Κυριακή του τυφλού (Ιω. θ', 1-38) π. Χρίστος Πιτυρίνης

Στη  Ευαγγελική Περικοπή της Κυριακής του Τυφλού, η Εκκλησία μας αναφέρεται σε ένα από τα σημαντικά θαύματα του Ιησού Χριστού, στη θεραπεία του εκ Γενετής τυφλού. Το γεγονός μάλιστα ότι ο Χριστός από πηλόν δημιουργεί νέον οφθαλμόν στον ταλαιπωρημένο τυφλό αποδεικνύει τη πίστη της Εκκλησίας μας για τη Θεότητα του Χριστού και μάλιστα ότι ο Θεός - Πατέρας δημιούργησε τα πάντα διά του Υιού του.

Πολλά είναι τα αξιόλογα στοιχεία της σημερινής Ευαγγελικής Περικοπής. Πέραν από τη σημασία της διδασκαλίας της Αγίας Γραφής για την Θεότητα του Χριστού που ήρθε στο κόσμο για να μας σώσει από την αμαρτία και το θάνατο, αξίζει να σταθούμε σε δύο στοιχεία που έχουν σχέση με την εποχή μας και μάλιστα με την αδιαφορία και την ανευθυνότητα που συναντούμε μερικές φορές στους ανθρώπους που αναμένουμε να προστατεύουν ηθικά τα παιδιά και την ευρύτερη κοινωνία.

Οι άνθρωποι αυτοί που θα αναφερθούμε είναι οι γονείς και οι άνθρωποι της Εκκλησίας (τότε τους λέγανε φαρισσαίους). Χωρίς να σημαίνει ότι πάντοτε όλοι οι γονείς κι όλοι οι ευσεβείς άνθρωποι της Εκκλησίας συμπεριφέρονται όπως τους σημερινούς γονείς και τους Φαρισαίους της Ευαγγελικής Περικοπής του  τυφλού, υπάρχουν και περιπτώσεις όμως που δεν διαφέρουν απ' αυτούς.

Έτσι βλέπουμε σήμερα τους γονείς του εκ γενετής τυφλού αντί να δοξάζουν και να ευχαριστούν τον Θεό για τη θεραπεία του υιού τους, φοβούμενοι τις συνέπειες να ομιλήσουν με θάρρος για την αλήθεια του θαύματος του Χριστού, αρνούνται επίμονα για να μη διωχθούν από την Συναγωγή. Στη πραγματικότητα στη διαγωγή των γονέων του τυφλού της σημερινής Ευαγγελικής Περικοπής βλέπουμε ανάγλυφες τις εκδηλώσεις ενός απαράδεκτου καιροσκοπισμού, που θυσιάζει την αλήθεια στη πρόσκαιρη σκοπιμότητα με μια συμπεριφορά που ευχαριστεί τους ισχυρούς του κόσμου τούτου ( το κάνουν και οι πολιτικοί για να κερδίσουν ψήφους και θρησκευτικοί αρχηγοί για να πάρουν λίγα χρήματα όπως τον Ιούδα τον Ισκαριώτη με τη διαφορά ότι σήμερα δεν πάνε να κρεμμαστούν να ησυχάσουμε).

Όταν ο εκ γενετής τυφλός, με το θαύμα του Ιησού Χριστού, άνοιξε τα μάτια του κι αντίκρυσε το φως της ημέρας, με τη θαυματουργική ενέργεια του Θεού έγινε ο καλύτερος μάρτυρας της Θεότητας του Χριστού. Γνωρίζοντας καλά ο ίδιος την άσχημη κατάσταση που βρισκόταν προηγουμένως, εκτίμησε ιδιαίτερα το δώρο του Θεού, δηλαδή την υγεία του, την θαυματουργική θεραπεία του.

