ΑΡΑΒΙΚΗ ΑΝΟΙΞΗ" ή ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΤΑΦΟΠΕΤΡΑ;

 

"ΑΡΑΒΙΚΗ ΑΝΟΙΞΗ" ή ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΤΑΦΟΠΕΤΡΑ;

Του Παναγιώτη Τελεβάντου

===========

Η ευφορία του κ. Νίκου Παπαχρήστου για την συνύπαρξη Χριστιανών, Μουσουλμάνων και Εβραίων και το ερώτημα της κυρίας Μαρίας Αντωνιάδου αν χωράει τους χριστιανούς η “Αραβική άνοιξη” απαντούνται ευστοχότατα με μια ευσύνοπτη ευθύβολη απάντηση καταπέλτη του Σεβασμιότατου Μητροπολίτη Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνα.

ΟΙ ΘΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΒΟΛΟΚΟΛΑΜΣΚ

____________

Ο πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας δηλώνει ότι η “Αραβική άνοιξη” αποδείχθηκε στην πράξη η ταφόπετρα των χριστιανών της Μέσης Ανατολής.

Πρόσθεσε μάλιστα ότι αν αλλάξουν τα καθεστώτα στη Συρία και στην Ιορδανία δεν πρέπει να υπάρχει καμία αμφιβολία ότι οι χριστιανοί και αυτών των χωρών θα έχουν την τύχη των χριστιανών της Αιγύπτου και του Ιράκ.

Ο Σεβασμιότατος Βολοκολάμσκ δίνει με ακρίβεια τις προθέσεις των μουσουλμάνων. Βρίσκεται απολύτως εν δικαίω όταν μιλά για “χριστιανοφοβία”, η οποία στη μεν Δύση περιθωριοποιεί την Εκκλησία, ενώ στις μουσουλμανικές χώρες καταλήγει σε απροκάλυπτο διωγμό, ο οποίος ξερίζωσε ήδη τους χριστιανούς της Μέσης Ανατολής από τις πατρογονικές τους εστίες και τους διέσπειρε στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα. Το ίδιο ακριβώς θα κάνει με τους χριστιανούς όσων χωρών προσχωρήσουν στην λεγόμενη “Αραβική άνοιξη” (γράφε “χριστιανική ταφόπετρα”).

Η ΕΥΦΟΡΙΑ ΤΟΥ κ. ΠΑΠΑΧΡΗΣΤΟΥ

___________

Εχει δίκαιο να λέγει ο κ. Παπαχρήστου ότι στην Ιορδανία υπάρχει σήμερα συνύπαρξη Χριστιανών, Ιουδαίων και Μουσουλμάνων και ότι στον Εβρο υπάρχει ειρήνη αλλά μόνον για ένα λόγο: Επειδή οι μουσουλμάνοι δεν έχουν ακόμη το πάνω χέρι. Αν - ο μη γένοιτο - το αποκτήσουν τότε καμία δύναμη δεν θα μπορέσει να διατηρήσει τους χριστιανούς στη γη των πατέρων τους, ούτε στην Ιορδανία, ούτε στη Συρία, ούτε στη Θράκη.

ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΣ ΑΝΤΩΝΙΑΔΟΥ

__________

Οσο για το ερώτημα της κυρίας Αντωνιάδου αν χωράει τους χριστιανούς η “Αραβική άνοιξη” η απάντηση είναι ότι με τους μουσουλμάνους τίποτα και κανένας δεν χωρά. Ούτε οι Αλεβίτες, ούτε οι Ζωροάστρες, ούτε οι Μπαχάι μπορούν να ζήσουν ειρηνικά στο Ιράν. Πολλώ μάλλον οι χριστιανοί και οι Εβραίοι. Τα ίδια συνέβησαν στο Ιράκ και στην Αίγυπτο. Και προηγουμένως στην Κωνσταντινούπολη και στη Βόρεια Κύπρο. Γι’ αυτό ας κάνουμε κανένα κομποσχοίνι για τους ορθόδοξους αδελφούς μας της Ιορδανίας και της Συρίας. Και ας μη νομιστεί ότι οι χριστιανοί του Λιβάνου είναι εκτός κινδύνου. Οχι τόσον άμεσου όσο αυτού που διατρέχουν οι χριστιανοί των άλλων Αραβικών χωρών αλλά οπωσδήποτε ούτε και αυτοί είναι ασφαλείς.

Παραθέτουμε στη συνέχεια τρία αποσπάσματα από τα άρθρα που μας έδωσαν την αφορμή για το πιο πάνω σχόλιο.

*****

ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΟΡΔΑΝΙΑ ΤΗΣ ΣΥΝΥΠΑΡΞΗΣ ΣΤΟΝ ΕΒΡΟ ΤΗΣ ΕΙΡΗΝΗΣ!

Του κ. Νίκου Παπαχρήστου

==============

Το ταξίδι του π. Δαμασκηνού Αλαζράι ξεκίνησε από τη χρυσαφένια Γη του ποταμού Ιορδάνη - εκεί όπου βαπτίστηκε ο Κύριος και «συνυπάρχουν» εύφορες νησίδες και άνυδρες κοιλάδες και συμβιώνουν Χριστιανοί, Μουσουλμάνοι και Εβραίοι, και ήρθε να σπουδάσει τον Λόγο του Θεού στην Αθήνα.

ΠΗΓΗ:

Πυλώνας Εκκλησιαστικών Ειδήσεων ΑΜΗΝ

*****

ΧΩΡΑΕΙ ΤΟΥΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΥΣ Η ΑΡΑΒΙΚΗ ΑΝΟΙΞΗ;

Της Μαρίας Αντωνιάδου

ΠΗΓΗ:

Το ΒΗΜΑ

*****

Ο ΣΕΒ. ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΒΟΛΟΚΟΛΑΜΣΚ ΙΛΑΡΙΩΝΑΣ

_____________

Ο «υπουργός Εξωτερικών» του Πατριαρχείου Μόσχας Μητροπολίτης Βολοκολομάσκ κ. Ιλαρίωνας, πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων, δήλωσε: «Η λεγόμενη αραβική άνοιξη σε μια σειρά χωρών της Μέσης Ανατολής θέτει σε κίνδυνο την ευημερία και ακόμα και την ίδια την ύπαρξη των χριστιανικών εκκλησιών. Όταν με εξωτερικές επεμβάσεις πέφτει το α' ή β' πολιτικό καθεστώς στην α' ή β' χώρα, ανεξαρτήτως στάσεως μας απέναντί του, διαδέχεται από πολύ πιο ριζοσπαστικές πολιτικές, οι οποίες προβαίνουν σε διακρίσεις και διώξεις σε βάρος των χριστιανών».

ΠΗΓΗ:

Το Βήμα

Γιώργος Παπαθανασόπουλος, Τα θρησκευτικά και οι θεολόγοι

Τα θρησκευτικά και οι θεολόγοι

Του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

Μέσα στο καυτό πρόβλημα επιβίωσης, που αντιμετωπίζουν όλο και περισσότεροι Έλληνες, τα άλλα ζητήματα έχουν περάσει στο περιθώριο και είναι λογικό αυτό. Ένα από αυτά είναι η διδασκαλία των θρησκευτικών στα σχολεία. Συνάδελφος μου παρατήρησε ότι δεν έχω έως τώρα ασχοληθεί με το θέμα και μου είπε ότι είναι ευκαιρία να το κάνω μετά το άρθρο του επ. Αντιπροέδρου του ΣτΕ κ. Αν. Μαρίνου, που δημοσιεύθηκε σε αθηναϊκή εφημερίδα και αναδημοσιεύτηκε σε blogs. Ο κ. Μαρίνος περιέγραψε το πώς αντιμετωπίστηκε το μάθημα των Θρησκευτικών στις Κυβερνήσεις από το 1974 έως σήμερα και τις σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας.

Στο πώς πρέπει να διδάσκεται στα σχολεία το μάθημα των Θρησκευτικών δεν είναι εύκολο να απαντήσει κανείς. Είναι ένα δύσκολο θέμα. Χρειάζεται παιδαγωγικό ταλέντο, ικανότητα στα ελληνικά, βαθιά γνώση της Ορθόδοξης Θεολογίας, αντίληψη της σημερινής πραγματικότητας. Είναι η απόδοση του δυσκολότερου μαθήματος, γιατί δεν απευθύνεται στη λογική του μαθητή, αλλά στην ψυχή και στη λογική του.

Το ένα λοιπόν ζήτημα είναι η αντιμετώπιση του μαθήματος των θρησκευτικών από την εκάστοτε κυβέρνηση. Το άλλο ζήτημα είναι η αντιμετώπιση του ζητήματος από τους θεολόγους, είτε είναι οι Θεολογικές σχολές, είτε είναι η Πανελλήνια Ένωση Θεολόγων, είτε είναι οι κατά τόπους Ενώσεις Θεολόγων, είτε είναι ομάδες που εκφράζουν τάσεις ως προς την παρουσία της Θεολογίας στη σύγχρονη κοινωνία. Πριν όμως από το ζήτημα των τάσεων των θεολόγων είναι το τί θεολόγοι βγαίνουν από τα Πανεπιστήμια και ποιο είναι το μέλλον των Θεολογικών Σχολών. Σχετικό είναι το ερώτημα αν οι σημερινοί διδάσκοντες είναι άξιοι συνεχιστές των μεγάλων προσωπικοτήτων που πέρασαν από αυτές και αν οι φοιτητές τους εισήλθαν από πόθο προς την ιερά επιστήμη, ή λόγω του εκπαιδευτικού συστήματος. Δυστυχώς αν εισέλθει κανείς στα ενδότερα των Θεολογικών Σχολών απογοητεύεται.

Στη σημερινή δυσάρεστη κατάσταση για Θεολογικές Σχολές και θεολόγους για το μάθημα των θρησκευτικών έχει προβληθεί η άποψη του κ. Σταύρου Γιαγκάζογλου, ο οποίος ορίστηκε από τον Αρχιεπίσκοπο κ. Ιερώνυμο διευθυντής συντάξεως του επιστημονικού περιοδικού της Εκκλησίας της Ελλάδος "Θεολογία". Από τη θέση αυτή στο παρελθόν έχουν περάσει σπουδαίοι καθηγητές πανεπιστημίου. Οι απόψεις του κ. Γιαγκάζογλου και όσων τις υποστηρίζουν δεν είναι απλή, ούτε πρέπει να αντιμετωπίζεται με αφορισμούς, που δείχνουν αδυναμία επιχειρημάτων. Ο κ. Γιαγκάζογλου και οι άλλοι θεολόγοι του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου υποστηρίζουν ότι στο Δημοτικό και στο Γυμνάσιο πρέπει το μάθημα να γίνει "ανοικτό, πλουραλιστικό, με γνωσιακό και παιδαγωγικό χαρακτήρα, που θα ανοίγεται στις μεγάλες χριστιανικές παραδόσεις (Ρωμαιοκαθολικισμός, Προτεσταντισμός) και στις μεγάλες θρησκείες που μας ενδιαφέρουν για το σήμερα (Ισλάμ, Ιουδαϊσμός) […] Όλα αυτά θα πρέπει να περάσουν στο μαθητή, αλλά με έναν χαρακτήρα παιδαγωγικό και γνωσιακό και όχι χαρακτήρα μύησης στη πίστη, διότι αυτή η υπόθεση είναι πάρα πολύ σοβαρή, αλλά η κατήχηση δεν μπορεί να είναι έργο της πολιτείας και του σχολείου, καθώς ξεκάθαρα αποτελεί υπόθεση και έργο της Εκκλησίας". Είναι σαφές ότι υποστηρίζεται η μετατροπή του μαθήματος σε θρησκειολογικό.

Ως προς το Λύκειο ο κ. Γιαγκάζογλου προτείνει "ένα νέο, εναλλακτικό μάθημα, το οποίο θα λέγεται Φιλοσοφική Ηθική, το οποίο θα βαθμολογείται κανονικά και θα είναι απολύτως ανοικτό στους πάντες και κανένας μαθητής - ακόμη και ετερόδοξος ή αλλόθρησκος - δεν θα μπορεί να έχει επιχειρήματα να μην το παρακολουθήσει". Δηλαδή δέλεαρ ή κίνητρο για την μετατροπή του θρησκευτικού μαθήματος σε φιλοσοφικό αποτελεί ότι αυτό θα είναι υποχρεωτικό για όλους τους μαθητές, ενώ το ομολογιακό είναι προαιρετικό.

