Η ΠΡΩΤΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΣ

Τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου

Καισαριανῆς, Βύρωνος καί Ὑμηττοῦ
κ. ΔΑΝΙΗΛ

Μέσα σέ ἀτμόσφαιρα ἐκθαμβωτικοῦ μεγαλείου καί θείας δόξης οἱ ὀρθόδοξοι ἑορτάζουμε τό Πάσχα Κυρίου, τήν ἔνδοξη δηλαδή ἐκ νεκρῶν ἀνάστασι τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ. Οἱ θεῖοι καί ἱεροί Ἀπόστολοι, οἱ μάρτυρες καί κήρυκες τῆς ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ, μᾶς παρέδωσαν τήν ἀναστάσιμη ἐμπειρία τῆς πρώτης χριστιανικῆς κοινότητας. Κατ᾿ αὐτήν ἡ ἀνάστασι τοῦ Χριστοῦ ἔχει διπλό χαρακτῆρα ἐσχατολογικό καί ἐνδοκοσμικό.

1.-. Ἡ ἀνάστασι τῆς ἐσχάτης ἡμέρας

Ὁ ἀναστημένος Ἰησοῦς Χριστός ἐγγυᾶται τήν κοινήν ἀνάστασιν πάντων τῶν γηγενῶν κατά τήν ἐσχάτην ἡμέραν. Θριαμβευτικόν προανάκρουσμά της ἀποτελοῦν οἱ λόγοι τοῦ μεγαλοφωνοτάτου τῶν Προφητῶν Ἡσαΐου: «Ἀναστήσονται οἱ νεκροί, καί ἐγερθήσονται οἱ ἐν τοῖς μνημείοις, καί πάντες οἱ ἐν τῇ γῇ ἀγαλλιάσονται» (26,19). Τό δέ ἀψευδέστατον στόμα τοῦ Θεοῦ Λόγου διεκήρυξεν: «Ἀμήν ἀμήν λέγω ὑμῖν ὅτι ἔρχεται ὥρα, καί νῦν ἐστιν, ὅτε οἱ νεκροί ἀκούσονται τῆς φωνῆς τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ, καί οἱ ἀκούσαντες ζήσονται». (Ἰωάννου ε´ 25). Ὁ Εὐαγγελιστής μάλιστα Ἰωάννης εἰς σχετικήν ὅρασίν του στήν Ἀποκάλυψι περιγράφει τό μεγαλειῶδες τοῦτο γεγονός τῆς κοινῆς ἀναστάσεως τῶν ἀνθρώπων μαρτυρῶν καί βεβαιώνων περί τούτου. «Καί εἶδον……καί ἔδωκεν ἡ θάλασσα τούς νεκρούς τούς ἐν αὐτῇ, καί ὁ θάνατος καί ὁ ᾋδης ἔδωκαν τούς νεκρούς τούς ἐν αὐτοῖς» (20, 13). Αὐτή ἡ τελική ἀνάστασις ὀνομάζεται ἀπό τόν αὐτόν Ἀπόστολον, Δευτέρα ἀνάστασις.

