Μνήμη τοῦ θαύματος τῆς Δ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου +Μητροπολίτης Φλωρίνης Αυγουστίνος

«Ἐγενόμην ἐν Πνεύματι ἐν τῇ Κυριακῇ ἡμέρᾳ καὶ ἤκουσα φωνὴν ὀπίσω μου μεγάλην ὡς σάλπιγγος» (Ἀπ. 1,10)

Περίοδος Δ΄ - Ἔτος ΙΗ΄ Φλώρινα - ἀριθμ. φύλλου 7932

Τῆς ἁγίας Εὐφημίας - θαῦμα Δ΄ Οἰκ. Συν. Παρασκευὴ 11 Ἰουλίου 2014 (2001)

Συντάκτης (†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος Ν. Καντιώτης

Μνήμη τοῦ θαύματος τῆς Δ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου

Σ

ήμερα, ἀδελφοί μου, ἡ Ἐκκλησία τιμᾷ τὴν ἁγία μεγαλομάρτυρα Εὐφημία. Ἡ μνήμη της βέβαια εἶνε τὸ Σεπτέμβριο. Θαυμάζεις ἐ κεῖ, πῶς ἀγωνίστηκε ἐναντίον τοῦ Διοκλητι ανοῦ, ἐναντίον τῶν εἰδωλολατρῶν· θαυμάζεις πῶς μαρτύρησε. Οἱ ἀγῶνες της ὅμως δὲν σταματοῦν ἐκεῖ. Χρόνια ἀργότερα ἔκανε ἕναν ἄλλο ἀγῶνα καὶ πάλι νίκησε. Ἔκανε ἕνα μεγάλο θαῦμα. Αὐτὸ τιμοῦμε σήμερα.

* * *

Πέρασαν, ἀγαπητοί μου, 170 χρόνια ἀπὸ τὸ μαρτύριο τῆς ἁγίας Εὐφημί ας. Οἱ διωγμοὶ εἶ χαν πλέον σταματήσει. Ἡ Ἐκ κλησία ὅμως βρισκόταν τότε σὲ ἀγῶνα δο γμα τικό, ὁ ὁποῖος τὴν ὡδήγησε νὰ διατυπώ σῃ τὸ δό γμα, τὴ διδασκαλία της. Τὸ μεγάλο ζήτημα, ποὺ ἀπασχολοῦσε τοὺς πιστοὺς τὴν περίοδο ἐκείνη, ἦταν ἡ διδασκαλία γιὰ τὸ Θεανδρικὸ πρόσωπο τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ.

Ἡ Ἐκκλησία κήρυττε, ὅτι ὁ Χριστὸς εἶνε Θεὸς καὶ ἄνθρωπος. Ἀλλὰ πολλοί, καὶ μέχρι σήμερα, δὲν θέλουν νὰ τὸ ἐννοήσουν. Παραδέχονται τὸ Χριστὸ σὰν ἕνα ποιητή, σὰν ἕνα φιλόσοφο, σὰν ἕνα κοινωνιολόγο, σὰν ἕναν ἐπαναστάτη. Τὸν ὑψώνουν πολὺ ψηλά· ἀλλὰ δὲν θέλουν νὰ ὁμολογήσουν, ὅτι ὁ Χριστὸς εἶ νε Θεός. Αὐτὸ λοιπὸν ἀκριβῶς, τὸ δόγμα τῆς θεότη τος τοῦ Χριστοῦ ποὺ κηρύττει ἡ Ἐκκλησία, ἦταν ἡ πέτρα τοῦ σκανδάλου καὶ γύρω ἀπὸ αὐτὸ δόθηκαν οἱ με γάλες μάχες τῶν ἁγίων πατέρων μας.

Ἐναντίον τοῦ δόγματος αὐτοῦ παρουσιάστηκαν τρία μεγάλα θηρία, τρεῖς μεγάλοι αἱ ρετικοί, ποὺ ἤθελαν νὰ κλονίσουν τὴν ἀλήθεια αὐτή. Ὁ πρῶτος ἦταν ὁ Ἄρειος, ποὺ δὲν παραδεχόταν τὴ θεότητα τοῦ Χριστοῦ καὶ ἔ λεγε, ὅτι ἦταν ἐποχὴ κατὰ τὴν ὁποία δὲν ὑ- πῆρχε ὁ Χριστὸς καὶ ὅτι ὁ Χριστὸς δὲν εἶνε Θεός. Μετὰ παρουσιάστηκε ἕνας ἄλλος αἱρετικός, ὁ Νεστόριος, ὁ ὁποῖος δὲν παρεδεχόταν τὴν ἕνωσι θεότητος καὶ ἀνθρωπότητος, ἐχώριζε ὀξέως ἀνθρωπότητα καὶ θεότητα. Καὶ ἔπειτα παρουσιάστηκε ὁ Εὐτυχής, ποὺ ἦ ταν ἀρχιμανδρίτης καὶ ἡγούμενος μοναστηριοῦ. Αὐτὸς κήρυξε, ὅτι ἡ θεία φύσις τοῦ Χριστοῦ ἀπορρόφησε τὴν ἀνθρωπίνη, ὅτι μέσα στὸ Χριστὸ ὑπῆρχε μόνο ἡ θεότης, καὶ ὅτι τὸ σῶμα τοῦ Χριστοῦ ἦταν διαφορετικὸ ἀπ᾿ τὸ δικό μας. Αὐτὸ ἀποτελοῦσε βλασφημία, ποὺ ἐμείωνε τὸ θεανδρικὸ πρόσωπο τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ.

