ΚΑΡΤΑ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ: Ἐπιστολή πρός τόν Μακαριώτατο Ἀρχιεπίσκοπο Ἀθηνῶν καί Πάσης Ἑλλάδος κ. Ἱερώνυμο

ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ!!!

         ΑΛΗΘΩΣ Ο ΚΥΡΙΟΣ!!!

ΚΑΡΤΑ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ:

Ἐπιστολή πρός τόν Μακαριώτατο Ἀρχιεπίσκοπο

Ἀθηνῶν καί Πάσης Ἑλλάδος κ. Ἱερώνυμο

ΕΣΤΙΑ ΠΑΤΕΡΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ  

Β. ΗΠΕΙΡΟΥ 47 ΜΑΡΟΥΣΙΤΗΛ. 2108025211

Μακαριώτατε,

Εὐλαβῶς ἀσπάζομαι τήν Δεξιάν Σας.

Ἡ παροῦσα κυβέρνηση τοῦ κ. Ἀλέξη Τσίπρα, ἅμα τῇ ἀναλήψει τῶν νομοθετικῶν καθηκόντων της θέλει νά τιμήσει ἤ νά τιμωρήσει τόν ἑλληνικό λαό, γιά τήν τιμή πού παρέσχε στό κόμμα του, φέρνοντας τήν Κάρτα τοῦ Πολίτη (ΚτΠ);

Βέβαια ἡ συγκίνηση τοῦ πρωθυπουργοῦ κατά τήν πρώτη ὁμιλία του στήν ἑλληνική Βουλή, μᾶς συνεκίνησε, ὅταν τόνισε τήν ἀξία τῆς μακραίωνης ἱστορίας μας, τοῦ ὑψηλοῦ διαχρονικοῦ πολιτισμοῦ μας καί τῆς ὁλοζώντανης καί ἐκφραστικότατης γλώσσας μας.  Ἔκανε μάλιστα ἰδιαιτέρα ἐντύπωση, ὅταν ἰσχυρίστηκε ὅτι οὔτε λέξη δέν πρέπει νά χαθεῖ ἀπό τό πλουσιώτατο δυναμικό τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας.  Πράγματι, χωρίς τήν εἰδοποιό συνύφανση τῆς ἱστορίας μας, τῆς γλώσσας μας καί τοῦ πολιτισμοῦ μας μέ τή ζωο­ποιό δύναμη τῆς ὀρθοδόξου θείας Χάριτος,  δέν θά ἐπιζοῦσαν ἱστορία, γλῶσσα καί πολιτισμός μέχρι σήμερα, μετά ἀπό τόσους ἀπηνεῖς πολέμους καί διωγμούς ἀνά τούς αἰῶνες.

Καί τώρα, ἀνακοινώνει ἡ κυβέρνηση ὅτι βιάζεται νά φέρει τήν ΚτΠ γιά τό καλό τῶν πολιτῶν πού βρίσκονται στό ὅριο τῆς φτώχειας ἤ καί κάτω ἀπό αὐτό.  Ἡ ΚτΠ θά πιστώνεται μέ 100€ τό μήνα γιά νά ἀγοράζουν οἱ φτωχοί μέ αὐτήν λίγες τροφές, γιά νά μήν πεθάνουν ἀπό τήν πεῖνα καί   μέ  150€ τό πολύ γιά ἐπιδότηση ἐνοικίου. Αὐτό μᾶς φαίνεται τραγικότερο, κρισιμότερο καί πιό ὑποτιμητικό γιά τόν Ἕλληνα πολίτη. Ταπεινῶς ἐκτιμοῦμε ὅτι ὁ λαός μας δέν ἔχει χάσει τελείως τό μυαλό του γιά νά πιστεύει τόσο ἀφελῶς, ὅτι μέ τήν ΚτΠ καί μετά ἀπό ἕξι χρόνια δεινῆς οἰκονομικῆς κρίσεως, θά ἀντιμετωπισθεῖ σοβαρά καί ὑπεύθυνα ἡ φτώχεια του.  Ποιά κρατική ὑπηρεσία ἀσχολήθηκε μέχρι τώρα μέ τή φτώχεια, μέ ποιό τρόπο καί μέ πόσα χρήματα θά ἀντιμετωπισθοῦν οἱ ἀδυσώπητες ἀνάγκες τοῦ λαοῦ;

Ἡ μέχρι τώρα φοροεισπρακτική τακτική πρός τόν ἕλληνα πολίτη ὑπῆρξε ἀνήλεη.  Ἑπομένως μέσῳ τῆς Κάρτας, ὄχι μόνο θά ἐλέγχονται τά «παχυλά» εἰσοδήματα τοῦ δύστυχου ἕλληνα πολίτη, ἀλλά ἀμέσως θά ἀπορροφῶνται καί ὅσες ἐλάχιστες οἰκονομίες εἶναι κατατεθειμένες, γιά νά μήν ὑπάρχει καμιά ἀνακούφιση.  Θά ἀναμένονται μάλιστα οἱ ἀποδοχές, μισθός ἤ συνταξούλα τοῦ ἑπομένου μηνός γιά νά ἀπορροφηθοῦν καί αὐτά γιά νά ἀποπληρωθεῖ ὁ ΕΝΦΙΑ, ἀφοῦ δέν καταργεῖται ἄμεσα, ἀλλά ἐπιζητοῦνται ἀγωνιωδῶς ἔσοδα ἀπό τόν ἑλληνικό λαό, γιά νά μπορέσουμε νά πάρουμε τήν ἑπόμενη δόση ἀπό τούς Εὐρωπαίους.  Θά μπεῖ τώρα ὁ ἕλληνας φορολογούμενος στή φοροτανάλια τῆς Νέας Ἐποχῆς γιά νά ἀνταποκριθεῖ στίς ἀπαιτήσεις τῶν φίλων ἑταίρων μας.

Μακαριώτατε,

Πρίν ἀπό τριάντα χρόνια ἄρχισε ἡ ἐνημέρωση καί ὁ πνευματικός ἀγώνας τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ κατά τῆς ΚτΠ μέ ἄριστα ἀποτελέσματα μέχρι σήμερα.  Ἔχουν ἐρευνηθεῖ ὅλες οἱ παράμετροι τῆς ΚτΠ καί τό γενικό συμπέρασμα εἶναι ὅτι δέν εἶναι μιά ἁπλή πιστωτική κάρτα ἤ ταυτότητα, ἀλλά εἶναι ἐργαλεῖο παρακολούθη­σης τοῦ πολίτη καί ἔνταξής του στό παγκόσμιο κράτος τῆς Νέας Ἐποχῆς.

Εὐσεβάστως καταθέτουμε πρός ἐνημέρωσή Σας ἀναλυτική ἔρευνα τοῦ κ. Στάθη Ἀδαμόπουλου, οἰκονομολόγου καί εἰδικοῦ Συμβούλου μας στά ὡς ἄνω θέματα.

Ταπεινῶς φρονοῦμε ὅτι ἡ Νέα Ἐποχή εἶναι τόσο ἀχόρταγη καί αἱμοχαρής, πού θέλει ὄχι μόνο τήν οἰκονομική ἐξαθλίωση τοῦ λαοῦ μας, ἀλλά νά ἔχει στό χέρι της ἅπαντα τά δεδομένα του, γιά νά τόν διαφεντεύει βάναυσα καί νά τόν ἀπειλεῖ ὄχι μόνο γενικά καί ἀόριστα μέ τούς βαρύτατους νόμους, ἀλλά καί ἄμεσα καί ἀτομικά μέσῳ ἀνάγνωσης τοῦ προσωπικοῦ προφίλ πού μέ τήν ἀφθονία τῶν δεδομένων του θά ἐνημερώνει τούς ἄρχοντες τῆς Νέας Ἐποχῆς.  Προβλεπόμενες καί ἀπρόβλεπτες θά εἶναι οἱ συνέπειες στόν ἀπείθαρχο, κατ’ αὐτούς, στά κελεύσματα καί πιστεύματά τους, λαό μας.

Μακαριώτατε,

Ὄχι μόνο ἡ ταπεινότητά μας καί οἱ ἐν Χριστῷ συνεργάτες μας ἀσχολήθηκαν καθηκόντως μέ τό πρόβλημα τῆς Κάρτας τοῦ Πολίτη, ἀλλά καί πολλοί ἄλλοι φορεῖς, τόσο φίλα προσκείμενοι πρός τήν ὀρθόδοξη πίστη καί ζωή, ὅσο καί πλεῖστοι ἄλλοι (π.χ. ΙΝΚΑ μέ ἑκατό χιλιάδες μέλη), πού βλέπουν τό θέμα καθαρά ἀπό κοινωνικῆς καί ἀνθρωπιστικῆς καί διοικητικῆς πλευρᾶς, ἔχουν διατυπώσει ἐντονότατες ἀντιδράσεις, λόγῳ τοῦ ὁλοκληρωτικοῦ χαρακτήρα τῆς ΚτΠ.

Γιατί τώρα ὀλιγωρώντας καί ἐφησυχάζοντας νά ἐγκλωβιστοῦμε στήν ἐπερχόμενη τυραννία της;

Στό διαδίκτυο, στό «Ὀρθόδοξο Παρατηρητήριο», ἔχουν συγκεντρωθεῖ πάνω ἀπό ἑκατό χιλιάδες (100.000) ὑπογραφές πολιτῶν πού ἀρνοῦνται νά παραλάβουν τήν ΚτΠ. 

Ἰδιαιτέρως, στίς 5-5-2011 ἡ Ἱερά Κοινότητα τοῦ Ἁγίου Ὄρους μέ ἀνακοίνωσή της εἶχε δηλώσει τήν ἀντίθεσή της στή θέσπιση τῆς ΚτΠ.

Ἐξαιρετικά ὅμως εἶναι ὅσα ἀναφέρει γιά τήν Κάρτα στό ἰδιόχειρο κείμενό του «Τά σημεῖα τῶν καιρῶν» ὁ ἐσχάτως ἁγιοκαταταχθείς ἅγιος Παΐσιος, μέ κορυφαία ἐπισήμανση τό δυσώνυμο ἀριθμό 666, κωδικό τοῦ ἀντιχρίστου, τόν ὁποῖο ἀπαραιτήτως δέν θά πρέπει νά παραλάβουμε, οὔτε μέσῳ τῆς ΚτΠ, οὔτε φυσικά ὡς χάραγμα οἱασδήποτε μορφῆς στό χέρι μας ἤ στό μέτωπό μας.  Αὐτά καί κατά τόν ἅγιο Παΐσιο ἀναμένονται κατά τούς ἐσχάτους χρόνους, σύμφωνα μέ τήν Ἀποκάλυψη τοῦ ἁγίου Εὐαγγελιστοῦ Ἰωάννου.

Ταπεινῶς φρονοῦμε καί ταπεινῶς παρακαλοῦμε νά λάβετε ὑπ’ ὄψιν Σας τίς πολλές φωνές, ἔγκριτες ἤ ἁπλοϊκότερες τοῦ λαοῦ μας, ὁ ὁποῖος κατάφερε τήν τελευταία τριακονταετία νά ματαιώσει τίς βουλήσεις ὅλων τῶν προηγηθέντων συνεργατῶν τῆς Νέας Ἐποχῆς. 

Θά εἶναι τραγικό μετά ἀπό τόση ἔρευνα καί εὐλογημένο πνευματικό ἀγώνα, νά παραδοθοῦμε ἄνετα καί ἀδιαμαρτύρητα στίς πολιτικές σκοπιμότητες τῆς Νέας Ἐποχῆς.  Ἡ ἐκκλησιαστική ἱστο­ρία θά καταγράψει μέ μελανά χρώματα τήν ὀλιγωρία μας καί τήν ἀδράνειά μας στό θέμα αὐτό τῆς ὑποχρεωτικῆς πολιτογραφήσεώς μας στό παγκόσμιο κράτος τῆς Νέας Ἐποχῆς.

Ἡ ὑποχρεωτική ἤ μή, ἡ ἑκούσια ἤ μή πολιτογράφησή μας σ’ αὐτό τό παγκόσμιο ἀντίχριστο κράτος, θά εἶναι ἄνευ συνεπειῶν γιά τήν αἰώνια σωτηρία μας καί μακαρία  ἔνταξή μας στή Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν;

Θά ἀφήσουμε τούς πιστούς μας, ἔστω τούς πένητες, νά διακυβεύσουν τήν ἐλευθερία τους ἤ ἀκόμα καί τή σωτηρία τους γιά ἑκατό Εὐρώ τρόφιμα καί ἑκατόν πενήντα ἐπιδότηση ἐνοικίου… καί ὅλοι μας, ὡς ἕν Σῶμα Χριστοῦ, νά διακινδυνεύσουμε τήν αἰώνια ἐν Χριστῷ ζωή μας;

Μετά βαθυτάτου σεβασμοῦ

Διά τήν Ἑστία Πατερικῶν Μελετῶν

ἐλάχιστος ἐν πρεσβυτέροις

(Ὑπογραφή)

ἀρχιμ. Σαράντης Σαράντος

ἐφημέριος Ἱ.Ν.Κοιμήσεως Θεοτόκου Ἀμαρουσίου.

Κοινοποίηση: 
Σεβ. Μητροπολίτες τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος.
Ἱερά Κοινότητα Ἁγίου Ὄρους

πηγή

Ἰατρική Ἐπιστήμη καί Ὀρθόδοξη Πίστη. Ἀρχιμ. Σαράντη Σαράντου

Τοῦ ἀρχιμ. Σαράντη Σαράντου.

ἐφημερίου Ἱ. Ν. Κοιμήσεως Θεοτόκου Ἀμαρουσίου

Ἡ πρόληψη εἶναι πάντα ἡ καλύτερη θεραπεία, καί μάλιστα τώρα ἐν καιρῷ κρίσεως πού τά πάντα γύρω μας καταρ­ρέουν, ἐπειδή «μαζί τά φάγαμε», ὅπως κυνικῶς οἱ ὑποτιθέμενοι ἄρχοντες μας μᾶς λένε.

Ἐπιτρέψτε μου νά θυμίσω τό ὑπέροχο θεόπνευστο κείμενο τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης  «…καί εἶπεν ὁ Θεός· ποιήσωμεν ἄνθρωπον κατ’ εἰκόνα ἡμετέραν καί καθ’ ὁμοίωσιν, καί ἀρχέτωσαν τῶν ἰχθύων τῆς θαλάσσης καί τῶν πετεινῶν τοῦ οὐρανοῦ καί τῶν κτηνῶν καί πάσης  τῆς γῆς καί πάντων τῶν ἑρπετῶν τῶν ἑρπόντων ἐπί τῆς γῆς.  καί ἐποίησεν ὁ Θεός τόν ἄνθρωπον, κατ’ εἰκόνα Θεοῦ ἐποίησεν αὐτόν, ἄρσεν καί θῆλυ ἐποίησεν αὐτούς.  καὶ εὐλόγησεν αὐτοὺς ὁ Θεός, λέγων· αὐξάνεσθε καὶ πληθύνεσθε καὶ πληρώσατε τὴν γῆν καὶ κατακυριεύσατε αὐτῆς καὶ ἄρχετε τῶν ἰχθύων τῆς θαλάσσης καὶ τῶν πετεινῶν τοῦ οὐρανοῦ καὶ πάντων τῶν κτηνῶν καὶ πάσης τῆς γῆς καὶ πάντων τῶν ἑρπετῶν τῶν ἑρπόντων ἐπὶ τῆς γῆς. καὶ εἶπεν ὁ Θεός· ἰδοὺ δέδωκα ὑμῖν πάντα χόρτον σπόριμον σπεῖρον σπέρμα, ὅ ἐστιν ἐπάνω πάσης τῆς γῆς, καὶ πᾶν ξύλον, ὃ ἔχει ἐν ἑαυτῷ καρπὸν σπέρματος σπορίμου, ὑμῖν ἔσται εἰς βρῶσιν· καὶ πᾶσι τοῖς θηρίοις τῆς γῆς καὶ πᾶσι τοῖς πετεινοῖς τοῦ οὐρανοῦ καὶ παντὶ ἑρπετῷ ἕρποντι ἐπὶ τῆς γῆς, ὃ ἔχει ἐν ἑαυτῷ ψυχὴν ζωῆς, καὶ πάντα χόρτον χλωρὸν εἰς βρῶσιν. καὶ ἐγένετο οὕτως. καὶ εἶδεν ὁ Θεὸς τὰ πάντα, ὅσα ἐποίησε, καὶ ἰδοὺ καλὰ λίαν. καὶ ἐγένετο ἑσπέρα καὶ ἐγένετο πρωΐ, ἡμέρα ἕκτη.» (Γέν. Α΄ 26-31).

Ὁ ἐν Τριάδι Θεός, ὁ Πατήρ, ὁ Υἱός καί τό Ἅγιον Πνεῦμα ἀσχολεῖται προσωπικά μέ τήν ἐκ τοῦ χοός δημιουργία τοῦ ἀνθρώπου ἐμφυσώντας πάνω του τή Θεϊκή Του πνοή.  Ὁ Μέγας Βασίλειος ἑρμηνεύοντας καί σχολιάζοντας τό θεό­πνευστο κείμενο τῆς Γενέσεως ὑποστηρίζει, ὅτι καθημερινῶς ὁ Θεός ἐπισκεπτόταν τό ζεῦγος τῶν πρωτοπλάστων, τόν Ἀδάμ καί τήν Εὔα, διαλεγόμενος μετ’ αὐτῶν ὡσάν φίλος πρός φίλον.  Ἤθελε ὁ Θεός ὄχι μόνο νά μένουν στό κατ’ εἰκόνα, ἀλλά καί νά ἀναπτύσ­σουν τά χαρίσματα, μέ τά ὁποῖα τούς προίκισε καί νά φθάσουν στό καθ’ ὁμοίωσιν, σταθεροποιημένοι καί ἀκλόνητοι αἰωνίως κοντά Του.

