Άνθρωπε αγάπα... (Κυριακή Β’ Λουκά) Του π. Γεώργιου Αλεντά

«Πλην αγαπάτε τους εχθρούς υμών και αγαθοποιείται…» (Λουκά. στ' 35) Μέσα στη ζούγκλα της παγκοσμιοποίησης και των οικονομικών θεοτήτων, μέσα στον άκρατο ατομισμό και την ιδιοτέλεια, και πέρα απ’ τις ιδιοτυπίες της φιλοσοφίας του Νίτσε περί του υπερανθρώπου, που τόσο ασπάζεται η «Νέα Εποχή μας»… γίνετε χαλί οι αδύνατοι για να πατήσουν πάνω σας οι δυνατοί… αλλά και σε αντιδιαστολή με τον προτεινόμενο και πολυδιαφημιζόμενο «άνθρωπο κυνηγό» στην προτεινόμενη αξία, «ο θάνατός σου η ζωή μου», μια «άλλη» πρόταση ζωής καταθέτει ή Εκκλησία σήμερα στον κόσμο, καθιστώντας τον κοινωνό στα λόγια του Νυμφίου της. Μια πρόταση επαναστατική, αείποτε νέα και δυνατά ανθρώπινη: «...Εγώ σας λέγω ν' αγαπάτε τους εχθρούς σας και να τους ευεργετείτε, …χωρίς να ελπίζετε σε κανένα αντάλλαγμα...». Πρόκειται για την «πρόταση» της χριστιανικής αγάπης, που είναι γλυκύτερη και πιο δυνατή κι απ' τη ζωή, που δεν λογαριάζει τίποτε αφού είναι πιο ισχυρή κι απ' αυτόν τον θάνατο. Πρόκειται για τη μοναδική απάντηση στον κόσμο, που αυτοφυλακισμένος στη βία και στη λατρεία του μίσους, γεύεται την απόγνωση, και τον όλεθρο. Η γη μας, αδελφοί μου, έχει καταντήσει ένα στοιχειωμένο δάσος από σταυρούς και μνήματα. Ένα δάσος που αντί να μοσχομυρίζει φρεσκάδα, όζει θανατίλα. Γίνηκε ένας τόπος εξορίας. Γιατί κι αν μας χαρίστηκε η ζωή όμορφη και γλυκιά, εμείς καταντήσαμε, σαν τ’ άγρια θηρία, αφού ανάμεσα μας ανοίξαμε πόλεμο ανελέητο, αφού ο καθένας μας, «σαν πεινασμένο κοράκι, τροφή βλέπει στου αδελφού το πτώμα κι ας σμίγει το αίμα μας στο ίδιο αυλάκι κι ας βρέχει ό ίδρωτας μας το ίδιο χώμα», κατά τον ποιητή. Σ' αυτόν τον κόσμο, που ο Άβελ και ο Κάιν ξαναζούν για να ξανασκοτωθούν, δίχως έλεος κανένα, σ' αυτόν τον κόσμο ο Χριστός κραυγάζει: Άνθρωπε αγάπα... Το να αγαπήσω και αυτόν τον μου «ως εαυτόν», αγαπητοί Χριστιανοί, σημαίνει, ότι νοιώθω τον άλλον και τον αισθάνομαι σαν ένα κομμάτι του εαυτού μου, σαν εμένα τον ίδιο. Άρα αγάπη δεν σημαίνει να δώσω στον άλλο μια ελεημοσύνη, για να τον ξεφορτωθώ ή για να καθησυχάσω κάπως την συνείδησή μου. Σημαίνει ότι πονώ για τον άλλο, και δεν μπορώ να φάγω ευχάριστα, όταν ξέρω ότι ο άλλος πεινά. Ότι δεν μπορώ να απολαύσω τη θαλπωρή του σπιτιού μου, όταν γνωρίζω ότι ο άλλος είναι άστεγος. Ότι δεν μπορώ να κοιμηθώ ήσυχα, όταν ο άλλος ουρλιάζει στον πόνο. Αγάπη σημαίνει ανησυχία, φροντίδα, μέριμνα. Γι' αυτό και δεν μπορεί να αναπτυχθεί στις καρδιές ανθρώπων, που είναι… φιλοτομαριστές. Αγάπη σημαίνει έξοδο από τον εαυτό μου. Σημαίνει στοργή για τον άλλον. Ο διπλανός μας μπορεί πολλές φορές να μην έχει