Γι' αυτό χωρίς να φοβάται καθόλου τις απειλές των πανίσχυρων Φαρισαίων, όχι μόνο τους είπε με θάρρος την αλήθεια για το πρόσωπο του Χριστού, αλλά ειρωνεύθηκε και την απιστία τους και την κακία τους που απόβλεπαν στην απόρριψη του θαύματος του Ιησού Χριστού. Αντίθετα όμως με τον θεραπευθέντα τυφλό, οι γονείς του ενώ γνώριζαν όσο και εκείνος την αθεράπευτη κατάσταση των ματιών του, είδαν το θαύμα του Χριστού με κριτήριο το προσωρινό ατομικό τους συμφέρον. Μπροστά στο φόβο του διωγμού των Φαρισαίων έλεγαν πως δεν γνωρίζουν τίποτα για το μεγαλείο του θαύματος της θεραπείας του παιδιού τους. Πίστευαν περισσότερο στη δύναμη της κακίας των αμαρτωλών ανθρώπων παρά στη δύναμη του φιλεύσπλαχνου Θεού.

Αυτή είναι δυστυχώς η συμπεριφορά των καιροσκόπων. Η κάθε εποχή έχει τους καιροσκόπους της που δημιουργούν με την παρουσία τους τα κοινωνικά προβλήματα που μας περιβάλλουν και μας κάνουν να υποφέρουμε. (Είναι όπως αυτούς που οδήγησαν το Έθνος στο χείλος του γκρεμμού της χρεοκοπίας και του εξευτελισμού). Οι καιροσκόποι ρυθμίζουν τη συμπεριφορά τους απέναντι σε πρόσωπα και γεγονότα όχι με κριτήριο την αλήθεια και τη δικαιοσύνη, αλλά με κριτήριο μια υστερόβουλη σκοπιμότητα που εξυπηρετεί κάποιο μικρό ελεεινό συμφέρον σε βάρος του κοινού καλού. (Οι διεφθαρμένοι και απατεώνες πολιτικοί μας το προσωπικό τους πλουτισμό σε βάρος του Έθνους). Οι καιροσκόποι κάνουν και λένε όχι ότι βοηθά την ευρύτερη κοινωνία, αλλά ότι τους εξυπηρετεί τους ίδιους ως άτομα σε βάρος των πολλών. Αυτό που τους ενδιαφέρει είναι να υπηρετούν δουλικά τους ανθρώπους της εξουσίας και να αδιαφορούν για τον ευαγγελικό λόγο της αγάπης και της δικαιοσύνης του Θεού. (Οι διεφθαρμένοι οπαδοί υποστηρίζουν τυφλά τον διεφθαρμένο πολιτικό αρχηγό τους όπως οι μαφιόζοι). Για τους καιροσκόπους εκείνο που μετράει μέσα τους δεν είναι η αλήθεια και το δίκαιο, αλλά ο ατομισμός, δηλαδή ο εγωϊσμός και η ιδιοτέλεια, η εξυπηρέτηση δηλαδή ατομικών μικροσυμφερόντων που οδηγούν σε κοινωνικές αδικίες. (Αυτά που μας έκαναν οι διεφθαρμένοι πολιτικοί για να φθάσουμε στη σημερινή κρίση). Για το συμφέρον τους οι καιροσκόποι είναι έτοιμοι να ποδοπατήσουν και την ηθική και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, αρκεί να μη θιγούν οι ίδιοι ή να έχουν στα σίγουρα εκ των προτέρων κάποια εξασφαλισμένα παράνομα οφέλη, όπως αυτοί που μπροστά στο μεγάλο και εύκολο κέρδος δέχονται να αγοράζουν φτηνά προϊόντα από κλοπές και μια μέρα από την πλεονεξία τους να κερδίσουν περισσότερα χάνουν ακόμη και τη ζωή τους (στη Νότιο Αφρική).

