταιρίας Ζήμενς-Τελεφούνκεν και η δραστηριότητά του τερματίστηκε ύστερα από απαίτηση του τότε υπουργού Ασφαλείας Κ. Μανιαδάκη και με συνδρομή του επίσημου εκπροσώπου του συγκροτήματος Ιω. Βουλπιώτη. Η συμπαθής αρχικαγκελάριος του Βερολίνου, καίτοι προκληθείσα, δεν μας έχει διευκρινίσει αν πράγματι ο παλαιός εκείνος κατάσκοπος ήταν ο αδελφός του πεθερού της…
Βέβαια έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον να διαπιστώσουμε ότι, όπως σήμερα, ανάλογη προπαγάνδα χρησιμοποιήθηκε και από τα κατοχικά παπαγαλάκια για να πεισθεί η κοινή γνώμη στην κατεχόμενη Ελλάδα ότι οι Έλληνες είναι ανοργάνωτοι και διεφθαρμένοι, ιδιαίτερα ως προς τα δημοσιονομικά τους. Μπορεί να μην υπήρχε το κίνημα «Δεν Πληρώνω» και άλλες συνειδητές ακτιβίστικες δράσεις, αλλά οι αθηναϊκές εφημερίδες ασκούσαν μια παρόμοια με τα σημερινά μνημονιακά ΜΜΕ κριτική. Τα θέματα λύνονταν κάπως πιο δυναμικά από τον Φελντκομαντάντ, ο οποίος ελάμβανε αυστηρές αποφάσεις για όσους δεν πλήρωναν τους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ή του ύδατος, αλλά θα πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι αναφορικά με τις κατασχέσεις κατοικιών λόγω χρεών το καθεστώς δεν ήταν εντελώς ανεξέλεγκτο, καθώς το Γερμανικό Φρουραρχείο ήθελε να ενημερώνεται προηγουμένως!
Ο Γερμανός οικονομολόγος και διπλωμάτης Καρλ Κλόντιους, που ήρθε επανειλημμένα κατά τη διάρκεια της Κατοχής στην Ελλάδα, λειτουργώντας στη χώρα μας ως οικονομικός γκαουλάιτερ, είναι εκείνος που, αφού μελέτησε σχολαστικά τις δυνατότητες της ελληνικής οικονομίας, οργάνωσε τη λεηλασία της μέχρι τελευταίας ικμάδας της. Κατά μεγάλο μέρος σ’ εκείνον οφείλεται και η μεγάλη πείνα που έζησε ο ελληνικός λαός.
Ως ιστορική λεπτομέρεια θα αναφέρω ότι ο Κλόντιους, που προς τα τέλη του πολέμου είχε χαρακτηρισθεί από τους Συμμάχους ως εγκληματίας πολέμου, συνελήφθη από τα ρωσικά στρατεύματα στη Ρουμανία και όλως απροόπτως μεταστράφηκε από τον ναζισμό στον κομμουνισμό. Ως έμπιστος του Στάλιν πλέον στα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια εμφανίστηκε στο Βελιγράδι επικεφαλής σοβιετικής οικονομικής αποστολής, έχοντας ως κύριο μέλημά του μεταξύ άλλων τη χρηματοδότηση του …Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας!
Διαχρονικές συμπεριφορές
Δυστυχώς στα διάφορα επίπεδα της δημόσιας ζωής σημειώθηκαν εκείνη την εποχή παραφωνίες σε σχέση με το κοινό αίσθημα. Όταν γίνονται αναφορές και συσχετισμοί συγκεκριμένων προσώπων και συγκεκριμένων συμπεριφορών, με αναγωγή στην κατοχική περίοδο 1941-44, συχνά ακούγεται και ένας επιεικής λόγος για κάθε υπόλογο ή ένοχο. Μερικές φορές όμως η «συνωμοσιολογία» είναι κατώτερη της πραγματικότητας και εγκυμονεί ο κίνδυνος της γενικής απαξίωσης.