Ὁ Ἅγιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής ἔχοντας πλούσια ἐν Χριστῷ ἐμπειρία τῆς χαρισματικῆς ἐλευθερίας θαυμάζει καί ἐκπλήσσεται ἀπό τήν προσωπικότητα τῶν πρωτοπλάστων καί ἀπό τά δοθέντα ἐκ τοῦ ἐν Τριάδι Θεοῦ χαρίσματα πού ἐπιμελημένα πρόσεχαν καί οἱ δύο τους καί τά ηὔξαναν, ταυτίζοντας τήν ἀπέραντη θεοελευθερία τους, τό θέλημά τους, μέ τό θέλημα τοῦ Θεοῦ.  Θεοπανευτυχεῖς, ἄρ­χοντες τοῦ Παραδείσου εἶχαν βαθιά αὐτοσυνειδησία τῆς θεοκατα­σκευῆς τους, ἐργάζονταν ἄκοπα καί ἄνοσα – χωρίς νόσους – μή φοβούμενοι τίποτα, γιατί δέν εἶχαν ὑπόψη τους καμιά προοπτική θανάτου.  «Posse non mori» (ἠδύναντο νά μή πεθάνουν), μᾶς λέγει ἡ πρωτοχριστιανική ρωμαϊκή ὀρθόδοξη Θεολογία.    Ὅταν ὅμως ἔκα­ναν αὐτόνομη χρήση τοῦ μέχρι τότε θελήματός τους, ἀποκοπτόμενοι ἀπό τό θεῖο θέλημα, ἔχασαν τό θεῖο φῶς πού κυριαρχοῦσε μέσα στό νοῦ καί τήν καρδιά τους, ἔχασαν τήν ἱκανότητα νά ἄρχουν τοῦ Παραδείσου, μειώθηκαν οἱ ἀντοχές τους, αἰσθάνονταν γυμνοί, χρειάζονταν ἐνδύματα καί σταδιακά ἄρχισαν νά νοσοῦν πνευματικά, ψυχολογικά καί σωματικά μέ προοπτική μή ζωῆς, δηλ. θανάτου. «Posse mori» (δυνάμενοι νά πεθάνουν).  Διάλεξαν μόνοι τους δηλαδή τήν προοπτική τοῦ θανάτου.  Ὁ Θεός ἐπέτρεψε νά πεθαίνουμε σωματικῶς, «ἵνα μή τό κακόν ἀθάνατον γένηται», λέγει ὁ ἅγιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής (Πρός Θαλάσσιον) διατυπώνοντας λακωνικά τήν κατάντια μας, τήν πτώση μας καί τή φορά πρός τό θάνατο.

Μπροστά σέ μιά τέτοια δημιουργία, τήν ἀνθρώπινη προσωπι­κότητα, στέκεται μέ ἀπόλυτο σεβασμό καί θαυμασμό ὁ σύγχρονός μας ἐξαίρετος Σέρβος Θεολόγος καί ἅγιος πλέον Ἰουστῖνος Πόποβιτς.  Καταρτισμένος ὅσο λίγοι στό τεράστιο φάσμα τῆς γνώσεως, καθηγητής τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Βελιγραδίου, ἐγκρατής γνώστης ὅλων τῶν Εὐρωπαϊκῶν γλωσσῶν καί δή θαυμαστής τῶν Ἀρχαίων Ἑλληνικῶν.  Θεώρησε ἀπαραίτητο ἄτυπα νά φοιτήσει στή Θεολογική Σχολή τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν τό 1925, ὅπου ἐξεπόνησε ἐπιστημονική διδακτορική δια­τριβή μέ θέμα «Ἡ γνωσιολογία τοῦ Ἁγίου Ἰσαάκ τοῦ Σύ­ρου».    Ἀνέπτυξε πρωτίστως τή δική του προσωπικότητα ἀσκούμενος στήν ἄκρα ὑπακοή καί ταπείνωση κατά τήν καθοδήγηση τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου: «Ὅσῳ μέγας εἶ τοσούτῳ ταπείνου σεαυτόν».  Προσευχές ἀσταμάτητες, νηστεῖες πού κρατοῦσαν σῶμα λεπτό, ὑγιές καί πειθαρχημένο στίς πνευματικές «ἀπαιτήσεις» τοῦ Σωτῆρος μας Ἰησοῦ Χριστοῦ.

Ὁ ἅγιος Ἰουστῖνος ξεπερνάει κάθε ἐπίγειο θαυμασμό γιά τόν ἄνθρωπο καί ξεσπάει σέ δοξολογία  πρός τόν Ὕψιστο Πάνσοφο Δημιουργό.  Ἀπό τό ἐξαίρετο βιβλίο του «Ἄνθρωπος καί Θεάν­θρωπος»  ἐρανιζόμαστε τά παρακάτω:

«Τό ἀνθρώπινον σῶμα!… Ὤ, τί θαυματουργικόν ἐργαστήριον, τό ὁποῖον μεταβάλλει τό νερό εἰς αἷμα, τόν ἀέρα εἰς κόκκαλα, τό ψωμί εἰς κρέας, τά φυτά εἰς μέταλλα, τά μέταλλα εἰς ὑγρά!  Πρωτάκουστον ἐργαστήριον θαυμάτων!  Ἀλλά φυσικῶν θαυμάτων, θά εἴπητε σεῖς.  Τί, ὅμως, εἰς τήν φύσιν δέν εἶναι θαῦμα;  Κάποιος ἀόρατος μηχανικός, κάποιος θαυματουργός τεχνίτης κυβερνᾶ αὐτό τό παράδοξον ἐργαστήριον, πού ἡμεῖς ὀνομάζομεν σῶμα.  Αὐτός εὑρίσκεται εἰς τό σῶμα, ἀλλά ἡμεῖς δέν Τόν βλέπομεν.  Τά ἔργα Του τά βλέπομεν, Τόν ἴδιον ὅμως ὄχι.  Ὡσάν νά ἔχῃ τήν πρόθεσιν νά κρύπτεται ὅλον καί περισσότερον ὄπισθεν τῶν ἔργων του! …

Τό σῶμα!… Ὁ Θεός ἔθεσεν ἀναρίθμητα αἰνίγματα δημιουρ­γῶν αὐτό ὅπως εἶναι.  Εἰς τόν πηλόν του ἐτύλιξε τόν θεῖον χρυσόν Του, καί τόν ἄφησεν ἐδῶ εἰς τόν μακρινόν πλανήτην μας.  Καί εἰς τό θαῦμα προσέθεσε θαῦμα: Ὁ Λόγος ἔγινε σῶμα!  Τοιουτοτρόπως ἐμεγάλυνε τό σῶμα ὑπεράνων τῶν Ἀγγέλων καί Ἀρχαγγέλων.  Τό ἐδόξασε καί τό ἡρμήνευσε, διακηρύττων: «τό δέ σῶμα τῷ Κυρίῳ» (Α΄ Κορ. 6,13).  Ἀπόδειξιν τούτου εἶναι ἡ εἰς οὐρανούς ἀνάληψις τοῦ Κυρίου μετά τοῦ σώματος, μετά τοῦ ὁποίου καί ἐν τῷ ὁποίῳ θά παραμείνῃ εἰς τούς αἰῶνας.  Καί ὁ ἀρραβών τούτου εἶναι ἡ ἀνάστασις τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ καί ἡ ἀνάστασις τῶν ἰδικῶν μας σωμάτων κατά τήν ἡμέραν τῆς Κρίσεως. Ἡ παναξία τοῦ σώματος ἔγκειται ἀκριβῶς εἰς τοῦτο, ὅτι «ὁ Λόγος σάρξ ἐγένετο» καί αἰωνίως παραμένει ἐν τῇ σαρκί.

Ἡ ψυχή τοῦ ἀνθρώπου!… Ὤ τοῦ μυστηρίου τῶν μυστηρίων!  Ὤ τοῦ θαύματος τῶν θαυμάτων!  Συνετρίβησαν αἱ καρδίαι ὅλων τῶν προσκυνητῶν τῆς αἰωνιότητος γύρω ἀπό τήν ψυχήν τοῦ ἀν­θρώπου.  Οἱ ἄνθρωποι ζοῦν μέ τήν ψυχήν καί δέν γνωρίζουν τί εἶ­ναι ἡ ψυχή!  Δέν ἀποτελεῖ αὐτό βάσανον διά τό πνεῦμα; Βάσανον, μέχρις ὅτου ὁ Θεός Λόγος ἔγινεν ἄνθρωπος καί ταυτοχρόνως ἔγινε ψυχή.  Τότε μᾶς ἀπεκαλύφθη τό μυστήριον τῆς ψυχῆς: ὁ Λόγος.  Ἀπό Αὐτόν προέρχεται ἡ γένεσίς της, τό εἶναί της, τό νόημά της, ἡ μακαριότης καί ἡ αἰωνιότης της, ὁ παράδεισός της.  Διά τοῦτο ἡ ψυχή εἰς τά ἐσώτατα ἄδυτά της εἶναι χριστονοσταλ­γική, θεονο­σταλγική.

Εἰς τόν ἐνανθρωπήσαντα Θεόν Λόγον ἡ ψυχή εὗρε τόν ἑαυτό της καί τόν Δημιουργόν της, διά τοῦτο καί ἀνήγγελεν ὁ θαυμαστός Θεάνθρωπος τό χαρμόσυνον μήνυμα: «Ὅς ἄν ἀπολέσῃ τήν ψυχήν αὐτοῦ ἕνεκεν ἐμοῦ , εὑρήσει αὐτήν» (Ματθ. 16,25).  Δηλαδή θά εὕρη τήν οὐσίαν της, τόν λόγον καί τό νόημά της, τήν ἀξίαν της, τόν παράδεισόν της, τήν αἰωνιότητα καί τήν μακαριότητά της.  Ὅταν δέν εἶναι ἡνωμένη μέ τόν Θεόν Λόγον, ἡ ψυχή εὑρίσκεται ἐκτός ἑαυτῆς, εὑρίσκεται εἰς τήν αἰωνίαν παραφροσύνην καί τήν ἀνόητον περιπλάνησιν ἀπό ἁμαρτίας εἰς ἁμαρτίαν, ἀπό πάθους εἰς πάθος, ἀπό ταλαιπωρίας εἰς ταλαιπωρίαν.  Καί τοῦτο εἶναι ἡ κόλασις μέ ὅλας τάς φρικαλεότητάς της.

Ὁ ἄνθρωπος!… Ὅλα τά κτίσματα σιγοῦν ἐμπρός εἰς αὐτό τό ἐξαιρετικώτερον θαῦμα ὅλων τῶν κόσμων.  Ὡσάν νά ἔχῃ συγκεντρώσει ὁ Θεός ὅλα τά θαύματα ἀπό ὅλους τούς κόσμους Του καί τά ἔχῃ συνοψίσει εἰς ἕν, εἰς τόν ἄνθρωπον.  Διά τῆς ψυχῆς τόν συνέδεσε μέ τόν πνευματικόν κόσμον καί διά τοῦ σώματος μέ τόν αἰσθητόν κόσμον καί ἔτσι τόν ἄφισεν εἰς τό μέσον αὐτῆς τῆς ζωῆς.  Διά τοῦτο τόν ἄνθρωπον τόν ἕλκουν ἐξ ἴσου τά μυστήρια τοῦ πνευματικοῦ κόσμου καί ἡ γοητεία τοῦ ὑλικοῦ κόσμου.  Ὁ ἄνθρωπος εἶναι τεντωμένος μέ ὅλο τό εἶναί του μεταξύ τῶν δύο κόσμων ὡσάν μία κλωστή.  Διά τοῦτο τό μυστήριον τῆς ἀνθρωπίνης ὑπάρξεως ἔχει μετατρέψει τήν περί τοῦ ἀνθρώπου ἀνθρωπίνην σκέψιν εἰς κραυγήν καί σπαραγμόν καί θρῆνον, εἰς πένθος διά τόν ἄνθρωπον.  Καί αὐτό, ἕως ὅτου ὁ Λόγος ἔγινεν ἄνθρωπος.  Διότι γενόμενος ἄνθρωπος ὁ Θεός Λόγος, ἐξήγησεν εἰς τούς ἀνθρώπους τόν ἄνθρωπον καί ἐλογοποίησε (ἐχριστοποίησε) καί ἐνοηματοποί­ησε τήν ζωήν του καί εἰς αὐτόν καί εἰς τόν ἄλλον κόσμον».

Πόσο μεγάλο, δύσκολο, εὐαίσθητο τό ἔργο τοῦ γιατροῦ!  Εὑ­ρισκόμενος μπροστά στό τελειότερο δημιούργημα, πού ἀρρώστησε μετά τήν παρακοή καί τήν πτώση, ἐπιστρατεύει ὅλη του τήν ἐπιστήμη, ὅλη του τήν ἀγάπη, ὅλη του τήν προσπάθεια γιά νά προσφέρει τήν καλή, τή σωστή διάγνωση, γιά νά ἐπέλθει ἡ ἴαση.

Ὁ ἅγιος Γέροντας π. Πορφύριος συνιστοῦσε στούς γιατρούς τήν ὥρα πού ἐξετάζουν τόν ἀσθενῆ, νά λέγουν μυστικῶς τήν εὐχή τοῦ Χριστοῦ «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ ἐλέησόν με» γιά νά φωτίζονται ἀπό τήν ἄκτιστη Χάρη Του στήν καλύτερη διάγνωση, ὥστε τελικά νά ἐπέλθει ἡ ἴαση.

Ἡ παραπάνω συμβουλή δέν ὑποβιβάζει τήν ἀνθρώπινη ἰατρι­κή ἐπιστημονική γνώση, ἀλλά ἀντίθετα τήν κραταιώνει, τήν καταξιώ­νει, τή χριστοποιεῖ.  Ἔτσι καί ὁ ἀσθενής δέχεται τίς φιλανθρωπότε­ρες μαζί καί ἐπιστημονικότερες περιποιήσεις καί ὁ γιατρός εἰσπρά­ττει τή χαρά, τήν καταξίωση καί τήν ἐν Χριστῷ πνευματική ἀμοιβή, πού ἀσφαλῶς τήν ἔχει ἀνάγκη γιά τόν ἑαυτό του καί γιά τήν οἰκογένειά του.

Λεπτότατη καί ἰδιάζουσα προϋπόθεση τῆς ὑγείας ψυχῆς καί σώματος θεωρεῖ ὁ ἅγιος γέροντας π. Πορφύριος τό νά ἀφηνόμαστε μέ ἐμπιστοσύνη στήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ.  Παραθέτουμε αὐτούσια τά λόγια του: «Ὅταν παραδοθοῦμε στόν Χριστό, εἰρηνεύει ὁ πνευματικός μας ὀργανισμός, μέ ἀποτέλεσμα τή φυσιολογική λειτουργία ὅλων τῶν ὀργάνων καί τῶν ἀδένων.  Ὅλα ἐπηρεάζο­νται.  Γινόμαστε καλά, παύομε νά ὑποφέρομε.  Καί καρκίνο νά ἔχομε, ἄν τ’ ἀφήσομε στόν Θεό καί γαληνεύσει ἡ ψυχή μας, μπορεῖ ἡ θεία χάρις μέ τή γαλήνη αὐτή νά ἐνεργήσει νά φύγει καί ὁ καρκίνος καί ὅλα.

Κι ἄν θέλετε νά μάθετε, καί τό ἕλκος στομάχου ἀπό τή νεύρωση δημιουργεῖται.  Τό συμπαθητικό σύστημα, ἐνῶ πιέζεται, σφίγγεται καί παθαίνει καί ἔτσι δημιουργεῖται τό ἕλκος.  Μιά, δυό, τρεῖς, σφίξιμο, σφίξιμο, σφίξιμο, στενοχώρια, στενοχώρια, στενοχώρια, ἄγχος, ἄγχος ἄγχος, πώπ!  ἕλκος.  Ἕλκος ἤ καρκίνος, ἐξαρτᾶται.  Ὅταν στήν ψυχή μας ὑπάρχουν μπερδέματα, ἐπιδροῦν στό σῶμα καί ἡ ὑγεία δέν πηγαίνει καλά.

Τό τέλειο εἶναι νά μήν προσευχόμαστε γιά τήν ὑγεία μας.  Νά μήν εὐχόμαστε νά γίνομε καλά, ἀλλά νά γίνομε καλοί.  Κι ἐγώ γιά τόν ἑαυτό μου αὐτό εὔχομαι, σᾶς λέω.  Ἀκούσατε;  Ὄχι καλοί, δηλαδή ἐνάρετοι, «νά γίνομε αὐτό, αὐτό αὐτό…», ἀλλά ν’ ἀποκτήσομε θεῖο ζῆλο· ν’ ἀφηνόμαστε μέ ἐμπιστοσύνη στήν ἀγάπη Του· νά προσευχόμαστε μάλλον γιά τήν ψυχή μας.  Καί τήν ψυχή μας θά τήν ἐννοοῦμε ἐνσωματωμένη μέσα στήν Ἐκκλησία, πού κεφαλή της εἶναι ὁ Χριστός, μαζί μέ ὅλους τούς συνανθρώπους μας καί μέ ὅλους τούς ἐν Χιστῷ ἀδελφούς».

Ἄς θυμηθοῦμε καί τόν πασίγνωστο πλέον καί στήν πατρίδα μας ἰατρό, ἐπίσκοπο Κριμαίας ἅγιο Λουκᾶ, καθηγητή χειρουργικῆς.  Πρίν προβεῖ στίς ἀναρίθμητες ἐγχειρήσεις, στίς δυσκολότατες συνθῆκες τῶν μαρτυρικῶν χρόνων τῶν διωγμῶν ἱερέων καί λοιπῶν χριστιανῶν στή Ρωσία, σταύρωνε μέ ἰώδιο τό μέρος τοῦ σώματος καί χειρουργοῦσε μέ θαυμαστές ἐπιτυχίες.  Ἐκτός τούτου λίγο πρό τῆς ἐπεμβάσεως ἀναρτοῦσε σέ τοῖχο τοῦ χειρουργείου τήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ καί τῆς Παναγίας, παρά τίς ἰταμές ἀπειλές καί ἀπάν­θρωπες ἀνακριτικές διαδικασίες τῶν ἀθέων ἀρχῶν, οἱ ὁποῖες τελικά ὑποχωροῦσαν, προκειμένου νά τύχουν τῶν εὐεργετικῶν ὑπηρεσιῶν ὑγείας ἀπό τόν ἄριστο ἐπιστήμονα ἰατρό καί ἅγιο Λουκᾶ Βόϊνο Γιασινέτσκι.  Χιλιάδες Ρῶσοι γιατρεύτηκαν ἀπό τόν Ἅγιο, παρά τούς σφοδρούς διωγμούς πού ὑπέστη.

