ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΟΜΙΛΙΑΣ ΤΟΥ ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΧΑΛΚΗΔΟΝΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗ ΑΘΗΝΑΓΟΡΑ Του Παναγιώτη Τελεβάντου

Τα αποσπάσματα της ομιλίας του Σεβασμιότατου, που εκφώνησε στο συνέδριο που έγινε στην Κρήτη προς τιμή του Πατριάρχη Αθηναγόρα, παρατίθενται με συνήθη πλάγια γράμματα και ο σχολιασμός μας με έντονα όρθια στοιχεία.

“Ο ὁμιλῶν ἐπιθυμεῖ νὰ περιορισθεῖ εἰς ὁρισμένα χαρακτηριστικά, τὰ ὁποῖα διέκρινον Ἀθηναγόραν τὸν πάνυ.” 

Πάνο (δηλαδή Παναγιώτη), έλεγαν τον Αθηναγόρα; Οχι Αριστοκλή; Εκτός και αν εννοείτε πάνυ (= μέγα); Σεβασμιότατε! Νόμιζα ότι είστε άνθρωπος που ξέρει γράμματα. Από πότε οι κακόδοξοι ονομάζονται μεγάλοι;

“Τί καὶ ἂν διάφοροι προσεπάθησαν νὰ διαμφισβητήσουν ἐνεργείας του τινὰς καὶ νὰ ἀμαυρώσουν τὴν μνήμην του.”

Κανείς δεν χρειάζεται να καταβάλει την παραμικρή προσπάθεια για να αμαυρώσει τη μνήμη του μακαριστού Πατριάρχη, Σεβασμιότατε. Αυτός γαρ και η πολιτεία αυτού “καθ’ εαυτού της καταδίκης την ψήφον εκπεφώνηκαν”. Μόνον όσοι εθελοτυφλούν ή αγνοούν την εκκλησιαστική ιστορία μπορούν να ισχυριστούν το αντίθετο.

“Πολλοὶ δὲν τὸν κατενόησαν. Τὸν παρερμήνευσαν.” 

Δηλαδή; 

Πώς και σε τι τον παρερμηνεύσαμε, Σεβασμιότατε; 

Σηκώνει παρερμηνεία η άρση των αναθεμάτων και η δημόσια διαβεβαίωση του ιδίου ότι έδινε τη Θεία Κοινωνία, όχι μόνον στους Παπικούς, αλλά και στους Προτεστάντες και εκαυχάτο μάλιστα δημόσια γι’ αυτό και προέτρεπε όλους να κάνουν το ίδιο;!!!

“Ἂς μὴ λησμονῶμεν, ὅτι παντοῦ καὶ πάντοτε ἰσχύει τὸ errare humanum est καὶ ὅτι τὰ πάντα ἐπηρεάζονται ἐκ τῆς ἐποχῆς των καὶ τοῦ περιβάλλοντός των." 

Ουδεμία περί αυτού αμφιβολία, Σεβασμιότατε. Γι’ αυτό ακριβώς δείχνουμε την απαιτούμενη επιείκεια απέναντί σας για την ανιστόρητη και αθεολόγητη περιγραφή του μακαριστού Αθηναγόρα που ιστορείτε. Σας αναγνωρίζουμε το ελαφρυντικό ότι - ως Φαναριώτης - έχετε ένα συναισθηματικό δεσμό με τον μακαριστό Πατριάρχη που δεν σας επιτρέπει να αξιολογήσετε με αντικειμενικότητα τον αείμνηστο Αθηναγόρα. 

“Ἂς προβάλωμεν τὰ πρωτόγνωρα τολμήματά του καὶ ὄχι μόνον τὰ κάποια λάθη του, καὶ ἂς ἀπαλλαγῶμεν ἀπὸ τὴν ζηλοτυπίαν καὶ "γκρίνιαν" ἡ ὁποία ἀνέκαθεν δηλητηριάζει τὴν πολύπλαγκτον φυλήν μας, ἀπότοκον τῆς "εὐτυχίας τῆς δυστυχίας" (Ν. Δήμου). Ἀθηναγόρας Α΄ ὑπῆρξε ὁ μέγας ὁραματιστὴς τῆς Χριστιανικῆς ἑνότητος, ὁ διαπρύσιος κήρυξ τοῦ διαλόγου καὶ τῆς καταλλαγῆς, τῆς εἰρήνης, ἀγάπης, δικαιοσύνης καὶ ἀνοχῆς, ἀλλὰ καὶ ὁ προάγγελος τοῦ τουρισμοῦ.” 

Τέλος πάντων για όσα οικουμενιστικά, αγαπολογικά παραθέτετε! 

Τι τη θέλατε όμως, δεσπότη μου, την αναφορά στον τουρισμό; Ακούσατε ποτέ κανένα Αγιο της Εκκλησίας να ασχολείται με τον τουρισμό; Θα θαυμάζουμε τώρα τους Πατριάρχες επειδή είναι προαγωγοί του τουρισμού; 

“Τί κι’ ἂν ὁ σπόρος ποὺ ἔσπειρε, λόγῳ ποικίλων αἰτίων, δὲν ἀπέδωσε πάντοτε τοὺς ἀναμενόμενους καρπούς. Τὸ ὄνομά του ἀνακαλεῖ στὴ μνήμη μας τοὺς προφήτας Ἀβραὰμ, Μωϋσῆ καὶ τὸν Μελχισεδέκ.” 

Δυστυχώς εμάς, Σεβασμιότατε, μόνον ως προς την εξωτερική μορφή ο μακαριστός Αθηναγόρας ανακαλεί στη μνήμη μας Βιβλικές μορφές. 

Ως προς την θεολογία που εξεπροσώπησε μας θυμίζει τον Αρειο, τον Μακεδόνιο, τον Νεστόριο, τον Ευτυχή, τους Εικονομάχους, τον Βαρλαάμ και τον Ακίνδυνο. 

“Εἶχε τοὺς μαιάνδρους τῆς ποτάμιας γενειάδος, ποὺ ἀναδίδει βαλσαμικὸν ἄρωμα”. 

Ευωδίαζε κι αυτός;!!! 

