[4] «Οἰ δὲ πολίται ἀστειευόμενοι ἔλεγον πρὸς ἀλλήλους: ἄγωμεν, πίωμεν ὅπου ὁ σαλὸς». Βλ. ΛΕΟΝΤΙΟΥ ΝΕΑΠΟΛΕΩΣ, Ὁ Ἅγιος Συμεὼν ὁ διὰ Χριστόν σαλὸς , PG 93, στ. 1713.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΠΗΓΕΣ:
- ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΘΕΟΛΟΓΟΥ, Λόγος 19, 7 PG 35.
——–, Επιστολή 101, PG 37.
- ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΠΑΛΑΜΑ, Προς Ξένην, PG 150.
- ΕΥΑΓΡΙΟΥ ΣΧΟΛΑΣΤΙΚΟΥ, Ἐκκλησιαστική Ἱστορία, τ. Α΄, κα΄, PG 86.
ΙΩ. ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΥ, Βαρλαάμ και Ιωάσαφ 12, PG 96.
- ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ, PG 136.
- Η ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ, Κατά τήν ἔκδοσιν τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, ἔκδοση Ἄποστολικής Διακονίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ἐν Ἀθήναις 1993.
- ΙΣΑΑΚ ΣΥΡΟΥ, Τα Ασκητικά, εκδ. Χ. Σπανός, Αθήνα 1895.
- ΙΩΑΝΝΟΥ ΜΟΣΧΟΥ, Λειμών, PG 87γ.
- ΙΩΑΝΝΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ, Ομιλία εἰς την Α᾽ προς Κορινθίους 10, 1, PG 61.
——–, Λόγος είς μακάριον Βαβύλαν 11, PG 50.
——–, Εις Μάρτυρας, PG 50.
——–, Είς άγιον Ιγνάτιον 5, PG 50.
——–, Ομιλία εἰς τον Άγιον Μάρτυρα Λουκιανόν, PG 50.
——–, Εις Α’ Θεσ. Ομιλ. 4, 3, PG 62.
——–, Εις Α’ Τιμ. Ομιλ. 14, 3, PG 62.
- ΘΕΟΔΩΡΗΤΟΥ ΚΥΡΟΥ, Φιλόθεος Ιστορία, κεφ. 18, Ευσέβιος, PG 82.
——–, Φιλόθεος Ιστορία, κεφ. 25, Ασκλίπιος, PG 82.
- ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΩΝ, Προκατήχησης, 5, PG 33.
- ΛΕΟΝΤΙΟΥ ΝΕΑΠΟΛΕΩΣ, Ο άγιος Συμεών ο διά Χριστόν σαλός, PG 93.
- ΜΑΚΑΡΙΟΥ ΑΙΓΥΠΤΙΟΥ, Φιλοκαλία, Πατερικαί εκδόσεις «Γρηγόριος ο Παλαμάς», τομ. 7.
- ΜΑΞΙΜΟΥ ΟΜΟΛΟΓΗΤΗ, PG 90.
- Μ. ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ, Βίος καὶ πολιτεία τοῦ οσίου Αντωνίου, ΒΕΠΕΣ 33 και 35.
——–, Περί Παρθενίας, ΒΕΠΕΣ 33.
- Μ. ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ, Όροι κατά πλάτος, προοίμ. 3, PG 31.
- ΝΙΚΗΦΟΡΟΥ ΚΑΛΛΙΣΤΟΥ, Εκκλησιαστική Ιστορία, βιβλ. 14, κεφ. 50, PG 146.
- ΝΙΚΗΦΟΡΟΥ πρεσβυτέρου Κων/πόλεως, Βίος οσ. Ανδρέα του διά Χριστόν σαλού, Αυγουστίνου Ιορδανίτου, PG 111.
- ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΚΑΒΑΣΙΛΑ, Είς την θείαν Λειτουργίαν, SC 4.
- ΟΣ. ΝΕΙΛΟΥ, Προς Ευλόγιον, Γ΄, PG 79.
- ΠΑΛΛΑΔΙΟΥ, Λαυσαϊκόν, Βίος του αββά Ώρ, κεφ. 9, PG 34.