Ἐξ ἄλλου ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, ἀπευθυνόμενος μέ ἐπιστολή του πρός τήν ἐν Χριστῷ πνευματική θυγατέρα του Ὀλυμπιάδα μεταξύ ἄλλων τῆς γράφει: «… οὔτε οἱ ὀνειδισμοί, οἱ λοιδορίες καί οἱ ἐμπαιγμοί (βέβαια νά μή νομίσεις ὅτι καί αὐτό εἶναι μικρό εἶδος καρτερίας, τό νά ὑποφέρει κανείς κι’ αὐτά τά πράγματα· κι’ αὐτό τό δείχνει ὁ Ἰώβ, ὁ τόσο μεγάλος καί δυνατός ἄνδρας, πού δέν θορυβήθηκε καί λίγο ἀπό αὐτόν τόν πειρασμό)· ἀλλ’ οὔτε αὐτό οὔτε ἡ ἀπώλεια παιδιῶν, ἀκόμη κι’ ἄν ἁρπαγοῦν ὅλα ξαφνικά, οὔτε ἐχθροί πού συνεχῶς ἐπεμβαίνουν, οὔτε τίποτε ἄλλο παρόμοιο, οὔτε αὐτό τό κορύφωμα τῶν θεωρουμένων λυπηρῶν, ὁ θάνατος, ὁ τόσο φοβερός καί φρικώδης».(ΕΠΕ τ. 37 σελ.  545-547)

Ἐπίσης στήν γράφει γιά τίς ἔντονες ἐπιπτώσεις τῆς σωματικῆς ἀσθένειας στήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου.  Δέν παραλείπει νά τή συμβουλεύσει νά χρησιμοποιεῖ τίς ἰατρικές συμβουλές καί τά κατάλληλα φάρμακα σελ. 553, ὅπως ἔκανε καί ὁ ἴδιος:

«Γιαυτό παρακαλῶ τήν τιμιότητά σου νά συμβουλεύεσαι διαφόρους καί ἔμπειρους ἰατρούς καί νά χρησιμοποιεῖς φάρμακα πού μποροῦν νά διορθώσουν τέτοια κακά.  Ἔτσι κι’  ἐγώ, πρίν ἀπό λίγες ἡμέρες, πού τό στομάχι μου ἀπό τήν κατάσταση τοῦ ἀέρα εἶχε κυριευθεῖ ἀπό τάσι γιά ἐμετούς, χρησιμοποίησα καί τήν ἄλλη  φροντίδα, ἀλλά καί τό φάρμακο πού μοῦ στάλθηκε».

Ὁ Ἅγιος Νεκτάριος, ὁ Ἅγιος τοῦ αἰώνα μας, στό 82ο κεφάλαιο τοῦ βιβλίου του «Θησαυρός λογίων» ἐρανιζόμενος ἀπό τήν Παλαιά καί τήν Καινή Διαθήκη, γράφει πολλά περί τῆς ἀσθένειας.  Ἐπιτρέπει ὁ Κύριος τήν ἀσθένεια οἰκονομικῶς, γιά μεγαλύτερο ὄφελος ὅλης τῆς ἀνθρώπινης προσωπικότητας.  Κέρδος, ταπεινό φρόνημα, ὑπομονή, αὐτοέλεγχος, καθαρή ἐξομολόγηση, καλές ἀποφάσεις, ἀγάπη, συμφιλίωση καί συμπάθεια πρός τούς ἀδελφούς πού ἐπισκέπτονται καί φροντίζουν τούς ἀσθενεῖς.  Τονίζει δέ καί τή χρήσιμη προσφορά θεραπείας τοῦ καλοῦ ἰατροῦ πρός τόν ἀσθενῆ μέ τόν εὐεργετικό διάλογο καί τά κατάλληλα φάρμακα.

Ὁ Μ. Βασίλειος, ἐκτός τῶν ἄλλων ἐπιστημῶν, γνώριζε μέ τόν πλούσιο φωτισμό τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος πολύ καλά τόν ἀνθρώπινο ὀργανισμό καί τήν αἰώνια ψυχή πού ἀλληλοπεριχωρεῖται, ἀλληλοσυνδέεται μέ ὅλο τό σῶμα καί μέ ὅλα τά ὄργανά του.  Γράφει συγκεκριμένα:

«Ὥσπερ ἑκάστη τῶν τεχνῶν βοήθεια ἡμῖν πρός τό τῆς φύσεως ἀσθενές ὑπό τοῦ Θεοῦ κεχάρισται,… οὕτω καί ἰατρική.  Ἡ ἰατρική τέχνη τύπον τῆς κατά ψυχήν θεραπείας τήν ἀπόθεσιν τοῦ περισσοῦ καί τήν τοῦ λείποντος πρόθεσιν ὑποτιθεμένη ὑπό τοῦ πᾶσαν ἡμῖν οἰκονομοῦντος Θεοῦ συγκεχώρηται…».  Ἐπειδή μετά τήν ἁμαρτίαν ὁ ἄνθρωπος ὑπόκειται εἰς πάθη καί ἀσθενείας, διά τοῦτο ἐδόθη ἡ ἰατρική «προσαγομένη τοῖς κάμνουσι, κατά τό ποσόν γοῦν, ἐπικουρία,»… Ὀφείλομεν «ὡς εἰς δό­ξαν Θεοῦ καί τύπον τῆς τῶν ψυχῶν ἐπιμελείας τήν χρῆσιν τῶν ὑπ’ αὐτῆς παραλαμβάνειν… Οὐ τοίνυν, ἐπειδή τινες οὐ καλῶς χρῶνται τῇ τέχνῃ τῇ ἰατρικῇ φευκτέον ἡμῖν πᾶσαν τήν ὑπ’ αὐτῆς ὠφέ­λειαν…».

Τέλος καταπληκτικά εἶναι ὅσα ἀπό τόν Ἅγιο Νικόδημο τόν ἁγιορείτη γράφονται στό «Συμβουλευτικόν Ἐγχειρίδιόν» του γράφονται στή σελίδα 110 «περί φυλακῆς νοός καί καρδίας».  Ἡ ψυχή κρατάει στή ζωή ὅλα τά σωματικά ὄργανα, μέ πρῶτο ὄργανο τήν καρδιά.  Δέν παύει νά κινεῖται, ἕως οὗ ἐξέλθει ἡ ψυχή ἐκ τοῦ σώματος.  «Αὕτη εἶναι πηγή ζωῆς ὅλου τοῦ σώματος διά τῆς κινήσεώς της, καί εὐθύς ὅταν παύσῃ ἡ κίνησις αὐτῆς, παύει καί ἡ ζωή τοῦ σώματος·  μᾶλλον δέ ἡ ψυχή ἡ ἐν τῇ ἀεικινήτῳ καρδίᾳ οὖσα ἐνιδρυμένη, διά τῆς κινήσεως τῆς καρδίας ἐνεργεῖ, μεταδίδουσα τήν ζωήν εἰς ὅλον τό σῶμα, καί τοῦτο ζωοποιοῦσα, κατά τόν μέγαν Βασίλειον, λέγοντα· «τήν ζωτικήν δύναμιν, ἐπεί συγκέκραται τῷ σώματι, ἡ ψυχή φυσικῶς διά τήν εὐκρασίαν καί οὐκ ἐκ προαιρέσεως χορηγεῖ» (Διατάξει ἀσκητικῇ β΄).  Καί ὅτι τῶν ἄλλων μελῶν καί μερῶν τοῦ σώματος ἠρεμούντων πολλάκις καί ἀκινητούντων, καθώς μάλιστα συμβαίνει ἐν τοῖς ὕπνοις καί ὕπνοις βαθυτάτοις καί ἀφαντάστοις, ἡ καρδία μόνη δέν ἠρεμεῖ, ἀλλά πάντοτε κινεῖται καί ἀγρυπνεῖ ὡσεί νά προφυλάττῃ αὕτη ὅλα τά λοιπά μέλη τοῦ σώματος, ἅπερ τότε ἡσυχάζουσι καί ἀναπαύονται· καί τοῦτό ἐστι τό γεγραμμένον ἐν τῷ ᾌσματι· «Ἐγώ καθεύδω καί ἡ καρδία μου ἀγρυπνεῖ» (ᾎσμα α΄)· ἄν καί τό ρητόν αὐτό τροπο­λο­γικῶς ἑρμηνεύεται ὑπό τῶν θείων Πατέρων, διά τήν τελείαν καί ὑπό τοῦ θείου ἔρωτος κατεχομένην ψυχήν.

«Ὁ δέ ἐγκέφαλος οὔκ ἐστιν ἀεικίνητος, οὔτε δι’ αὐτοῦ προβάλλει πάντοτε ἡ ψυχή νοεράς ἐνεργείας·

α. διότι εἰς ὅλους τούς ἐννέα μήνας, καθ’ οὕς ἐν τῇ κοιλίᾳ τό βρέφος εὑρίσκεται ἐμψυχωμένον καί τέλειον, ὁ ἐγκέφαλος ἀπρακτεῖ καί ἠρεμεῖ, μηδεμιᾶς τοῦ νοός ἐνεργείας δι’ αὐτοῦ προβαλλομένης·

β. καί ἀφοῦ γεννηθῇ τό βρέφος, εἰς ἑνός ὁλοκλήρου ἐνιαυτοῦ διάστημα ἤ καί ἐπέκεινα, ὁ αὐτός ἐγκέφαλος ἀκινητεῖ καί ἀπρακτεῖ οὐδέ μίαν γάρ τότε ὁ νοῦς προβάλλει δι’ αὐτοῦ ἐνέργειαν, διά τό εἶναι αὐτόν ἀτελῆ καί δυνάμει νοῦν·

γ. δέ καί τελευταῖον, διότι καί ἀφοῦ γίνῃ ὁ ἄνθρωπος ἀνήρ τέλειος καί ἀποκτήσῃ νοῦν ἐνεργείᾳ, πάλιν καί τότε ἀκολουθεῖ πολλάκις νά ἀπρακτῇ ὁ ἐγκέφαλος καί οὐδεμία ἐνέργεια τοῦ νοός δι’ αὐτοῦ νά προβάληται· καθώς συμβαίνει τόσον εἰς τούς βαθυτά­τους καί ἀφαντάστους ὕπνους, ὡς εἴπομεν ὅσον καί ὅταν τύχῃ νά πέσῃ τις ἀπό τόπου ὑψηλοῦ καί πτωματισθῇ·  τότε γάρ ἡ ψυχή συστέλλεται μέν ὅλη εἰς τό κέντρον καί θάλαμόν της, τήν καρδίαν, διά νά φυλαχθῇ ἐκεῖ καί μετά τῆς οὐσίας αὐτῆς ἑνοῦται δυνάμεως· ἀφήνει δέ ἄπρακτα καί ἀναίσθητα, οὐ μόνον τόν ἐγκέφαλον, ἀλλά καί τάς αἰσθήσεις καί τά λοιπά πάντα πέριξ μέλη καί μέρη τοῦ σώματος, ὥστε δύναταί τις νά εἴπῃ, ὅτι τότε ὁ ἄνθρωπος ἐκεῖνος, ζῆ μόνον κατά τήν καρδίαν· κατά δέ τά ἄλλα μέλη τοῦ σωματός, εἶναι νεκρός· εἰ δέ καί τινες προβάλλουσι τήν ἀφθονίαν καί τό πολύ ψυχικόν πνεῦμα, ὅπερ ἐν τῷ ἐγκεφάλῳ εὑρίσκεται, καί διά τοῦτο δικαιοῦσιν ὅτι ἐκεῖ ἡ ψυχή νά ἐνθρονίζεται, μαθέτωσαν οὗτοι, ὅτι τό πνεῦμα τοῦτο πολύ περισσότερον ἐν τῇ καρδίᾳ εὑρίσκεται καί ὅτι ἐκ τῆς καρδίας τῆς πηγῆς τῶν πνευμάτων, τό πνεῦμα τοῦτο καί εἰς τόν ἐγκέφαλον ἀναβαίνει· καί οὐχί τό ἀνάπαλιν, ἐκ τοῦ ἐγκεφάλου εἰς τήν καρδίαν.

Γιαυτό καί μεῖς ὡς ὀρθόδοξοι χριστιανοί πιστεύουμε ὅτι ὁ ὀνομαζόμενος ἐγκεφαλικός θάνατος δέν εἶναι θάνατος τοῦ ἀνθρώ­που.  Σεβόμαστε καί ἀκολουθοῦμε τήν πανανθρώπινη ἄποψη αἰώ­νων καί αἰώνων, γενεῶν καί γενεῶν ἁπανταχοῦ τῆς γῆς, ὅτι μέ τήν παύση τῆς καρδιᾶς λογίζεται νεκρός ὁ ἄνθρωπος καί ὄχι ὅπως ad hoc, φτιαχτά, αὐθαίρετα ὅρισε ἡ ἐπιτροπή τοῦ Πανεπιστημίου τοῦ Harvard, τό 1968 πού ἰσχυρίζεται ὅτι μέ τήν νέκρωση τοῦ ἐκγεφαλικοῦ στελέχους θεωρεῖται νεκρός ὁ ἄνθρωπος.  Ἑπομένως οἱ μεταμοσχεύσεις  ἀπό θεωρούμενους ἐγκεφαλικά νεκρούς εἶναι φόνος.  Παραθέτουμε τέλος ἕνα ἐκλεκτό θεόπνευστο κείμενο ἀπό τήν Σοφία Σειράχ τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης (ΛΗ΄ 1-16) γιά νά φανεῖ ἡ ἐξαιρετικά σημαντική διακονία τοῦ ἰατροῦ καί τῆς ἰατρικῆς ἐπιστήμης καθώς καί τῶν φαρμάκων πρός τήν εἰκόνα τοῦ Θεοῦ τόν ἄνθρωπο καί ἰδιαίτερα στό σῶμα του, τό ὁποῖο ὁ Ἀπόστολος Παῦλος χαρακτηρίζει ὡς «ναόν τοῦ ἐν ἡμῖν Ἁγίου Πνεύματος».

Ἡ Σοφία Σειράχ λοιπόν γράφει:

«ΤΙΜΑ ἰατρὸν πρὸς τὰς χρείας αὐτοῦ τιμαῖς αὐτοῦ, καὶ γὰρ αὐτὸν ἔκτισε Κύριος· 2 παρὰ γὰρ ῾Υψίστου ἐστὶν ἴασις, καὶ παρὰ βασιλέως λήψεται δόμα. 3 ἐπιστήμη ἰατροῦ ἀνυψώσει κεφαλὴν αὐτοῦ, καὶ ἔναντι μεγιστάνων θαυμασθήσεται. 4 Κύριος ἔκτισεν ἐκ γῆς φάρμακα, καὶ ἀνὴρ φρόνιμος οὐ προσοχθιεῖ αὐτοῖς. 5 οὐκ ἀπὸ ξύλου ἐγλυκάνθη ὕδωρ εἰς τὸ γνωσθῆναι τὴν ἰσχὺν αὐτοῦ; 6 καὶ αὐτὸς ἔδωκεν ἀνθρώποις ἐπιστήμην ἐνδοξάζεσθαι ἐν τοῖς θαυμα­σίοις αὐτοῦ· 7 ἐν αὐτοῖς ἐθεράπευσε καὶ ἦρε τὸν πόνον αὐτοῦ, 8 μυρεψὸς ἐν τούτοις ποιήσει μεῖγμα, καὶ οὐ μὴ συντελέσῃ ἔργα αὐτοῦ, καὶ εἰρήνη παρ᾿ αὐτοῦ ἐστιν ἐπὶ προσώπου τῆς γῆς. – 9 Τέκνον, ἐν ἀρρωστήματί σου μὴ παράβλεπε, ἀλλ᾿ εὖξαι Κυρίῳ, καὶ αὐτὸς ἰάσεταί σε. 10 ἀπόστησον πλημμέλειαν καὶ εὔθυνον χεῖρας, καὶ ἀπὸ πάσης ἁμαρτίας καθάρισον καρδίαν. 11 δὸς εὐωδίαν καὶ μνημόσυνον σεμιδάλεως καὶ λίπανον προσφορὰν ὡς μὴ ὑπάρχων. 12 καὶ ἰατρῷ δὸς τόπον, καὶ γὰρ αὐτὸν ἔκτισε Κύριος, καὶ μὴ ἀποστήτω σου, καὶ γὰρ αὐτοῦ χρεία. 13 ἔστι καιρὸς ὅτε καὶ ἐν χερσὶν αὐτῶν εὐοδία· 14 καὶ γὰρ αὐτοὶ Κυρίου δεηθήσονται, ἵνα εὐοδώσῃ αὐτοῖς ἀνάπαυσιν καὶ ἴασιν χάριν ἐμβιώσεως. 15 ὁ ἁμαρτάνων ἔναντι τοῦ ποιήσαντος αὐτὸν ἐμπέσοι εἰς χεῖρας ἰατροῦ».

πηγη

ΕΝΔΟΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΥΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΛΑΙΑΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ

Του Αρχιμανδρίτη Σαράντη Σαράντου, Καθηγητή Ριζαρείου Εκκλησιαστικής Σχολής

Η Νέα Εποχή βάλλει κατά της Παλαιάς Διαθήκης
Η Νέα Εποχή επιδιώκει, πάση θυσία, να εμφανίζεται παντού και πάντοτε με το καλύτερο, γοητευτικότερο και εκσυγχρονιστικότερο πρόσωπο. Ίσως η πρώτη προτεραιότητα των σχεδιαστών της Νέ­ας Εποχής να είναι εκκλησίες γεμάτες, αλλά με αλλοτριωμένη την Ορθόδοξη πίστη. Εκκλησία με πλήθος κόσμου, αλλά με άλλες αρχές, άλλο ήθος, άλλη κοσμική νοοτροπία. Εκκλησία που εύκολα και άνε­τα μπορεί να εξομοιωθεί με την παναίρεση του Παπισμού, το χάος του Προτεσταντισμού και με το ψεύδος όλων των άλλων θρησκειών.  
Ύψιστη φιλοδοξία της Νέας Εποχής επομένως είναι η εξομοίωση της Ορθόδοξης Θεανθρωπολογίας με όλα τα ουμανιστικά θρησκευτικά συστήματα και η ουσιαστική συμμετοχή της στο πανόραμα της Πανθρησκείας μέσω του υπαρκτού και αενάως δρώντος Οικουμενισμού.