Μήπως κιόλας χαμογελά από την αιωνιότητα; 

Για το θέμα της ευωδίας πρέπει να συμβουλευθώ την Θεομπαίκτρα της Αστορίας, αλλά για το χαμόγελο της αιωνιότητας το θέμα αφορά αποκλειστικά το Πατριαρχείο και προσωπικά τον Παναγιότατο κ. Βαρθολομαίο. 

“τὴν χάλκινην θεϊκὴν αὐτὸ τοῦτο κορμοστασιάν, στὴν ὁποίαν χαρίζουν ἱερατικὸν μεγαλεῖον οἱ λειτουργικὲς κινήσεις, ἕνα βλέμμα μεγαλοόμματο καὶ καθηλωτικὸν ποὺ περιέβαλε τοὺς πάντας μὲ ἀπεριόριστον σεβασμόν, φρύδια "δίλοβα" τόξα βυζαντινῆς πύλης, ἀνοικτῆς στὸ ὁραματικὸ φῶς, δάκτυλα μακρὰ ἀριστοτεχνικὰ ποὺ "χόρευαν" κατὰ περίπτωσιν ἔντεχνα, δυὸ μπράτσα τὰ ὁποῖα ἁπλώνονταν καὶ ἀγκάλιαζαν ἐγκάρδια ἀφοπλίζοντας τοὺς ἀνθρώπους.”

Γιατί αποκομίζω την εντύπωση ότι περιγράφετε ένα ζωγραφικό πίνακα παρά τη μορφή ενός Πατριάρχη, Σεβασμιότατε; Για ξαναδιαβάστε αυτά που γράψατε και θα διαπιστώσετε ότι μοιάζουν καταπληκτικά με την τεχνοκριτική που δημοσιεύετε για ζωγραφικούς πίνακες.

“Καὶ ὅμως κυκλοφοροῦσε μ’ ἕνα ράσο σεμνὸ καὶ ἀκολουθοῦσε τὸ βίωμα Ἁγιορείτου Μοναχοῦ, ζώντας στὴν Κοσμούπολιν τῆς Νέας Ὑόρκης καὶ τῆς Βασιλεύουσας μέσα στὸ κελλί του. Ἦταν φτιαγμένος γιὰ πνευματικὸς ἀρχηγός, ὁ Ἡγέτης ποὺ γοήτευε καὶ συνάρπαζε. Εἶχε σπινθηροβόλον καὶ εὔστροφον πνευματικὴν εὐπάθειαν νὰ εἶναι ταυτόχρονα αἰώνιος καὶ ἐπίκαιρος, ὀρθόδοξος, παγχριστιανικὸς καὶ διαθρησκειακός.”

Με συγχωρείτε, Σεβασμιότατε, αλλά ο τετραγωνισμός του κύκλου είναι αδύνατος!  Ή Ορθόδοξος ήταν ο μακαριστός Πατριάρχης ή Διαθρησκειακός και Πανχριστιανικός. Δεν γίνεται να ισχύουν όλα ταυτόχρονα. Μην τρελλαθούμε δηλαδή! 

“Ἦταν ἀπελευθερωμένος ἀπὸ δογματισμούς.”

Θα τολμούσε κανείς να ισχυριστεί το αντίθετο; Ούτε δόγματα σεβόταν, ούτε δογματισμούς ο αείμνηστος Πατριάρχης. Ισωμα τα είχε κάνει όλα στον πανθρησκειακό ωκεανό της αγαπολογίας του.

“ Ἀγαποῦσε ὅλους καὶ τιμοῦσε.” 

Ισως. Εκτός από από τους Αγίους Πατέρες που ποδοπάτησε αδίστακτα τη διδασκαλία και τους κανόνες τους.

"Ἔτσι ἔζησε ἧττες ἀτιμωτικές."

Ολοι οι κακόδοξοι αυτή την τύχη έχουν σε αντίθεση με τους Αγίους που, ακόμη και αν οδηγηθούν στο μαρτύριο, τους περιμένει το αμαράντινο στεφάνι της δόξας του Κυρίου. 

“Διότι ὡς γνωστόν, οἱ ἀσημότητες περνοῦν ἀνενόχλητες. Οἱ μετριότητες ἀπολαμβάνουν τὶς ζητωκραυγές. Οἱ πραγματικὰ μεγάλοι πίνουν τὸ κώνειον.” 

Νομίζω, Σεβασμιότατε, ότι παραποιείτε συνειδητά την Ιστορία με προκρούστειο ζήλο. 

Ο μακαριστός Πατριάρχης απόλαυσε τα χειροκροτήματα και τις ανθρώπινες τιμές και δόξες όσες λίγοι άνθρωποι και δεν ήπιε κανένα κώνειο. Πλήρης ημερών κοιμήθηκε χαίρων άκρας υγείας.

“Γι’ αὐτὸ ἀντάλλαξε θυσιαστικῶς τὴν ἄνεσιν καὶ τὴν ἐλευθερία τῆς Νέας Ὑόρκης μὲ τὴν στενὴν ἀτραπὸν τοῦ μαρτυρικοῦ Φαναρίου”.

Ελπίζω να συνειδητοποιείτε, Σεβασμιότατε, ότι ξεπεράσατε κάθε επιτρεπτό όριο. 

Τι θυσία είναι αυτή πια; Να αποδεχθεί να ταξιδεύσει με το προσωπικό αεροπλάνο του Τρούμαν για να ενθρονιστεί Οικουμενικός Πατριάρχης και μάλιστα σε μια περίοδο που η Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως είχε πολυπληθές και ζωντανό ποίμνιο; 

Οπως πολύ καλά γνωρίζετε ο αοίδιμος Πατριάρχης έλεγε ότι κάθε καλόγηρος τη θέση του ηγουμένου του Φαναρίου έχει ως φιλοδοξία του. Και εσείς μιλάτε για θυσία; 

Οχι τίποτε άλλο, αλλά να μην καταντά το θέμα κοροιδία!

“φέρων εἰς αὐτὸ μίαν νέαν πνοὴν καὶ μίαν νέαν ἐποχήν" 

Αφού το ομολογείτε ότι είναι Νεοεποχίτης, Σεβασμιότατε, τι άλλο να προσθέσουμε εμείς; 

Ιδού λοιπόν ότι εις τινα συμφωνούμεν.

