Οἱ Ἅγιοι Τρεῖς Ἱεράρχες
Ἡ γιορτὴ αὐτὴ καθιερώθηκε ἀπὸ τὰ τέλη τοῦ 11ου αἰῶνα, γιὰ νὰ σταματήσουν οἱ φιλονικίες σχετικῶς μὲ τὸ ποιὸς εἶναι ἀνώτερος. Ὁ Μέγας Βασίλειος; ὁ Γρηγόριος ὁ Θεολόγος; ἢ ὁ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος;
Στὰ νεώτερα ὅμως χρόνια καθιερώθηκε ὡς ἑορτὴ τῶν Γραμμάτων καὶ γενικὰ τῆς Παιδείας.
Τὸ ἠθικὸ καὶ πνευματικὸ τάλαντο τοῦ καθενὸς ἀπὸ τοὺς τρεῖς δὲν ἦταν, βέβαια, ἐντελῶς τὸ ἴδιο.
Φιλοσοφικότερος καὶ ἀλύγιστος στὴν ἄμυνα ὁ Βασίλειος.
Θεολογικότερος καὶ ποιητικότερος ὁ Γρηγόριος.
Εὐγλωττότερος καὶ ἡγέτης τολμηρότατος ὁ Χρυσόστομος.
Ἀλλὰ καὶ οἱ τρεῖς εἶχαν σὲ μεγάλο βαθμὸ εἰλικρινῆ καὶ θερμὴ πίστη, ὑπέρλαμπρη εὐγλωττία, μεγάλη παιδεία, πλήρη ἀφοσίωση στὴ σημαία τῆς Ὀρθοδοξίας, ἀγάπη στὸ ποίμνιο, ἀφοβία στοὺς ἄρχοντες, ἀνεξάντλητη φιλανθρωπία, διαρκὴ νηφαλιότητα, ἄμεπτη σωφροσύνη, συνεχὴ ἀγῶνα γιὰ τὴν σωτηρία τῶν ψυχῶν καὶ τὸ θρίαμβο τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ.
Ὁ Βασίλειος, ὁ Γρηγόριος καὶ ὁ Χρυσόστομος λάμπουν μέσα στοὺς αἰῶνες καὶ ἀποδεικνύουν ὅτι τὰ μεγάλα πνεύματα γνωρίζουν νὰ συνδέουν τὴν ἐφήμερη σοφία τοῦ κόσμου μὲ τὴ βαθύτερη καὶ ἀληθινὴ πίστη στὸ Σωτῆρα μας Χριστό.
Ὁ δὲ Ἑλληνισμὸς ἔχει ἀθάνατο καύχημα τὸ ὅτι ἀπὸ τὰ σπλάγχνα του βγῆκαν αὐτοὶ οἱ μεγάλοι φωστῆρες. Οἱ κυρίως μνῆμες τους εἶναι: τοῦ Μ. Βασιλείου 1 Ἰανουαρίου, τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου Χρυσοστόμου 13 Νοεμβρίου καὶ τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου 25 Ἰανουαρίου.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος α’.
Τούς τρεῖς μεγίστους φωστῆρας τῆς Τρισηλίου θεότητος, τούς τήν οἰκουμένην ἀκτῖσι δογμάτων θείων πυρσεύσαντας, τούς μελιῤῥύτους ποταμούς τῆς σοφίας, τούς τήν κτίσιν πᾶσαν θεογνωσίας νάμασι καταρδεύσαντας, Βασίλειον τόν μέγαν, καί τόν Θεολόγον Γρηγόριον, σύν τῷ κλεινῷ Ἰωάννη, τῷ τήν γλῶτταν χρυσοῤῥήμονι, πάντες οἱ τῶν λόγων αὐτῶν ἐρασταί, συνελθόντες ὕμνοις τιμήσωμεν· αὐτοί γάρ τῇ Τριάδι, ὑπέρ ὑμῶν ἀεί πρεσβεύουσιν.
Κοντάκιον
Ἦχος β’. Τούς ἀσφαλεῖς.
Τούς Ἱερούς καί θεοφθόγγους Κήρυκας, τήν κορυφήν τῶν Διδασκάλων Κύριε, προσελάβου εἰς ἀπόλαυσιν τῶν ἀγαθῶν σου καί ἀνάπαυσιν· τούς πόνους γάρ ἐκείνων καί τόν κάματον, ἐδέξω ὑπέρ πᾶσαν ὁλοκάρπωσιν, ὁ μόνος δοξάζων τούς Ἁγίους σου.
