Μὴ δῶτε τὸ ἅγιον τοῖς κυσίν· μηδὲ βάλητε τοὺς μαργαρίτας ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν χοίρων, μήποτε καταπατήσωσιν αὐτοὺς ἐν τοῖς ποσὶν αὐτῶν, καὶ στραφέντες ῥήξωσιν ὑμᾶς.

Κυριακή, Φεβρουαρίου 21, 2016

Λόγια σύγχρονων Αγιορειτών Πατέρων για ωφέλεια της ψυχής



Πατέρας Διονύσιος Ταμπάκης : Μόλις μας έστειλε ένας καλός φίλος όσα άκουσε από απλούς Μοναχούς στ’ Άγιον Όρος , όπου πήγε ως προσκυνητής .


*

-Η περιουσία και ο θησαυρός ημών των Ελλήνων Ορθοδόξων  είναι πνευματική και όχι υλική.





Βλέπεις γύρω σου και παντού  το κακό και διαμαρτύρεσαι! Πόσες μετάνοιες όμως έκανες για να καταλυθεί το κακό;

-Καμία!

-Ε τότε τί μιλάς;



-Καταγγέλεις τους υψηλά ισταμένους άρχοντες και όλους τους υπευθύνους για την κατάντια του έθνους, μα και συ στην ζωή σου δεν διαφοροποιείσαι καθόλου από όλους αυτούς!

Όπως ζούνε αυτοί, ζεις και σύ ,στην ίδια συχνότητα ,αδιάφορος  για τα πνευματικά και δοσμένος στην ύλη και στον αιώνα τούτον.



*

-Το πρόβλημα λοιπόν δεν είναι έξω αλλά μέσα μας



*

-Η Επανάσταση του 21 ξεκίνησε ουσιαστικά από τον Άγιο Κοσμά τον Αιτωλό με τον Ορθόδοξο λόγο και την Ορθόδοξη ζωή του .



-Μας αξίζουν ακόμη χειρότερα ως έθνος για την πώρωση και αμετανοησία μας .αλλά οι προσευχές των Αγίων μας κρατάνε ακόμη και έχουν λιγοστεύσει να πάθουμε αυτά που αξίζουμε.

*
-Η εσωτερική αταξία φέρνει και την εξωτερική αταξία.

*
Η ΜΕΤΑΝΟΙΑ είναι αυτή που ορίζει το μέλλον μας προσωπικά και Εθνικά.





-Ασχολήσου και μερίμνησε για το θέλημα Του Θεού στην ζωή σου και άσε Τον Θεό να μεριμνήσει για τα προβλήματά σου.

*

-Κάθε λογισμός που σου φέρνει ταραχή είναι του Διαβόλου, διώξε τον με την περιφρόνηση.

*

-Ο κάθε Χριστιανός περνάει κάποιες φορές την δική του Μεγάλη  Βδομάδα ,για να φτάσει στην Ανάσταση.

*

-Η Θεία λατρεία είναι  η αναπνοή μας. Δεν μπορούμε να ζήσουμε χωρίς αυτήν.Απόλυτα και πριν από όλα αυτή προηγείται .

*

-Κάθε αναπνοή που δεν δοξολογεί τον Θεόν είναι ματαία.



*

Όλα όσα βλέπουμε και συναντάμε στην ζωή μας να γίνονται αφορμή για δοξολογία στον Θεό.



*

-Όταν έχεις γαλήνη μέσα στην ψυχή σου είσαι ο καλύτερος Ιεραπόστολος. Με την γαλήνη αλλοιώνονται και οι γύρω σου.



*

-Μονός καυγάς ποτέ  δεν γίνεται.



*

-Να έχουμε σεβασμό στους γονείς και αγάπη στα παιδιά .

-Ο Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος υπηρέτησε την Παναγία και μετά, αφού μεταστάθη εις τον Παράδεισο, άρχισε την Ιεραποστολική περιοδεία.

*

Για τους συζύγους:



Έχεις τον σύζυγό σου ως  σύντροφο στην ζωή σου ή ως συμμέτοχο στην αμαρτία;



*

Για τα παιδιά :



-Ανατρέφουμε παιδιά για τον Παράδεισο ή εκθρέφουμε γουρουνάκια  για σφαγή



-Να αποβλέπουμε στην ψυχή των παιδιών που είναι αιώνια και όχι μόνο στο σώμα τους.



*

-Μας έκανε εντύπωση ότι οι Μοναχοί στα προσκυνήματα των Ι.Μονών τους, δείχνουν την ίδια ευλάβεια, τις ίδιες μετάνοιες  με το ίδιο δέος μετά από τόσα χρόνια παραμονής τους εκεί.



*

-Ένας Μοναχός δεν έφαγε όλες τις τηγανιτές πατάτες από το πιάτο του και τις πήρε με χαρά από το πιάτο του ο Μοναχός που καθότανε απέναντί του.(τι ωραία σκηνή, που δεν την βρίσκεις ούτε στα βιολογικά αδέλφια.)



*

-Κάθεται ένας ηλικιωμένος Μοναχός σε ένα παγκάκι και με την μαγκούρα του χτυπώντας την δίπλα από ένα μυρμήγκι του λέει:

«Γρήγορα στην φωλιά σου γιατί θα σε πατήσουν εδώ οι άνθρωποι.»

*

-Ποιο το νόημα Γέροντα που καταλάβατε , μετά από τόσες δεκαετίες Μοναχισμού;

Ατέλειωτη υπομονή. Ή μάλλον υπομονές.Μεγάλο μυστήριο η υπομονή που ακόμη δεν έχω πλήρως κατανοήσει.



*

Μην περιμένουμε στην γή αυτήν να βρούμε το τέλειο. Δεν είναι εδώ ο Παράδεισος αλλά εξορία.



*

-Ξέρετε Πάτερ κάποιον εδώ κοντά για να ακούσουμε πνευματικόν λόγον;

Η πνευματική ωφέλεια δεν  έρχεται κατά παραγγελίαν. Μπορείς να ωφεληθείς και χωρίς να ακούσεις λόγο. Αυτή η ίδια λειτουργική και ασκητική ζωή μπορεί να σε ωφελήσει πιο πολύ από χιλιάδες λόγους.



*

«Μοναχός εστίν ο μηδέν έχων εν τω κόσμω τούτω ει μη μόνον τον Χριστόν».

*

-Να θυμόμαστε τα δικά μας αμαρτήματα και όχι να μηρυκάζουμε των άλλων, ό,τι και να σου έχουν κάνει και αδικήσει, ειδάλλως θα έχεις όλο ταραχή στην ζωή σου.



*

-Τους βλασφήμους λογισμούς να τους περιφρονείς και  περιγελάς .



*

-Δεν υπάρχουν στο Ισραήλ μόνο απόγονοι των σταυρωτών του Χριστού, αλλά και του Ιωσήφ του Αριμαθαίας.



*

-Το μόνο όπλο των Ορθοδόξων είναι η ΑΛΗΘΕΙΑ.



-Οι εβραίοι σταύρωσαν τον Κύριό μας 1 φορά, εμείς τον σταυρώνουμε καθημερινά με τις αμαρτίες μας.



*

-Να επιλέξουμε έναν Άγιο ή μία Αγία που τον αγαπάμε ιδιαίτερα και να τον καταστήσουμε Προστάτη του σπιτιού μας.