——–, Λαυσαϊκόν, Περί Σισιννίου, κεφ. 89, PG 34.
——–, Λαυσαϊκόν, κεφ. ΜΑ΄, Περί της υποκρινομένης μωρίαν, PG 34.
——–, Περί Πιτηρούν, PG 34.
——–, Λαυσαϊκόν, έκδ. Ιεράς Μονής Σταυρονικήτα, Άγιον Όρος 1980.
——–, Εκκλησιαστική Ιστορία, βιβλ.17, κεφ. 22, περί Ιωάννου και Συμεών του δια Χριστόν σαλού, PG147.
- ΣΥΜΕΩΝ ΝΕΟΥ ΘΕΟΛΟΓΟΥ, Εκατοντάς 1, 23, 29, 32, 35, 49, 60 (σσ. 46, 48-50, 53, 56), έκδ. J. Darrouzes,SC 51, Paris 1957.
——–, Λόγος 4, Περί μετανοίας και κατανύξεως… και ότι άνευ δακρύων αδύνατος εις καθαρότητα και απάθειαν ελάσαι τινά, SC 96, έκδ. Β. Krivosheine, Paris 1963.
- ΦΙΛΟΘΕΟΥ Κωνσταντινουπόλεως του Κοκκίνου, Αγιολογικά Έργα Α΄, έκδ. Δ. Τσάμη, Θεσσαλονικείς Άγιοι, Κέντρο Βυζαντινών Ερευνών, Θεσσαλονίκη 1985.
ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ:
- ΑΛΙΒΙΖΑΤΟΥ ΑΜ., “Η αναγνώρισις των αγίων εν τη Ορθοδόξω Εκκλησία”, Θεολ. 19 (1941-1948).
- ARSENIEV Ν., Russian piety, St. Vladimir Seminary press, 1975.
- ΒΑΡΡΙΑ ΑΡ., Η ποιμαντική του “περιθωρίου”, Περιθωριακότητα και Εκκλησία, τομ. 1, εκδ. Πουρναρά, Θεσσαλονίκη 2004.
- BEHR-SIGEL E., Prière et Sainteté dans l᾽Eglise Russe, éd. du Cerf, Paris 1950.
- ΒΟΓΙΑΤΖΗ Δ., Αναλυτικόν Λεξικόν ρημάτων καὶ ονομάτων, τομ. 3ος, Αθήναι 1975.
- ΓΙΑΝΝΑΡΑ ΧΡ., Η ελευθερία του ήθούς, εκδ. Γρηγόρη, Αθήνα 21979.
——–, “Οι κατά Χριστόν σαλοί και η άρνηση της αντικειμενικής ηθικής”, Χριστιανικόν Συμπόσιον Δ΄, Αθήναι 1970.
- ΓΚΟΡΑΪΝΩΦ ΕΙΡ., Οι διά Χριστόν Σαλοί, εκδ. Τήνος, χ.χ.
- ΓΚΟΡΙΤΣΕΒΑ Τ., «Η τρέλλα νά είσαι Χριστιανός», Freiburg, 1985,
- DELEHAYE H., Sanctus, Essai sur le Culte des saints dans l᾽ Antiquité, Bruxelles 1927.
- ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ (Μητροπ, Τρίκκης και Σταγών), Ανατολικός Ορθόδοξος Μοναχισμός κατά τα πατερικά κείμενα, Ιερά Μονή Παντοκράτορος Σωτήρος Χριστού, Κέρκυρα 2004.
- ΕΥΔΟΚΙΜΩΦ Π., Η προσευχή της Ανατολικής Εκκλησίας, (μτφρ. Μ. Παπαζάχου – Δ. Τζέρπου), εκδ. Αποστολικής Διακονίας, Αθήνα 1980.
- ERNST BENZ, «Heilige Narrheit», (Periodiko) Kyrios 3, 1938.
- GORAINOFF Ι., Les fols en Christ, Desclee de Brouwer, collection Theophanie, Paris 1983.
- ΖΗΣΗ ΘΕΟΔ. (πρωτοπρ.), Οι εικόνες στην Ορθόδοξη Εκκλησία, εκδ. Βρυέννιος, Θεσσαλονίκη 1995.
