Ο Θεός φώς εστί (Δογματικό Θεολογικό) π. Στέφανος Αναγνωστόπουλος

Κατ’ αρχάς χριστιανοί μου εύχομαι να γεμίσουν οι καρδιές όλων σας, από το αιώνιο λυτρωτικό φως που ξεπήδησε από την Ανάσταση του Κυρίου, Αμήν.

Το σημερινό Αποστολικό Ανάγνωσμα του Ευαγγελιστού Ιωάννου, μας διαλάλησε την αλήθεια ότι ο Θεός ημών φως εστί. Το λυτρωτικό αυτό φως, το πήραμε κατά πρώτον στη βάπτισή μας, και είναι έκδηλο όχι μόνο στα μωρά αλλά και στους μεγάλους. Πιστεύω πως όλοι σας το έχετε παρατηρήσει αυτό -μια έντονη φωτεινότητα περιβάλλει κυρίως το πρόσωπο του νεοβαπτιζομένου. Έχω μαρτυρία από μια ξένη που όταν βαπτίστηκε ομολόγησε ότι λούστηκε μέσα σε υπερκόσμιο φως.

Ο Ιερός Χρυσόστομος μας βεβαιώνει ότι οι πρωτόπλαστοι Αδάμ και Εύα, πριν από την πτώση τους ήσαν ενδεδυμένοι από την άνωθεν δόξα, δηλαδή αντί για ρούχα ο Θεός τους είχε ντύσει με τη Δόξα Του. Η αμαρτία όμως που εγένετο με την παρακοή, τους γύμνωσε από τη Θεία Δόξα και τη θεοδημιούργητη στολή, την θεοϋφαντη όπως λέγεται, και έτσι είδαν τη γύμνια τους. Για να τους ράψει κατόπιν η αμαρτία τους δερμάτινους χιτώνας, δηλαδή τους χιτώνες της φθοράς και του θανάτου.

Η Βάπτισις λοιπόν που σφραγίζεται από το Πανάγιον Πνεύμα δια του Αγίου Χρίσματος «σφραγίς δωρεάς Πνεύματος Αγίου, αμήν», μας ενδύει με την θεοϋφαντη στολή της θείας δόξης, δηλαδή του αιωνίου φωτός. Οι παλιοί ιερείς, ενθυμούμαι, ότι αμέσως μετά το Βάπτισμα και Χρίσμα, παίρνοντας τα λευκά εσώρουχα του βρέφους, εκφωνώντας έλεγον: «ενδύεται ο δούλος του Θεού Τάδε, χιτώνα ευφροσύνης και αγαλλιάσεως» και όχι όπως σήμερα τα νέα τυπικά το λέγουν «τον της δικαιοσύνης». Μας λέγει λοιπόν ο Άγιος Κύριλλος ο Ιεροσολύμων, ότι ο νεοφώτιστος που ξεντύνεται από τα παλιά ενδύματα της αμαρτίας, με το βάπτισμά του, ενδύεται εκείνα που είναι λουσμένα μέσα στο φως και προσδίδουν στην ψυχή μια λευκοφορεμένη λαμπρότητα. Αυτά κατά τον Άγιον.

Για να διατηρηθεί όμως το φως της θείας λαμπρότητος, θα πρέπει τα έργα μας, οι πράξεις, τα λόγια και οι σκέψεις του κάθε νεοβαπτιζομένου να είναι σύμφωνα με το λευκό χιτώνα της θείας αγαλλιάσεως που ενεδύθη. Δηλαδή, ευαγγελικά, αγνά και άμωμα, με ζέουσα την πίστη, με ενεργουμένη την αγάπη προς όλους ακόμα και προς τους εχθρούς, με θέρμη και βία στην προσευχή, με φυλακή στις αισθήσεις και με όλα όσα περιέχονται και μας διδάσκουν οι Άγιες Γραφές με το λόγον του Θεού. Όλα αυτά αδελφοί μου συμφωνούν με την θριαμβευτική διαβεβαίωση που ψάλλεται κατά την ένδυση του νεοφωτίστου «χιτών μοι παράσχου φωτεινόν, ο αναβαλλόμενος φως ως ιμάτιον, πολυέλεε Χριστέ ο Θεός ημών».