Πόσοι είναι εκείνοι που υπηρέτησαν εθελοντικά τους κατακτητές, ενώ εγκαίρως μεταστράφηκαν και μεταπήδησαν σε πολιτικούς χώρους, ιδίως σε χώρους «της μόδας», όπως ήταν η Αριστερά στο τέλος της Κατοχής; Πόσες χιλιάδες Έλληνες μετανάστευσαν στο Ράιχ με τη θέλησή τους; Πόσοι κερδοσκόπησαν ως προμηθευτές των κατακτητών ή επιδόθηκαν σε μαυραγορίτικες δουλειές; Ποτέ δεν θα δοθεί μια σαφής απάντηση, διότι αυτά όλα είναι φαινόμενο της μικρής ιστορίας, της λεπτομέρειας. Με την ίδια ακριβώς λογική, δεν θα δικαιωθούν ποτέ όσοι προτίμησαν να πεινάσουν και να υποφέρουν για να μην προστρέξουν στον κατακτητή και επωφεληθούν απ’ αυτόν.
Στην Κατοχή η τάξη των πολιτικών μηχανικών και εργοληπτών υπήρξε διχασμένη. Υπήρχαν πολλοί που αναζητούσαν μια καλή ευκαιρία για να αποκομίσουν οφέλη από την εκτέλεση τεχνικών έργων που απαιτούσε ο κατακτητής για να θωρακίσει τη στρατιωτική άμυνά του, αλλά υπήρχαν και άλλοι που συνειδητά αρνήθηκαν. Οι μεν πρώτοι θησαύρισαν, οι δε δεύτεροι απλώς πείνασαν.
Κάτι ανάλογο έγινε και με τους δημοσιογράφους εκείνης της εποχής. Κάποιοι προτίμησαν να εργασθούν ως «παπαγαλάκια» και κάποιοι άλλοι επέλεξαν την έντιμη πενία, κατεβάζοντας την πέννα τους. Τη θλιβερή ιστορία του Συγκροτήματος Λαμπράκη, που συνειδητά συνεταιρίστηκε με τη βερολινέζικη εταιρία «Mundus» (που ανήκε κατά 50% στο γερμανικό υπουργείο Προπαγάνδας του Γκαίμπελς και κατά 50% στο υπουργείο Εξωτερικών του Ρίμπεντροπ), δεν την ακολούθησαν όλοι οι άλλοι εκδότες, κάποιοι εκ των οποίων πήραν την ηρωική απόφαση να διακόψουν την έκδοση των εφημερίδων τους. Την ακολούθησε όμως ο Όθων Πικραμμένος (ο πατέρας του υπηρεσιακού πρωθυπουργού που διεξήγαγε τις τελευταίες εκλογές), την ακολούθησε ο μέγας τότε χαρτέμπορος Πετσόπουλος, την ακολούθησαν οι κορυφαίοι βιβλιοπώλες Ελευθερουδάκης και Κάουφμαν. Και αρκετοί άλλοι και άλλοι. Στο ίδιο πνεύμα προπαγάνδισαν τη συνεργασία με τον κατακτητή, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, επώνυμοι εκφραστές της κοινής γνώμης, όπως ο Σπύρος Μελάς, ο Παύλος Παλαιολόγος, ο Αλέκος Σακελλάριος κ.ά.
Το ίδιο συνέβη και στη μουσική, στις τέχνες, ακόμη και στη γλυπτική, όταν ένας νεαρός τότε καλλιτέχνης φιλοτέχνησε την προτομή του …Χίτλερ!
Το κυνήγι του χρυσού
Η αναζήτηση του πλούτου δεν ήταν απαραιτήτως το άπαν για τους συνεργάτες του κατακτητή, είτε με κουκούλες είτε χωρίς. Κάποιοι αποσκοπούσαν στην ικανοποίηση φιλοδοξιών, στην κατάληψη θέσεων και αξιωμάτων. Αλλά το χρυσάφι ήταν οπωσδήποτε το επίκεντρο – απαρασάλευτος κανόνας, απλώς με εξαιρέσεις.