2.-. Ἡ χριστιανική ζωή ὡς πρώτη ἀνάστασις

Οἱ Ἀπόστολοι παραλλήλως μέ τήν πρώτη εἰκόνα τῆς ἀναστάσεως στά θεόπνευστα συγγράμματά τους μᾶς ἀναπτύσσουν καί τήν ἑτέραν μορφήν ἤ διάστασιν τῆς ἀναστάσεως, ἡ ὁποία πραγματοποιεῖται σ᾿ αὐτή τήν ζωή. Πρόκειται γιά τήν λεγομένην, πρώτη ἀνάστασι. Αὐτή ἀφορᾶ σ᾿ ὅσους συμμετέχουν στήν ζωή τοῦ ἀναστημένου Χριστοῦ μέ τά Ἱερά Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας καί τόν προσωπικό ἀγῶνα τους γιά τήν νέκρωσι ἐντός τους τῆς δυνάμεως καί τῆς ροπῆς τῆς ἁμαρτίας, τῶν παθῶν μέ τά ὁποῖα ἐκφράζεται ἡ ἁμαρτία καί τῶν πονηρῶν ἐπιθυμιῶν. Μ᾿ αὐτό τόν τρόπο ἐβίωναν οἱ πρῶτοι χριστιανοί τήν ἀνάστασιν. Ἡ ἀναστάσιμη αὐτή ἐμπειρία τους ἐκφράζεται στήν πρώτη καθολική ἐπιστολή τοῦ Εὐαγγελιστοῦ Ἰωάννου, ὁ ὁποῖος διακηρύττει: «Ἡμεῖς οἴδαμεν ὅτι μεταβεβήκαμεν ἐκ τοῦ θανάτου εἰς τήν ζωήν» (3, 14). Ὅποιος κατέχει αὐτή τήν ἐν Χριστῷ ζωή δέν θά πέσει ποτέ στήν ἐξουσία τοῦ θανάτου ὅπως μᾶς διεβεβαίωσεν ὁ ἀναστάς Κύριός μας: «Ὁ πιστεύων εἰς ἐμέ, κἄν ἀποθάνῃ, ζήσεται· καί πᾶς ὁ ζῶν καί πιστεύων εἰς ἐμέ οὐ μή ἀποθάνῃ εἰς τόν αἰῶνα» (Ἰωάν. 11, 26).

Τό ἴδιο ἔλεγε κι ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ὑπογραμμίζοντας τόν ἀναστάσιμο χαρακτῆρα τῆς χριστιανικῆς ζωῆς, πού εἶναι πραγματική συμμετοχή στή ζωή τοῦ ἀναστημένου Χριστοῦ. Μέ τό Μυστήριον τοῦ Βαπτίσματός μας συνθαπτόμεθα καί συνανιστάμεθα μέ τόν Χριστό, ἐπειδή ἔχουμε πιστέψει στήν δύναμι τοῦ Θεοῦ, ὁ ὁποῖος τόν ἀνέστησε ἐκ νεκρῶν. Γράφει πρός Κολασσαεῖς: «Συνταφέντες αὐτῷ ἐν τῷ βαπτίσματι, ἐν ὧ καί συνηγέρθητε διά τῆς πίστεως τῆς ἐνεργείας τοῦ Θεοῦ τοῦ ἐγείραντος αὐτόν ἐκ τῶν νεκρῶν» (2, 12). Στήν πρός Ρωμαίους δέ ἐπιστολή του ὁ Ἀπόστολος Παῦλος συνδέει τήν ἀνάστασι μέ τήν νέα ζωή τοῦ χριστιανοῦ. Γράφει: «Συνετάφημεν οὖν αὐτῷ διά τοῦ βαπτίσματος εἰς τόν θάνατον, ἵνα ὥσπερ ἠγέρθη Χριστός ἐκ νεκρῶν διά τῆς δόξης τοῦ Πατρός, οὕτω καί ἡμεῖς ἐν καινότητι ζωῆς περιπατήσωμεν» (6, 4). Ἡ καινούργια ζωή στήν ὁποία ἔχουμε περάσει μέ τήν ἀνάστασι εἶναι ζωή χωρίς τήν ἁμαρτία. Εἶναι ζωή ἀγῶνος κατά τῆς ἁμαρτίας, πού ἐνεργεῖ μέσα μας, τήν ὁποία ὀφείλουμε νά νεκρώσουμε καί νά ἐξαφανίσουμε μέ τήν συνεργοῦσα θεία χάρι.