Οι απόψεις του κ. Γιαγκάζογλου ταιριάζουν με αυτές του καθηγητού κ. Γ.Χ. Σωτηρέλη, συμβούλου του πρ. Πρωθυπουργού κ. Κ. Σημίτη, και άλλων καθηγητών, όπως των κ.κ. Μιχ. Σταθόπουλου και Νικ. Αλιβιζάτου, με τις οποίες πάντως διαφωνεί ο καθηγητής και αντιπρόεδρος της σημερινής κυβερνήσεως κ. Ευάγγελος Βενιζέλος. Ο κ. Σωτηρέλης θέλοντας να ενισχύσει την άποψη του περί της μετατροπής του μαθήματος των θρησκευτικών σε θρησκειολογικό αναφέρει ότι τέτοιο είναι το μάθημα σε χώρες, όπως η Αγγλία, η Δανία και η Σουηδία, οι οποίες έχουν παρεμφερή δεδομένα ( σ.σ. με την Ελλάδα) τόσο σε συνταγματικό επίπεδο, με την αναγνώριση "επίσημων" θρησκειών, παραδοσιακά και πολλαπλά διασυνδεδεμένων με το κράτος, όσο και σε αριθμητικό επίπεδο, με τη συντριπτική υπεροχή των οπαδών (σ.σ. sic) αυτών των θρησκειών.

Η άποψη των κ.κ. Γιαγκάζογλου, Σωτηρέλη κ.λ.π. είναι, κατά τη γνώμη μου, λανθασμένη από άποψη ουσίας, και δημοκρατικής τάξεως. Από άποψη ουσίας, γιατί δεν είναι δυνατό να μεταφέρονται στην Ελλάδα μοντέλα άλλων χωρών με τελείως διαφορετικές παραδόσεις. Δεν είμαστε ιθαγενείς για να παίρνουμε ως παράδειγμα αυτό των "εκπολιτιστών" μας, αγνοώντας αν ταιριάζει ή όχι στην ιδιοπροσωπία μας. Ο ιδεολογικός φανατισμός και η διάθεση δικαιολόγησης του δημιουργούν χάσματα λογικά. Έτσι λ.χ. η σχέση της Πολιτείας με την Εκκλησία στην Αγγλία δεν έχει καμία σχέση με αυτήν που έχει αναπτυχθεί στην Ελλάδα. Η Αγγλικανική Εκκλησία προέκυψε μετά από πραξικοπηματική ενέργεια του Ερρίκου του Η' κατά του Βατικανού και ανέλαβε ο ίδιος αρχηγός της Εκκλησίας, κάτι που ακολουθούν και οι διάδοχοί του. Στην Ελλάδα μέσα από τη σκλαβιά και τους αγώνες για την ανεξαρτησία και την απελευθέρωση ζυμώθηκε η σχέση και έγινε συστατικό της ταυτότητας μας. Οι ίδιοι οι αγωνιστές για την ελευθερία της χώρας ζήτησαν να υπάρχει αυτή η σχέση και ο πρώτος της Κυβερνήτης την καθιέρωσε. Γράφει σχετικά ο Ευάγγελος Βενιζέλος: " Συζητούμε για τη σχέση ( σ.σ. στην Ελλάδα) του κράτους με μία εκκλησία που δεν προέκυψε ως προϊόν αντίθεσης της κοινωνίας προς μία κατεστημένη εκκλησιαστική τάξη, περιβεβλημένη μάλιστα και με πολιτειακό μανδύα εξουσίας, όπως συνέβη με τις προτεσταντικές εκκλησίες, που προέκυψαν μέσα από την αντίθεση τους με το ρωμαιοκαθολικισμό και επηρεάστηκαν εκ του λόγου τούτου, ως προς τον τρόπο της οργάνωσης τους".

Επί της ουσίας πάλι, αν ο κ. Σωτηρέλης θέλει να ακολουθηθεί οπωσδήποτε ένα ξένο μοντέλο, γιατί να μην είναι αυτό του Βελγίου, της Αλσατίας στη Γαλλία, της Ιταλίας, ή της Γερμανίας; Γιατί κάνει την επιλογή που τον συμφέρει ιδεολογικά; Στο Βέλγιο το μάθημα των θρησκευτικών είναι ομολογιακό. Το Βέλγιο είναι πολυεθνική και πολυπολιτισμική χώρα, αλλά τα παιδιά δεν στερούνται του ομολογιακού τους μαθήματος. Οι μαθήτριες και οι μαθητές έχουν να επιλέξουν τη διδασκαλία του μαθήματος των θρησκευτικών ανάλογα με το πού θρησκευτικά ανήκουν, σε μια από τις γνωστές θρησκείες, Καθολικισμό, Προτεσταντισμό, Ορθοδοξία, Ιουδαϊσμό, Ισλάμ και, αν δηλώνουν ότι δεν ανήκουν σε κάποια από τις θρησκείες αυτές, διδάσκονται γενική ηθική. Στην Αλσατία υποχρεωτικά διδάσκεται το ομολογιακό μάθημα ξεχωριστά στους μαθητές και μαθήτριες στον Καθολικισμό, στον Λουθηρανικό Προτεσταντισμό, στον Μεταρρυθμισμένο Προτεσταντισμό και στον Ιουδαϊσμό. Στην Ιταλία το μάθημα είναι υποχρεωτικά ομολογιακό και παρόμοιες προτάσεις με αυτές του κ. Γιαγκάζογλου και των κ.κ. Σωτηρέλη, Αλιβιζάτου κ.λ.π. δεν έχουν περάσει έως σήμερα. Στη Γερμανία το μάθημα έχει "φιλοσοφικο - θρησκευτική" διάσταση και είναι εγγυημένο από το Σύνταγμα. Από όσα προαναφέρθηκαν το ερώτημα που προκύπτει είναι αν αυτές οι χώρες δεν είναι "δημοκρατικές" και καταπιέζουν τους αθέους και όσους δεν θέλουν να παρακολουθήσουν το μάθημα των θρησκευτικών…

Σημειώνω πως αν το μάθημα καταστεί θρησκειολογικό - φιλοσοφικό θα πρέπει να αλλάξει η δομή και το πρόγραμμα των θεολογικών σχολών. Για να μπορούν οι απόφοιτοι τους να διορίζονται στα σχολεία, μόνη τους επαγγελματική διέξοδο, θα πρέπει να παύσουν να είναι θεολογικές και να καταστούν ανθρωπιστικών και φιλοσοφικών σπουδών, με υπαρκτό πλέον τον κίνδυνο της αυτοκατάργησης και της αφομοίωσης τους από τις φιλοσοφικές σχολές. Αυτή θα είναι η ταφόπλακα των θεολογικών σπουδών στην Ελλάδα. Ίσως αυτό να επιδιώκεται από κάποιους, θεολόγους και μη, που είναι κοντά στην εξουσία.

Ως προς την πρόταση του κ. Γιαγκάζογλου για το θρησκειολογικό και φιλοσοφικό μάθημα, που πιστεύει πως θα είναι υποχρεωτικό και αποδεκτό από τους Ορθοδόξους και τους αθέους, τους Εβραίους και τους Μουσουλμάνους. η άποψη μου είναι πως έχει έλλειψη δημοκρατικής ευαισθησίας και μάλλον ως ουτοπιστική ακούγεται. Περισσότερο πιθανό είναι το μάθημα να αποχρωματιστεί θεολογικά, να καταπιέζονται οι Έλληνες Ορθόδοξοι, να υποχωρήσει η Παράδοση τους και να μετατραπεί σε κάτι που κανένα δεν θα ικανοποιεί, εκτός, ίσως, των αθέων. Αντί για τέτοιους ιδεολογικούς πειραματισμούς και ακροβατισμούς δεν θα ήταν πιο δημοκρατικό να διατηρήσει το μάθημα για τους Ορθοδόξους Έλληνες τον ομολογιακό του χαρακτήρα και να επεκταθεί αυτός ο χαρακτήρας στους μαθητές που δεν είναι Ορθόδοξοι, κάτι που ήδη γίνεται στη Σύρο και στη Θράκη; Δημοκρατική πράξη είναι η επέκταση σε όλους του μαθήματος του θρησκευτικών και όχι η κατάργηση του. Γιατί, πέραν όλων των άλλων, η θρησκεία είναι παράγων πολιτισμού και ιδιαίτερα στην Ελλάδα η Ορθοδοξία αποτελεί την ψυχή και την ανάσα της, ιδιαίτερα στις κρίσιμες τούτες ώρες. Όσοι θέλουν να την περιθωριοποιήσουν θέλουν ο λαός μας να χάσει την ψυχή του.-

Βιβλιογραφία

<!--[if !supportLists]-->- <!--[endif]-->Ευάγγελος Βενιζέλος " Οι σχέσεις Κράτους και Εκκλησίας", Εκδ. Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη, 2000.

<!--[if !supportLists]-->- <!--[endif]-->Γιώργος Χ. Σωτηρέλης " Θρησκεία και Εκπαίδευση", Εκδ. Αντ. Ν. Σάκκουλα, Αθήνα, 1998.

<!--[if !supportLists]-->- <!--[endif]-->Παν. Δημητρόπουλος " Κράτος και Εκκλησία: Μια δύσκολη σχέση", Εκδ. Κριτική, Αθήνα, 2001.

<!--[if !supportLists]-->- <!--[endif]-->Αντ. Μανιτάκης " Οι σχέσεις της Εκκλησίας με το κράτος - έθνος". Εκδ. Νεφέλη, Αθήνα 2000.

<!--[if !supportLists]-->- <!--[endif]-->Μιχ. Σταθόπουλου " Σχέσεις πολιτείας και εκκλησίας", Εκδ. Αντ. Ν. Σάκκουλα, Αθήνα, 1993

<!--[if !supportLists]-->- <!--[endif]-->"Τα θρησκευτικά ως μάθημα ταυτότητας και πολιτισμού", Εισηγήσεις σεμιναρίου, Βόλος, 15-17 Μαϊου 2004.

<!--[if !supportLists]-->- <!--[endif]-->Mireille Estivalezes " Les religions dans l' enseignement laique", Ed. PUF, Paris, 2005.

<!--[if !supportLists]-->- <!--[endif]-->Νικ. Κομνηνός Χλέπας - Παν. Η. Δημητρόπουλος " Ζητήματα θρησκευτικής ελευθερίας στο χώρο της εκπαίδευσης", Εκδ. Αντ. Ν. Σάκκουλα, Αθήνα, 1997.

Ο ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΟΣ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ

 

του Ωκεάνιου ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ

O άγιος Nικόλαος, αγαπητοί μου Xριστιανοί, ο επίσκοπος Mύρων της Λυκίας του οποίου την επέτειο μνήμη εορτάζουμε, είναι ένας από τους μεγάλους αγίους, αστέρι που λάμπει στον πνευματικό ουρανό της Eκκλησίας μας. Eίναι πολύ αγαπητός στον ορθόδοξο λαό, ιδιαιτέρως δε στην αγαπητή μας πατρίδα. Tρεις χιλιάδες νησάκια έχει η πατρίδα μας, μικρά και μεγάλα, που σαν κύκνοι κολυμπούν μέσα στα γαλανά νερά των θαλασσών μας. Kαι δεν υπάρχει νησάκι, και το μικρότερο ακόμα, που να μην έχει ναό αφιερωμένο στον άγιο Nικόλαο. Eίναι εκκλησάκια που έχτισαν οι ναυτικοί μας, οι οποίοι παλεύουν μέρα και νύχτα στα άγρια κύματα των ωκεανών, και σώζονται· ναί, σώζονται δια των πρεσβειών του αγίου Nικολάου. Kαι όχι μόνο στα νησιά μας τα ευλογημένα, αλλa και σ’ όλη τη χώρα, όπου κι αν πάμε, υπάρχουν εκκλησάκια του αγίου Nικολάου. Mα και σε όλη την Oρθοδοξία, και στη Σερβία και στη Bουλγαρία και στη Pουμανία και στη Pωσία, παντού όπου υπάρχουν ορθόδοξοι Xριστιανοί, το όνομα του αγίου Nικολάου είναι γνωστό. Στην πατρίδα μας την ημέρα αυτή χιλιάδες ―τί λέγω―, εκατοντάδες χιλιάδων Xριστιανών εορτάζουν τη μνήμη του, διότι φέρουν το όνομά του.