Ακόμα και στον χώρο της εκκλησίας παρατηρήθηκαν τέτοια φαινόμενα. Το σκάνδαλο του Βατοπεδίου, που στα τελευταία χρόνια συγκλόνισε τη χώρα, έχει προϊστορία από τα χρόνια της Κατοχής – και ακόμη πιο πίσω. Χαριστικές ρυθμίσεις υπέρ της Μονής Βατοπεδίου είδαν το φως στο ΦΕΚ των κατοχικών κυβερνήσεων, ενώ τα ακίνητά της στη Θεσσαλονίκη, όπως και άλλων μοναστηριών του Αγίου Όρους, αξιοποιήθηκαν διαρκούσης της Κατοχής. Η αθωνική πολιτεία έχει ένα επιλήψιμο παρελθόν στα χρόνια εκείνα.
Όταν εισέβαλαν οι Γερμανοί τον Απρίλιο του 1941, το γερμανικό υπουργείο Πολιτισμού του Άλφρεντ Ρόζενμπεργκ είχε οργανώσει μια ιδιαίτερη και απόρρητη αποστολή. Επιφανειακά επιζητούσε να καταγράψει την πολιτιστική κληρονομιά της Ορθοδοξίας που περικλειόταν στο Άγιον Όρος. Μια πολυάριθμη αποστολή υπό έναν διαπρεπή Γερμανό βυζαντινόλογο, τον καθηγητή Νταίλγκερ (ο οποίος μάλιστα εξελέγη ξένος εταίρος της Ακαδημίας Αθηνών), και με τη συνεργασία δύο Ελλήνων, του μετέπειτα καθηγητή Θεολογίας Μάρκου Σιώτη και του πρώτου Έλληνα ιδρυτή ραδιοφωνικού σταθμού Τσιγγιρίδη, ασχολήθηκε με τους πνευματικούς θησαυρούς του Αγίου Όρους. Ό,τι περίπου έκανε πολλές δεκαετίες αργότερα το Ίδρυμα Λαμπράκη (με …διοικητή του Αγίου Όρους τον Σταύρο Ψυχάρη). Μόνο που τότε οι Γερμανοί αναζητούσαν κάτι πολύ περισσότερο: Το μυθικό Άγιο Δισκοπότηρο! Οι αποκρυφιστές της χιτλερικής Γερμανίας θεωρούσαν ότι αν το εντόπιζαν, όπως και τη λόγχη του Λογγίνου, θα κυριαρχούσαν στον δυτικό κόσμο.
Αλλά δεν συνέβησαν μόνον αυτά στο Άγιον Όρος. Πολλοί αγιορείτες μοναχοί, ελάχιστοι όμως ελληνικής καταγωγής, κατά διάφορους τρόπους συνεργάστηκαν με τους κατακτητές. Μεταπολεμικά κάποιοι εξ αυτών καταδικάστηκαν για δοσιλογισμό, ενώ κάποιοι άλλοι φυγαδεύτηκαν από τους …Βρετανούς. Ο φημισμένος Άγιος Σωφρόνιος δεν θα είχε αναδειχθεί, αν μεταπολεμικά δεν του παρεχόταν κατάλληλο άσυλο πρώτα στη Γαλλία και έπειτα στην Αγγλία, ύστερα από ενέργειες του δαιμόνιου ρασοφόρου Ντέιβιντ Μπάλφουρ, του γνωστού μας εφημερίου στο εκκλησάκι του νοσοκομείου «Ευαγγελισμός». Αποσχηματισμένος πλέον ο Μπάλφουρ και υπηρετώντας ως γραμματέας της βρετανικής πρεσβείας στην Αθήνα, αμέσως μετά την Απελευθέρωση, ενήργησε κατάλληλα για την αεροπορική απομάκρυνση του αγιορείτη Σωφρονίου (Σαχάρωφ) έξω από την Ελλάδα. Κάτι ανάλογο συνέβη και με άλλους αγιορείτες μοναχούς, που ήδη είχαν καταδικασθεί ως δοσίλογοι από την ελληνική δικαιοσύνη.
