Κυρ. Δ' Λουκά
«Ο έχων ώτα ακούειν ακουέτω».
Σήμερα χριστιανοί μου, η παραβολή του σπορέως. Και οι τρείς Ευαγγελισταί και ο Ματθαίος και ο Μάρκος και ο Λουκάς αναφέρουν αυτήν την παραβολή. Και όπως ακούσαμε σήμερα ο Ευαγγελιστής Λουκάς τελειώνει το Ευαγγελικό του Ανάγνωσμα με τις φράσεις «ο έχων ώτα ακούειν ακουέτω».
Πολλές διδασκαλίες του Κυρίου τελειώνουν με τις σαφείς αυτές προειδοποιητικές λέξεις. Όταν ο Κύριος ομιλούσε στα πλήθη για το μεγαλείον και την αποστολή Ιωάννου του Προδρόμου, και την μαρτυρία την οποίαν έδωσε για τον Μεσσία, τελειώνοντας αυτούς τους λόγους, τους τελείωσε με το «ο έχων ώτα ακούειν ακουέτω».
Αλλά και στην καταπληκτική Του διδασκαλία για την φοβερά Του Κρίση και για την δικαία τιμωρία των αμετανοήτων αμαρτωλών, αλλά και για την άφταστη δόξα που θα απολαύσουν όσοι μετανοήσουν, τηρήσουν τον λόγον του Θεού και καλλιεργήσουν τις εντολές, για όλους δηλαδή τους σεσωσμένους και δικαίους χριστιανούς, πάλιν επανέλαβε και τελείωσε με την σπουδαιοτάτη αυτή προτροπή και φράση. «Ο έχων ώτα ακούειν ακουέτω».
Και όταν όμως ομιλεί για το ποιό είναι αυτό που χαρακτηρίζει τον άνθρωπον, εσωτερικά, τον καθαρόν ή τον ακάθαρτον, και πάλι καταλήγει ο Κύριος στη διδασκαλία Του μέσα στην Καινή Διαθήκη με τις φράσεις «ο έχων ώτα ακούειν ακουέτω».
Την ίδια αυτή την προτροπή την βλέπομε και σε άλλα μέρη της Αγίας Γραφής.
Ποιο είναι το νόημα το καταλαβαίνετε. Όποιος έχει αυτιά για να ακούει, ας ακούσει.
Ο Κύριος ομιλούσε στους συγχρόνους Του Ιουδαίους με ένα πλούσιο περιεχόμενο από διδαχές οι οποίες οι πιο πολλές από αυτές ήσαν με την μορφήν των παραβολών. Τα πλήθη όχι μόνον άκουγαν τον λόγον του Θεού, αλλά ξεσηκώνονταν, ενθουσιάζονταν, και εβεβαίωναν και εμαρτυρούσαν ότι «ουδέποτε ελάλησεν άνθρωπος ως ούτος ο άνθρωπος». Και άλλοτε «εξεπλήσσοντο επι τη διδαχή Αυτού».
Ποιο είναι όμως, έχει κάτι το πιο βαθύ νόημα αυτή η σύστασις; Ποιο είναι αυτό το νόημα;
Οι Πατέρες μας λένε ότι βρίσκεται στο ότι οι ακροαταί του θείου λόγου δεν πρέπει να μένουν μόνον στις εξωτερικές εντυπώσεις που δημιουργεί το κήρυγμα ενός θείου λόγου, αλλά να αναπτύσσουν όταν ακούσουν αυτόν τον λόγον και φύγουν από την Εκκλησία και μείνουν μόνοι τους ή με τους ανθρώπους του σπιτιού των, τους οικείους των, να αναπτύξουν πνευματικά ενδιαφέροντα, να προσπαθήσουν να ερευνήσουν τι άκουσαν, και τι θέλει να πει μ’ αυτά που είπε ο θείος λόγος, τι ζητά από μας. Να μην είμαστε οι απρόσωπες και ανεύθυνες μάζες, αλλά είμεθα οι ολοκληρωμένες πνευματικές προσωπικότητες που μπορούμε αν θέλουμε να κατανοήσουμε και πιο βαθιά τον λόγον του Θεού, απ’ αυτόν που ακούγεται και φαίνεται. Να πιάσουμε το εσωτερικό νόημα και όχι μόνον να το πιστέψουμε, αλλά και να τον θέσομε σε εφαρμογή στη ζωή μας.
Και δυστυχώς σε εκείνο το οποίο χωλαίνουμε είναι ότι δεν έχουμε στη ζωή πράξη. Δεν έχουμε έργα. Νομίζομε ότι έχουμε αλλά δεν έχουμε. Αν είχαμε έργα, αν δηλαδή εφαρμόζαμε τα λόγια του Θεού, ο κόσμος μας θα ήταν καλύτερος, αλλά δεν είναι, και όχι μόνον είναι χειρότερος αλλά και απ’ το χειρότερο πάει ακόμα πιο χειρότερα.
