Υπολογιστικές τεχνολογίες και πνευματική ζωή.

Hegumen Adrian (Pashin)

Δημοσιεύεται έκθεση του Γενικού Γραμματέα του Επιστημονικού Συμβουλίου της Θεολογικής Ακαδημίας της Μόσχας, διδάκτορα των φυσικο-μαθηματικών επιστημών και διδάκτορα της θεολογίας, ηγούμενου Αδριανού (Πάσσιν), που παρουσιάστηκε στο συνέδριο «Επιστήμη. Φιλοσοφία. Θρησκεία», το οποίο πραγματοποιήθηκε στη Dubna στις 10-11 Νοεμβρίου 2011. Ο συγγραφέας εκφράζει την ανησυχία του για τις επιπτώσεις της τεχνολογίας των υπολογιστών για την πνευματική ζωή του σύγχρονου ανθρώπου, στην αντίληψη της πραγματικότητας και σε στάση προς την πίστη.

Ο υπολογιστής είναι μια σχετικά πρόσφατη επινόηση του ανθρώπινου νου. Ωστόσο, στις λίγες δεκαετίες που υπάρχει, οι τεχνολογίες των υπολογιστών μεταμόρφωσαν σημαντικά τη ζωή μας, δεν μπορούμε να τη φανταστούμε χωρίς υπολογιστές. Αυτή η διαδικασία, είτε μας αρέσει είτε όχι, δεν θα σταματήσει. Επιπλέον, οι διαδικασίες αλλαγής και την ανάπτυξης της τεχνολογίας των υπολογιστών, είναι δύσκολο να προβλεφθούν. Πράγματι, σύμφωνα με τις γενικά αποδεκτές εκτιμήσεις, η ταχύτητα των συναλλαγών του υπολογιστή αυξάνει εκθετικά. Αυτή η εξαιρετική αύξηση στην απόδοση του υπολογιστή εγγυοδοτεί την ανάπτυξη και την υλοποίηση εξαιρετικών έργων, τα οποία, όπως είπα, μπορούμε μόνο να μαντέψουμε.

Μία από τις εφαρμογές της τεχνολογίας των υπολογιστών είναι η «συνήθης» τεχνική. Σχεδόν καθολικά έγινε «έξυπνη»: επεξεργαστές και ενσωματωμένοι υπολογιστές υπάρχουν και σε οικιακές συσκευές και σε οχήματα, και στη στρατιωτική τεχνική, καθώς και σε εγκαταστάσεις παραγωγής ενέργειας, κλπ. Λόγω αυτής της υπολογιστικότητας διευκολύνεται σημαντικά το έργο των ανθρώπων, η αποτελεσματικότητά τους αυξάνεται κατά πολλές φορές, αυξάνεται σε μεγάλο βαθμό η ασφάλεια της ίδιας της τεχνολογίας. Δεν θα σταθώ σ’ αυτά τα θέματα, θέματα που σχετίζονται με την τεχνολογία αυτή καθαυτή, αφού όλο το συνέδριό μας είναι αφιερωμένο σ’ αυτό.

Ίσως πρέπει να πούμε λίγα λόγια για τη χρήση της τεχνολογίας των υπολογιστών στην Ιατρική.

Στην περασμένη διάσκεψη σ’αυτο το θέμα δεν έχει δοθεί αρκετή προσοχή. Οι προοπτικές εδώ είναι επίσης εντυπωσιακές. Για παράδειγμα, οι Ιαπωνέζοι επιστήμονες κατάφεραν να δημιουργήσουν ένα μίνι εμφύτευμα, το οποίο κατά την εμφύτευση στον ανθρώπινο εγκέφαλο μπορεί να διευθύνει την ειδική ρομποτική. Στη βάση αυτών των εξελίξεων είναι η τεχνολογία που λειτουργεί με τα κύματα του εγκεφάλου μέσω ενός δικτύου αισθητήρων.