Σᾶς κουράζω λιγάκι, ἀλλὰ θὰ δῆτε, ὅτι καὶ οἱ νέες αἱρέσεις, ποὺ παρουσιάζονται τώρα μὲ μεγάλες κατακτήσεις στὸν κόσμο, ἐὰν τὶς ἀναλύσουμε, θὰ δοῦμε, ὅτι μέσα τους ὑπάρχει καὶ ὁ Ἄρειος, καὶ ὁ Νεστόριος, καὶ ὁ Εὐτυχής, καὶ κάθε παλιὸς αἱρετικός.

Ἐναντίον τῆς αἱρέσεως τοῦ Εὐτυχοῦς ἀ γω νίσθηκαν οἱ πατέρες. Στὴ Χαλκηδόνα, ὅ- που ὑπῆρχε μεγαλοπρεπὴς ναὸς τῆς ἁγίας Εὐ φημίας, ἐπὶ Πουλχερίας τῆς βασιλίσσης, συνῆλθε ἡ Τετάρτη Οἰκουμενικὴ Σύνοδος. Συνῆλθαν 630 ἅγιοι πατέρες, τῶν ὁποίων τὴ μνήμη ἑορτάζουμε κάθε χρόνο τὸ μῆνα Ἰούλιο τὴν Κυριακὴ τῶν πατέρων. Τότε διατυπώθηκε τὸ δόγμα τῶν δύο φύσεων τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ· τότε οἱ πατέρες ἀνέπτυξαν τὴν ὑγιᾶ διδασκαλία καὶ κατεδίκασαν τὸ φρόνημα τῆς πλάνης. Τί εἶπαν; Σᾶς ἀναφέρω ἕνα πα ράδειγμα, ποὺ ἔφερε ὁ ἅγιος Κύριλλος Ἀ λεξανδρείας, ἕνας ἐκ τῶν προμάχων τοῦ ὀρ θοδόξου δόγματος.

2

Ἂν πάρῃς ἕνα σίδερο καὶ τὸ βάλῃς στὸ καμίνι, θὰ τὸ δῇς νὰ γίνεται κατακόκκινο. Ἀλλ᾿ ἐνῷ τὸ σίδερο ἑνώθηκε μὲ τὴ φωτιά, δὲν παύει νὰ εἶνε σίδερο· ἁπλῶς ἀπὸ μαῦρο ἔγινε κόκκινο. Καὶ ἡ φωτιὰ ὅμως, μολονότι ἑνώθηκε μὲ τὸ σίδερο καὶ δὲν μπορεῖς νὰ τὰ ξεχωρίσῃς, ἐν τούτοις δὲν παύει νὰ εἶνε φωτιά. Κάπως ἔτσι, ἀγαπητοί μου, εἶνε καὶ στὸ πρόσω πο τοῦ Χριστοῦ. Τὸ σίδερο εἶνε ἡ ἀνθρωπί νη φύσις, ἡ φωτιὰ εἶνε ἡ θεότης· τὰ δυὸ αὐ τὰ ἑνώθηκαν, καὶ ἔτσι ὁ Χριστὸς παρουσιάστηκε ὡς Θεάνθρωπος· ἡ ὕλη ἑνωμένη μὲ τὸ πνεῦμα, ὁ ἄνθρωπος ἑνώθηκε μυστηριωδῶς μὲ τὸ Θεό. Ἀδελφοί μου, δὲν θέλω νὰ σᾶς κουράσω ὁ μιλῶν δογματικῶς. Θὰ ἦταν εὐχάριστο ὁ ἱεροκήρυκας νὰ ὁμιλῇ ἐπάνω στὰ δόγματα, νὰ ἀ ναλύῃ τὸ Σύμβολο τῆς πίστεώς μας. Ἀλλὰ δυστυχῶς οἱ Χριστιανοί μας θέλουν εὔκολη τροφή, ἔχουν ἀνάγκη ἀπὸ τὸ ἀλφαβητάριο τῆς πίστεως.