Μέθοδος πολεμικής της Νέας Εποχής η διγλωσσία

Μέθοδος και τακτική της Νέας Εποχής είναι η διγλωσσία ή η πολυγλωσσία, μέσω των οποίων επιδιώκει να σπέρνει την αμφιβολία και την αμφισβήτητη στη μεγαλειώδη και αριστουργηματική θεία Λατρεία μας, η οποία εκφράζει, θεοπνεύστω λογική, τη δογματική διδασκαλία της Εκκλησίας, την ανθρωπολογία της, την κοσμολογία και την εσχατολογία της. Χαρακτηριστικό δείγμα τέτοιας δίγλωσσης νοοτροπίας είναι το Υπόμνημα του Μητροπολίτου πρώην Κοζάνης κυρού Διονυσίου, μέσα στο οποίο και γενικά επαινείται η λειτουργι­κή μας Παράδοση, αλλά και βήμα-βήμα πολυβολείται η γλώσσα της λατρείας μας, η Βυζαντινή Μουσική, το τυπικό, οι Ιεροψάλτες, ο λα­ός και οι κληρικοί με τη συντεχνιακή συμπεριφορά τους. Έτσι όχι μόνο από αυτό το χαρακτηριστικό δείγμα, αλλά και από άλλες κατευ­θύνσεις, άμεσα ή έμμεσα νεοεποχίτικες, εισάγεται και καλλιεργείται η αμφισβήτηση γι’ αυτό τον αγιασμένο χώρο της θείας Λατρείας μας, που κατά τις προηγούμενες γενιές κληρικών και λαϊκών βρισκόταν στο απυρόβλητο της εκσυγχρονιστικής -τάχα επιστημονικής- κριτικής νοοτροπίας.

Απομάκρυνση του Ψαλτηρίου από τις Ιερές Ακολουθίες

Ένα πολύ συγκεκριμένο κομμάτι της θείας Λατρείας μας, το Ψαλτήριο, που είχε και έχει θεμελιακή θέση σ’ αυτήν, πολεμείται τό­σο από τους θεσμικούς ανανεωτές όσο και από τους αδαείς περί τη λατρεία κληρικούς και ιεροψάλτες.
Τα καθίσματα του Ψαλτηρίου στην αρχή της ιεράς Ακολουθίας του Όρθρου και του Εσπερινού, με ένα πολύ απλό, φυσικό και διακρι­τικότατο τρόπο εισάγουν τον πιστό, τον κάθε πιστό, από τον κόσμο και την αθεωμένη λογική του στο ισόγειο του λατρευτικού οικοδομήμα­τος. Η απλή ανάγνωση του ιερού Ψαλτήρος που γίνεται χύμα, δηλ. ευανάγνωστα και χωρίς απαγγελία από τον έμπειρο θεσμοθετημέ­νο αναγνώστη, δίνει τη δυνατότητα στον ακροατή πιστό να συνάξει τον εσκορπισμένο νού του και να τον οδηγήσει στα ανώτερα δώμα­τα της θείας Λατρείας.
Οι πολύ ζωντανές εικόνες, παρμένες από τη χριστοποιούμενη πραγματικότητα του παρόντος κόσμου, οι μεταφορές και οι παρομοιώ­σεις, τα αριστουργηματικά γλωσσικά και λογοτεχνικά στοιχεία του Ψαλτηρίου, αποτελούν αναντικατάστατη πνευματική τροφή που αφυπνίζει από το λήθαργο της κοσμικοποιημένης ζωής και αναζωογονεί την τραυματισμένη και αιμάσσουσα από την αμαρτία ψυχή κάθε πι­στού, κάθε ακροατή.

Αξιολόγηση του Ψαλτηρίου

Εμείς οι ορθόδοξοι κληρικοί και λαϊκοί είμαστε τυχεροί, γιατί στο πρώτο μέρος της θείας Λατρείας μας -Όρθρου και Εσπερινού και των Παρακλητικών κανόνων- έχουμε τη χαρισματική ευκαιρία να διαπιστώνουμε τη διαχρονικότητα της Εκκλησίας μας. Οι ρίζες της και τα θεμέλιά της βρίσκονται χίλια περίπου χρόνια προ της ελεύσεως του Κυρίου μας επί της γης, προ της ενανθρωπήσεώς Του. Μαθαί­νουμε ότι αυτό το ιερό κείμενο του Ψαλτηρίου έγινε ανάγνωσμα μέ­σα στη συναγωγή της Παλαιάς Διαθήκης, το οποίο είχε την ευκαι­ρία να ακροασθεί και ο ίδιος ο Κύριός μας και με αφορμή αυτόν τον ιερό Ψαλτήρα να οικοδομήσει το νέο κήρυγμά του προς προετοιμα­σία και συγκρότηση του Σώματός Του, του Σώματος της Εκκλησίας.

Σύμφωνα με το Τυπικό της Εκκλησίας μας μέσα σε μια εβδομά­δα διαβάζεται ολόκληρο το Ψαλτήριο, κατανεμημένο στα καθίσμα­τα, τα περισσότερα κατά την ιερά Ακολουθία του Όρθρου και λιγότερα κατά την ιερά Ακολουθία του Εσπερινού.

Το Ψαλτήριο και ο γέροντας Πορφύριος

Στα βιβλία που έχουν γραφεί για το θεοφώτιστο γέροντα π. Πορφύριο αναφέρεται η σχέση του με το ιερό Ψαλτήριο. Όταν πρωτοπήγε στο Άγιο Όρος, οι γέροντες τον έβαλαν στην ιερά Ακολουθία να διαβάσει τα καθίσματα του Ψαλτηρίου. Αυτός όμως δεν μπορού­σε να διαβάσει ούτε μια λέξη, ούτε την πρώτη λέξη Μακάριος, την οποία και συλλάβιζε: Μα-κά-ρι-ος. Η υπακοή, η υπομονή και η συνε­χής άσκηση τον έμαθαν όχι μόνο να διαβάζει ευανάγνωστα, αλλά και να ετυμολογεί εις άπειρον πνευματικόν βάθος τα θεία νοήματα και βιώματά του, αλλά και μεταγενέστερα να στηρίζει την εν Χρι­στώ πνευματική καθοδήγηση των πιστών πάνω στο ιερό Ψαλτήριο, σαν να είναι θεόπνευστο πατερικό κείμενο. Και φυσικά είναι θεό­πνευστο, ισοστάσιο και ισόκυρο της Καινής Διαθήκης κείμενο, αφού αποτελεί και το πιο αντιπροσωπευτικό πνευματικό βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης, την οποία ανεπιφύλακτα και αφειδώς χρησιμοποιεί κατά τη θεία Λατρεία η Ορθόδοξη Εκκλησία μας.

Ψαλτήριο - Παρακλητική

Ο Άγιος Γέροντας συνήθιζε και όταν βρισκόταν στα Καλλίσια και στο Μήλεσι, εκτός βέβαια της θείας Λατρείας, να βάζει κάποιους μέσα στο κελλάκι του να του διαβάζουν από το Ψαλτήριο η από την Παρακλητική εναλλάξ, γιατί θεωρούσε και τα δύο αυτά ιερά κείμενα ως θεραπευτικά δια παν είδος πνευματικής, ψυχικής, γιατί όχι και σωματικής ασθενείας. Ήθελε μάλιστα να γίνεται η ανάγνωση με ένα σωστό τόνο, έτσι ώστε η όλη προσωπικότητα του εξομολογηθέντος πιστού να συγκροτείται από την ανάγνωση και να φεύγει παίρνοντας μαζί του ως ιερό θεραπευτικό κανόνα το Ψαλτήριο και την Παρακλη­τική.

Οι πνευματικοί πατέρες και το Ψαλτήριο

Πολλοί άλλοι πνευματικοί πατέρες ανά την Αγία Ορθοδοξία μας συνιστούν και στα νεόφυτα πνευματικά τέκνα τους και στα πιο κα­ταρτισμένα να εντρυφούν και κατ’ ιδίαν στη μελέτη του ιερού Ψαλ­τηρίου, οι μεν πρώτοι για εδραίωση στην εν Χριστώ πνευματική ζωή, οι δε δεύτεροι για διατήρηση και αύξηση της θείας Χάριτος.
Ο Ιερός Χρυσόστομος και ο Μέγας Βασίλειος για το Ψαλτήριο
Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, ο Μέγας Βασίλειος και πολ­λοί άλλοι Πατέρες, όχι μόνο έχουν ερμηνεύσει το κείμενο του ιερού Ψαλτηρίου, το οποίο και θεωρούν θεόπνευστο, αλλά και μέσα από τους λόγους τους φαίνεται ο ίδιος κοινός φωτισμός του Αυτού Αγίου και Τελεταρχικού και Φωτιστικού Πνεύματος, το οποίο φωτίζει και τον ιερό συγγραφέα, τον Προφητάνακτα Δαυίδ, και τους ερμηνευτές άγιους Πατέρας, ώστε να καθοδηγούν το ποίμνιο της Εκκλησίας. Διαβάζοντας την ερμηνεία του ιερού Χρυσοστόμου στο Ψαλτήριο, για παράδειγμα, βεβαιωνόμαστε ότι και ο Δαυίδ και ο ιερός Χρυσόστο­μος έχουν κοινή πνευματική καταγωγή, κοινούς ιερούς λογισμούς, κοι­νά βιώματα, πνευματική συγγένεια. Διαβάζοντάς τους αμφοτέρους νομίζεις ότι έζησαν την ίδια εποχή και αντιμετώπισαν από κοινού τα ίδια ποιμαντικά προβλήματα.

Ο Δαυίδ πατέρας του Ψαλτηρίου

Μεγίστη σημασία δίνει ο ιερός Χρυσόστομος στην αγιαστική δύ­ναμη της μετανοίας και από προσωπική εμπειρία και από τη γνώση των ενδομύχων των ψυχών των ποιμαινομένων του. Ακριβώς τα ίδια βιώματα απολυτρωτικής μετανοίας μετά από τα γνωστά προσωπικά του παθήματα-αμαρτήματα φέρνει ο Προφητάναξ στο φως της ανά τους αιώνες διαχρονικής δημοσιότητος.

Είναι μεγάλη αδικία για την πάμπλουτη λειτουργική μας Παρά­δοση να παραμερίζουμε χωρίς ενοχές το ιερά Ψαλτήριο από τις ιερές Ακολουθίες μας και να καταδικάζουμε εαυτούς και αλλήλους στην πνευματική ορφάνια.

Τουρκοκρατία - Ψαλτήριο

Και ας μη ξεχνάμε ότι οι βασανισμένοι κάτω από την τουρκοκρα­τία πρόγονοί μας επιβίωσαν με σωσίβιο λέμβο την Εκκλησία μας και με οδηγητικά κουπιά σ’ ολόκληρη την παιδεία τους το ιερά Ψαλτήριο και την Παρακλητική.

Τα αναγνώσματα της Παλαιάς Διαθήκης στους πανηγυρικούς Εσπερινούς
Η ενδοεκκλησιαστική υποτίμηση της Παλαιάς Διαθήκης φαίνε­ται και από την αυθαίρετη μείωση ή τελεία απομάκρυνση των παλαιοδιαθηκικών αναγνωσμάτων από τους Εσπερινούς μεγάλων Εορτών Δεσποτικών, Θεομητορικών ή Αγίων. Κρίμα επίσης που πα­ραλείπουμε τα περισσότερα παλαιοδιαθηκικά αναγνώσματα του Με­γάλου Σαββάτου και αρκούμαστε μόνο στα τρία.

Τα αναγνώσματα των Μεγάλων Εσπερινών είναι επιλεγμένα από τη Γένεση, από τα προφητικά και διδακτικά Βιβλία ή από άλλα ιστορικά, μεστά όλα δυνατών μηνυμάτων άκρως παιδαγωγικών. Επί­σης μεγίστης παιδαγωγικής και πνευματικής σημασίας είναι τα κεί­μενα των οκτώ Ωδών της Παλαιάς Διαθήκης που περιλαμβάνονται στο Μέγα Ωρολόγιο και κανονικά με σειρά πρέπει να διαβάζονται στον Όρθρο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, ή πρέπει να προηγούνται ως οδηγητικοί και συνδετικοί στίχοι πριν από κάθε τροπάριο των υμνολογικών κανόνων, οι οποίοι κανόνες αποκαλύπτουν το μεγαλείο της θείας Λατρείας μας. Κατά τον Άγιο Διονύσιο τον Αρεοπαγίτη εικονίζουν την απίστευτη για μας, τους μη πεπαιδευμένους λειτουρ­γικά, λαμπρότητα της ουράνιας θείας Λατρείας.
Ουσιαστική πνευματική εν Χριστώ ωφέλεια έχει το χριστεπώ­νυμο πλήρωμα κάθε φορά που τολμάμε αναλύσεις ερμηνευτικές, του Κυρίου συνεργούντος, των παραπάνω αναφερθέντων παλαιοδιαθηκικών κειμένων. Έκπληξη, ιερά ενθουσιασμό και χαρά αναγεννητική μαζί με ευγνωμοσύνη εκφράζουν οι πιστοί μας για τη γνωριμία με αυτά τα κείμενα, που είναι ανοιχτά παράθυρα της Βασιλείας των Ουρανών κατά τον Άγιο Ιωάννη το Χρυσόστομο.

Αλλά και χωρίς αναλύσεις οι καλοπροαίρετοι άνθρωποι όταν ακροώνται κατά την ιερά Ακολουθία τα κείμενα αυτά της Παλαιάς Διαθήκης με τη χάρη του Αγίου Πνεύματος ροφούν ως ηδύτατο μέλι πνευματικό τις μυστικές πνευματικές βιταμίνες τους.
Πολεμική της Παλαιάς Διαθήκης από τους δήθεν Αρχαιολάτρες
Η θεόπνευστη Παλαιά Διαθήκη σήμερα πολυβολείται από τους δήθεν λάτρεις του Αρχαίου Ελληνικού πολιτισμού ως κείμενο Εβραϊκό. Εσκεμμένα όμως εθελοτυφλούν μπροστά σ’ ένα κείμενο ελληνικό-ελληνικότατο. Θα έπρεπε, αν πράγματι είναι λάτρεις των προγο­νικών θησαυρών μας και όχι στυγνοί αιρετικοί, να εντάξουν στην αρχαιοελληνική περιουσία μας και την Παλαιά Διαθήκη, τον αμύθητο πλούτο της θαυμάσιας και θεόπνευστης ερμηνευτικής ελληνιστικής παραγωγής.

Προφανέστατα κανείς απ’ αυτούς δεν έχει διαβά­σει ούτε μία φορά το ελληνικό κείμενο των Εβδομήκοντα. Οτιδήπο­τε ρυπαρό και ποταπό λέγεται κατά της Παλαιάς Διαθήκης ασφαλώς και θα προέρχεται από τα γνωστά η άγνωστα αποκρυφιστικά κέ­ντρα της Νέας Εποχής που έχουν έτοιμες κονσέρβες κατά οιουδήποτε κειμένου σχετικού με τη θεανδρικότητα του δευτέρου προσώ­που της Αγίας Τριάδος, του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Επειδή δε θέλουν οι νεοεποχίτες να πολεμήσουν ανοιχτά την Καινή Διαθήκη και να φανούν ωμοί αντίχριστοι, βάλλουν κατά της Παλαιάς Διαθή­κης, η οποία προϋποθέτει συνολική γνωριμία μαζί της και σοβαρή ερμηνεία. Κατ’ αυτόν τον τρόπο έμμεσα σπέρνουν την αμφιβολία και κατά της Καινής Διαθήκης, αφού αμφότερες συνδέονται και, κατά τον Άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο, αλληλοπεριχωρούνται.

Ακόμη πιο λυπηρό όμως είναι ενδοεκκλησιαστικοί άνδρες να υποτιμούν, ως μη ώφειλε, την Παλαιά Διαθήκη και να επηρεάζονται από την ασέβεια.

Μια μικρή μερίδα κουλτουριάρηδων θεολόγων ή εφημερίων λειτουρ­γών της Εκκλησίας μας μιλούν υποτιμητικά για τις ευχές της γεννήσεως και του σαραντισμού, διότι κατά την εκτίμησή τους έχουν παλαιοδιαθηκική νοοτροπία. Αυτή φαίνεται: α) από φράσεις που μιλούν για προβλήματα και για καθαρμό της λεχούς όπως συνέβαινε στις αντίστοιχες ευχές της Παλαιάς Διαθήκης, β) για συγχώρεσή της όπως στην Παλαιά Διαθήκη, γ) δεν εκφράζουν χαρά και ενθουσιασμό για τη γέννηση ενός νέου ανθρώπου.

Ας δούμε μία-μία αυτές τις κατηγορίες:

Άδικη ή αρνητική κριτική των ευχών γεννήσεως

Η αρνητική κριτική για τις ευχές της γεννήσεως είναι κενή φιλο­λογία. Γιατί μόνο οι ίδιες οι γυναίκες ξέρουν πόσο αφόρητες είναι οι ωδίνες του τοκετού, πόσο ενοχλητικές είναι οι επιλόχιες δοκιμασίες και πόσοι οι διαρκώς αναφυόμενοι κίνδυνοι για το νεογέννητο. Μό­νο αυτές αισθάνονται, μετά από τις οριακές περιπέτειες της γεννήσε­ως του μωρού τους, την προσφερόμενη χαρισματική ανακούφιση των ευχών της γεννήσεως. Οι δοκιμασίες και οι όντως οριακοί κίνδυνοι δεν επιτρέπουν στη νέα μητέρα την πολυτέλεια της κουλτουροπροβληματικής πάνω στις ευχές, αφού και τον κίνδυνο έχουν βιώσει υπαρξια­κά και την απολύτρωση και την ευχαριστία για το αίσιο γεγονός της γεννήσεως του νέου ανθρώπου. Σταυροαναστάσιμες είναι οι εμπειρίες κάθε καινούργιας μητέρας, ανάλογες με εκείνες της Παλαιάς Δια­θήκης.