Σεβασμιότατε! Για όνομα του Θεού. Δεν κάνει να προβάλλουμε ανθρώπους όπως τον Αθηναγόρα, τον Αμερικής Ιάκωβο, τον Χαλκηδόνος Μελίτωνα (Χατζή), τους Αρχιεπισκόπους Ιάκωβο (Βαβανάτσο), Σεραφείμ, Χριστόδουλο, τον Μοναχό Ιωσήφ τον Βατοπαιδινό κτλ..

Δεν ισχυρίζομαι ότι πρέπει να τους διαπομπεύουμε ιδιαίτερα για θέματα που αφορούν την προσωπική τους ζωή. Οχι όμως και να τους προβάλλουμε ως πρότυπα.

Είναι αμαρτία! Πώς να το κάνουμε;

πηγή

ΙΗΣΟΥΣ Ο ΣΚΥΛΟΣ Ή Ο ΙΗΣΟΥΣ ΩΣ ΚΥΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΣΟΦΟΣ ὑπὸ Γέροντος Χαλκηδόνος Ἀθανασίου

πηγή

Ο κυνικός φιλόσοφος Διογένης αναζητώντας τον άνθρωπο...

ὑπὸ Γέροντος Χαλκηδόνος Ἀθανασίου 

"Ὀφείλεις νὰ ἀλλάξεις τὴ ζωή σου". (P. Sloterdijk) 

Ὁ γλυκὺς Ναζωραῖος ἦτο ἕνας κυνικὸς σοφοδιδάσκαλος. Γι΄ αὐτὸ ἀνήκει σ΄ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους (H. Meersmann). 

Ὁ καθηγητὴς B. Lang στὸ βιβλίο του "Ἰησοῦς ὁ σκύλος"1 ἀνεκάλυψε τὸν Ἰησοῦν ὡς κυνικὸ φιλόσοφο, ὡς "σκύλο". Πρβλ. τὸ ἀκιδογράφημα (grafitti) τοῦ ὀνοκέφαλου Ἐσταυρωμένου στὸν θάλαμο τοῦ οἰκοδομήματος τῶν ἀνακτόρων τοῦ Παλατινοῦ λόφου τῆς Ρώμης (200 μ.Χ.) μὲ τὸν τίτλον "Ἀλεξαμενὸς σέβετε Θεόν", καὶ τὶς πολλὲς παραστάσεις τοῦ Ἁγ. Χριστοφόρου τοῦ Κυνοκέφαλου. Ἡ λέξις Hund (σκύλος) προέρχεται ἐκ τοῦ ἑλληνικοῦ κύων. Ὡς σκύλοι χαρακτηριζόταν οἱ ἐκπρόσωποι φιλοσοφικῆς Σχολῆς, οἱ ὁποῖοι τριγυρνοῦσαν ὡς πένητες "μηδὲν ἔχοντες καὶ τὰ πάντα κατέχοντες" (Β΄ Κορ. 6, 10), ἀνὰ τὴν χώραν ἐπιθυμοῦντες τὸν διάλογο μετὰ τῶν ἀνθρώπων2. 

Ὁ Κύριος στηριζόταν στὴν παράδοση τοῦ Προφήτου Ἠλιοὺ καὶ τὴν φιλοσοφία τῶν ἑλληνιστικῶν Κυνικῶν, οἱ ὁποῖοι εἶχαν καὶ κοινὰ στοιχεῖα (ἀκτημοσύνη, ἀκόλουθοι). Ἡ κυνικὴ φιλοσοφία βρίσκεται συνειδητὰ σὲ ὑπερένταση, διότι προσπαθεῖ νὰ προκαλέσει τὴν κοινωνία. Πρωτίστως μὲ τὴν διακήρυξη τῆς αὐτάρκειας καὶ ἄρνησης πάσης ἀνάγκης, τὴν κριτικὴ τῆς κατανάλωσης, τοῦ πλούτου καὶ τὸ οἰκολογικὸ πνεῦμα! 

Ὁ Διογένης χρησιμοποίησε τὴν ὡραίαν ἐπὶ τοῦ προκειμένου εἰκόνα: Ὁ διευθυντὴς μιᾶς χορωδίας τραγουδεῖ πάντοτε ἕνα τόνο ψηλότερα γιὰ νὰ παροτρύνει τὴ χορωδία νὰ φθάσει στὸ ὕψος αὐτό, ἂν καὶ οὐδέποτε θὰ τὸ κατορθώσει. 

Οἱ Κυνικοὶ ἦταν δριμύτατοι κριτικοὶ –ἂς μὴν ξεχνᾶμε καὶ τὸ ὅτι ὁ κυνικὸς φθάνει μέχρι ὠμότητος, ἀναιδείας καὶ ἀδιαντροπιᾶς– ὅπως πρὸ αὐτῶν οἱ Προφῆται τοῦ Ἰσραήλ. 

Ἦταν γνωστοὶ γιὰ τὴν ἄφοβη ἐμφάνισή των πρὸ τῶν ἰσχυρῶν τῆς ἐποχῆς, –ὅπως οἱ Χριστιανοὶ μάρτυρες– ἐνῶ σήμερα συνήθως ἐπικρατεῖ ὁ χαμαιλεοντισμὸς καὶ τὸ λιβανιστήρι, νἆναι τοὐλάχιστον καλὸ τὸ θυμίαμα γιὰ νὰ μὴν μολύνεται ὁ τόπος!– Ὅπως δὲ λέγει ὁ Σενέκας, ἐθεωροῦντο ὡς σκληροτράχηλοι καὶ ἀντιθετικοὶ –ὅπως ὄχι σπάνια καὶ οἱ μοναχοὶ– ὡς περιφρονηταὶ τῆς κοινωνικῆς συμβατικότητος τῶν βασιλέων καὶ τῶν ὑπαλλήλων. Γι΄αὐτὸ καὶ ἐξορίζοντο ἢ ἐθανατοῦντο. Ἕνεκα τούτου δὲν μποροῦσε νἆναι διαφορετικὴ καὶ ἡ τύχη τοῦ Προδρόμου μεταξὺ δὲ καὶ ἄλλων αἰτιῶν καὶ τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ. 

