Μὴ δῶτε τὸ ἅγιον τοῖς κυσίν· μηδὲ βάλητε τοὺς μαργαρίτας ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν χοίρων, μήποτε καταπατήσωσιν αὐτοὺς ἐν τοῖς ποσὶν αὐτῶν, καὶ στραφέντες ῥήξωσιν ὑμᾶς.

Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Αρχιμανδρίτης Βασίλειος Καθηγούμενος Ιεράς Μονής Ιβήρων. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Αρχιμανδρίτης Βασίλειος Καθηγούμενος Ιεράς Μονής Ιβήρων. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Δευτέρα, Απριλίου 01, 2013

Η δύναμη της Ορθόδοξης Εκκλησίας.





Η δύναμη της Ορθόδοξης Εκκλησίας βρίσκεται στο ότι ζει την αλήθεια της πίστεως ως βιουμένη λειτουργικώς θεολογία, ως αποκάλυψη του γεγονότος ότι ο Θεός είναι αγάπη. Και «ουκ απέστη πάντα ποιών έως ημάς εις τον ουρανόν ανήγαγε και την βασίλειαν Του εχαρίσατο την μέλλουσαν».

Αυτή η δωρεά της μελλούσης βασιλείας από σήμερα διαστέλλει τη ζωή. Χαρίζει άλλες δυνατότητες στον άνθρωπο.

Βρισκόμαστε στη λειτουργική ευρυχωρία και ελευθερία του μέλλοντος αιώνος, ενώ ζούμε στη γη. Βρισκόμαστε στον κόσμο της χάριτος, όπου τα πάντα σφύζουν ζωής αιωνίου. Συγχορεύουν λειτουργικά και συμψάλλουν.

Μέσα σ’ αυτόν τον λειτουργικό κόσμο όλα γίνονται με έναν άλλο τρόπο, θεοπρεπή και θεοκίνητο. Όλα φωτίζονται έσωθεν με αίγλη κατανύξεως.

Δεν τραγουδάμε αλλά ψάλλουμε. Δεν στοχαζόμαστε αλλά πάσχομε τα θεία. Δεν ζωγραφίζομε ατομικά αλλά εικονογραφούμε λειτουργικά. Χαιρόμαστε στις δοκιμασίες. «Ιδού γαρ ήλθε δια του σταυρού χαρά εν όλω τω κόσμω».

Αυτή η χαρά που γεννάται από τον Σταυρό και η ζωή που ανατέλλει από τον Τάφο φανερώνει τη δύναμη και την καθολικότητα της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Τα πάντα συγχορεύουν σταυροαναστάσιμα και ψάλλουν δοξολογικά.

Δεν υπάρχει εξωτερική περιγραφή της πνευματικής ζωής αλλά λειτουργική μέθεξη του γεγονότος της σαρκώσεως του Θεού Λόγου και της θεώσεως του προσλήμματος, που φανερώνεται ποικιλοτρόπως μέσα στο παγκόσμιο συλλείτουργο.

Πηγή: Αρχιμ. Βασιλείου, προηγουμένου Ι. Μονής Ιβήρων
«Απολυτίκιον»

Τετάρτη, Μαρτίου 13, 2013

ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΙΒΗΡΙΤΗΣ: "ΝΑ ΒΛΕΠΕΤΕ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΣΑΝ ΑΕΤΟ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΟΧΙ ΣΑΝ ΠΟΥΛΕΡΙΚΟ ΓΙΑ ΤΟ ΚΟΤΕΤΣΙ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ"

1Αφού δέχθηκε καταιγισμό επιθέσεων στην πρώτη του παρέμβαση του περασμένου Οκτωβρίου για τον χαρακτήρα του Μαθήματος των Θρησκευτικών ο Προηγούμενος της Ιεράς Μονής Ιβήρων του Αγίου Όρους αρχιμανδρίτης Βασίλειος Ιβηρίτης (Γοντικάκης), παρενέβη και πάλι με κείμενο πνοής, που είδε το φως τον περασμένο Ιανουάριο.

Με το νέο κείμενό του ο σεβαστός Προηγούμενος απευθύνεται αδιακρίτως προς όλους τους θεολόγους και τοποθετεί το περιεχόμενο και τον τρόπο διδασκαλίας του μαθήματος εκεί που πραγματικά οφείλει να είναι: Να βλέπει το παιδί έτσι όπως είναι, «αετό του πνεύματος», και όχι «σαν πουλερικό, για το κοτέτσι του συστήματος».  
Ελάχιστα αποσπάσματα παραθέτουμε στη συνέχεια από το εξαιρετικό αυτό κείμενο, που θα μπορούσε να αποτελέσει άριστο οδηγό για τη συγγραφή οποιουδήποτε Νέου Προγράμματος Σπουδών. Ιδού τι γράφει ο Αγιορείτης Προηγούμενος:

«Δεν ασχολούμαι απλώς με το φαινόμενο θρησκεία. Δεν έχω μπροστά μου σπουδαστές θρησκειολογικών απασχολήσεων. Αλλά έχω ευαίσθητα πλάσματα που θέλουν να ζήσουν.
Οφείλω να τους προσφέρω την κατάλληλη τροφή για να αναπτυχθούν και τα παιχνίδια για να παίξουν. Δεν τους εκθέτω ο,τι κυκλοφορεί στη θρησκευτική αγορά για να διαλέξουν μόνα τους. Απομακρύνω όλα τα αιχμηρά αντικείμενα για να μην κοπούν παίζοντας, και όλα τα φάρμακα για να μη δηλητηριαστούν δοκιμάζοντας...

Συμπερασματικά: Με την ορθόδοξη εμπειρία και ζωή, το ομολογιακό μάθημα είναι ανοικτό και απεριόριστο. Το ανοικτό ανθρωπίνως είναι το κλειστό και ανυπόφορο...
Θρησκευτικά για όλους είναι η έκπληξι της αγάπης, της ταπεινώσεως του Θεού Λόγου, που θεώνει τον άνθρωπο. Θρησκευτικά για κανένα, η βάναυση επέμβασι του ανθρώπου πάνω στον άνθρωπο».

Καί καταλήγει το εμπνευσμένο κείμενο του Προηγουμένου π. Βασιλείου με τα εξής: «Από αγάπη προς τις ευαίσθητες ψυχές, όπου γης, που πονούν και διψούν την αλήθεια της ελευθερίας· και από σεβασμό προς αυτούς που πολτοποιήθηκαν – και πολτοποιούνται – από τους ολοκληρωτισμούς του ψεύδους, είναι καλό να σεβαστούμε την αγιότητα της ζωής του ανθρώπου όπως την έπλασε ο Θεός». 
πηγή

Σάββατο, Μαρτίου 02, 2013

Η ΠΑΡΑΒΟΛΗ ΤΟΥ ΑΣΩΤΟΥ ΥΙΟΥ Ἀρχιμ. Βασιλείου Καθηγουμένου Ἱ. Μονῆς Σταυρονικήτα (νῦν Προηγουμένου Ἱ. Μ. Ἰβήρων)


 νταρσία το νεώτερου υο κα  διαγωγ το πατέρα (σελ. 11-13)

ΑΣ. ΥΙ..           Τὸν νεώτερο υἱὸ τῆς παραβολῆς τὸν σώζει ἡ αἴσθηση ποὺ ἔχει ὅτι εἶναι υἱὸς τοῦ πατέρα. Αἰσθάνεται καὶ ἐκφράζεται μ᾽ αὐτὴν τὴν ὀρολογία. Ζῆ σ᾽ αὐτὸν τὸν οἰκογενειακὸ χῶρο. Γι᾽ αὐτὸ λέει: «Πάτερ, δός μοι…»
.           Ἡ ἁμαρτία, ἡ ἀδυναμία του, εἶναι ὅτι ὄντας ἀνώριμος δὲν ἔχει φτάσει στὸ νὰ ξέρη ὅτι ἡ οὐσία τοῦ Πατρὸς εἶναι ἡ ἴδια μὲ τὴν οὐσία τοῦ Υἱοῦ. Δὲν ξέρει τούτη τὴ στιγμὴ αὐτὸ ποὺ λέει παρακάτω ὁ πατέρας στὸν πρεσβύτερο υἱό, «τὰ ἐμὰ πάντα σά ἐστι», γι᾽ αὐτὸ ζητᾶ ἀπὸ τὸν πατέρα του νὰ τοῦ δώση «τὸ ἐπιβάλλον μέρος τῆς οὐσίας», τὸ κομμάτι ποὺ τοῦ ἀνήκει. Αὐτὸς ὁ χωρισμὸς ποὺ γίνεται μέσα του εἶναι ἡ ἁμαρτία του.
.           Αὐτὸς ὁ χωρισμός, ὁ τεμαχισμὸς εἶναι ἡ ἁμαρτία, τὸ κακό. «Ὅρος σύντομος τοῦ κακοῦ ὅτι οὐ κατὰ φύσιν ἀλλὰ κατὰ μερικὴν ἔλλειψιν τοῦ ἀγαθοῦ ἐστι» (Ἅγιος Μάξιμος, Ρ.G. 4, 301Α).
.           Ὁ πατέρας εἶναι ἄρχοντας ἀγάπης. Δὲν ἐνδιαφέρεται γιὰ τὸν ἑαυτό του. Ἐνδιαφέρεται νὰ σώση τὸν ἄλλο, τὸ παιδί του. Αὐτὸ βρίσκεται στὸ σκοπὸ τῆς ζωῆς του, εἶναι καταξίωση τοῦ εἶναι του. Δὲν τὸν ἐνδιαφέρει τί θὰ πῆ ὁ κόσμος, ἂν θὰ χάση τὸ κύρος του, ἂν παρουσιαστῆ ὡς πατέρας ἀποτυχημένος, μὲ παιδὶ ποὺ ἀφήνει τὸ σπίτι καὶ φεύγει μακριά. Ἡ ἀγάπη τοῦ πατέρα πάει πιὸ μακριὰ ἀπ᾽ ὅ,τι μπορεῖ νὰ πάη ἡ κρίση τοῦ κόσμου ἢ ἡ ἀνταρσία τοῦ γιοῦ του. Γι᾽ αὐτὸν τὸν λόγο δὲν θέλει νὰ τοῦ κάμη διδασκαλία μὲ λόγια. Ξέρει ὅτι δὲν πρόκειται νὰ βγῆ τίποτε. Δὲν πρόκειται νὰ νοιώση κάτι ὁ νεώτερος υἱός του.
.           Τώρα πρέπει νὰ τὸν ἀφήση νὰ περιπλανηθῆ, νὰ πάθη, νὰ μάθη, νὰ δῆ προσωπικά. Αὐτὸ ξέρει ὁ πατέρας ὅτι εἶναι κάτι θανάσιμα ἐπικίνδυνο, ἀλλὰ δὲν βλέπει ἄλλη λύση.
.           Θὰ τὸν συντροφεύη πάντοτε μὲ τὴν ἀγάπη του, ποὺ μένει στὸ σπίτι, ἀλλὰ ἁπλώνεται παντοῦ. Γι᾽ αὐτὸ δὲν ἀμύνεται στενόκαρδα, δὲν πιέζει. Δίδει ἀγωγὴ στὸ παιδί του ὑποφέροντας μυστικὰ ὁλόκληρος, βγαίνοντας στὸν σταυρὸ τῆς ἀναμονῆς.
.           Τὸ θέμα δὲν εἶναι ὁ πατέρας νὰ κρατήση διὰ τῆς βίας τὸν υἱὸ κοντά του, ἀλλὰ νὰ τοῦ δώση τὴ δυνατότητα, νὰ τοῦ δημιουργήση τὶς προϋποθέσεις, ὥστε ὁ ἴδιος, μόνος του, νὰ ἔλθη πρὸς Αὐτόν, τὴν πηγὴ τῆς Ζωῆς. Αὐτὴ ἡ κίνηση πρὸς τὸν Πατέρα ὁρίζει τὸν υἱό.
.           Ἡ προσωπικὴ κίνηση πρὸς τὸν Πατέρα ὁρίζει τὸ πρόσωπο τοῦ Υἱοῦ. Ἡ φράση «καὶ ὁ Λόγος ἦν πρὸς τὸν Θεὸν» (καὶ ὄχι «ἐν τῷ Θεῷ») δὲν θέλει ἄραγε νὰ μᾶς πῆ κάτι γιὰ τὸ μυστήριο τῆς υἱότητος καὶ τῆς πατρότητος;
.           Νὰ δώσης τὴ δυνατότητα στὸν ἄλλο νὰ γυρίση στὸ σπίτι ἐν ἐλευθερίᾳ. Νὰ τὸ βρή. Νὰ τὸ νοιώση, νὰ γίνη δικό του. Νὰ μὴν μπορῆ νὰ φύγη, γιατί ὁπουδήποτε καὶ νὰ βρίσκεται, τότε –μὲ τὴ σωστὴ τοποθέτηση καὶ σχέση υἱοῦ πρὸς πατέρα– θὰ εἶναι «ἐν παντὶ καιρῷ καὶ τόπῳ» στὸν πατρικὸ οἶκο.
.           Καὶ χωρὶς νὰ πῆ λόγο, «διεῖλεν αὐτοῖς τὸν βίον». Τοῦ μιλᾶ καὶ τοῦ συμπεριφέρεται μὲ τὸν τρόπο ποὺ ὁ υἱὸς καταλαβαίνει, ὄχι μὲ ἐκεῖνον ποὺ ὁ πατέρας ξέρει.
.           Τοῦ ἔδωσε τὸ κομμάτι ποὺ ζητοῦσε. Ἀλλὰ τὸ κομμάτι αὐτό, ἀποκομμένο ἀπὸ τὸ σύνολο τῆς ἀληθείας τῆς ἀμπέλου τῆς ζωῆς, δὲν μπορεῖ νὰ ζήση, νὰ καρποφορήση. Τὸ κομμάτι αὐτό, ὅταν τὸ παίρνουμε δυναστικά, ἀντάρτικα –ὅπως καὶ ὅταν θέλουμε– δὲν μᾶς ὁδηγεῖ, δὲν μᾶς φέρνει στὴ ζωή, στὸν Παράδεισο, ἀλλὰ στὴν ἀπόγνωση καὶ καταστροφή. Αὐτὸ ποὺ συνάγομε μὲ τὸ ἐπαναστατημένο θέλημά μας –«συναγαγὼν ἅπαντα»– τὸ σκορπίζαμε ἀσώτως –«διεσκόρπισε τὴν οὐσίαν αὐτοῦ ζῶν ἀσώτως» (ἀ-σωτηρία, ἀ–σῶον, μισερά, ἁμαρτωλά, ἐκτὸς Θεοῦ, σὲ παρὰ φύσιν κατάσταση).
.           Μαραίνεται καὶ ξηραίνεται σύντομα. Σκορπίζεται. Τελειώνει σὲ μία κατάσταση στείρα, ὁπού χωρίζεται ἡ ζωὴ ἀπὸ τὴν πνευματικὴ ζωή. Σὲ μία κατάσταση ποὺ δὲν ἔχει φῶς, καρποφορία, συνέχεια γιὰ τὸν ἄνθρωπο. Ὅπου τὰ πάντα μυρίζουν φθορὰ καὶ εἶναι θάνατος.
.           Τὸ κομμάτι ποὺ μᾶς δίδει ὁ Θεὸς εἶναι ἀπὸ ἕνα σῶμα θεανθρώπινο ποὺ μερίζεται καὶ δὲν διαιρεῖται, ποὺ ἐσθίεται καὶ οὐδέποτε δαπανᾶται. Εἶναι μικρὸ προζύμι μὲ ὅλο τὸν δυναμισμὸ τῆς βασιλείας, ποὺ σώζει τὰ σύμπαντα καὶ ζυμοῖ τὰ τρία σάτα τῆς δημιουργίας ὁλόκληρης.Τὸ ψεύτικο χάνεται, μᾶς ἐγκαταλείπει (σελ. 14-16)