Ο Θεός δεν θέλει να παραμένομε σε μία προσωρινή ικανοποίηση των λόγων Του, και προπαντός σε έναν ενθουσιασμό, αλλά να κρατάμε βαθιά μέσα στην καρδιά μας τους λόγους του Θεού, σαν τον πολυτιμότερο θησαυρό του κόσμου. Όσο βαθύτερα μπαίνει στη γη ο σπόρος του σιταριού, τόσο και ασφαλέστερα. Θα πιάσει ρίζα, θα φυτρώσει, θα μεγαλώσει, θα βλαστήσει, θα καρποφορήσει. Το ίδιο συμβαίνει και με τον λόγον του Θεού, είτε τον ακούμε στο κήρυγμα, είτε τον διαβάζουμε στην Αγία Γραφή, είτε τον διαβάζουμε στους λόγους των Πατέρων, είτε στους βίους των Αγίων. Πρέπει να μπει βαθιά μέσα στην καρδιά μας. Να προκαλέσει το ενδιαφέρον μας, να μας δημιουργήσει πνευματικές ανησυχίες, να μας δημιουργήσει προβληματισμούς, προβληματισμούς για τη σωτηρία της ψυχής μας, και δεν ανησυχούμε καθόλου για τη σωτηρία μας, καθόλου.
Να μη μένουμε λοιπόν στις πρώτες εντυπώσεις, και στους ενθουσιασμούς, και να λέμε «μπράβο, τι ωραία τα είπε σήμερα ο παπάς, άστα, μας σκλάβωσε κυριολεκτικώς. Γειά στο στόμα του, γειά στην μάνα που τον γέννησε, και τόσα άλλα που λέμε». Αμ δεν φτάνουν αυτά! Σημασία έχει αυτό που πήρες και αυτό που ενθουσιάστηκες, και απ’ αυτό που ενθουσιάστηκες, να το βάλεις μέσα σου και να το κάνεις αύριο έργο. Γιατί στον πρώτο μεγάλο πειρασμό που έρχεται, ή τα χάνουμε ή γογγύζουμε. Σήμερα λέμε «μπράβο στον παπά», και αύριο σκανδαλιζόμαστε απ’ αυτόν. Σήμερα τον βραβεύουμε και αύριο τον καταδικάζουμε, τον κατακρίνομε, τον κρεμάμε κυριολεκτικώς. Σήμερα είμεθα μαθηταί του, ακροαταί του λόγου του, και αύριο γινόμεθα προδότες. Σήμερα φωνάζουμε «Ωσαννά, ωσαννά», μπράβο, μπράβο δηλαδή, και αύριο «άρον, άρον, σταύρωσον αυτόν».
Σε τέτοιου είδους ψυχικές παλινδρομικές καταστάσεις, εύκολα ξεπέφτουμε. Γιατί; Διότι δεν έχουμε μέσα μας ρίζες πίστεως. Δεν έχουμε μέσα μας αγάπη, αγάπη αληθινή, αγάπη θεϊκή. Τίποτα δεν έχουμε. Και όμως είναι σαφής η αγιογραφική προειδοποίησις δια μέσου της Αποκαλύψεως που μας λέγει «ήτις έχει ους», όποιος έχει αυτί, «ακουσάτω ότι το Πνεύμα του Θεού λέγει», τι μας παραγγέλει δηλαδή το Άγιον Πνεύμα.
Νάχουμε ανοικτά τα αυτιά της ψυχής μας, για να μπορούμε να ακούμε. Πότε μας ομιλεί το Άγιον Πνεύμα;
Μας ομιλεί μέσα από το Άγιον Ευαγγέλιον.
Μέσα από ολόκληρη την Αγία Γραφή.
Μας ομιλεί μέσα από τους λόγους των Πατέρων της Εκκλησίας μας.
Μας ομιλεί μέσα από τους βίους των Αγίων.
Μέσα από τα μαρτυρολόγια, τα γεροντικά και τους Συναξαριστάς και την πολλαπλή ποικιλία των σημερινών πνευματικών βιβλίων που κυκλοφορούν, Δόξα Σοι ο Θεός.
Μας ομιλεί και μας διδάσκει το Άγιον Πνεύμα μέσα από την Υμνολογία των Εσπερινών και των Όρθρων των μεγάλων εορτών.
Αλλά και απ’ την υμνολογία της Θείας ιδιαιτέρως Λατρείας και των άλλων μυστηρίων.
Μας ομιλεί, μας διδάσκει και μας καθοδηγεί το Άγιον Πνεύμα, ιδιαιτέρως και σωτηριωδώς μέσα στο μυστήριο της Ιεράς Εξομολογήσεως. Δεν ακούμε τι μας λέγει ο ιερεύς. Εκείνο που μας ενδιαφέρει είναι να δικαιωθούμε. Ακόμα και η νεκρώσιμη ακολουθία μας διδάσκει, αλλά φροντίζουμε στα μνημόσυνα και στις νεκρώσιμες ακολουθίες να είμαστε απ’ έξω απ’ τους ναούς.