Ἐπανερχόμεθα λοιπὸν καὶ λέμε· Ἡ Χαλκη δόνα διχάστηκε σὲ δύο παρατάξεις. Ἡ μία ἦ ταν μὲ τὸν ἅγιο Κύριλλο τὸν πατριάρχη Ἀλεξανδρείας, μὲ τοὺς ὀρθοδόξους, καὶ ἡ ἄλλη μὲ τὸν αἱρετικὸ τὸν Εὐτυχῆ. Ὁ πολὺς λαός, ὁ ἁπλοϊκός, δὲν μποροῦσε νὰ συλλάβῃ τὰ νοήματα αὐτά. Ἀμφιταλαντεύονταν, καὶ ἡ πίστι τους κινδύνευε. Τότε τὴ διαφορὰ αὐτὴ τῆς πί στεως τὴν ἔλυσε ἡ ἁγία Εὐφημία. Πῶς;

Ἐσῴζετο ἐκεῖ τὸ λείψανο τῆς ἁγίας Εὐφημί ας. Ἑκατὸν ἑβδομήντα χρόνια βρισκόταν μέ σα στὸ ναό της  στὴ Χαλκηδόνα. Συμφώνη σαν λοιπὸν οἱ δύο παρατάξεις νὰ γράψουν τὶς πεποιθήσεις τους σὲ δύο βιβλία, σὲ ἕνα τὶς ἰδέες τῶν ὀρθοδόξων καὶ σὲ ἄλλο τῶν αἱρετι κῶν. Τὰ δύο βιβλία τὰ ἔβαλαν μέσα στὴ λάρνα κα, τὴν θήκη δηλαδὴ τοῦ ἱεροῦ λειψάνου, ἐ πάνω στὸ στῆθος τῆς ἁγίας. Κατόπιν ἔκαναν προσευχὴ καὶ ἀ γρυ πνία τρία ἡμ ε ρόνυκτα ὅ λος ὁ λαὸς τῆς Χαλκηδόνος μὲ νηστεία. Παρακαλοῦσαν τὴν ἁγία Εὐφημία νὰ ἀπαντήσῃ. Φρουροῦσαν δὲ τὸ ἱερὸ λείψανο κληρικοὶ καὶ ἀπὸ τὶς δύο παρατάξεις. Καὶ ὅταν τὴν τρίτη ἡ μέρα ἄνοιξαν τὴ λάρνακα, τότε εἶδαν τὸ θαῦ μα. Τὸ βιβλίο τῶν αἱρετικῶν ἦταν κάτω ἀπὸ τὰ πόδια τῆς ἁγίας, ἐνῷ τὸ βιβλίο τῶν ὀρθοδόξων ἦταν στὰ χέρια της, ἐπάνω στὸ στῆ θος, ἐπάνω στὴν καρδιὰ τῆς ἁγίας! Ἔτσι ἀποδείχθηκε θαυματουργικά, ὅτι ἡ πίστι τῶν ὀρ θοδόξων εἶνε ἡ ἀληθινή.

–Μὰ τί πράγματα εἶνε αὐτά; Τί μᾶς λὲς τώρα; Αὐτὰ εἶνε συναξάρια…

Συναξάρια; Ἐδῶ εἶνε γραμμένα. Τὸ ἀπολυτίκιο τῆς ἁγίας λέει· «Λίαν εὔφρανας τοὺς ὀρ θοδόξους». Ἁγία Εὐφημία, λέει, πολὺ ἐχαροποίησες τοὺς ὀρθοδόξους. «Καὶ κατῄσχυνας τοὺς κακοδόξους», ἐντρόπιασες τοὺς αἱρετικούς. Καὶ μὲ τὸ θαῦμα αὐτό, ποὺ ἔκανες, «τῆς Τετάρτης Συνόδου ἐκύρωσας ἃ οἱ πατέρες καλῶς ἐδογμάτισαν», ἐπισφράγισες αὐτὰ ποὺ οἱ ἅγιοι πατέρες διετύπωσαν μὲ σοφία.

Ὥστε τὸ θαῦμα αὐτὸ τὸ βεβαιώνει ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία, τὸ ἀναφέρει καὶ τὸ ἀπολυτίκιο τῆς ἁγίας. Δὲν ξέρω τί θὰ γίνῃ. Ἐγὼ τοὐλάχιστον δὲν θὰ γίνω ποτὲ μοντέρνος ἱεροκήρυκας καὶ θεολόγος. Θὰ ἐξακολουθήσω νὰ πιστεύω, καὶ δὲν θὰ διδάσκω ἄλλα ἀπὸ ἐκεῖνα ποὺ διδάσκει ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία. Ἐὰν ἐσεῖς δὲν πιστεύετε καὶ δὲν παραδέχεστε τὴ διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας, ἐγὼ θὰ κρατήσω τὰ πά τρια καὶ μαζὶ μὲ ὅλους τοὺς πιστοὺς θὰ πιστεύουμε στὰ συναξάρια, στοὺς βίους τῶν ἁ γίων, στὰ θαύματα, στὰ ἱερὰ λείψανα, στὶς σκιὲς τῶν ἁγίων καὶ στὴ μνήμη των.