Στο άμεσο μέλλον, αυτές οι μελέτες που διεξάγονται στην Ιαπωνία με την υποστήριξη του κράτους, θα οδηγήσουν σε ευκαιρίες για μερικώς ή πλήρως παράλυτους ανθρώπους η λειτουργία του εγκεφάλου των οποίων παραμένει καθαρή και ευδιάκριτη, να εκτελέσουν ορισμένες ενέργειες. Για παράδειγμα, εξοπλισμένος με τέτοιο μικροτσίπ άνθρωπος, μπορεί εύκολα να δώσει στον εαυτό του ένα ποτήρι νερό με ένα κυβερνητικό χέρι ή μετακινείται σε μια αναπηρική καρέκλα. Φαίνεται να είναι αξιόλογη προοπτική.

Ωστόσο, μια πρόσφατη αμερικανική ταινία,η «Surrogates», έχει δείξει ότι οι παρόμοιες εφευρέσεις μπορούν να χρησιμοποιηθούν και για κακό. Είναι ένα πράγμα, αν προσπαθούν να βοηθήσουν τους ασθενείς που έχουν αυτό ή άλλο ελάττωμα της ανθρώπινης φύσης. Είναι εντελώς διαφορετικό πράγμα να εισβάλουμε, να αλλάξουμε την ανθρώπινη φύση, που δημιουργήθηκε από τον Θεό. Μπορεί να ξεκινήσει με ένα εντελώς ακίνδυνα πράγματα. Για παράδειγμα, οι Ιαπωνέζοι επιστήμονες – οι συντάκτες των παραπάνω εμφυτευμάτων – προϋποθέτουν ότι τα συστήματα, που «διαβάζουν τις σκέψεις» των ανθρώπων μπορούν να βρεθούν στα ράφια καταστημάτων σε λίγα χρόνια. Με την βοήθεια τους είναι δυνατόν να διευθύνεις τηλεοράσεις, κινητά τηλέφωνα, υπολογιστές και τη μάζα των οικιακών συσκευών. Μεταξύ άλλων εφαρμογών του νέου συστήματος μπορεί να ονομαστεί το δορυφορικό σύστημα πλοήγησης, όταν είναι αρκετό να σκεφτεί ένας οδηγός για το φαγητό, ο πλοηγός θα βρεί το πλησιέστερο εστιατόριο. Τα κλιματιστικά μπορούν επίσης να μάθουν να κατανοούν χωρίς λόγια, πόσο άνετα αισθάνεται ένας άνθρωπος στο δωμάτιο, και ίσως πρέπει να κάνει χαμηλότερη τη  θερμοκρασία. Αλλά η επιδίωξη για τις ανέσεις του ανθρώπου δεν θα σταματήσει. Και εδώ δεν απέχει πολύ από την πραγματικότητα που περιγράφεται στην ταινία «Υποκατάστατα» όταν οι άνθρωποι ξαπλωμένοι στις πολυθρόνες συνδέονται με τα υποκατάστατά τους, τα οποία ζουν αντί τους «χειριστές» τους πραγματική ζωή- δουλεύουν, διασκευάζονται, πίνουν, τρώνε, ταξιδεύουν, αναπαύονται σε λουτρόπλεις…

Ας προχωρήσουμε στο θέμα, η οποία συνδέεται κυρίως με τον όρο «τεχνολογία των ηλεκτρονικών υπολογιστών» – στο Διαδίκτυο. Πριν από λίγα χρόνια το Διαδίκτυο αντιλαμβανόταν μόνο ως μια μεγάλη βιβλιοθήκη ως πηγή πληροφοριών. Αυτός ο ρόλος είναι εξαιρετικά σημαντικός και τώρα και θα είναι σημαντικός στο μέλλον.

