Ο Κύριος στο όρος της Γαλιλαίας, αγαπητοί μου φίλοι, παραδίδει στους μαθητές Του τον τέλειο νόμο της Καινής Διαθήκης με την «επί του όρους ομιλία» του. Και συγκεφαλαιώνει μέσα σε λίγες λέξεις το πνεύμα του νέου νόμου λέγοντας: «Όπως θέλετε να σας συμπεριφέρονται οι άνθρωποι, έτσι ακριβώς να συμπεριφέρεσθε κι εσείς σ’ αυτούς» (ΛΟΥΚΑ 6, 31). Και εξηγεί την τόσο περιεκτική αυτή εντολή Του. «Γιατί αν αγαπάτε αυτούς που σας αγαπούν, ποια εύνοια περιμένετε από τον Θεό; Αφού και οι αμαρτωλοί αγαπούν αυτούς που τους αγαπούν. Κι αν κάνετε καλό σ’ αυτούς που σας κάνουν καλό, ποια εύνοια περιμένετε από τον Θεό; Και οι αμαρτωλοί το ίδιο κάνουν. Αν δανείζετε σ’ όσους ελπίζετε να σας τα επιστρέψουν, ποια εύνοια περιμένετε από τον Θεό; Και οι αμαρτωλοί δανείζουν στους ομοίους τους για να τα πάρουν πίσω. Αντίθετα, εσείς να αγαπάτε τους εχθρούς σας, να κάνετε το καλό και να δανείζετε, χωρίς να περιμένετε να πάρετε πίσω τίποτα» (ΛΟΥΚΑ 6, 32-35).
Στο τμήμα αυτό της «επί του όρους ομιλίας» Του ο Κύριος κάνει μία σύγκριση ανάμεσα στην ψεύτικη αγάπη του κόσμου και στην πραγματική αγάπη που πρέπει να έχουν οι μαθητές Του. Και ο Χριστός ζητά από τους μαθητές Του και από τους Χριστιανούς όλων των εποχών την ανιδιοτελή αγάπη, και όχι την ψεύτικη αγάπη που αποσκοπεί στο συμφέρον και μόνο, η οποία βέβαια δεν έχει καμία απολύτως αξία. Γιατί ποια αξία έχει να κάνουμε το καλό επειδή περιμένουμε ανταπόδοση; Η αγάπη αξίζει μόνο όταν την κάνουμε για τον Θεό, χωρίς να υπολογίζουμε ποιος είναι ο αποδέκτης της αγάπης μας. Η αγάπη που ζητά ο Χριστός πρέπει να αγκαλιάζει όλους τους ανθρώπους, ακόμη και τους άδικους, τους δύστροπους, τους εχθρούς. Βέβαια αυτό είναι πολύ δύσκολο. Γιατί ως θεωρία ακούγεται εύκολη, αλλά ως πράξη είναι πολύ δύσκολη. Πώς να αγαπήσουμε αυτούς που μας αδικούν, μας βρίζουν και μας πολεμούν;
Όμως αυτό είναι το μέτρο της αληθινής αγάπης, το μέτρο της τελειότητας. Σε αυτήν την υψηλή κορυφή της αγιότητας μας καλεί ο Κύριος. Σε αυτό το πνευματικό Έβερεστ μας καλεί ο Κύριος. Και δεν είναι αυτό ακατόρθωτο, ούτε εξωπραγματικό. Τέτοια αγάπη έδειξαν Άγιοι της Εκκλησίας μας. Η αγάπη τους αυτή ήταν που εντυπωσίασε τον κόσμο και τον άλλαξε. Τέτοια αγάπη μας έδειξε ο Κύριος, ο Οποίος σταυρώθηκε για εμάς που ήμασταν αποστάτες και εχθροί Του. Τέτοια αγάπη έδειξε ο Κύριος, ο Οποίος από τον σταυρό Του συγχώρησε τους σταυρωτές Του. Βέβαια η αγάπη προς τους εχθρούς δεν είναι ανθρώπινο κατόρθωμα. Είναι δώρο Θεού και μόνο με τη δική Του Χάρη αποκτάται. Είναι μία κατάσταση υπερκόσμια, αγία, ανώτερη και αληθινή. Αν θέλουμε λοιπόν κι εμείς να αποκτήσουμε αγάπη, θα πρέπει να το κάνουμε θέμα στην προσευχή μας και παράλληλα να αγωνιζόμαστε για την απόκτηση αυτής της αρετής.