Ο Χριστός με την ενανθρώπισή Του ήρθε μέσα στον άνθρωπο και τον βρήκε, μας λέγει ο Ιερός Χρυσόστομος. Πώς τον βρήκε; Γεμάτο από ακαθαρσίες, άλουστον πνευματικά, γυμνό ψυχικά και αιμόφυρτον από τις πληγές της αμαρτίας. Τον έλουσε λοιπόν, τον άλειψε με λάδι, τον θεράπευσε και τον έντυσε με τέτοιο ένδυμα που όμοιό του δεν υπάρχει στον κόσμον αυτόν. Δηλαδή, έγινε ο ίδιος στολή του, μας έντυσε με τον εαυτόν Του, σαν ο Θεός να ήταν ένδυμα και ρούχο πάνω μας. Ρούχο όμως φωτεινό, ολόλαμπρο, θεϊκό. Φορέσαμε τον Χριστόν! Ένα είναι το βέβαιον. Ότι στο μυστήριο του Αγίου Χρίσματος έχουμε κάθοδον του Αγίου Πνεύματος στο νεοβαπτισθέντα τον οποίον και χαριτώνει με τα πλήθη των χαρισμάτων Του που είναι λελουσμένα μέσα στο θείον φως. Το λυτρωτικό φως αδελφοί μου, το λαμβάνουμε εμείς οι ορθόδοξοι χριστιανοί και στη Θεία Λειτουργία όταν κοινωνούμε Σώματος και Αίματος Ιησού Χριστού, όπως θα γίνει και σε λίγο.

Από τα αποστολικά ακόμα χρόνια, το μυστήριο του Αγίου Βαπτίσματος ήταν άμεσα συνδεδεμένο με τη Θεία Ευχαριστία. Βαφτίζεσαι, μυρώνεσαι και ευθύς αμέσως κοινωνείς των Αχράντων Μυστηρίων. Σε πολλούς ναούς την πατρίδος μας διατηρείται ακόμα ο ιερότατος αυτός, ολόλαμπρος θεσμός και δεσμός. Αυτό επιβάλει η ορθόδοξος πίστις μας και η εκκλησιαστική τάξις. Σε κάθε Θεία Λειτουργία μετά τη Θεία Κοινωνία, θα το διακηρύξουμε και σήμερα, διακηρύσσεται θριαμβευτικά ότι «είδομεν το φως το αληθινόν, ελάβομεν Πνεύμα επουράνιον». Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς μας βεβαιώνει ότι το Πανάγιον Σώμα του Κυρίου που είναι η πηγή του φωτός της θείας χάριτος, ακτινοβολεί και λαμπρύνει, φωτίζει και θεώνει ολόκληρον τον άνθρωπον, ψυχοσωματικά, αφού στο Σώμα του Χριστού κατοικεί παν το πλήρωμα της θεότητος σωματικώς (από την προς Κολασσαείς επιστολή). Πώς λοιπόν να μην καταλάμπεται η ψυχή μας εσωτερικά και να μυροβολεί, να ευωδιάζει εξωτερικά; «Ελάβομεν πνεύμα επουράνιον». Λάβαμε πνεύμα Άγιον. Δεχτήκαμε και απολαύσαμε τις φλόγες του ακτίστου θεϊκού πυρός, όχι μόνο στις καρδιές μας αλλά και στις αισθήσεις μας και στο σώμα μας.