Οι καιροσκόποι δεν στερούνται μόνο καλού χαρακτήρος. Συμπεριφέρονται συμφεροντολογικά επειδή προηγείται μέσα τους μια διαστροφή. Οι θετικές δυνάμεις της συνειδήσεως τους, που έχουν ως δημιουργήματα κατ' εικόνα Θεού, που έχουν όλοι οι άνθρωποι, νεκρώνονται και γίνονται έτσι πωρωμένες συνειδήσεις . (Έτσι έγινε και στην Ελλάδα ανάμεσα σε εκείνους που εμπιστευθήκαμε τη διακυβέρνηση της Χώρας και φθάσαμε στα πρόθυρα της χρεοκοπίας). Χωρίς να υπολογίζουν καμιά ηθική, γίνονται ανήθικοι, συνθηκολογούν με την κακοήθεια σκοτώνοντας αλύπητα και τη δική τους αξιοπρέπεια και των συνανθρώπων τους. Έτσι μετατρέπονται μέσα στη κοινωνία μας σε αρρωστημένα κύτταρα που με τις αμαρτίες τους και τις αδικίες τους διαταράσσουν την ηθική τάξη που χρειάζεται μια κοινωνία για να ευημερεί, όπως συμβαίνει στη χώρα που ζούμε με την αύξηση της εγκληματικότητας και το μη σεβασμό της ζωής ως δώρο Θεού, ως επίσης και τη βάρβαρη λεηλασία της δημόσιας περιουσίας. (Αν δεν επιστραφούν τα κλεμμένα του δημοσίου η οικονομική κρίση της χώρας δεν θεραπεύεται με τίποτα)

Πολλοί γονείς πάλι στην εποχή μας πέφτουν στο ολίσθημα του καιροσκοπισμού πιστεύοντας ότι έτσι προφυλάσσονται από δυσάρεστες περιπέτειες εξασφαλίζοντας μέσα στο περιβάλλον τους μια μορφή φαινομενικής ειρήνης και ευημερίας, όπως εσυνέβη για σχεδόν χρόνια με την πολιτική του Απαρχάϊτ και της απικοιοκρατίας, του φυλετικού διαχωρισμού δηλαδή των ανθρώπων , με αποτέλεσμα τα προβλήματα που αντιμετώπιζουμε σήμερα στην Αφρική να φαίνονται πολύπλοκα και άλυτα.

Αυτή την λανθασμένη τακτική, να μη αγαπούμε τους συνανθρώπους μας όπως τον εαυτό μας και να μη ζούμε τίμια, οι άγιοι της Εκκλησίας μας την καταδικάζουν γιατί μας απομακρύνει από την αδιάκριτη εφαρμογή της αγάπης του Θεού, μας χωρίζει από το Θεό και μας κρατεί μακρυά από την εν Χριστώ σωτηρία μας. Η ζωή του χριστιανού εκφράζεται ως μαρτύριο και ως μαρτυρία χριστιανικής ζωής που διακονεί την αλήθεια, την αγάπη και τη δικαιοσύνη.

Η μορφή εκείνη της φαινομενικής ειρήνης και της πρόσκαιρης ασφάλειας που επιτυγχάνεται σε βάρος της δικαιοσύνης και της αλήθειας και το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όλων των ανθρώπων, με την επικράτηση της κοινωνικής αδικίας και του μίσους δεν έχει καμιά αξία. Είναι μια πορεία απειλής αφανισμού, γιατί στην πραγματικότητα αυτή η άδικη κατάσταση δεν είναι πραγματική ειρηνική συνύπαρξη, αλλά μια απαράδεκτη κοινωνική καταπίεση και εκμετάλλευση του ανθρώπου από τον συνάνθρωπό του που στηρίζεται στην αδικία των αδυνάτων και στην ανοχή και την αδιαφορία των ισχυρών.