Η Παναγία μας, η Κυρία Θεοτόκος, η οποία γέννησε χωρίς ωδίνες και επιλόχιες ταλαιπωρίες, δεν διανοήθηκε να αποφύγει τις ευχές περί καθαρισμού κτλ. Ούτε ο Συμεών ο Θεοδόχος αρνήθηκε να επιτελέσει τον εκκλησιασμό, το σαραντισμό της Παναγίας μας και του Κυ­ρίου μας Ιησού Χριστού με το σκεπτικό ότι Αυτός είναι ο Σωτήρας του κόσμου. Μολονότι τα χέρια του υπερήλικος Συμεών ήταν σχεδόν παραλελυμένα, παρά ταύτα απέκτησαν νεανική ισχύ για να σηκώσουν το βρέφος Ιησού που ήταν ο Σωτήρας όλου του κόσμου, το δεύτερο πρόσωπο της Αγίας Τριάδος.

Η έννοια της συγχώρησης στις ευχές γεννήσεως

Από ευχές συγχωρητικές είναι γεμάτη η Εκκλησία μας. Όχι μό­νο η Εκκλησία της Παλαιάς Διαθήκης αισθανόταν την ανάγκη να ζητά ενοχοποίηση, αλλά και στην εποχή της Χάριτος της Καινής Διαθήκης οι συγχωρητικές ευχές βρίσκονται σε όλες τις ιερές Ακο­λουθίες. Το-αίτημα της συγχωρήσεως είναι βαθύ πνευματικό, ψυχο­λογικό και υπαρξιακό αίτημα. Αγκαλιάζει όλο τον άνθρωπο, τον πανάνθρωπο, ο οποίος με μικρές διαφοροποιήσεις κατά εποχές στη δομή του είναι ο Ίδιος και έχει βαθειά την ανάγκη να αποκαταστήσει τις σχέσεις του με το Θεό δια της συγχωρήσεως και μετανοίας.

Η χαρά στις ευχές γεννήσεως

Η χαρά για την γέννηση του νέου ανθρώπου είναι δεδομένη. Όμως και όλο το ύφος της Παλαιάς Διαθήκης, όπως και της Καινής Διαθήκης, είναι ύφος χαράς οντολογικής, χαράς χαρισματικής και όχι ρηχής, συναισθηματικής.

Η Παλαιά Διαθήκη γνωρίζει α) το αρχικό σχέδιο του Θεού και β) το σχέδιο το εναλλακτικό της οικονομίας. Γι’ αυτό, ενώ θεωρεί τη δημιουργία του νέου ανθρώπου ως μέγιστο γεγονός που έχει διαχρονικές, ασύλληπτες και αιώνιες «εις αιώνας αιώνων» διαστάσεις, όμως γνωρίζει καλά η Παλαιά Διαθήκη και αποδέχεται και η Καινή Διαθήκη, ότι όλο το γεγονός της γεννήσεως συνέβη μεταπτωτικά και επιβαρύνεται ως ενιαίο το ανθρώπινο γένος με την ένοχή της παρακοής. Αυτή η ένοχή ακυρώνεται και καθαρίζεται με την υπακοή του ανθρώπου στη Μία, Αγία, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία, με χαρισματική πνευματική έναρξη τα δύο Μυ­στήρια του ιερού Βαπτίσματος και του αγίου Χρίσματος, που μόνο στην Αγία Ορθοδοξία μας τελούνται σωστά, και θεωρητικά και πρα­κτικά. Τα δύο Μυστήρια, Βάπτισμα και Χρίσμα, αντιστοιχούν στις δύο φύσεις του Χριστού κατά τον Άγιο Συμεών Θεσσαλονίκης, γι’ αυ­τό και αλληλοπεριχωρούνται και ως δώρα χαρίζονται ακόμα και στα αρτιγέννητα βρέφη.

Επομένως και χαρά πνευματική εκφράζουν οι ευχές της γεννήσε­ως και του σαραντισμού, αλλά και κάποια λύπη για τη μεταπτωτική κατάσταση που όλοι μας κουβαλάμε (και η λεχώνα και το αρτιγέννητο). Προσπαθούμε με τα Μυστήρια της Εκκλησίας μας να αποβάλουμε το σώμα και τον άνθρωπο της παρακοής και να χριστοποιηθούμε δια της προσωπικής μας ασκήσεως και των ιερών Μυστηρί­ων.
Συνοψίζοντας συμπεραίνουμε ότι το γεγονός της γεννήσεως επι­βαρύνθηκε με τη μεταπτωτική παρακοή, αφού μετά την παρακοή και έξω από τον Παράδεισο λειτούργησε η σχέση γάμος-σεξ-κυοφορία- τοκετός-γέννηση και αυτό οι ευχές εκφράζουν ως παλαιοδιαθηκική εμπειρία.

Όμως με το Μυστήριο του γάμου και με τις ευχές της γεν­νήσεως και του σαραντισμού που έχουν και την εμπειρία της Χάριτος της Κ.Δ. δίνεται το χαρμόσυνο μήνυμα της γεννήσεως του ανθρώπου που προέρχεται, έστω μέσω της μεταπτωτικής λειτουργίας του γάμου, με την ευλογία του Χριστού και της Εκκλησίας, εν αναμονή μάλιστα του Βαπτίσματος και του Χρίσματος, μέσω των οποίων το νεογέννητο γίνεται και νεοφώτιστο μέλος της Εκκλησίας του Χριστού, μετέχον πλέον ως ζωντανό μέλος στα Άχραντα Μυστήρια.

Αμφισβήτηση των παλαιοδιαθηκικών ευχών του γάμου

Μια πιο σοβαρή υποτίμηση της Παλαιάς Διαθήκης διαπιστώνουμε στα πορίσματα του Δ' Λειτουργικού Συμποσίου Στελεχών των Ιερών Μητροπόλεων, το οποίο ασχολήθηκε με τα του γάμου και την ιερολογία του.

Δεν είναι βέβαια του θέματός μας να αναπτύξουμε την αμφι­σβήτηση που δημιουργούν τα πορίσματα του Συμποσίου στους απλούς και μόνο αναγνώστες, αφού, όπως αναφέρθηκε από κάποιους ακαδημαϊκούς και κληρικούς ομιλητές, από τον 16ο αιώνα και εντεύθεν ολοκληρώθηκε η ιερά Ακολουθία αρραβώνος και γάμου. Στο 8ο άρθρο του Συμποσίου προτείνεται η παράλειψη της τελευταίας ευχής του αρραβώνος και οι δύο πρώτες ευχές του γάμου. Το πόρισμα αυτό προέκυψε από αντίστοιχες εισηγήσεις ομιλητών ακαδημαϊκών θεολόγων, οι οποίοι θεώρησαν τις ως άνω αναφερθείσες ευχές παλαιοδιαθηκικές.

Η σύγχρονη νοοτροπία κατ’ αυτούς δε συμφωνεί με την παρά­θεση των μνημονευόμενων πανάρχαιων ζευγαριών της Παλαιάς Δια­θήκης. Η νοοτροπία των θεολόγων ομιλητών είναι ευθυγραμμισμένη στην πράξη με την νοοτροπία των πολεμίων της Παλαιάς Διαθήκης, οι οποίοι είτε από αφέλεια, είτε από άγνοια, είτε από συγκεκριμένη σκοπιμότητα λόγω συνδέσεώς τους με διαφόρων ειδών σέκτες αρχαιονεοειδωλολατρικού τύπου, θέλουν να επιβάλουν την αίρεση μέσα στην Εκκλησία και δη σ’ αυτό το μέγα κατά Παύλο Μυστήριο που συγκεφαλαιώνει όλη τη θεανθρωπολογία της Αγίας Ορθοδοξίας μας.

Είναι εκκλησιολογική αυτή η νοοτροπία; Αν τολμήσουμε να εφαρ­μόσουμε αναγκαστικά την παραπάνω πρόταση, δηλαδή την απάλειψη των εν λόγω ευχών, θα μας κράξει ο λαός μας. Μπορεί να μη γνω­ρίζουν οι μελλόνυφοι και οι οικείοι τους τους αιώνες που θεσπίστη­καν οι παραπάνω ευχές, όμως από την εφημεριακή τριακονταετή εμπειρία μου πιστεύω ότι οι πιστοί μας, ως ορθόδοξα πραγματικά βαπτισμένοι και μυρωμένοι, διαθέτουν κριτήριο λειτουργικό, αφού ο γάμος έχει άμεση σχέση με τη ζωή τους και με την προκοπή τους. Ως ζεύγος και ως δυνάμει οικογένεια, όσο και αν δεν εκκλησιάζονται συχνά, έχουν την ευαισθησία οι ορθόδοξοι χριστιανοί να ξεχωρίζουν μια μίνι ακολουθία γάμου από την παραδοσιακή που την έχουν χιλιοακουσμένη από άλλους γάμους φίλων και συγγενών.

Άλλωστε, για να μιλήσουμε και θεολογικότερα εμείς, οι μάχιμοι εφημέριοι, αισθανόμαστε απέραντη χαρά και κατάνυξη όταν αναφέ­ρουμε στις πρώτες ευχές του γάμου τα ζευγάρια της Παλαιάς Δια­θήκης που ευλογήθηκαν από το Θεό και πρόκοψε ολόκληρη η ζωή τους. Θα γίνουμε και μείς πολέμιοι της Παλαιάς Διαθήκης όπως και οι σημερινοί νεοειδωλολάτρες - τάχα Ελληνιστές; Δεν εκτιμάμε και μείς την αρχετυπικότητα του Μυστηρίου του γάμου που έχει απλω­μένες τις ρίζες του στους παμπάλαιους αιώνες της Παλαιάς Διαθή­κης και φτάνει μέχρι σήμερα; Είναι εκκλησιολογική νοοτροπία το να αφαιρέσουμε τις ευχές αυτές, επειδή πρωτοεμφανίστηκαν το 14οαιώνα; Είναι λίγοι οι αιώνες αποδοχής των ευχών από εκατομμύρια πιστών που ευλογήθηκαν όπως ο Αβραάμ και η Σάρρα και μεγα­λούργησαν;

Είναι δυνατόν να κάνουμε υπακοή σε κάποιους που θέλουν την αλλοίωση του τόσο χαρισματικού Μυστηρίου με το «έτσι θέλω»; Έχου­με τελέσει χιλιάδες γάμους στην πολυάνθρωπη ενορία μας (όπως και χιλιάδες άλλοι Ιερείς φυσικά έχουν ευλογήσει χιλιάδες γάμους σ’ όλες τις μικρές και μεγάλες ενορίες τους). Ούτε ένα ζεύγος ποτέ μα ποτέ δε δυσανασχέτησε για καμιά μα καμιά ευχή του γάμου. Είναι λειτουρ­γική ανανέωση ή αναγέννηση να πάει κανείς κόντρα στο λαό; Πολ­λές φορές οι πιστοί στεναχωριούνται και μας κατηγορούν όταν συντο­μεύουμε το χρόνο του γάμου και κόβουμε (αναγιγνώσκουμε μυστικά) την τελευταία ευχή του αρραβώνος και την πρώτη μεγάλη ευχή του γάμου. Φαντασθείτε τι θα γίνει στο χριστεπώνυμο πλήρωμά μας, αν κόψουμε και τη δεύτερη θεμελιώδη ευχή του γάμου! Πιστεύω ότι ούτε και οι ανανεωτές θα αντέξουν τις αντιδράσεις του λαού μας, αν δικτατορικά προβούν στις ανανεώσεις τους.

Αξία των Τυπικών της θ. Λειτουργίας

Υποτιμάμε βάναυσα την Παλαιά Διαθήκη όταν από τη θεία Λει­τουργία, που είναι η αποκορύφωση όλων των Ιερών Ακολουθιών και προσευχών, εξοβελίζουμε την Παλαιά Διαθήκη. Οι δύο ψαλμοί 102οςκαι 145οςπου ψάλωνται ολόκληροι στην αρχή της θείας Λειτουρ­γίας, οι οποίοι ονομάζονται και Τυπικά, φέρνουν όλον το χριστοποιούμενο, κόσμο της Παλαιάς Διαθήκης μέσα στο χώρο της Μίας Αγίας Εκκλησίας. Έτσι ο ίδιος ο Κύριος με το θάνατό Του και την Ανά­στασή Του γεφύρωσε το χάσμα μεταξύ Παλαιάς και Καινής Διαθή­κης και των αντιστοίχων κόσμων τους. Ενιαία η Εκκλησία των τέ­κνων του Χριστού της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης μέσω των δύο παραπάνω ψαλμών εκφράζει την απέραντη ευγνωμοσύνη των πι­στών για τις άπειρες ευεργεσίες του εν Τριάδι Θεού. Απίστευτη και μοναδική λαμπρότητα δίνει η παρουσία των Τυπικών στη θεία Λει­τουργία, που όταν παραλείπονται χάνει πραγματικά το εκκλησία­σμα μια τόσο δυνατή ευκαιρία δοξολογίας προς τον Πατέρα, τον Υιό και το Άγιο Πνεύμα, το χορηγό πάσης χαράς, ευλογίας, δημιουργίας και αιώνιας ζωής.

Κοσμικότητα χωρίς Παλαιά Διαθήκη

Όταν αφήνουμε την ψυχή μας πεινασμένη και διψασμένη από το ζωντανό και χαρισματικό λόγο του Θεού, το λόγο της Παλαιάς Δια­θήκης, ο οποίος αποτελεί ένα πολύ ευρύχωρο αγωγό της θείας Χάριτος, δεν παραχωρούμε δικαιώματα στο κοσμικό πνεύμα και στο κο­σμικό φρόνημα;

Αν ως άτομα θρησκευόμενα και ως σύνολο θρησκευόμενο είχαμε σταθεροποιήσει μια ορθόδοξη αυθεντική πνευματικότητα, θα επιθυ­μούσαμε να αποκτήσουμε μερίδιο κοσμικής δόξης, μετέχοντας κενόδο­ξα στους αναβιώνοντες την νεοεποχίτικη αρχαιοελληνική ειδωλολα­τρία επικείμενους Ολυμπιακούς αγώνες; Αν πράγματι είχε διαφωτίσει το νου μας και την ψυχή μας η άκτιστη Χάρη του Λόγου του Θεού, και της Παλαιάς Διαθήκης, δεν θα επιδιώκαμε με ένθερμο προφη­τικό και αποστολικό ζήλο να τελεσθεί ο ορθόδοξος εγκαινιαστικός Αγιασμός στην έναρξη των Ολυμπιακών αγώνων; Πληροφορούμαστε ότι διστάζουν ή ντρέπονται oι υπεύθυνοι Εκκλησιαστικοί να προτεί­νουν κάτι τέτοιο, μήπως θεωρηθούν αναχρονιστές. Μακάρι η πληρο­φορία μας να είναι εντελώς ψευδής.

Γιατί, τέλος, να έχουμε τόσο άγχος να μαζέψουμε εθελοντές, αφού οι πάντες γνωρίζουν τα τεράστια διακινούμενα και διαπλεκόμενα οικονομικά οφέλη στους επιτήδειους του εθελοντισμού και καθόλου στους εθελοντές; Δεν προκαλείται έτσι το φιλότιμο και η νοημοσύνη του έχοντος κοινό νου νεοέλληνα;

Αντί επιλόγου

Επιτρέψατέ μου, αντί επιλόγου, μια προσωπική δημόσια εξομο­λόγηση και εμπειρία άμεσα σχετιζόμενη με τα προαναφερθέντα.
Πολλοί από σάς γνωρίζετε ίσως την οικογενειακή μου, οικονομία Χριστού, περιπέτεια. Τα σαρκικά μου παιδιά σε ηλικίες 1, 3, 5 και 6 ετών έμειναν ορφανά από τη μητέρα. Εύκολα αντιλαμβάνεσθε τη σω­ρεία των επιγενόμενων προβλημάτων. Τα πιο οδυνηρά ήταν τα ψυχο­λογικά, που φαίνονταν για χρόνια λίαν αδυσώπητα και αξεπέραστα.

Σ’ αυτήν την καταιγίδα μπλέχτηκε και η γιαγιά, η μητέρα της μητέρας. Άνθρωπος ολίγων γραμμάτων, του Δημοτικού Σχολείου, με γεμάτη όμως την πνευματική της φαρέτρα από τον πλούτο της Παλαιάς Διαθήκης, τον οποίο παλαιοδιαθηκικό πλούτο είχε φιλόπονα καταθέ­σει στην ψυχή της γιαγιάς ο άριστος, ταπεινός και διδακτικότατος πνευματικός της πατέρας. Η γιαγιά κάθε βράδυ διηγείτο από στή­θους διάφορες ιστορίες της Παλαιάς Διαθήκης, της οποίας το περιε­χόμενο κατείχε όσο ελάχιστοι θεολόγοι, ενίοτε δε και κάποιες Ιστορί­ες της Καινής.

Όταν τα παιδιά έκλειναν τα μάτια τους, η γιαγιά κου­ρασμένη από τον κόπο της ημέρας, σταματούσε την συναρπαστική της διήγηση. Τα παιδιά, ενώ είχαν μισοκοιμηθεί, πετάγονταν και της ζητούσαν να συνεχίσει. Η γιαγιά συνέχιζε επί χρόνια να προσφέρει από την ανεξάντλητη μνήμη της και να ξετυλίγει τους θησαυρούς της χάριτος στις τρυφερές ψυχές των τραυματισμένων παιδιών. Η Παλαιά Διαθήκη, διαπιστώσαμε όλοι οι γύρω συγγενείς κάποια στιγμή, είχε γίνει βάλσαμο θείας παρηγοριάς, φάρμακο και τελική οριστική ίαση.