Ποια στάση μπορεί να έχει η Εκκλησία σ’αυτό; Η Εκκλησία βλέπει το χώρο του Internet ως ένα τεράστιο πεδίο, το πιο σημαντικό εργαλείο για το κήρυγμα του Ευαγγελίου. Και αυτό δεν μπορεί να φανεί περίεργο, τέτοια θέση του ερωτήματος έχει τις ρίζες της στην εκκλησιαστική ιστορία. Ακριβώς με το Χριστιανισμό συνδέεται η μετάβαση από ρολούς ως μέσα ενημέρωσης προς τα κωδικούς, δηλαδή στα βιβλία. Η ταχεία εξάπλωση του χριστιανικού κηρύγματος στην Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία οφειλόταν στο γεγονός ότι οι πρώτοι χριστιανοί άρχισαν να χρησιμοποιούν ενεργά το νέο για την εποχή του, φθηνότερο και πιο βολικό μέσο επικοινωνίας – τον κωδικό. Η εφεύρεση της εκτύπωσης (τυπογραφίας) από τον Γουτεμβέργιο στο XVαιώνα συνέβαλε στην ανάπτυξη της Μεταρρύθμισης και στη διάδοση της Αγίας Γραφής στη γλώσσα προσιτή στους συνηθισμένους ανθρώπους. Τα πρώτα βιβλία τυπωμένα στη Ρωσία ήταν ο λειτουργικός Απόστολος. Ακριβώς το τυπογραφείο επέτρεψε να τεθεί το θέμα για τη «διώρθωση των βιβλίων» στη Ρωσία, στο XVII αιώνα. Στο ΧΧ αιώνα στη Δύση, οι Χριστιανοί ενεργά χρησιμοποιούσαν το ραδιόφωνο και την τηλεόραση για τον ευαγγελισμό. Είναι φυσικό για την Εκκλησία να χρησιμοποιήσει για την αποστολή, για την ηθική εκπαίδευση οποιοδήποτε μέσο, συμπεριλαμβανομένου τέτοιου ισχυρού, όπως το Διαδίκτυο. Μάλλον έμεινε λίγοι ναοί που δεν έχουν δικές τους ιστοσελίδες. Υπάρχουν χριστιανικές διαδικτυακές βιβλιοθήκες.

Ωστόσο, για τους χρήστες του Διαδικτύου δεν είναι μυστικό ότι περιέχει και επιβλαβή πληροφορία. Έτσι, ο όγκος του πορνογραφικού προϊόν που κατεβάζεται στο Διαδίκτυο είναι περίπου το ένα τρίτο όλου του όγκου της κίνησης του Διαδικτύου. Νομίζω ότι αξίζει να σκεφτούμε για την ξεχώρισμα του τμήματος του Διαδικτύου, προσβάσιμο μόνο σε εγγεγραμμένους, ενήλικους χρήστες. Αυτό θα περιορίσει την πρόσβαση σε επιβλαβές περιεχόμενο για τα παιδιά και τους εφήβους, ακόμα και πολλοί ενήλικες, που εργάζονται στο διαδίκτυο όχι ανώνυμα, δεν θα θελήσουν να μπούν σε συγκεκριμένες ιστοσελίδες.

Οι Άγιοι Πατέρες λένε για τα μερικά στάδια της αμαρτίας. Πρώτη έρχεται προσβολή (μπορεί να είναι εξωτερική, και μέσω της σκέψεως), μετά είναι ο συνδυασμός, η συγκατάθεση. Μετά έρχεται η αιχμαλωσία και ο ίδιος ο πάθος. Δηλαδή, η λαμπρή εικόνα επιτρέπει ευκολότερα να ξεπεραστούν τα τρία αρχικά στάδια, και στο Διαδίκτυο αυτές οι εικόνες είναι τώρα διαθέσιμες για όλους. Τα τελευταία χρόνια το Διαδίκτυο έχει γίνει όχι απλά μια τεράστια βιβλιοθήκη. Η ουσία του έχει γίνει ένα διαδραστικό πολυμέσων. Όπως γνωρίζουμε, ο Mark Zuckerberg εφεύρε  το Facebook γιατί του έλειπε επικοινωνία. Ως εκ τούτου, μπορούμε να πούμε ότι όχι το Facebook δημιούργησε κοινωνικούς δεσμούς, δίκτυα, αλλά αυτά δημιούργησαν το Facebook. Πράγματι, τα κοινωνικά δίκτυα, blogs, chat, Live Journal(LJ), το Twitter έγιναν τα νέα μέσα, τρόποι  επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων.