Να αποκτήσουμε μία εικόνα του , να ανάβουμε το καντηλάκι του καθημερινά, να κάνουμε κάθε έτος στην ημέρα της εορτής του Θ.Λειτουργία, αλλά και να έχουμε εκείνη την ημέρα αργία για όλη την οικογένεια.

Σε αυτόν τον Άγιο ας στρέφουμε καθημερινά όλες τις προσευχές και αιτήσεις μας και θα λαμβάνουμε κάθε εύχερη βοήθεια , θεία προστασία και γαλήνη Χριστού στην ζωή μας.



-Ο πνευματικός άνθρωπος στα διλλήματα φαίνεται. όταν πρέπει να πάρει σοβαρές αποφάσεις.



*

-Αυτή η ζωή είναι εξορία. δεν θα βρεις εδώ το τέλειον και την απόλυτη ευτυχία ,αλλά μόνο στον Παράδεισο.



*

-Πιο πολύ σε βοηθάνε όσοι σου λένε ΟΧΙ παρά όσοι σου λένε ΝΑΙ



*

-Η  Υπομονή και η ταπείνωση γεννούν όλες τις άλλες αρετές.



*



Κάθε καλό έχει 2 βασικά χαρακτηριστικά :

α) αργεί να γίνει και β) το πολεμάει ο διάβολος.



*

-Κάποτε ένας επαγγελματίας φωτογράφος από το εξωτερικό ,τράβαγε φωτογραφίες από το Άγιον Όρος όπου βλέπει ,μέσα σε κάτι κοπριές από μουλάρια, να φυτρώνει μία Ορχιδέα πανέμορφη η οποία ,όπως ανέφερε, δεν υπάρχει όμοιά της στον κόσμο όλο.

«Οὗ δὲ ἐπλεόνασεν ἡ ἁμαρτία, ὑπερπερίσσευσεν ἡχάρις».



*

-Εντύπωση μας έκανε ότι σε κάποιες συνοδοιπορίες και επίμοχθες αναβάσεις σε ανηφορικά μονοπάτια προκειμένου  να ακούσουμε λόγια ωφέλημα ακολουθούσε και ένας Γερμανός Ορθόδοξος που δεν ήξερε την Ελληνική  γλώσσα. Παρά ταύτα ακολουθούσε και ίδρωνε και πάσχιζε μαζί μας  δίχως να καταλαβαίνει τι ακούει από τους αγιασμένους γέροντες. Πιστεύω ότι δια τον κόπο του αυτό και μέσα από τις ασκητικές φυσιογνωμίες των Μοναχών ο Θεός του έδωσε περισσότερη χάρη.



*

-Όπως ένα ψέμα φέρνει και άλλο ψέμα, έτσι και ένα καλό φέρνει και άλλο καλό. Και όταν ξεκαθαρίζεις μία κατάσταση τότε  επομένως ξεκαθαρίζεις αμέσως και μία άλλη και ούτω καθεξής.

-Και το καλό και το κακό  λοιπόν λειτουργούν ενίοτε σαν ντόμινο.



*

-Η εμμονή στην αμαρτία σκοτίζει τον άνθρωπο.



*

-Ακηδεία : όρος που σημαίνει την νωθρή και χλιαρή  πνευματική κατάσταση στα πνευματικά.

Δηλαδή (σε μία παρετυμολογία) οι ακηδείς έχουν ήδη πεθάνει ψυχικά ,δίχως ακόμη να γίνει ακόμη και επίσημα η κηδεία τους.

*

-Βάλτε πρόγραμμα πνευματικό στην ζωή σας με καθημερινή προσευχή και μελέτη του Θείου λόγου, ειδάλλως  προκοπή δεν θα κάνετε  στην ζωή σας αλλά θα πηγαίνετε από το κακό στο χειρότερο.



*

-Πως θα αγαπήσουμε τον Χριστό;

Μέσα από την τήρηση των εντολών Του,πολύ απλά.



*

-Έπεσες σε μία βαριά αμαρτία;

Την προετοίμασες ήδη από το δωμάτιό σου, ετοίμασες από πριν το έδαφος , απλώς τώρα εκδηλώθηκε η πνευματική κατάστασή σου .

*



-Συμβουλή Αγιορείτου Ασκητή:

-Υπομονή

-Προσοχή

-Προσευχή



-Η τροφή του Διαβόλου είναι να του δίνεις προσοχή, να εστιάζεις σε αυτόν και μετά ξέρει αυτός να κάνει την βρωμερή δουλειά του.



*



-Το θέμα δεν είναι τι προβλήματα συναντάμε, αλλά να μην γινόμαστε εμείς ΠΡΟΒΛΗΜΑ για τους άλλους.



*

-Δες τους μπακάληδες! Ό,τι τους συμφέρει και πωλείται το αγοράζουν. Ό,τι όμως δεν φεύγει το απορίπτουν.

Έτσι και συ, ό,τι βλέπεις ότι σε ωφελεί κράτησέ το και διεκδίκησέ το ,ό,τι όμως σε βλάπτει διώξε το μακριά.





*

-Ενώ εμείς θέλουμε να μας κάνει ο Θεός υπακοή και να ακούει τα αιτήματά μας , εμείς όμως δεν δείχνουμε υπακοή στο Άγιο θέλημά  Του.

*



-Πόσες εκατοντάδες λέξεις  αναφωνούμε καθημερινά! Ίσως και χιλιάδες!

Πόσες φορές όμως την ημέρα αναφέρουμε το όνομα του ΧΡΙΣΤΟΥ;

Tὰ συγγνωστὰ ἁμαρτήματα ( Ἅγιος Νικόδημος Ἁγιορείτης )