——–, Η σωτηρία του ανθρώπου και του κόσμου, εκδ. Βρυέννιος, Θεσσαλονίκη 1997.
- HAUSHERR I., Penthos, la doctrine de la compunction dans l’ Orient Cretien, (Orient. Christ. Anal. 123), Roma 1944.
- ΗΛΙΑΔΗ ΑΜ., Οι βίοι των αγίων της Βυζαντινής περιόδου ως ιστορικές πηγές, Τρίκαλα 2005.
- ΚΑΛΑΝΤΖΑΚΗ Ε. ΣΤ., «Εν αρχή εποίησεν ο Θεός», Ερμηνευτική ανάλυση των περί δημιουργίας διηγήσεων της Γενέσεως, εκδ. Πουρναρά, Θεσσαλονίκη 2001.
- ΚΟΪΟΥ Ν., Επ’ ελευθερία εκλήθητε, Αυτονομία και Ετερότητα στην Ηθική, εκδ. Αθ. Σταμούλη, Αθήνα 2004.
——–, «Ήθος και Δόγμα στα έργα του Γ. Σωφρονίου», στον συλ. Τόμο: Γέροντας Σωφρόνιος ο Θεολόγος του Ακτίστου φωτός, Μ.Μ. Βατοπαιδίου, 2008, σσ. 204-208.
- ΚΟΡΝΑΡΑΚΗ ΙΩ., Ταρσώ η διά Χριστόν σαλή, Ι. Κελλίον Αγίου Νικολάου Μπουραζέρη, β΄ έκδ. Άγιον Όρος 2004.
- LAMPE G.W.H., A Patristic Greek Lexicon, Oxford 1961.
- Lev Jillet hiéomoine, “Une forme d’Ascèse russe”, Irénikon 3, Monastere de Chovetogne, Belgique 1927, σ. 15. Επίσης, GORAINOFF Ι., Les fols en Christ, Paris 1983.
- Liddell & Scott, Μέγα Λεξικόν της Ελληνικής Γλώσσης, τόμ. 3ος, ἔκδ. Ανέστη Κωνσταντινίδου, Αθήναι 1904.
- MALONEY G., «Penthos and Apophatic Spirituality», John XXIII Lectures 1 (1966).
- ΜΑΡΤΙΝΗ ΠΑΝ., Ο σαλός Αγ. Ανδρέας και η σαλότητα στην Ορθόδοξη Εκκλησία, (Διδακτορική διατριβή), εκδ. Τήνος, Αθήνα 1988.
- ΜΑΤΣΟΥΚΑ Ν., Δογματική και Συμβολική Θεολογία, τομ. 3ος, Θεσσαλονίκη 1985.
- Mme Lot-Borodine, «Le mystere du don des larmes dans l’ Orient Cretien, dans la vie spirituelle»,Etudes et documents 48, 3 (1936).
- ΜΠΑΛΟΓΙΑΝΝΗ ΣΤ. «Το μαρτύριον της σαλότητος», πρακτικά ΙΔ΄ Συνεδρίου: Η Μήτηρ ημών Ορθόδοξος Εκκλησία, Ι. Μ. Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη 1994, σσ. 323-460.
——–, “Η διά Χριστόν σαλότης, μαρτυρία και μαρτύριον”, Γρηγόριος ο Παλαμάς 744, Θεσσαλονίκη 1992, σσ. 959-965.
- ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ (ΝΑΑΜΑΝ) ΑΝΤΡΑ (πρεσβυτέρου), Δόγμα και ήθος στους βίους των διά Χριστόν σαλών, Θεσσαλονίκη 2010.
- ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ Πατρ. Ιεροσολύμων, Πρὸς τὰς προσκομισθείσας θέσεις παρὰ τῶν ἐν Ιεροσολύμοις φρατόρων διὰ Πέτρου τοῦ αὐτῶν μαΐστορος περί τῆς ἀρχῆς τοῦ Πάπα ἀντίρρησις, Ιάσιο 1682.