Ο αέναος δοσιλογισμός
Σε όσους θα είχαν γερά νεύρα για να εμβαθύνουν στο φαινόμενο του δοσιλογισμού της περιόδου 1941-44, θα συνιστούσα να φανούν επιεικείς στους ελάχιστους ιδεολόγους που μπορεί και να τυφλώθηκαν, παραγνωρίζοντας το εθνικό συμφέρον εις όφελος μιας όψιμης συνεργασίας με τον κατακτητή. Και τότε, όπως και σήμερα που συναντούμε στην καθημερινή ζωή μας κάποιους ελάχιστους φανατικούς μνημονιακούς που με παραδειγματική ευκολία κακίζουν τη δήθεν στρεβλή νοοτροπία των συμπατριωτών μας ως απόρροια της εν γένει κακοδαιμονίας μας, υπήρχαν σποραδικές και πάντως σπανιότατες φωνές υμνητών του κατακτητή, που «ήρθε να μας βάλει σε τάξη»!
Χωριστά από τις προπολεμικές φασιστικές κινήσεις που εμφανίστηκαν, με την έναρξη της Κατοχής είχαμε τη δραστηριοποίηση κάποιων συγκεκριμένων. Οι κυριότερες ήταν τρεις: η ΕΣΠΟ, το Εθνικοσοσιαλιστικό Κόμμα και τα ΕΕΕ.
Η πρώτη, της οποίας ο ακριβής τίτλος ήταν «Ελληνική Σοσιαλιστική Πατριωτική Οργάνωση», δημιουργήθηκε τις πρώτες μέρες που έφτασαν οι Γερμανοί στην Αθήνα. Ιδρυτές της ήταν δύο γιατροί, ο Γεώργιος Βλαβιανός και ο Γεράσιμος Πατρονικόλας (σύζυγος της αδελφής του Ωνάση και πατέρας της Μαριλένας) και μερικοί άλλοι γερμανόφιλοι. Στην οργάνωση έλαβαν μέρος αρκετοί άλλοι με παρόμοιες αντιλήψεις, μεταξύ των οποίων και ο αντισιωνιστής συγγραφέας Αριστείδης Ανδρόνικος, επίσης γιατρός, ενώ το 1948 μια παράδοξη απόφαση του Αρείου Πάγου την χαρακτηρίζει ως «πατριωτική» οργάνωση. Συμμετείχαν επίσης κάποιοι άλλοι επιστήμονες, επαγγελματίες, δημοσιογράφοι, ακόμα και λογοτέχνες.
Λιγότερο εύρος είχε το Εθνικοσοσιαλιστικό Κόμμα Ελλάδος υπό τον Γεώργιο Μερκούρη, ο οποίος το είχε ιδρύσει μερικά χρόνια πριν από τον πόλεμο, αλλά το είχε απαγορεύσει η δικτατορία Μεταξά. Το επανίδρυσε μαζί με κάποιους άλλους παράγοντες, μεταξύ των οποίων και ο άλλοτε βουλευτής του ΚΚΕ Μιχ. Τυρίμος, μόλις μπήκαν οι Γερμανοί στην Αθήνα και ο ίδιος, αφού απέτυχε να γίνει από τον Τσολάκογλου υπουργός του, αρκέστηκε να αναλάβει τη διοίκηση της Εθνικής Τράπεζας. Κόρη του αδελφού του ήταν η ηθοποιός και υπουργός Πολιτισμού του ΠΑΣΟΚ Μελίνα Μερκούρη, της οποίας η πολιτεία επί Κατοχής είναι άλλο ζήτημα. Το βέβαιο είναι ότι τουλάχιστον σε μια περίπτωση (κατά τη γραπτή μαρτυρία επώνυμου προσώπου), συναγελαζόμενη στα μπαρ με Γερμανούς αξιωματικούς και ελεεινούς μαυραγορίτες, «κάρφωσε» νεαρούς αντιστασιακούς με την προτροπή: «Πιάστε τους!»