Ο άγιος Nικόλαος υπήρξε θαυματουργός, είχε δηλαδή το χάρισμα απο το Θεό να κάνει θαύματα. Ποιά είναι τα θαύματα του αγίου Nικολάου, μπορείτε να τα δείτε στο συναξάριό του που είναι πολύ συγκινητικό. Eγώ, από το πλήθος των θαυμάτων του αγίου, θέλω ν’ αναφέρω εδώ ένα μόνο, το οποίο μου έχει προκαλέσει ιδιαιτέρα εντύπωσι και συγκίνησι· θα εξηγήσω εν συνεχεία τον λόγο για τον οποίο με έχει συγκινήσει ιδιαιτέρως.

* * *

Στην εποχή του αγίου Nικολάου ζούσαν τρεις στρατηγοί, ένδοξοι άνδρες αξιωματικοί, ήρωες που είχαν νικήσει κατ’ επανάληψιν τα βαρβαρικά στίφη που επιτίθεντο εναντίον της Bυζαντινής αυτοκρατορίας. Eίχαν σώσει το λαό, και γι’ αυτό ήταν λαοφιλείς. Aκόμα δε ήταν αγαπητοί και στον άγιο· ο άγιος Nικόλαος σε μία περίπτωσι τους επέπληξε, διότι είχαν κάνει κακή χρήσι της εξουσίας (όχι οι ­ίδιοι αλλά οι στρατιώτες), και τότε αυτοί δεν φάνηκαν απειθείς σ’ αυτόν αλλά πειθάρχησαν. Ξέρετε ότι συχνά αυτοί που κατέχουν υψηλά αξιώματα, στρατηγοί κ.λπ., δεν δέχονται ούτε μύγα στο σπαθί τους· οι στρατηγοί αυτοί όμως, ταπεινοί, δέχθηκαν τις επιπλήξεις του αγίου Nικολάου, συμμορφώθηκαν με τις υποδείξεις του, και τιμώρησαν τους στρατιώτες και αξιωματικούς τους που είχαν κάνει κατάχρησι της εξουσίας τους σε ανωμάλους καιρούς.

Hταν λοιπόν πολύ αγαπητοί. Aλλά τα ανθρώπινα πράγματα είναι μάταια· «ματαιότης ματαιοτήτων, τα πάντα ματαιότης» (Eκκλ.1,2). Συχνά ο άνθρωπος πέφτει από το ύψος στο βάθος. Oι τρεις αυτοί Ρωμαίοι αξιωματικοί κατηγορήθηκαν αδίκως για συνωμοσία, και λόγω των συκοφαντιών που εξύφανε ο κακός επίτροπος του βασιλέως, ο έπαρχος Aβλάβιος, έπεσαν στη δυσμένεια του καλού αυτοκράτορος Kωνσταντίνου. O βασιλεύς απατήθηκε, τους αφαίρεσε τα αξιώματα, και διέταξε να τους κλείσουν δεμένους στις φυλακές της Kωνσταντινουπόλεως. Eκεί οι τρεις αθώοι έμαθαν, ότι εξεδόθη απόφασις ν’ αποκεφαλισθούν, και ξημέρωνε η ημέρα της εκτελέσεώς τους. Eκτελέσθηκαν; πραγματοποιήθηκε η θανατική ποινή; Όχι! Tί έγινε; Θαύμα. Ποιό θαύμα;

Tη νύχτα μέσ’ στη φυλακή οι τρεις κατάδικοι θυμήθηκαν το Θεό, θυμήθηκαν τον άγιο Nικόλαο, τον άνθρωπο του Θεού. Kαι στην προσευχή τους με δάκρυα στα μάτια παρεκάλεσαν· «Άγιε Nικόλαε, δεν έχουμε άλλον προστάτη, εσένα έχουμε· κάνε το θαύμα σου, ελευθέρωσε κ’ εμάς, όπως κάποτε στη Λυκία ελευθέρωσες τρεις άλλους ανθρώπους που επρόκειτο να θανατωθούν». Kαι ο άγιος Nικόλαος έκανε το θαύμα. Tην ­ίδια ώρα που αυτοί έκαναν την προσευχή τους, τα μεσάνυχτα, ―ας μην πιστεύουν οι άπιστοι, δικαίωμά τους, εμείς πιστεύουμε ότι οι πρεσβείες και οι προσευχές των αγίων κάνουν θαύματα―, εκεί που εκοιμάτο ο αυτοκράτωρ Kωνσταντίνος και ο έπαρχος Aβλάβιος, φαίνεται στον ύπνο τους ο άγιος Nικόλαος. Ήλεγξε τον έπαρχο και του είπε· «Tί έκανες; εγκλημάτησες με το να διαβάλης τους ανθρώπους αυτούς στον βασιλέα! Πριν βάψεις τα χέρια σου με το αίμα των αθώων, πρέπει μέχρι το πρωί, προτού ν’ ανατείλει ο ήλιος, να τους ελευθερώσης». Kαι στον αυτοκράτορα φανέρωσε, ότι οι κατάδικοι είναι αθώοι και ότι από φθόνο συκοφαντήθηκαν. Έντρομος ο αυτοκράτορος ξύπνησε, και με διαταγή του, προτού ν’ ανατείλει ο ήλιος, οι τρεις στρατηγοί ελευθερώθηκαν.
Aυτό είναι το θαύμα του αγίου Nικολάου.

ΘΑΥΜΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΣΤΗΝ ΚΟΖΑΝΗ

Θα πείτε· «Aυτά “τω καιρώ εκείνω”! Mε τέτοια μας έχετε ζαλίσει· συνεχώς ακούμε “τω καιρώ εκείνω”, “τω καιρώ εκείνω”, “τω καιρώ εκείνω”». Δεν έχετε όμως δίκιο. Δεν ήταν μόνο ο καιρός εκείνος για θαύματα. H δύναμις του Xριστού μένει ανεξάντλητος. Kαι χθές και σήμερα και αύριο και μέχρι συντελείας του αιώνος, εως ότου ανατέλλει ο ήλιος και ρέουν οι ποταμοί και λάμπουν τα άστρα στον ουρανό, η δύναμις του Xριστού και των αγίων του θα θαυματουργεί. Θέλετε απόδειξι;

Tα έτη 1943-45 ήμουν στην Kοζάνη, την πρωτεύουσα της Δυτικής Mακεδονίας. Hταν ημέρες τρομερές για το έθνος μας. Oι αντάρτες συνέλαβαν τριακοσίους και πλέον Kοζανίτες, αθώους ανθρώπους, τους έκλεισαν στη φυλακή της Kοζάνης και ανεμένετο η εκτέλεσί τους. Aγωνία μεγάλη σε όλη την πόλι. Ξημέρωσε η 6η Δεκεμβρίου, ημέρα κατα την οποία η Kοζάνη εορτάζει τον άγιο Nικόλαο ως πολιούχο της στον ωραίο ιστορικό ναό του Aγίου Nικολάου Kοζάνης. Eορτή λοιπόν στην Kοζάνη, αλλά οι Xριστιανοί ουδέποτε άλλοτε ήταν τόσο λυπημένοι και στενοχωρημένοι όσο την ημέρα εκείνη· δάκρυα έτρεχαν στα μάτια τους. Tότε ως ιεροκήρυκας της πόλεως ανέβηκα στον αμβωνα υπό το κράτος ιεράς συγκινήσεως και είπα τα εξής λίγα λόγια.

«Σήμερα ο Άγιος Nικόλαος Kοζάνης δεν εορτάζει. Σήμερα ο Aγιος Nικόλαος πενθεί και κλαίει, διότι αθώοι άνθρωποι είναι μέσα στας φυλακάς. Όπως εκείνοι οι ένδοξοι στρατηγοί ήταν εις τας φυλακάς και τους έσωσε ο άγιος Nικόλαος, έτσι και σήμερον εις τας φυλακάς της Kοζάνης υπάρχουν οι άνθρωποι αυτοί». Eν συνεχεία, με κίνδυνο της ζωής μου, απηύθυνα έκκλησι δραματική προς τους αντάρτες, προς τον καπεταν – Mάρκο (Bαφειάδη), ο οποίος κυριαρχούσε στην περιφέρεια εκείνη και ήταν σαν θηρίο ανήμερο, και τους είπα· «Eν ονόματι του Nαζωραίου, εν ονόματι του δικαίου, εν ονόματι του ανθρωπισμού, είσθε υποχρεωμένοι τους αθώους αυτούς ανθρώπους, την άγια αυτή ημέρα του αγίου Nικολάου, να τους ελευθερώσετε».

Eτσι είπα. Kαι μολονότι απευθυνόμουν σε σκληρές καρδιές, εν τούτοις ο άγιος κατευνάζει και τους πιο αμείλικτους χαρακτήρες. Όπως ο ήλιος μαλακώνει το κερί, έτσι η επέμβασί του μαλάκωσε τις καρδιές αυτών των ανθρώπων. Tο ­ίδιο βράδυ, προτού να δύση ο ήλιος, οι 300 Kοζανίτες ήταν ελεύθεροι μέσ’ στους δρόμους της Kοζάνης!
Nα λοιπόν ότι και τότε και τώρα και πάντοτε ο άγιος Nικόλαος θαυματουργεί. Kαι να γιατί το θαύμα με τους τρεις στρατηγούς με συγκινεί ιδιαιτέρως. Eσωσε στη Λυκία τους τρείς όταν ήταν σωματικώς επί της γης, έσωσε στην Kωσταντινούπολι τους τρεις όταν πλέον ήταν στον ουρανό, έσωσε και τους τριακόσιους στην Kοζάνη επί των ημερών μας.

* * *

Aς τιμήσουμε λοιπόν κ’ εμείς αξίως τον άγιο Nικόλαο, αγαπητοί μου. Όλοι κάποιον Nικόλαο θα έχουμε στο σπίτι ή στη συγγένειά μας. Aλλοι έχουμε γονείς και οικείους που έφεραν το όνομα Nικόλαος και τώρα αναπαύονται εις τας σκηνάς των δικαίων, όπου κ’ εμείς θα μεταβούμε (κ’ εμένα λόγου χάριν ο πατέρας μου λεγόταν Nικόλαος, και η σημερινή εορτή μου υπενθυμίζει την παιδική ηλικία που έζησα στο χωριό μου). Aλλοι έχουν πρόσωπα εορτάζοντα μεταξύ των ζώντων· ζουν σήμερα και παλεύουν μέσα στην κοινωνία με τα άγρια κύματα του υλισμού και της αθεΐας. Aς παρακαλέσουμε, για μεν τους τεθνεώτας να τους δώσει ο Θεός την ανάπαυσι, για δε τους ζώντας να τους ενισχύσει να βαδίζουν από δύναμι σε δύναμι κι από δόξα σε δόξα, έως ότου καταλήξουν στα σκηνώματα εκείνα όπου άγγελοι και αρχάγγελοι και ο άγιος Nικόλαος χαίρουν και βασιλεύουν πλησίον της αγίας Tριάδος· αμήν.

Ὁ Ἅγιος τῶν Θαλασσῶν. Σώτου Χονδρόπουλου (σελ.126-127)

 

Ὁ Ἅγιος τῶν Θαλασσῶν

Σώτου Χονδρόπουλου

σελ. 126-127

Ἕνας ἄνθρωπος πού κατοικοῦσε στά παράλια τῆς ἐπαρχίας τῶν Λυκῶν, ἑόρταζε κάθε χρόνο τήν πανήγυρη τοῦ ἁγίου Νικολάου.

Καί ὅταν κάποτε ἑόρταζε ὁμοίως καί συναθροίσθηκε στό ναό πλῆθος λαοῦ, παρευρισκόταν μαζί τους καί ὁ Βασίλειος ὁ γυιός τοῦ μνημοποιοῦ, ἐπιτελώντας τήν ἄγρυπνη δοξολογία πρός τόν Θεό καί τόν ὑπηρέτη Του Νικόλαο.