Τα ίχνη των καιροσκόπων γονέων του τυφλού, δυστυχώς τα ακολουθούν και σήμερα πολλοί σύγχρονοι γονείς. Μπορούμε να το διαπιστώσουμε μέσα από τους ανθρώπους που συναντούμε καθημερινά. Πολλοί από εμάς εξακριβώνουμε έγκαιρα κατά που φυσάει ο άνεμος και ανάλογα κάνουμε στροφές επιδέξιες και υποκλινόμαστε μπροστά στους ισχυρούς, χρησιμοποιώντας την ευχάριστη και υπερβολική κολακεία και τη συκοφαντία, αρκεί να γίνουμε ευχάριστοι, να εξασφαλίσουμε κάποια οφέλη και να καλοπερνούμε. Κι όταν αλλάξουν τα πράγματα κι η οικονομική δύναμη μετακινηθεί σ' αλλους, τότε οι καιροσκόποι θα σπεύσουν αμέσως να προσαρμοσθούν πρώτοι με τη νέα πραγματικότητα όπως τους χαμολαίοντες που αλλάζουν συνέχεια χρώματα. Γι' αυτό το λόγο για να περιορισθούν τα κοινωνικά προβλήματα της εποχής μας έχουμε ανάγκη από υπεύθυνους χριστιανούς γονείς με ηθικές αρχές που να είναι αποφασισμένοι να λένε όχι στις ηθικές παρεκτροπές και να στηρίζουν και να ενθαρρύνουν ο,τιδήποτε είναι καλό και μας ωφελεί όλους μας, κι ιδιαίτερα την ενίσχυση του θεσμού του Χριστιανικού γάμου και της οικογένειας με την μη ανοχή των παράνομων δεσμών και των εξωσυζυγικών σχέσεων. Χρειαζόμαστε υπεύθυνους γονείς που δεν θυσιάζουν στο βωμό των μικρών συμφερόντων τους την αλήθεια και τη δικαιοσύνη. Χρειαζόμαστε γονείς που έχουν το θάρρος της γνώμης τους, που με αξιοπρέπεια και γενναιότητα έχουν την καλή διάθεση να θυσιασθούν για την αλήθεια και το δίκαιο. Σήμερα έχουμε ανάγκη από γονείς αγίους που με αγάπη, καλωσύνη, κατανόηση, υπομονή, ηρεμία και τρυφερότητα θα βοηθήσουν τα ανήσυχα και ταραγμένα παιδιά της εποχής μας. Μόνο έτσι θα περιορισθούν οι καιροσκόποι της εποχής μας που μετατρέπονται σε αρνητικά στοιχεία που προσπαθούν συνέχεια να ναρκοθετούν την ειρηνική πορεία των τίμιων ανθρώπων.

Μερικές φορές όμως τον δρόμο των τιμίων ανθρώπων τον ναρκοθετούν και οι κάθε είδους Φαρισαίοι, όπως οι Φαρισαίοι της σημερινής ευαγγελικής περικοπής που προσπαθούν να δημιουργήσουν προβλήματα στο έργο του Χριστού. Αυτοί δηλαδή που έπρεπε να βοηθήσουν τον Χριστό τον υποθάλπτουν και τον πολεμούν. Είναι πράγματι μεγάλη ειρωνεία όταν αυτοί που υποτίθεται ότι εκπροσωπούν θεσμούς και αξίες να είναι οι καταστροφείς της ηθικής τάξεως. Έτσι όπως οι Φαρισαίοι προσπαθούσαν με κάθε τρόπο να απορρίψουν το θαύμα που έκανε ο Χριστός στον εκ γενετής τυφλό, βλέπουμε καμιά φορά ανθρώπους της Εκκλησίας ή μερικούς από τους Πολιτικούς  μας να δημιουργούν τεράστια προβλήματα στο σωτηριολογικό έργο της Εκκλησίας μας ή ακόμη να κακολογούν και να υποθάλπτουν το έργο των κληρικών μας και της Εκκλησίας μας. Αντί να βοηθήσουν συκοφαντούν. Αντί να συνεργασθούν διαιρούν. Αντί να στηρίξουν το έργο της Εκκλησίας μας το πολεμούν. Θέλουν να καταργήσουν το μάθημα των θρησκευτικών, κλείσανε εκκλησιαστικές σχολές και εκκλησιαστικά λύκεια και τώρα φθάσανε στο σημείο αυθαίρετα να θέλουν να κλείσουν και το τμήμα κοινωνικής θεολογίας της Θεολογικής Σχολής Αθηνών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου.