.           Μέσα στὸ πῦρ τῆς πραγματικότητας φανερώθηκε τὸ ψεύτικο, τὸ ἀπατηλό, ποὺ χάνεται καὶ φεύγει. Μᾶς ἀφήνει μόνους, ἔρημους καὶ νηστικοὺς σὲ χώρα ἀλλοδαπή, ὅπου τὰ πάντα ξοδεύονται χωρὶς νὰ ἀνανεώνωνται –«δαπανήσαντος αὐτοῦ πάντα».
.           Δὲν δαπανήθηκαν μόνο τὰ δικά του πάντα, ἀλλὰ ἔγινε ἐπὶ πλέον λιμὸς ἰσχυρὸς «κατὰ τὴν χώραν ἐκείνην». Στὴ μακρινὴ χώρα κανεὶς δὲν ζῆ καλὰ γιὰ πάντα. Στὸ τέλος ἰσχυρὸς λιμὸς βασανίζει ὅλους. Κανεὶς δὲν μπορεῖ νὰ βοηθήση κανένα. Ὑπάρχει μία ἔκπτωση, ἐξαθλίωση, τελικὴ ἀπώλεια τοῦ ἀνθρώπου. Καὶ ὅταν ζητᾶς βοήθεια, ὅταν πᾶς νὰ προσκολληθῆς «ἑνὶ τῶν πολιτῶν τῆς χώρας ἐκείνης», αὐτὸς σὲ σπρώχνει πιὸ χαμηλά, σὲ στέλνει νὰ βόσκης χοίρους, νὰ ποιμαίνης πάθη. Σὲ κάνει χοιροβοσκό. Σὲ κάνει χοῖρο. Ἀρνεῖται τὴ φύση, τὴν εὐγένειά σου. Σὲ θεωρεῖ ζῶο. Σοῦ ἀρνεῖται τὴν τροφὴ τῶν χοίρων. Ἀλλὰ καὶ ὅταν σοῦ τὴν δίδη, εἶναι σὰν νὰ μὴ σοῦ δίδη τίποτε. Μένεις νηστικός, γιατί δὲν τρώγεται ἡ τροφὴ τῶν χοίρων. Ἐσὺ ἔχεις ἀνάγκη ἀπὸ ἄλλη τροφή.

 Τὸ ἀληθινὸ μένει, μᾶς σώζει

.           Ἡ δοκιμασία τοῦ νεώτερου γιοῦ στὴ μακρινὴ χώρα φανέρωσε καὶ τὸ τί ἔκρυβε μέσα του, τί ἀντοχὴ εἶχε, τί ἔμεινε ἀνέπαφο, ποιὸς μποροῦσε νὰ τὸν βοηθήση, σὲ ποιὸν νὰ κολληθῆ –«ἐκολλήθη ἡ ψυχή μου ὀπίσω σου, ἐμοῦ δὲ ἀντελάβετο ἡ δεξιά σου»– σὲ ποιὸν νὰ καταφύγη, ποιὸς εἶναι «οἰκτίρμων καὶ ἐλεήμων», ποῦ ὑπάρχει τροφή, ζωὴ καὶ ἀνάσταση γιὰ ὅλους.
.           Μπορεῖ νὰ τὰ ἔχασα ὅλα. Μπορεῖ νὰ χάθηκα καὶ ἐγὼ ὁ ἴδιος –«ἀπολωλὼς ἦν»–, κυριολεκτικὰ νὰ πέθανα –«νεκρὸς ἦν»–, ἀλλὰ κάτι ὑπάρχει ποὺ δὲν χάνεται, δὲν πεθαίνει· εἶναι ὁ Πατέρας μου καὶ ἡ ἀγάπη Του. Αὐτὸς εἶναι «δυνατὸς ἐν ἐλέει καὶ ἀγαθὸς ἐν ἰσχύϊ». Τὸ ξέρω, τὸ ζῶ.
.           Δὲν σκέφτομαι τὰ παιδιά του –εἶμαι ἀνάξιος γιὰ κάτι τέτοιο– σκέφτομαι τοὺς μισθωτούς του, πῶς τοὺς φέρεται, πῶς τοὺς χορταίνει. Εἶμαι μισθωτὸς χωρὶς μισθό· δοῦλος χωρὶς ψωμί.
.           Θὰ σηκωθῶ καὶ θὰ γυρίσω πίσω καὶ θὰ πῶ στὸν πατέρα μου: Ἁμάρτησα στὸν οὐρανὸ καὶ σὲ σένα. Σὲ σένα ποὺ εἶσαι πατέρας ἐπουράνιος. Σὲ σένα ποὺ ἔχεις τέτοια ἀγάπη, ποὺ γεμίζει οὐρανὸ καὶ γῆ. Σὲ σένα ποὺ ἀκόμη ἐδῶ, στὴ μακρινὴ χώρα τῆς στερήσεως, τῆς ἀσωτείας, τῆς κολάσεως, μὲ παρακολουθεῖς, μὲ συνοδεύεις.
.           Δὲν εἶμαι ἄξιος νὰ λέγομαι γιός σου. Ξέπεσα, ἔχασα τὴν υἱοθεσία. Αὐτὴ εἶναι ἡ ἁμαρτία, τὸ ἔγκλημά μου τὸ ἕνα. Δὲν εἶναι ἡ περιουσία σου ποὺ ἔφαγα. Δὲν εἶναι κάτι μικρό, ὑλικό, ποὺ μπορῶ νὰ ἐπανορθώσω μὲ τὶς δυνάμεις μου· δὲν εἶναι κάτι ποὺ μπορῶ νὰ κερδίσω μὲ τὴ δουλειά μου, γιὰ νὰ σοῦ τὸ ἐπιστρέψω. Καθύβρισα τὴ μιὰ σχέση τοῦ υἱοῦ πρὸς τὸν πατέρα. Δὲν μπορῶ τίποτε νὰ κάμω, ἐφ᾽ ὅσον μὲ σεβάστηκες περισσότερο ἀπ᾽ ὅ,τι ἄξιζα. Μὲ καταδικάζει ἡ συμπεριφορά σου.
.           Ἂν δὲν ἤσουν τόσο ἄρχοντας τῆς ἀγάπης, ἂν δὲν μοῦ εἶχες φερθῆ ὅπως μοῦ φέρθηκες, ἂν δὲν ἤσουν τέλειος σὲ ὅλα, ἂν λίγο κάπου μοῦ ἔφταιγες· ἴσως νὰ εὕρισκα σὰν δικαιολογία κάτι νὰ πῶ. Τώρα δὲν εἶναι ἔτσι. Τώρα μὲ ἀφήνει ἀναπολόγητο, ἄναυδο καὶ μουγκό, ἡ ἀνείκαστή σου στοργὴ καὶ ἀνοχή, ποὺ μόλις συνειδητοποιῶ.
.           Ἔπρεπε νὰ πάω τόσο μακριά, γιὰ νὰ τὸ νοιώσω; Ἔπρεπε νὰ φτάσω στὴν ἀπώλεια καὶ στὸν θάνατο, γιὰ νὰ καταλάβω τί θὰ πῆ σωτηρία καὶ ζωή; Δὲν ξέρω τί νὰ πῶ. Ὅλα ὅμως ἀποδεικνύουν ἕνα πράγμα: τὴ δική μου ἀφιλοτιμία, ἀφροσύνη. Καὶ τὴ δική σου βασιλεία, ἀγάπη, ποὺ μὲ διαλύει.
.           Ἔρχομαι πρὸς ἐσένα, τραβηγμένος ἀπὸ σένα· ἀπὸ τὴν ἀγάπη σου, ποὺ μὲ ἕλκει ἔσωθεν καὶ μοῦ κάνει συντροφιά.
.           Κάνε μὲ δοῦλο σου. Ἡ ἐνοχὴ εἶναι δική μου. Ἡ ἀνοχή, ἡ ζωή, εἶσαι ἐσύ.
.           «Πάτερ, ἥμαρτον εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ ἐνώπιόν σου· οὐκέτι εἰμὶ ἄξιος κληθῆναι υἱός σου· ποίησόν με ὡς ἕνα τῶν μισθίων σου».



Τρίτη, Φεβρουαρίου 26, 2013

ΣΧΟΛΙΑ ΣΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΑΣΩΤΟΥ (Ἀποσπάσματα ἀπό τό βιβλίο τοῦ Ἀρχιμ. Βασιλείου, Ἡ παραβολή τοῦ ἀσώτου υἱοῦ, Καθηγουμένου Ἱερᾶς Μονῆς Ἰβήρων)