ανάγκη της υλικής βοηθείας μας. Θέλει όμως την αγάπη μας. Θέλει το ενδιαφέρον μας. Θέλει να πεισθεί, ότι τον έχουμε στη καρδιά μας. Από έλλειψη στοργής πάσχει ο σύγχρονος άνθρωπος, αδελφοί μου. Έργα ελεημοσύνης γίνονται πολλά. Ιδρύματα φιλανθρωπικά υπάρχουν άφθονα. Η κοινωνική πρόνοια, ας πούμε, ότι είναι ανεπτυγμένη. Η στοργή όμως λείπει τις πιο πολλές φορές. Και αυτήν ζήτα επίμονα η κουρασμένη εποχή μας. Ο πονεμένος, η χήρα, το ορφανό, ο απόκληρος της ζωής θέλουν τη στοργή μας. Η ΑΓΑΠΗ ΘΕΛΕΙ ΚΟΠΟ Δεν είναι όμως εύκολο πράγμα η χριστιανική αγάπη. Θέλει κόπο και θυσία. Θέλει αγωνία για τον άλλο, φροντίδα, ενδιαφέρον, ανησυχία. Θα τρέξεις, θα χάσεις ώρες από την ανάπαυση σου, θα θυσιάσεις το χουζούρι σου, εάν θέλεις να είσαι άνθρωπος αγάπης. Θα κάνεις πολλές φορές όχι εκείνο που σου αρέσει και σε ευχαριστεί, αλλ' αυτό που ωφελεί τους άλλους. Το να σταθείς δίπλα σε κάποιον, που έχει ανάγκη της συντροφιάς σου, θέλει κόπο και θυσία. Το να καταβάλεις προσπάθεια να φέρεις στο δρόμο του Θεού κάποιον παραστρατημένο, θέλει πολύ κόπο και αρκετό πνεύμα θυσίας. Το να ανεχθείς ένα δύστροπο, ένα κακότροπο, και να φανείς άνθρωπος αγάπης, θέλει αρκετό κόπο και πολλή θυσία. Το να τρέξεις να εξυπηρέτησης κάποιον, να ανεβοκατεβείς μαζί του σκάλες, να παρακαλέσεις και να υποχρεωθείς, θέλει ικανό κόπο και θυσία. Το να προσφέρεις απλόχερα από τα δικά σου, θέλει ιδιαίτερη θυσία. Κάθε προσφορά απαιτεί κόπο και θυσία. Και η αγάπη είναι μια συνεχής προσφορά, και πράξη θυσίας. «Η μεγαλύτερη δυστυχία είναι να μην είμεθα χρήσιμοι σε κανέναν», λέγει ο Ραούλ Φολλερώ. ΑΓΑΠΗ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΜΙΑ ΑΠΕΡΑΝΤΗ ΚΑΛΟΣΥΝΗ Η αγάπη είναι μία απέραντη καλοσύνη, μια αγαθότητα χωρίς όρια. Αυτός που αγαπά, τους βλέπει όλους με καλό μάτι. «Ου λογίζεται το κακόν» (Α'. Κορινθ. ιγ', 5). Ούτε χαίρει ποτέ, όταν ο άλλος υποστεί μία ζημιά ή όταν αδικηθεί ή εάν σκοντάψει στη ζωή του. «Ου χαίρει επί τη αδικία» Ούτε ποτέ του ζηλεύει και φθονεί την πρόοδο και ανάδειξη του άλλου. «Η αγάπη... ου ζηλεί» Όλους τους ανθρώπους τους αγαπά ο άνθρωπος της αγάπης. Δεν ξεχωρίζει αυτούς, που πάνε στα μέτρα του και αυτούς που του είναι αντίθετοι. Όλους τους βλέπει με το ίδιο μάτι. Προς όλους δείχνει απέραντη καλοσύνη. «Ουκ ασχημονεί» η αγάπη «Ου παροξύνεται».. Όλους τους ανέχεται και δεν εξοργίζεται. Δεν ζητεί μόνο το προσωπικό συμφέρον, αλλά και του αδελφού. «Η αγάπη. . . ου ζητεί τα εαυτής» Η αγάπη μοιάζει με έναν απέραντο ποταμό, που στο κύλισμα του δροσίζει όλα τα μέρη, απ' τα οποία περνά, αδιακρίτως. Η αγάπη δεν γνωρίζει τι σημαίνει μίσος, αντιπάθεια, εκδίκηση. Λησμονεί αμέσως το