Ο ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης στὸ πνευματικότατο βιβλίο του Πνευματικὰ Γυμνάσματα (Μελέτη ΙΔ΄) ἀναπτύσσει μὲ πολλὰ ἐπιχειρήματα πόσο μεγάλη ζημιὰ προξενοῦν τὰ λεγόμενα ἐλαφρὰ ἢ μικρὰ ἢ συγγνωστὰ ἁμαρτήματα. Δυστυχῶς πολλοὶ ἄνθρωποι, ἐπισημαίνει ὁ Ἅγιος, μὲ ἐλαφρὰ συνείδηση δικαιολογοῦν πολλὲς παρεκκλίσεις τους ἀπὸ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, λέγοντας, δὲν εἶναι τίποτε ποὺ εἶπα ἕνα μικρὸ ψεματάκι, δὲν εἶναι τίποτε..., ποὺ ἀστειεύθηκα, ποὺ κάπνισα, ποὺ θύμωσα, ποὺ εἶπα πειρακτικοὺς λόγους εἰς βάρος τοῦ ἀδελφοῦ μου, ποὺ ἔφαγα περισσότερο ἀπ’ ὅσο χρειαζόταν καὶ παραγέμισα τὸ στομάχι μου.
Ἡ Ἁγία Γραφὴ μᾶς βεβαιώνει ρητῶς ὅτι καὶ γιὰ τοὺς ἀργοὺς λόγους θὰ δώσουμε λόγο στὸ Θεό (βλ. Ματθ. ιβ΄ 36)· καὶ γιὰ τὴν ἐμπεπλησμένη γαστέρα καὶ γιὰ τοὺς γέλωτες θὰ δώσουμε λόγο στὸ Θεό (βλ. Λουκ. ς΄ 25).
Ἂν ποῦμε λόγου ψέματα, μεγάλα, ἁμαρτάνουμε ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ. Μικρὰ ὀνομάζονται χάριν διακρίσεως, γιὰ νὰ ξεχωρίζουν ἀπὸ τὰ θανάσιμα. Μιὰ λίμνη ὀνομάζεται μικρή, ὅταν συγκρίνεται μὲ τὸν ὠκεανό. Ἀλλὰ αὐτὴ καθ’ ἑαυτὴν δὲν εἶναι μικρή.
Ἔχει χιλιάδες καὶ ἑκατομμύρια κυβικὰ νεροῦ. Ἄρα ὅλα τὰ ἁμαρτήματα ἔχουν τὸ βάρος τους, εἴτε μικρὰ ὀνομάζονται εἴτε μεγάλα. Μᾶς ζημιώνουν λοιπὸν καὶ τὰ λεγόμενα ἐλαφρὰ ἢ μικρὰ ἁμαρτήματα.
Πρωτίστως διότι ἀσχημίζουν τὴν ψυχή, τὴ στεροῦν ἀπὸ τὴν ἀφθονία τῆς θείας Χάριτος, ψυχραίνουν τὴ θερμότητα τῆς ἀγάπης της πρὸς τὸν Θεό, ἐξασθενίζουν τὶς νοερὲς δυνάμεις της, ἀδυνατίζουν τὶς καλὲς συνήθειές της, μειώνουν χάριν ψέματα εἴτε μικρὰ εἶναι εἴτε τὸν ἐνθουσιασμὸ γιὰ τοὺς ἀγῶνες τῆς εὐσεβείας, συνηθίζουν τὴ θέληση νὰ κλίνει μὲ εὐκολία πρὸς τὸ κακό, ξηραίνουν τὰ δάκρυα ἀπὸ τοὺς ὀφθαλμούς.
Οἱ περισσότερες σωματικὲς ἀσθένειες δὲν ὁδηγοῦν ἀκαριαίως στὸν βιολογικὸ θάνατο. Στὴν ἀρχὴ προξενοῦν πονοκέφαλο, πυρετό, ἐξάντληση· σιγά- σιγὰ ὅμως φθείρουν τὴν ὑγεία μας. Ἔτσι καὶ τὰ ἐλαφρὰ ἁμαρτήματα δὲν ὁδηγοῦν ἀστραπιαίως στὸν πνευματικὸ θάνατο.
Στὴν ἀρχὴ προξενοῦν ὅλες τὶς παρενέργειες ποὺ προαναφέραμε, ἀλλὰ σιγά-σιγὰ ἐπι βαρύνουν τὴν ἀσθένεια τῆς ψυχῆς μας. Ἐπίσης μᾶς ζημιώνουν τὰ ἐλαφρὰ ἁμαρτήματα, διότι ἀνοίγουν τὸν δρόμο πρὸς τὰ θανάσιμα ἁμαρτήματα. Ἐφόσον μᾶς σπρώχνουν συνεχῶς στὸν γκρεμό, κάποια στιγμή, χωρὶς κὰν νὰ τὸ ἀντιληφθοῦμε, μᾶς ρίχνουν στὰ βάραθρά του.
Θεωροῦμε μικρὸ ἁμάρτημα, γράφει ὁ ἅγιος Νικόδημος, τὸ νὰ ἐπιθυμήσουμε «τὸ μάταιον κάλλος», ἀλλὰ ἂς μετρήσουμε πόσα κακὰ προέρχονται ἀπὸ αὐτό: Ὁλόκληρη ἁλυσίδα ἁμαρτημάτων ποὺ ἀκολουθοῦν τὸ ἕνα κατόπιν τοῦ ἄλλου, ὥσπου στὸ τέλος μᾶς ρίχνουν στὰ βάραθρα τῆς κολάσεως. Ὁ κατήφορος δὲν ἔχει σταματημό.
Βρισκόμαστε χαλαροὶ καὶ δὲν ἀντικρούουμε τὴν πρώτη προσβολή. Ἀλλὰ ἡ ὑποχώρηση αὐτὴ φέρνει καὶ δεύτερη καὶ τρίτη καὶ τέταρτη, ὥσπου στὸ τέλος μᾶς ὁδηγεῖ στὴ θανάσιμη ἁμαρτία. Ὁ κλέφτης ἀρχίζει νὰ κλέβει μικροποσὰ καὶ καταλήγει μεγαλοαπατεώνας.
Ἔτσι κι ἐμεῖς ἀρχίζουμε νὰ πέφτουμε στὰ ἐλαφρὰ καὶ καταλήγουμε νὰ πέφτουμε καὶ σὲ θανάσιμα ἁμαρτήματα. «Ὁ ἐξουθενῶν τὰ ὀλίγα κατὰ μικρὸν πεσεῖται» (Σοφ. Σειρ. ιθ΄ 1). Αὐτὸς ποὺ καταφρονεῖ τὰ μικρὰ ἁμαρτήματα πέφτει καὶ στὰ μεγάλα.
Μὴν ὑποτιμοῦμε τὴ ζημιὰ ποὺ προξενοῦν τὰ ἐλαφρὰ ἁμαρτήματα. Ὅπως μία ἀλεπού, ἂν μπεῖ στὸ ἀμπέλι τὸν καιρὸ ποὺ εἶναι ὥριμα τὰ σταφύλια, κάνει μεγάλη ζημιά, ἔτσι καὶ τὰ μικρὰ ἀλεπουδάκια της, ἂν μποῦν στὸ ἀμπέλι τὴν ἴδια ἐποχή, κάνουν ἐξίσου μεγάλη ζημιά. Ἀφανίζουν ἀμπελῶνες (βλ. ᾎσμ. β΄ 15).
Ἐπιπλέον μᾶς ζημιώνουν τὰ ἐλαφρὰ ἁμαρτήματα, διότι μᾶς αἰχμαλωτίζουν στὸν μισάνθρωπο διάβολο, ὅπως μᾶς αἰχμαλωτίζουν καὶ τὰ θανάσιμα ἁμαρτήματα. Ἂς ὑποθέσουμε, προσθέτει ὁ ἅγιος Νικόδημος, ὅτι ἕνα λιοντάρι πιάνεται στὴν παγίδα ἀπὸ τὸ ἕνα πόδι του, καὶ ἄλλο λιοντάρι πιάνεται ἀπὸ τὰ τέσσερα.
Ἐφόσον καὶ τὰ δυὸ πιάνονται στὶς παγίδες, εἶναι ἐξίσου αἰχμάλωτα. Ἂς ὑποθέσουμε ὅτι μιὰ βάρκα βυθίζεται, ὅταν τὴ φορτώσουμε μὲ ἕναν πολὺ μεγάλο καὶ βαρὺ βράχο ποὺ δὲν ἀντέχει νὰ τὸν σηκώσει. Ἐξίσου βυθίζεται, ἂν τὴ φορτώσουμε καὶ μὲ ἀμέτρητους κόκκους ἄμμου. Καὶ οἱ μικροσκοπικοὶ κόκκοι τῆς ἄμμου καὶ ὁ γιγαντιαῖος βράχος τὴν ἴδια ζημιὰ κάνουν. Ἀπὸ τὶς θεοφώτιστες ἐπισημάνσεις τοῦ ἁγίου Νικοδήμου φαίνεται πολὺ καθαρὰ ὅτι καὶ τὰ ἐλαφρὰ ἁμαρτήματα προξενοῦν μεγάλη ζημιά, ὅπως καὶ τὰ θανάσιμα. Καὶ τὰ ἐλαφρὰ ἁμαρτήματα ὁδηγοῦν στὸν πνευματικὸ θάνατο, ὅπως καὶ τὰ θανάσιμα.
Νὰ μὴν ὑποχωροῦμε λοιπὸν στὸ κακό. Νὰ παρακαλοῦμε τὸν ἅγιο Θεὸ νὰ μᾶς δίνει τὴ χάρη Του νὰ μὴν κυριευθοῦμε ἀπὸ καμιὰ ἁμαρτία. «Μὴ κατακυριευσάτω μου πᾶσα ἀνομία» (Ψαλμ. ριη΄ 133). Νὰ μὴ γλιστροῦμε οὔτε στὰ ἐλαφρὰ οὔτε στὰ θανάσιμα ἁμαρτήματα, ἀλλὰ νὰ βαδίζουμε σύμφωνα μὲ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ «τὸ ἀγαθὸν καὶ εὐάρεστον καὶ τέλειον» (Ρωμ. ιβ΄2).

