Μέγας εις τον ζήλον, μέγας εις την αγάπην, μέγας εις την αγιότητα, μέγας εις την ορθοδοξίαν.

πηγή

Ο Άγιος Αθανάσιος ο Μέγας γεννήθηκε το 296 μ.Χ. Έχει χαρακτηριστεί στύλος της Ορθοδοξίας και Μέγας Πατήρ της Ορθοδοξίας. Οι γονείς του Αθανασίου ήταν φτωχοί αλλά πιστοί και ενάρετοι χριστιανοί. Η οικονομική του κατάσταση δεν του επέτρεπε να λάβει ανώτατη εκπαίδευση, αλλά με τη  βοήθεια του Θεού κατάφερε μελετώντας μόνος του να φτάσει σε υψηλό επίπεδο στην θεολογία και στην φιλοσοφία. Ο Άγιος Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός γράφει ότι ο Άγιος Αθανάσιος μελέτησε την Αγία Γραφή περισσότερο από κάθε βιβλίο.
Το 312 μ.Χ. ο Άγιος Αθανάσιος χειροτονείται διάκονος από τον Αλέξανδρο Πατριάρχη Αλεξανδρείας. Ήδη ενώ ήταν διάκονος, εμφανίστηκε στην Α' Οικουμενική Σύνοδο της Νίκαιας, το 335 μ.Χ., που είχε συγκροτηθεί κατά του Αρείου, στην οποία διέπρεψε πάνω απ' όλους με τον ζήλο του, και με την διδασκαλία του περί του Ομοουσίου. Τα πρώτα επτά άρθρα του Συμβόλου της Πίστεως της Α' Οικουμενικής Συνόδου ουσιαστικά διαμορφώθηκαν από τον Άγιο Αθανάσιο.
Το 326 μ.Χ., ο Άγιος Αθανάσιος διαδέχθηκε τον Αλέξανδρο, επίσκοπο της Αλεξάνδρείας, εκλεγμένος από κλήρο και λαό. Ως Αρχιεπίσκοπος Αλεξανδρείας με δυνατό λόγο, προφορικό και γραπτό, διατύπωσε με σαφήνεια τις αλήθειες τις οποίες οι αιρετικοί διέστρεφαν. Ότι, δηλαδή, ο Χριστός δεν είναι κτίσμα, αλλά "ο Υιός και Λόγος του Θεού, τέλειον γέννημα του Πατρός, γέννημα δε όχι κατά θέλησιν, αλλά κατά φύσιν. Δεν προήλθε διότι το ηθέλησεν ο Πατήρ, αλλά διότι είναι μέσα είς την φύσιν του Πατρός να γεννά τον Υιόν και μέσα εις την φύσιν του Υιού να γεννάται. Τούτο ακριβώς συνιστά την διαφοράν αυτού από τα κτίσματα. Είναι εικών και ομοίωσις του Πατρός, ενώ ο άνθρωπος είναι απλώς κατ'; εικόνα και καθ'; ομοίωσιν, άναρχος και Αυτός, όπως ο Πατήρ". 
Ο Άγιος Αθανάσιος ο Μέγας αρνήθηκε την κοινωνία προς τον Άρειο, γνωρίζοντας την διαστροφή της γνώμης του και την νόσο της αίρεσης που φώλιαζε ακόμη στην καρδία του Αρείου.Ο Άρειος υποστήριζε ότι ο Χριστός δεν είναι Θεός, αλλά κτίσμα του Θεού "δημιουργηθέν εν χρόνω" και επομένως, όπως όλα τα κτίσματα, έχει αρχή και τέλος. Αν είναι αλήθεια όμως αυτό, τότε ο Χριστός δεν μπορεί να σώση τον άνθρωπο, αφού μόνο ο Θεός έχει αυτή την δυνατότητα. Εμείς όμως γνωρίζουμε από την αγία Γραφή, αλλά και από την πείρα της Εκκλησίας, ότι ο Χριστός σαρκώθηκε για να σώση και να θεώση τον άνθρωπο.
 Ο Μέγας Αθανάσιος αγωνίστηκε όσο λίγοι για την διαφύλαξη των αληθειών της πίστεως που προσπαθούσαν να αλλοιώσουν οι αιρετικοί, οι οποίοι τον πολέμησαν με λύσσα. Με συκοφαντίες και κάθε λογής μηχονορραφίες κατάφεραν, πολλές φορές, να τον εξορίσουν και να τον απομακρύνουν από το ποίμνιό του. Αξιοσημείωτο είναι το ότι από τα σαρανταέξι χρόνια που ήταν Αρχιεπίσκοπος Αλεξανδρείας, τα δεξαέξι τα πέρασε στην εξορία. Αλλά και από εκεί δεν έπαψε να μάχεται υπέρ του ποιμνίου του και εναντίον της αιρέσεως.
Η αίρεση δημιουργεί φατρείες και σχίσματα, καμματιάζει και διαιρεί. Ο άγιος Πέτρος Αλεξανδρείας είχε την ευλογία να δη τον Χριστό, ο οποίος όμως φορούσε ένα χιτώνα ξεσχισμένο. Στην ερώτηση του αγίου, ποιός σού έσχισε τον χιτώνα, ο Χριστός απάντησε: "Άρειος ο άφρων". Η λέξη αίρεση παράγεται από το ρήμα αιρέω που σημαίνει εκλέγω. Οι αιρετικοί επιλέγουν ένα κομμάτι της αλήθειας που τους βοηθά να στηρίξουν τις απόψεις τους και απορρίπτουν την αλήθεια στο σύνολό της. Αυτό δημιουργεί πολλά προβλήματα, διότι όταν αλλοιώνεται η πίστη χάνεται ο ορθός τρόπος ζωής. Ο τρόπος θεραπείας από τα πάθη, η μέθοδος καθάρσεως της καρδιάς, δια της οποίας οδηγείται ο άνθρωπος στην γνώση του Θεού, "μακάριοι οι καθαροί τη καρδία ότι αυτοί τον Θεόν όψονται", αφού η θεωρία του Θεού ταυτίζεται με την αληθινή γνώση. 
Η Εκκλησία σε λίγους ανθρώπους έχει δώσει την προσωνυμίαν Μέγας. Μεταξύ αυτών έξέχουσα θέση κατέχει ο άγιος Αθανάσιος. Πολύ πετυχημένα είναι τα παρακάτω που έχουν γραφεί γι'; αυτόν: "Σπανίως το επωνύμιον Μέγας εκάλυψε τόσον ουσιαστικόν περιεχόμενον όσον εις την περίπτωσιν του Αθανασίου Αλεξανδρείας. Μέγας εις τον ζήλον, μέγας εις την αγάπην, μέγας εις την αγιότητα, μέγας εις την ορθοδοξίαν. Με αυτά τα προσόντα του είναι τώρα τόσον ζωντανός εις την συνείδησιν του χριστιανικού πληρώματος όσον ήτο και όταν εζούσε σωματικώς". Αλλά και ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος τον επιμνημόσυνο λόγο του στον μέγαν Αθανάσιον, αρχίζει με την χαρακτηριστική φράση, "Αθανάσιον επαινών, αρετήν επαινέσομαι". Πράγματι υπήρξε υπόδειγμα αρετής, αφού αυτή είναι καρπός αληθινής κοινωνίας με τον ζώντα Τριαδικό Θεό.
Η μνήμη του τελείται την 18ην Ιανουαρίου μαζί με την (μνήμη) του αγίου Κυρίλλου ή την 2αν Μαΐου (ημέρα της κοιμήσεώς του).