Μὴ δῶτε τὸ ἅγιον τοῖς κυσίν· μηδὲ βάλητε τοὺς μαργαρίτας ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν χοίρων, μήποτε καταπατήσωσιν αὐτοὺς ἐν τοῖς ποσὶν αὐτῶν, καὶ στραφέντες ῥήξωσιν ὑμᾶς.

Παρασκευή, Σεπτεμβρίου 21, 2012

Η αρετή της ταπείνωσης και το πάθος της υπερηφάνειας


πηγή

Τι είναι όμως ταπείνωση και ποιος ο ορισμός της ; Ταπείνωση θεωρείται να έχει κάποιος '' χαμηλή ιδέα για τον εαυτό του '' . Θεολογικά όμως μπορεί να ορισθεί ως η ειλικρινής και γεμάτη συντριβή αναγνώριση των ελαττωμάτων και αδυναμιών του πιστού , που συμπεριλαμβάνει και την επίγνωση του έλεους και της χάριτος του θεού. Ο άγιος Ιωάννης ο Σιναΐτης προχωρά περαιτέρω και λέει ότι ταπείνωση είναι να λησμονεί κάποιος συνεχώς τα κατορθώματά του. Και ο αββάς Ισαάκ ο Σύρος επισημαίνει ότι ταπεινός άνθρωπος  είναι εκείνος '' όστις έχει εν τω κρυπτώ τι άξιον υπερηφανίας , και ουχ υπερηφανεύεται , αλλ`ως χουν έχει αυτό εν τω εαυτού λογισμώ ''. Αυτό είναι πολύ διαφορετικό από τη συνηθισμένη θεώρηση της '' μικρού  βαθμού αυτοεκτίμησης ή της κοινής αίσθησης '' κατωτερότητας '' . Στη βιβλική παράδοση η ταπείνωση συνδέεται με την '' συντετριμμένην και τεταπεινωμένην καρδίαν '' . Είναι η αρετή των '' πτωχών τω πνεύματι '' , την οποία αναφέρει ο Κύριος στην επί του Όρους ομιλία.
Ο άγιος Σιλουανός μιλά για διάφορα είδη ταπείνωσης. Ένα είδος είναι η κατάσταση εκείνη κατά την οποία ο πιστός '' εις πάντα μέμφεται εαυτόν '' , αλλά και '' θεωρεί εαυτόν ως βδέλυγμα ενώπιον του Κυρίου '' . Αυτός ο ορισμός έχει ορισμένα κοινά στοιχεία με τη θεώρηση και ερμηνεία της φράσης '' πτωχοί τω πνεύματι '' . Ωστόσο , ο άγιος Σιλουανός αναφέρεται και σε μία άλλη , και μάλιστα ανώτερη μορφή ταπείνωσης , με την οποία ο πιστός γίνεται θεατής του βάθους της '' θείας ταπεινώσεως '' και πραότητας του Θεού. '' Αλλά άλλην ταπείνωσιν έχει εκείνος , όστις εγνώρισεν εν Πνεύματι Αγίω τον Κύριον . . .  Όταν ίδη η ψυχή εν Αγίω Πνεύματι τον Κύριον, πόσον είναι πράος και ταπεινός , τότε και αύτη η ιδία ταπεινούται έως τέλους'' . Ο Γέροντας Σωφρόνιος αναφέρει τα δύο αυτά είδη ταπείνωσης ως '' ανθρώπινη '' και '' θεία '' ταπείνωση. Σε άλλο σημείο τα χαρακτηρίζει ως '' ασκητική '' και ''θεία'' . Ο άγιος Σιλουανός επισημαίνει επίσης ότι αυτή η υψηλότερη μορφή ταπείνωσης είναι τελείως απερίγραπτη και ότι μόνο το Άγιο Πνεύμα την κάνει γνωστή στον άνθρωπο. Στο συγκεκριμένο όμως πλαίσιο του πνευματικού αγώνα η έμφαση του αγίου Σιλουανού στην ταπείνωση γίνεται ακόμη μεγαλύτερη . Θεωρεί ότι ο αγώνας αυτός είναι μάχη εναντίον του πάθους της υπερηφάνειας. Στην αντιμετώπιση του πάθους αυτού η ταπείνωση έχει την υπέρτατη σημασία. Η υπερηφάνεια απωθεί τη χάρη του Αγίου Πνεύματος, ενώ η ταπείνωση είναι το μόνο αντίδοτό της. Ο άγιος Σιλουανός θεωρεί ότι η ταπείνωση έχει κεντρικό ρόλο στον πνευματικό πόλεμο , τον οποίο χαρακτηρίζει πολύπονο , αλλά και απλό. Και συνεχίζει · '' Εάν η ψυχή αγαπήση την ταπείνωσιν , τότε πάντα τα δίκτυα των εχθρών διαλύονται και τα οχυρά αυτών καταλαμβάνονται '' .
Σε αντίθεση με τη θεώρηση της ταπείνωσης ως γνωρίσματος του ασθενούς και αδύναμου θεωρείται αυτή ως πηγή τεράστιας ενίσχυσης και πνευματικής δύναμης. Μόνο με αυτήν εκμηδενίζεται η αποδυναμωτική ισχύς της υπερηφάνειας. Έτσι , όσο παράδοξο και αν φαίνεται , η ταπείνωση είναι μία από τις κραταιές δυνάμεις του πνευματικού πολέμου. Πράγματι , είναι δύσκολο να πληγώσει κανείς τον ταπεινό .

                                          Η ΟΡΘΟΔΟΞΗ   ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΖΩΗ
                                  ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΑΓΙΟ ΣΙΛΟΥΑΝΟ ΤΟΝ ΑΘΩΝΙΤΗ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Το «Ελληνικά και Ορθόδοξα» απεχθάνεται τις γκρίνιες τις ύβρεις και τα φραγγολεβέντικα (greeklish).
Παρακαλούμε, πριν δημοσιεύσετε το σχόλιό σας, έχετε υπόψη σας τα ακόλουθα:
1) Ο σχολιασμός και οι απόψεις είναι ελεύθερες πλην όμως να είναι κόσμιες .
2) Προτιμούμε τα ελληνικά αλλά μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και ότι γλώσσα θέλετε αρκεί το γραπτό σας να είναι τεκμηριωμένο.
3) Ο κάθε σχολιαστής οφείλει να διατηρεί ένα μόνο όνομα ή ψευδώνυμο, το οποίο αποτελεί και την ταυτότητά του σε κάθε συζήτηση.
4) Κανένα σχόλιο δεν διαγράφεται εκτός από τα spam και τα υβριστικά

  Ἕκαστον μέλος τῆς ἁγίας σου σαρκός ἀτιμίαν δι' ἡμᾶς ὑπέμεινε τὰς ἀκάνθας ἡ κεφαλή ἡ ὄψις τὰ ἐμπτύσματα αἱ σιαγόνες τὰ ῥαπίσματα τὸ στό...