* * *

Δύο λέξεις ἀκόμα καὶ τελείωσα. Δυστυχῶς αὐτὴ ἡ αἵρεσις τοῦ μονοφυσιτισμοῦ (ἔτσι ὀνο μάζεται ἡ αἵρεσις τοῦ Εὐτυχοῦς ποὺ στηλιτεύει ἡ Ἐκκλησία σήμερα), δυστυχῶς δὲν ἐξ έλιπε τελείως. Λείψανα αὐτῆς τῆς μεγάλης αἱ  ρέσεως, ποὺ συνεκλόνισε τὸ σκάφος τῆς Ἐκ κλησίας, ὑπάρχουν μέχρι σήμερα. Εἶνε περίπου δεκαπέντε ἑκατομμύρια. Εἶνε κυρίως οἱ Ἀρμένιοι, οἱ Ἀβησσυνοὶ καὶ οἱ Κόπται τῆς Αἰ γύπτου. Ἔχουν καὶ δικά τους πατριαρχεῖα. Γιατὶ ἀκριβῶς δὲν παραδέχονται τὴν ἀπόφασι τῆς Τετάρτης Οἰκουμενικῆς Συνόδου καὶ ξε κόπηκαν ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία. Ὅλα τὰ ἄλλα ποὺ διδάσκει ἡ Ὀρθοδοξία μας μέχρι τὴν Τετάρτη Οἰκουμενικὴ Σύνοδο, καὶ οἱ Ἀρμένιοι καὶ οἱ Ἀβυσσυνοὶ καὶ οἱ Κόπται τὰ παραδέχον ται· οἱ δὲ Ἀρμένιοι καὶ οἱ Ἀβησσυνοὶ εἶνε καὶ ἔθνη μαρτυρικά. Ἐν τούτοις μᾶς χωρίζει μία διαφορά· καὶ ἡ διαφορὰ εἶνε ἀκριβῶς αὐτὴ τῆς σημερινῆς ἡμέρας. Τὰ ὑπογράφουν ὅλα τὰ μέχρι τότε· ἀλλ᾿ ἀπὸ ᾿κεῖ καὶ ἔπειτα σταμα τοῦν. Καὶ μέχρι σήμερα δὲν θέλουν νὰ δεχθοῦν τὴν Τετάρτη καὶ τὶς ἄλλες Οἰκουμενι- κὲς Συνόδους. Ἰδού ἡ διαφορά μας.

Ὥστε ἡ σημερινὴ ἡμέρα μᾶς φέρνει στὸ νοῦ τοὺς Κόπτας τῆς Αἰγύπτου, τοὺς Ἀρμενί ους καὶ τοὺς Ἀβησσυνούς. Καὶ θὰ παρακαλέσω πολύ, σήμερα ποὺ εἶνε ἡ μνήμη τῆς ἁ γί ας Εὐφημίας, ποὺ ἐκύρωσε θαυματουργι κῶς τὴν Τετάρτη Οἰκουμενικὴ Σύνοδο, νὰ προσευχηθοῦμε ὅλοι γι᾿ αὐτούς, καὶ νὰ κάνῃ τὸ μεγάλο θαῦμα της ἡ ἁγία, ὅλοι αὐτοὶ νὰ ἐπιστρέψουν στὴν Ὀρθοδοξία καὶ νὰ ὑπογράψουν τὸν τόμο αὐτοῦ τοῦ ὀρθοδόξου δόγματος· νὰ συμφωνήσουν μὲ τὴν ἁγία μας Ἐκκλησία, εἰς τρόπον ὥστε νὰ μὴ μᾶς χωρίζῃ τίποτε ἀπὸ τὰ εὐγενῆ αὐτὰ ἔθνη –διότι  εἶνε ὄντως εὐγενῆ ἔθνη– καὶ νὰ εὐχηθοῦμε στὸν Θεὸ «ὑπὲρ …τῆς τῶν πάν των ἑνώσεως». Εἶνε καθῆκον μας ἱερό, τὰ ἔθνη αὐτά, ποὺ ἔφυγαν λόγῳ τῆς αἱρέσεως τοῦ Εὐ τυχοῦς, νὰ ἐπανέλθουν στοὺς κόλπους τῆς ἁγίας καὶ μεγάλης μας μητρὸς Ἐκκλησίας.

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

Μέρος ἀπομαγνητοφωνημένης ὁμιλίας, ἡ ὁποία ἔγινε στὸν ἱ. ναὸ Ἁγ. Εὐφημίας Ν. Χαλκηδόνος - Ἀθηνῶν τὴν 10-7-1960 στὸν ἑσπερινὸ τῆς πανηγύρεως τῆς ἁγίας. Καταγραφὴ καὶ σύντμησις 11-7-2001, ἐπανέκδοσις 30-5-2014.