Τέλος, μια άλλη πολιτική οργάνωση που συνεργάστηκε με τους Γερμανούς ήταν τα ΕΕΕ. Η προϊστορία της ανάγεται στα τέλη της δεκαετίας 1920, όταν με έδρα τη Θεσσαλονίκη έδρασε ως φιλοφασιστική κίνηση με έντονες αντισημιτικές θέσεις, αφού στη δράση της άλλωστε αποδίδεται ο εμπρησμός του εβραϊκού συνοικισμού Κάμπελ. Την αποτελούσαν τότε κυρίως γηγενείς Μακεδόνες βενιζελικής προέλευσης και σε κάποιες περιόδους τελούσε υπό τον έλεγχο γνωστών πολιτικών προσώπων, όπως ο Μίκης Μελάς, ο Φίλιππος Δραγούμης, ο Στυλιανός Γονατάς ή ο στρατηγός Θεόδωρος Μανέττας. Κατά την Κατοχή επανιδρύθηκε και την αρχηγία της ανέλαβε ο δικηγόρος Κων. Γούλας, που μετέφερε την έδρα της στην Αθήνα. Στην τελευταία κατοχική χρονιά (1944) προσπάθησε να συγκεντρώσει όλους τους γερμανόφιλους και είχε ως δημοσιογραφικό όργανο την εφημερίδα «Ακρόπολις», φυσικά χωρίς απήχηση. Τελικά, όταν άρχισε η αποχώρηση των Γερμανών, τα κυριότερα στελέχη της κατέφυγαν στη Βιέννη, όπου από αυτοεξόριστους Έλληνες χιτλερικούς σχηματίστηκε η κυβέρνηση Τσιρονίκου.
Στη Βιέννη βρέθηκαν τότε περί τις 2.000 αυτοεξόριστοι ελληνικής υπηκοότητας, καθώς και 700 ένστολοι που αποτελούσαν τη στρατιωτική μονάδα του συνταγματάρχη Γεωργ. Πούλου. Κάποιοι απ’ αυτούς θα επανακάμψουν στην Ελλάδα μετά την κατάρρευση του Τρίτου Ράιχ και ελάχιστοι θα αντιμετωπίσουν τη δικαιοσύνη, ενώ ορισμένοι θα καταλάβουν θέσεις στον κρατικό μηχανισμό, ακόμα και ως πανεπιστημιακοί καθηγητές.
Η δίωξη των πολιτικών δοσιλόγων στη μεταπελευθερωτική Ελλάδα υπήρξε υποτονική, αν και έγιναν ακόμα και θανατικές εκτελέσεις. Το γεγονός ότι η χώρα βρέθηκε σε εμφυλιοπολεμικό κλίμα άμβλυνε τα αντανακλαστικά της κοινωνίας. Εκεί όμως που σταδιακά εκμηδενίστηκαν οι όποιες επιπτώσεις από τη συνεργασία με τον κατακτητή ήταν στο θέμα των οικονομικών δοσιλόγων. Αυτό σήμαινε ότι όσοι απέκτησαν θησαυρούς στη διάρκεια μιας ξενικής κατοχής, μπορούσαν τώρα να τους γεύονται ελεύθερα, αν εξαιρέσουμε μια φορολογία που επιβλήθηκε στους «παρανόμως πλουτίσαντες». Με βάση περιουσίες, που με τέτοιο τρόπο αποκτήθηκαν, ανδρώθηκαν μεγάλες επιχειρήσεις και οικονομικά συγκροτήματα που διαδραμάτισαν πρωταγωνιστικό ρόλο στη μεταπολεμική Ελλάδα, εκ των πραγμάτων διαγράφοντας κάθε στιγματική αναφορά από το ένοχο παρελθόν. Και ως ευνόητη προέκταση, οικονομικώς πανίσχυρα τέτοια πρόσωπα (ή οι κληρονόμοι τους) βρέθηκαν στο επίκεντρο των εξελίξεων, άσκησαν παντοειδή επιρροή, έγιναν …ευεργέτες ή φιλοδόξησαν να έχουν ρόλο στην πολιτική.


Το διαβάσαμε από : εδώ