Κι εὐθύς κυκλώνει τό ναό νέφος ἀθέων Ἀγαρηνῶν καί πλῆθος λαοῦ μαζί μέ τόν Βασίλειο μεταφέρονται αἰχμάλωτοι στήν Κρήτη.
Καί ὅλους μέν τούς καταδικάζουν ἐπιβάλλοντάς τους δεσμά καί δουλεία, τόν δέ Βασίλειο ὡς εὐπρεπῆ τόν παίρνει ὁ πασᾶς καί το συναριθμεῖ μέ τούς ὑπηρέτες του, γιά νά τόν ὑπηρετεῖ στήν τράπεζά του.

Οἱ δέ γονεῖς τοῦ παλλικαριοῦ μετέβαλαν τή γιορτή σέ πένθος κι ἐστενοχωριούνται πολύ. Ἀφοῦ δέ πέρασε ὁ καιρός καί ἡ γιορτή πλησίαζε πείθει ὁ ἄνδρας τή γυναῖκα. «Οὔτε ἐμᾶς», ἔλεγε, «γυναίκα, οὔτε τό παιδί μας ὠφελεῖ ὁ θρῆνος μας καί δέν κάνουμε τίποτε, οὔτε θά μπορέσουμε νά ἑορτάσουμε τή μνήμη τοῦ ἁγίου μας».

Πείθεται λοιπόν ἡ γυναίκα ἀπό τόν ἄνδρα της, ἑτοιμάζουν πλέον ὅλα τά ἀπαραίτητα τῆς δεξιώσεως τῆς γιορτῆς, συναθροίζονται οἱ συνδαιτημόνες στό δεῖπνο, ὅπως συνηθίζεται, καί οἱ φίλοι παρηγοροῦσαν τούς γονεῖς γιά τό χαμένο τους σπλάχνο.

Ἔπειται ἀκούγεται πολύ ἐνοχλητικά τό γαύγισμα τῶν σκύλων. Ὡς ἐκ τούτου ἀφοῦ ἔσβησαν ὅλες τίς δαδουχίες, ὅλοι ἐσιώπησαν ἀπό τό φόβο τῶν Ἀγαρηνῶν.
Ἐπειδή δέ νόμιζαν ὅτι ἔγινε νέα ἐπιδρομή, ταράχθηκαν σφόδρα.

Ὁ δέ πατέρας παρακύπτοντας στό ἀποσκίασμα τοῦ τοίχου, κατασκόπευε γύρω-γύρω ἤρεμα, ἀναζητώντας τήν αἰτία τοῦ γαυγίσματος τῶν σκύλων. Καί νά, πρός τό μέσον τῆς αὐλῆς βλέπει ἔκπληκτος νά στέκεται ὁ Βασίλειος, φορώντας μουσουλμανική στολή κρατώντας δέ στό χέρι του ποτήριο με δύο λαβές γιά κρασί διά πλῆθος κεράσματα.

Καί ἔλεγε: «Παιδί μου Βασίλειε, αὐτός εἶσαι ἤ φάντασμα μέ ἀπατᾶ;» Τό παιδί δέ ἔλεγε: «Μήν ὑποψιάζεσαι, πατέρα, ὅτι βλέπεις φάντασμα.

Ἐγώ εἶμαι ὁ γυιός σου Βασίλειος». Ἀφοῦ δέ ἀγκαλιάσθηκαν, νά καί ἡ μητέρα καί οἱ φίλοι περικύκλωσαν τό παιδί κρατώντας πολλά φῶτα καί ρωτοῦσαν νά μάθουν τήν αἰτία τῆς παράδοξης ἐπιστροφῆς του στό σπίτι: «Νωρίς», λέγει τό παιδί, «κατά τήν ὥρα τοῦ δείπνου ἀφοῦ γέμισα τό ποτήριο μέ κρασί γιά νά τό δώσω στόν πασᾶ, δέν κατάλαβα πῶς ἁρπάχτηκα μετέωρος καί ἦλθα ὥς ἐδῶ καθώς βλέπετε.

Ἐνόμισα δέ ὅτι δέν στεκόμουν πάνω στή γῆ, μέχρις ὅτου μ’ ἐφώναξε ὁ πατέρας, μαζί μου δέ ἔβλεπα καί τόν προστάτη μας καί θεῖο Νικόλαο». Ἡ μητέρα, παίρνοντας τον στήν ἀγκαλιά της, ἔλεγε κλαίοντας: «Σ’ ἔχω στά χέρια μου, παιδί μου, ἐξ’ αἰτίας τοῦ ἁγίου Νικολάου τοῦ προστάτη μας, κι ἐγώ ἐνόμιζα ὅτι δολοφονήθηκες ἀπό τούς μιαρούς καί μιαιφόνους»

Ὅταν ἐξημέρωσε ὅλη ἡ περιοχή ἐμαζεύτηκε στό σπίτι καί ἐξ αἰτίας τοῦ θαύματος αὐτοῦ ὅλοι ἐδόξαζαν τόν Θεό καί συνάμα τόν ὑπηρέτη Του καί θεῖο Νικόλαο.

Ὁ Ἅγιος τῶν Θαλασσῶν

Σώτου Χονδρόπουλου

Ἐκδόσεις «Καινούργια Γὴ»

σελ. 126-127

Οι δοκιμασίες είναι όπως η λάσπη και το κερί.

Καθηγούμενος Ι.Μ.Μ.Βατοπαιδίου Αγίου Όρους Αρχιμ.Εφραίμ

- Γέροντα, βλέποντας κανείς τις εφημερίδες, τις ειδήσεις, το τι συμβαίνει στη γειτονιά μας, στον κόσμο ολόκληρο, διαπιστώνει ότι είναι διάχυτος ο πόνος. Ο πόλεμος, η αρρώστια, ο καρκίνος, οι δοκιμασίες. Γιατί τα επιτρέπει ο Θεός της Αγάπης αυτά;

- Να ξέρετε ότι ο καλός Θεός δεν θέλει να εκδικηθεί κανέναν. Ο Θεός δεν θέλει να γίνει δήμιος με κανέναν. Ο Θεός πολλές φορές συλλαμβάνει και παίρνει την ασθένεια του ανθρώπου και τον βοηθά να έρθει πιο κοντά του. Να μαλακώσει η καρδιά του. Θυμάμαι τον Γερο-Παΐσιο που έλεγε: ”Πολλές φορές οι δοκιμασίες είναι όπως τη λάσπη και το κερί. Όταν ο ήλιος δώσει πάνω στη λάσπη, η λάσπη γίνεται πιο σκληρή. Όταν ο ήλιος δώσει εις το κερί, το κερί λιώνει. Δεν γίνεται σκληρό.” Εξαρτάται ο άνθρωπος σε ποιαν ομάδα είναι και πως φτιάχνει τη ζωή του για να μπορέσει η δοκιμασία να μην τον σκληρύνει, αλλά να το μαλακώσει, να τον ταπεινώσει. Να τον φέρει πιο κοντά στον Θεό και να καταλάβει τις δοκιμασίες, ότι ο άνθρωπος έχει ορισμένες δυνατότητες και μόνο. Βλέπετε ένας άνθρωπος, μια στάλα αίματος να μπει στο μυαλό του, αχρηστεύτηκε ο άνθρωπος.

(Γέρων Εφραίμ Βατοπαιδινός – Καθηγούμενος Ι.Μ.Μ.Βατοπαιδίου Αγίου Όρους)

(”Γέροντες της εποχής μας”)

Άγιος Νικόλαος: επιστημονικές επιβεβαιώσεις

 

ΤΟ ΜΥΡΟ & ΤΑ ΛΕΙΨΑΝΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ

ΑΝΩΝΥΜΟΣ ΑΠΟΛΟΓΗΤΗΣ

Η ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΤΗΣ ΜΟΡΦΗΣ ΤΟΥ ΑΓ. ΝΙΚΟΛΑΟΥ

ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΜΙΑΣ

ΣΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΤΟΥ ΜΠΑΡΙ

LUIGI MARTINO

Φωτίου Νικητοπούλου, Θεολόγου

Εισαγωγή του blog μας: ο άγιος Νικόλαος (6 Δεκεμβρίου) ήταν ένας γίγαντας της φιλανθρωπίας. Έσωσε θανατοποινίτες από την εκτέλεση, ναυτικούς από το ναυάγιο, οικογένειες από τη φτώχεια και τις κοινωνικές και ηθικές συνέπειές της... Μάλιστα έριχνε τη νύχτα κρυφά τα δώρα του στους φτωχούς και αυτό έγινε αφορμή για τη μυθοποίησή του ως καλού Γέροντα, που δίνει δώρα τη νύχτα των Χριστουγέννων (ο γνωστός Santa Claus με τα άσπρα γένια - που φυσικά δεν έχει σχέση με τον κοκκινοντυμένο στρουμπουλό παππούλη της κατανάλωσης).

Παρακάτω θα δούμε μερικές επιστημονικές διαπιστώσεις από την ανακάλυψη των ιερών λειψάνων του.

Στις 9 Μαΐου του 1087 τρία εμπορικά καράβια από το ιταλικό Bari έμπαιναν ξανά στο λιμάνι τους, υστέρα από ένα ταξίδι στην Αντιόχεια της Κοίλης Συρίας. Ή πόλη τα υποδέχτηκε με ιδιαίτερο ενθουσιασμό — και είχε τον λόγο της. Ένα από αυτά της έφερνε κάποιο «παράξενο φορτίο», που προκάλεσε τη συγκίνηση της. Το είχε παραλάβει από τα Μύρα της Μικρασιατικής Λυκίας, όπου προσέγγισε μαζί με τ’ άλλα δύο. Το φορτίο αυτό δεν ήταν άλλο από τα ιερά λείψανα του Αγίου Επισκόπου των Μύρων Νικολάου του θαυματουργού. Τα είχαν αρπάξει οι ναύτες τους από τον τάφο του, σ’ ένα ληστρικό τους εγχείρημα κατά της Βασιλικής του Αγίου, όπου αναπαύονταν από αιώνες. Το Bari τα δέχθηκε ως θησαυρό ανεκτίμητο. Για να τα στεγάσει μάλιστα, έκτισε μια μεγαλόπρεπη νέα Βασιλική του Αγίου στο όνομα και την 1η Οκτωβρίου του 1089 τα απόθεσε εκεί πανηγυρικά, σε μια κρύπτη της κάτω από τη μεγάλη μαρμαρένια Αγία Τράπεζα, ό Πάπας Ουρβανός ό Β΄. Από τότε και για 864 χρόνια κανένας δεν μπόρεσε να τ’ αγγίξει ούτε να τα δει.

Το άνοιγμα του τάφου και η αντίληψη της διερεύνησης του περιεχομένου του

Πρώτη φορά, ύστερα από τόσους αιώνες, ό νέος αυτός τάφος του Αγίου ανοίχτηκε τη νύχτα της 5ης προς την 6η Μαΐου του 1953. Ό λόγος που προκάλεσε το άνοιγμα του ήταν ή ανάγκη για την εκτέλεση ορισμένων αναστηλωτικών και αναπαλαιωτικών εργασιών στη Βασιλική. Με την ευκαιρία αυτή συγκροτήθηκε μια Ποντιφική Επιτροπή, προεδρευόμενη από τον τότε Αρχιεπίσκοπο του Bari Enrico Nicodemo, ή οποία θα πρόβαινε στην κανονική αναγνώριση των ιερών λειψάνων του Αγίου.

Ο αναγνωριστικός έλεγχος και η καταμέτρηση των οστών που βρέθηκαν στον τάφο που ανοίχτηκε, ανατέθηκε στον καθηγητή της Ανατομίας του Πανεπιστημίου του Bari Luigi Martino, ό όποιος περάτωσε αυτό το έργο την ίδια εκείνη νύχτα βοηθούμενος από τον ιατρό Δρ. Venezia Luigi. Μετά, τα λείψανα τοποθετήθηκαν σε γυάλινη κάψα και τέθηκαν σε προσκύνημα στη Βασιλική του Αγίου.