Δεν είναι εγκληματικό, εγκληματικότατο να εγκαταλείπουμε εμείς σήμερα τα παιδιά μας και τα εγγόνια μας και όλη την επερχόμενη νέα γενιά στα νύχια και στα δόντια του νοητού δράκοντος, που μέ­σα στα σπίτια και σ’ όλη γενικά την κοινωνία φέρνει η τηλεόραση, που όλο και περισσότερο απειλητικά απλώνει τα πλοκάμια της ως πανίσχυρος άμβωνας της Νέας Εποχής;

Δεν είναι έγκλημα να περιθωριοποιούμε είτε θεσμικά είτε ανεπί­σημα, σκόπιμα, ή από αμέλεια, άμεσα ή έμμεσα, όπως παραπάνω ανα­πτύξαμε, τους θησαυρούς της Παλαιάς Διαθήκης, ενώ κατορθώματα, ενώ θαύματα, μπορούμε να επιτελέσουμε με την άκτιστη Χάρη της;


*ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗ: ΑΝΤΙΑΙΡΕΤΙΚΟΝ ΕΓΚΟΛΠΙΟΝ - ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΝΕΟΕΙΔΩΛΟΛΑΤΡΕΙΑΣ Δωδεκαθεϊσμός -Υποτίμηση Παλαιάς Διαθήκης - Ολυμπιακοί Αγώνες. ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 25-27 ΜΑΙΟΥ 2003 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΘΕΟΔΡΟΜΙΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2004

π. Σαράντης Σαράντος - Ὁ Ἅγιος Νεκτάριος καὶ τὸ βίωμα τῆς Ὀρθοδοξίας

Πραγματικὰ ὁ Ἅγιος Νεκτάριος ἐβίωσε σὲ ὅλα καὶ μὲ ὅλα τὰ μέρη τῆς ὑπάρξεώς του τὴν Ὀρθοδοξία μας, τὴν ὁποία καὶ ἑρμήνευσε καὶ ἐξέφρασε προσωπικὰ καὶ δυναμικὰ στὸ καθολικὸ πλήρωμα τῶν Ὀρθοδόξων ἀδελφῶν καὶ γενικότερα στὴν Οἰκουμένη.

Εἶναι τόσο πλούσια ἡ προσωπικότητά του, τόσο βαθειά, τόσο μεγαλειώδης, συνδυασμένη μὲ θεϊκὴ πραγματικὰ ἁπλότητα, ποὺ θά ῾πρεπε ὁ φτωχὸς δικός μας ἀνθρώπινος λόγος νὰ ἀργήσει. Καὶ μάλιστα λόγος ποὺ προέρχεται ἀπὸ χείλη ἀδέξια, ἰσχνόφωνα καὶ κακόηχα σὰν τὰ δικά μου. Συγχωρῆστε μου λοιπὸν τὴν θρασύτητα καὶ ἐπιτρέψτε μου νὰ χρησιμοποιήσω τὸν συμβατικὸ λόγο γιὰ ὠφέλεια ὅλων μας καὶ γιὰ τὴν κατὰ δύναμιν τιμὴ πρὸς τὸν Ἅγιο τοῦ αἰῶνα μας.

Θεμέλιο σ᾿ αὐτὴν τὴν προσλαλιὰ ἂς εἶναι τὸ παρακάτω ὑπαρκτὸ περιστατικὸ ἀπὸ τὴ ζωὴ τοῦ Ἁγίου.

Μετὰ ἀπὸ κάποιες περιπέτειες ποὺ μεθόδευσε στὴ ζωή του ὁ μισόκαλλος, βρίσκεται ὁ Ἅγιος, σὰν ἱεροκήρυκας Χαλκίδος, ἐπίσκοπος ὄντας, στὸ μικρὸ νησὶ τῆς Σκιάθου, γιὰ νὰ λειτουργήσει καὶ νὰ κηρύξει. Φιλοξενεῖται ἀπὸ βραδὺς σ᾿ ἕνα ἁπλὸ δωματιάκι τοῦ νησιοῦ. Περνᾶνε οἱ ὦρες τῆς νύχτας καὶ τὸ φῶς τοῦ δωματίου του δὲν σβήνει. Κάποιοι περίεργοι βρίσκουν τὸν τρόπο νὰ κρυφοκοιτάξουν. Βλέπουν τὸν Ἅγιο Ἐπίσκοπο νὰ κάνει ἐδαφιαῖες μετάνοιες καὶ κάτι νὰ ψελλίζει. Τὸ φῶς ἔσβησε, ὅταν ξεκίνησε γιὰ τὴν πρωϊνὴ ἀκολουθία καὶ τὴν Θεία Λειτουργία.

Τὸ γεγονὸς αὐτὸ ἀδελφοί, λέει πάρα πολλά. Βάση στὴ ζωή του ὁ Ἅγιος ἀπὸ τὰ νεανικά του χρόνια εἶχε αὐτὸ ποὺ ὅλοι οἱ πατέρες καὶ ἅγιοι εἶχαν, τὴ νηπτικὴ ἐργασία, τὴν προσεκτικὴ φροντίδα τοῦ ἐσωτερικοῦ κόσμου τοῦ ἀνθρώπου, τῆς ἀθανάτου καὶ θεοεικέλου ψυχῆς. Μολονότι ἐπίσκοπος, πεπειραμένος στὰ πνευματικά, κάποιας ἡλικίας, ὅμως δὲν ἀντικαθιστᾷ μὲ τίποτα τὴν ἀγαπημένη του πνευματικὴ ἐργασία γιὰ τὴν προσωπική του ἕνωση μὲ τὸν ἐν Τριάδι Θεό. Δόξα τῷ ἐν Τριάδι Θεῷ γιὰ τέτοιους ἀνθρώπους ποὺ ἀναδεικνύει σὲ ὅλες τὶς ἐποχὲς καὶ τοὺς ἔχει μαζὶ ἴσως καὶ μὲ ἄλλους ἀφανεστέρους, δείγματα τῆς Ὀρθοδόξου πνευματικότητος, ποὺ ἀληθινὰ ὄζει (μυρίζει) ἀγάπη Χριστοῦ.

Ὁ Ἅγιος Νεκτάριος γεννήθηκε τὴν 1η Ὀκτωβρίου τοῦ 1846 στὴ Συληβρία τῆς Θρᾴκης. Σὰν παιδὶ καὶ σὰ νέος ἦταν πολὺ φιλομαθὴς καὶ ἰδιαίτερα ὅπως οἱ Τρεῖς Ἱεράρχες, ἀγάπησε τὴν ἀρχαία ἑλληνικὴ γλῶσσα καὶ τὰ Πατερικὰ κείμενα. Τὸ βιβλίο ποὺ ὁ ἴδιος ἐξέδωσε «Λογίων θησαύρισμα» εἶναι ἀκριβὲς ἀπόσταγμα τῶν Πατερικῶν Μελετῶν στὶς ὁποῖες ἀπὸ μικρὸς ἀφιερωνόταν. Ἀπ᾿ αὐτὸ τὸ ἀνθολόγιο τῶν πολυτίμων μελετῶν του φαίνεται ἡ νηπτικὴ ἐργασία καὶ ἡ δυνατὴ ἔφεση ποὺ εἶχε στὰ βάθη του γιὰ τὸν Θεὸ καὶ ἡ δίψα του γιὰ τὴν τελειότητα τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς.

Ἀπὸ πολὺ νωρὶς συγκεκριμενοποίησε τὸν οὐράνιο πόθο του καὶ τὸν ταύτισε μὲ τὴ μοναχικὴ ζωή. Τὸ 1876 ἐκάρη μοναχὸς στὴ Νέα Μονὴ τῆς Χίου μὲ τὸ ὄνομα Λάζαρος ἀπὸ Ἀναστάσιος Κεφαλᾶς. Ἀπὸ τὰ στοιχεῖα τῆς Ἱερᾶς Μονῆς φαίνεται καθαρὰ ὅτι ἔμεινε τρία χρόνια πραγματικά, ἀσκούμενος στὴ μοναχικὴ καὶ μοναδικὴ, ὅπως ἀναφέρεται ἀπὸ τοὺς Ἁγίους Πατέρες μας, πολιτεία. Ἡ ἄσκηση τοῦ παρθενικοῦ βίου τὸν ἔκανε προσηνῆ ἐπειδὴ συνδύασε τὴν τραχύτητα τῆς ἀσκήσεως μὲ τὴν ἄκρα ταπείνωση. Γι᾿ αὐτὸ ἔγινε ἀγαπητὸς ἀπὸ τὴ λοιπὴ μοναστικὴ ἀδελφότητα, προτάθηκε γιὰ χειροτονία καὶ προχειρίσθηκε διάκονος τὸ 1877 σὲ ἡλικία ὥριμη καὶ σύμφωνη μὲ τοὺς Θεοπνεύστους ἱεροὺς κανόνες,τριάντα ἑνὸς δηλαδὴ ἐτῶν, μὲ τὸ ὄνομα Νεκτάριος. Μὲ ἄδεια καὶ εὐλογία τῆς Ἱερᾶς Μονῆς τῆς μετανοίας του συμπληρώνει τὶς γυμνασιακές του σπουδὲς στὴν Ἀθήνα, κατόπιν στὴν Ἀλεξάνδρεια τῆς Αἰγύπτου, κοντὰ στὸν Πατριάρχη Ἀλεξανδρείας Σωφρόνιο καὶ πάλι στὴν Ἀθήνα, ὅπου μετὰ ἀπὸ εὐδόκιμες θεολογικὲς σπουδὲς τὸ 1885 ἐκατατάχθηκε στοὺς πτυχιούχους τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τῆς ὁποίας ὑπῆρξε καὶ ὑπότροφος. Τὸ ἑπόμενο ἔτος 1886 χειροτονεῖται πρεσβύτερος καὶ Ἀρχιμανδρίτης στὴν Ἀλεξάνδρεια ἀπὸ τὸν ἴδιο Πατριάρχη Σωφρόνιο, κοντὰ στὸν ὁποῖο ὑπηρέτησε σὰν ἱεροκήρυκας καὶ γραμματέας τοῦ Πατριαρχείου καὶ Πατριαρχικὸς ἐπίτροπος στὸ Κάϊρο. Ἕνα χρόνο ἀργότερα τὸ 1889 χειροτονεῖται Μητροπολίτης τῆς πάλαι ποτὲ διαλαμψάσης Μητροπόλεως Πενταπόλεως ἀπὸ τὸν ἴδιο Πατριάρχη Σωφρόνιο.

Αὐτὴ τὴν ἐπέτειο τῶν ἑκατὸ χρόνων ἀπὸ τῆς χειροτονίας του σὲ ἐπίσκοπο τιμᾶμε καὶ γιορτάζουμε σήμερα.

Γιατί ἰδιαίτερα αὐτὴν τὴν ἐπέτειο ἐξαίρουμε;

Γιατὶ καὶ ὁ ἅγ. Ἰγνάτιος ὁ Θεοφόρος καὶ ὁ μεγάλος Θεολόγος Νικόλαος Καβάσιλας ὑποστηρίζουν ὅτι ὁ ἐπίσκοπος εἶναι ζωντανὴ εἰκόνα τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ καὶ ζωντανὸς φορέας ὅλης της Χριστιανικῆς Παραδόσεως.Ἴσως σὲ μερικὲς περιπτώσεις ἀμφιβάλλουμε γιὰ τὰ ὑποστηριζόμενα ἀπὸ τοὺς ἁγίους, γιατὶ δὲν βλέπουμε πάντοτε σαρκωμένες αὐτὲς τὶς ἀρετὲς στὰ Ἐπισκοπικὰ πρόσωπα. Στὴν περίπτωση ὅμως τοῦ Ἁγίου Νεκταρίου ταυτίσθηκε ἡ ἀληθινὴ χριστιανικὴ ζωὴ καὶ τὸ ποιμαντικὸ ἀρχέτυπο μὲ τὸ πρόσωπό του. Οἱ λειτουργίες του, τὰ κηρύγματά του, ἡ φροντίδα του γιὰ τὴν εὐπρέπεια καὶ διακόσμηση τῶν Ἱερῶν Ναῶν, τὸ προσωπικό, ποιμαντικὸ καὶ ἀνθρωπιστικὸ ἐνδιαφέρον, ἡ συμπάθεια στοὺς καχεκτικοὺς στὴν πίστη καὶ στὴν ἠθικὴ, οἱ διοικητικές του ἱκανότητες καὶ ἰδιαίτατα ὁ ἄμεμπτος βίος κατάφερναν νὰ συγκρατοῦν τὸ θεσμὸ τῆς Ἐκκλησίας καὶ τὰ λογικὰ πρόβατα στὴ μάνδρα τοῦ Χριστοῦ. Ἡ ποιότητα τῆς Χριστιανικῆς ψυχῆς του καὶ ἡ Χριστιανικὴ διαύγεια τῶν φρονημάτων τοῦ φαίνεται ὁλοκάθαρα στοὺς ἄδικους διωγμούς του. «Εἰ ἐμὲ ἐδίωξαν καὶ ὑμᾶς διώξουσιν» δὲν εἶπε ὁ Κύριος; Ἀφανεῖς ἀντίχριστες δυνάμεις κατάφεραν νὰ μεθοδεύσουν ἔτσι κάποιες συκοφαντίες, ὥστε νὰ ἀπολυθεῖ ἀπὸ τὶς Ἐκκλησιαστικὲς ἀρχὲς τῆς Ἀλεξανδρείας καὶ νὰ παυθεῖ ἀπὸ τὴ θέση του. Καμιὰ σαφὴς κατηγορία ἀλλὰ καὶ καμιὰ ἀκύρωση τῶν συκοφαντιῶν. Σὰν ἐλεύθερος ἄνθρωπος καὶ ἀθῷος διαμαρτύρεται γιὰ τὴν ἀδικία ἀλλὰ καὶ οἱ ἐπιστολὲς –διαμαρτυρίες πρὸς τὸν Πατριάρχη Ἀλεξανδρείας Σωφρόνιο, λίγο ἀργότερα πρὸς τὸν Πατριάρχη Ἀλεξανδρείας Φώτιο καὶ πρὸς τὸν Πατριάρχη Ἰωακεὶμ τὸν Γ´ εἶναι γεμάτες ἐκκλησιαστικὸ ἦθος ποὺ σπάνια συναντᾶμε.

Ἄνθρωπος ψημένος στὴ μοναχικὴ ἄσκηση καὶ στοὺς κανόνες ταπεινοφροσύνης, δὲν μποροῦσε παρὰ αὐτὸ τὸ ἦθος νὰ ἀποκτήσει τῶν Μεγάλων Πατέρων, ποὺ εἴτε τοὺς ἔβριζαν εἴτε τοὺς ἐγκωμίαζαν, τὸ ἴδιο αἰσθάνονταν καὶ ἀνεξίκακα ἀντιδροῦσαν.

Οὐδεὶς ἀδοκίμαστος εὐδόκιμος.

Ἀξίζει κανεὶς νὰ διαβάσει καὶ μόνο αὐτὲς τὶς ἐπιστολὲς γιὰ νὰ προσεγγίσει αὐτὸν τὸν πολύτιμο ἀδάμαντα τῆς Ὀρθοδοξίας. Μικρὲς ἐπιστολὲς γραμμένες μὲ σαφήνεια, γλωσσικὴ ἀρτιότητα, τέλεια νοήματα, λέξεις ἱεροπρεπεῖς καὶ κατάμεστες ἀπὸ σεβασμὸ στὸ πρόσωπο ποὺ ἀπευθύνεται καὶ τὸ ὁποῖο τὸν ἀδίκησε. Δὲν βρίσκεις ἴχνος δηκτικότητας νὰ ὑπολανθάνει. Κρατᾷ τὸν πόνο του σὲ καθαρὰ πνευματικὸ ἐπίπεδο. Αὐτὲς οἱ ἐπιστολὲς ἀποπνέουν τὸ ἄρωμα τῆς ἀπαθοῦς καὶ χαριτωμένης ψυχῆς του, ποὺ προετοιμάζεται ἔκδηλα ἀπὸ τὸν Ἐσταυρωμένο Κύριο γιὰ τὴ μέλλουσα τιμὴ καὶ παγκόσμια δόξα ποὺ τοῦ χάρισε. Ἡ ποιότητα τῆς ψυχικῆς καλλιεργείας του ἐπιβεβαιώνεται καὶ ἀπὸ τὸ ποιμαντικὸ ἔργο του στὶς ψυχὲς τῶν ἀνθρώπων καὶ τὴν ἀνάλογη ποιμαντικὴ ἐν Χριστῷ ἀγωγή, ποὺ τοὺς προσέφερε.

Πάνω ἀπὸ ἐννιακόσιοι πιστοὶ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τοῦ Καΐρου συνέταξαν μία διαμαρτυρία καὶ συνάμα ἀποχαιρετιστήριο γράμμα πρὸς τὸν Ἅγιο Πενταπόλεως ποὺ δημοσιεύθηκε στὴν ἐφημερίδα «Μεταρρύθμισις» τῆς Ἀλεξάνδρειας. Μέσα σ᾿ αὐτὸ τὸ γράμμα φαίνεται γιὰ ἄλλη μιὰ φορὰ ἀπὸ ἄλλη σκοπιὰ, ἀπὸ τὴ σκοπιὰ τῶν λαϊκῶν, ὁ πραότατος καὶ εἰρηνικὸς χαρακτῆρας τοῦ Ἁγίου. Στὸ δημοσίευμα αὐτὸ δὲν ὑποφώσκει ἴχνος ἐμπαθείας ἢ φανατισμοῦ κατὰ τῶν ἀδικησάντων ἐκκλησιαστικῶν ἀνδρῶν τὸν Ἅγιο Πενταπόλεως.

Πόσο ταπεινὰ καὶ χριστοκεντρικὰ θὰ εἶχε ἐργασθεῖ ὁ Ἅγιος στὴν Ἄμπελο τοῦ Κυρίου, ὥστε νὰ μεταφυτεύει καὶ στοὺς ἄλλους τὸν ἀληθινὸ τρόπο Χριστιανικῆς ζωῆς, τῆς Θεανθρώπινης ζωῆς ποὺ ὁ ἴδιος βίωνε.

Ἀπὸ τὴν ἐπιστολὴ αὐτὴ τῶν λαϊκῶν του Καίρου φαίνεται ἡ μεγάλη ἐν Χριστῷ ἀγάπη ποὺ τοῦ εἶχαν, φαίνεται διάφανα ἡ ἐν Χριστῷ ἡγετικὴ φυσιογνωμία τοῦ Ἁγίου, ἀλλὰ τελικὰ ἡ ὑπακοὴ (αὐτὸ εἶναι τὸ γνήσιο ἐκκλησιαστικὸ χριστιανικὸ φρόνημα) καὶ τοῦ Ἁγίου καὶ τῶν πνευματικῶν του τέκνων στὶς ἀποφάσεις τῆς Μητέρας Ἐκκλησίας. Ἦταν βαθὺς καὶ ὄχι ἐπιπόλαιος καὶ ὑποπτευόταν ὅτι πίσω ἀπὸ τὴν ἀνθρώπινη ἀδικία κρύβονται μεγαλεπίβολα, μὰ ἀνεξιχνίαστα θεϊκὰ σχέδια. Καὶ κατάφερε αὐτήν του τὴ νοοτροπία νὰ μεταβιβάσει ζωντανὰ στὸ λαὸ τοῦ Καΐρου, πρᾶγμα ποὺ διακρίνεται μὲ ἐνάργεια πρὸς τὸ τέλος τῆς ἐπιστολῆς–διαμαρτυρίας.