Περιοδικό "Ο ΣΩΤΗΡ", Τεῦχος 2075

Μητροπολίτης Λεμεσοῦ Ἀθανάσιος: «Οἱ θρῆσκοι ἄνθρωποι εἶναι τὸ πιὸ ἐπικίνδυνο εἶδος μέσα στὴν ἐκκλησία»


Φωτογραφία:
«Ῥωμαίικου Ὁδοιπορικοῦ»
Τοῦ Μητροπολίτου Λεμεσοῦ Ἀθανασίου, πόσπασμα ἀπὸ τὴν ὁμιλία: «Ἡ θεραπεία ἀπὸ τὴν ἀρρώστια τοῦ Φαρισαϊσμοῦ»
Αὐτοὶ οἱ ἄνθρωποι νὰ ξέρετε, αὐτοὶ οἱ ἄνθρωποι,  οἱ θρῆσκοι ἄνθρωποι εἶναι τὸ πιὸ ἐπικίνδυνο εἶδος μέσα στὴν ἐκκλησία. Αὐτοὶ οἱ θρῆσκοι ἄνθρωποι εἶναι ἐπικίνδυνοι. Ὁ Θεὸς νὰ μᾶς φυλάει ἀπ'αὐτούς. Ἔλεγε ἕνας ἁγιορείτης ὅταν ἔκαμνα μία φορὰ λειτουργία καὶ λέγαμε «Κύριε σῶσον τοὺς εὐσεβεῖς» λέει ἀστειευόμενος «Κύριε σωσον ἠμᾶς ἀπὸ τοὺς εὐσεβεῖς» δηλαδὴ ὁ Θεὸς νὰ σὲ φυλάει ἀπὸ τοὺς θρήσκους ἀνθρώπους, διότι θρῆσκος ἄνθρωπος σημαίνει μία προσωπικότης διεστραμμένη ἡ ὁποία οὐδέποτε εἶχε προσωπικὴ σχέση μὲ τὸν Θεό. Ἁπλῶς μόνον κάμνει τὰ καθήκοντά της ἀπέναντί Του, ἀλλὰ καμιὰ σοβαρὴ σχέση δὲν εἶχε γιὰ αὐτὸ καὶ ὁ Θεὸς δὲν λέει αὐτὸν τὸν ἄνθρωπο τίποτε. Καὶ σᾶς ὁμολογῶ καὶ ἐγὼ ἀπὸ τὴν πείρα μου ὅτι δὲν εἶδα χειρότερους ἐχθρούς τῆς ἐκκλησίας ἀπὸ τοὺς θρήσκους ἀνθρώπους.
Ὅταν παιδιὰ θρήσκων ἀνθρώπων ποὺ μέσ' τὴν ἐκκλησία ἢ καὶ παπάδων ἀκόμα καὶ θεολόγων καὶ ἀνθρώπων ποὺ κάνουν τοὺς θρήσκους καὶ τοὺς πολλοὺς ἐδοκίμασαν τὰ παιδιά τους νὰ γίνουν μοναχοὶ ἢ ἱερεῖς αὐτοὶ οἱ ἄνθρωποι ἔγιναν χειρότεροι καὶ ἀπὸ δαίμονες. Ἐξανέστησαν ἐναντίον τῶν πάντων. Ἔγιναν οἱ χειρότεροι ἐχθροὶ τῶν ἀνθρώπων. Θυμᾶμαι γονεῖς ποὺ ἔφερναν τὰ παιδιὰ τους εἰς τὶς ὁμιλίες καὶ ὅταν τὸ παιδὶ τους κάποια στιγμὴ ἔκαμε ἕνα βῆμα παραπάνω ἔγιναν οἱ χειρότεροι ἄνθρωποι ποὺ ἔλεγαν τὰ...
χειρότερα λόγια.  Καὶ ἐγὼ τοὺς λέω:  Mὰ ἐσὺ ἔφερες τὸ παιδί σου στὴν ὁμιλία, δὲν τὸ ἔφερα ἐγώ.  Καὶ μία φόρα εἶπα σὲ ἕναν πατέρα ὅταν ἔβλεπα ὅτι ἡ κόρη του, τέλος πάντων, εἶχε ζῆλο στὴν ἐκκλησία τοῦ λέω: Κοίταξε μὴν τὴν ξαναφέρεις στὴν ὁμιλία. Μὴν τὴν ξαναφέρεις νὰ τῆς μιλήσω διότι ἡ κόρη σου θὰ γίνει μοναχὴ καὶ αὔριο θὰ σοὺ φταίω ἐγώ.  Ὄχι πάτερ μου, ἀλλοίμονο, ἐμεῖς σὲ λατρεύουμε. Καὶ ἔγινε ἡ κόρη του μοναχὴ ἑφτὰ χρόνια καὶ δὲν μοῦ μιλᾶ ἀκόμα. Ἄνθρωποι ποὺ δὲν ἔχαναν ὁμιλία, ἔτσι, δὲν ἔχαναν ὁμιλία. Ἦταν πάντοτε οἱ πρῶτοι. Ὁμιλίες, ἀγρυπνίες, βιβλία, ξέρω ‘γῶ τὰ πάντα. Καὶ ἔφερναν καὶ τὰ παιδιά τους καὶ ὅταν ἦρθεν ἡ ὥρα ποὺ τὸ παιδὶ τους μέσα στὴν ἐλευθερία του, τέλος πάντων, ἀποφάσισε ἕναν δικό του δρόμο τότε οἱ ἄνθρωποι αὐτοὶ ἔγιναν τελείως στὸ ἀντίθετο στρατόπεδο καὶ ἀπέδειξαν ὅτι γιὰ αὐτοὺς ὁ Χριστὸς δὲν εἶχε μιλήσει ποτὲ μὲς τὴν δική τους τὴν καρδιά. Ἁπλῶς ἦταν θρῆσκοι ἄνθρωποι. 