Τέσσερα χρόνια αργότερα, τη νύχτα της 7ης προς την 8η Μαΐου του 1957, ό ίδιος καθηγητής, με τον ίδιο βοηθό, στον όποιο προστέθηκε και ό ιατρός Δρ. Venezia Luigi, πραγματοποίησε μια δεύτερη εξέταση των ιδίων λειψάνων, μετά την οποία τοποθετήθηκαν αμέσως στη σαρκοφάγο που τα φιλοξενούσε και πριν. Επρόκειτο για μια ανατομική ανθρωπολογική μελέτη, που απέβλεπε στον προσδιορισμό και την αποτύπωση της εικόνας και των χαρακτηριστικών των οστών και κυρίως στην ανασύνθεση της φυσικής εμφάνισης ή ακόμη και της εικονογραφικής μορφής του ατόμου, στο όποιο άνηκανε τα υπό εξέταση οστικά λείψανα.

Η διενέργεια των ερευνών αυτών κατά τη διάρκεια της νύχτας οφειλόταν στις λειτουργικές ανάγκες της Βασιλικής του Αγίου σε συνδυασμό με το γεγονός ότι τα ιερά λείψανα δεν έπρεπε να απομακρυνθούν από το χώρο της.

Η κατάσταση των ιερών λειψάνων - το μύρο του αγίου

Όταν ανοίχτηκε ή σαρκοφάγος, τα οστά βρέθηκαν βουτηγμένα σ’ ένα διαυγές άχρωμο και άοσμο υγρό, όμοιο με νερό που βγαίνει από βράχο. Όσα περίσσευαν πάνω από τη στάθμη του, που έφτανε στα 2-3 εκ. μ. από τον πυθμένα της, ήταν υγρά όπως και τα εσωτερικά τοιχώματα της, ενώ οι μυελοκυψέλες των σπογγωδών οστών ήταν γεμάτες από το ίδιο υγρό. Η ποιότητα του ήταν η ίδια που είχε διαπιστωθεί και σε προηγούμενη εξέταση του στα Ινστιτούτα Χημείας και Υγιεινής του Πανεπιστημίου του Bari. Επρόκειτο δηλ. για νερό καθαρό, ελεύθερο από άλατα και στείρο από μικροοργανισμούς. Οι ρωμαιοκαθολικοί του έχουν δώσει τη χαρακτηριστική ονομασία «Manna». Άλλωστε και όταν οι βαρηνοί ναύτες έσπασαν την πλάκα, που κάλυπτε τον τάφο του Αγίου στα Μύρα, βρήκαν τα λείψανα του μέσα σε «Θείο μύρο» (άλλοι γράφουν Sanctus liguor ή oleum) σύμφωνα με τις αφηγήσεις τους, τις όποιες μας διέσωσαν τα σχετικά Αγιολογικά κείμενα. Η ύπαρξη πάντως του υγρού αυτού στη σαρκοφάγο, σύμφωνα με τη γνώμη του ερευνητή καθηγητή, επέδρασε ευεργετικά στην καλύτερη συντήρηση των οστών όλους αυτούς τους αιώνες που πέρασαν.

[Σημείωση του blog μας: ο άγιος Νικόλαος στην Ορθόδοξη Εκκλησία χαρακτηρίζεται και μυροβλύτης. Το μύρο του σώματός του (που βρέθηκε, όπως περιγράφεται παραπάνω) είναι φυσικό να χάσει το άρωμά του μετά από αιώνες.]

Τις τρεις επάλληλες πλάκες, που κάλυπταν την από σκληρή και συμπαγή πέτρα μονολιθική λάρνακα, τις διαπερνούσε κάθετα ένα σωληνωτό άνοιγμα, μέσα από το όποιο μπορούσε να ανασύρεται το «Manna» με τη βοήθεια απορροφητικού βαμβακερού νήματος και να συγκεντρώνεται σε φιαλίδια, που μοιράζονταν προς ευλογία και αγιασμό, όπως γίνεται και σήμερα, μετά την επανατοποθέτηση σ’ αυτή των ι. οστών του Αγίου και τη σφράγιση της. Πέρα από αυτό το άνοιγμα, δεν διαπιστώθηκε καμιά ρωγμή στα στερεά και παχιά τοιχώματα της, τα όποια, αφού αδειάστηκε από το περιεχόμενο της και στεγνώθηκε καλά, διερευνήθηκαν προσεκτικά με τη βοήθεια ισχυρού φωτισμού.

Η εικόνα που παρουσίασαν τα οστά μέσα στη λάρνακα δεν ήταν εκείνη που εμφανίζει ένας τάφος μέσα στον όποιο έχει λιώσει νεκρό ανθρώπινο σώμα. Τούτο, βέβαια, έχει την εξήγηση του, αφού γνωρίζομε καλά ότι δεν επρόκειτο για τον αρχικό τάφο του Αγίου, όπως ξέρουμε καλά και πώς βρέθηκαν τα οστά αυτά εκεί μέσα. Εκείνος πάντως που τα τοποθέτησε εκεί δεν έλαβε καθόλου την πρόνοια να τους δώσει, έστω με στοιχειώδη τρόπο, τη θέση που θα είχαν σε ένα φυσιολογικό ανθρώπινο σκελετό.

Έτσι, εκτός από την κάρα του Αγίου, που φαίνεται να αποτέλεσε κατά κάποιο τρόπο αντικείμενο ιδιαίτερης φροντίδας σ’ όλη τη περιπέτεια των ιερών αυτών λειψάνων, τα άλλα οστά βρέθηκαν σε ολότελα αφύσικη θέση. Τούτο δεν σημαίνει ότι δεν εκδηλώθηκε καμία επιμέλεια στην τοποθέτηση τους. Το βλέπουμε από τη θέση που είχαν δύο μακρά οστά, πλαισιώνοντας από δεξιά και αριστερά την κάρα, που βρισκόταν στο μέσο της μιας στενής άκρας της λάρνακας με τη βάση ακουμπισμένη στον πυθμένα της, καθώς και από τη συγκέντρωση των όστοαρίων και οστικών μικροτεμαχίων σε μία αργυρή κούπα και μεγαλύτερων τεμαχίων σε μία άλλη επίσης αργυρή. Τα υπόλοιπα, τα και μεγαλύτερα, ήταν ακατάστατα τοποθετημένα και κατασπασμένα. Άλλωστε όλα ήταν εξαιρετικά εύθραυστα.

Αριστερά: Λειψανοθήκη με λείψανα του Αγίου Νικολάυο που υπάρχει σε μουσείο της Αττάλειας της Μ. Ασίας. Πιθανολογείται ότι κατά της ανακομιδή του Αγίου Νικολάου το 1080 μ.Χ. αφέθηκαν τα τμήματα των ιερών λειψάνων στη Βασιλική του ως ευλογία. (Πηγή: Κατακόμβη, Εξαμηνιαία έκδοση Μητροπολιτικού –Καθεδρικού Ι.Ν. Αγ. Νικολάου Βόλου, Αφιέρωμα στον Άγιο Νικόλαο, Ανάπλαση της μορφής του Αγ. Νικολάου από τον καθηγητή της ανατομίας στο πανεπιστήμιο του Bari, Luigi Martino, Φωτίου Νικητοπούλου, Θεολόγου, Δεκέμβριος 1998, σελ. 42).

Δεξιά: Τα μαύρα τμήματα του σκιαγραφήματος του ιερού λειψάνου του Αγίου Νικολάου είναι αυτά που σώζονται στο Μπάρι της Ιταλίας. (Πηγή: Κατακόμβη, Εξαμηνιαία έκδοση Μητροπολιτικού –Καθεδρικού Ι.Ν. Αγ. Νικολάου Βόλου, Αφιέρωμα στον Άγιο Νικόλαο, Ανάπλαση της μορφής του Αγ. Νικολάου από τον καθηγητή της ανατομίας στο πανεπιστήμιο του Bari, Luigi Martino, Φωτίου Νικητοπούλου, Θεολόγου, Δεκέμβριος 1998, σελ. 43).

Ιχνογραφική ανάπλαση της μορφής του Άγ. Νικολάου, με τη μέθοδο της υπερσκελετικής σχεδίασης των μαλακών μερών της κεφαλής του, από τον καθηγητή L. Martino

Αριστερά: Όψη πρόσωπο θεώμενο από ψηλά

Μέσο: Εμπρόσθια δεξιά όψη της υπερσκελετικής σχεδίασης (Πηγή: Κατακόμβη, Εξαμηνιαία έκδοση Μητροπολιτικού –Καθεδρικού Ι.Ν. Αγ. Νικολάου Βόλου, Αφιέρωμα στον Άγιο Νικόλαο, Ανάπλαση της μορφής του Αγ. Νικολάου από τον καθηγητή της ανατομίας στο πανεπιστήμιο του Bari, Luigi Martino, Φωτίου Νικητοπούλου, Θεολόγου, Δεκέμβριος 1998, σελ. 44)

Δεξιά: Ο Άγιος Νικόλαος σε ρωσική εικόνα του 19^ου αιώνα

Αναγνώριση και καταγραφή των ι. οστών

Ο καθηγητής Martino, στην πρώτη αυτή φάση της ερευνάς του, για την οποία είχε στη διάθεση του 2.30΄ ώρες, μπόρεσε να διακρίνει και να καταγράψει τα οστά που βρέθηκαν στη λάρνακα, (έξω από τα θρυμματισμένα εκείνα που βρίσκονταν στις ασημένιες κούπες και είχαν χάσει τα χαρακτηριστικά τους) καθώς και να διαπιστώσει την κατάσταση, στην οποία βρίσκονταν, άφοΰ προηγουμένως τα στέγνωσαν όλα και τα καθάρισαν προσεκτικά με υδρόφιλο βαμβάκι και γάζες.

Ο έλεγχος — σημειώνομε σε γενικές γραμμές — επεσήμανε την ύπαρξη της κάρας σε καλύτερη κατάσταση από όλα τα οστά, σπονδύλους, λίγα τεμάχια πλευρικών οστών και ωμοπλάτης, μεγάλα τμήματα των αντιβραχίων και του ενός βραχιωνίου, πολλά οστάρια των καρπών, των μετακαρπίων και των φαλαγγών, ένα λαγόνιο, από τα κάτω άκρα που βρέθηκαν σε καλύτερη κατάσταση, τα μηριαία, όχι όμως ακέραια, τις επιγονατίδες, τμήματα από τις περόνες, τα οστά των κνημών και αρκετά των ταρσών, των μεταταρσίων και των φαλαγγών. Ένα σημαντικό μέρος του όλου σκελετού, όπως γίνεται αντιληπτό, έλειπε βέβαια.

Η εμφάνιση αυτή των οστών του Αγίου (άλλα να λείπουν, άλλα να είναι κατασπασμένα και άλλα θρυμματισμένα) σχετίζεται όχι μόνο με το χρόνο που πέρασε από πάνω τους, αλλά πιο πολύ με τη μεγάλη περιπέτεια της αρπαγής και της μεταφοράς τους στο Bari, ύστερα μάλιστα από ένα πολυήμερο θαλασσινό ταξίδι. Η απουσία ιδιαίτερα πολλών από αυτά μέσα από τη λάρνακα, βρίσκει εύκολη εξήγηση στις συνθήκες κάτω από τις όποιες έγινε ή αφαίρεση τους από τον τάφο των Μύρων, πέρα από το ενδεχόμενο της υπεξαίρεσης ή μη κάποιων από αυτά κατά τη μεταφορά τους και πριν από την οριστική τοποθέτηση τους στη λάρνακα της Βασιλικής του Αγίου στο Bari. Η σπουδή των ναυτών και ή υπερκάλυψη των οστών από το μύρο μέσα στον αρχικό τάφο τους δεν ευνοούσαν, όπως ήταν φυσικό, την περισυλλογή τους στο ακέραιο. Η παρατήρηση αυτή μπορεί να εξηγήσει πώς βρίσκονται σήμερα στο Μουσείο της Αττάλειας δύο οστά του Αγίου Νικολάου, όπως δηλώνουν οι Τούρκοι, οι όποιοι μάλιστα προθυμοποιήθηκαν να παραδώσουν φωτογραφίες και σχετικά τεκμήρια γι’ αυτά στη Βαρηνή Βασιλική του Αγίου.

Η ανθρωπολογική διερεύνηση

Η δεύτερη φάση της ερευνάς του Καθηγητή Martino, που κράτησε 7.30 νυκτερινές ώρες, και κάτω από συνθήκες ακατάλληλες, αφού δεν έγινε σε ειδικό εργαστήριο, κάλυψε την ανθρωπομετρική — ανθρωπολογική διάγνωση των λειψάνων του Αγίου. Η εξέταση αυτή θα έδινε απάντηση σε μία σειρά από ερωτήματα για τη φυσική κατάσταση και εμφάνιση του σώματος του Αγίου και ιδιαίτερα της μορφής του προσώπου του, για την ηλικία που είχε, όταν πέθανε, τη φυλή στην οποία ανήκε και ότι άλλο.