Ὁ ἑκατόνταρχος ὑπόδειγμα πίστεως «Μόνον εἰπὲ λόγῳ, καὶ ἰαθήσεται ὁ παῖς μου» (Ματθ. 8,8)+Μητροπολίτης Φλωρίνης Αυγουστίνος

«Ἐγενόμην ἐν Πνεύματι ἐν τῇ Κυριακῇ ἡμέρᾳ καὶ ἤκουσα φωνὴν ὀπίσω μου μεγάλην ὡς σάλπιγγος» (Ἀπ. 1,10)

Περίοδος Δ΄ - Ἔτος ΙΘ΄ Φλώρινα - ἀριθμ. φύλλου 8812

Κυριακὴ Δ΄ Ματθαίου (Ματθ. 8,5-13) 6 Ἰουλίου 2014 (2002)

Συντάκτης (†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος Ν. Καντιώτης

Ὁ ἑκατόνταρχος ὑπόδειγμα πίστεως

«Μόνον εἰπὲ λόγῳ, καὶ ἰαθήσεται ὁ παῖς μου» (Ματθ. 8,8)

Σ

ήμερα, ἀγαπητοί μου, ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία ὥρισε νὰ διαβάζεται ἀπὸ τὸ Εὐαγγέλιο τοῦ Ματθαίου μία περικοπή, ποὺ ὁμιλεῖ γιὰ ἕναν ἄνθρωπο πίστεως. Πόσο ἀξίζει ἕνας τέτοιος ἄνθρωπος!

Αὐτὸς ἦταν ἑκατόνταρχος, δηλαδὴ ἀξιωμα τικός. Ἀξιωματικὸς ὄχι ἑνὸς μικροῦ κράτους ἀλλὰ τῆς πανισχύρου Ῥωμαϊκῆς αὐτοκρατορίας, ποὺ ἁπλωνόταν πρὸς Βορρᾶν, Νό τον, Ἀνατολὰς καὶ Δυσμάς· τῆς αὐτοκρατορίας, ποὺ πρωτεύουσα εἶχε τὴ Ῥώμη καὶ οἱ λεγεῶνες της ἦταν ὁ φόβος καὶ ὁ τρόμος τῆς ἀνθρωπότητος. Ἐκπρόσωπος λοιπὸν τῆς Ῥω μαϊκῆς ἐξουσίας κάτω στὴν Ἁγία Γῆ ἦταν ὁ ἑκατόνταρχος αὐτός.

Ἀλλὰ ἦταν εὐγενὴς ὕπαρξις. Δὲν ὑπερηφανευόταν οὔτε γιὰ τὸ ἔθνος του, οὔτε γιὰ τὸ ἀξίωμά του, οὔτε γιὰ τίποτε ἄλλο. Καὶ τὸ ἀπέδειξε ὅτι ἦτο εὐγενὴς ὕπαρξις. Πῶς;

Εἶχε στὸ σπίτι του ἕναν ὑπηρέτη, ἕνα δοῦ λο. Καὶ παρ᾿ ὅλο ποὺ οἱ δοῦλοι δὲν εἶχαν τότε καμμία ἀξία, ὁ ἑκατόνταρχος ἔδειξε γι᾿ αὐ- τὸν μεγάλο ἐνδιαφέρον. Ἀρρώστησε ὁ δοῦ- λος κ᾿ ἔπεσε στὸ κρεβάτι. Ὁ κύριός του καὶ γιατροὺς κάλεσε, καὶ φάρμακα ἀγόρασε, καὶ κάθε ἄλλη περιποίησι τοῦ προσέφερε. Ἀλλ᾿ αὐτὸς χειροτέρευε, κι ὁ ἑκατόνταρχος ἦταν περίλυπος.

Ξαφνικὰ ἀκούει, ὅτι παρουσιάστηκε κάποιος ποὺ θεραπεύει καὶ τὶς πιὸ βαρειὲς ἀσθένειες, ποὺ ἀνασταίνει καὶ νεκρούς. Εἶνε ὁ Ἰησοῦς Χριστός. Τότε ὁ ἑκατόνταρχος εἶπε μέσα του· Αὐτός θὰ θεραπεύσῃ τὸ δοῦλο μου!

Πῆγε στὸ Χριστὸ καὶ ταπεινώθηκε μπροστά του. Δὲν ὑπολόγισε οὔτε τὸ ἀξίωμα οὔτε τὸ βαθμό του· δὲν τὸν ἐνδιέφερε τί θὰ πῇ ὁ κό σμος. Τοῦ μίλησε γιὰ τὸν ἄρρωστο δοῦλο του. Καὶ ὁ Χριστὸς τοῦ λέει· «Θὰ ἔλθω ἐγὼ νὰ τὸν θεραπεύσω»(Ματθ. 8,7). Μόλις ὅμως ἄκουσε αὐ τὸ τὸ λόγο ὁ ἑκατόνταρχος, εἶπε· Κύριε, δὲν εἶμαι ἄξιος νὰ μοῦ κάνῃς ἐπίσκεψι· πὲς μόνο ἕνα λόγο, καὶ ὁ δοῦλος μου θὰ γίνῃ καλά(ἔ.ἀ. 8,8). Ἂν ἐγὼ δίνω διαταγὲς καὶ ἐκτελοῦν ται, πόσῳ μᾶλλον ἐσύ; Ἐγὼ εἶμαι ἕνας μικρὸς ἀξιωματοῦχος, ἐξουσιάζω ἑκατὸ στρατιῶτες· ἐνῷ ἐσὺ ἐξουσιάζεις τὸ σύμπαν ὁλόκληρο. Δῶ σε λοιπὸν μιὰ διαταγή, καὶ ὁ δοῦ λος μου θὰ γίνῃ καλά.