Ἴσως οἱ βουλὲς τοῦ Θεοῦ ἔχουν διαφορετικὲς προοπτικές.

Ἐπιτρέψτε μου νὰ ἐπιμείνω λίγο ἀκόμη σ᾿ αὐτὴν τὴν κρίσιμη καμπὴ τῆς ζωῆς του. Ἂν ὁ Ἅγιος ἔπαιρνε κάποια ἄλλη διαφορετικὴ στάση, καταλάβαινε μὲ τὸν σώφρονα λογισμὸ ποὺ τοῦ εἶχε χαρίσει ἡ Ὀρθόδοξη μοναχικὴ νηπτικὴ ἄσκηση, καταλάβαινε ὅτι κατάστρεφε ὅ,τι ὡραιότερο, ὅ,τι πιὸ θεανθρώπινο εἶχε μεταγγίσει στὶς ψυχὲς τῶν πνευματικῶν τοῦ τέκνων.

Σὰν ἀληθινὸς Λειτουργὸς τοῦ Ὑψίστου προτιμᾷ νὰ ἀδικεῖται παρὰ νὰ καταστρέψει στὰ μάτια καὶ στὶς ψυχὲς τῶν πιστῶν τὴν εἰκόνα τῆς Ἀρχιερωσύνης, χτυπώντας τοὺς ἄλλους ἀρχιερεῖς ποὺ τὸν ἀδίκησαν.

Παρακαλῶ πολὺ ὅλους μας νὰ ἐγκύψουμε μὲ πολλὴ εὐλάβεια σ᾿ αὐτὴν τὴν πτυχὴ τῆς ζωῆς τοῦ Ἁγίου Πενταπόλεως καὶ στὴν θεανδρικὴ στάση του γιατὶ καθένας μας ἔχει ἢ ἐνδέχεται νὰ ἔχει πικρίες συκοφαντικὲς στὸ μετερίζι ἀπὸ τὸ ὁποῖο μάχεται.

Στὴ συνέχεια γιὰ ἕνα ἔτος ταλαιπωρήθηκε «φυτοζωῶν», λέει ὁ βιογράφος του ἅγιος πρ. Παραμυθίας Τίτος Ματθαιάκης, ζητώντας στὴν Ἀθήνα ἐργασία καὶ μὴ βρίσκοντας. Ἐπὶ τέλους στὶς 15 Φεβρουαρίου 1891 διορίσθηκε ἱεροκήρυκας τοῦ Νομοῦ Εὐβοίας, σπάνιο φαινόμενο στὰ χρονικὰ τῆς Ἐκκλησίας, δηλαδὴ Ἐπίσκοπος νὰ διορίζεται ἁπλὸς ἱεροκήρυκας. Ὅμως δέχθηκε καὶ ἐργάσθηκε διόμιση χρόνια ἀκάματα πνευματικά, ἀγάπησε τὸ λαὸ τοῦ Θεοῦ καὶ ἀγαπήθηκε. Πάλι δυσκολίες καὶ μετάθεση στὸ Νομὸ Φθιώτιδος καὶ Φωκίδος. Ἀξίζει καὶ πάλι νὰ τονισθεῖ ἡ κρυστάλλινη ποιότητα τοῦ ποιμαντικοῦ του λειτουργήματος ποὺ ἐκφράζει τὸ ἀποχαιρετιστήριο γράμμα τοῦ Δημάρχου Κυμαίων Καρυστίας πρὸς τὸν Ἅγιο.

Ὁ Κύριος ὅμως ἀφοῦ τὸν προετοίμασε μὲ τὴν θλίψη καὶ τὸν διωγμό, ἀφοῦ τοῦ ἔκλεισε τὶς ἄλλες πόρτες, τοῦ ἄνοιξε τὴν ὑψηλὴ καὶ μεγάλη προοπτικὴ τοῦ Διευθυντῆ τῆς Ριζαρείου Ἐκκλησιαστικῆς Σχολῆς. Μὲ Βασιλικὸ Διάταγμα διορίσθηκε τὴν 1η Μαρτίου τοῦ 1894 καὶ ἔμεινε σ᾿ αὐτὴν τὴν περίοπτη θέση μέχρι τὸ 1908, ἀπὸ τὴν ὁποία παραιτήθηκε, ὅπως ὁ ἴδιος γράφει στὴν αἴτησή του πρὸς τὸ Δ.Σ. γιὰ λόγους ὑγείας.

Δεκατέσσερα ὁλόκληρα χρόνια ἐργάσθηκε συστηματικὰ ὁ Ἅγιος στὸ θερμοκήπιο τῶν Ἱερατικῶν κλήσεων. Ὅ,τι ἱερότερο, ὅ,τι θεανθρωπινότερο, ὅ,τι χριστοευγενέστερο, ὅ,τι οὐράνιο εἶχε κατακτήσει μὲ τὴν ἄσκησή του καὶ μὲ τὴ χάρη τοῦ Θεοῦ, μὲ πολὺ ζῆλο τὸ ἀποτύπωσε στὶς ψυχὲς τῶν Ἱεροσπουδαστῶν του. Πίστευε ὅτι τὸ νεοσύστατο μετὰ τὸν τουρκικὸ ζυγὸ ἔθνος θὰ μπορέσει νὰ ὀρθοποδήσει καὶ πνευματικὰ νὰ μεγαλουργήσει, ἂν οἱ ποιμένες αὐτοῦ τοῦ τόπου τραφοῦν μὲ τὸν ἐπιούσιο Ἄρτο τῆς Ὀρθοδόξου Θεολογίας καὶ ποτισθοῦν μὲ τὰ ἀστείρευτα νάματα τῆς Ὀρθοδόξου Εὐσεβείας. Πετύχαινε πραγματικὰ νὰ μεταλαμπαδεύσει στὶς ψυχὲς τῶν Ἱεροσπουδαστῶν ὅλη τὴν χριστοφλόγα τῆς ψυχῆς του, μὲ τὸν πιὸ ἐκλεκτὸ τρόπο, τὴν ἐν Χριστῷ ἀγάπη, ποὺ εἶναι τὸ πιὸ δυνατὸ φίλτρο. Αὐτὸ μπορεῖ νὰ συγκινήσει τὸ νέο καὶ νὰ βάλει σὲ συναγερμὸ καὶ κινητοποίηση ὅλα τὰ ψυχοδυναμικά του γιὰ ἐγκόσμια καὶ ὑπερκόσμια δημιουργία.

Ὁ πρωτοπρεσβύτερος παπα-Νικόλας Μυλωνᾶς καὶ ὁ Οἰκονόμος Θεμιστοκλῆς Παπακωνσταντίνου ποὺ τὸν εἶχαν δάσκαλο ἐπαληθεύουν τὴν ἄριστα παιδαγωγικὴ συμπεριφορά του πρὸς τὰ νεαρὰ βλαστάρια. Ποτὲ δὲν εἴχαμε δεῖ τὸ εἰρηνικὸ καὶ χαρίεν πρόσωπό του νὰ ἀλλοιώνεται ἀπὸ τὶς νεανικὲς ἀταξίες.

Εἶχε μία ἀπεριόριστη ἐσωτερικὴ ἀνεκτικότητα καὶ μεγαλοψυχιὰ λέγουν, μὲ τὴν ὁποία κατόρθωσε νὰ διορθώσει τὶς ἀνωριμότητες τῶν νέων χωρὶς νὰ τραυματίσει τὸ ψυχολογικὸ πεδίο. Καὶ κάποιος ἄλλος μαθητής του ἔλεγε μὲ θαυμασμὸ γιὰ τὸν Ἅγιο, ὅτι ἀνεχόταν ἀκόμη καὶ νὰ κοροϊδεύεται μερικες φορὲς καὶ μολονότι διαισθανόταν πὼς τοῦ λένε ψέμματα δὲν ἐπενέβαινε βίαια, αὐταρχικά, πιεστικά, γιὰ νὰ διορθώσει τὸν ἁμαρτάνοντα. Αὐτὴ ἡ ἀγάπη καὶ ἡ ἐκτίμηση πρὸς τὰ ἀνώριμα ἀκόμα παιδιὰ, τὰ ἔφερνε λίγο ἀργότερα σὲ αὐτοσυναίσθηση τοῦ σφάλματος, σὲ μετάνοια καὶ ὁριστικὴ καὶ εἰλικρινῆ διόρθωση. Ἤδη ἀπὸ τὸν καιρὸ τῆς τριετοῦς μοναστικῆς ἀσκήσεώς του στὴν Ἱερὰ Μονὴ τῆς χώρας τῆς Χίου, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τὴν περισσὴ ἐμπειρία του ἀπὸ τὴν διακονία του στὸ λεπτὸ καὶ εὐαίσθητο ἔργο τοῦ πνευματικοῦ εἶχε διαπιστώσει πόσο εὔθραυστος εἶναι ὁ ψυχολογικὸς παράγοντας σὲ κάθε ἄνθρωπο καὶ πόσο ἀποφασιστικὸ ρόλο παίζει στὴν ὁλοκλήρωση τῆς προσωπικότητας καὶ στὸν ἁγιασμό της. Εἶχε κατέβει, ὅπως λέει ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Σιναΐτης, ὁ συγγραφέας τῆς Κλίμακος, εἶχε κατέβει στὰ βάθη τῆς ψυχῆς, γνώριζε πολὺ καλὰ τὶς ἀντιδράσεις της καὶ ἰδιαίτερα τὴν καταστροφὴ ποὺ προξενοῦν τὰ πάθη καὶ οἱ κακίες τῶν μεγαλυτέρων στὴν ἀνέλιξη καὶ ἀνάπτυξη τῶν νεωτέρων.Καὶ ἤθελε αὐτὸς ὁ μακάριος ἄνδρας, νὰ μὴν πληγώσει, νὰ μὴν τσαλαπατήσει, νὰ μὴν σταυρώσει μὲ τιμωρίες τὰ παιδιά του ἀλλὰ νὰ τὰ ἀνυψώσει, νὰ τὰ ἀναπτερώσει, νὰ τὰ ἐμψυχώσει μὲ τὴ μέθη τῆς δικῆς του ἐν Χριστῷ ἀγάπης. Εἶχε βιώσει βέβαια αὐτὸ ποὺ λέγει ὁ πρύτανις τῶν ἀσκητῶν πατέρων ἅγιος Ἰσαὰκ ὁ Σύρος, ὅτι ἡ ἀγάπη εἶναι μέθη ψυχῇς καὶ ἔχει τὴν δύναμη νὰ μεθύσει καὶ τοὺς γύρω.

Κάποιος ἄλλος μαθητής του, ὁ Ν. Λούβαρης, θυμᾶται ὅτι προτιμοῦσε ὁ ἴδιος νὰ ὑποβάλλεται σὲ ἀσκήσεις, γιὰ παράδειγμα σὲ νηστεία, γιὰ νὰ μὴν τιμωρήσει τὸ ἀνώριμο εὔθραυστο βλαστάρι, τὸν ἱερὸ σπουδαστή του, ὅταν ἡ διάκριση, ποὺ ἄφθονη εἶχε, τὸν πληροφοροῦσε, ὅτι ἡ τιμωρία θὰ δημιουργήσει ἀπωθημένη ἐμπάθεια ἢ ψυχολογικὰ τραύματα. Καὶ δὲν πρέπει ἕνας ποιμένας, ἕνας ταγὸς νὰ κατατρύχεται ἀπὸ ψυχολογικὰ προβλήματα, ποὺ μπερδεύουν τοὺς γύρω του, καὶ ἐξουθενώνουν τὶς ψυχὲς καὶ δὲν τὶς ὁδηγοῦν στὴν ἐλευθερία «ᾗ Χριστὸς ἡμᾶς ἠλευθέρωσε». Ἀνελάμβανε ὁ ἅγιος του Θεοῦ, ὁ θεόπνευστος αὐτὸς παιδαγωγὸς πάνω του τὸ βάρος τῆς ἁμαρτίας τῶν παιδῶν του, γιὰ νὰ ἀνοίγει μπροστὰ τοὺς ὁ δρόμος τῆς προκοπῆς καὶ τῆς δημιουργίας καὶ ὄχι τῆς μιζέριας καὶ τῆς μικροψυχίας.

Πιθανῶς νὰ ὑπῆρξαν καὶ περιπτώσεις ποὺ ὁ ἅγιος νὰ μεταχειρίσθηκε καὶ τὴν παιδαγωγικὴ μέθοδο τῆς αὐστηρότητας, ὅταν οἱ περιστάσεις τὸ ἀπαιτοῦσαν. Κυριαρχοῦσε πάνω ἀπὸ ὅλα ἡ Ποιμαντική της ἀγάπης, τῆς καλωσύνης καὶ τῆς πατρικῆς ἐπισκοπῇς, θὰ λέγαμε γενναιοψυχίας.

Ὁ Ἰ. Φ. Κωνστανταράκης, μαθητὴς τοῦ ἁγίου Νεκταρίου, ἀναφέρει ὅτι οἱ ἱεροσπουδαστὲς εἶχαν νύχτα καὶ μέρα ἐνώπιόν τους ἕνα ἀρχέτυπο τελείου καὶ ὁλοκληρωμένου ἀνθρώπου.

Ἦταν φίλεργος καὶ πολυγραφότατος.

Ἔγραφε θεολογικὲς μελέτες.

Συνέθετε ὕμνους στὴν Κυρία Θεοτόκο ποὺ ὅταν τοὺς ἔψαλε, μεταρσιωνόταν καὶ μετέφερε πνευματικὸ ἐνθουσιασμὸ στοὺς μαθητές του.

Τὸ κήρυγμά του ἦταν πολὺ ἐποικοδομητικὸ καὶ στὸ ναὸ τῆς Σχολῆς καὶ σὲ πολλοὺς ἄλλους ποὺ τὸν καλοῦσαν.

Ἡ Λειτουργία του ἦταν μυσταγωγία καὶ συναγερμὸς ὅλου τοῦ ἐκκλησιάσματος πρὸς τὸν ἐν Τριάδι Κύριο.

Πρὸς τοὺς ἑτερόδοξους συμπεριφερόταν μὲ εὐγένεια καὶ καλωσύνη χωρὶς νὰ κρύβει κανένα σημεῖο τῆς Ὀρθοδόξου ὁμολογίας του.

Παράλληλα σημειώνει ὁ Χρυσόστομος Παπαδόπουλος, ὁ μετέπειτα ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν, ποὺ τὸν διαδέχθηκε στὴν Διεύθυνση τῆς Σχολῆς, ἐνδιαφέρθηκε ὁ ἅγιος Νεκτάριος γιὰ τὸν κῆπο τῆς Σχολῆς, γιὰ τὴν εὔρυθμη λειτουργία ὅλων τῶν συνεργείων της, γιὰ τὴν ἀπρόσκοπτη Διεύθυνση καὶ τὸ ὅλο πολιτιστικὸ κλίμα της. Δὲν ἦταν δυνατὸ ὁ ἄνθρωπος ποὺ εἶχε ταξινομήσει παραδεισιακὰ τὰ ἐσωτερικὰ πνευματικά του ζητήματα, δὲν ἦταν δυνατὸν νὰ μὴν ἐκφράσει αὐτήν του τὴν ἐσωτερική του χριστοαρμονία καὶ νὰ μήν τὴν ἀπεικονίσει ταπεινὰ ἀπὸ ὅλα του τὰ ἀγαπημένα πρόσωπα, σ᾿ ὅλα τὰ πράγματα γύρω του καὶ σ᾿ ὅ,τι ἄγγιζε.

Ἀποκορύφωμα καὶ ἀποκρυστάλλωμα τῆς ὅλης του ποιμαντικῆς δραστηριότητας ὑπῆρξε ἡ ἀνασύσταση τῆς Γυναικείας Ι. Μονῆς τῆς Ἁγίας Τριάδος, στὴν Αἴγινα. Ὅλο του τὸν μισθὸ ποὺ ἔπαιρνε ἀπὸ τὴν Ῥιζάρειο τὸν διέθετε γιὰ νὰ κτισθεῖ ἡ ἐρειπωμένη Ἱερὰ Μονὴ καὶ γιὰ νὰ συντηροῦνται οἱ μοναχὲς τῆς ἀδελφότητας.

Ἐνδιαφερόταν νὰ γίνει ἕνα ὡραῖο ἐκκλησιαστικὸ οἰκοδόμημα, ὅπως καὶ ἔγινε, γιὰ νὰ στεγάσει ἕνα ἱερὸ ἡσυχαστήριο καὶ φροντιστήριο Ὀρθοδόξου μοναστικῆς εὐσεβείας. Εἶχε ἀγαπήσει μὲ πάθος ἀπαθὲς, ὅπως λέγει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Σιναΐτης, τὴν φιλανθρωπία καὶ χαιρόταν νὰ ξοδεύει τὸν μισθό του, τόσο γι᾿ αὐτὸ τὸν σκοπὸ ὅσο καὶ γιὰ περιπτώσεις φτωχῶν ἀνθρώπων, ποὺ τοῦ ζητοῦσαν βοήθεια. Ἦταν ἀχόρταγος στὸ νὰ δίνει, τόσο ποὺ μερικὲς φορὲς δὲν εἶχε τὰ ναῦλα του, γιὰ νὰ ἐπισκεφθεῖ τὴ μοναστικὴ ἀδελφότητα τῆς Ἁγίας Τριάδος ποὺ παρακολουθοῦσε πνευματικὰ καὶ τὴν καθοδηγοῦσε, ἐνῷ παράλληλα ἦταν διευθυντὴς στὴ Ριζάρειο.

Τὶς ἡμέρες τῶν διακοπῶν τοῦ Πάσχα, τῶν Χριστουγέννων καὶ τοῦ καλοκαιριοῦ ἔμενε στὴν ἱερὰ Μονὴ τῆς Ἁγίας Τριάδος καὶ προσπαθοῦσε ἐφαρμόζοντας τοὺς αὐστηροὺς ἀσκητικοὺς ὅρους τοῦ Μ. Βασιλείου, νὰ ὀργανώσει φιλόθεα καὶ φιλάνθρωπα τὴν ἐσωτερικὴ ζωὴ τῆς ἀδελφότητας.