Ἡ εὐαγγελική παραβολή
Ἡ εὐαγγελική παραβολή πού διαβάζεται σήμερα εἶναι γνωστή σέ ὅλους μας ὡς παραβολή τοῦ Ἀσώτου.
Ἕνας ἄνθρωπος ἔχει δύο γιούς. Ὁ νεώτερος γιός ζητάει χωρίς περιστροφές ἀπό τόν πατέρα του τό μερίδιό του ἀπό τήν κληρονομιά.
Ἀλλά τό κομμάτι αὐτό ἀποκομμένο ἀπό τό σύνολο τῆς ἀλήθειας τῆς ζωῆς τοῦ πατέρα δέν μπορεῖ νά ζήσει, δέν μπορεῖ νά καρποφορήσει. Τό κομμάτι αὐτό, ὅταν τό παίρνουμε δυναστικά, ἀντάρτικα, ὅπως καί ὅταν θέλουμε, δέν μᾶς ὁδηγεῖ στή ζωή, ἀλλά στήν ἀπόγνωση καί τήν καταστροφή.
Ἡ ἁμαρτία, ἡ ἀδυναμία, ἄν θέλετε, τοῦ νεώτερου γιοῦ, εἶναι ὅτι ὄντας ἀνώριμος δέν ἔχει φθάσει στό νά ξέρει, ὅτι ἡ οὐσία τοῦ πατέρα εἶναι ἡ ἴδια μέ τήν οὐσία τοῦ υἱοῦ.
Καί ὁ πατέρας τοῦ δίνει τό κομμάτι, τό ἐπιβάλλον μέρος τῆς περιουσίας, πού ζητάει. Εἶναι ἄρχοντας ἀγάπης. Δέν ἐνδιαφέρεται γιά τόν ἑαυτό του. Ἐνδιαφέρεται νά σώση τό παιδί του. Αὐτό βρίσκεται στό σκοπό τῆς ζωῆς του, εἶναι καταξίωση τοῦ εἶναι του. Δέν τόν ἐνδιαφέρει τί θά πῆ ὁ κόσμος, ὅπως ἐνδιαφέρει τόσο πολύ ἐμᾶς γιά τό πῶς θά χαρακτηρίσουν τό παιδί μας γιά τίς ἀστοχίες του, δέν τόν ἐνδιαφέρει ἄν θά χάση τό κῦρος του, ἄν παρουσιαστεῖ ὡς πατέρας ἀποτυχημένος, μέ παιδί πού ἀφήνει τό σπίτι καί φεύγει μακρυά. Ἡ ἀγάπη τοῦ πατέρα πάει πιό μακριά ἀπ' ὅ,τι μπορεῖ νά πάει ἡ κρίση τοῦ κόσμου ἤ ἡ ἀνταρσία τοῦ γιοῦ του.
Γιά τόν λόγο αὐτό δέν τοῦ κάνει διδασκαλία μέ λόγια. Τώρα πρέπει νά τόν ἀφήσει νά περιπλανηθεῖ, νά πάθει, νά μάθει, νά δεῖ προσωπικά τό ψεῦδος καί τίς ἀνυπόστατες ἀπάτες.
Αὐτό ξέρει ὁ πατέρας, ὅτι εἶναι κάτι θανάσιμα ἐπικίνδυνο, ἀλλά δέν βλέπει ἄλλη λύση. Τό μόνο πού μπορεῖ νά κάνει εἶναι νά τόν συντροφεύει πάντοτε μέ τήν ἀγάπη του, πού ὑπάρχει στό σπίτι, ἀλλά ἁπλώνεται παντοῦ. Δίνει ἀγωγή στό παιδί του ὑποφέροντας μυστικά ὁλόκληρος, βγαίνοντας στό σταυρό τῆς ἀναμονῆς.
Τό θέμα δέν εἶναι ὁ πατέρας νά κρατήσει διά τῆς βίας τόν γιό κοντά του, ἀλλά νά τοῦ δώση τή δυνατότητα, νά δημιουργήση τίς προϋποθέσεις, ὥστε ὁ ἴδιος μόνος του νά ἔλθει πρός αὐτόν. Αὐτή ἡ κίνηση πρός τόν πατέρα ὁρίζει τόν υἱό.
Καί ὁ ἄσωτος φεύγει. Πηγαίνει γιά νά ζήσει σέ μιά χώρα ξένη, ὅπου τά πάντα ξοδεύονται χωρίς νά ἀνανεώνονται. Ἀλλά μετά ἀπό λίγο μένει μόνος. Οἱ φίλοι του ἔμειναν κοντά του ὅσο κράτησαν τά πλούτη του. Ἀρχίζει νά ζεῖ τήν ἔκπτωση καί τήν ἐξαθλίωση. Καί ὅταν πηγαίνει νά ζητήσει βοήθεια τόν σπρώχνουν πιό χαμηλά. Τόν στέλνουν νά βόσκει χοίρους, νά ποιμάνει τά πάθη. Τόν κάνουν χοιροβοσκό. Τοῦ ἀρνοῦνται τή φύση του, τήν ἀνθρωπιά του, τήν ἀξιοπρέπειά του, τήν εὐγένειά του. Τόν θεωροῦν ζῶο. 

Ἡ ἐπιστροφή καί ἡ μετάνοια
Ὅμως, ἡ δοκιμασία τοῦ νεώτερου γιοῦ στή μακρινή χώρα φανέρωσε καί τό τί ἔκρυβε μέσα του, τί ἀντοχή εἶχε, τί ἔμεινε ἀνέπαφο, σέ ποιόν νά καταφύγει, ποῦ ὑπάρχει τροφή, ζωή καί ἀνάσταση γιά ὅλους.
Καί ἀρχίζει νά μονολογεῖ: "Μπορεῖ νά τά ἔχασα ὅλα! Μπορεῖ νά χάθηκα κι ἐγώ. Κυριολεκτικά νά πέθανα. Ἀλλά ὑπάρχει κάτι πού δέν χάνεται, δέν πεθαίνει. Εἶναι ὁ πατέρας μου καί ἡ ἀγάπη του. Δέν σκέφτομαι τά παιδιά του - εἶμαι ἀνάξιος γιά κάτι τέτοιο - σκέφτομαι τούς ὑπηρέτες του, πῶς τούς φέρεται, πῶς τούς χορταίνει. Θά σηκωθῶ καί θά γυρίσω πίσω καί θά πῶ στόν πατέρα μου: Ἁμάρτησα στόν οὐρανό καί ἐνώπιόν σου. Σέ σένα πού ἔχεις τέτοια ἀγάπη πού γεμίζει οὐρανό καί γῆ. Σέ σένα πού ἀκόμη ἐδῶ, στή μακρινή χώρα τῆς στέρησης καί τῆς κόλασης, μέ συνοδεύεις. Δέν εἶμαι ἄξιος νά λέγωμαι γιός σου. Ξέπεσα, ἔχασα τήν υἱοθεσία. Αὐτή εἶναι ἡ ἁμαρτία μου. Δέν εἶναι ἡ περιουσία σου πού σπατάλησα. Καθύβρισα τή μιά σχέση τοῦ παιδιοῦ πρός τόν πατέρα. Πάτερ ἥμαρτον".
Ξέρετε, εἶναι σχετικά εὔκολο νά παραδεχθῶ τά λάθη καί τά ἐλαττώματά μου, ἀλλά εἶναι πολύ δύσκολο νά ἀναγνωρίσω ξαφνικά πώς ἔχω προδώσει, πώς ἔχω χάσει τήν πνευματική μου, τήν ἀληθινή μου ὀμορφιά, πώς βρίσκομαι τόσο μακριά ἀπό τό ἀληθινό μου σπίτι.
Καί ὁ ἄσωτος παίρνει τό δρόμο τῆς ἐπιστροφῆς. Πρίν ἀκόμη φθάσει στό σπίτι, ὁ πατέρας τόν βλέπει ἀπό μακρυά καί τρέχει. Χωρίς νά τοῦ πεῖ τίποτα, πέφτει ὁλόκληρος στήν ἀγκαλιά του καί τόν καταφιλεῖ. Ἤδη ὁ γιός κατάλαβε, πῆρε τήν ἀπάντηση. Ὁ πατέρας ἄκουσε τήν ἐξομολόγηση. Γιατί πάντοτε ἦταν μαζί μέ τό παιδί του. Αὐτό τό ὁποῖο παρακαλῶ νά προσέξουμε εἶναι ὅτι ἡ πρώτη λέξη τῆς ὁμολογίας του δέν εἶναι "συγχώρα με", ἀλλά "πατέρα". Εἶναι τό ὄνομα τοῦ πατέρα πού ἀνεβαίνει ἀπό τά βάθη τοῦ εἶναι του καί τοῦ δίνει τό θάρρος νά ἐλπίζει.

Ἡ πατρική ἀγάπη
Ἐκείνη τή στιγμή ὁ ἄσωτος ὁμολογεῖ τό λάθος του καί σιωπᾶ. Δέν μπορεῖ νά συνεχίσει. Τά χάνει μέ τόν χείμαρρο τῆς ἀγάπης τοῦ πατέρα πού τόν διαλύει. Καί τό λόγο παίρνει ὁ πατέρας πού μιλᾶ ξεκάθαρα ἐν σιωπῇ. Δέν λέει στό παιδί του γιά τόν ἑαυτό του. Οὔτε ἄν πόνεσε, οὔτε πόσο πόνεσε ὅταν ἔφυγε. Οὔτε πόσο χαίρεται τώρα πού γύρισε. Οὔτε τόν μαλώνει γιά νά δικαιώσει τόν ἑαυτό του. Αὐτά δέ λέγονται. Διότι ἡ μυσταγωγία τῆς σχέσης τους ἱερουργεῖται σέ χῶρο βαθειᾶς σιωπῆς. Πυράκτωμα ἀγάπης πού παραλύει τή γλώσσα.
Ἔτσι νίκησε ἡ πατρική ἀγάπη τό θάνατο. Καί ἄναψε τούτη ἡ χαρά, τό πανηγύρι, πού ἐνδύεται καί πάλι ὁ γιός τήν στολή τήν πρώτη, καί φορᾶ τό δακτυλίδι τῆς υἱοθεσίας, καί θύεται ὁ μόσχος ὁ σιτευτός. 

Οἱ δικές μας ἐπιστροφές
Αὐτή ἡ ἐπιστροφή δέν μοιάζει μέ τίς δικές μας ἐπιστροφές ἤ τουλάχιστον αὐτές πού ἔχουμε στό μυαλό μας. Οἱ δικές μας εἶναι τοποθετημένες λίγο-πολύ σέ μιά νομικίστικη σχέση, σέ μιά ἀντίληψη πού καλλιεργεῖ μᾶλλον τίς συμφωνίες μεταξύ κυρίων πού δέν ἀθετοῦν τό λόγος τους, κατά τόν ἀκόλουθο τρόπο: Λοιπόν, πατέρα, νά τά συζητήσουμε, νά δοῦμε τά πράγματα ψύχραιμα. Νά δοῦμε σέ τίς φταῖς καί σέ τί φταίω. Νά βροῦμε ἕνα τρόπο συμβίωσης. Ὄχι ὅτι δέν μπορῶ νά ζήσω μακρυά ἀπό σένα. Μπορῶ, ἀλλά μιά καί εἶσαι πατέρας μου εἶπα νά γυρίσω. Τώρα ὅμως πρέπει νά μήν ἐπαναληφθοῦν τά ἴδια.
Αὐτή ἡ ἐπιστροφή εἶναι ἡ κόλαση τῆς λογικῆς καί τῆς δικαιοσύνης. Βλέπετε ὑπάρχει παραμονή στό σπίτι πού εἶναι περιπλάνηση σέ χώρα μακρινή. Ὑπάρχει ἐπιστροφή πού εἶναι μεγαλύτερη ἀπομάκρυνση ἀπό τό σπίτι.
Δέν γνωρίζω πόση σχέση ἔχει ὁ καθένας μας μέ τόν πατέρα καί τό νεώτερο γιό. Αὐτό ὅμως πού γνωρίζουμε ὅλοι εἶναι, ὅτι μποροῦμε νά γυρίσουμε στόν Πατέρα μας, γιατί ἐκεῖνος εἶναι ἡ ζωή, ἡ ἐπικύρωση τῆς ἀξιοπρέπειάς μας, ἡ ἐπανεύρεση τῆς ἀνθρωπιᾶς μας. Γι' αὐτό, σύμφωνα μέ τό λόγο τοῦ Ἐκκλησιαστῆ, μᾶς λέγει: "Υἱέ μου δός μου τήν καρδιά σου. Ὅλα τά ἄλλα θά στά δώσω ἐγώ".

Δευτέρα, Φεβρουαρίου 18, 2013

Το πρόβλημα των θρησκευτικών στα σχολεία: Μία αγιορείτικη θεώρηση - Αρχιμ. Βασιλείου Ιβηρίτου


Το ομολογιακό μάθημα είναι ανοικτό και απεριόριστο. 
Το ανοικτό ανθρωπίνως είναι το κλειστό και ανυπόφορο... 
Είναι αδιάσπαστη η σχέσι αλήθειας και αγάπης. 
Δεν υπάρχει η μία χωρίς την άλλη. 

***
Ακούμε το θέμα που υπάρχει. Καταλαβαίνουμε τα προβλήματα. Δεχόμαστε τις δυσκολίες. Υπάρχουν καινούργιες συνθήκες ζωής. Βρίσκονται μαζί με τα ορθόδοξα παιδιά της Ελλάδος ξένα, άλλης καταγωγής και άλλων παραδόσεων. 
Πρέπει να βρεθή ένας τρόπος να μπορέσωμε να συμβιώνωμε, να ανεχόμαστε τον άλλον της άλλης παραδόσεως. Βρισκόμαστε σε νέα εποχή. Εύκολα μετακινούνται πληθυσμοί. Μεταφέρονται πληροφορίες, γνώσεις και εμπορεύματα. 
Πρέπει να είναι το σχολείο ανοιχτό, ανεκτικό. Και τα δικά μας παιδιά να το καταλάβουν, να το δεχθούν. Και τα ξένα παιδιά να μην αισθάνωνται ξένα, αλλά να τρέφωνται από τη μια πηγή της αλήθειας.

Γίνεται συζήτησι. Προβληματίζονται πολλοί. Προτείνονται λύσεις: το σχολείο να έχη ένα χαρακτήρα θρησκειολογικό. Να μείνη ομολογιακό εφόσον η συντριπτική πλειοψηφία, σχεδόν ολότης, είναι ορθόδοξη. Να πάρη χαρακτήρα πιο ανοιχτό, με γνωσιολογικό περιεχόμενο.
 Τα ακούμε, τα βλέπομε, τα κατανοούμε. Υπάρχει πρόβλημα. Αλλά έτσι που τίθεται προκαλεί δυσκολίες. Δημιουργούνται αντιμαχόμενες παρατάξεις. 
Όλοι ισχυρίζονται ότι ξεκινούν από την Ορθόδοξη Εκκλησία. Δεν αρνούνται αλλά κηρύττουν την Ορθόδοξη παράδοσι. Αλλά ενώ αυτά λέγονται οι διαφωνίες υπάρχουν. Το χάσμα φαίνεται μεγάλο. 