Άραγε εμείς οι σημερινοί Νεοέλληνες Ορθόδοξοι Χριστιανοί, έχουμε αυτιά για να ακούμε και για να καταλαβαίνουμε την υψηλή και σωτήρια διδασκαλία του Κυρίου μας; Και πόσοι στον αριθμό την ακούμε; Πέντε τα εκατό; Δέκα τα εκατό; Πολύ λέει, μεγάλος ο είναι ο αριθμός, άλλοι λένε πολύ πιο κάτω απ’ τα πέντε τοις εκατό είναι. Και από αυτούς πόσοι την εφαρμόζουμε; Πόσοι την κάνουμε οδηγό στη ζωή μας; Πόσοι;
Τα φαινόμενα είναι λυπηρά και τα αποτελέσματα της συμπεριφοράς μας, της δήθεν χριστιανικής συμπεριφοράς μας είναι αξιοθρήνητα. Κλείσαμε τα αυτιά μας στο λόγο του Θεού και γυρίσαμε την πλάτη μας στο θεϊκό λυτρωτικό κάλεσμά Του.
Φταίμε και μείς οι ποιμένες, φταίμε και μείς. Φταίμε βεβαίως εμείς οι ιερείς, και πρώτος εγώ κι αλίμονό μου, το λέγω, δεν κάνω ταπεινολογία τώρα, αύριο πεθαίνω, και θα σταθώ μπροστά στο φοβερό κρίμα του Θεού, και τι θα του πω του Θεού; Ότι σας έλεγα ωραία λόγια; Και θα μου πει «πού ήταν η εφαρμογή τους;» Διότι διδάσκομε πρώτα με τη ζωή μας, και ύστερα με τα λόγια.
Φταίει όμως και η γη των καρδιών των χριστιανών. Και των δικών σας καρδιών, σύμφωνα με την σημερινή παραβολή. Διότι η γη που μας ανέφερε η παραβολή, είναι η ψυχή μας, είναι η καρδιά μας, που είναι σκληρή σαν πέτρα. Γι αυτό λέει δεν φυτρώνει τίποτα. Γι αυτό τον λόγον του Θεού τον παίρνει αμέσως ο διάβολος. Και αν κάποτε φυτρώσει κάτι, το πνίγουν αμέσως τα φοβερά αγκάθια των παθών. Και το πνίξιμο από τις μέριμνες και τις αγωνίες που έχουμε, για τα αγαθά της γης και τον πλούτο. Αλλά, και από την ολιγοπιστία που διαθέτουμε. Διότι είμαστε και ολιγόπιστοι.
Είθε να συνέλθουμε όλοι μας, και πρώτος εγώ, πριν να είναι αργά.
Και μπορούμε να συνέλθουμε δια της μετανοίας. Η αγκαλιά του Θεού είναι ανοικτή και μας περιμένει. Είθε να μας αξιώσει το Άγιον Πνεύμα, να μας φωτίσει, να μας δυναμώσει, να μας δώσει το απαιτούμενο κουράγιο, να ανοίξει τα μάτια της ψυχής μας και τα αυτιά της ψυχής μας, και έτσι φωτισμένοι και γεμάτοι από μετάνοια και πίστη, να πέσουμε στην ανοικτή αγκαλιά του Θεού Πατέρα, να του φωνάξουμε δυνατά, να του ομολογήσουμε με μετάνοια, «ο Θεός μου ιλάσθητί μοι τω αμαρτωλώ». «Ήμαρτον εις τον ουρανόν και ενώπιόν σου, ποίησόν με ως ένα των μισθίων Σου, Πάτερ… ».
Ναι γι αυτό ακριβώς και γι αυτούς όλους τους λόγους, θα πρέπει μέρα νύχτα να επαναλαμβάνουμε τη φωνή του ληστού πάνω στο Σταυρό, - που αν αυτόν σαν ληστή και φονιά και κακούργο τον έσωσε, και τον έβαλε πρώτο στον Παράδεισο, ο ληστής και φονιάς άνοιξε την πόρτα πρώτος του Παραδείσου. Αυτός την άνοιξε. Διά της μετανοίας βέβαια, και της ομολογίας εν συνεχεία της θεότητος του Ιησού Χριστού και του μαρτυρίου που υπέστη για τρείς ώρες, και προπαντός και φρικτώς όταν του έσπασαν τα κόκαλα για να στραγγίξει όλο το αίμα και έτσι να πεθάνει, διότι μαρτύρησε ο ληστής πάνω στο Σταυρό. Η μετάνοια λοιπόν τον έσωσε, η δυνατή εκείνη κραυγή, την οποίαν συχνά επαναλαμβάνομε και μείς, στη Θεία Λειτουργία με τους μακαρισμούς,
«Μνήσθητί μου Κύριε όταν έρθεις εν τη Βασιλεία Σου».