Ἡ φιλοσοφία των ἦτο τότε ἀμφισβητούμενη. Γι΄ αὐτὸ ἐνεφανίσθησαν ἐνωρὶς δύο ρεύματα σ’ αὐτούς. Τὸ ριζοσπαστικό, στὸ ὁποῖο ἀρνοῦνται κάθε ἰδιοκτησία καὶ ἠδονὴ –ὅπως οἱ ἀσκηταὶ– καὶ στὸ μετριοπαθές, στὸ ὁποῖο δέχονται μὲν αὐτά, ὄχι ὅμως δουλικῶς, διότι ἡ βάσις δέον νὰ εἶναι ἡ ἐλευθερία (Ἀρίστιππος). 

Ὥς ἐκ τούτου ἡ βιωτή των μπορεῖ νὰ χαρακτηρισθεῖ ὡς παρασιτική, ἐχθρικὴ πρὸς τὴν οἰκονομία καὶ περιθωριακή. Βέβαια ὁ περιθωριακὸς βιοῦται ὡς κάτι ἰδιαίτερο, καὶ μία ταυτότης, ἡ ὁποία ἔχει τὴν ἰδία της ἀξιοπρέπεια. Οἱ Κυνικοὶ ἦταν οἱ πρῶτοι οἰκολόγοι. Θεωροῦσαν τὸν ἄνθρωπο ὡς ἀποφυσικοποιηθὲν ζῶον, τ.ἔ. ὄχι ὡς ὑπερκείμενο αὐτῶν, καὶ ἀπαιτοῦσαν ἐπάνοδο στὸ ἐπίπεδο τῶν ζώων (zürück zur Natur) –πρᾶγμα τὸ ὁποῖον ἀπαντοῦμε, ἔστω καὶ ἐκ ποικίλων αἰτίων, συχνότατα σήμερον!– Ζητοῦσαν τὴν ἐνσωμάτωση στὸ οἰκολογικὸ σύστημα καὶ ὄχι τὴν καταστροφή του, στοιχεῖα τὰ ὁποῖα, λόγῳ τῆς συνδέσεώς του πρὸς αὐτούς, προέβαλε καὶ ὁ Χριστιανισμός. Ὑπεστήριζαν τὸν χρονικὰ περιοδικὸ ἐρημητισμό, τοῦθ’ ὅπερ ἐφήρμοσαν βεβαίως διὰ βίου οἱ χριστιανικὲς μοναστικὲς ἀδελφότητες. 

Ἀπὸ ἐτῶν, στὴν συνάφεια αὐτὴ Κυνικῶν καὶ Χριστιανῶν συζητεῖται ἡ "Φιλοσοφία τῆς τέχνης τῆς ζωῆς". Ἔτσι ὑφίσταται ἡ εὐκαιρία νὰ προσκομίσει κανεὶς τὸν Ἰησοῦν καὶ τὴν κυνική του κληρονομιὰ μέσα στὴ συζήτηση αὐτή. Προϋπόθεση βέβαια πρὸς τοῦτο εἶναι, ὅτι δὲν πρέπει νὰ ὁμιλοῦμε πλέον περὶ αὐτοῦ στὴν γνωστὴ ἐκκλησιαστικο-δογματικὴ σύσφιξη, καὶ ὅτι δὲον νὰ τὸν ἐλευθερώσουμε ἀπὸ ὁμολογιακὲς διατυπώσεις, οὕτως ὥστε νὰ τὸν ἐπανακαλύψουμε γιὰ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους. 

Τὸ ὅτι δὲ ἡ σχέση αὐτὴ τοῦ Ἰησοῦ μὲ τοὺς Κυνικούς, ἕως τώρα δὲν προεβλήθη εὐκρινῶς, ὀφείλεται στὸ ὅτι οἱ εἰδικοὶ τῆς Κ.Δ. ἐνδιαφέρθηκαν γιὰ τὶς ἰουδαϊκὲς καταβολὲς τοῦ πρώϊμου χριστιανισμοῦ, μὴ λαμβάνοντας ὑπ΄ ὄψιν τὸ ἑλληνιστικὸ φιλοσοφικὸ ὑπόβαθρο τῆς ἐποχῆς, καὶ ὅτι οἱ ἐκπρόσωποι τῆς ἀρχαίας φιλοσοφίας ἀσχολήθηκαν μὲ τὶς μεγάλες Σχολὲς (Πλάτωνα, Ἀριστοτέλη, Στωϊκοὺς) καὶ ὄχι μὲ τὶς μικρὲς τοιαῦτες, ὅπου κυριαρχοῦσε ἡ φιλοσοφικὴ ζωὴ καὶ ἡ πράξη, διότι ἄλλο ἡ διδασκαλία καὶ ἄλλο ὁ τρόπος ζωῆς, ὁ καὶ σπουδαιότερος. 

Μήπως καὶ σήμερα δὲν πρέπει κἄπως νὰ τοὺς μιμηθοῦμε; _____________________________________ 

1- B. Lang, Jesus der Hund. Leben und Lehre eines jüdischen Kynikers, Ὄμπερουρσελ.
 2- H. Meersmann, Jesus der Hund, Publik-Forum 6 (2012) 52-55.

ΠΕΡΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ὑπὸ Γέροντος Χαλκηδόνος Ἀθανασίου

"Οὐδεὶς θὰ ὁμίλει τόσον πολὺ εἰς τὰς 

συναναστροφάς του, ἐὰν ἐγνώριζε, 

πόσον συχνὰ παρανοεῖ τοὺς ἄλλους". (J. W. Goethe) 

Ἀκόμη καὶ σήμερον, τὴν ἐποχὴν τοῦ κυκεῶνος τῆς ἐπικοινωνίας1 καὶ "διακοινωνίας" ὑπάρχουν μορφαὶ αὐτῆς, διὰ τὰς ὁποίας ἰδέαν δὲν ἔχομεν. Διαρκῶς ἀνακαλύπτομεν νέας μορφάς της καὶ δὴ τοιαύτας, τὰς ὁποίας μέχρι τοῦδε ἐθεώρει τις ἀδυνάτους. Εἰς τοὺς ἀνθρώπους, κυρίως ὅμως εἰς τὰ ζῶα καὶ τὰ φυτά, ἴσως δὲ καὶ εἰς ἀντικείμενα! Τὰ φυτὰ ἐκπέμπουν χημικὰ μηνύματα, μία ζέβρα πληροφορεῖ τὸ περιβάλλον διὰ τοῦ δέρματός της, αἱ φάλαιναι τραγουδοῦν. Ἀκόμη καὶ τὰ αὐτοκίνητα καὶ τὰ σωληνάρια τῆς ὀδοντόκρεμας ἐπιζητοῦν δῆθεν κατὰ τὸ δυνατὸν ἐπαφὴν πρὸς ἡμᾶς! Ὅμως ὁ ἄνθρωπος παραμένει κωφός. 