* * * 

Βλέποντας το θέμα όλο από τη δική μας πλευρά το βλέπομε σοβαρό και ταυτόχρονα ανύπαρκτο. 
Ερχόμενοι στο Άγιον Όρος μπαίνομε σε ένα σχολείο. Γινόμαστε ισόβιοι μαθητές. Σπουδάζομε και ζούμε τη λειτουργική θεολογία της Εκκλησίας. 
Εδώ βρίσκομε την απάντησι για το θέμα. «Εν αυτή γαρ ζώμεν και κινούμεθα και εσμεν». Νοιώθομε να είναι κάτι άλλο πανανθρώπινο και θεϊκό. Δεν είναι μια θρησκευτική άποψι. Είναι μια θεοφάνεια· φανέρωσι του αοράτου, ακαταλήπτου και απροσίτου Θεού. 
Στις αντιρρήσεις που μπορεί να προκληθούν από τα λεγόμενά μας, απλώς λέμε: αφήστε μας να μιλήσωμε για το θέμα. Αφήστε μας να σιωπήσωμε. Να πάμε στην άκρη. Να μην εμποδίζωμε κανένα. Να πούμε: «Έρχου και ίδε» (Ιω. 1, 46). Δεν μπορείς να πης τα άρρητα. 

* * * 

Ζώντας μέσα στην Εκκλησία εκπλήττεσαι. Δεν πλησιάζεις το μυστήριο της ζωής διανοητικά. Γνωρίζεις τον Θεό ως πλησμονή αγάπης, αλήθειας και κάλλους. Βαφτίζεσαι ολόκληρος στα νάματα της χάριτος. 
Γνωρίζομε την άφατη αγάπη του Θεού: Γίνεται άνθρωπος. Ταπεινώνεται. Θυσιάζεται. Δεν κρίνει κανένα. Δέχεται να κριθή από όλους. Τα πάντα υπομένει για να σώση τον άνθρωπο, για να σώση την ελευθερία του.Παραξενεύεσαι και μένεις άφωνος μπροστά σ' αυτή την ταπείνωσι, το έλεος, τη φιλανθρωπία. 
Βλέπεις πως επεμβαίνει. Δεν τιμωρεί τον αδύνατο. Αίρει την αμαρτία του κόσμου. Κατακρίνει την αμαρτία εν τη εαυτού σαρκί. Σε εκπλήττει με τη συμπεριφορά του. 
Είναι ο Παντοκράτωρ και παντοδύναμος. Πολιτεύεται ως αδύνατος και ανύπαρκτος για να μπορέση να αναπτυχθή ο άνθρωπος. 
Φεύγει από αγάπη. «Συμφέρει υμίν ίνα εγώ απέλθω». Και την ίδια στιγμή είναι ο αοράτως παρών που τα κάνει όλα για τη σωτηρία όλων. Είναι ο προσφέρων και προσφερόμενος και προσδεχόμενος και διαδιδόμενος στη σωτηρία του σύμπαντος κόσμου. Η διαγωγή Του μας κρίνει. 
Μέγα το μυστήριο του Θεού. Μέγα το μυστήριο του ανθρώπου· του μικρού, του άρρωστου, φυλακισμένου και ξένου. 
Είναι Θεός και γίνεται άνθρωπος. Είναι Θεάνθρωπος και ομολογεί: «Εγώ ειμί σκώληξ και ουκ άνθρωπος».
Ταπεινώνεται. Πάει πιο κάτω από τον άνθρωπο. Θέλει να σώση τον περιφρονημένο και ελάχιστο. Θέλει να θεώση το ανθρώπινο. 
Δεν είναι άλλο η ομολογία της θεϊκής δυνάμεως και του κύρους· και άλλη η συντριβή της ταπεινώσεώς Του. Το «εγώ ειμι σκώληξ και ουκ άνθρωπος» λέει δια της διαγωγής του ξεκάθαρα: Εγώ είμαι Θεός και όχι άνθρωπος. 
Μόνον ένας Θεός μπορεί τόσο να ταπεινωθή και να φανερώση τη θεϊκή δόξα της ταπεινώσεως. 
Και για τον πιστό· δεν είναι άλλο η ομολογία της πίστεως και άλλο η προσφορά της αγάπης προς όλο τον κόσμο. Το ένα πολύτιμο που έχει να προσφέρη είναι η αλήθεια της πίστεως. 
Αμέσως δημιουργείται άλλο κλίμα. Αποκτάς άλλη συνείδησι του τι είναι Θεός, τι κόσμος και τι άνθρωπος. Δεν παίρνεις θέσι αμυνομένου, αλλά γεμίζεις με το δέος του προσκυνητού που συγκλονίζεται από το θεϊκό μεγαλείο της αγάπης που σε περιβάλλει. 
Αποκτάς άλλες αισθήσεις. Γίνεσαι μια αίσθησι. Κάνεις διάγνωσι της αξίας του κάθε ανθρώπου και πράγματος. Γνωρίζεις τον Άγνωστο. Πλησιάζεις τον άφθαστο. Αυτός σε πλησιάζει. Γι’ αυτό το «γνόντες τον Θεόν» εκφράζεται με το «γνωσθέντες υπό του Θεού» (Γαλ. 4, 9). 
Όλα μετρούνται διαφορετικά, μεταμορφώνονται θεϊκά. Όλα είναι φανέρωσι αυτής της αγάπης· και όταν μας συμπαραστέκεται στοργικά και όταν μας εγκαταλείπει διακριτικά.

Στον απόστολο Πέτρο που ζητά να βαδίση επί των υδάτων και να έλθη προς Αυτόν, από αγάπη του δίδει τη δύναμι. Στη συνέχεια, από την ίδια αγάπη κινούμενος αίρει την χάρι Του, και ο Πέτρος βυθίζεται. Τότε από μέσα του φυσιολογικά βγαίνει η κραυγή· Επιστάτα απολλύμεθα, σώσε μας. 
Η μεγαλωσύνη του Θεού φανερώνεται στη θυσία της αγάπης και στην κένωσι της προσφοράς. Το μεγαλείο του ανθρώπου βρίσκεται και αναπτύσσεται μέσα στο πνεύμα της ευγνωμοσύνης, της υπομονής και της ευχαριστίας προς Αυτόν που προσφέρεται ως τροφή του παντός κόσμου, ως άρτος ουράνιος, μελιζόμενος και μη διαιρούμενος, πάντοτε εσθιόμενος και μηδέποτε δαπανώμενος. Στέλνει το Πνεύμα του, το απαθώς μεριζόμενον και ολοσχερώς μετεχόμενον. Σε κάθε άγια μερίδα θείου Άρτου βρίσκεται όλος ο Χριστός. Σε κάθε χάρισμα όλα τα χαρίσματα του Πνεύματος. Έτσι ο καθένας τρέφεται με την χάρι της αιωνιότητος. 
Με την υπομονή και την αγάπη δέχεται ο άνθρωπος τη θεία επίσκεψι.
Όλα είναι ευλογία: Όταν μας χαρίζη την υγεία, μας τρέφει πνευματικά. Όταν επιτρέπη δοκιμασίες, μας χαρίζει τα ανέλπιστα. Στο τέλος πιο μεγάλη παράκλησι και αστείρευτη χαρά έρχεται από τις δοκιμασίες. Ούτε χαίρεσαι μόνο στη χαρά, ούτε στυγνάζεις στη θλίψι. Αναπαύεσαι σε Αυτόν που είναι Θεός ελέους, οικτιρμών και φιλανθρωπίας. Καταλήγεις σε μία αίτησι: Γενηθήτω το θέλημά σου. Χωρίς αυτόν τίποτε δεν έχει νόημα. Με τη χάρι Του όλα μετατρέπονται, προ παντός τα επώδυνα, σε ευλογίες. 
Ο άνθρωπος πλάσθηκε από τον Θεό με μια ψυχή που ξεπερνά την αξία όλου του κόσμου, και με μια δίψα που δεν σβήνει με όλες τις χαρές και τις επιτυχίες. Όλο τον κόσμο να του δώσης μένει ανικανοποίητος και νηστικός. Στο ελάχιστο το θεϊκό χάρισμα βρίσκει το παν που ακατάπαυστα ξεπερνιέται και πάει παραπέρα. Αυτό το ελάχιστο με τον ατελεύτητο δυναμισμό δεν κατορθώνεται με ικανότητες και προσπάθειες ανθρώπινες. Είναι δώρο του Ενός που δίδεται εξαίφνης στον ελάχιστο και ταπεινό που μόνον αγαπά, υπομένει και ελπίζει, ακόμα και όταν όλα χάνωνται. 
Έχει σαρκωθή η αλήθεια της αγάπης που καταργεί τους χωρισμούς και τον θάνατο. Αυτή τη σαρκωθείσα αλήθεια και την αγάπη γνωρίζομε. Αυτή μας έφερε εκ του μη όντος εις το είναι. Αυτή μας σώζει δωρεάν. Αυτήν ομολογούμε και κηρύττομε. Σ’ αυτήν εγκαταλείπομε την ζωήν ημών άπασαν και την ελπίδα. Σ’ αυτήν εγκαταλείπομε τα παιδιά όλου του κόσμου για να προκόψουν.

* * * 

Το σύνολο της ζωής στην Εκκλησία γνωρίζεται ως μία εορτή, ένα πανηγύρι χαράς. Μέσα σ’ αυτό το πανηγύρι της ζωής και της ευφροσύνης βάζει η ορθόδοξη αγωγή τα παιδιά. Νοιώθουν τη ζεστασιά της αγάπης και τη χαρά του παιχνιδιού. 
Όσο περνά ο καιρός και μεγαλώνουν, γεννιούνται μέσα τους νέα ερωτήματα και προβλήματα: Φυσιολογικά έρχονται και οι απαντήσεις. Τότε βλέπουν τα απλά λόγια, οι ήχοι και οι εικόνες της λειτουργικής θεολογίας, να έχουν τόσο περιεχόμενο και βάθος που ούτε το καταλάβαινες ούτε το χρειαζόσουν όταν ήσουν μικρό παιδί. 
Το παιδί χαίρεται τα παιχνίδια και τη ζωή. Λυπάται μια στιγμή γιατί τα χάνει (τα παιχνίδια του παιδιού και τη νεότητα του εφήβου). Αυτά που ακολουθούν είναι εκπληκτικώτερα και μονιμώτερα. Μπαίνει στην παράδοσι του Αποστόλου που ομολογεί: «όταν ασθενώ τότε δυνατός ειμι». «Χαίρω εν τοις παθήμασί μου». Και με την πάροδο του χρόνου. Έρχονται δυσκολίες. Δεν σταματούν τα βάσανα. Αλλά τα πάντα μεταβάλλονται σε ευλογία και αγαλλίασι. 