Γι΄ αὐτὸ οἱ θρῆσκοι ἄνθρωποι εἶναι τὸ πιὸ δύσκολο εἶδος μεσ' τὴν ἐκκλησία. Γιατί ξέρετε κάτι. Αὐτοὶ οἱ ἄνθρωποι καμιὰ φορᾶ δὲν θὰ θεραπευθοῦν. Γιατί νομίζουν ὅτι εἶναι κοντὰ στὸν Θεό. Ἐνῶ οἱ ἁμαρτωλοί, ξέρω ΄γῶ, οἱ χαμένοι ἂς ποῦμε, ἔτσι, αὐτοὶ ξέρουν ὅτι εἶναι ἁμαρτωλοί. Γι΄ αὐτὸ ὁ Χριστὸς εἶπε ὅτι οἱ τελῶνες καὶ οἱ πόρνες θὰ πᾶν στὴν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, ἐνῶ εἶπε στοὺς Φαρισαίους: Ἐσεῖς, ἐσεῖς ποὺ εἴσαστε θρῆσκοι δὲν θὰ πάτε ποτὲ στὴν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Γιατί οὐδέποτε ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ ἄλλαξε τὴν καρδιά τους. Ἁπλῶς ἀρκοῦνταν στὴν τήρηση τῶν θρησκευτικῶν τύπων.

Ἔτσι λοιπὸν ἐμεῖς ἂς προσέξουμε τὸν ἑαυτόν μας νὰ καταλάβομε ὅτι ἡ ἐκκλησία εἶναι ἕνα νοσοκομεῖο ποὺ μᾶς θεραπεύει μᾶς κάνει νὰ ἀγαποῦμε τὸν Χριστὸν καὶ ἡ ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ εἶναι μία φλόγα ποὺ ἀνάβει μεσ' τὴν καρδιά μας καὶ νὰ ἐξετάζομε τὸν ἑαυτό μας ἐὰν βρισκόμαστε στὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. Ἐὰν βλέπομε μέσα μας ὅλες αὐτὲς τὶς κακίες καὶ τὶς ἀνιδιοτέλειες καὶ τὶς πονηρίες τότε πρέπει νὰ ἀνησυχοῦμε. Γιατί δὲν εἶναι δυνατὸ ὁ Χριστὸς νὰ εἶναι μέσα στὴν καρδιά μας καὶ νὰ 'μαστε γεμάτοι ξύδι.

Πῶς εἶναι δυνατὸ νὰ προσεύχεσαι καὶ νὰ εἶσαι γεμάτος χολὴ ἐναντίον τοῦ ἄλλου ἀνθρώπου. Πῶς εἶναι δυνατὸ νὰ διαβάζεις τὸ εὐαγγέλιο καὶ νὰ μὴν δέχεσαι τὸν ἀδερφό σου. Πῶς εἶναι δυνατὸ νὰ λὲς ἔχω τόσα χρόνια στὴν ἐκκλησία, ἔχω τόσα χρόνια ποὺ 'μαι μοναχὸς κληρικὸς ἡ ὁτιδήποτε καὶ ὅμως τὸ ἄλφα τῆς πνευματικῆς ζωῆς ποὺ 'ναι ἡ ἀγάπη. Ποῦ 'ναι τὸ νὰ ὑπομένεις τὸν ἀδερφό σου, νὰ κάνεις λίγο ὑπομονὴ μὲ τὸ νὰ μὴν τὸ δέχεσαι σημαίνει τίποτα δὲν ἔκαμες. Τίποτα ἀπολύτως τίποτα. Τίποτα ἀπολύτως. Ἐδῶ ὁ Χριστὸς ἔφτασε στὸ σημεῖο νὰ πεῖ γιὰ τὶς παρθένες ἐκεῖνες ὅτι δὲν εἶχε καμιὰ σχέση μαζί τους. Τοὺς πέταξε ἔξω ἀπὸ τὸν νυμφώνα παρ' ὅλα ποὺ 'χαν ὅλες τὶς ἀρετὲς γιατί δὲν εἶχαν τὴν ἀγάπη. Διότι ἤθελε νὰ τοὺς πεῖ ὅτι μπορεῖ νὰ ἔχετε ἀρετὲς ἐξωτερικὲς, μπορεῖ νὰ μείνατε παρθένες, μπορεῖ νὰ κάματε χίλια πράματα ἀλλὰ δὲν κατορθώσατε τὴν οὐσία αὐτοῦ ποὺ εἶχε σημασία ἀπ' ὅλα. Ἐὰν αὐτὸ δὲν τὸ καταφέρεις τί τὰ θέλεις τὰ ἄλλα ὅλα; 

Τί τὰ θέλω ἐγὼ τώρα ἂν τρώω λάδι σήμερα καὶ δὲν τρώω λάδι. Μπορεῖ νὰ μὴν τρώω λάδι, ἂς ποῦμε καὶ νὰ τρώω τὸν ἀδερφό μου ἀπὸ τὸ πρωὶ ὡς τὴ νύχτα. Ἔλεγαν εἰς τὸ Ἅγιο Ὅρος λέει μὴν ρωτᾶς ἂν τρώω ψάρι. Τὸν ψαρὰ νὰ μὴν φάεις καὶ ψάρι φάε. Ἢ τὸν λαδὰ νὰ μὴν φαεῖς καὶ φάε μία σταξιὰ λάδι. Τὸ νὰ φάεις τὸν ἄλλον ἀπὸ τὴν γλώσσα εἶναι πολὺ χειρότερο ἀπὸ τὸ νὰ φᾶς μία κουταλιὰ λάδι. Καὶ ὅμως στέκομεν ἐκεῖ. Τρῶμε λάδι, δὲν τρῶμε λάδι, τρῶμε ψάρι, δὲν τρῶμε ψάρι. Ξέρω ‘γῶ βούτηξε τὸ κουτάλι στὸ ἄλλο φαγὶ καὶ μπορεῖ νὰ τσακωθοῦμε ἐκεῖ, νὰ σκοτωθοῦμε μὲ τὸν ἄλλον ἄνθρωπο γιατί ἐβούτηξε τὸ κουτάλι προηγουμένως σὲ ἕναν ἄλλο φαΐ. Καταλαβαίνετε πόσο γελοία εἶναι ἐτοῦτα τὰ πράγματα καὶ μᾶς κοροϊδεύουν καὶ οἱ δαίμονες ἀλλὰ καὶ οἱ ἄνθρωποι ποὺ εἶναι ἐκτὸς ἐκκλησίας. Καὶ ὅταν μπαίνουν κοντά μας ἀντὶ νὰ βλέπουν τοὺς ἀνθρώπους τῆς ἐκκλησίας μεταμορφωμένους σὲ Χριστὸ Ἰησοῦ, νὰ 'ναι γλυκὺς ἄνθρωποι καὶ νὰ 'ναι ὥριμοι ἄνθρωποι, ἰσορροπημένοι, ὁλοκληρωμένοι ἄνθρωποι, ἄνθρωποι γεμάτοι ἁρμονίας ἂς ποῦμε μέσα τους μᾶς βλέπουν δυστυχῶς μὲ ὅλα αὐτὰ τὰ πάθη μας καὶ ὅλες ἐκεῖνες τὶς ξινίλες μας καὶ λένε: E, νὰ γίνω ἔτσι;  Καλύτερα νὰ μοῦ λείπει. 