Τα πυρά των Φαρισαίων εκτοξεύονται στο τυφλό, στην ουσία όμως αποβλέπουν να κτυπήσουν τη θεότητα του Χριστού, να απορρίψουν δηλαδή τη θεότητα του Χριστού, να συσκοτίσουν την αλήθεια. Την κακία τους την εκφράζουν με δύο τρόπους, με τη βία προσπαθούν να τον τρομοκρατήσουν και με την ειρωνεία να τον εξευτελίσουν. Και οι δύο τρόποι είναι γνωστοί μέσα στην ιστορία της ανθρωπότητας, γιατί πάντοτε χρησιμοποιούνται από αυτούς που θέλουν να σκοτώσουν την Πρόδρομο για να μη τον ελέγχει. Τα ολοκληρωτικά καθεστώτα κι οι κάθε είδους δικτάτορες για να επικρατούν χρησιμοποιούν πάντοτε τη βία, όπως γίνεται στις χώρες της Μέσης Ανατολής. Η ειρωνεία πάλι, που χρησιμοποιούν οι κάθε είδους Φαρισαίοι, είναι ένας ακόμη τρόπος για να εκμηδενίσουν την αλήθεια και τους ανθρώπους που αγωνίζονται γι' αυτή. Συνήθως οι αμαρτωλοί άνθρωποι αυτό που βλέπουν να βρίσκεται ψηλά το χλευάζουν για να αισθάνονται οι ίδιοι καλά με τη πτώση που ζούν. Έτσι οι φαύλοι και οι ανώμαλοι ειρωνεύονται τους αγνούς, οι δυνατοί τους αδύνατους, οι δήθεν σπουδασμένοι και μορφωμένοι τους αγράμματους, που στη πραγματικότητα μπορεί να είναι οι στυλοβάτες της κοινωνίας μας.

Στην εποχή μας οι φανταμελιστές, οι φανατικοί θρησκευόμενοι άνθρωποι χρησιμοποιούν περισσότερο τη βία κι οι σύγχρονοι άνθρωποι της Δυτικής κοινωνίας την ειρωνεία. Κι οι δύο κατηγορίες όμως έχουν ως κοινό τους σημείο το πόλεμο κατά της αλήθειας και της αγάπης, και γι' αυτό γίνονται εχθροί του Χριστού. Τα αποτελέσματα της βίας και της ειρωνείας προσωρινά φαίνονται να κυριαρχούν και να εντυπωσιάζουν. Στο τέλος όμως αποκαλύπτονται και εξευτελίζονται όπως οι Φαρισαίοι από τον αδύνατο και άσημο εκ γενετής τυφλό. Όποιος θέλει να σβύσει το φως της αλήθειας σβύνει ο ίδιος. Αυτή είναι η κατάληξη όσων αντιστρατεύονται στο έργο του Χριστού, γιατί στην πραγματικότητα αντιστρατεύονται στο έργο της σωτηρίας του ανθρώπου, ταυτίζοντας την έννοια της ελευθερίας με τη κατάσταση της ασυδοσίας. Στηρίζονται σε ένα νομικισμό που διασώζει τους τύπους και σκοτώνει τη ζωή και τη πρόοδο.