Για όλους δε ημάς που έχουμε μετά τη βάπτισή μας μια διάρκεια ζωής μικρής ή μεγάλης, δεν έχει σημασία, 5, 10, 20, 50, 100 χρόνια, στην πορεία αυτής της ζωής πολλές φορές συμβαίνει να λερώνουμε τον πάλλευκο χιτώνα του Αγίου Βαπτίσματος με τις πολλές μας, πολλές μας, θανάσιμες και μη αμαρτίες. Αυτές όμως καθαρίζονται αμέσως και ολοσχερώς, μια για πάντα, μέσα στο λουτρό των δακρύων, δηλαδή στο μυστήριο της Ιεράς Εξομολογήσεως με την αληθινή μας μετάνοια. Όταν θα βγούμε από το εξομολογητήριο, ο χιτώνας της ψυχής μας είναι και πάλι πάλλευκος, ολοφώτεινος, ολόλαμπρος. Το πρόσωπό μας φωτίζεται και λάμπει, και το σώμα μας έχει μια παράδοξη ελαφρότητα. Το αισθάνεσθε; ......... Ιδού λοιπόν, το λυτρωτικό φως που πηγάζει απ’ τη θυσία και την Ανάσταση του Κυρίου και Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού. Βάπτισμα, Χρίσμα, Θεία Κοινωνία, Μετάνοια. Ιδού το φως και η ζωή, ιδού η λύτρωσις, ιδού η σωτηρία.

Και σαν σήμερα, οι μαθηταί και οι Απόστολοι εχάρησαν ιδόντες τον Κύριον τον αναστάντα εκ νεκρών. Και μέσα στη μεγάλη τους χαρά, δέχτηκαν δυο φορές μέσα στην εβδομάδα την ειρήνη Του. «Ειρήνη υμίν». «Ειρήνη την εμήν δίδωσι υμίν. Ου καθώς ο κόσμος εγώ δίδωσι υμίν». Την θεϊκή ειρήνη λοιπόν δίνει. Την ειρήνη του Κυρίου που θα τους ήτο πλέον απαραίτητη στη μεγάλη αποστολή που τους ανέθετε με το «μαθητεύσατε πάντα τα έθνη». Και ευθύς αμέσως -το προσέξατε αυτό όταν ο Άγιος ιεροδιάκονος ανέγνωζε το ευαγγελικόν ανάγνωσμα;- λέγειενεφύσησε στο πρόσωπο αυτούς δηλαδή και λέγει αυτοίς: «Λάβετε Πνεύμα Άγιον. Αν τινών αφίετε τις αμαρτίες, αφίενται αυτοίς, αν τινών κρατείτε κεκράτηνται». Εδέχθησαν δηλαδή, φύσημα θείον από το στόμα του Κυρίου. Φύσημα ουράνιον. Φύσημα και πνοήν νέας ουράνιας ζωής. Φύσημα πνευματικόν, φύσημα πάσης θεϊκής χάριτος, φύσημα θεϊκού φωτός. Κι ακόμα κάτι που το τονίζει και πάλιν ο Ιερός Χρυσόστομος. «Εχειροτονήθησαν» μας λέγει «εκ του Δεσπότου Κυρίου Δεσπόται της των πλημελλημάτων αφέσεως, Κύριοι της των αμαρτιών κρίσεως». Ο Δεσπότης δηλαδή και Κύριος του σύμπατος κόσμου ορατού και αοράτου, έδωσε στους Αποστόλους την εξουσίαν του να συγχωρούν τις αμαρτίες των ανθρώπων. Απέκτησαν το δικαίωμα να κρίνουν τους αμαρτωλούς. Εκείνο όμως που κάνει εντύπωση είναι το «ενεφύσησε στο πρόσωπό τους». Τι ενεφύσησε; Πνοή θείας ζωής, πνοή θεϊκή, πνοή πάσης θεϊκής χάριτος.