Ο δημιουργός και προνοητής της ζωής μας, κάθε φορά μας δίδει αυτό που χρειαζόμαστε. Όλα δι’ Αυτού αποδεικνύονται καλά: ο σταυρός, οι πειρασμοί, οι δοκιμασίες. 
Ενισχύεσαι από τις δοκιμασίες, και δυναμώνεις από τις ασθένειες. Τρέφονται οι ρίζες σου από τις πίκρες της ζωής και βλαστάνουν τα κλαδιά σου στους φωτεινούς ουρανούς της ελευθερίας και της επεκτάσεως. 
Δεν διδάσκεσαι εγκυκλοπαιδικά το φαινόμενο της θρησκείας. Ζης την πραγματικότητα ότι ο Θεός είναι αγάπη. Και πλάθεσαι απ’ αυτήν. 
Ο Θεός είναι τόσο μεγάλος και εύσπλαγχνος που σε αφήνει να τον αρνηθής αν πέσης στον πειρασμό της αφροσύνης, όπως έγινε με τον άσωτο υιό. Ο πατέρας δεν τον τιμωρεί (ούτε περισσότερ τον θανατώνει) επειδή τον αρνείται. Αλλά τον αφήνει να πάη όπου θέλει. Και η πατρική του αγάπη πηγαίνει πριν απ’ αυτόν. Τον συνοδεύει διακριτικά, χωρίς να τον βλέπη ο άσωτος. Και αρνούμενος τον πατέρα αντιλαμβάνεται την χάρι Του. Θυμάται το σπίτι Του. Και μόνος του γυρίζει στην ελευθερία της αγάπης που επιτυγχάνεται με την υπακοή στην αλήθεια που είναι ο Θεός πατέρας. 
Ο,τι επιτρέπει το επιτρέπει από αγάπη για το καλό μας.
Πρέπει να καλλιεργηθή το χωράφι για να δώση καρπό. Πρέπει να περάση δοκιμασίες σταυρών και πειρασμών ο άνθρωπος για να φτάση στην ευαισθησία να παίρνη δι’ ολίγων τα πολλά και από τον πόνο την παρηγοριά. 
Κάνοντας υπομονή στον αγώνα σου, κατά την πιο δύσκολη στιγμή που φτάνεις να λυγίσης· έρχεται και σε βρίσκει. Μένει μαζί σου και σε παρηγορεί. 
Παραξενεύεσαι τότε και λες: «Πόθεν μοι τούτο»; Πως έγινε αυτό σε μένα που όλοι με περιφρόνησαν με τις θεωρίες τους. Σε μένα που είμαι άξιος κάθε καταδίκης με τις αμαρτίες μου. Και ζης το γεγονός της θείας επισκέψεως και παρακλήσεως. Ζης το θαύμα της θείας παρουσίας. Νοιώθεις το θαύμα πως δημιουργείται ο κόσμος εκ του μη όντος από περίσσευμα αγάπης. Πως σαρκούται ο Λόγος και Θεός. Πως η ανθρώπινη φύσι, ο άνθρωπος, η Παρθένος Μαρία γεννά τον Θεό και αναδεικνύεται Θεοτόκος. 
Αυτά είναι υπέρ φύσιν και αίσθησιν, αλλά έτσι ενεργεί ο Θεός. Και γι’ αυτά τα θαυμάσια έχει πλάσει τον άνθρωπο. 
Όλα τα μεγάλα γίνονται ακόπως, είναι δώρα του Θεού· δίδονται εξαίφνης, χωρίς να το περιμένης, στους ήρωες της αγάπης και της υπομονής. 
Ζης μια ολόκληρη ζωή πόνων, για να φτάσης σε μια στιγμή που ταυτίζεται με την αιωνιότητα· με την ελευθερία της σωτηρίας. 
Σαν τον ληστή που καταλήγει κρεμασμένος πάνω στον σταυρό να πη μια φράσι: «Μνήσθητί μου, Κύριε, όταν έλθης εν τη βασιλεία σου». Και μπαίνει αυθημερόν στον παράδεισο. 
Σαν την αιμορροούσα του Ευαγγελίου που υποφέρει επί σειρά ετών. Δεν βρίσκει καμμιά παρηγοριά και θεραπεία με τις ανθρώπινες επεμβάσεις. Φτάνει στο απροχώρητο. Καταφεύγει στον Χριστό. Ακουμπά το άκρο του ιματίου Του. Αφήνει σ’ Αυτόν την απόγνωσι του πόνου. Και δέχεται την ίασι του πάθους. «Παραχρήμα έστη η ρύσις του αίματος» (Λουκ. 8, 44). 
Τότε λες: άξιζε όλος ο κόπος, τα βάσανα και η υπομονή μιας ζωής για να ζήσω αυτό το άρρητο θαύμα. 
Όλη η ανθρωπότης είναι ένας άνθρωπος. «Εις άνθρωπος κατωνομάσθη το παν» (Αγ. Γρηγόριος Νύσσης). Όλη η ιστορία μια ζωή, μια πορεία δοκιμασιών και πόνου. Είναι καιρός να δεχθή το μήνυμα της ζωής, το ένα, την αποκάλυψι της αγάπης του Θεού. 
Η ζωή δεν είναι μια τυφλή πορεία που καταλήγει στον θάνατο· αλλά είναι ένας δρόμος με πολλούς σταυρούς και απογνώσεις που καταλήγει στην Ανάστασι. 
Είναι δώρο του Θεού η εκ του μη όντως δημιουργία του κόσμου. Και είναι μεγαλύτερο δώρο της ίδιας αγάπης η έκπληξι της Αναστάσεως που καταργεί τον θάνατο και εγκαινιάζει την ατελεύτητη πορεία από δόξης εις δόξαν.

* * * 

Η ζωή είναι ενδιαφέρουσα επειδή είναι επικίνδυνη και απρόβλεπτη. Συνέχεια όλα διακυβεύονται και όλα είναι σίγουρα με την πίστι και την εμπιστοσύνη στην αγάπη Του. 
Συμβαίνουν απρόσμενες εκπλήξεις: Ούτε ο μακρυνός και ξένος είναι αποκλεισμένος από τη σωτηρία, ούτε ο κοντινός και μαθητής είναι εξασφαλισμένος. 
Ένας ληστής μπαίνει πρώτος στον παράδεισο. Ένας μαθητής αρνείται τον Διδάσκαλο και άλλος τον προδίδει. Ένας εκατόνταρχος πιστεύει. Και οι αρχιερείς εμπαίζουν και ζητούν τη σταύρωσι. Ο πιο σκληρός διώκτης γίνεται ο μεγαλύτερος Απόστολος. Όλα είναι καλά και ενδιαφέροντα γιατί όλα τα ρυθμίζει «ο επί πάντων Θεός». 
Συμπεριφέρεται με στοργή στον παραστρατημένο και ενοχλούμενο από ακάθαρτα πνεύματα. Κρίνει αυστηρά τον υποκριτή που κάνει τον δάσκαλο του νόμου και βασανίζει τον κόσμο. Θεραπεύει τους αρρώστους. Καλεί κοντά του όλους τους κουρασμένους και απεγνωσμένους. Πετά έξω από το ναό τους κολλυβιστές και αργυραμοιβούς που μεταβάλλουν τον οίκο του Θεού σε οίκο εμπορίου. 
Συμβαίνουν παράξενα πράγματα. Συχνά αυτοί που τον αντιπροσωπεύουν τον αγνοούν. Και αυτοί που τον αρνούνται τον ζητούν. 
Έρχονται εξ ανατολών και δυσμών και ανακλίνονται μετά Αβραάμ και Ισαάκ και Ιακώβ. Και οι κατά φαντασία υιοί της βασιλείας εκβάλλονται εις το πυρ το εξώτερον. 

Κάποιοι που λένε «Κύριε Κύριε» και παρουσιάζονται ως κήρυκες και θαυματουργοί θα ακούσουν (δηλαδή ακούνε αλλά δεν καταλαβαίνουν) «ουδέποτε έγνων υμάς». 
Κάποιοι συντηρητικοί κηρύττουν ταγκιασμένη θεολογία· άλλοι προοδευτικοί νερουλιασμένη· και δεν το καταλαβαίνουν. Ενώ την ίδια στιγμή αθορύβως προχέονται ποταμοί της χάριτος από κάποιους πονεμένους, ταπεινούς και άγνωστους. 
Αυτός είναι αγάπη αμετάπτωτη και πάνσοφη. Εμείς επιπολαιότης αδικαιολόγητη και επικίνδυνη. Αλλά μένει πάντα για όλους μας η οδός της μετανοίας. 

* * * 

«Δίδω αγωγή» σημαίνει ότι ξέρω τι είναι Θεός, κόσμος, άνθρωπος. Ξέρω τι είναι το παιδί. Από που ξεκινά. Ποιά είναι η φιλοδοξία, η προσδοκία και οι δυνατότητές του. Ποιά ερωτήματα κυοφορούνται μέσα του και ποιές απαντήσεις δίδονται. 
Όταν εγώ που διδάσκω είμαι μισερός και ανεπαρκής με μειωμένα ενδιαφέροντα και ελλειπή γνώσι του μυστηρίου της ζωής και του ανθρώπου, είμαι ακατάλληλος για το έργο του παιδαγωγού. 
Όταν το παιδί είναι αετός του πνεύματος και εγώ το βλέπω σαν πουλερικό, για το κοτέτσι του συστήματος, να μου δίδη αυγά και κρέας για πούλημα. Τότε αγνοώ και πνίγω τα αιτήματα του αετού που έχει άλλους ορίζοντες ζωής. Πετά σε άλλα ύψη. Και φωλιάζει σε άλλες κορφές. Η Εκκλησία γνωρίζει τι είναι άνθρωπος, ποιά η φύσι και η αποστολή του. 
Δεν ασχολούμαι απλώς με το φαινόμενο θρησκεία. Δεν έχω μπροστά μου σπουδαστές θρησκειολογικών απασχολήσεων. Αλλά έχω ευαίσθητα πλάσματα που θέλουν να ζήσουν. 
Οφείλω να τους προσφέρω την κατάλληλη τροφή για να αναπτυχθούν και τα παιχνίδια για να παίξουν. Δεν τους εκθέτω ο,τι κυκλοφορεί στη θρησκευτική αγορά για να διαλέξουν μόνα τους. Απομακρύνω όλα τα αιχμηρά αντικείμενα για να μην κοπούν παίζοντας και όλα τα φάρμακα για να μην δηλητηριαστούν δοκιμάζοντας. 

Τα παιδιά της οποιασδήποτε θρησκευτικής παραδόσεως, όταν δουν και ακούσουν τον δάσκαλό τους εύκολα και απροβλημάτιστα να εκθέτη μπροστά τους όλες τις θρησκευτικές δοξασίες και τα σύμβολα· αυθόρμητα θα περιοριστούν στον εαυτόν τους, θα κλειστούν στην πίστι τους γιατί θα διακρίνουν τον κίνδυνο της πνευματικής αδιαφορίας και του θρησκευτικού αμοραλισμού. Ο δάσκαλός τους δεν είναι παιδαγωγός αλλά μεταπράτης πληροφοριών. 
Όταν παρουσιασθή η αλήθεια της Αγάπης που θυσιάζεται και τους εξασφαλίζει τη δυνατότητα της προσωπικής ζωής και ελευθερίας, τότε καθένα παιδί ανοίγει αυθόρμητα την καρδιά του όπως ανοίγει το άνθος τα πέταλά του στο φως του ήλιου. Και αρχίζει η ομορφιά της ζωής και της ευθύνης. Καθένας κρίνεται και κρίνει αυθόρμητα μέσα του. 
Σέβομαι την ελευθερία του άλλου σημαίνει ότι θυσιάζομαι για να την εξασφαλίσω. Και ο ελεύθερος εν Πνεύματι άνθρωπος, όπου και αν βρίσκεται είναι ένα μέρος του αληθινού εαυτού μας. Εν σώμα και εν πνεύμα εσμέν οι πολλοί. 
Ούτε κατεβάζω το μυστήριο της ζωής στην άψυχη πεζότητα της αδιαφορίας. Ούτε αγνοώ τη δίψα και την προσδοκία του νέου ανθρώπου για τα θαυμαστά και ανέφικτα. Η Εκκλησία ανοίγει το μυστήριο του κόσμου στην ψυχή του παιδιού. Για να χαρή την ομορφιά της ζωής και την κατάργησι του θανάτου. 
Είναι μεγάλη ευλογία για όλο τον κόσμο όταν οι ορθόδοξοι είμαστε αληθινά ορθόδοξοι.

* * * 

Συμπερασματικά: με την ορθόδοξη εμπειρία και ζωή, το ομολογιακό μάθημα είναι ανοικτό και απεριόριστο. Το ανοικτό ανθρωπίνως είναι το κλειστό και ανυπόφορο. Η οποιαδήποτε ελευθερία του δεν μπορεί να βγη έξω από τα όρια της φθοράς του χώρου και του χρόνου που δεν χωρούν τον άνθρωπο. 
Θρησκευτικά για όλους είναι η έκπληξι της αγάπης, της ταπεινώσεως του Θεού Λόγου, που θεώνει τον άνθρωπο. Θρησκευτικά για κανένα η βάναυση επέμβασι του ανθρώπου πάνω στον άνθρωπο. 
Δεν θα το κάνω πιο ανθρώπινο, κατά το λογισμό μου, το μήνυμα της ζωής όταν παρουσιάζω τον Χριστό όχι ως Θεάνθρωπο, όπως τον πιστεύει η Εκκλησία, αλλά ως ένα αρχηγό θρησκείας από τις πολλές που υπάρχουν. 
Και δεν βοηθώ κανένα όταν λέω ότι η Παναγία Μητέρα του Θεανθρώπου δεν είναι Θεοτόκος αλλά μια καλή γυναίκα. 
Με απλότητα και βεβαιότητα λέγονται τα άρρητα και βιούνται τα ανέλπιστα: ο Θεός έχει τόση αγάπη που γίνεται άνθρωπος. Και ο άνθρωπος έχει τέτοιες δυνατότητες, που μπορεί να γίνη θεός κατά χάριν. Και η Παναγία Μητέρα Του δεν είναι Χριστοτόκος αλλά Θεοτόκος, «εν η θεωρούσα η κτίσις αγάλλεται». 
Αυτά λέγονται και βιούνται από την Ορθόδοξη Εκκλησία. Και ούτε επιβάλλεται δια της βίας σε κανένα η αλήθεια. Ούτε αποκρύπτεται από δειλία το θαύμα. 
Η αλήθεια της σεσαρκωμένης Αγάπης δεν σκοτώνει ούτε σταυρώνει κανένα. Αλλά δέχεται να σταυρωθή για να σώση τους σταυρωτές της.