κακό και συγχωράει εύκολα … Ξέρει να ανέχεται. Για τους Αγίους αγάπη σημαίνει κένωση (άδειασμα, ταπείνωση), αυτοπαραίτηση απ' τις δυνάμεις του «εγώ», υπέρβαση του εαυτού μας• σημαίνει την τέχνη του να δίνεις κι όχι να παίρνεις , να κερδίζεις τη ζωή, δίνοντας την για τους άλλους, να πέφτεις άπειρες φορές καθημερινά στη φωτιά για την αγάπη των ανθρώπων κι όμως να μη χορταίνεις απ' αυτή σου την προσφορά (άγιος Ισαάκ ό Σύρος). Γι' αυτό η αγάπη δεν περιορίζεται σε ορισμούς ή ηθικόλογα «πρέπει», δεν αποτελεί κάποια συνταγή , αλλά είναι η έκφραση της οδύνης του ανθρώπου μπροστά στις συγκεκριμένες υπάρξεις, είναι η δύναμη που χαριτώνει τον άνθρωπο να υπερβαίνει κάθε ατομικό όριο και ν' αγκαλιάζει όλους τους ανθρώπους, είναι αυτή που «αλλοιώνει την φύση των πραγμάτων» (ιερός Χρυσόστομος), που βγάζει το άτομο απ' την αυτάρκεια του και το οπλίζει με το σφρίγος να πει: οι «άλλοι» δεν είναι η κόλαση μου, αλλά «οι άλλοι είναι ο Θεός μου» «Ας καταδιώκεσαι εσύ, μην καταδιώξεις• ας σταυρώνεσαι εσύ, μη σταυρώσεις• ας αδικείσαι εσύ, μην αδικήσεις• ας συκοφαντείσαι εσύ, μη συκοφαντήσεις, γίνε καλοσυνάτος κι όχι αυστηρός στο κακό. Μη μισήσεις τον αμαρτωλό. Όλοι είμαστε υπεύθυνοι. Κι αν για τον Θεό στρέφεσαι εναντίον του, κλάψε γι' αυτόν. Γιατί τον μισείς; Τις αμαρτίες του να μισήσεις και να εύχεσαι γι' αυτόν, για να μοιάσεις στον Χριστό, που δεν αγανακτούσε κατά των αμαρτωλών, αλλά προσευχόταν γι' αυτούς... Θυμήσου ότι κι εσύ είσαι κοινωνός της γήινης φύσεως και να ευεργετείς όλους» (όσιος Ισαάκ ό Σύρος). Όσο κι αν οι δομές της σύγχρονης κοινωνίας αναπτύσσονται στον αντίποδα της εντολής: "καθώς θέλετε ίνα ποιώοιν υμίν οι άνθρωποι και υμείς ποιείτε αυτοίς ομοίως". Όσο κι' αν ο άνθρωπος παραδίδεται όλο και περισσότερο στις επιταγές του κοσμοείδωλου που εισήγαγε ο "από μηχανής" Θεός της σύγχρονης κοινωνίας του ατομισμού και της ωφελιμιστικής παγκοσμιοποίησης, ο Χριστός, μολονότι αγνοημένος, παρεξηγημένος και προδομένος, ήλθε και παραμένει κοντά μας "πλήρης χάριτος και αληθείας", Ήλθε και παραμένει για να επαναφέρει τον πλανώμενο άνθρωπο. Να ανακαινίσει την ερειπωμένη εικόνα του, την οποία προσέλαβε και ανέλαβε να ελευθερώσει από το θάνατο και να την εξομοιώσει με τη Θεία Φύση Του. Εμείς, λοιπόν, οι ελευθερωμένοι "εν Χριστώ", οφείλομε να παραμείναμε ελεύθεροι από τα δεσμά του κόσμου και "μη πάλιν ζυγώ δουλείας", όπως διακήρυξε ο Παύλος. Σ' αυτή την απόφασή μας εναντιώνονται πολλοί και πολλά. Κανένας όμως δεν θα έχει τη δύναμη να την ακυρώσει χωρίς τη δική μας θέληση. Αρκεί να μείνομε για την αγάπη Του ως το τέλος, καθώς διαβεβαιώνει ότι: «ο υπομείνας εις τέλος σωθήσεται».