Αὐτή ἡ βασική βεβαιότητα ἐμπνέει ὅλη τήν χριστιανική ὕπαρξι. Κυριαρχεῖ στήν ἠθική πού ἐπιβάλλεται στό ἑξῆς στόν νέο ἄνθρωπο, τόν ἀναγεννημένο ἐν Χριστῷ. Τό πῶς πρέπει νά ζεῖ ὁ ἀναγεννημένος ἄνθρωπος ὡς «Υἱός τῆς ἀναστάσεως» κατά τόν λόγον τοῦ Χριστοῦ περιγράφεται καί συνιστᾶται ἀπό τόν ἀγωνιστή τοῦ χριστιανικοῦ στίβου Ἀπόστολο Παῦλο συχνά στίς ἐπιστολές του. Προτρέπει: «Εἰ οὖν συνηγέρθητε τῷ Χριστῷ, τά ἄνω ζητεῖτε, οὗ ὁ Χριστός ἐστιν ἐν δεξιᾷ τοῦ Θεοῦ καθήμενος, τά ἄνω φρονεῖτε, μή τά ἐπί τῆς γῆς. Ἀπεθάνετε γάρ, καί ἡ ζωή ἡμῶν κέκρυπται σύν τῷ Θεῷ» (Κολασ. 3, 1-3). Καί ἀλλοῦ: «Νεκρώσατε οὖν τά μέλη ὑμῶν τά ἐπί τῆς γῆς, πορνείαν, ἀκαθαρσίαν, πάθος, ἐπιθυμίαν κακήν, καί τήν πλεονεξίαν, ἥτις ἐστίν εἰδωλολατρεία…νυνί ἀπόθεσθε καί ὑμεῖς πάντα, ὀργήν, θυμόν, κακίαν, βλασφημίαν, ἀργολογίαν ἐκ τοῦ στόματος ὑμῶν· μή ψεύδεσθε εἰς ἀλλήλους, ἀπεκδυσάμενοι τόν παλαιόν ἄνθρωπον σύν ταῖς πράξεσιν αὐτοῦ καί ἐνδυσάμενοι τόν νέον τόν ἀνακαινούμενον κατ᾿ εἰκόνα τοῦ κτίσαντος αὐτόν» (Κολασ. 3, 5-10). Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος κάνει λόγο καί γιά μιά ἄλλη πείρα τῆς ἀναστάσεως, πού εἶναι ἡ καρτερική καί μέ γενναιότητα, αὐταπάρνησι καί χωρίς γογγυσμό εὐγνώμων ἀποδοχή τῶν θλίψεων καί τῶν ποικίλων πειρασμῶν καί παθημάτων τῆς ζωῆς μας. Ζητῶ, γράφει, «τοῦ γνῶναι αὐτόν καί τήν δύναμιν τῆς ἀναστάσεως αὐτοῦ καί τήν κοινωνίαν τῶν παθημάτων αὐτοῦ συμμορφούμενος τῷ θανάτῳ αὐτοῦ, εἴ πως καταντήσω εἰς τήν ἐξανάστασιν τῶν νεκρῶν». (Φιλιπ. 3, 10-11). Ὁ χριστιανός ζῶν τήν ἐν Χριστῷ ζωήν ἔχει τήν ἐλπίδα καί περιμένει μέ ἀνυπομονησία τήν μεταμόρφωσι τοῦ ταπεινοῦ σώματός του σέ σῶμα δόξης. Τό ἐσχατολογικό φρόνημα τοῦ πιστοῦ εἶναι ὅτι, «ἡμῶν γάρ τό πολίτευμα ἐν οὐρανοῖς ὑπάρχει, ἐξ οὗ καί σωτήρα ἀπεκδεχόμεθα Κύριον Ἰησοῦν Χριστόν, ὅς μετασχηματίσει τό σῶμα τῆς ταπεινώσεως ἡμῶν εἰς τό γενέσθαι αὐτό σύμμορφον τῷ σώματι τῆς δόξης αὐτοῦ κατά τήν ἐνέργειαν τοῦ δύνασθαι αὐτόν καί ὑποτάξαι αὐτῷ τά πάντα» (Φιλιπ. 3, 20-21).

Τελικῶς ἡ ἀνάστασι τῆς ἐσχάτης ἡμέρας δέν θά κάνει τίποτε ἄλλο παρά νά φανερώσει ὁλοκάθαρα ἐκεῖνο πού ὁ χριστιανός εἶναι στήν κρυφή πραγματικότητα τοῦ μυστηρίου τῆς χριστιανικῆς ζωῆς: Μιά ζωή πού «κέκρυπται σύν τῷ Χριστῷ ἐν τῷ Θεῷ· ὅταν δέ ὁ Χριστός φανερωθῇ, ἡ ζωή ἡμῶν, τότε καί ὑμεῖς σύν αὐτῷ φανερωθήσεσθε ἐν δόξῃ» (Κολασ. 3, 3-4).