Όταν ο Θεός έπλασε τον Αδάμ με χώμα από τη γη, τι έκανε κατόπιν; Ιδού πως μας το λέγει το πρώτο κεφάλαιον της Γενέσεως: «ενεφύσησε εις το πρόσωπον αυτού πνοήν ζωής και εγένετο ο άνθρωπος εις ψυχήν ζώσαν». Ενεφύσησε πνοήν ζωής. Αυτό το φύσημα του Θεού -πως αλλιώς να το πούμε;- είναι η άκτιστος ενέργεια του Τριαδικού μας Θεού. Αλλά η άκτιστος ενέργεια είναι και φως, αφού φως εστίν ο Θεός. Φως ο Πατήρ, φως ο Υιός, φως το Πανάγιον Πνεύμα. Είναι φως, είναι και θεία ζωή, είναι και θεία δύναμις, είναι και θεία χάρις. Αλλά και ημείς οι ιερείς που φέρουμε την ιερωσύνη του Χριστού (δεν έχουμε δική μας ιερωσύνη - κανένας μας δεν έχει ιερωσύνη δική του. Όλοι την ιερωσύνη του Χριστού φέρουμε και την διαδοχήν των Αποστόλων) δίδουμε κι εμείς φύσημα. Φυσούμε δηλαδή, με το στόμα μας. Πότε; Σταυροειδώς στο πρόσωπο του παιδιού όταν του κάνουμε την κατήχηση και τους αφορκισμούς εκεί στον πρόναο. Σταυροειδώς 3 φορές. Σταυροειδώς φυσούμε 3 φορές πάλι και το νερό του Αγίου Βαπτίσματος όπως και το λάδι που κρατά ο ανάδοχος στο χέρι του. Με αυτόν τον τρόπον αδελφοί μου σφραγίζουμε την μεταδιδομένη θεία χάρη.

Κι ο Θωμάς; Τι γίνεται με τον Θωμά; Ο Θωμάς, ο Απόστολος που έλειπε, ασφαλώς ο αναστάς Κύριος στις υπόλοιπες των εμφανίσεών του, και λίγο πριν της Αναλήψεως, όπως μας το τονίζουν οι Πατέρες, επανέλαβε τους λόγους Του για τη λήψη της θείας χάριτος και του Αγίου Πνεύματος- όλα μαζί εκαλύφθησαν πλήρως την ημέρα της Πεντηκοστής.

Χριστιανοί μου, με το Άγιον Βάπτισμα ο άνθρωπος καθαρίζεται από τον ρύπον την πρωπατορικής αμαρτίας και πληρούται θείας χάριτος και θείου φωτός. Με το Άγιον Χρίσμα, λαμβάνει ο νεοβαπτιζόμενος το Άγιον Πνεύμα με τα πλούσια ολοφώτεινα χαρίσματά Του. Στη Θεία Λειτουργία με τη Θεία Κοινωνία, ο χριστιανός θεώνεται και λαμπρύνεται από τη Δόξαν του Θεού αφού κοινωνεί Σώματος και Αίματος Ιησού Χριστού. Στο μυστήριο πάλι τηςΙεράς Εξομολογήσεως δια μέσου της αληθινής μετανοίας του ανθρώπου, ο χριστιανός λυτρώνεται από το βάρος των αμαρτιών με την δωρεά της αφέσεως αυτών. Πηγή πάσης δωρεάς και πάσης χάριτος είναι ο ενανθρωπίσας Θεός. Στο πρόσωπον του Ιησού Χριστού, ο τέλειος Θεός και τέλειος άνθρωπος, ο Θεάνθρωπος Κύριος. Ο Ιησούς Χριστός λοιπόν είναι ο αληθινός Θεός ημών. Γι’ αυτό και λέμε εις τις απολύσεις μας «ο Αναστάς εκ νεκρώνΧριστός ο αλήθινός Θεός ημών, Χριστός ο αληθινός Θεός ημών. Ο Χριστός είναι ο λυτρωτής και ο σωτήρας μας. Ο Χριστός είναι η ζωή και η Ανάσταση. Και όπως ο Απόστολος Θωμάς, έτσι κι εμείς μαζί του, όλοι μαζί θα βροντοφωνάξουμε και θα ομολογήσουμε
«ο Κύριός μου και ο Θεός μου, δόξα σοι»,

Αμήν.