Καὶ θαύμασε, λέει, ὁ Χριστὸς τὴν πίστι του. Καὶ ἔδωσε διαταγή. Κι ἀπὸ τὴν ὥρα ἐκείνη ὁ δοῦλος θεραπεύθηκε.

* * *

Τί μεγάλα νοήματα ἔχει ἡ Ἐκκλησία! Σύ, Κύριε, λέει, ἐξουσιάζεις τὰ σύμπαντα, ποὺ πειθαρχοῦν σ᾿ ἐσένα ὅπως ὁ στρατιώτης.

Τώρα καὶ στὸ στρατὸ χαλάρωσε ἡ πειθαρχία ποὺ γνωρίσαμε ἐμεῖς ἄλλοτε. Ἀλλὰ τότε, στὴ ῥωμαϊκὴ ἐποχή, εἶχαν σιδηρᾶ πειθαρχία. Ὑπακούουν, λέει, σ᾿ ἐμένα οἱ στρατιῶτες· ἀλ λὰ σύ, Κύριε, εἶσαι ὁ βασιλεὺς καὶ ὁ Κύριος τοῦ παντός, σ᾽ ἐσένα ὑπακούουν τὰ σύμπαν τα. Τὸν παραδέχεται, δηλαδή, ὄχι ὡς ἄνθρωπο ἀλλ᾿ ὡς Θεό· ἔβλεπε κάτω ἀπὸ τὸ ταπεινὸ σχῆμα τοῦ ἀνθρώπου νὰ κρύβεται τὸ μεγαλεῖο τῆς Θεότητος. Ἂν διατάζω ἐγώ, λέει, δι ατάζεις κ᾿ ἐσύ, Κύριε, ἀφοῦ εἶσαι Θεός. ⃝ Καὶ πράγματι ὁ Κύριος ὅλα τὰ ἐξουσιάζει. Στέκουν μπροστά του τὰ σύμπαντα σὰν στρα τιῶτες. Παράδειγμα ὁ ἥλιος. Τὸ σκεφτήκατε; Ποτέ στρατιώτης δὲν ἔδειξε τόση πειθαρχία ὅση ὁ ἥλιος. Εἶνε σὲ ἕνα σημεῖο, ποὺ τοῦ ὥρισε ὁ Μεγαλοδύναμος. Ἀνατέλλει στὴν ὥρα του, βασιλεύει στὴν ὥρα του, στρατιώτης πιστὸς στὰ διατάγματα τοῦ Κυρίου. Ὁ Φλαμμαριών, ὁ μεγάλος ἀστρονόμος, τὸ λέει αὐτὸ κάπου. Γιά φανταστῆτε, νὰ διατάξῃ ὁ Χριστὸς τὸν ἥλιο νὰ φύγῃ ἀπὸ τὴ θέσι του καὶ ποῦ νὰ πάῃ; Πέρα, βαθειὰ μέσα στὸ ἄπειρο.

2

Ἂν ἀπομακρυνθῇ, θὰ τὸν δοῦμε σὰν ἕνα ἀ- στεράκι. Καὶ τότε, ὤ τότε, δὲν θὰ μπορέσῃ νὰ μᾶς θερμάνῃ· ἡ θερμοκρασία τῆς γῆς θὰ πέ σῃ ἑκατὸ βαθμοὺς κάτω ἀπὸ τὸ μηδέν, ἡ ἐπιφάνειά της  θὰ γίνῃ πάγος, Βόρειος Πόλος, καὶ ποιός τότε θὰ μπορέσῃ νὰ ζήσῃ πάνω σ᾿ αὐτήν; Θὰ πεθάνουμε ἀπὸ τὸ κρύο. Ἂν πάλι δώσῃ ἄλλη ἐντολὴ ὁ Θεὸς καὶ πῇ τὸ ἀντίθετο, νὰ φύγῃ ὁ ἥλιος ἀπὸ ᾿κεῖ ποὺ βρίσκεται καὶ τί νὰ κάνῃ; Νὰ πλησιάσῃ. Τότε θὰ τὸν δοῦ με δέκα καὶ ἑκατὸ φορὲς μεγαλύτερο, ἡ θερμοκρασία μας θὰ φτάσῃ σὲ μεγάλα ὕψη πάνω ἀπὸ τὸ μηδέν, καὶ ἡ γῆ θὰ γίνῃ ξηραΰλα, κάρβουνο.