Εὐτυχῶς ποὺ μᾶς ἔχουν διασωθεῖ 136 ἐπιστολὲς τοῦ Ἁγίου, ποὺ ἔστελνε ἀπὸ τὴν Ριζάρειο στὴ μοναστικὴ ἀδελφότητα τῆς Ἁγίας Τριάδος. Μέσα σὲ αὐτὴ διακρίνεται ἡ λαμπρότητα καὶ ἡ ὡραιότητα τοῦ παρθενικοῦ του χαρίσματος ποὺ αὔξησε ὁ Χριστὸς ἑκατονταπλάσια μέσα του μὲ σύμφωνη τὴν ἀγαθὴ προαίρεσή του.

Ἐπίσης διακρίνεται ἡ πνευματικὴ, ἡ ἐν Χριστῷ ἀγάπη τοῦ ἁγίου πρὸς τὰ πνευματικά του τέκνα, τὶς μοναχές, μέσα στὶς ψυχὲς τῶν ὁποίων, ὅπως ὁ θεῖος Παῦλος, θέλησε νὰ μορφώσει τὸν Χριστὸ καὶ τὴ ζωὴ τοῦ Χριστοῦ. Πρότυπό του στὴ φιλανθρωπία εἶχε τὸν ἅγιο Νικόλαο ποὺ ἀπὸ μικρὸς εἶχε ἀγαπήσει καὶ τὸν εἶχε προστάτη του.

Ὁ π. Θεόκλητος Διονυσιάτης τονίζει στὸ ὡραιότατο βιβλίο του «ὁ ἅγιος Νεκτάριος ὁ θαυματουργός» ὅτι μέσα στὶς ἐπιστολὲς αὐτὲς φαίνεται ἡ μεγάλη διάκριση ποὺ εἶχε ὁ ἅγιος. Σὲ κάθε μιὰ μοναχὴ δίνει τὶς κατάλληλες γι᾿ αὐτὴν ὁδηγίες, σεβόμενος τὰ προσωπικὰ ὅρια ἀντοχῆς της καὶ ἀνοίγοντάς της τὸν κατάλληλο δρόμο ποὺ θὰ ὁδηγήσει αὐτὴν πρὸς τὸν Σωτῆρα Χριστό, χωρὶς νὰ ἰσοπεδώνει τὸ πρόσωπο.

Ἤξερε πολὺ καλὰ αὐτὸς ὁ βαθυνούστατος ἐπίσκοπος πόσο σημαντικὸς εἶναι ὁ ρόλος τῆς γυναίκας μέσα στὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας. Γι᾿ αὐτὸ χωρὶς νὰ ὑποτιμᾷ τὸ Μέγα Μυστήριο τοῦ γάμου, λέγει ὁ π. Θεόκλητος, ὅμως προσπαθεῖ νὰ καταρτίσει ἄριστα τὴ γυναικεία προσωπικότητα στὴν εὐσέβεια καὶ στὴν ἐν Χριστῷ ζωή, γιὰ νὰ ἔχει ἡ κοινωνία, τὰ δείγματα ἔστω, τῆς ἀληθινῆς χριστιανικῆς ζωῆς, σαρκωμένης στὰ πρόσωπα τῶν μοναζουσῶν. Μέσα σε αὐτὲς τὶς ἐπιστολὲς μποροῦν καὶ οἱ σημερινὲς Χριστιανὲς νὰ σπουδάσουν τὸ γνήσιο χριστιανικὸ φεμινιστικὸ κίνημα, ποὺ συνοψίζεται στὴν ἐν Χριστῷ ὑπακοή, στὸ ὑπάκουο κλίμα της καὶ στὴν ἀτμόσφαιρά της.

Καὶ στ᾿ ἀλήθεια πέτυχε ὁ ἅγιος τοῦ Θεοῦ νὰ φυτεύσει καὶ μετὰ τὴν παραίτησή του ἀπὸ τὴν Ριζάρειο, μένοντας κοντά τους, νὰ καταρτίσει τὴ μοναστικὴ αὐτὴ ἄμπελο τῆς ἱερᾶς Μονῆς τῆς Ἁγίας Τριάδος, ποὺ ἡ ζωὴ καὶ ἡ ἀκτινοβολία της συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Τὸ καλοκαῖρι τοῦ 1898 ἔκανε περιοδεία προσκυνηματικὴ στὸ Ἅγιον Ὄρος. Πῆρε εὐλογίες ἀπὸ τὸ Περιβόλι τῆς Παναγίας, ἔδωσε ὅμως καὶ ἀπὸ τὸ ταμεῖο τῶν δικῶν του θησαυρῶν στοὺς μοναχοὺς ποὺ μὲ πολλὴ χαρὰ τὸν καλοδέχθηκαν καὶ ξεχωριστὰ τίμησαν ἐπίσημα τὸν ταπεινόφρονα ἱεράρχη. Ἡ ἐπικοινωνία του μὲ ἁγίους μοναχοὺς, ὅπως τὸν π. Δανιὴλ Κατουνακιώτη, τὸν συνέδεσε πνευματικὰ μὲ τὸ Ἅγιον Ὄρος, ἔτσι ὥστε ἐπιστρέφοντας στὸν κόσμο, νὰ εἶναι ἕνας ἁγιορείτης ἐκτὸς Ἁγίου Ὄρους καὶ μέσα στὴν ὑπακοὴ τῆς δικῆς του, ἂς ποῦμε δικῆς του, μονῆς.

Ἀφήσαμε μία πτυχὴ τῆς ζωῆς του τελευταία. Σκόπιμα. Γιὰ νὰ τὴν τονίσουμε. Βέβαια ἀπὸ ὅσα μέχρι τώρα ἔχουμε ἀναφέρει διαφαίνεται ὁλοκάθαρα.

Ὁ Ἅγιος Νεκτάριος ἦταν ἕνας χαρισματοῦχος πνευματικός.

Αὐτόπτης μάρτυς μοῦ ἀνέφερε ὅτι τὸν εἶδε νὰ εἰσέρχεται στὸ ἱερὸ βῆμα, νὰ φορᾷ τὸ πετραχῆλι του καὶ νὰ πηγαίνει νὰ κατασπάζεται τὸν ἐσταυρωμένο καὶ νὰ κλαίει. Μετὰ ἀπὸ αὐτὴν τὴ μυσταγωγικὴ καὶ κατανυκτικὴ προετοιμασία προσφερόταν νὰ βοηθήσει στὸ Μυστήριο τῆς Ἱ. Ἐξομολογήσεως ὄχι μόνο τὶς μοναχὲς ποὺ πρωτύτερα ἀναφέραμε, ὄχι μόνο τους ἱεροσπουδαστές του, ἀλλὰ καὶ τὸν κοσμάκη ποὺ συνέρρεε γιὰ νὰ ἀποθέσει τὸν βαρὺ κλοιὸ καὶ φόρτο τῆς ἁμαρτίας.

Ἰκανότατος στὸν ποιμαντικὸ διάλογο, ἀμέσως ἀποσποῦσε τὴν ἐμπιστοσύνη τοῦ ἐξομολογουμένου. Πρόσωπο μὲ πρόσωπο ὁ πνευματικὸς πατέρας μὲ τὸν πνευματικὸ υἱὸ ἢ τὴν πνευματικὴ θυγατέρα, μποροῦσε μὲ τὴν δύναμη τοῦ Τελεταρχικοῦ καὶ ζωοποιοῦ Πνεύματος καὶ μὲ τὴν ἀπάθεια τῆς ἄσπιλης καὶ ἀμόλυντης ψυχῆς του, νὰ ἀνασπᾷ ἀπὸ τὴν ἄβυσσο τὸ ναυαγημένο καράβι, ὅπως σοφότατα περιγράφει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Σιναΐτης. Μέσα στὸ κλίμα τῆς ἐν Χριστῷ θερμῆς καὶ ἁπλῆς ἀγάπης, μποροῦσε μοναδικὰ νὰ ἐκφρασθεῖ καὶ εἰλικρινὰ νὰ ἐξαγορευθεῖ ὁ ἁμαρτωλὸς καὶ φιλόστοργα νὰ ἐμφυσήσει τὴν Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καὶ τὴν ἄφεση ὁ χαρισματοῦχος πνευματικὸς Πατήρ.

Τέλος ἡ ἀγαθὴ Πρόνοια τοῦ Θεοῦ οἰκονόμησε ἔτσι τὴ ζωὴ τοῦ Ἁγίου Νεκταρίου, ὥστε παραιτούμενος ἀπὸ τὴν Ριζάρειο νὰ ἀποσυρθεῖ στὴν Ἱερὰ Μονὴ τῆς Ἁγίας Τριάδος, νὰ βοηθήσει ἀποφασιστικὰ στὴν ὀργάνωση τοῦ Κοινοβίου τῆς μέχρι τὸ 1920 ὁπότε καὶ παρέδωσε νικηφόρα τὴν ἁγία ψυχή του στὸν Κύριο.

Μὲ μία τόσο πλούσια καὶ ἐκλεκτὴ ποιμαντικὴ προσφορὰ μάνιασε ὁ δαίμονας τῆς συκοφαντίας. Ἄνθρωποι μικρόψυχοι, ἐξ ἰδίων κρίνοντες τὰ ἀλλότρια, κολλημένοι σὰ στρείδια στὰ πάθη τῆς ἀνηθικότητας, πρόβαλαν τὸν ἀβυσσαλέο ψυχικὸ ρύπο τοὺς στὸ πρόσωπο τοῦ ἁγίου. Τοὺς ἦταν ἀδιανόητος ὁ παρθενικὸς τρόπος ζωῆς, ὁ τρόπος ποὺ ὁ νέος Ἀδάμ, ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός, ἐγκαινίασε μὲ τὸ παρθενικὸ πρόσωπό του στὴ νέα δική του δημιουργία, στὴν Ἐκκλησία του. Ἔπλασαν λοιπὸν μύθους, ἀπὸ τὸ βορβορῶδες ὑλικὸ ποὺ τοὺς χορήγησε ὁ μισόκαλλος καὶ προσπάθησαν νὰ σπιλώσουν, τὸν ἄσπιλο. Μαζί τους μπλέχθηκαν καὶ κάποιοι ἄλλοι «ἐκκλησιαστικοὶ ταγοί» ποὺ σὰν ἀφελεῖς καὶ ἀδόκιμοι στὴν κατὰ Χριστὸ ζωὴ, παρασύρθηκαν στὶς δεινὲς συκοφαντίες.

Ἀρνητικὸ ἦταν καὶ τὸ κοινωνικὸ-πολιτικὸ κλίμα τῆς ἐποχῆς ποὺ μισοῦσε τὰ μοναστήρια, ἐπηρεασμένο ἀπὸ βαυαρικὸ ἐπιτελεῖο ποὺ εἶχε ἐγκατασταθεῖ στὴν Ἑλλάδα καὶ προσπαθοῦσε νὰ τὴν «ἐκπολιτίσει». Δὲν μποροῦσαν μὲ κανένα τρόπο νὰ χωνέψουν πὼς ὁ Διευθυντὴς τῆς Ριζαρείου καταντᾷ στὸν καλογερικὸ τρόπο ζωῆς. Ἑβδομήντα δυὸ χρονῶν ἄνθρωπος πλέον ὁ Ἅγιος καὶ συκοφαντεῖται ἄσχημα. «Οὗτος τὰς ἁμαρτίας ἡμῶν φέρει καὶ περὶ ἡμῶν ὀδυνᾶται», λέγει ὁ προφήτης Ἡσαΐας γιὰ τὸν Κύριό μας. Τὰ ἴδια συμβαίνουν καὶ στὸν Ἅγιο.

Οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας, ὑποστηρίζουν ὅτι τὸ ἀφορητότερο μαρτύριο γιὰ ἕναν ἀθῷο εἶναι ἡ συκοφαντία. Καὶ τὴν ἐπιτρέπει ὁ Κύριος στοὺς δικούς του γιὰ μείζονα τελείωση καὶ οὐράνια δόξα.

«Ὡστόσο ἡ χάρη πληθαίνει πάνω του καὶ ἐπαληθεύεται μὲ τὰ ποικίλα θαύματα ποὺ τελοῦνται μὲ τὰ ἁγιασμένα χέρια του καὶ τὶς διάπυρες εὐχές του. Ὁ ἴδιος ὅμως σωματικὰ κάμπτεται. Μία χρόνια προστατίτιδα ποὺ εἶχε, ἐπιδεινώνεται, γιὰ λίγο θεραπεύεται ἀπὸ τὴν Παναγία τὴν Χρυσολεόντισσα στὴν Αἴγινα ποὺ προσκύνησε, ἀλλὰ καὶ πάλι βάρυνε. Μεταφέρθηκε στὴν Ἀθήνα, στὸ νοσοκομεῖο Ἀρεταίειο, σὰν ἁπλὸς μοναχός, ἔμεινε δυὸ μῆνες καὶ ἐνῷ τὸν ἑτοίμαζαν οἱ γιατροὶ γιὰ ἐγχείρηση, παρέδωσε τὸ πνεῦμα τοῦ τὴ νύχτα στὶς 8 Νοεμβρίου 1920.

Ὁ Ἅγιος τοῦ αἰῶνα μας, ὅπως πετυχημένα τὸν ἀπεκάλεσε ὁ λογοτέχνης Σῶτος Χονδρόπουλος, στὰ τελευταῖα του ρίζωσε στὴν Ἱερὰ Μονὴ τῆς Ἁγίας Τριάδος σάν Ἐλαία κατάκαρπος καὶ σὰν τὸ δένδρο τὸ πεφυτευμένον παρὰ τὰς διεξόδους τῶν ὑδάτων ὃ τὸν καρπὸν αὐτοῦ δώσει.

Καὶ ἔδωσε ἀναρρίθμητους καρποὺς στὴν Ἐκκλησία καὶ στὸ ἔθνος μας. Καὶ ἀπὸ ἐκεῖ μεταπήδησε στὴ ζωὴ τῆς Ἁγίας Τριάδος ποὺ τόσο εἶχε λαχταρήσει.

Κάποιοι ὀνομάζουν τὸν Ἅγιο Νεκτάριο, Χρυσόστομο τοῦ αἰῶνα μας, τόσο γιὰ τὴν πολυσχιδῆ προσωπικότητά του, ὅσο καὶ γιὰ τὸ πλούσιο καὶ πολύμορφο ἔργο του.

Δὲν εἶναι καθόλου ὑπερβολικὸ νὰ συμφωνήσουμε μὲ αὐτὸν τὸν ὑψηλὸ χαρακτηρισμὸ καὶ τὴν ἐκλεκτὴ παρομοίωση, γιατὶ πράγματι ὁ Ἅγιος Νεκτάριος ὁλοκληρώθηκε σὲ μία καθολικὴ προσωπικότητα. Μολονότι μοναχὸς ἀρχικὰ καὶ ἀσκητής, μὲ αὐστηροὺς περιορισμοὺς καὶ μοναστικοὺς κανόνες, ὅμως τόσο πολὺ διευθύνθηκε ἡ προσωπικότητά του, ὥστε νὰ φθάσει στὰ μέτρα τῶν Μεγάλων Ἁγίων καὶ μάλιστα τὰ Χρυσοστομικά.

Ὁ Ἅγιος ἀφοῦ ἔλυσε ὁριστικὰ τὸ ὑπαρξιακό του πρόβλημα ἀνοίχθηκε μὲ τὴν σῴζουσα χάρη τοῦ ἐν Τριάδι Θεοῦ στὸν μεγάλο γάμο τῆς Ἐκκλησίας. Ξεκινώντας ἀπὸ τὸν Μοναχισμὸ ἔφθασε στὸν τελικὸ προορισμό, Θεανθρώπινο προορισμὸ ποὺ εἶναι ἡ ἕνωση μὲ τὸν Θεὸ καὶ τὴν ἐν Χριστῷ ἀδελφότητα.

Κατάκτησε χαρακτηριστικὰ καὶ βίωσε τὸν μυστικὸ Γάμο τῆς ψυχῆς του μὲ τὴν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, στὴν ὁποία καὶ ὁλόψυχα καὶ ἀφιερώθηκε.

Λειτουργὸς μὲ φλόγα πύρινη, φιλοστοργικότατος καὶ διακριτικότατος πνευματικὸς Πατὴρ, ὑψιπέτης Θεολόγος, συγγραφέας ὄχι κοινός, θεόπνευστος,ἱεροκήρυκας, παιδαγωγὸς ἄριστος, θαυματουργὸς καὶ ἐν ζωῇ καὶ μετὰ θάνατον, κοινωνικὸς ἐργάτης καὶ βαθὺς καὶ ἀκαταπόνητος. Καλλιεργητὴς ἱερατικῶν κλήσεων καὶ τὸ κυριώτερο, θεόπτης τοῦ ἀκτίστου θαβωρίου φωτός, προσέφερε ἄπειρες εὐεργεσίες στὸ Ὀρθόδοξο Νεοελληνικὸ ἔθνος μας. Δυνατὸ πρότυπο γιὰ ὅλους μας, κληρικοὺς καὶ λαϊκοὺς καθηγητὲς καὶ ἱεροσπουδαστὲς, τὸν τιμᾶμε, Αὐτὸν τὸν ἔνθεο θεράποντα τοῦ Χριστοῦ καὶ ἐξαιτούμεθα τὶς διάπυρες εὐχές του πρὸς τὸν Κύριο.

Γιὰ νὰ δώσει προφητικὴ καὶ Τριαδικὴ Ἱερωσύνη κατ᾿ εἰκόνα καὶ ὁμοίωσιν τοῦ Ἁγίου Ἱεράρχου, Λαὸ μὲ φωτόμορφα καὶ θεοφώτιστα τέκνα τῆς ζωντανῆς Ἑλληνορθοδόξου Ἐκκλησίας.

Καὶ τὸ κυριώτερο, τὴ νέα γενιὰ παραλαμβάνουσα μετὰ φόβου Θεοῦ καὶ ἀγάπης, τὴν ὁλοζώντανή μας Θεανθρώπινη παράδοση, μὲ τὶς πανάγιες εὐχὲς τοῦ ἐν ἁγίοις ἐνδόξου πατρὸς ἡμῶν Νεκταρίου ἐπισκόπου Πενταπόλεως τοῦ θαυματουργοῦ.