Αυτά άρουν φραγμούς, ξεπερνούν μεγάλες αποστάσεις, επιτρέπουν να δημιουργηθούν προσωπικές σχέσεις και εμπιστοσύνη μεταξύ των ανθρώπων, να ρυθμιστεί η πολιτιστική ανταλλαγή, να αισθανθούμε το εαυτό μας μέρος μιας ενιαίας κοινότητας (συμπεριλαμβανομένης της θρησκευτικής).

Ως εκ τούτου, τα κοινωνικά δίκτυα, βέβαια, μπορούν και πρέπει να χρησιμοποιηθούν από μάς για το κήρυγμα του Ευαγγελίου.

Οι Δυτικοί θεολόγοι ακόμη παρομοιάζουν τα σύγχρονα κοινωνικά δίκτυα με τη δραστηριότητα, την οποία άρχισε να διεξάγει ο Απόστολος Παύλος – οι Επιστολές του, οι ιεραποστολικές επισκέψεις, κηρύγμτα συνέβαλαν στην ταχεία εξάπλωση του Χριστιανισμού στην Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Και γι αυτό την Εκκλησία αποκαλούν ένα κοινωνικό δίκτυο που παρέχει έναν τρόπο να κάνει τους πιστούς πιο κοντά ο ένας στον άλλο, και ως εκ τούτου, σύμφωνα με τους Δυτικούς θεολόγους, πιο κοντά στο Θεό. Ωστόσο, με τέτοιο είδους αφομοίωση δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε. Αυτή η εικόνα – η Εκκλησία ως ένα κοινωνικό δίκτυο, συμπίπτει σχεδόν με την έννοια της αόρατης Εκκλησίας του Λουθήρου. Είναι καταπληκτικό το γεγονός ότι ακριβώς τα κοινωνικά δίκτυα αλλάζουν στο σύγχρονο προτεσταντισμό την εικόνα της πίστης, κάνοντάς τον πιο συνδυασμένο με τις διδασκαλίες του Λουθήρου για την αόρατη Εκκλησία.

Στο σχέδιο των πραγμάτων, για παράδειγμα είναι τέτοια γεγονότα, όπως η συμμετοχή στην Κυριακάτικη λειτουργία, μέσω ενός online βίντεο -μετάδοση, όπως το Skype.

Έτσι, εφαρμόζεται η άποψη του Λούθηρου για την Εκκλησία, ή μάλλον πραγματοποιείται η «αποσάρκωση» («disembodiment») της Εκκλησίας –ο διαχωρισμός των Χριστιανών από το σώμα του Χριστού, από τη Θεία Ευχαριστία. Φυσικά, πρέπει να καταλάβουμε ότι τα κοινωνικά δίκτυα προσφέρουν νέους τρόπους για την επιθετικότητα και άλλες ζημιές.

Νομίζω ότι έχουν κάποια ευθύνη για την καταστροφή του θεσμού του γάμου στη σύγχρονη κοινωνία.

Εικονικό σεξ, που είναι δυνατό μέσω των κοινωνικών δικτύων μέσω του κινητού τηλεφώνου, μαζί με τη διαθεσιμότητα και την «ασφάλεια» του σεξ, που δεν δεσμεύεται με το γάμο, οδηγεί στο γεγονός ότι η περίοδος του απόκτησης οικογένοιας αναβάλλεται για 30 χρόνια, και μάλιστα η αναγκαιότητα του γάμου τίθεται υπό αμφισβήτηση.

Θα σταθώ ακόμα σε ένα ειδικό θέμα – συμμετοχή στα κοινωνικά δίκτυα μοναχούς.