Πλήρης μυστηρίων εἶναι ὁ κόσμος τῆς ἐπικοινωνίας – ὅσον δὲ περισσότερον γνωρίζομεν τὴν τεραστίαν πολυμορφίαν τῶν ἐπικοινωνιακῶν δυνατοτήτων, τόσον περισσότερα καὶ πιεστικὰ ἀποβαίνουν καὶ τὰ ἐρωτήματα. Καὶ ἐδῶ πρόκειται δι’ ὀσμάς, χημικὰ καὶ βιολογικὰ ὑλικά, καὶ ὅλα τὰ συστήματα, τὰ ὁποῖα χρησιμοποιοῦνται διὰ μεταφορὰν πληροφοριῶν. 

Ὁ ἄνθρωπος παρημέλησε ὀλίγον τὴν ἑρμηνείαν τῶν φαινομένων τούτων, διότι π.χ. εἰς τὰς περὶ ζώων μελέτας ἔθεσε τὸ βάρος νὰ διδάξει εἰς τὸν παπαγάλον τὴν γλῶσσαν, ἢ εἰς τὸν πίθηκον τὰ σημεῖα τῶν κωφαλάλων, διὰ νὰ εἶναι μετὰ ὑπερήφανος ἐπὶ τοῦ ὅτι τὰ ζῶα εἶναι μὲν ἐκπληκτικῶς εὐφυῆ, ὅμως οὐδὲν ἐν συγκρίσει πρὸς ἡμᾶς. Ἀντιθέτως τὴν νέαν κατεύθυνσιν τῆς μελέτης τῆς ἐπικοινωνίας ἐν τῇ φύσει - ἀποκαλοῦν "τὴν ἄμεσον συνομιλίαν μετ’ αὐτῆς" (P. Baumann – D. Kaiser). 

Εἰς ἓν ἀμερικανικὸν Πανεπιστήμιον ἐλήφθη αἷμα ἐξ ἑνὸς χοίρου, τὸ ὁποῖον ἐτοποθετήθη εἰς δύο ὑάλινα δοχεῖα ἀντιδράσεως, εἰς ἀπόστασιν τριάκοντα ἑκατοστῶν. Εἰς τὸ ἓν ἐξ αὐτῶν προσετέθη ὑλικὸν, ἐνεργοποιοῦν τὸ αἷμα ὥστε νὰ δημιουργήσει ἓν ὁρισμένον εἶδος ἀντισωμάτων. Ἐκπληκτικῶς ὅμως αὐτὰ ἐνεφανίσθησαν καὶ εἰς τὸ ἕτερον ἄνευ οὐδεμίας προσθήκης. Πῶς ἡ πληροφορία ἔφθασε εἰς τὸ ἄλλο; Ἐκ συναδελφικῆς εὐγενείας ἢ διὰ τῆς ἐνεργείας τοῦ φωτός; 

Ὁ C. Blackster εἰργάζετο ὡς ὑπεύθυνος δι’ ἀνακρίσεις μὲ τὴν μηχανὴν τοῦ ψεύδους (Detector) εἰς τὴν Ν. Ὑόρκην. Τὸ χόμπυ του ἦσαν τὰ φυτά, μερικὰ τῶν ὁποίων ἀνέπτυξε εἰς τὸ γραφεῖον του, ἐξελιχθεὶς εἰς ἀνανεωτὴν εἰς τὴν ἱστορίαν τῆς ἐρεύνης τῶν φυτῶν. Ἡμέραν τινὰ συνέδεσε ἓν καλούμενον δρακόδενδρον μὲ τὴν μηχανὴν, διότι συχνάκις εἶχεν τὸ αἴσθημα, ὅτι τοῦτο σχεδὸν κάθε ἡμέραν εἶχε διαφορετικὴν ἀκτινοβολίαν. Τὸ ὄργανον ἐπαρουσίασε σχεδὸν τὰς ἰδίας ἠλεκτρικὰς ἀντιδράσεις, ὅπως καὶ εἰς ἕναν ὕποπτον. Ἦτο φανταστικὸν ὅταν ἐσκέφθη ὀλίγον, τί θὰ συνέβαινε ἐὰν τοῦ ἀπέκοπτε μερικὰ φύλλα. Διενοεῖτο μόνον, ὅμως τὸ ὄργανον ἔπαιζεν "τρελλά". Τοῦτο ἐσήμαινε ὅτι τὸ δένδρον ἀνέγνωσε τὰς σκέψεις του. Πῶς ὅμως τὰ δένδρα ἠμποροῦν νὰ παράγουν ἠλεκτρικὰ καὶ ἠλεκτρονικὰ φαινόμενα ἐφ’ ὅσον στεροῦνται νευρικῶν κυττάρων καὶ συστήματός τινος καθοδηγήσεως ὅπως οἱ ἄνθρωποι; Εἶναι δὲ γνωστὸν ὅτι χημικαί, μοριακαί, κυματικαὶ διαδικασίαι καὶ ἠλεκτρικὰ σύμβολα μεταφέρουν κατὰ τρόπον ἐκπληκτικὸν πληροφορίας. Πάντα ταῦτα συνιστοῦν τὴν "γλῶσσαν" των. Οὕτως π.χ. Ἀμερικανοὶ ἐπιστήμονες ἐν Βοστώνῃ διεπίστωσαν, ὅτι φυτὰ ἀραβοσίτου προσβληθέντα ἀπὸ σκώληκας, ἐκπέμπουν "φωνὰς βοηθείας", μέ ὁρισμένα χημικά, τὰ ὁποῖα προσελκύουν πάραυτα ἓν εἶδος παρασιτικοῦ ἐντόμου, βιολογικοῦ ἐχθροῦ τῶν σκωλήκων. Ἐπίσης, μελέται Γάλλων βιολόγων ὑποστηρίζουν, ὅτι φυτὰ τὰ ὁποῖα καταπατοῦνται ὑπὸ ἀπροσέκτων, ἀναγνωρίζουν αὐτοὺς μετὰ μερικὰ ἔτη, μόλις τὰ πλησιάσουν καὶ κάνουν ὡσὰν "τρελλά", ἄρα ἐνθυμοῦνται! 