Για να φθάσει στο σκοπό του ό καθηγητής, βάσισε τις εκτιμήσεις του στη ανασύνθεση του σκελετού, την οποία πέτυχε με τα οστά που είχε στη διάθεση του, στις ακτινογραφίες και τις φωτογραφίες που πήρε, και στις απαραίτητες μετρήσεις που έκαμε, εφαρμόζοντας καθαρά επιστημονικές μεθόδους. Τα συμπεράσματα στα όποια κατέληξε ήταν σημαντικά.

Αναφέρομε τα κυριότερα από αυτά, χωρίς να περιπλεκόμαστε στις ανατομικές και άλλες λεπτομέρειες, που θα ενδιέφεραν μόνο τους ειδικούς. Να, λοιπόν, τι μας αποκαλύπτει ό καθηγητής Martino:

Όλα τα οστά που εξέτασε άνηκαν σε ένα και το αυτό άτομο και μάλιστα σε άνδρα που είχε ύψος 1.67 μ. περίπου, τρεφόταν κυρίως με προϊόντα φυτικής προέλευσης και πέθανε σε ηλικία μεγαλύτερη από τα 70 χρόνια. Το άτομο αυτό άνηκε στην λευκή ευρωπαϊκή μεσογειακή φυλή και μάλιστα στην ανατολική παραλλαγή της, χωρίς να μπορεί να βεβαιωθεί αν άνηκε ή όχι στο λεγόμενο «λεβαντίνο» τύπο, ενώ αποκλείστηκε ότι θα μπορούσε να ήταν αρμενοαλπικής φυλής. Καμιά η σχέση του, βέβαια, με τους μογγολικής καταγωγής Τούρκους, οι όποιοι άλλωστε πέρασαν στη Μικρά Ασία αρκετούς αιώνες μετά τον θάνατο του Αγίου και, συγκεκριμένα, στην περιοχή των Μύρων μόλις τον 11ο αιώνα, εποχή που φυγαδεύτηκαν τα οστά του από εκεί, ενώ βάρυναν ήδη πάνω τους περισσότερα από επτάμιση εκατοντάδες χρόνια.

Η κατάσταση ορισμένων οστών έδειξε ακόμη ότι το άτομο, στο όποιο ανήκαν, πρέπει να είχε υποφέρει πολύ κάτω από ιδιαίτερα δυσμενείς συνθήκες διαβίωσης, που του άφησαν τα σημάδια τους σ’ όλη την υπόλοιπη ζωή του. Η αγκυλωτική σπονδυλαρθρίτιδα και η διάχυτη ενδοκρανιακή υπερόστωση, που επισημάνθηκαν στα ανάλογα οστά, πρέπει να κληροδοτήθηκαν στον Άγιο από κάποια υγρή φυλακή, όπου θα πέρασε αρκετά χρόνια της ζωής του και μάλιστα σε προχωρημένη ηλικία, γεγονός που μαρτυριέται και από τα σχετικά αγιολογικά κείμενα. Άλλωστε η θέση στην οποία καταλήγει, γενικά, ο Καθηγητής Martino είναι ότι τα αποτελέσματα της επιστημονικής άνατομο-ανθρωπολογικής μελέτης των λειψάνων, που βρίσκονται στη λάρνακα της Βασιλικής του Αγ. Νικολάου στο Bari, όταν αυτή ανοίχτηκε τη νύκτα της 5ης προς την 6η Μαΐου του 1953 και ξανατοποθετήθηκαν σ’ αυτή το πρωί της 8ης Μαΐου του 1957, όχι μόνο δεν συγκρούονται πουθενά με τη γνωστή Ιστορία του Αγ. Νικολάου, Επισκόπου των Μύρων, αλλά και βρίσκονται σε αρμονικότατη συμφωνία μαζί της.

Η ανάπλαση της φυσιογνωμίας του Αγίου

Ο καθηγητής Martino θέλησε να προχωρήσει ακόμη περισσότερο: αναζήτησε την αυθεντική μορφή του προσώπου του Αγίου πάνω στα οστικά υπολείμματα της κάρας που είχε μπροστά του.

Η πιο παλιά εικόνα του Αγίου Νικολάου, την οποία γνώριζε, ήταν μία τοιχογραφία του στη S. Maria Antiqua της Ρώμης, που ανάγεται στον Η΄ ή κατ’ άλλους στον Θ΄ αιώνα. Πόσο όμως μπορούσε να είναι κοντά στα πραγματικά χαρακτηριστικά του Αγίου αυτή ή εικόνα, που τη χώριζαν τέσσερις αιώνες, τουλάχιστο από το ζωντανό πρότυπο της ή και όποια άλλη όμοια ή διαφορετική απεικόνιση του;

Ή πρόκληση ήταν μεγάλη, για να μπορέσει να την αποφύγει. Έτσι καταπιάστηκε να αναπλάσει την αυθεντική μορφή του Αγίου Νικολάου αξιοποιώντας με τις ειδικές γνώσεις του τα στοιχεία που είχε στα χέρια του. Πήρε φωτογραφικές απόψεις της κάρας του Αγίου, τις τοποθέτησε κάτω από διαφανή χάρτη και αποτύπωσε πάνω του ιχνογραφικά και με τις απαιτούμενες αναλογίες τα στοιχεία, που ταίριαζαν σ’ αυτή και της έλειπαν.

Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά! Τα τρία ίχνο-γραφήματα που σχεδίασε, από διαφορετική έποψη, βρέθηκαν να μοιάζουν μεταξύ τους καταπληκτικά! Την ομοιότητα αυτή απέδωσε ο Καθηγητής Martino στο ότι και τα τρία επαναλάμβαναν τις αυτές αναλογίες του προσώπου, τις όποιες προφανώς είχε διατηρήσει αναλλοίωτες ή σκελετική επιφάνεια πάνω στην οποία βασίστηκε, για να αναπαραστήσει τη μορφή του Αγίου. Δεν αποκλείει, βέβαια, την πιθανότητα να μη συνέλαβαν τα ιχνογραφήματα αυτά κάτι από την έκφραση του προσώπου, το όποιο θα συνδεόταν αποκλειστικά με ότι έλειπε εξωτερικά από την κάρα· θεωρεί όμως ότι η εικόνα του προσώπου, την οποία κατόρθωσε να σχηματίσει, δεν πρέπει να διέφερε πολύ, τουλάχιστον κατά τις ουσιώδεις αναλογίες της, από την πραγματική.

Η αναπλασμένη με αυτό τον τρόπο μορφή, σημειώνει ό καθηγητής Martino, δείχνει ένα πρόσωπο ασκητικό, ευγενικό, με αρμονικές αναλογίες, με υψηλό και πλατύ φωτεινό μέτωπο, με μεγάλα μάτια, ελαφρά βαθουλωτά, γλυκά και μαζί αυστηρά, μάτια ανθρώπου σκεπτικού και βασανισμένου. Ένα πρόσωπο με ζυγωματικά κάπως έντονα, που προβάλλουν πάνω από παρειές που μόλις βαθουλώνουν, με μύτη που δεν είναι ούτε λεπτή, ούτε πλατιά, με ένα σκάψιμο στη βάση της και μια ελαφριά απόκλιση προς τα δεξιά στην πάνω μοίρα της ράχης της, με στόμα κάπως πλατύ, με δόντια λίγο πλατιά και προεξέχοντα, με σαγόνι μάλλον να προβάλλει ανάμεσα από την ελαφριά κεντρική χωρίστρα του πώγωνα, γναθικές γωνίες λίγο πλατιές, κεφάλι μέσου μεγέθους, υποδόλιχο και με καλοστρογγυλεμένο ινίο.

Η σύγκριση των ανθρωπομορφικών χαρακτηριστικών, που έβγαιναν από τη σκελετική ανασύνθεση των μελετώμενων λειψάνων, προς τις παλαιότερες εικονογραφικές αναπαραστάσεις της φυσικής εμφάνισης του Αγίου Νικολάου έπεισε τον Καθηγητή Martino ότι δε θα πρέπει να είχε χαθεί, τουλάχιστο από την προφορική παράδοση, η ανάμνηση της όψης του κατά τους αιώνες που ακολούθησαν την κοίμηση του, ώσπου να αποτυπωθούν οριστικά τα χαρακτηριστικά του στις πρώτες εικόνες του.

Μία ιδιαίτερη παρατήρηση

Παρατηρώντας Καθηγητής Martino τις παλιές ζωγραφικές απεικονίσεις του Αγ. Νικολάου, σταμάτησε σε μία, που τη θεώρησε ότι πλησιάζει περισσότερο από κάθε άλλη στα ανθρωπομετρικά στοιχεία των λειψάνων που είχε εξετάσει. Ήταν μια παράσταση σε μωσαϊκό (του ΙΒ΄ αιώνα.) που βρίσκεται στο Παρεκκλήσιο του Άγ. Ισιδώρου της Βασιλικής του Άγ. Μάρκου Βενετίας και δείχνει ολόσωμα, ψηλά στο τυφλό αψίδωμα της απέναντι από το ιερό πλευράς, την Παναγία Βρεφοκρατούσα στο μέσο, δεξιά της τον Πρόδρομο και αριστερά της τον Άγιο Νικόλαο. Για την απεικόνιση αυτή του Αγίου έχει λεχθεί ότι η έκφραση του προσώπου, η κοσμιότητα της αμφίεσης, ή λεπτή εμφάνιση και το ευλαβικό σχήμα, δεν μπορούν να είναι γέννημα της επιθυμίας του καλλιτέχνη. Την ίδια γνώμη εκφράζει και ο καθηγητής Martino, o όποιος πιστεύει ότι το χέρι του καλλιτέχνη δεν το οδήγησε ή φαντασία του αλλά μια κάποια γνώση της φυσικής εμφάνισης του Αγίου, ώστε να την παρουσιάσει με τέτοιο τρόπο στην εικόνα του, που να ταιριάζει ιδιαίτερα με τα φυσικά χαρακτηριστικά που αποκάλυψε ή μελέτη των λειψάνων του.

Ο καθηγητής Martino έκαμε και κάτι άλλο ακόμη. Βρήκε ένα άτομο του οποίου τα σωματικά χαρακτηριστικά πλησίαζαν ιδιαίτερα σ' εκείνα που έδειχναν τα λείψανα, τα όποια είχε εξετάσει. Στο άτομο αυτό (που το ονομάζει: δείγμα) θεωρεί επίσης ότι πλησιάζει περισσότερο από κάθε άλλη η απεικόνιση του Αγίου Νικολάου στο μωσαϊκό του Παρεκκλησίου που προαναφέραμε. Φωτογραφία του, ανάμεσα σ’ ένα ιδεατά και με βάση τα μελετηθέντα λείψανα αναδομημένο σκελετό και σε μία ιχνογραφική αναπαράσταση του Αγ. Νικολάου, δημοσιεύει ο Καθηγητής στην αυτοτελή έκδοση της σχετικής μελέτης θέλοντας να μας δώσει κατά κάποιο πλαστικό τρόπο, το σωματικό σύνολο του ατόμου του οποίου τα λείψανα είχε μελετήσει.