Οι Άγιοι Πατέρες, ασκητές καλούν τους μοναχούς να είναι στο κελί τους «σαν το ψάρι στο νερό» (ο Άγιος Αντώνιος ο Μέγας). Ακόμη αν χρειαζόταν να βγούν από το μοναστήρι τους, προσπαθούσαν να μην δώσουν προσοχή στη θέα της φύσης, γειτονιές, πόλεις, δηλαδή να μείνουν έξω από αφηρημάδα.

Θα θέσουμε το ερώτημα κατά πόσο ένας σύγχρονος μοναχός που δεν έχει βγει έξω από το μοναστήρι του, είναι πιστός στο πνεύμα των αρχαίων ασκητών, αν έχει εκατοντάδες, χιλιάδες «φίλους» στο Facebook, συμμετέχει ενεργά στο LJ του, εμπλέκεται σε έντονες συζητήσεις στα blogs;

Όμως το πρόβλημα αυτό δεν είναι εντελώς ειδικό για τους μοναχούς. Οι ασκητικοί κανόνες σε κάποιο βαθμό ισχύουν για κάθε Χριστιανό. Όλοι καλούμαστε να προσηλωνόμαστε σε σκέψεις μας στο “ἑνὸς  εστι χρεία (για το μοναδικό πράγμα που πρέπει) ,να έχουμε απέναντι στα μάτια μας το Θεό,να μην μετεωριζόμαστε. Βγαίνοντας στο κοινωνικό δίκτυο, ο άνθρωπος είτε εκθέτει τον εσωτερικό του κόσμο για να το δουν όλοι – να ο ναρκισσισμός, είδος της ματαιοδοξίας και υπερηφάνειας, είτε κάνει τον κάποιον άλλο – εδώ είναι η υποκρισία και ανευθυνότητα.

Σχετικά με ένα άλλο πρόβλημα που σχετίζεται με τη συμμετοχή στα blogs των Χριστιανών και του κλήρου, λέει ο επικεφαλής της υπηρεσίας Τύπου του Πατριαρχείου Μόσχας πρωθιερέας Βλαντιμίρ Βιγκιλιάνσκι σε μια συνέντευξη με την πύλη Bogoslov.Ru: «Φλυαρία, πειράγματα, είναι ένα από τα χαρακτηριστικά της «Μπλογκόσφαιρας». Αντί να δώσουν παραδείγματα της πολιτιστικής καλοπροαίρετης συζήτησης, οι κληρικοί μιμούνται τους συνομιλητές τους σε βρώμικη από το αργκό γλώσσα του LJ …

Όπως και κάθε άλλο μέσο επικοινωνίας, το διαδίκτυο είναι ουδέτερo, και μόνο από εμάς – τους δημιουργούς και τους χρήστες – εξαρτάται αν αυτό γίνει γλώσσα της αποστολής, απόδειξη της αλήθειας, της ελευθερίας και της χριστιανικής αγάπης, ή να μετατραπεί σε σκουπιδότοπο ασήμαντων ματαιοδοξιών,της πολυλογίας και εξόργισης… Μερικοί από τους συντάκτες του LJεντελώς έχασαν την αίσθηση της εταιρικής αλληλεγγύης, χωρίς αμφιβολίες μπορούν να συζητήσουν δημοσίως και να καταδικάσουν τις ενέργειες των συναδέλφων τους, να κουτσομπολεύουν, να κάνουν επικίνδυνες γενικεύσεις που συνδέονται με τις αρνητικές πτυχές της εκκλησιαστικής ζωής».

Γιατί συμβαίνει αυτό; Αυτό μπορεί να εξηγηθεί εν μέρει από τη δυνατότητα εύκολα – χωρίς την αισθητή παρουσία του συνομιλητή – να εκφραστεί συχνά απερίσκεπτη γνώμη. Στα μάτια ενός ανθρώπου ο οποίος μιλάει μαζί σου στην πραγματικότητα δεν μπορείς να πείς όλα, να πεις κάτι με έναν ειρωνικό τόνο.