Ἠμποροῦν ἄραγε τὰ φυτὰ νὰ ἐπικοινωνοῦν ὄχι μόνον μεταξύ των, ἀλλὰ καὶ μὲ τὰ ζῶα καὶ τοὺς ἀνθρώπους2; Πιθανῶς. Οἱ βιολόγοι E. Farner καὶ C. Ryan ἐκ τοῦ κρατικοῦ Πανεπιστημίου τῆς Οὐάσινγκτων, ἠρεύνησαν τὴν ἐπίδρασιν ἑνὸς εἴδους ἐλαίου τοῦ ἰάσμου εἰς διάφορα φυτά. Ἀρχικῶς ἐρράντισαν μόνον φύλλα τῆς ντομάτας καὶ εἶδον, ὅτι αὐτὰ ἀμέσως ἐσταμάτησαν τὴν παραγωγὴν λευκώματος, διότι τοῦτο ἐνισχύει τὸν μηχανισμὸν ἀντιδράσεως κατὰ τῶν καταστροφέων. Τὸ ἐκπληκτικὸν ὅμως εἶναι, ὅτι ὅλα τὰ γειτονικὰ φυτά, ὅπως ὁ καπνὸς καὶ τὸ τριφύλλι (μηδικὴ) ἐρρύθμισαν τὴν παραγωγὴν τοῦ λευκώματος. 

Ἀλλὰ καὶ εἰς τὴν θάλασσαν ἐπὶ μακρὸν οἱ ἐπιστήμονες ἐνόμιζον, ὅτι ἐκυριάρχει ἡ ἠρεμία. Τελευταίως ὅμως μὲ τὴν βοήθειαν ἀκριβῶν μετρητῶν, ὅπως τοῦ ὑδροφώνου, ἐνεφανίσθη μία νὲα εἰκών. 

Αὕτη εἶναι πλήρης ἀπὸ τόνους καὶ σημεῖα καὶ ἐπὶ μακρὸν δὲν εἶναι γνωστὸν ποῖος συμβάλλει εἰς τοὺς ψιθύρους αὐτούς. Ἐντυπωσιακὸν εἶναι ὅμως καὶ τὸ ὅτι τὰ περισσότερα ψάρια δὲν ἔχουν οὔτε λάρυγγα, οὔτε φωνητικὰς χορδάς. Οὕτω ὁ Prochilodus insignis, μεταδίδει εἰς ὅλους του τοὺς μῦς μίαν τοιαύτην δόνησιν, ὥστε νὰ βρυχᾶται ὡσὰν τὸ βιολοντσέλλο. Καὶ ὅταν ὁ Arapaima gigas κολυμβᾶ ἐντὸς ὁμίλου πολυαρίθμων ψαριῶν ποὺ πιέζουν τὸν ἀέρα ἐκ τῶν βραγχίων των, δίδεται ἡ ἐντύπωσις ὅτι ἀνοίγει ὁλόκληρος μία μπαταρία φιαλῶν σαμπάνιας. Ἄγνωστον διατί. 

Κατὰ τὴν ἀποκρυπτογράφησιν τῶν ἐπικοινωνιακῶν συστημάτων τῶν ψαριῶν, ὁ βιολόγος M. Nichols ἐκ τοῦ Πανεπιστημίου τῆς Οὐάσινγκτων λέγει, "ὅτι εὑρισκόμεθα εἰς τὴν ἀρχήν". Τὰ ἄσματα τῶν φαλαινῶν τυγχάνουν "μύθος" (Legende). Γνωρίζει τις, ὅτι μιὰ φάλαινα ποὺ τραγουδεῖ, συνήθως εἶναι μόνη. Ἀλλὰ διὰ τὸ ἆσμα μεταξὺ 6 καὶ 35 λεπτῶν δὲν εἶναι τίποτε γνωστόν. Ὀλίγον περισσότερον, ἔχει γίνει ἔρευνα ἐπὶ τῶν διαβόητων σφυρικτικῶν συναυλιῶν τῶν δελφινῶν. Ἐκπέμπονται κατευθυντικαὶ φωναὶ μὲ τὴν ὑψηλὴν συχνότητα τῶν 14 Kilohertz, καὶ τὰ ἠχητικὰ αὐτὰ κύματα ἔχουν σκοπὸν μιᾶς ἀντηχήσεως. Οὔτως ἀφ’ ἑνὸς τὰ ψάρια ἀλληλοπληροφοροῦνται διὰ τὸ ποῦ ὑπάρχει πλουσία τροφή. Ἀφ’ ἑτέρου τὰ δελφίνια ἠμποροῦν νὰ μεταβάλλουν τοὺς τόνους αἰφνιδίως εἰς σκληρὰς ἠχητικὰς κρούσεις, αἱ ὁποῖαι ξεκωφαίνουν ἀμέσως τὰ μικρὰ ψάρια καὶ ἐνίοτε φονεύουν. Βεβαίως, ἐδῶ τίθεται τὸ ἐρώτημα οὐχὶ ἐὰν τὰ δελφίνια εἶναι ἀρκετὰ εὐφυῆ, ἀλλ’ ἐὰν καὶ κατὰ πόσον ἡμεῖς εἴμεθα τόσον εὐφυεῖς διὰ νὰ τὰ κατανοήσωμεν. 

Πόσον δὲ δύσκολον εἶναι διὰ τὸν ἄνθρωπον νὰ ἀντιληφθεῖ τὰς διαφορετικὰς ἐπικοινωνίας, δεικνύουν π.χ. αἱ μάταιαι δοκιμαὶ ἑρμηνείας τοῦ γραμμωτοῦ δέρματος τῆς ζέβρας. Μία ἐξ αὐτῶν ἰσχυρίζεται, ὅτι αἱ γραμμαὶ αὐταὶ περιπλέκουν ὀπτικῶς τὰ ἀρπακτικὰ ζῶα ὡς τοῦ λέοντος, ἄλλη ὅτι χρησιμεύουν ὡς ἀπόκρυψις, ἄλλη ὅτι δι’ αὐτῆς ἐμποδίζεται ἓν εἶδος ἐντόμων, καὶ ἄλλαι ἀναζητοῦν συγκρίσεις μετὰ τῆς Op-Art ἢ τὰς φανέλλας τῶν ποδοσφαιριστῶν, διότι μία ἐνιαία τοιαύτη ἐνισχύει τὸ κοινωνικὸν αἴσθημα! 