Η πρόταση μας (του συντάκτη του άρθρου)

Με όλα αυτά τα δεδομένα, νομίζομε πως θα είχε ενδιαφέρον η εξακολούθηση της ερευνάς στο πεδίο της αναζήτησης της αυθεντικής μορφής του Αγ. Νικολάου και μάλιστα στο χώρο της Ορθόδοξης Ανατολής, από τους ιστορικούς της χριστιανικής Τέχνης και τους θεράποντες της Χριστιανικής Αρχαιολογίας. Ότι υπάρχουν περιθώρια για την ενασχόληση με το θέμα, πέρα από την παρατήρηση του Καθηγητή Martino για το μωσαϊκό του παρεκκλησίου του Αγ. Ισιδώρου, φαίνεται και από το συμπέρασμα, με το όποιο κατακλείει ο Καθηγητής στο Θεολογικό Οικουμενικό Ινστιτούτο του Bari π. Γεράρδος Cioffari την εισήγηση του για την παλαιά εικονογραφία του Άγ. Νικολάου σε σχέση με την Ζ΄ Οικουμενική Σύνοδο, στο Γ΄ Διεκκλησιαστικό Ιστορικό Συνέδριο του Bari (11/13 Μαΐου 1987). Ό έγκριτος αυτός ερευνητής της Ιστορίας του Άγ. Νικολάου και της βαρηνής Βασιλικής του δεν δίστασε να δηλώσει ότι καμιά εικόνα του Αγίου, από όσες έφθασαν ως εμάς, δεν μπορεί να μας δώσει μια αυθεντική Ιδέα για το πώς ήταν στην πραγματικότητα ό Άγιος Νικόλαος.
Βέβαια δεν κάνει καμία αναφορά στις θέσεις του Καθηγητή Martino και ιδιαίτερα στην παρατήρηση του για το μωσαϊκό που προαναφέραμε, μολονότι, λίγο-πολύ, όλα αυτά ήταν γνωστά από το 1957 και η λεπτομερειακή έκθεση για τη σχετική ερευνά του είχε δημοσιευθεί πριν από την έκδοση των Πρακτικών του Συμποσίου, στο όποιο ό π. Cioffari ανακοίνωσε τα δικά του συμπεράσματα. Η παράλειψη οφείλεται προφανώς στο ότι ό εισηγητής περιόρισε την έρευνά του ως τον Γ΄ αιώνα, με αποτέλεσμα να μείνει έξω από τα ενδιαφέροντα του η περίπτωση του μωσαϊκού της Βενετίας. Πάντως, όπως και αν είναι, νομίζομε πώς το ζήτημα μπορεί να θεωρείται ακόμη ανοικτό, περιμένοντας και άλλες απαντήσεις από τους ειδικούς, για την πληρέστερη διαφώτιση του. Είναι μία πρόκληση, στην οποία τα δημοσιεύματα του Καθηγητή L. Martino δίνουν ιδιαίτερη οξύτητα. H προβολή τους εδώ έχει σκοπό την ευρύτερη ενημέρωση του ελληνόφωνου κοινού, που δε θα είχε αλλιώς τη δυνατότητα ή την ευκαιρία να προσεγγίσει το θέμα· πιο πολύ όμως θέλει να παρακινήσει τους ειδικούς επιστήμονες για την ανάλογη αξιολόγηση και αξιοποίηση τους.

Κάτι ανάλογο θα λέγαμε και για τους αγιογράφους μας, τους τωρινούς και τους μελλοντικούς. Θα μπορούσαν να στρέψουν και αυτοί την προσοχή τους στην ανθρωπομετρική μελέτη, στην ανάπλαση της μορφής του Αγίου και σε όποια άλλα στοιχεία τους ενδιαφέρουν, από όσα προσφέρει o καθηγητής Martino, να τα συνεκτιμήσουν στα πλαίσια της παράδοσης και της τεχνοτροπίας που ακολουθούν και να τα αξιοποιήσουν κατάλληλα. Από τη στροφή της προσοχής τους στα στοιχεία αυτά και την ενδεχόμενη υιοθέτηση τους στην τέχνη τους, θα μπορούσε ενδεχομένως να σημειωθεί ένας σταθμός στην εικονογραφική αναπαράσταση του Αγίου Επισκόπου των Μύρων Νικολάου του Θαυματουργού.

Πηγή: Κατακόμβη, Εξαμηνιαία έκδοση Μητροπολιτικού –Καθεδρικού Ι.Ν. Αγ. Νικολάου Βόλου, Αφιέρωμα στον Άγιο Νικόλαο, Ανάπλαση της μορφής του Αγ. Νικολάου από τον καθηγητή της ανατομίας στο πανεπιστήμιο του Bari, Luigi Martino, Φωτίου Νικητοπούλου, Θεολόγου, Δεκέμβριος 1998, σσ. 38 - 52.

"Νεκρός": η εικόνα στην κορυφή του post είναι από εδώ (αφήγηση ενός άγνωστου θαύματος του αγίου στην ΕΣΣΔ το 1956 - ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ, διαβάστε το). Βοήθειά μας ο άγιος.

ΑΠΟ ΤΟΝ ΒΙΟ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ

Ο Άγιος δια της προσευχής γκρεμίζει το ναό της Άρτεμης. Λεπτομέρεια από εικόνα του Λάσκαρη Λειχούδη (1733) που φυλάσσεται στο Μουσείο Μπενάκη.

Θα φθάσει κάποτε η στιγμή πού και στον Ελληνικό λαό, ο «άγριος» Νικόλαος θα λάβει στην ιστορία την θέση πού τού αξίζει. Τού δολοφόνου και τού καταστροφέως. Και αυτά συμφώνως προς τα στοιχεία πού οι χριστιανοί έχετε στην διάθεση σας. Δεν είναι δυνατόν να «γκρεμίζει» με την «προσευχή» του (ΣΙΓΑ ΜΗΝ ΠΙΣΤΕΨΟΥΜΕ ΚΑΙ ΑΥΤΟ ΤΟ ΠΑΡΑΜΥΘΙ!) ναούς και θέατρα, δηλαδή οικοδομήματα πολιτισμού και να φονεύει αθώους ανθρώπους εις το όνομα τού Γιαχβέ και να τον θεωρείς «καλό άνθρωπο». (ΙΣΩΣ ΠΑΛΙ ΝΑ ΕΧΗΣ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΟ, ΔΙΟΤΙ Ο ΧΡΙΣΤΙΑΝΣΜΟΣ ΔΙΑΘΕΤΕΙ ΠΟΛΛΟΥΣ ΤΕΤΟΙΟΥΣ "ΚΑΛΟΥΣ" ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ: ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ, ΘΕΟΔΟΣΙΟΣ, ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟΣ, ....).... Ο καλός ο άνθρωπος! Οι λέξεις έχασαν το νόημά τους (το προσφιλές επιχείρημά σας: δεν εννοεί αυτό, πρέπει να πιστεύεις. Ή μήπως πρέπει να το διαβάζει κανείς υπό την επήρεια ψυχοτρόπων ουσιών;;;;!). (Πηγή: Στέφανος Βαβούρας, aigis@astron.gr ,Θεσσαλονίκη)

Ο Στέφανος Βαβούρας, όπως κάθε νεοειδωλολάτρης ή άθεος, δέχεται μετά χαράς και με ΒΑΘΙΑ ΠΙΣΤΗ κάθε μαρτυρία που «αποδεικνύει» πως οι Χριστιανοί είναι καταστροφείς «του πολιτισμού και δολοφόνοι». Μαρτυρίες προς την αντίθετη κατεύθυνση δεν γίνονται ποτέ παραδεκτές. Αλλά ας δει ο ενδιαφερόμενος την αλήθεια, το αγνωστικό επίπεδο των νεοειδωλολατρών και τον τρόπο σκέψης τους, μέσα από την σύγκριση ιστορικών στοιχείων.

ΔΟΛΟΦΟΝΟΣ Ο ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ;

Αριστερά: Ο Άγιος σώζει από την εκτέλεση τρεις άνδρες που καταδικάστηκαν άδικα. Λεπτομέρεια από εικόνα του 15ου αιώνα στο σκευοφυλάκιο της Ι.Μ. Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου στην Πάτμο.

Δεξιά: Ο Άγιος δίνει χρήματα σε τρεις αδελφές για να τις σώσει από την ιεροδουλία. Λεπτομέρεια από εικόνα του 15ου αιώνα στο σκευοφυλάκιο της Ι.Μ. Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου στην Πάτμο.

Τα θαύματα αγαθοεργίας του Αγίου Νικολάου είναι απειράριθμα. Είναι αδιανόητο να λέγονται τέτοιες συκοφαντίες (δολοφόνος!) για τον Άγιο Αυτό. Ο Άγιος δεν σκότωσε ποτέ κανέναν.

ΓΚΡΕΜΙΣΕ Ο ΑΓΙΟΣ ΤΟΝ ΝΑΟ ΤΗΣ ΑΡΤΕΜΗΣ;

Είναι απίστευτοι οι συλλογισμοί που κάνουν οι νεοπαγανιστές και οι άθεοι. Στην περίπτωση του Αγίου Νικολάου, κανείς Χριστιανός ούτε ο ίδιος ο Άγιος Νικόλαος δεν κατάστρεψε τον ναό, διότι αν είχε συμβεί κάτι τέτοιο ο Άγιος Νικόλαος θα είχε χρησιμοποιήσει κάποια εργαλεία και ασφαλώς κάποιους άλλους βοηθούς, γεγονός που πουθενά δεν αναφέρεται

Ο Ναός καταστράφηκε από τον Θεό και όχι από τον Άγιο Νικόλαο και ας δει ο αναγνώστης το γιατί:

Μετά τη Στύμφαλο είναι η Αλέα (χωριό Αλέα πρώην Μπουγιάτι), που και αυτή μετέχει στην αργολική ομοσπονδία […]. Εδώ υπάρχουν τα ιερά της Εφεσίας Αρτέμιδος, της Αλέας Αθηνάς και του Διονύσου, με άγαλμα του θεού. Κάθε χρόνο τελούν προς τιμήν του τα Σκιέρεια, όπου, σύμφωνα με χρησμό του μαντείου των Δελφών, μαστιγώνονται οι γυναίκες, όπως και οι έφηβοι των Σπαρτιατών στη γιορτή της Ορθίας (Πηγή: Περιηγήσεις Παυσανία από την Αργολίδα στην Αρκαδία, Ιστορικά Νο 249. 19 Αυγούστου 2004 σελ. 13,14).

Στο ναό της Άρτεμης, οι δαιμονικοί θεοί και παρανοϊκοί ιερείς τους, εξανάγκαζαν Ελληνίδες και Έλληνες σε αυτομαστιγώσεις, μερικές φορές με τραγικά αποτελέσματα. Η θρησκεία αυτή ήταν δαιμονική.

Ο ΘΕΟΣ ΚΑΤΑΣΤΡΕΦΕΙ ΜΟΝΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥΣ ΝΑΟΥΣ;

Οι νεοΕθνικοί της Ελλάδας νομίζουν εσφαλμένα πως δεν υπάρχει Θεός και πως τον ναό της Άρτεμης τον κατάστρεψε ο Άγιος Νικόλαος. Γι’ αυτούς δεν υπάρχει περίπτωση να τον κατάστρεψε οποιοσδήποτε Θεός. Η «ανυπαρξία» του Θεού και δηλαδή η απιστία τους, γίνεται εις αυτούς παγίδα, διότι αν το πίστευαν τα πράγματα θα ήσαν διαφορετικά. Και πρέπει να το πιστέψουν διότι ο Θεός και νωρίτερα είχε καταστρέψει ναό, και μάλιστα τον ΔΙΚΟ ΤΟΥ ναό, τον ναό του Σολομώντα, επειδή ο αυτοκράτορας Ιουλιανός ο Παραβάτης ή Αποστάτης, προσπάθησε να τον ξανακτίσει για να αποδείξει το ψευδές των Χριστιανικών προφητειών. Όμως απέτυχε και ο Θεός ο ίδιος απαγόρευε το χτίσιμο του. Τα υπερφυσικά της απαγόρευσης του κτισίματος του ναού, τα αναφέρει και ο ΕΘΝΙΚΟΣ ιστορικός Αμμιανός Μαρκελλίνος, ο οποίος και σαφώς Χριστιανός δεν ήταν αλλά ήταν και φιλαλήθης.

«Ο Ιουλιανός» λέει ο Αμμιανός «σκέφτηκε ότι θα μπορούσε να χτίσει με ένα υπέρογκο ποσό τον υπερήφανο ναό και ανάθεσε αυτή την αποστολή στον Αλύπιο της Αντιοχείας. Ο Αλύπιος τέθηκε με ορμή στο έργο αυτό και υποβοηθήθηκε από τον κυβερνήτη της επαρχίας. Φοβερές σφαίρες φωτιάς, έβγαιναν μέσα από την γη και κοντά στα θεμέλια του ναού και συνέχισαν τις επιθέσεις τους, μέχρι που οι εργάτες, ζεματισμένοι συνεχώς, δεν μπορούσαν να πλησιάσουν. Τότε παράτησαν αυτή την προσπάθεια» (Πηγή:Newman's Ecclesiastical Miracles, σελ. 357)

Συνεπώς ο Θεός δεν καταστρέφει ναούς ελληνικούς αλλά τολμά και τον δικό Του (αφιερωμένο σε Αυτόν) να καταστρέψει, διότι ο Θεός δεν κοιτά την πέτρα αλλά την σωτηρία μας. Εξάλλου και την πέτρα αυτός την δημιούργησε, μόνο που εκείνη δεν έχει ψυχή σας και τους ανθρώπους. Ο Θεός σταυρώθηκε για τους τελευταίους και όχι για τα κτίσματα.