* * * 

Στη ζωή του ανθρώπου υπάρχουν δυσκολίες και πειρασμοί. Υπάρχει ο διάβολος που σπείρει ζιζάνια μέσα στο καλό σπέρμα. Πολλοί θέλουν να αφαιρέσουν τα ζιζάνια. Ο Κύριος του αγρού συμβουλεύει: Καλύτερα μην τα πειράζετε. Αφήστέ τα να συναυξάνωνται μέχρι την ώρα του θερισμού. Τότε θα πω στους αγγέλους να βγάλουν τα ζιζάνια και να τα κάψουν. 
Εμείς θέλομε να ξεκαθαρίσωμε τα πράγματα αμέσως. Εκείνος πάλι συμβουλεύει: περιμένετε. Μήπως δεν διακρίνετε ακριβώς που βρίσκεται το κακό. Δεν διακρίνετε σωστά την αρρώστια και μαζί με τα ζιζάνια κάψετε και τον εαυτόν σας. 
Εμείς όμως είμαστε σίγουροι για το αλάθητο της διαγνώσεώς μας. Και επεμβαίνομε δυναμικά για να καθαρισθή ο αγρός της ιστορίας. 
Καίμε τα ζιζάνια των αιρετικών και απίστων για να κρατήσωμε καθαρή την πίστι. 
Καίμε τα μιάσματα της κατώτερης ράτσας για να διατηρήσωμε καθαρή τη λευκή φυλή μας. 
Σκοτώνομε τους εκμεταλλευτές του λαού για να επιβάλωμε τη δικαιοσύνη και την ισότητα με τη βία της αποφάσεως και την ισχύ της γροθιάς μας. 
Αλλά δεν βρίσκεται έτσι η λύσις. Όλοι είναι ένα κομμάτι του εαυτού μας. Όλοι περιμένουν τη σωτηρία. Όλοι είμαστε υπεύθυνοι για όλα. 
Ενώ το ψέμα σκοτώνει τον άλλον για να επιβληθή· η Αλήθεια σταυρώνεται για να σώση τους σταυρωτές της. Η προτροπή της Εκκλησίας είναι: «Σταυρώθητι και μη σταυρώσης. Αδικήθητι και μη αδικήσης». Ο τελικός σκοπός του θείου θελήματος είναι: «πάντας ανθρώπους σωθήναι και εις επίγνωσιν αληθείας ελθείν».

* * * 

Όταν ανεξάρτητα της δημιουργικής των πάντων Αλήθειας θέλω να επιβάλλω την άποψί μου: η σκοτώνω τον άλλον για να σώσω τη θεωρία μου, η σκοτώνω την αλήθεια (εξισώνω τα υγιή με τα νοσηρά) για να ζαλίσω τον άνθρωπο και να πετύχω τα σχέδιά μου. 
Είναι αδιάσπαστη η σχέσι αλήθειας και αγάπης. Δεν υπάρχει η μία χωρίς την άλλη. 
Η αλήθεια της αγάπης δημιουργεί τον κόσμο. Και η αγάπη της αλήθειας ελευθερώνει τον άνθρωπο. «Γνώσεσθε την αλήθειαν, και η αλήθεια ελευθερώσει υμάς» (Ιω. 8, 32). 
Το ψέμα: είτε σκοτώνει τον άνθρωπο για να σώση τη θεωρία του· είτε σκοτώνει την αλήθεια -- εξισώνει τη φενάκη με την πραγματικότητα -- για να ακυρώση την ελευθερία του ανθρώπου. 
Αλήθεια είναι η αγάπη που θυσιάζεται για να σώση τον άνθρωπο, τον αδύνατο και αδικαιολόγητο. 
Ψέμα είναι η βάναυση επέμβασι που επιβάλλεται δια της βίας. Κλείνει τον άνθρωπο στην καταδίκη της συμφοράς. Και την ονομάζει θρησκεία, εάν ο αυτουργός της παριστάνη τον προφήτη η δημοκρατία εάν παίζη το ρόλο του πολιτικού ηγέτη. 
Αλλά η βαναυσότητα του πείσματος βασιλεύει αλλ’ ουκ αιωνίζει. Βασανίζει μόνο μέσα στην ιστορία τον άνθρωπο. 
Ο χρόνος περνά. Η μανία σβήνει. Η γροθιά λειώνει. Τα θύματα μένουν. Και μέσα στις οιμωγές του πόνου και τους ποταμούς των αιμάτων που χύνομε, βλέπομε ήρεμα η ίδια αλήθεια της Αγάπης να παρουσιάζεται αλώβητη και να μας περιμένη. . . 

* * * 

Και όλοι εάν επαναστατήσωμε για να αντικαταστήσωμε τον Ένα δημιουργό του παντός και να διορθώσωμε το έργο Του, δεν πετυχαίνομε τίποτε πέρα από συμφορές για τον κόσμο. 
Και όλοι μόνοι μας εάν αποφασίσωμε να Τον βοηθήσωμε με το λογισμό μας, πάλι στο κενό δουλεύομε. 
Όταν με δέος συνειδητοποιήσωμε την ιερότητα της ζωής και την παντοκρατορία της Αγάπης, συνερχόμεθα εν μετανοία. Ταπεινούμεθα ευγνώμονα και ευχαριστούμε συνεσταλμένοι. 
Ζητούμε να γίνεται το θέλημά Του και εγκεντριζόμαστε στην καλλιέλαιο της ζωής. Γίνονται παντοδύναμοι οι αδύνατοι. Αυτοί είναι ευλογία για όλους, γιατί όλοι είμαστε ένα. 
Η αποκαραδοκία των εθνών και ο τελικός σκοπός της θείας βουλήσεως είναι: «ίνα πάντες εν ώσι». 
Από αγάπη προς τις ευαίσθητες ψυχές, όπου γης, που πονούν και διψούν την αλήθεια της ελευθερίας· και από σεβασμό προς αυτούς που πολτοποιήθηκαν- και πολτοποιούνται - από τους ολοκληρωτισμούς του ψεύδους, είναι καλό να σεβαστούμε την αγιότητα της ζωής του ανθρώπου όπως την έπλασε ο Θεός.

Σάββατο, Φεβρουαρίου 09, 2013

Το πρόβλημα των θρησκευτικών στα σχολεία - Μία αγιορείτικη θεώρησι Αρχιμανδρίτου Βασιλείου Ιβηρίτου