⃝ Ὦ Χριστέ! στρατιώτης σου ὁ ἥλιος, σὲ ὑπακούει. Καὶ μόνο ὁ ἥλιος; Καὶ ἡ γῆ εἶνε στρατιώτης. Ὁ κόκκος αὐτὸς τῆς ἄμμου –ἐν συγ κρίσει μὲ τὸ ἄπειρο σύμπαν– κινεῖται. Αὐτὴ ἡ ὑδρόγειος σφαῖρα εἶνε ἕνα λεωφορεῖο, ποὺ τρέχει μὲ μεγάλη ταχύτητα. Καὶ τὸ λεωφορεῖο αὐτὸ μεταφέρει ὄχι 50 ἢ 60 ἐπιβάτες, ἀλ λὰ  –παρακαλῶ μετρῆστε– 5 δισεκατομμύρια ἀνθρώπους. Καὶ τρέχει, τρέχει μέσα στὸ ἄ πειρο. Ποιός συγκρατεῖ τὴ γῆ; Ποιά τροχαία ῥυθμίζει τὴν κίνησί της;

⃝ Ἄλλο παράδειγμα πειθαρχίας ἡ θάλασσα. Ὑπακούει. Εἶνε κτίσμα, δὲν εἶνε Θεός. Οἱ ἀρ χαῖοι πρόγονοί μας εἶχαν φθάσει σὲ μεγάλα ἐ πιτεύγματα, ἀλλὰ στὸ θέμα τῆς θρησκείας εἶχαν πλάνη, ὅπως ἔλεγε καὶ ὁ Κολοκοτρώνης. Παιδιά, λέει, οἱ ἀρχαῖοι ἦταν σπουδαῖοι· ἐπιστῆμες εἴχανε, Παρθενῶνες χτίσανε, ἀλλὰ ζοῦσαν σὰν τὰ ζῷα, λέει· πέτρες καὶ εἴδωλα λάτρευαν, μεταξὺ δὲ αὐτῶν καὶ τὴ θάλασσα. Ὅταν τὴ ἔβλεπαν ν᾿ ἀφρίζῃ, θαύμαζαν. Ἐμεῖς –δόξα τῷ Θεῷ– ἔχουμε τὴν ἀληθινὴ θρησκεί α· καὶ γνωρίζουμε, ὅτι καὶ ἡ θάλασσα ὑ πακούει στὸ Θεό. Πῶς ὑπακούει; Πρῶτα - πρῶ τα τὴν ἔχει περιορίσει ὁ Θεὸς σὲ ὡρισμέ νη ἔκ- τασι. Ἀρχικὰ θάλασσα ἦταν ὅλη ἡ ὑδρόγειος. Καὶ εἶπε ὁ Θεὸς καὶ ἀπεχώρησε ἡ θάλασσα καὶ ἐμφανίσθηκε ἡ ξηρά, καὶ πάνω σ᾿ αὐτὴν ἐμφανίσθησαν οἱ πηγές, οἱ ποταμοὶ καὶ οἱ λίμνες. Ἔπειτα, ὡς πρὸς τὴν ποσότητα τοῦ νεροῦ, ὑπάρχει μιὰ συμμετρία θαυμαστή. Ποιά συμμετρία; Τὸ νερὸ τῆς θαλάσσης ἐξατμίζεται συνεχῶς· ἀλλὰ ἐξατμίζεται μὲ μιὰ ἀναλογία θαυμαστή. Ἐὰν ἐξατμιζόταν περισσότερο τοῦ δέοντος, ἡ θάλασσα θὰ ἐξαντλεῖτο καὶ θὰ ξεραινόταν· ἐὰν ἐξατμιζόταν λιγώτερο τοῦ δέ οντος, ἡ στάθμη της θὰ ἀνέβαινε ἐπικίνδυ να. Τώρα ὅμως ὅσο ἐξατμίζεται τόσο καὶ ἀναπληρώνεται μὲ τὴ βροχή, ποὺ δὲν εἶνε τίποτε ἄλλο παρὰ ἡ ἐξάτμισι τοῦ νεροῦ τῆς θαλάσ σης. Μιὰ γυναίκα στὸ χωριό μου εἶχε βάλει τὸν τέντζερη πάνω στὴ φωτιὰ γεμᾶτο νερό, ἄρχισε νὰ φλυαρῇ καὶ ξεχάστηκε, καὶ τὸ νερὸ ἐξατμίσθηκε. Ἔτσι μποροῦσε νὰ ἐξατμι σθῇ καὶ ἡ θάλασσα, καὶ τότε θὰ φαινόταν ὁ πυθμένας. Ἐὰν πάλι ἡ ἐξάτμισι ἦταν μικρότερη, τότε θὰ ἐκαλύπτετο ὅλη ἡ γῆ ἀπὸ τὰ νερὰ καὶ θὰ εἴχαμε παγκόσμιο κατακλυσμό. Θαυμαστὸ ἐπίσης εἶνε, ὅτι μέσα στὴ θάλασσα ὁ Θεὸς ἔρριξε ἁλάτι. Ἂν δὲν ἔρριχνε τὸ ἁλάτι, θὰ βρωμοῦσε καὶ θὰ σάπιζε ὁ κόσμος. Καὶ ἄλ λα ἀκόμη θαυμαστὰ ὑπάρχουν. Μὲ ἀξίωσε ὁ Θεός, ὡς νησιώτη, νὰ γράψω ἕνα βιβλίο μὲ τί τλο «Ἡ θάλασσα» –400 περίπου σελίδες εἶ νε–, στὸ ὁποῖο περιγράφω τὰ θαυμάσια τῆς θαλάσσης. Φτάνει μόνο ἡ θάλασσα ν᾿ ἀποδεί ξῃ, ὅτι ὑπάρχει Θεός. Ὦ Θεέ μου, πόσο ἀσύνετοι εἴμαστε καὶ δὲν σκεπτόμαστε τὰ μεγαλεῖα σου, πόσο ἀχάριστοι καὶ ἀγνώμονες εἴ μαστε καὶ δὲν νιώθουμε τὶς εὐεργεσίες σου! Ὁμιλοῦμε περὶ πραγμάτων φυσικῶν, ἐνῷ πίσω ἀπ᾿ ὅλα στέκει ἡ πρόνοια τοῦ Θεοῦ.