- ΝΤΟΣΤΟΓΙΕΦΣΚΙ Φ., Αδελφοί Καραμάζωφ, Α΄, εκδ. “Βιβλιοθήκη για Όλους”, μτφρ. Δ. Π. Κωστελένου, Αθήνα 1990.
- Ο όσιος Ανδρέας ο διά Χριστόν σαλός, Ιερά Μονή Παρακλήτου, Ωρωπός Αττικής 2006.
- ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΑΝ., Αγιολογία 1, εκδ. Πουρναρά, Θεσσαλονίκη 1996.
- ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΣΤ., Διαπίστωση και διακήρυξη της Αγιότητος των ἀγίων, έκδ. Τέρτιος, Κατερίνη 1990.
- ΠΑΣΧΟΥ Β. Π., Έρως Ορθοδοξίας, εκδ. Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, Αθήναι41987.
——–, Άγιοι, οι φίλοι του Θεού, εκδ. Αρμός, Αθήνα 1997.
- ΠΕΤΡΙΔΗ ΙΚ., Εμπαίζοντες «Ημείς μωροί διά Χριστόν…», έκδ. Μορφή εκδοθήτω, Αθήνα 2008.
- ΡΑΛΛΗ Γ. και ΠΟΤΛΗ Μ., Σύνταγμα των θείων και ιερών κανόνων, τομ. 2, Αθήνα 1852.
- ROCHAU V., «Que savons–nous des fous -pour-le Christ», Rev. Irénikon, 53, 1980
- RYDEN L., The Holly fool, The Byzantine saint, London 1981.
- SAWARD J., Perfect Fools, Folly for Christ᾽s sake in Catholic and Orthodox Spirituality, Oxford University Ρress, 1980.
- ΣΚΑΡΛΑΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ, Λεξικόν τῆς Ελληνικῆς Γλώσσας, (Εν Αθήναις 1852).
- SPIDLIK Τ., Fous pour le Christ en Orient, Dict. Spirituel, tom. V (Paris 1963).
——–, I Grandi Mistici Russi, Roma 1977.
- ΣΤΑΜΟΥΛΗ ΧΡ., “Σαλοί καὶ ψευδοσαλοί στὴν Ορθόδοξη ἁγιολογία”, Γρηγόριος Παλαμάς, τευχ. 721. Θεσ/νίκη 1990.
——–, Η ειδωλολατρία της σύγχρονης πνευματικότητας, Άσκηση αυτοσυνειδησίας, εκδ. «Το Παλίμψηστον», Θεσσαλονίκη 2004.
- ΤΣΑΜΗ Δ., Η διαλεκτική φύσις της διδασκαλίας Γρηγορίου του Θεολόγου, Θεσσαλονίκη 1969.
——–, Αγιολογία της Ορθόδοξης Εκκλησίας, εκδ. Πουρναρά, Θεσ/νίκη 1999.
——–, Αγιολογία, εκδ. Πουρναρά, Θεσσαλονίκη 1985.
- ΤΣΕΤΣΗ Γ., Η ἔνταξις τῶν ἁγίων στὸ Ἐορτολόγιο, εκδ. Τέρτιος, Κατερίνη 1992.
——–, “Η ἔνταξις τῶν ἁγίων εἰς τὸ ἐορτολόγιον τῆς Ἐκκλησίας”, Ορθοδοξία 37, 1962.
- VOGT KARI, «La monial folle du monastère des Tabbenésiotes, Une interpretation du chapitre 34 de l᾽Historia Lausiaca de Pellade», Symbolae Osloenses 62, (1987).
- WARE ΚΑΛΛΙΣΤΟΥ, «The Fool in Christ as Prophet and Apostle», 6, 2, 1984.
- FEDOTOV G., The Russian Religious Mind, Cambridge-Massachusetts 1966,
- ΦΥΤΡΑΚΗ Α., Ταῖς τῶν δακρύων ροαῖς, ὁ κλαυθμός τῶν μοναχῶν, Αθήνα 1945.
- ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ (Παπαδοπούλου) Αθηνών, «Περὶ τῆς ἀνακηρύξεως τῶν ἁγίων ἐν τῇ Ὀρθοδόξῳ Ἐκκλησίᾳ», Εκκλησία 12, 1934.