Ὁ Οἶκος
Τὶς ἱκανὸς τὰ χείλη διᾶραι, καὶ κινῆσαι τὴν γλῶσσαν πρὸς τοὺς πνέοντας πῦρ, δυνάμει Λόγου καὶ Πνεύματος; ὅμως τοσοῦτον εἰπεῖν θαρρήσω, ὅτι πᾶσαν παρῆλθον τὴν ἀνθρωπίνην φύσιν οἱ τρεῖς, τοῖς πολλοῖς καὶ μεγάλοις χαρίσμασι, καὶ ἐν πράξει καὶ θεωρίᾳ, τοὺς κατ᾿ ἄμφω λαμπροὺς ὑπεράραντες· διὸ μεγίστων δωρεῶν τούτους ἠξίωσας, ὡς πιστούς σου θεράποντας, ὁ μόνος δοξάζων τούς Ἁγίους σου.
Κάθισμα Ἦχος πλ. δ’. Τὴν Σοφίαν καὶ Λόγον.
Τοὺς μεγάλους φωστῆρας τοὺς φεραυγεῖς, Ἐκκλησίας τοὺς πύργους τοὺς ἀρραγεῖς, συμφώνως αἰνέσωμεν, οἱ τῶν καλῶν ἀπολαύοντες, καὶ τῶν λόγων τούτων, ὁμοῦ καὶ τῆς χάριτος· τὸν σοφὸν Χρυσορρήμονα, καὶ τὸν μέγαν Βασίλειον, σὺν τῷ Γρηγορίῳ, τῷ λαμπρῷ θεολόγῳ· πρὸς οὓς καὶ βοήσωμεν, ἐκ καρδίας κραυγάζοντες· Ἱεράρχαι τρισμέγιστοι, πρεσβεύσατε Χριστῷ τῷ Θεῷ, τῶν πταισμάτων ἄφεσιν δωρήσασθαι, τοῖς ἑορτάζουσι πόθῳ, τὴν Ἁγίαν μνήμην ὑμῶν.
Μεγαλυνάριον.Ρήτορες σοφίας θεοειδεῖς, στῦλοι Ἐκκλησίας, οὐρανίων μυσταγωγοί, Βασίλειε Πάτερ, Γρηγόριε θεόφρον, καὶ θεῖε Ἰωάννη, κόσμῳ ἐδείχθητε.
Οἱ Ἅγιοι Ἱππόλυτος πάπας Ῥώμης, Κενσουρῖνος, Σαβῖνος (ἢ Σαβαΐνος), Χρυσή (ἢ Αὔρα), Φῆλιξ, Μάξιμος, Ἐρκούλιος (ἢ Ἐρκουλῖνος), Βενέριος, Στυράκιος, Μηνᾶς, Κόμοδος, Ἑρμῆς, Μαῦρος, Εὐσέβιος, Ῥούστικος, Μονάγριος, Ἀμανδῖνος, Ὀλυμπῖνος (ἢ Ὀλύμπιος), Κύπρος, Θεόδωρος τριβούνιος, Μάξιμος πρεσβύτερος, Ἀρχέλαος διάκονος, Κυριακὸς (ἢ Κυρῖνος) ἐπίσκοπος, Μάξιμος ἄλλος πρεσβύτερος
Πάπας Ῥώμης μὲ τὸ ὄνομα Ἰππόλυτος οὐδέποτε ὑπῆρξε. Ἴσως ὁ Ἰππόλυτος αὐτὸς νὰ ἦταν τοποτηρητὴς τοῦ θρόνου πρὸ τῆς ἀναῤῥήσεως, στὸν θρόνο, τοῦ Φήλικος. Ὅλοι πάντως μαρτύρησαν ἐπὶ αὐτοκράτορος Κλαυδίου τοῦ Β´ (268-9 μ.Χ.). Ἰδιαίτερα ἀναφέρεται τὸ μαρτύριο τῆς Ἁγίας Χρυσῆς.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’.
Ὡς τῶν Ἀποστόλων ὁμότροποι, καὶ τῆς οἰκουμένης Διδάσκαλοι, τῷ Δεσπότῃ τῶν ὅλων πρεσβεύσατε, εἰρήνην τῇ οἰκουμένῃ δωρήσασθαι, καὶ ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν τὸ μέγα ἔλεος.