Εἰς ἕτερα ὅμως πεδία ἐπιτυγχάνονται βεβαιότερα ἀποτελέσματα. Οἱ βάτραχοι δὲν ἔχουν ἱστορικὴν συνείδησιν, διότι ὁ θῆλυς δὲν ἀντιδρᾶ εἰς τοὺς κρότους τῶν ἀποδυναμωμένων ἀρρένων, ἐνῶ ὁ ἀπὸ τοῦ CD τοιοῦτος, δημιουργεῖ εἰς αὐτοὺς ἄμεσον ἀνησυχίαν. Ὅταν ὁ χιμπατζῆς χαμογελᾶ, τοῦτο σημαίνει ὅτι φοβεῖται. Χελιδόνια τῆς θαλάσσης χρειάζονται δῶρα τοῦ γάμου π.χ. ἕνα ψάρι, διὰ νὰ καθορίσουν τὸ φύλον ἑτέρου τοιούτου. Καὶ αὐτὸ ἐὰν τὸ ἀποδεχθεῖ, τότε εἶναι θῆλυ. 

Τέλος ἐκ τῶν ἀψύχων ἀντικειμένων εἰς τὰ αὐτοκίνητα τυγχάνει ἀρκετὰ γνωστόν, ὅτι τυχαίως ἓν εἰς ἕναν ἰδιοκτήτην καταστρέφεται διαρκῶς, ἐνῶ εἰς ἕτερον κινεῖται ἐξαιρετικῶς. Κάποιος δὲ ὀμνύει, ὅτι κατὰ τὸ μαγείρευμα συνομιλεῖ μετ’ αὐτοῦ. Πάντως, δὲν εἶναι εὔκολον πάντοτε νὰ πείσει τις τοὺς συνανθρώπους του διὰ πραγματικὰς -ἔστω καὶ φαινομενικῶς φαντασιοπληκτικὰς- νέας γνώσεις. 

 "Ὡς ἐμεγαλύνθη τὰ ἔργα σου, Κύριε, 

πάντα ἐν σοφίᾳ ἐποίησας".

 _____________________________________ 

1- P. Tompkins – C. Bird, Ἡ μυστικὴ ζωὴ τῶν φυτῶν, Ἀθήνα7 1976. S. Lebert – O. Hayek, Die Online-Dienste der Natur, Süddeutsche Zeitung Magazin ἀρ. 12, 22. 3 (1996) 27-29. (Κυρία πηγὴ τοῦ ἄρθρου). R. Kesseler κ.ἄ., Die geheimnisvolle Sexualität der Pflanzen, Mόναχο 2008. E. Koinberg, Herbarum Amoris. Das Liebesleben der Pflanzen, Κολωνία 2009.
2- D.-I. Kerner, Die Sprache der Pflanzen... und wie wir sie verstehen können, Ντύσσελντορφ 2005.
πηγή

ΠΕΡΙ ΤΗΝ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗΝ ΖΩΟΦΙΛΙΑΝ ὑπὸ Γέροντος Χαλκηδόνος Ἀθανασίου

ΠΗΓΗ

ὑπὸ Γέροντος Χαλκηδόνος Ἀθανασίου

"Τὰ φυτὰ ἐπικοινωνοῦν μὲ τὰ ζῶα

καὶ τοὺς ἀνθρώπους. Ὁμιλοῦν χημικά."

(D.καὶ I. Kerner)

Ὡς γνωστόν, μεγάλη εἶναι ἡ ζωοφιλία τῆς ἐποχῆς μας. "Πολλοὶ γὰρ οἱ μηδὲν ἔχοντες καὶ τὰ πάντα κατέχοντες" (Β΄ Κορ. 6, 10) συνοδοὶ κυνῶν, γαλῶν, ἰχθύων, πτερωτῶν καὶ δὴ ὑπὸ ἀριθμητικὴν, μορφολογικὴν καὶ γενετικὴν ποικιλίαν. Ὑπάρχουν μάλιστα οἱ συνδιαιτώμενοι καὶ ὁμοτράπεζοι μὲ πιθήκους, ὄφεις, χελώνας καὶ ἄλλα "θηρία" "ὧν οὐκ ἔστιν ἀριθμός", ὡς Νέο-Νῶαι ἐν τῇ κιβωτῷ, ἔνθα συναγελάζοντο "ζῶα μικρὰ μετὰ μεγάλων"!

Οὕτω "φλορίζουν" αἱ μπουτὶκ κυνο- καὶ ἄλλων ἐξοπλισμῶν καὶ εἰδικῶν ζωοτροφῶν, τὰ κομμωτήρια, τὰ σκυλο-νοσοκομεῖα, νεκροταφεῖα καὶ αἱ διαθῆκαι!

Διατί, ὅμως πάντα ταῦτα; Δὲν εἶναι καὶ τοῦτο ἓν τεκμήριον βεβαίως τῆς ἀγάπης, ἀλλὰ κυρίως τῆς συχνῆς ἀπομονώσεώς μας ἐντὸς τῶν θύραθεν κελλίων τῶν μεγαλουπόλεων, τῆς ἀπογοητεύσεώς μας ἐκ τῶν ἀνθρώπων καὶ αὐτοῦ τοῦ Θεοῦ, τὸ ὁποῖον μᾶς ὁδηγεῖ εἰς τὴν ἐπιλογὴν ταύτην ἀγαπητικῆς φροντίδος, διὰ τοὺς "yes-man" συντρόφους μας, σὺν τὴ θεληματάρικη καὶ μαϊμουδιστικὴ τ.ἔ. παροδικὴ παιδιοεπιθυμία κ.ἄ.; Καὶ σκεπτόμεθα: Εἶναι ζωοφιλία ἡ ἠχοφθορικὴ φυλάκισις τῶν φίλων μας τούτων ἐντὸς τοῦ ἐρημητηρίου μας, καὶ ἂν ἀκόμη οἱ Ἕλληνες Κυνικοὶ περιεπαίζοντο ὡς κύνες καθὼς ὁ Διογένης, πρὸς τὸν ὁποῖον παρομοιάζεται καὶ ὁ Κύριος ἡμῶν!1