Ακούμε το θέμα που υπάρχει. Καταλαβαίνουμε τα προβλήματα. ∆εχόμαστε τις δυσκολίες. Υπάρχουν καινούργιες συνθήκες ζωής. Βρίσκονται μαζί με τα ορθόδοξα παιδιά της Ελλάδος ξένα, άλλης καταγωγής και άλλων παραδόσεων.Πρέπει να βρεθή ένας τρόπος να μπορέσωμε να συμβιώνωμε, να ανεχόμαστε τον άλλον της άλλης παραδόσεως. Βρισκόμαστε σε νέα εποχή. Εύκολα μετακινούνται πληθυσμοί. Μεταφέρονται πληροφορίες, γνώσεις και εμπορεύματα.
Πρέπει να είναι το σχολείο ανοιχτό, ανεκτικό. Και τα δικά μας παιδιά να το καταλάβουν, να το δεχθούν. Και τα ξένα παιδιά να μην αισθάνωνται ξένα, αλλά να τρέφωνται από τη μια πηγή της αλήθειας.
Γίνεται συζήτησι. Προβληματίζονται πολλοί. Προτείνονται λύσεις: το σχολείο να έχη ένα χαρακτήρα θρησκειολογικό. Να μείνη ομολογιακό εφόσον η συντριπτική πλειοψηφία, σχεδόν ολότης, είναι ορθόδοξη. Να πάρη χαρακτήρα πιο ανοιχτό, με γνωσιολογικό περιεχόμενο.
Τα ακούμε, τα βλέπομε, τα κατανοούμε. Υπάρχει πρόβλημα. Αλλά έτσι που τίθεται προκαλεί δυσκολίες. ∆ημιουργούνται αντιμαχόμενες παρατάξεις.
Όλοι ισχυρίζονται ότι ξεκινούν από την Ορθόδοξη Εκκλησία. ∆εν αρνούνται αλλά κηρύττουν την Ορθόδοξη παράδοσι. Αλλά ενώ αυτά λέγονται οι διαφωνίες υπάρχουν. Το χάσμα φαίνεται μεγάλο.
*    *    *
Βλέποντας το θέμα όλο από τη δική μας πλευρά το βλέπομε σοβαρό και ταυτόχρονα ανύπαρκτο.
Ερχόμενοι στο Άγιον Όρος μπαίνομε σε ένα σχολείο. Γινόμαστε ισόβιοι μαθητές. Σπουδάζομε και ζούμε τη λειτουργική θεολογία της Εκκλησίας.
Εδώ βρίσκομε την απάντησι για το θέμα. "Εν αυτή γαρ ζώμεν και κινούμεθα και εσμεν". Νοιώθομε να είναι κάτι άλλο πανανθρώπινο και θεϊκό. ∆εν ειναι μια θρησκευτική άποψι. Είναι μια θεοφάνεια• φανέρωσι του αοράτου, ακαταλήπτου και απροσίτου Θεού.
Στις αντιρρήσεις που μπορεί να προκληθούν από τα λεγόμενά μας, απλώς λέμε: αφήστε μας να μιλήσωμε για το θέμα. Αφήστε μας να σιωπήσωμε. Να πάμε στην άκρη. Να μην εμποδίζωμε κανένα. Να πούμε:  "Έρχου και ίδε" (Ιω. 1, 46). ∆εν μπορείς να πης τα άρρητα.
*    *    *
Ζώντας μέσα στην Εκκλησία εκπλήττεσαι. ∆εν πλησιάζεις το μυστήριο της ζωής διανοητικά. Γνωρίζεις τον Θεό ως πλησμονή αγάπης, αλήθειας και κάλλους. Βαφτίζεσαι ολόκληρος στα νάματα της χάριτος.
Γνωρίζομε την άφατη αγάπη του Θεού: Γίνεται άνθρωπος. Ταπεινώνεται. Θυσιάζεται. ∆εν κρίνει κανένα. ∆έχεται να κριθή από όλους. Τα πάντα υπομένει για να σώση τον άνθρωπο, για να σώση την ελευθερία του. Παραξενεύεσαι και μένεις άφωνος μπροστά σ' αυτή την ταπείνωσι, το έλεος, τη φιλανθρωπία.
Βλέπεις πως επεμβαίνει. ∆εν τιμωρεί τον αδύνατο. Αίρει την αμαρτία του κόσμου. Κατακρίνει την αμαρτία εν τη εαυτού σαρκί. Σε εκπλήττει με τη συμπεριφορά του.
Είναι ο Παντοκράτωρ και παντοδύναμος. Πολιτεύεται ως αδύνατος και ανύπαρκτος για να μπορέση να αναπτυχθή ο άνθρωπος.
Φεύγει από αγάπη. "Συμφέρει υμίν ίνα εγώ απέλθω". Και την ίδια στιγμή είναι ο αοράτως παρών που τα κάνει όλα για τη σωτηρία όλων. Είναι ο προσφέρων και προσφερόμενος και προσδεχόμενος και διαδιδόμενος στη σωτηρία του σύμπαντος κόσμου. Η διαγωγή Του μας κρίνει.
Μέγα το μυστήριο του Θεού. Μέγα το μυστήριο του ανθρώπου• του μικρού, του άρρωστου, φυλακισμένου και ξένου.
Είναι Θεός και γίνεται άνθρωπος. Είναι Θεάνθρωπος και ομολογεί: "Εγώ ειμι σκώληξ και ουκ άνθρωπος". Ταπεινώνεται. Πάει πιο κάτω από τον άνθρωπο. Θέλει να σώση τον περιφρονημένο και ελάχιστο. Θέλει να θεώση το ανθρώπινο.
∆εν είναι άλλο η ομολογία της θεϊκής δυνάμεως και του κύρους• και άλλη η συντριβή της ταπεινώσεώς Του. Το "εγώ ειμι σκώληξ και ουκ άνθρωπος" λέει δια της διαγωγής του ξεκάθαρα: Εγώ είμαι Θεός και όχι άνθρωπος.
Μόνον ένας Θεός μπορεί τόσο να ταπεινωθή και να φανερώση τη θεϊκή δόξα της ταπεινώσεως.
Και για τον πιστό• δεν είναι άλλο η ομολογία της πίστεως και άλλο η προσφορά της αγάπης προς όλο τον κόσμο. Το ένα πολύτιμο που έχει να προσφέρη είναι η αλήθεια της πίστεως. Αμέσως δημιουργείται άλλο κλίμα. Αποκτάς άλλη συνείδησι του τι είναι Θεός, τι κόσμος και τι άνθρωπος. ∆εν παίρνεις θέσι αμυνομένου, αλλά γεμίζεις με το δέος του προσκυνητού που συγκλονίζεται από το θεϊκό μεγαλείο της αγάπης που σε περιβάλλει.
Αποκτάς άλλες αισθήσεις. Γίνεσαι μια αίσθησι. Κάνεις διάγνωσι της αξίας του κάθε ανθρώπου και πράγματος. Γνωρίζεις τον Άγνωστο. Πλησιάζεις τον αφθαστο. Αυτός σε πλησιάζει. Γι' αυτό το "γνόντες  τον Θεόν"  εκφράζεται με το "γνωσθέντες υπό του Θεού" (Γαλ. 4, 9).
Όλα μετρούνται διαφορετικά, μεταμορφώνονται θεϊκά. Όλα είναι φανέ- ρωσι αυτής της αγάπης• και όταν μας συμπαραστέκεται στοργικά και όταν μας εγκαταλείπει διακριτικά.
Στον απόστολο Πέτρο που ζητά να βαδίση επί των υδάτων και να έλθη προς Αυτόν, από αγάπη του δίδει τη δύναμι. Στη συνέχεια, από την ίδια αγάπη κινούμενος αίρει την χάρι Του, και ο Πέτρος βυθίζεται. Τότε από μέσα του φυσι- ολογικά βγαίνει η κραυγή• Επιστάτα απολλύμεθα, σώσε μας.
Η μεγαλωσύνη του Θεού φανερώνεται στη θυσία της αγάπης και στην κε- νωσι της προσφοράς. Το μεγαλείο του ανθρώπου βρίσκεται και αναπτύσσεται μέσα στο πνεύμα της ευγνωμοσύνης, της υπομονής και της ευχαριστίας προς Αυ- τον που προσφέρεται ως τροφή του παντός κόσμου, ως άρτος ουράνιος, μελιζόμε- νος και μη διαιρούμενος, πάντοτε εσθιόμενος και μηδέποτε δαπανώμενος. Στέλνει το Πνεύμα του, το απαθώς μεριζόμενον και ολοσχερώς μετεχόμενον. Σε κάθε άγια μερίδα θείου Άρτου βρίσκεται όλος ο Χριστός. Σε κάθε χάρισμα όλα τα χαρίσματα του Πνεύματος. Έτσι ο καθένας τρέφεται με την χάρι της αιωνιότητος.
Με την υπομονή και την αγάπη δέχεται ο άνθρωπος τη θεία επίσκεψι. Ολα είναι ευλογία: Όταν μας χαρίζη την υγεία, μας τρέφει πνευματικά. Όταν επιτρέπη δοκιμασίες, μας χαρίζει τα ανέλπιστα. Στο τέλος πιο μεγάλη παράκλησι και αστείρευτη χαρά έρχεται από τις δοκιμασίες. Ούτε χαίρεσαι μόνο στη χαρά, ούτε στυγνάζεις στη θλίψι. Αναπαύεσαι σε Αυτόν που είναι Θεός ελέους, οικτιρμων και φιλανθρωπίας. Καταλήγεις σε μία αίτησι: Γενηθήτω το θέλημά σου. Χωρίς αυτόν τίποτε δεν έχει νόημα. Με τη χάρι Του όλα μετατρέπονται, προ παντός τα επώδυνα, σε ευλογίες.
Ο άνθρωπος πλάσθηκε από τον Θεό με μια ψυχή που ξεπερνά την αξία όλου του κόσμου, και με μια δίψα που δεν σβήνει με όλες τις χαρές και τις επιτυχίες. Όλο τον κόσμο να του δώσης μένει ανικανοποίητος και νηστικός. Στο ελάχιστο το θεϊκό χάρισμα βρίσκει το παν που ακατάπαυστα ξεπερνιέται και παει παραπέρα. Αυτό το ελάχιστο με τον ατελεύτητο δυναμισμό δεν κατορθώνεται
με ικανότητες και προσπάθειες ανθρώπινες. Είναι δώρο του Ενός που δίδεται εξαίφνης στον ελάχιστο και ταπεινό που μόνον αγαπά, υπομένει και ελπίζει, ακόμα και όταν όλα χάνωνται.
Έχει σαρκωθή η αλήθεια της αγάπης που καταργεί τους χωρισμούς και τον θάνατο. Αυτή τη σαρκωθείσα αλήθεια και την αγάπη γνωρίζομε. Αυτή μας έφερε εκ του μη όντος εις το είναι. Αυτή μας σώζει δωρεάν. Αυτήν ομολογούμε και κηρύττομε. Σ' αυτήν εγκαταλείπομε την ζωήν ημών άπασαν και την ελπίδα. Σ' αυτήν εγκαταλείπομε τα παιδιά όλου του κόσμου για να προκόψουν.
*    *    *
Το σύνολο της ζωής στην Εκκλησία γνωρίζεται ως μία εορτή, ένα πανηγύρι χαράς. Μέσα σ' αυτό το πανηγύρι της ζωής και της ευφροσύνης βάζει η ορθόδοξη αγωγή τα παιδιά. Νοιώθουν τη ζεστασιά της αγάπης και τη χαρά του παιχνιδιού.
Όσο περνά ο καιρός και μεγαλώνουν, γεννιούνται μέσα τους νέα ερωτήματα και προβλήματα:  Φυσιολογικά έρχονται και οι απαντήσεις. Τότε βλέπουν τα απλά λόγια, οι ήχοι και οι εικόνες της λειτουργικής θεολογίας, να έχουν τόσο περιεχόμενο και βάθος που ούτε το καταλάβαινες ούτε το χρειαζόσουν όταν ησουν μικρό παιδί.
Το παιδί χαίρεται τα παιχνίδια και τη ζωή. Λυπάται μια στιγμή γιατί τα χάνει (τα παιχνίδια του παιδιού και τη νεότητα του εφήβου). Αυτά που ακολουθουν είναι εκπληκτικώτερα και μονιμώτερα. Μπαίνει στην παράδοσι του Αποστόλου που ομολογεί: "όταν ασθενώ τότε δυνατός ειμι". "Χαίρω εν τοις παθήμασί μου". Και με την πάροδο του χρόνου. Έρχονται δυσκολίες. ∆εν σταματούν τα βάσανα. Αλλά τα πάντα μεταβάλλονται σε ευλογία και αγαλλίασι.
Ο δημιουργός και προνοητής της ζωής μας, κάθε φορά μας δίδει αυτό που χρειαζόμαστε. Όλα δι' Αυτού αποδεικνύονται καλά: ο σταυρός, οι πειρασμοί, οι δοκιμασίες.
Ενισχύεσαι από τις δοκιμασίες, και δυναμώνεις από τις ασθένειες. Τρεφονται οι ρίζες σου από τις πίκρες της ζωής και βλαστάνουν τα κλαδιά σου στους φωτεινούς ουρανούς της ελευθερίας και της επεκτάσεως.
∆εν διδάσκεσαι εγκυκλοπαιδικά το φαινόμενο της θρησκείας. Ζης την πραγματικότητα ότι ο Θεός είναι αγάπη. Και πλάθεσαι απ' αυτήν.
Ο Θεός είναι τόσο μεγάλος και εύσπλαγχνος που σε αφήνει να τον αρνηθης αν πέσης στον πειρασμό της αφροσύνης, όπως έγινε με τον άσωτο υιό. Ο πατέρας δεν τον τιμωρεί (ούτε περισσότερο τον θανατώνει) επειδή τον αρνείται. Αλλα τον αφήνει να πάη όπου θέλει. Και η πατρική του αγάπη πηγαίνει πριν απ' αυτόν. Τον συνοδεύει διακριτικά, χωρίς να τον βλέπη ο άσωτος. Και αρνούμενος τον πατέρα αντιλαμβάνεται την χάρι Του. Θυμάται το σπίτι Του. Και μόνος του γυρίζει στην ελευθερία της αγάπης που επιτυγχάνεται με την υπακοή στην αλήθεια που είναι ο Θεός πατέρας.
Ο,τι επιτρέπει το επιτρέπει από αγάπη για το καλό μας. Πρέπει να καλλιεργηθή το χωράφι για να δώση καρπό. Πρέπει να περάση δοκιμασίες σταυρών και πειρασμών ο άνθρωπος για να φτάση στην ευαισθησία να παίρνη δι' ολίγων τα πολλά και από τον πόνο την παρηγοριά.
Κάνοντας υπομονή στον αγώνα σου, κατά την πιο δύσκολη στιγμή που φτάνεις να λυγίσης• έρχεται και σε βρίσκει. Μένει μαζί σου και σε παρηγορεί.
Παραξενεύεσαι τότε και λες:  "Πόθεν μοι τούτο";  Πως έγινε αυτό σε μένα που όλοι με περιφρόνησαν με τις θεωρίες τους. Σε μένα που είμαι άξιος κάθε καταδίκης με τις αμαρτίες μου. Και ζης το γεγονός της θείας επισκέψεως και παρακλήσεως. Ζης το θαύμα της θείας παρουσίας. Νοιώθεις το θαύμα πως δημιουργείται ο κόσμος εκ του μη όντος από περίσσευμα αγάπης. Πως σαρκούται ο Λόγος και Θεός. Πως η ανθρώπινη φύσι, ο άνθρωπος, η Παρθένος Μαρία γεννά τον Θεό και αναδεικνύεται Θεοτόκος.
Αυτά είναι υπέρ φύσιν και αίσθησιν, αλλά έτσι ενεργεί ο Θεός. Και γι' αυτα τα θαυμάσια έχει πλάσει τον άνθρωπο.
Όλα τα μεγάλα γίνονται ακόπως, είναι δώρα του Θεού• δίδονται εξαίφνης, χωρίς να το περιμένης, στους ήρωες της αγάπης και της υπομονής.
Ζης μια ολόκληρη ζωή πόνων, για να φτάσης σε μια στιγμή που ταυτίζεται με την αιωνιότητα• με την ελευθερία της σωτηρίας.
Σαν τον ληστή που καταλήγει κρεμασμένος πάνω στον σταυρό να πη μια φράσι: "Μνήσθητί μου, Κύριε, όταν έλθης εν τη βασιλεία σου". Και μπαίνει αυθημερόν στον παράδεισο.
Σαν την αιμορροούσα του Ευαγγελίου που υποφέρει επί σειρά ετών. ∆εν βρίσκει καμμιά παρηγοριά και θεραπεία με τις ανθρώπινες επεμβάσεις. Φτάνει στο απροχώρητο. Καταφεύγει στον Χριστό. Ακουμπά το άκρο του ιματίου Του. Αφήνει σ' Αυτόν την απόγνωσι του πόνου. Και δέχεται την ίασι του πάθους. "Παραχρήμα έστη η ρύσις του αίματος" (Λουκ. 8, 44).