Την επιστολή συνήθως ξαναδιαβάζουν πριν σφραγίσουν και στείλουν με ταχυδρομείο (ακόμη και ηλεκτρονικά).

Στο blog,στο LJ, στο chat, sms γρήγορα πληκτρολόγησε το πρώτο πράγμα που σου ήρθε στο μυαλό – και πάτησες enter. Φυσικά, πολλοί ασχολούνται στο διαδίκτυο με τρόλ, και εντελώς περιεσκεμμένα. Ίσως στον τομέα των υπολογιστικών τεχνολογιών μια από τις πιο πιεστικές προκλήσεις της πνευματικής ζωής, και της ψυχικής υγείας σήμερα φέρνουν τα ηλεκτρονικά παιχνίδια. Στις σελίδες ειδήσεων μπορείς να βρεις μηνύματα σχετικά με τη δολοφονία, που διαπράχθηκε από τους παίκτες-εφήβους, – έναν φίλο τους που πούλησε χωρίς τη συγκατάθεση τους το εικονικό σπαθί, για τον πατέρα, που αφαίρησε το πληκτρολόγιο του υπολογιστή, έτσι ώστε δεν θα μπορούσε το παιδί του να παίξει τη νύχτα στο αγαπημένο του παιχνίδι, κλπ. Η παιχνιδομανία είναι σαν ναρκομανία.

Είναι το πρόβλημα, το οποίο είναι πολύ δύσκολο να χειριστεί. Ορισμένοι ψυχίατροι, για παράδειγμα, ισχυρίζονται ότι χρειάζονται ειδικές προσεγγίσεις στη θεραπεία της, διαφορετικές από τις προσεγγίσεις που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία και την αποκατάσταση των αλκοολικών και ναρκομανών. Παράλληλα την ναρκομανία αντιμετοπίζουν σε κρατικό επίπεδο, όμως σχεδόν όλα τα υπολογιστικά παιχνίδια είναι διαθέσιμα σε όλους.

Πολλά εφηβικά υπολογιστικά παιχνίδια βασίζονται στην επιθετικότητα και τη δολοφονία.Υπάρχουν παιχνίδια που περιλαμβάνουν δαιμονικούς χαρακτήρες. Ταυτόχρονα, ο παίκτης κατά βούληση μπορεί να σταθεί και στην πλευρά εκείνων που μάχονται με τους δαίμονες, και στην πλευρά των ίδιων των δαιμόνων. Τέτοια παιχνίδια ανατρέφουν σε εφήβους φιλική στάση προς τον σατανισμό.

Φυσικά δεν είναι όλα τα παιχνίδια επιβλαβή.Για παράδειγμα, στη σύγχρονη ιατρική με μεγάλη επιτυχία χρησιμοποιείται μέθοδος βιοανάδρασης, η οποία βασίζεται στη χρήση των ειδικών προγραμμάτων ηλεκτρονικών υπολογιστών. Αυτό μπορεί, ειδικότερα, να αναπτύξει την απάντηση σε αρρώστους που πάσχουν από διάφορες ασθένειες, να εξασκεί το καρδιαγγειακό, νευρικό και μυϊκό σύστημά τους. Υπάρχουν, για παράδειγμα, και ειδικά εκπαιδευτικά παιχνίδια που ακόμη και συνιστώνται από ψυχολόγους και εκπαιδευτικούς.

Υπάρχουν έργα των εκπαιδευτικών παιχνιδιών, στρατηγικών και αναζητήσεων σε χριστιανικά θέματα.