Ἐκτὸς ὅμως τῆς "συντροφικῆς" πως ζωοφιλίας, ὑφίσταται καὶ ἡ "διατροφικὴ" τοιαύτη. Καὶ ἐξηγούμεθα: Κατὰ τὴν χριστιανικὴν περὶ τῆς δημιουργίας θεολογίαν, τὰ ζῶα τυγχάνουν συνδημιουργήματα τοῦ ἀνθρώπου διὸ καὶ πρέπει νὰ προστατεύονται,ὑπαρχούσης ἀκόμη καὶ νομικῆς τοποθετήσεως. Περιλαμβάνονται εἰς τὸν σύνδεσμον μετὰ τοῦ Θεοῦ (Γεν. 9) καὶ εἰς τὴν ἀναμονὴν ἐσχατολογικῆς τελειώσεως (Ρωμ. 8) καὶ λυτρώσεως. Πρόκειται δηλαδὴ περὶ μιᾶς "συμφιλιωτικῆς συνυπάρξεως" (Koexistenz).

Τὸ αὐτὸ καὶ διὰ τὰ ταλαίπωρα φυτὰ καὶ ἄνθη, τὰ δῆθεν "ἄλαλα καὶ κωφά", οὐχὶ δὲ ἀνθρωποειδῶς τὰ "ἄλαλα πνεύματα καὶ κωφὰ", καίτοι πυθωνικά! Ἐν τῇ πραγματικότητι ὅμως ἀπιστεύτως εὐαίσθητα, λαλίστατα καὶ συναλληλικά, διὸ καὶ ἔχουν ἀνάγκην στοργῆς καὶ ἀγάπης. Ταῦτα ἔχουν τεκμηριωθεῖ πειραματικῶς, διὰ τῆς ἠλεκτρονικῆς τεχνολογίας διαπρεπῶν ἐπιστημόνων ἐν Η.Π.Α.2

Τὰ ἀνωτέρω, δὲον νὰ λαμβάνωνται σοβαρῶς ὑπ’ ὄψιν εἰς τὴν κτηνο- καὶ ὀρνιθοτροφίαν, καθὼς καὶ τὴν "ἀνθηφόρον" βιομηχανίαν.

Οὕτω ἡ σφαγὴ τῶν ζώων εἰς τὴν συγκρουστικὴν ἀλλὰ καὶ θείαν τάξιν τῆς δημιουργίας εἶναι ἀναγκαία καὶ ἀναπόφευκτος, παρὰ τὰς διαμαρτυρίας τῶν ζωοφίλων, οἱ ὁποῖοι ὡς οἱ φυτοφάγοι (vegetarian) καὶ ἀνθόφιλοι, τηροῦν σιγὴν ἰχθύος διὰ τὰ ἑκατομμύρια τῶν καθημερινῶς "σφαγιαζομένων" ὡραιοτάτων φυτῶν καὶ ἀνθέων, τῆς ὁποίας ἡ ἠθική δικαιολόγησις ἀπόκειται εἰς ποικίλα ὅρια καὶ ὅρους. Τουλάχιστον δέ, ἡ ὑπὸ τῆς Εὐρωπαϊκῆς Κομπανίας καὶ οὐχὶ μόνον, καῦσις χιλιάδων βοοειδῶν, αἰγοπροβάτων καὶ πουλερικῶν ἐν συναφείᾳ πρὸς τὸ BSE κλπ., δέον νὰ ἀποτελέσει ἀφορμὴν νεοπροσδιορισμοῦ τῆς σχέσεώς μας, πρὸς τὰ δημιουργήματα αὐτά.

Ἐνταῦθα πρέπει νὰ προστεθῶσιν καί τινα περὶ τῆς διαδικασίας σφαγῆς τῶν ζώων, κυρίως διὰ λόγους διατροφικούς, ἀλλὰ καὶ θρησκευτικούς, καθ’ ὅτι ἡ θυσία ἀποτελεῖ ἀρχαιοτάτην ἔκφρασιν προσφορᾶς πρὸς τὸν Θεόν (πρβλ. τὸ περίφημον "εἰ γὰρ τὸ αἷμα ταύρων καὶ τράγων…" (Ἑβρ. 9, 14). Οὕτω εἰς τὴν μοντέρναν καὶ ἐν πολλοῖς βασανιστικὴν τεχνολογίαν τῆς κτηνο- καὶ ὀρνιθοτροφίας, περιλαμβάνεται καὶ ἡ ἀναίμακτος θανάτωσις τοῦ ζώου διὰ electroshock. Ὅμως τουλάχιστον διὰ τὸν Μουσουλμανισμὸν τυγχάνει ἀπαράδεκτος, διότι τότε ἔχομεν πρὸ ἡμῶν ἓν πτῶμα, ἐπιτρεπομένης μόνον τῆς ἀμέσου σφαγῆς μετὰ τὴν ἀναισθητοποίησιν διὰ χτυπήματος τοῦ θυσιαζομένου (καθηγ. M. El Aggar).

Ἐὰν λοιπὸν εἴμεθα πραγματικοὶ ζωόφιλοι, πρέπει νὰ ἀναγνωρίζωμεν, ὅτι "τὰ ζῶα εἶναι ἐπίσης μόνον ἄνθρωποι"3. Ἄλλωστε δὲν εἶναι ἄγνωστος ὁ οὐχὶ σπάνιος "κατ’ εὐφημισμὸν" καὶ ὄχι μόνον, χαρακτηρισμὸς ἑνὸς ἀνθρώπου ὡς "ζώου".

Καλὴ Χρονιὰ μετὰ τῶν προσφιλῶν κυνῶν, γαλῶν, μαϊμούδων, ἀλλὰ καὶ "ὄφεων"!

_____________________
1. B. Lang, Jesus der Hund. Leben und Lehre eines jüdischen Kynikers, Beckverlag 2011.
2. D. καὶ I. Kerner, Die sprache der Pflanzen. Ντύσσελντορφ 2005.
3. B. Klaus, Tier zuliebe. Vegetarisch Leben-eine Kostprobe, Diederichs 2011.

Απογευματινή Κωνσταντινουπόλεως 9.1.2012