Ἐσὺ πού πᾶς στὴν ἐκκλησία τί σὲ ὠφέλησε ἡ ἐκκλησία; Ὅπως λέγαμε χτὲς πῆγες στὰ προσκυνήματα, εἶδες τοὺς πατέρες, εἶδες τὰ ἅγια λείψανα, εἶδες τὸ Ἅγιον Ὅρος, τὴν Παναγία τῆς Τήνου ὅλα αὐτὰ πήγαμε, ἤρθαμε. Ποιὸ τὸ ὄφελος τελικὰ ἀπὸ ὅλα αὐτὰ τὰ πράγματα; Μεταμορφώθηκε ἡ καρδιά μας; Γίναμε πιὸ ταπεινοὶ ἄνθρωποι; Γίναμε πιὸ γλυκὺς ἄνθρωποι; Γίναμε πιὸ πραεῖς ἄνθρωποι εἰς τὸ σπίτι μας εἰς τὴν οἰκογένειά μας στὸ μοναστήρι μας; Ξέρω ‘γῶ ἐκεῖ ποὺ ἐργαζόμαστε. Αὐτὸ ἔχει σημασία. Ἐὰν δὲν τὰ καταφέραμε αὐτὰ τὰ πράγματα τουλάχιστον ἂς γίνομεν ταπεινοί.  Μέσα ἀπὸ τὴν μετάνοια. Ἂς γίνομαι ταπεινοί. Ἐὰν οὔτε καὶ αὐτὸ τὸ καταφέραμε τότε εἴμαστε ἄξιοι πολλῶν δακρύων, ἔτσι. Εἴμαστε γιὰ κλάματα. Διότι δυστυχῶς ὁ χρόνος περνᾶ καὶ χάνεται καὶ ἐμεῖς μετροῦμε χρόνια.

Ἔλεγε ὁ γέρων Παΐσιος ὅταν τὸν ρωτοῦσαν: Γέροντα πόσα χρόνια ἔχεις ἐσὺ στὸ Ἅγιο Ὅρος; Λέει: Ἐγὼ ἦρθα τὴν ἴδια χρονιὰ ποὺ ἦρθε τὸ μουλάρι τοῦ γείτονα. Ὁ γείτονάς τοῦ ὁ γερο-Ζῆτος εἶχε ἕνα μουλάρι καὶ ξέρετε στὸ Ἅγιο Ὅρος κάθε κελὶ ἔχει καὶ ἕνα ζῶο, ἕνα μουλάρι ποὺ κουβαλοῦν τὰ πράγματά τους. Ε, τὸ ζῶο αὐτὸ ζεῖ πολλὰ χρόνια δὲν ἀγοράζεις κάθε μέρα μουλάρια, εἶναι ἀκριβά. Λοιπόν, τὴν χρονιὰ ποὺ ἦρθα ἐγὼ λέει στὸ Ἅγιο Ὅρος ἀγόρασε καὶ ὁ γείτονας τὸ μουλάρι του. Ἔχομε τὰ ἴδια χρόνια στὸ Ἅγιο Ὅρος, ἀλλὰ τὸ καημένο ἐκεῖνο ἔμεινε μουλάρι καὶ ἐγὼ τὸ ἴδιο ἔμεινα. Δὲν ἄλλαξα. 

Λοιπὸν λέμε πολλὲς φορὲς ἐγὼ ἔχω σαράντα χρόνια καὶ τὸ λέμε ἐμεῖς οἱ παπάδες καὶ οἱ καλόγεροι αὐτὰ τὰ πράγματα. Ἔχω σαράντα χρόνια στὸ μοναστήρι. Μὰ τὰ χρόνια εἶναι εἰς βάρος σου. Ὁ Θεὸς θὰ σοὺ πεῖ: Σαράντα χρόνια καὶ ἀκόμα δὲν κατάφερες νὰ γίνεις τίποτα; Ἔχεις σαράντα χρόνια ἀκόμα θυμώνεις, ἀκόμα κατακρίνεις, ἀκόμα ἀντιλογεῖς, ἀκόμα ἀντιστασαι, ἀκόμα δὲν ὑποτάσσεσαι; Ἔχεις σαράντα χρόνια καὶ δὲν ἔμαθες τὸ ἄλφα, τὸ πρῶτο πράγματα τῆς μοναχικῆς ζωῆς τῆς χριστιανικῆς ζωῆς; Τί νὰ κάμω τὰ χρόνια σου; Τί νὰ σὲ κάμω ἂν ἔχεις πενήντα χρόνια μὲ ψωμολογῆσε καὶ δὲν μπορεῖς νὰ ἀπαντήσεις στὸν ἄλλον μὲ ἕναν καλό του λόγο. Τί νὰ κάμω ὅλα αὐτὰ τὰ πράγματα.