Μπορούμε μόνο να χαιρετίζουμε τέτοιες προσπάθειες, αλλά είναι σαφές ότι είναι εξαιρετικά δύσκολη και επικίνδυνη εργασία, στην οποία είναι σημαντικό να αποφευχθεί τόσο η βλασφημία όσο και η υποκρισία. Αλλά όλα αυτά τα σχέδια θα είναι άχρηστα, αν για την επίτευξη του στόχου να χρησιμοποιήσουμε μόνο τα εκπαιδευτικά παιχνίδια, αρνιόντας από μια ολοκληρωμένη προσέγγιση. Επειδή η πραγματική ανάπτυξη λαμβάνει χώρα στη γνώση του πραγματικού, και όχι του τεχνητού-εικονικού κόσμου, και ένα ηλεκτρονικό παιχνίδι δεν μπορεί να χρησιμεύσει ως ένα εργαλείο για τη γνώση, ανεξάρτητα από το πόσο τέλειο είναι. Ακόμα και τα λεγόμενα «έξυπνα» παιχνίδια δεν τόσο αναπτύσσουν την νοημοσύνη, όσο την υποδουλώνουν. Αναπτύσσουν μόνο εκείνες τις πτυχές της νοημοσύνης, που στη ζωή είναι μάταιες, δεδομένου ότι αυτά τα παιχνίδια έχουν βάλει πάντα το πρόσωπο σε ένα εξαιρετικά απλοποιημένο κόσμο, ο οποίος ρυθμίζεται από διάφορους σαφώς καθορισμένους κανόνες, ενώ ο πραγματικός κόσμος γύρω μας δεν μπορεί να συμπιεστεί σε καθένα σύνολο πεπερασμένων κανόνων. Αυτά τα παιχνίδια δεν αναπτύσσουν την δημιουργική διαίσθηση, αλλά μαθαίνουν να σκεφτόμαστε τεχνολογικά: υπάρχει το πρόβλημα, ο σκοπός και το σύνολο των εργαλείων με τα οποία μπορείτε να λύσετε αυτό το πρόβλημα. Αλλά ακόμη και σχετικά αβλαβές παιχνίδια μπορούν να προκαλέσουν σημαντική ζημιά αν τα πραγματικά «κόλησες». Πολύ δυνατά κολάνε στο «παιχνίδι», σύμφωνα με διάφορες εκτιμήσεις, από 10 έως 15 τοις εκατότων  συναρπαζομένων με τα ηλεκτρονικά παιχνίδια, και κολάνε όχι μόνο παιδιά και έφηβοι αλλά και ενήλικες. Ένα παιχνίδι τέτοιων παικτών μπορεί να διαρκέσει αρκετές ώρες ή ακόμα και αρκετές ημέρες. Μπορεί να καθοριστεί και ακριβή ρυθμός: το παιχνίδι μετά τη δουλειά ή μετά το σχολείο, παιχνίδι κατά τη διάρκεια του μεσημεριανού διαλείμματος, κλπ. Με την ευκαιρία, μια τέτοια εξαρτημένη συμπεριφορά μπορεί να δημιουργηθεί όχι μόνο από τα ηλεκτρονικά παιχνίδια, αλλά και από τον υπολογιστή, από το Internet.

Η αφθονία και η διαθεσιμότητα των πληροφοριών είναι τόσο συναρπαστικές όστε ο άνθρωπος μπορεί να περάσει μερικές ώρες στο δίκτυο κάνοντας κλικ από μια σε άλλη ιστοσελίδα, παίρνοντας το χρόνο μακριά από την εργασία, από την οικογένεια, από την προσευχή, από τον ύπνο. Και ακόμα κι αν ο χρόνος για την προσευχή ακόμα υπάρχει, δεν υπάρχει δύναμη. Καθώς και η πληροφορία που διάβασε, κατά κανόνα, δεν ωφελεί, επειδή ο άνθρωπος δεν διαβάζει προσεκτικά, αλλά φευγαλέα πετά από το ένα στο άλλο σύνδεσμο.

Ως εκ τούτου, έχουμε το φαινόμενο της σύγχρονης κοινωνίας, όπως ο αποσπασματικός χαρακτήρας (κατακερματισμός) της συνείδησης, η έλλειψη μιας ολιστικής κοσμοθεωρίας. Οι μελέτες που διεξήχθησαν στη Βρετανία έδειξαν ότι σήμερα, οι 15-χρονοι έφηβοι στην πνευματική τους ανάπτυξη είναι ίσοι με 13 χρόνους πριν από 30 χρόνια.