Ἡ Ἁγία Χρυσή
Καταγόταν ἀπὸ ἀριστοκρατικὴ οἰκογένεια, καὶ μαρτύρησε στὰ χρόνια του αὐτοκράτορα Κλαυδίου. Ὅταν συνελήφθη ἀπ᾿ τοὺς εἰδωλολάτρες, στὴν ἀρχὴ ἄνοιξαν τὶς πλευρές της καὶ ἔκαψαν τὶς πληγές της μὲ ἀναμμένες λαμπάδες. Ἔπειτα ἔσπασαν μὲ πέτρες τὰ σαγόνια της, καὶ μὲ μολύβδινα σφαιρίδια τὴν ῥάχη της. Ἀλλ᾿ αὐτή, ἂν καὶ κατατραυματισμένη καὶ ἐνῷ πέθαινε, ὁμολογοῦσε τὴν πίστη της. Ἡ δὲ θηριωδία τῶν φονέων της ἦταν τέτοια, ποὺ ἀφοῦ ἔθεσαν στὸ λαιμό της μεγάλη πέτρα, τὴν ἔριξαν στὸν βυθὸ τῆς θάλασσας. Ἀλλὰ τί κι ἂν τὸ σῶμα της ἐξαφανίστηκε ἀπ᾿ τὰ νερά, ἡ μνήμη της παρέμεινε αἰώνια καὶ ἀθάνατη, περισσότερο χρυσὴ ἀπὸ τὸ λαμπρότατο ὄνομά της.
Ὁ Ἅγιος Θεόφιλος ὁ Νέος
Ὑπῆρξε στὰ χρόνια τῶν αὐτοκρατόρων Κωνσταντίνου καὶ Εἰρήνης (780-795). Γεννήθηκε καὶ ἀνατράφηκε στὴν Κωνσταντινούπολη. Ἔγινε στρατηγὸς καὶ τοποθετήθηκε στὸ «θέμα» τῶν Κιβυραιωτῶν μὲ ἕδρα τὴν Κιβύρα τῆς Μ. Ἀσίας.
Σὲ μία ναυμαχία μὲ τοὺς Σαρακηνούς, οἱ δυὸ ἄλλοι στρατηγοὶ ποὺ τὸν συνόδευαν, ἐπειδὴ τὸν φθονοῦσαν, τὸν ἐγκατέλειψαν μὲ ἀποτέλεσμα νὰ συλληφθεῖ ἀπὸ τοὺς ἐχθροὺς αἰχμάλωτος.
Τὸν μετέφεραν στὰ μέρη τους καὶ τὸν ἔκλεισαν στὴ φυλακή. Κατόπιν τὸν ἔβγαλαν καὶ μὲ κολακεῖες καὶ ἀπειλὲς τὸν παρακινοῦσαν ν᾿ ἀρνηθεῖ τὸν Χριστό. Ἐπειδὴ ὅμως ὁ Θεόφιλος ἀρνήθηκε σταθερὰ νὰ ἐγκαταλείψει τὴν πίστη του, τὸν ἀποκεφάλισαν καὶ ἔτσι ἔλαβε τὸ στεφάνι τοῦ μαρτυρίου.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.
Τὴν φιλότητα πρὸς τὸν Δεσπότην, καθυπέγραψας, τῷ αἵματί σου, καὶ τὴν πλάνην ἐναπέπνιξας, ἅγιε, ἡμισελήνου γενναίω φρονήματι, ἀνακηρύξας Χριστοῦ τὴν θεότητα, ὅθεν εἴληφας, Θεόφιλε παμμακάριστε, τὸ στέφος τῶν μαρτύρων ἐκ Κυρίου σου.
Κοντάκιον Ἦχος α’. Τὸν τάφον σου Σωτήρ.
Θαλάσσης νοητῆς, διαπλεύσας τὸ κύτος, λιμένα οὐρανοῦ, εἰς κατάπαυσιν εὖρες, Θεόφιλε ἔνδοξε, ὡς πὲρ ναῦς χριστοσφράγιστος, πλάνην Ἄγαρ δέ, ἐκμυκτηρίσας ἐμφρόνως, ὠμολόγησας, τὴν τοῦ Δεσπότου σου πίστιν, μαρτύρων ἀγλάισμα.
Ὁ Ἅγιος Θεόδωρος ὁ ἐκ Μυτιλήνης
Ἦταν ἔγγαμος μὲ παιδιά. Κάποτε στὴ Μυτιλήνη βρέθηκε σὲ κατάσταση ὀργῆς καὶ ἔγινε Μωαμεθανός. Κάποτε ὅμως συνῆλθε, συναισθάνθηκε τὸ ἁμάρτημά του καὶ πῆγε στὸ Ἅγιον Ὄρος. Ἐκεῖ ἔζησε γιὰ ἀρκετὸ χρονικὸ διάστημα, κοινώνησε τῶν ἀχράντων μυστηρίων καὶ προετοιμάστηκε γιὰ τὸ μαρτύριο.