«Τη θλίψει υπομένοντες» Του Σεβ. Μητροπολίτου Καστορίας κ. Σεραφείμ

Του Σεβ. Μητροπολίτου Καστορίας κ. Σεραφείμ
«Τη θλίψει υπομένοντες»1
Είναι πανανθρώπινο το φαινόμενο της θλίψεως και του πόνου. Από τότε που ο πρώτος άνθρωπος επαναστάτησε κατά του Θεού, απέκτησε ως μόνιμο σύντροφο στη ζωή του την παρουσία της θλίψεως και του πόνου. Έτσι η θλίψη απλώθηκε σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης και κανείς δεν κατόρθωσε να ξεφύγει από αυτή.
Μοιάζει, η θλίψη, με ένα ασήκωτο βάρος, με μία βαριά πέτρα, την οποία σηκώνουν πλούσιοι και πένητες, άρχοντες και αρχόμενοι, σοφοί και αγράμματοι. Για τη θλίψη μάς μίλησε ο ίδιος ο Σαρκωμένος Λόγος του Θεού, ο Ιησούς Χριστός, στην επίγεια πορεία Του: «Εν τω κόσμω θλίψιν έξετε· αλλά θαρσείτε, εγώ νενίκηκα τον κόσμον»2.
Γι΄ αυτό ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος θα πει ότι αυτός είναι και ο «κανόνας» για τους Χριστιανούς. «Δεν άκουσες το Χριστό που λέει: "Σ΄ αυτό τον κόσμο θα έχετε θλίψεις;" Γιατί λοιπόν ζητάς άνεση, αφού Εκείνος είπε αυτά; Δεν Τον άκουσες να λέει: "Ο κόσμος θα χαρεί, εσείς όμως θα δοκιμάζεσθε από λύπη;"»3.
Θα προσθέσει, ακόμη, πως ο πόνος συνοδεύει την επίγεια ζωή μας, αφού «αυτός είναι ο καιρός των σκαμμάτων και των αγώνων, εκείνος δε των στεφάνων και των βραβείων»4, και πως τα ανθρώπινα είναι ασταθή και γεμάτα κινδύνους, που δημιουργούν θλίψεις: «Τίποτε δεν είναι βέβαιο, τίποτε δεν είναι σταθερό από τα ανθρώπινα πράγματα, αλλά μιμούνται τη μανιασμένη θάλασσα και γεννούν καθημερινά παράξενα και φοβερά ναυάγια. Όλα τα ανθρώπινα είναι γεμάτα από θορύβους και ταραχή· όλα μοιάζουν με σκοπέλους και γκρεμούς· ... όλα περικλείουν φόβους και κινδύνους και υποψίες και τρόμους και αγωνίες. Κανείς δεν έχει εμπιστοσύνη σε κανένα, όλοι φοβούνται τους γύρω τους ... Δεν υπάρχει ασφαλής φίλος, ούτε βέβαιος αδελφός. Το καλό της αγάπης έχει εξαφανισθεί ... Άπειρα προσωπεία παντού ... Αυτοί που ως χθες περιποιούνταν, αυτοί που κολάκευαν, αυτοί που καταφιλούσαν τα χέρια, ξαφνικά τώρα παρουσιάσθηκαν ως εχθροί, και αφού πέταξαν τα προσωπεία, έγιναν πικρότεροι από όλους τους κατηγόρους, κατηγορώντας και συκοφαντώντας εκείνους ακριβώς, προς τους οποίους προηγουμένως εξέφραζαν την ευγνωμοσύνη τους»5.
Α. « Τη θλίψει υπομένοντες»
Θλιβόμαστε από την παρουσία του σωματικού πόνου λόγω των διαφόρων ασθενειών και παθήσεων ή ακόμη από τη στέρηση, τη φτώχεια και τις διάφορες δυσκολίες της παρούσης ζωής.
Στο πρόσωπό μας ζωγραφίζεται η θλίψη εξαιτίας θανάτων προσφιλών μας προσώπων, καθώς και άλλων δύσκολων ή τραγικών καταστάσεων, τις οποίες συναντούμε στην καθημερινότητα, όπως αποτυχίες, προδοσίες φίλων και συγγενών, διάψευση ελπίδων που στηρίχθηκαν σε ανθρώπινα δεδομένα.
Την θλίψη, επίσης, την προκαλεί ιδιαιτέρως και η παρουσία της αμαρτίας και των παθών. Ο χρυσορρήμων πατήρ της Εκκλησίας θα υπογραμμίσει χαρακτηριστικά πως η κύρια αιτία των εσωτερικών θλίψεων είναι η παρουσία των παθών : «Τίποτε δεν δημιουργεί τόση θλίψη, όσο το να πολιορκείται η ψυχήαπό ταπάθη. Επειδή οι μεν άλλες θλίψεις έρχονται και μας προσβάλλουν απ΄ έξω, ενώ οι θλίψεις των παθών φυτρώνουν από μέσα μας. Και αυτή πραγματικά είναι η μεγάλη θλίψη»6.
Β. «Τη θλίψει υπομένοντες»
Γιατί οι θλίψεις και οι δοκιμασίες;
Γιατί οι ασθένειες;
Γιατί σε μένα;
Πάρα πολλά «γιατί» θα μπορούσε να απαριθμήσει ο κάθε πονεμένος και θλιμμένος στην κοιλάδα αυτή του κλαθμώνος. Όμως, από το σχολείο του πόνου και από το καμίνι των θλίψεων, μας τονίζει ο Απόστολος των εθνών Παύλος, βγήκαν οι πιο φωτισμένοι, οι πιο φημισμένες σε αγιότητα μορφές της πίστεώς μας. Πόσο διδακτικός είναι ο λόγος του στην προς Εβραίους επιστολή : «άλλοι ετυμπανίσθησαν ... έτεροι δε εμπαιγμών και μαστίγων πείραν έλαβον, έτι δε δεσμών και φυλακής . ελιθάσθησαν, επρίσθησαν, επειράσθησαν, εν φόνω μαχαίρας απέθανον, περιήλθον εν μηλωταίς, εν αιγείοις δέρμασιν, υστερούμενοι, θλιβόμενοι, κακουχούμενοι, ων ουκ ην άξιος ο κόσμος, εν ερημίαις πλανώμενοι και όρεσι και σπηλαίοις και ταις οπαίς της γης»7. Και για ποιο λόγο; «εις το μεταλαβείν της αγιότητος αυτού»8.
Στην ευεργετική παρουσία των θλίψεων αναφέρεται σε μία επιστολή του προς τον Επίσκοπο Ελπίδιο και ο θαυμαστός Ιεράρχης της Εκκλησίας Μέγας Βασίλειος : «Πληροφορήθηκα ότι σε λύπησε ο θάνατος του παιδιού. Η στέρησή του είναι φυσικό βέβαια να είναι λυπηρή σε σένα τον παππού του. Αλλά για έναν άνδρα που έχει φθάσει σε τέτοιο σημείο αρετής και γνωρίζει καλά τη φύση των ανθρωπίνων πραγμάτων ... είναι επόμενο να μην είναι τόσο αφόρητος ο χωρισμός των συγγενών. Γιατί ο Κύριος δεν ζητεί τα ίδια από εμάς (τους Χριστιανούς) και από τους άλλους. Πράγματι, ενώ εκείνοι ζουν μία συνηθισμένη ανθρώπινη ζωή, εμείς ακολουθούμε ως κανόνα ζωής την εντολή του Κυρίου και τα προηγούμενα παραδείγματα αγίων ανδρών, των οποίων το μεγαλοφυές της διανοίας τους κυρίως φανερώνεται σε δύσκολες περιστάσεις»9. Και σε μία άλλη επιστολή του ο Ιεράρχης της Καισαρείας αποσαφηνίζει πως «ό,τι είναι η κάμινος για το χρυσάφι, αυτό είναι και η θλίψη γι΄ αυτούς που αγωνίζονται να αποκτήσουν την αρετή χάριν της ελπίδος στο Θεό»10.
Οι θλίψεις μας και ο πόνος μάς συγκρατούν στην ταπείνωση. Ο Απόστολος Παύλος είναι αποκαλυπτικός για τον εαυτό του : «εδόθη μοι σκόλοψ τη σαρκί, άγγελος Σατάν ίνα με κολαφίζει, ίνα μη υπεραίρωμαι»11. Έτσι το επιτελείο των θλίψεων μάς προφυλάσσει από το θανατηφόρο ιό της υπερηφανείας, μας κάνει συμπαθείς προς τον πόνο των συνανθρώπων μας, μας δίνει φτερά να τους διακονήσουμε και να τους συντρέξουμε, αφού στο πρόσωπό τους βλέπουμε και το δικό μας πόνο, ο οποίος γίνεται έτσι ελαφρύτερος.
Οι θλίψεις, ακόμη, είναι ένα είδος εξετάσεων, που δείχνουν τα στοιχεία της γνησιότητός μας, της βαθιάς πίστεώς μας, της επικοινωνίας μας με το Θεό, της παρουσίας της χάριτος του Θεού μέσα στο χώρο της καρδιάς μας. Ο Μέγας Βασίλειος μάς επισημαίνει στο σημείο αυτό: «Κυβερνήτην μεν ο χειμών, και τον αθλητήν το στάδιον, τον στρατηγόν η παράταξις, τον μεγαλόψυχον η συμφορά, τον Χριστιανόν δε πειρασμός δοκιμάζει και βασανίζει. Και αι λύπαι την ψυχήν ως το πυρ τον χρυσόν, απελέγχουσι. Πένης ει; μή αθυμήσης. Αλλ΄ έχε την ελπίδα προς τον Θεόν»12.
Ερμηνεύοντας δε τον 33ο Ψαλμό θα προσθέσει: « Θλιβόμαστε σε κάθε τόπο, σε κάθε περίσταση, αλλά οι θλίψεις αυτές δεν μας δημιουργούν αδιέξοδο και αγωνιώδη στενοχώρια ... εκείνος που λέει ότι δεν αρμόζει στον δίκαιο και ευσεβή η θλίψη, δεν λέει τίποτε άλλο παρά ότι δεν ταιριάζει στον αθλητή ο αντίπαλος. Αλλά εάν ο αθλητής δεν αγωνίζεται με αντίπαλο, ποιες αφορμές θα έχει για να στεφανωθεί;»13.
Γ. «Τη θλίψει υπομένοντες»
Το κλειδί στην αντιμετώπιση των θλίψεων είναι η πίστη στον Τριαδικό Θεό και η βεβαιότητα της αγάπης Του. Μας το υπενθυμίζει ο Απόστολος Παύλος βεβαιώνοντας πως «τοις αγαπώσι τον Θεόν πάντα συνεργεί εις αγαθόν»14.
Είναι η ελπίδα στις υποσχέσεις του Θεού: «Ου μη σε ανώ ουδ΄ ου μη σε εγκαταλίπω»15,
«Πολλαί αι θλίψεις των δικαίων και εκ πασών αυτών ρύσεται αυτούς ο Κύριος»16,
«Υμών δε και αι τρίχες της κεφαλής πάσαι ηριθμημέναι εισί. Μη ουν φοβηθήτε»17,
«Πιστός ο Θεός, ουκ εάσει υμάς πειρασθήναι υπέρ ο δύνασθε»18,
«Ιδού εγώ μεθ΄ υμών ειμί πάσας τας ημέρας έως της συντελείας του αιώνος»19.
Φάρμακο, επίσης, είναι η προσευχή. Μας το βεβαιώνει ο Προφήτης Δαβίδ : «Και εν τω θλίβεσθαί με επεκαλεσάμην τον Κύριον και προς τον Θεόν μου εκέκραξα. Ήκουσεν εκ ναού αγίου αυτού φωνής μου»20. Ο Απόστολος Παύλος είναι κατηγορηματικός: τίποτε δεν είναι ακατόρθωτο για κείνον που προσκαρτερεί τη προσευχή21.
Βασικό όπλο εναντίον των θλίψεων και των δοκιμασιών είναι η αρετή της υπομονής. Ο ίδιος ο Χριστός αναφέρεται σ΄ αυτήν: «Ο δε υπομείνας εις τέλος, ούτος σωθήσεται»22. Το στόμα του Χριστού, ο Απόστολος Παύλος, θα προσθέσει τη δική του εμπειρία στο μαθητή του Τιμόθεο: « Ει υπομένομεν, και συμβασιλεύσoμεν»23. Και τούτο, γιατί η υπομονή είναι στάση ζωής, ανδρεία ψυχής και ηρωισμός. Χωρίς την υπομονή δεν θα έχουμε τη δυνατότητα να αποκτήσουμε την υγεία της ψυχής και του σώματος και να αντιμετωπίσουμε τα όσα επιτρέπει η χάρη του Θεού. Ο Άγιος Ιωάνννης ο Χρυσόστομος θα παρατηρήσει πολύ εύστοχα : «Ει μαθητής ει, τον διδάσκαλον μιμού· τούτο γαρ εστί μαθητού. Ει δε αυτός μεν διά θλίψεως ήλθε, συ δε δι΄ ανέσεως, ουκέτι την αυτήν βαδίζεις οδόν, ην εκείνος, αλλ΄ ετέραν. Πώς ουν ακολουθείς, μη ακολουθών; ... Μέγα άρα θλίψις, αγαπητοί. Δύο γαρ τα μέγιστα κατορθοί, και αμαρτίας εξαλείφει, και στερρούς ποιεί»24.
« Μη ταρασσέσθω υμών η καρδία . πιστεύετε εις τον Θεόν και εις εμέ πιστεύετε»25.
«Θαρσείτε, εγώ νενίκηκα τον κόσμον»26.
«μη λυπήσθε καθώς και οι λοιποί οι μη έχοντες ελπίδα»27.
Όταν, αδελφοί μου θλιμμένοι, τα κύματα της ζωής υψώνονται πελώρια και ο πόνος από τις θλίψεις και τις δοκιμασίες αυλακώνει το πρόσωπό μας, ας καταφεύγουμε με εμπιστοσύνη στον Άγιο Τριαδικό Θεό και με τον Ιερό Αυγουστίνο ας επαναλαμβάνουμε: « Συ ουν, Κύριε ο Θεός μου, ο μάστιγας έξωθεν εμοί επιτρίβων, δος έσωθεν υπομονήν την εσαεί μοι παρεσομένην αδιαλείπτως, ως μηδέποτε τον σον αίνον απείναι του στόματός μου. Ελέησόν με ο Θεός, ελέησόν με και βοήθησόν μοι ως αυτός οίδας, αναγκαίόν μοι είναι και τη ψυχή και τω σώματι. Πάντα επίστασαι, πάντα δύνασαι ο ζων εις τους αιώνας»28.