Έτσι οι Φαρισαίοι κατηγόρησαν το Χριστό ότι με το θαύμα κατέλυσε την αργία του Σαββάτου. Δεν μπορούσαν να συνειδητοποιήσουν ότι το Σάββατο εγένετο διά τον άνθρωπο κι όχι ο άνθρωπος για το Σάββατο. Ο φθόνος, η ζήλια και η προκατάληψη δεν τους αφήνουν να αναγνωρίσουν το Δημιουργό του θαύματος. Το μόνο που κατάφεραν όμως ήταν να μείνουν πάντα στα πυκνά σκοτάδια της απιστίας και της κακίας. Αντί να πιστέψουν, να μετανοήσουν, να ευχαριστήσουν το Θεό, που εδώρησε το φώς σ' ένα δυστυχισμένο τυφλό συνάνθρωπό τους, έμειναν τυφλοί, σκληροί και αμετανόητοι. Έτσι το επόμενο βήμα τους ήταν να προχωρήσουν αδίστακτα στη καταδίκη και στη Σταύρωσι του Χριστού.  Αδίστακτοι συκοφάντες όπως οι Φαρισαίοι υπάρχουν και στην εποχή μας, ανάμεσά μας. Είναι οι άνθρωποι χωρίς ανθρωπιά που ζούν για να κάνουν το κακό. Η γλώσσα τους κρύβει θανατηφόρο δηλητήριο που όταν εκτοξευθεί δολοφονεί υπολήψεις, τραυματίζει ψυχές, γκρεμίζει έργα ποτισμένα με ιδρώτα και αίμα, γιατί αυτός που συκοφαντεί συνήθως φθονεί την αρετή και μισά την αλήθεια. Όταν δεν μπορεί να αρνηθεί την πραγματικότητα, με σατανική επιδεξιότητα τη διαστρέφει και με ασφάλεια θέτει εκτός μάχης εκείνον που εναντίον του κατευθύνει τα βέλη του, διαδίδοντας σε βάρος του ψεύτικες πληροφορίες, δηλαδή συκοφαντίες. Πολλές φορές δεν χρειάζεται κάν να ανοίξει το στόμα του. Ένας μορφασμός, μια χειρονομία, ένα γεμάτο υπονοούμενα χαμόγελο, ένα ειρωνικό ανασήκωμα των ώμων, είναι αρκετά για να βάλει ερωτηματικό στην υπόληψη αυτού που θέλει να καταστρέψει. Η συκοφαντία είναι όπως το κάρβουνο, σβυστό σε μουζώνει και αναμμένο σε καίει.

Ας προσέξουμε λοιπόν κι ας προσπαθούμε να αποφεύγουμε τη τακτική των παλιών και των σύγχρονων φαρισαίων. Ας κρατήσουμε τον εαυτό μας μακρυά από τη φοβερή μάστιγα της συκοφαντίας, αν θέλουμε να μη χάσουμε την ανθρωπιά μας και την ελπίδα μας να εισέλθουμε στο Παράδεισο.

Ταυτόχρονα όμως δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι μετά τη πτώση του πρώτου ανθρώπου με το προπατορικό αμάρτημα η ροπή προς την αμαρτία υπάρχει στο καθένα μας, κι ότι αναμάρτητος είναι μόνο ο Ιησούς Χριστός. Γι' αυτό λίγο-πολύ ο κάθε άνθρωπος πέφτει στην αμαρτία. Το έργο του Χριστού είναι να μας λυτρώσει από τα δεσμά της αμαρτίας. Αυτό το έργο αγαπητοί μου συνεχίζει να επιτελείται στο χώρο της Εκκλησίας που αποτελεί κατά τον απόστολο των Εθνών σοφό Παύλο «Σώμα Χριστού».

Γι' αυτό ας ευχηθούμε το θαύμα που άνοιξε τα μάτια του εκ γενετής τυφλού να ανοίξει και τα δικά μας μάτια για να οδηγηθούμε στην μετάνοια με την πορεία μας στο ιερό μυστήριο της Εξομολογήσεως που θα εκφρασθεί έμπρακτα με τον αξιολογικό μας προσανατολισμό στην καθημερινή μας ζωή. Έτσι η τύφλωση μας σταματά όταν ζούμε μυστηριακά μέσα στη λειτουργική ζωή της Εκκλησίας μας. Το μεγαλείον της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας είναι ότι με θαυματουργικό τρόπο κατάφερε για δύο σχεδόν χιλιάδες χρόνια να μας προσφέρει αυτή την πραγματικότητα της λειτουργικής ζωής που ανοίγει για όσους ζουν σύμφωνα με τις Θείες Εντολές του Χριστού την θύρα του Παραδείσου.