Νομίζω ότι μια σημαντική συμβολή σ’ αυτήν την υποβάθμιση έγινε από τον υπολογιστή, ο οποίος «σκοτώνει» το χρόνο.

Για άλλη μια φορά θα πούμε ότι η εικονική πραγματικότητα, που μας δίνεται σε αισθήσεις με τη βοήθεια του υπολογιστικού παιχνιδιού ή άλλης τεχνολογίας των υπολογιστών γίνεται όλο και πιο κοντά στον άνθρωπο από την πραγματική ζωή. Οι άγιοι πατέρες, έχουν δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στους κινδύνους για την πνευματική ζωή της φαντασίας, της νοητικής απομάκρυνσης από την πραγματικότητα. Σ’ αυτή την εικονική πραγματικότητα μπορούμε να κάνουμε πραγματικές αμαρτίες να ριζώσουμε στο θυμό, την υπερηφάνεια, πλεονεξία, ακαθαρσία.

Ερώτημα: οι εικονικές καλές πράξεις είναι τέτοιες στα μάτια του Θεού; Σήμερα, όχι μόνο τα παιχνίδια, αλλά και όλα τα νέα gadgets αυξάνουν πιο πολύ το βαθμό συμμετοχής των ανθρώπων στον κυβερνοχώρο, όλο και περισσότερο εξαφανίζουν τη γραμμή της πραγματικότητας και εικονικότητας. Αν παλιά ο άντρας έβγαλε το καπέλο του κατά τη συνάντηση, τώρα βγάλει ένα ακουστικό από το αυτί του. Συναισθήματα αυτά γίνονται πιο ποιοτικά,έτσι ώστε σύντομα θα είναι δύσκολο να διακριθούν από τα πραγματικά. Η ζωή αισθάνεται απλή και ελαφρή, αυτές οι αισθήσεις μεταφέρονται και στην πίστη, -οι πνευματικοί κίνδυνοι δεν είναι τόσο τρομεροί, η μεταθανάτια τύχη του ανθρώπου δεν προκαλεί φόβος. Μπορούμε να μιλήσουμε για φαινόμενα όπως «καπουτσίνο-Χριστιανισμός» ή «Ορθοδοξία-lite».

Σε ένα από τα σύγχρονο μυθιστόρημα δυστοπία, περιγράφεται όχι πολύ μακρινή από την πραγματικότητα εικόνα, όπου οι άνθρωποι συνδέονται στο Internet μέσω νανο-σκέπασμα(ψεκασμο) στον αμφιβληστροειδή. Εγώ ο ίδιος σκέφτηκα πρόσφατα, αν αξίζει να βάλω προσπάθειες για την εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας, αν μετά από μερικά χρόνια θα είναι δυνατή η επικοινωνία με οποιονδήποτε ξένο με τη βοήθεια του gadget–μεταφραστή.

Κλείνοντας το μήνυμά μου, θα αναφέρω ένα κλασικό παράδειγμα ενός μαχαιριού, το οποίο από μόνο του είναι ηθικά ουδέτερο, αλλά μ’αυτό μπορείς να κόψεις το ψωμί, αλλά μπορείς και να σκοτώσεις τον άνθρωπο.

Αυτή η εικόνα, φυσικά, μπορεί να εφαρμοστεί στην υπολογιστική τεχνική.

Από μόνη της, είναι ηθικά ουδέτερη. Όμως είναι πάρα πολύ σύνθετο αυτό το υπολογιστικό «μαχαίρι»: αυτό επηρεάζει άμεσα τη διανόηση, τα συναισθήματα, τη θέληση, την ανθρώπινη ψυχή.

Είναι ένα ισχυρό εργαλείο που μπορεί να βοηθήσει ένα άτομο στη γνώση των αληθειών του Ευαγγελίου, αλλά μπορεί να οδηγήσει στην υποδούλωση της αμαρτίας. …

ΠΗΓΗ.http://www.bogoslov.ru/

αντιγραφή απο..