Ἐπανῆλθε λοιπὸν στὴ Μυτιλήνη, παρουσιάστηκε στὸν κριτή, μὲ τόλμη ὁμολόγησε τὸν Χριστὸ καὶ δήλωσε ὅτι ἡ μουσουλμανικὴ θρησκεία εἶναι ψεύτικη. Ὁ κριτὴς ἀμέσως ἐξέδωσε ἀπόφαση, νὰ θανατωθεῖ ὁ μάρτυρας μὲ ἀγχόνη καὶ κατόπιν τὸν παρέδωσε σ᾿ ἄλλον ἄρχοντα, τὸν Ναζὶρ Ὀμὲρ ἀγά, ποὺ προσπάθησε μὲ κολακεῖες καὶ ὑποσχέσεις νὰ τὸν μεταπείσει.
Ὁ Ἅγιος ὅμως πρόβαλλε ἀκατάβλητο φρόνημα καὶ μετὰ ἀπὸ φρικτὰ βασανιστήρια, ὁδηγήθηκε στὸν τόπο τῆς ἐκτέλεσης, ὅπου ἀφοῦ πρῶτα φίλησε τὸ σχοινὶ τῆς ἀγχόνης, προσευχήθηκε στὸν Θεὸ καὶ ἔτσι δέχτηκε τὸ στεφάνι τῆς νίκης στὶς 30 Ἰανουαρίου 1784. Τὸ τίμιο λείψανό του ῥίχτηκε στὴ θάλασσα, ἀλλὰ βρέθηκε ἀργότερα καὶ τάφηκε μὲ τιμὲς στὸν ναὸ τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου στὴ θέση Μόθονα, ἀπ᾿ ὅπου ἀργότερα, ἄγνωστο πὼς καὶ ἀπὸ ποιούς, ἐξαφανίστηκε.
Τῆς Παναγίας Θεοτόκου, πέραν τῆς Γωργίας
Ἀνάμνησις εὑρέσεως ἐν Τήνῳ τῆς ἱερᾶς εἰκόνος τῆς Εὐαγγελιστρίας τὸ 1823
Ἅγιος Πέτρος Βασιλέας τῶν Βουλγάρων
Ὁ Ἅγιος Πέτρος ἦταν τσάρος τῆς Βουλγαρίας (927 - 967 μ.Χ.) καί υἱός τοῦ βασιλέως Συμεῶν. Εἶχε νυμφευθεῖ τήν ἐγγονή τοῦ βασιλέως Ρωμανοῦ Λεκαπηνοῦ (920 - 944 μ.Χ.), Μαρία, ἡ ὁποία μετονομάσθηκε σέ Εἰρήνη, λόγω τῆς εἰρήνης ποῦ ἐπικράτησε μεταξύ Βυζαντινῶν καί Βουλγάρων.
Ὁ Ἅγιος ἀγωνίσθηκε ἐναντίον τῆς αἱρέσεως τῶν Βογομίλων ἀκολουθώντας τή διδασκαλία τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τῆς Ρίλας (βλέπε 19 Ὀκτωβρίου). Μετά ἀπό ἕναν ἀνεπιτυχή πόλεμο μέ τήν Οὐγγαρία καί τή Ρωσία, κοιμήθηκε τό ἔτος 967 μ.Χ.
Ὅσιος Ζήνων ὀ Νηστευτής ἐκ Κιέβου
Ὁ Ὅσιος Ζήνων ἔζησε τόν 14ο αἰώνα μ.Χ. καί ἀσκήτεψε στά σπήλαια τῆς Μεγάλης Λαύρας τοῦ Κιέβου τῆς Ρωσίας. Κοιμήθηκε μέ εἰρήνη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Το «Ελληνικά και Ορθόδοξα» απεχθάνεται τις γκρίνιες τις ύβρεις και τα φραγγολεβέντικα (greeklish).
Παρακαλούμε, πριν δημοσιεύσετε το σχόλιό σας, έχετε υπόψη σας τα ακόλουθα:
1) Ο σχολιασμός και οι απόψεις είναι ελεύθερες πλην όμως να είναι κόσμιες .
2) Προτιμούμε τα ελληνικά αλλά μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και ότι γλώσσα θέλετε αρκεί το γραπτό σας να είναι τεκμηριωμένο.
3) Ο κάθε σχολιαστής οφείλει να διατηρεί ένα μόνο όνομα ή ψευδώνυμο, το οποίο αποτελεί και την ταυτότητά του σε κάθε συζήτηση.
4) Κανένα σχόλιο δεν διαγράφεται εκτός από τα spam και τα υβριστικά