Ὅλα λοιπὸν ὑπακούουν στὸ Θεό, καὶ εἶχε δίκιο ὁ ἑκατόνταρχος. Ὑπακούει ὁ ἥλιος, ὑ πα κούει ἡ γῆ καὶ ἡ σελήνη καὶ τὰ ἄστρα, ὑπακούει ἡ θάλασσα καὶ τὰ νερά, τὰ πάντα ὑπακούουν· καὶ ὁ μόνος ποὺ δὲν ὑπακούει εἶνε ὁ ἄνθρωπος. Τὸ σκουλήκι ὁ ἄνθρωπος πάει κόν τρα μὲ τὸ Θεό. Αὐτὸς ἀποτελεῖ παραφωνία μέσα στὸ σύμπαν.

* * *

Αὐτὰ τὰ λίγα εἶχα, ἀγαπητοί μου, νὰ πῶ ἐξ ἀφορμῆς τοῦ σημερινοῦ εὐαγγελίου, καὶ ὁ Θε ὸς νὰ μᾶς δώσῃ δύναμι νὰ πειθαρχοῦμε στὸ θέλημά του τὸ ἅγιο. Ὦ Θεέ μου! σ᾿ ἐσένα  ὑπακούουν τὰ πάντα. Σὲ παρακαλοῦμε, βο ήθησέ μας νὰ ὑπακούσουμε κ᾿ ἐμεῖς, τὰ ἀ τίθασα ὄντα.

Ἐάν, ἀγαπητοί μου, ὑπακούσουμε στὸ Θε ό, θὰ δοῦμε ἀκόμη μεγαλύτερα θαύματα καὶ ὡς ἄτομα καὶ ὡς ἔθνος. Τώρα μᾶς περιφρονοῦν καὶ μᾶς ἀπειλοῦν νὰ μᾶς θάψουν. Ἀλλ᾿ ἐ ὰν μᾶς ἐλεήσῃ ὁ Θεός, θὰ δοῦμε πάλι εὐλογίες ὅπως καὶ παλαιότερα. Τὸ ᾿12, ποὺ ὡρμήσαμε ὡς λέοντες καὶ φθάσαμε μέχρι τὴν Ἄγ κυρα μὲ ἐπὶ κεφαλῆς ἥρωες (μὲ Πλαστήρα καὶ Κονδύλη καὶ Κουντουριώτη), τότε ἕνας Ἕλ ληνας πέθαινε, καὶ ὀκτὼ γεννιόντανε. Τώρα ἕνας πεθαίνει καὶ μισὸς γεννιέται… Μόνο ἂν ἐπιστρέψουμε στὶς ἀθάνατες ῥίζες μας, ἐ ὰν πιστέψουμε ὅπως θέλει ὁ Θεός, τότε πάλι θὰ δοῦμε καλύτερες ἡμέρες, διὰ πρεσβει ῶν πάντων τῶν ἁγίων· ἀμήν.

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία, ποὺ ἔγινε στὸν ἱ. ναὸ Ἁγ. Γερμανοῦ Ἁγίου Γερμανοῦ - Πρεσπῶν τὴν 1-7-1990. Καταγραφὴ καὶ σύντμησις 21-7-2002, ἐπανέκδοσις 30-5-2014.