1. Ρωμ. 12,11.
2. Ιω. 16,33.
3. Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, Ομιλία εις τον Ζ΄ Ψαλμόν, κεφ. 8, ΕΠΕ 5,328.
4. Του ιδίου, Ομιλία εις τον Δ΄ Ψαλμόν, κεφ.9, ΕΠΕ 5,178.
5. Του ιδίου, Ομιλία ότε Σατορνίνος και Αυρηλιανός εξωρίσθησαν, και Γαϊνάς εξήλθε της πόλεως· και περί φιλαργυρίας, κεφ. α΄, PG 52,415.
6. Του ιδίου, Ομιλία εις τον Δ΄ Ψαλμόν, κεφ.2, ΕΠΕ 5,134.
7. Εβρ. 11,35-38.
8. Εβρ. 12,10.
9. Μεγάλου Βασιλείου, Ελπιδίω Επισκόπω, ΕΠΕ 2,150-151.
10. Του ιδίου Επιστολή 183, Πολιτευομένοις Σαμοσάτων, ΕΠΕ 1,290.
11. Β΄ Κορ. 12,7.
12. Μεγάλου Βασιλείου, Ομιλία ρηθείσα εν λιμώ και αυχμώ, κεφ.5, PG 31,317C.
13. Του ιδίου, Ομιλία εις τον ΛΓ΄ Ψαλμόν, κεφ. 12, ΕΠΕ 5,246.
14. Ρωμ. 8,28.
15. Εβρ. 13,5.
16. Ψαλμ. 33,19.
17. Ματθ. 10,30.
18. Α΄ Κορ. 10,13.
19. Ματθ. 28,20.
20. Ψαλμ. 17, 6-7.
21. Ρωμ. 12,12.
22. Ματθ. 10,22.
23. Β΄ Τιμ. 2,12.
24. Αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου, Ερμηνεία εις την προς Εβραίους Επιστολήν, Ομιλία ΚΗ΄, κεφ. γ΄, PG 63,196.
25. Ιω. 14,1.
26. Ιω. 16,33.
27. Α΄ Θεσσ. 4,13.
28. Δέησις επί συνοχή θλίψεως, Από το Κεκραγάριον του Ιερού Αυγουστίνου, Προσευχητάριον Α.Δ. Σιμωνώφ, εκδ. Σχοινάς, Βόλος 1971, σελ. 302-303.

  Ἕκαστον μέλος τῆς ἁγίας σου σαρκός ἀτιμίαν δι' ἡμᾶς ὑπέμεινε τὰς ἀκάνθας ἡ κεφαλή ἡ ὄψις τὰ ἐμπτύσματα αἱ σιαγόνες τὰ ῥαπίσματα τὸ στό...