Τότε λες: άξιζε όλος ο κόπος, τα βάσανα και η υπομονή μιας ζωής για να ζήσω αυτό το άρρητο θαύμα.
Όλη η ανθρωπότης είναι ένας άνθρωπος. "Εις άνθρωπος κατωνομάσθη το παν"  (Αγ. Γρηγόριος Νύσσης). Όλη η ιστορία μια ζωή, μια πορεία δοκιμασιών και πόνου. Είναι καιρός να δεχθή το μήνυμα της ζωής, το ένα, την αποκάλυψι της αγάπης του Θεού.
Η ζωή δεν είναι μια τυφλή πορεία που καταλήγει στον θάνατο• αλλά είναι ένας δρόμος με πολλούς σταυρούς και απογνώσεις που καταλήγει στην Ανάστασι.
Είναι δώρο του Θεού η εκ του μη όντος δημιουργία του κόσμου. Και είναι μεγαλύτερο δώρο της ίδιας αγάπης η έκπληξι της Αναστάσεως που καταργεί τον θάνατο και εγκαινιάζει την ατελεύτητη πορεία από δόξης εις δόξαν.
*    *    *
Η ζωή είναι ενδιαφέρουσα επειδή είναι επικίνδυνη και απρόβλεπτη. Συνέχεια όλα διακυβεύονται και όλα είναι σίγουρα με την πίστι και την εμπιστοσύνη στην αγάπη Του.
Συμβαίνουν απρόσμενες εκπλήξεις: Ούτε ο μακρυνός και ξένος είναι αποκλεισμένος από τη σωτηρία, ούτε ο κοντινός και μαθητής είναι εξασφαλισμένος.
Ένας ληστής μπαίνει πρώτος στον παράδεισο. Ένας μαθητής αρνείται τον ∆ιδάσκαλο και άλλος τον προδίδει. Ένας εκατόνταρχος πιστεύει. Και οι αρχιερείς εμπαίζουν και ζητούν τη σταύρωσι. Ο πιο σκληρός διώκτης γίνεται ο μεγαλύτερος Απόστολος. Όλα είναι καλά και ενδιαφέροντα γιατί όλα τα ρυθμίζει "ο επί πάντων Θεός".
Συμπεριφέρεται με στοργή στον παραστρατημένο και ενοχλούμενο από ακάθαρτα πνεύματα. Κρίνει αυστηρά τον υποκριτή που κάνει τον δάσκαλο του νόμου και βασανίζει τον κόσμο. Θεραπεύει τους αρρώστους. Καλεί κοντά του ολους τους κουρασμένους και απεγνωσμένους. Πετά έξω από το ναό τους κολλυβιστες και αργυραμοιβούς που μεταβάλλουν τον οίκο του Θεού σε οίκο εμπορίου.
Συμβαίνουν παράξενα πράγματα. Συχνά αυτοί που τον αντιπροσωπεύουν τον αγνοούν. Και αυτοί που τον αρνούνται τον ζητούν.
Έρχονται εξ ανατολών και δυσμών και ανακλίνονται μετά Αβραάμ και Ισαάκ και Ιακώβ. Και οι κατά φαντασία υιοί της βασιλείας εκβάλλονται εις το πυρ το εξώτερον.
Κάποιοι που λένε "Κύριε Κύριε" και παρουσιάζονται ως κήρυκες και θαυ- ματουργοί θα ακούσουν (δηλαδή ακούνε αλλά δεν καταλαβαίνουν) "ουδέποτε εγνων υμάς".
Κάποιοι συντηρητικοί κηρύττουν ταγκιασμένη θεολογία• άλλοι προοδευ- τικοί νερουλιασμένη• και δεν το καταλαβαίνουν. Ενώ την ίδια στιγμή αθορύβως προχέονται ποταμοί της χάριτος από κάποιους πονεμένους, ταπεινούς και άγνωστους.
Αυτός είναι αγάπη αμετάπτωτη και πάνσοφη. Εμείς επιπολαιότης αδικαιολόγητη και επικίνδυνη. Αλλά μένει πάντα για όλους μας η οδός της μετανοίας.
*    *    *
"∆ίδω αγωγή" σημαίνει ότι ξέρω τι είναι Θεός, κόσμος, άνθρωπος. Ξέρω τι είναι το παιδί. Από που ξεκινά. Ποιά είναι η φιλοδοξία, η προσδοκία και οι δυνατότητές του. Ποιά ερωτήματα κυοφορούνται μέσα του και ποιές απαντήσεις δίδονται.
Όταν εγώ που διδάσκω είμαι μισερός και ανεπαρκής με μειωμένα ενδια- φέροντα και ελλιπή γνώσι του μυστηρίου της ζωής και του ανθρώπου, είμαι ακατάλληλος για το έργο του παιδαγωγού.
Όταν το παιδί είναι αετός του πνεύματος και εγώ το βλέπω σαν πουλερι- κο, για το κοτέτσι του συστήματος, να μου δίδη αυγά και κρέας για πούλημα. Τοτε αγνοώ και πνίγω τα αιτήματα του αετού που έχει άλλους ορίζοντες ζωής. Πετά σε άλλα ύψη. Και φωλιάζει σε άλλες κορφές. Η Εκκλησία γνωρίζει τι είναι ανθρωπος, ποιά η φύσι και η αποστολή του.
∆εν ασχολούμαι απλώς με το φαινόμενο θρησκεία. ∆εν έχω μπροστά μου σπουδαστές θρησκειολογικών απασχολήσεων. Αλλά έχω ευαίσθητα πλάσματα που θέλουν να ζήσουν.
Οφείλω να τους προσφέρω την κατάλληλη τροφή για να αναπτυχθούν και τα παιχνίδια για να παίξουν. ∆εν τους εκθέτω ο,τι κυκλοφορεί στη θρησκευτική αγορά για να διαλέξουν μόνα τους. Απομακρύνω όλα τα αιχμηρά αντικείμενα για να μην κοπούν παίζοντας και όλα τα φάρμακα για να μην δηλητηριαστουν δοκιμάζοντας.
Τα παιδιά της οποιασδήποτε θρησκευτικής παραδόσεως, όταν δουν και ακούσουν τον δάσκαλό τους εύκολα και απροβλημάτιστα να εκθέτη μπροστά τους όλες τις θρησκευτικές δοξασίες και τα σύμβολα• αυθόρμητα θα περιοριστούν στον εαυτόν τους, θα κλειστούν στην πίστι τους γιατί θα διακρίνουν τον κίνδυνο της πνευματικής αδιαφορίας και του θρησκευτικού αμοραλισμού. Ο δάσκαλός τους δεν είναι παιδαγωγός αλλά μεταπράτης πληροφοριών.
Όταν παρουσιασθή η αλήθεια της Αγάπης που θυσιάζεται και τους εξασφαλίζει τη δυνατότητα της προσωπικής ζωής και ελευθερίας, τότε καθένα παιδί ανοίγει αυθόρμητα την καρδιά του όπως ανοίγει το άνθος τα πέταλά του στο φως  του  ήλιου.  Και  αρχίζει  η  ομορφιά  της  ζωής  και  της  ευθύνης.  Καθένας κρίνεται και κρίνει αυθόρμητα μέσα του.
Σέβομαι την ελευθερία του άλλου σημαίνει ότι θυσιάζομαι για να την εξασφαλίσω. Και ο ελεύθερος εν Πνεύματι άνθρωπος, όπου και αν βρίσκεται είναι ενα μέρος του αληθινού εαυτού μας. Εν σώμα και εν πνεύμα εσμέν οι πολλοί.
Ούτε κατεβάζω το μυστήριο της ζωής στην άψυχη πεζότητα της αδιαφορίας. Ούτε αγνοώ τη δίψα και την προσδοκία του νέου ανθρώπου για τα θαυμαστά και ανέφικτα. Η Εκκλησία ανοίγει το μυστήριο του κόσμου στην ψυχή του παιδιού. Για να χαρή την ομορφιά της ζωής και την κατάργησι του θανάτου.
Είναι μεγάλη ευλογία για όλο τον κόσμο όταν οι ορθόδοξοι είμαστε αληθινά ορθόδοξοι.
*    *    *
Συμπερασματικά: με την ορθόδοξη εμπειρία και ζωή, το ομολογιακό μάθημα είναι ανοικτό και απεριόριστο. Το ανοικτό ανθρωπίνως είναι το κλειστό και ανυπόφορο. Η οποιαδήποτε ελευθερία του δεν μπορεί να βγη έξω από τα όρια της φθοράς του χώρου και του χρόνου που δεν χωρούν τον άνθρωπο.
Θρησκευτικά για όλους είναι η έκπληξι της αγάπης, της ταπεινώσεως του Θεού Λόγου, που θεώνει τον άνθρωπο. Θρησκευτικά για κανένα η βάναυση επέμβασι του ανθρώπου πάνω στον άνθρωπο.
∆εν θα το κάνω πιο ανθρώπινο, κατά το λογισμό μου, το μήνυμα της ζωής όταν παρουσιάζω τον Χριστό όχι ως Θεάνθρωπο, όπως τον πιστεύει η Εκκλησία, αλλά ως ένα αρχηγό θρησκείας από τις πολλές που υπάρχουν.
Και δεν βοηθώ κανένα όταν λέω ότι η Παναγία Μητέρα του Θεανθρώπου δεν είναι Θεοτόκος αλλά μια καλή γυναίκα.
Με απλότητα και βεβαιότητα λέγονται τα άρρητα και βιούνται τα ανέλπιστα: ο Θεός έχει τόση αγάπη που γίνεται άνθρωπος. Και ο άνθρωπος έχει τέτοιες δυνατότητες, που μπορεί να γίνη θεός κατά χάριν. Και η Παναγία Μητέρα Του δεν είναι Χριστοτόκος αλλά Θεοτόκος, "εν η θεωρούσα η κτίσις αγάλλεται".
Αυτά λέγονται και βιούνται από την Ορθόδοξη Εκκλησία. Και ούτε επιβάλλεται δια της βίας σε κανένα η αλήθεια. Ούτε αποκρύπτεται από δειλία το θαύμα
Η αλήθεια της σεσαρκωμένης Αγάπης δεν σκοτώνει ούτε σταυρώνει κανένα. Αλλά δέχεται να σταυρωθή για να σώση τους σταυρωτές της.
*    *    *
Στη ζωή του ανθρώπου υπάρχουν δυσκολίες και πειρασμοί. Υπάρχει ο διάβολος που σπείρει ζιζάνια μέσα στο καλό σπέρμα. Πολλοί θέλουν να αφαιρέσουν τα ζιζάνια. Ο Κύριος του αγρού συμβουλεύει: Καλύτερα μην τα πειράζετε. Αφήστέ τα να συναυξάνωνται μέχρι την ώρα του θερισμού. Τότε θα πω στους αγγέλους να βγάλουν τα ζιζάνια και να τα κάψουν.
Εμείς θέλομε να ξεκαθαρίσωμε τα πράγματα αμέσως. Εκείνος πάλι συμβουλεύει: περιμένετε. Μήπως δεν διακρίνετε ακριβώς που βρίσκεται το κακό. ∆εν διακρίνετε σωστά την αρρώστια και μαζί με τα ζιζάνια κάψετε και τον εαυτόν σας.
Εμείς όμως είμαστε σίγουροι για το αλάθητο της διαγνώσεώς μας. Και επεμβαίνομε δυναμικά για να καθαρισθή ο αγρός της ιστορίας.
Καίμε τα ζιζάνια των αιρετικών και απίστων για να κρατήσωμε καθαρή την πίστι.
Καίμε τα μιάσματα της κατώτερης ράτσας για να διατηρήσωμε καθαρή τη λευκή φυλή μας.
Σκοτώνομε τους εκμεταλλευτές του λαού για να επιβάλωμε τη δικαιοσύνη και την ισότητα με τη βία της αποφάσεως και την ισχύ της γροθιάς μας.
Αλλά δεν βρίσκεται έτσι η λύσις. Όλοι είναι ένα κομμάτι του εαυτού μας.
Όλοι περιμένουν τη σωτηρία. Όλοι είμαστε υπεύθυνοι για όλα.
Ενώ το ψέμα σκοτώνει τον άλλον για να επιβληθή• η Αλήθεια σταυρώνεται για να σώση τους σταυρωτές της. Η προτροπή της Εκκλησίας είναι: "Σταυρώθητι και μη σταυρώσης. Αδικήθητι και μη αδικήσης". Ο τελικός σκοπός του θείου θελήματος είναι:  "πάντας ανθρώπους σωθήναι και εις επίγνωσιν αληθείας ελθείν".
*    *    *
Όταν ανεξάρτητα της δημιουργικής των πάντων Αλήθειας θέλω να επι- βάλλω την άποψί μου: η σκοτώνω τον άλλον για να σώσω τη θεωρία μου, η σκοτώνω την αλήθεια (εξισώνω τα υγιή με τα νοσηρά) για να ζαλίσω τον άνθρωπο και να πετύχω τα σχέδιά μου.
Είναι αδιάσπαστη η σχέσι αλήθειας και αγάπης. ∆εν υπάρχει η μία χωρίς την άλλη.
Η αλήθεια της αγάπης δημιουργεί τον κόσμο. Και η αγάπη της αλήθειας ελευθερώνει τον άνθρωπο. "Γνώσεσθε την αλήθειαν, και η αλήθεια ελευθερώσει υμας" (Ιω. 8, 32).
Το ψέμα: είτε σκοτώνει τον άνθρωπο για να σώση τη θεωρία του• είτε σκοτώνει την αλήθεια -- εξισώνει τη φενάκη με την πραγματικότητα -- για να ακυρώση την ελευθερία του ανθρώπου.
Αλήθεια είναι η αγάπη που θυσιάζεται για να σώση τον άνθρωπο, τον αδύνατο και αδικαιολόγητο.
Ψέμα είναι η βάναυση επέμβασι που επιβάλλεται δια της βίας. Κλείνει τον άνθρωπο στην καταδίκη της συμφοράς. Και την ονομάζει θρησκεία, εάν ο αυτουργός της παριστάνη τον προφήτη η δημοκρατία εάν παίζη το ρόλο του πολιτικού ηγέτη.
Αλλά  η  βαναυσότητα  του  πείσματος  βασιλεύει  αλλ'   ουκ  αιωνίζει.
Βασανίζει μόνο μέσα στην ιστορία τον άνθρωπο.
Ο χρόνος περνά. Η μανία σβήνει. Η γροθιά λειώνει. Τα θύματα μένουν. Και μέσα στις οιμωγές του πόνου και τους ποταμούς των αιμάτων που χύνομε, βλέπομε ήρεμα η ίδια αλήθεια της Αγάπης να παρουσιάζεται αλώβητη και να μας περιμένη. . .
*    *    *
Και όλοι εάν επαναστατήσωμε για να αντικαταστήσωμε τον Ένα δημιουργό του παντός και να διορθώσωμε το έργο Του, δεν πετυχαίνομε τίποτε πέρα από συμφορές για τον κόσμο.
Και όλοι μόνοι μας εάν αποφασίσωμε να Τον βοηθήσωμε με το λογισμό μας, πάλι στο κενό δουλεύομε.
Όταν με δέος συνειδητοποιήσωμε την ιερότητα της ζωής και την παντοκρατορία της Αγάπης, συνερχόμεθα εν μετανοία. Ταπεινούμεθα ευγνώμονα και ευχαριστούμε συνεσταλμένοι.
Ζητούμε να γίνεται το θέλημά Του και εγκεντριζόμαστε στην καλλιέλαιο της ζωής. Γίνονται παντοδύναμοι οι αδύνατοι. Αυτοί είναι ευλογία για όλους, γιατί όλοι είμαστε ένα.
Η αποκαραδοκία των εθνών και ο τελικός σκοπός της θείας βουλήσεως είναι: ίνα πάντες εν ώσι.
Από αγάπη προς τις ευαίσθητες ψυχές, όπου γης, που πονούν και διψούν την αλήθεια της ελευθερίας• και από σεβασμό προς αυτούς που πολτοποιήθηκαν - και πολτοποιούνται - από τους ολοκληρωτισμούς του ψεύδους, είναι καλό να σεβαστούμε την αγιότητα της ζωής του ανθρώπου όπως την έπλασε ο Θεός.

  Ἕκαστον μέλος τῆς ἁγίας σου σαρκός ἀτιμίαν δι' ἡμᾶς ὑπέμεινε τὰς ἀκάνθας ἡ κεφαλή ἡ ὄψις τὰ ἐμπτύσματα αἱ σιαγόνες τὰ ῥαπίσματα τὸ στό...