Η Εκκλησία έχει τύπο ουρανού (Άγιος Νικόδημος).

«Όταν μπαίνετε, αδελφοί, στην Εκκλησία, τότε να σκέφτεστε πως μπαίνετε μέσα στον ίδιο τον ουρανό· επειδή η Εκκλησία έχει τύπο ουρανού και ο νάρθηκας της Εκκλησίας έχει τύπο της γης.


Ο κυρίως Ναός έχει τύπο του ουρανού, το άγιο Βήμα έχει τύπο των υπερουρανίων, όπως λέει ο Συμεών Θεσσαλονίκης. Θέλεις να πληροφορηθείς ότι η Εκκλησία είναι ουρανός; Σε ρωτώ: Ποια πράγματα είναι που κάνουν τον ουρανό; Και θα μου απαντήσεις πως αυτά τα πέντε· α. Η παρουσία του Θεού, β. η παρουσία του άφθαρτου και δοξασμένου σώματος του Χριστού, γ. η παρουσία της Μητέρας του Θεού, δ. η παρουσία των Αγγέλων και Αρχαγγέλων, και ε. η παρουσία όλων των Αγίων. Αυτά λοιπόν τα πέντε, σου λέω και εγώ, ότι βρίσκονται και μέσα στην Εκκλησία του Χριστού, διότι σε αυτήν ενοικεί και περιπατεί ο επουράνιος Θεός, όπως είπε ο άγιος Γερμανός στην ερμηνεία της λειτουργίας·

Η Εκκλησία είναι ο τόπος στον οποίο ο υπερουράνιος Θεός κατοικεί και περιπατεί.

(Άγιος Γερμανός)

Διότι μέσα στην Εκκλησία ιερουργείτε κάθε φορά αυτό το άφθαρτο και δοξασμένο σώμα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Διότι μέσα στην Εκκλησία παρουσιάζεται η Μητέρα του Κυρίου, παρουσιάζονται οι Άγγελοι και μαζί με αυτούς και όλοι οι άγιοι. Και επειδή, όπου είναι παρών ο Βασιλιάς, εκεί αναγκαστικά πρέπει να βρίσκεται και η παράταξη του Βασιλιά· ο ουρανός έχει τον ήλιο και την σελήνη και τους αστέρες, παρόμοια και η Εκκλησία, αντί του ηλίου έχει τον Χριστό, αντί της σελήνης έχει την Θεοτόκο Μαρία, αντί των αστέρων έχει όλους τους χορούς των Αγγέλων και των Αγίων· και σκέψου αυτά και κατά μέρος.

Βλέπεις την αγία Τράπεζα; Αυτή δείχνει  πως είναι ο Χερουβικός θρόνος του επουράνιου Βασιλιά, πάνω στον οποίο αναπαύεται ο Θεός, όπως ερμηνεύει ο θείος Γερμανός·

Η Τράπεζα είναι ο Χερουβικός θρόνος του μεγάλου Βασιλιά, πάνω τον οποίο ο επουράνιος Θεός, ο φερόμενος πάνω στα Χερουβίμ, παίρνοντας σώμα αναπαύθηκε.

(Άγιος Γερμανός)

Βλέπεις το θείο Ευαγγέλιο, που στέκεται πάνω στην Τράπεζα; Αυτό φανερώνει τον Χριστό, που κάθεται ως Βασιλιάς πάνω στον θρόνο του. Βλέπεις την Δεσποτική εικόνα του Χριστού, που βρίσκεται στο μέσο και από το ένα μέρος την Εικόνα της Μητέρας του και από το άλλο την εικόνα του Προδρόμου και των Αγγέλων και των Αποστόλων και των λοιπών αγίων; Αυτές φανερώνουν πως έτσι είναι και ο Χριστός στους ουρανούς και έτσι πρόκειται να έλθει, όπως ερμηνεύει ο Συμεών της Θεσσαλονίκης· 

Στη μέση των Εικόνων βρίσκεται ο Σωτήρ, και από τις άλλες δύο πλευρές η Μητέρα του και ο Βαπτιστής και οι υπόλοιποι από τους Αγίους, επειδή και ο Χριστός έτσι είναι τους ουρανούς με τους Αγίους του· και τώρα είναι μαζί μας και πρόκειται να έλθει.

(Άγιος Συμεών Θεσσαλονίκης)

Βλέπεις ακόμα τον Τίμιο Σταυρό υψωμένο επάνω από το καταπέτασμα; Αυτός δηλώνει πως έτσι θα φανεί στον ουρανό κατά την Δευτέρα Παρουσία του, όπως είπε ο Κύριος·

Τότε θα εμφανιστεί το σημείο του Υιού του ανθρώπου στον ουρανό.

Και γιατί να περιττολογώ; Και αυτό ακόμη το εξωτερικό σχήμα, με το οποίο είναι κτισμένη η Εκκλησία, όπως είναι ο πάνω στρογγυλός και ουρανοειδής τρούλος και οι στρογγυλοί χοροί και η ουρανοειδής κατασκευή του αγίου Βήματος, και αυτά, λέω, φανερώνουν πως η Εκκλησία είναι τύπος και εικόνα του Ουρανού. Για αυτό και ο θείος Γερμανός ορίζοντας την Εκκλησία είπε, ότι είναι επίγειος ουρανός και όλο το πλήθος των Ορθοδόξων ψάλλει αυτό με χαρμόσυνη φωνή, λέγοντας·

Ουρανός πολύφωτος η Εκκλησία.

Και πάλι·

Εν τω ναώ εστώτες της δόξης Σου, εν ουρανώ εστάναι νομίζομεν.

Ο θείος Χρυσόστομος πηγαίνοντας μπροστά λέει, ότι η Εκκλησία είναι ακόμα πιο ανώτερη και προτιμότερη από τον ουρανό, διότι ο μεν ουρανός και η γη θα παρέλθουν, όπως είπε ο Κύριος, ενώ η Εκκλησία, που κατέχει τους λόγους του Κυρίου, δεν θα παρέλθει, αλλά θα μείνει για πάντα·

Τα στοιχεία της φύσεως τα τοποθέτησε στην μέση για να δηλώσει, ότι η Εκκλησία είναι ανώτερη και από τον ουρανό και από την γη 

(ιερός Χρυσόστομος)  

(Απόσπασμα από το έργο «Χρηστοήθεια Χριστιανών», του αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτη, σελ. 397-398).
πηγή