Αν τελικά αποκτήσουμε τέτοια αγάπη, θα είναι μεγάλη η αμοιβή μας από τον Θεό. Θα γίνουμε στην Βασιλεία των Ουρανών παιδιά του υψίστου Θεού, με τον Οποίο θα μοιάζουμε πνευματικά. Διότι κι Αυτός είναι ευεργετικός στους ανθρώπους, οι οποίοι είναι πονηροί και δείχνουν αχαριστία στις τόσες ευεργεσίες Του. Να γίνουμε λοιπόν σπλαχνικοί προς τους συνανθρώπους μας και συμπονετικοί στις δυστυχίες τους και στις ανάγκες τους, όπως και ο ουράνιος Πατέρας μας είναι εύσπλαχνος και ελεήμων προς όλους μας. Στο σημερινό Ευαγγελικό ανάγνωσμα ο Κύριος μας λέει ποια είναι η αμοιβή και η δωρεά αυτών που θα δείχνουν μια τέτοια αγάπη και ευσπλαχνία προς όλους τους συνανθρώπους τους. Όποιος μπορεί να αγαπά ακόμη και τους εχθρούς του και μάλιστα να τους ευεργετεί, θα φθάσει στο σημείο να γίνει κατά χάριν θεός, παιδί του υψίστου Θεού.
Όπως πολύ ωραία παρατηρεί ο καθηγητής Χρήστος Γιανναράς: «η αγάπη δεν είναι ούτε συναισθηματισμός, ούτε μόνο καλές προθέσεις, αλλά το μέγιστο άθλημα της αυθυπέρβασης-δηλαδή της αγιότητας, που λέει η Εκκλησία» (Αλφαβητάρι της πίστης, σελίδα 10). Και ο μεγάλος Ρώσος συγγραφέας Φιοντόρ Ντοστογιέβσκι πηγαίνει ακόμη πιο πέρα, στους Αδελφούς Καραμάζοφ, λέγοντας: «Αγαπάτε κάθε πλάσμα του Θεού…και όλα τα πλάσματα μαζί και κάθε ψίχουλο. Αγαπάτε τα ζώα, αγαπάτε τα φυτά, αγαπάτε κάθε κτίσμα. Αν αγαπάς κάθε πλάσμα, θα καταλάβεις το μυστήριο του Θεού μέσα στα πλάσματα. Και αν το καταλάβεις μια φορά, κατόπιν χωρίς κόπο θα αρχίσεις να καταλαβαίνεις όλο και περισσότερο καθημερινά» (Οδός Θεογνωσίας, Αρχιμανδρίτου Ιουστίνου Πόποβιτς, σελίδα 259). Η αρετή της αγάπης είναι πολύ σημαντική και πρέπει οπωσδήποτε να αγωνισθούμε για την απόκτησή της.
Αγαπητοί μου φίλοι, αν αποκτήσουμε την αγάπη, θα αποκτήσουμε τα θεϊκά χαρακτηριστική. Και εξηγούν οι Πατέρες της Εκκλησίας μας, πως καμία άλλη αρετή δεν μας κάνει τόσο όμοιους με τον Θεό όσο η αγάπη και η συμπάθεια προς τους εχθρούς μας, προς τους πονηρούς και αχάριστους ανθρώπους. Αυτή η αγάπη μας προσδίδει τα χαρακτηριστικά του Θεού. Μας κάνει κατά χάριν θεούς. Μπορούμε να το κατανοήσουμε αυτό; Θα γίνουμε κάποια ημέρα όμοιοι με τον Θεό. Βέβαια όμοιοι στην ουσία του Θεού δεν μπορούμε να γίνουμε. Θα γίνουμε όμως όμοιοι κατά χάριν στα θεϊκά Του ιδιώματα. Θα μας πλουτίσει ο Θεός με τα δικά Του χαρακτηριστικά. Τι μεγαλύτερο μπορούμε να ποθήσουμε άραγε; Τι αγιότερο, τι υψηλότερο; Ας μάθουμε λοιπόν να αγαπάμε, και η αγάπη αυτή θα μας αγιάσει, θα μας σώσει και θα μας δοξάσει. Τελειώνουμε με τα λόγια του Κυρίου: «Αύτη εστίν η εντολή η εμή, ίνα αγαπάτε αλλήλους καθώς ηγάπησα υμάς» (ΙΩΑΝ. 15, 12).
Με αγάπη Χριστού,