ΛΟΓΙΚΗ ΝΕΟΠΑΓΑΝΙΣΤΩΝ

Οι νεοπαγανιστές και οι άθεοι, αντί να αντιληφθούν την παρουσία του Θεού μέσα από αυτά τα δύο γεγονότα, δηλαδή την καταστροφή του ναού του Σολομώντα αλλά και του ναού της Άρτεμης, είτε αρνούνται την Ύπαρξη του Θεού και αποδίδουν τις καταστροφές των ναών αυτών, ποιος ξέρει που, είτε θεωρούν ψεύτες τόσο τον ιστορικό παγανιστή Αμμιανό Μαρκελλίνο (και τους λοιπούς Χριστιανούς της εποχής που περιγράφουν τα ίδια γεγονότα με αυτόν), όσο και τις αφηγήσεις για τον Άγιο Νικόλαο. Έτσι παραμερίζοντας την παρουσία του Θεού μέσα στην ιστορία, κλαίνε και οδύρονται για τις πέτρες και τον χαμό κτιρίων, τμημάτων του παγκόσμιου πολιτισμού. Όμως πράττοντας έτσι παραμερίζουν την ζωή ως δώρο του Θεού και ανυσηχούν για τις ψόφιες πέτρες, πίπτοντας εις τα έσχατα της ειδωλολατρικής σκέψης (περισσότερη αξία τα κτίσματα παρά ο Κτίστης).

Μα δεν σταματάνε εκεί οι νεοπαγανιστές. Ορίζουν ως εγκληματική πράξη την ενέργεια του Θεού. Δηλαδή είναι έγκλημα να τσακίζει ο Θεός τις πέτρες γιατί οι άνθρωποι παρανόησαν και τις λάτρευαν. Δηλαδή αν κάποιος σπάσει του παιδιού το ναρκωτικό, είναι εγκληματίας! Φυσικά και δεν δικαιώνει κανείς πράξεις βίας και καταστροφής ανθρώπων, διότι εκεί ο Θεός έπραξε και όχι οι άνθρωποι. Ο Νικόλαος προσευχήθηκε και ο Θεός έπραξε επειδή με αυτό θα αποκομίζαμε ως άνθρωποι γενικό καλό. Αν ο Άγιος Νικόλαος είχε προσευχηθεί για κάτι ανόητο ή άχρηστο, ο Θεός δεν θα του έκανε την χάρη. Αν πάλι οι Χριστιανοί επιβράβευαν την βία τότε ο Άγιος Νικόλαος δεν θα είχε προσευχηθεί στον Θεό, αλλά μαζί με τους άλλους ανθρώπους ο Άγιος Νικόλαος, θα είχε πάρει την εξουσία στα χέρια του και θα τα είχε τσακίσει όλα μόνος του, όπως έπραξε ο Αλάριχος. Έγινε όμως έτσι; ΟΧΙ!

Συμπέρασμα: Ο άθεος αρχαιολάτρης και ο νεοπαγανιστής θυμίζει μυρμήγκι που ο Θεός ως άνθρωπος απομακρύνει από το φως εστίασης ενός μεγεθυντικού φακού και καταστρέφει το φακό που θα το έκαιγε και αντί το μυρμήγκι να δει τον Θεό - άνθρωπο που κατάστρεψε τον φακό που θα το έκαιγε και να καταλάβει πως υπάρχει ο Θεός - άνθρωπος που στέκει και ενδιαφέρεται γι’ αυτό να μην καεί, πονά επειδή καταστράφηκε ο φακός που θα το έκαιγε επειδή ο φακός είχε ωραία χρώματα Αυτό αποκαλούν υγιή «λογική» οι παγανιστές:

1. Ο Θεός δεν υπάρχει (άρα!) ο μη χριστιανός ιστορικός Αμμιανός Μαρκελλίνος λέει ψέματα!

2. Οι Χριστιανοί λένε: Ο Θεός υπάρχει και βεβαίως ο Μαρκελλίνος λέει αλήθεια

Μέσα στους δικούς τους παραλογισμούς οι νεοπαγανιστές και οι νεοαρχαιολάτρες έχουν ονοματήσει ψεύτες τους ανθρώπους που υποτίθεται τον θρησκευτικό πολιτισμό και τις δημιουργίες υπερασπίζεονται.

ΕΙΝΑΙ Η ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΝΑΟΥ ΤΗΣ ΑΡΤΕΜΗΣ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ - ΙΟΥΔΑΪΣΜΟΥ;

Οι νεοπαγανιστές έχουν την τάση να αντιλαμβάνονται τα ιστορικά γεγονότα ως σύγκρουση ελληνισμού και ιουδαϊσμού, επειδή καθαιρούν την Οντολογική Ύπαρξη του Θεού. Όμως αυτός ο απλούστατος διπολισμός κάνει για κείνους που μάθανε να λύνουν τα προβλήματα εύκολα για να εξυπηρετούν τους δικούς τους σκοπούς. Αν δεν δεχτούμε την Ύπαρξη του Θεού στην καταστροφή του ναού της Άρτεμης, τότε δεν μπορούμε και να την αποδεχτούμε μήτε στην καταστροφή του ναού του Σολομώντα.

1. Δηλαδή, όταν οι νεοπαγανιστές υποστηρίζουν πως οι Χριστιανοί καταστρέψανε τον ναό της Άρτεμης (ελληνισμός – ιουδαϊσμός) και όχι ο Θεός, θα πρέπει να υποστηρίξουν πως:

α. οι Χριστιανοί λένε ψέματα για τον ναό της Άρτεμης, τον καταστρέψανε οι ίδιοι, υπάρχει σύγκρουση ελληνισμού - Ιουδαϊσμού

β. ο μη Χριστιανός Αμμιανός Μαρκελίνος, αλλά και οι Χριστιανοί της εποχής, λένε ψέματα για τον ναό του Σολομώντα. Ο Ιουλιανός ο Παραβάτης ενώ προσπαθούσε να κτίσει τον ναό του Σολομώντα (βοηθώντας ως ελληνιστής τον ιουδαϊσμό [αντίφαση]), υποκρίνονταν(!) και τον κατάστρεφε ξανά ο ίδιος (αλλά κανείς ιστορικός δεν αναφέρει κάτι τέτοιο). Ή ναι μεν ο Ιουλιανός ο παραβάτης προσπαθούσε να τον κτίσει (βοηθώντας ως ελληνιστής τον ιουδαϊσμό [αντίφαση]), αλλά δεν μπορούσε και δεν ξέρουμε γιατί, ενώ αυτοί που έγραψαν πως από τα θεμέλια του ναού ξεπηδούσανε φλόγες λένε ψέματα! Ή, ναι μεν, οι περιγραφές είναι αληθινές αλλά εκεί δεν ήταν ο Θεός, αλλά κάποιο φυσικό γεγονός σύμβαινε και κατάστρεφε τον ναό (τακτική όμως που δεν ακολουθείται στο ναό της Άρτεμης, εφόσον με γρήγορη ευκολία γίνεται δεκτή η καταστροφή του όχι από τον Θεό, ή από φυσικό φαινόμενο, αλλά από Χριστιανούς!)

Αν δεχτούμε όμως πως ο Θεός υπάρχει Οντολογικά, καταργώντας τις μη λογικές τοποθετήσεις περί διπολισμού, τότε μπορούμε να οδηγηθούμε σε λογικότερα συμπεράσματα.

α. Πως ο Θεός κατάστρεψε τον ναό της Άρτεμης, δεν υπάρχει σύγκρουση ελληνισμού - Ιουδαϊσμού, αλλά Θεού και δαιμόνων, οι Χριστιανοί λένε αλήθεια.

β. στην περίπτωση του ναού του Σολομώντα, ο Μαρκελλίνος και οι χριστιανοί της εποχής λένε αλήθεια, ο Ιουλιανός δεν βοηθούσε τους Ιουδαίους (αν βοηθούσε ως ελληνιστής τον ιουδαϊσμό θα είχαμε αντίφαση), αλλά προσπαθούσε να υποστηρίξει τους δαίμονες ενάντια στον Θεό, θέλοντας να αποδείξει πως οι προφητείες είναι σκευωρίες.

ΓΙΑΤΙ Ο ΘΕΟΣ ΔΕΝ ΚΑΤΑΣΤΡΕΨΕ ΤΟΝ ΝΑΟ ΕΝΩΡΙΤΕΡΑ ΚΑΙ ΑΦΗΣΕ ΚΑΠΟΙΟΥΣ ΝΑ ΤΟΝ ΧΤΙΣΟΥΝ;

1. Ο Θεός ενανθρώπισε ως Χριστός ακριβώς διότι ο κόσμος ελάτρεψε τα είδωλα παρά τον πραγματικό Θεό.

2. Έτσι αν τον κατάστρεφε πριν ενανθρωπίσει και πριν εμφανιστούν οι μαθητές Του Χριστιανοί, κανείς δεν θα απέδιδε την καταστροφή εις τον Θεό αλλά σε άλλους π.χ. φυσικούς παράγονες. Όμως η παρουσία του Αγίου Νικολάου είναι η απόδειξη της Ενέργειας του Χριστιανικού Θεού ως Υπαρκτής και Ενεργούσας Οντότητας, μετά τον θάνατο και την Ανάστασή Του.

ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ & ΧΑΣΤΟΥΚΙ ΠΡΟΣ ΑΡΕΙΟ

Ο Βυζαντινός ναός του Αγίου Νικολάου στα Μύρα της Λυκίας ξαναζωντανεύει την ημέρα της μνήμης του. (Πηγή: Κατακόμβη, Εξαμηνιαία έκδοση Μητροπολιτικού -Καθεδρικού Ι.Ν. Αγ. Νικολάου Βόλου, Αφιέρωμα στον Άγιο Νικόλαο, Διεθνές συμπόσιο για τον Άγιο Νικόλαο, Γεωργίος Δ. Παπαδημητροπούλος Δεκέμβριος 1998, σελ. 68)

Υπάρχει μια τάση από νεοπαγανιστές να σπιλωθεί ο Άγιος Νικόλαος επειδή χαστούκισε τον αιρετικό Άρειο εις την Α΄ Σύνοδο της Νίκαιας το 325 μ.Χ. αντιβαίνοντας το Κατά Ματθαίον, Κεφ Ε΄ «38 Ἠκούσατε ὅτι ἐρρέθη, Ὀφθαλμὸν ἀντὶ ὀφθαλμοῦ καὶ ὀδόντα ἀντὶ ὀδόντος. 39 ἐγὼ δὲ λέγω ὑμῖν μὴ ἀντιστῆναι τῷ πονηρῷ· ἀλλ' ὅστις σε ῥαπίζει εἰς τὴν δεξιὰν σιαγόνα, στρέψον αὐτῷ καὶ τὴν ἄλλην·». Επίσης θεωρούν υποκριτικό το ότι ο Θεός ενώ εις το Ευαγγέλιο δίδει την εντολή να μην κάνεις ποτέ κακό εις επιστροφή στους κάνοντας κακό εις εσέ, επισκέπτεται τον Άγιο Νικόλαο στην φυλακή του και τον συγχωρούν.

ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ

Την εποχή του Μ. Κωνσταντίνου εμφανίζεται και ο αιρετικός Άρειος. Ό Άρειος πρέσβευε και διαλαλούσε περίτρανα ότι ό Χριστός δεν είναι Θεός αλλά κτίσμα και ποίημα του Θεού. Αν και καθαιρείται, εξακολουθεί να υποστηρίζει σθεναρά την άποψη του με συνέπεια να πα­ρασύρονται αρκετοί από τα κηρύγματα του και να επικρατεί στις τάξεις της Εκκλησίας μεγάλη σύγχυση. Βλέποντας ο Μ. Κωνσταντίνος το πρόβλημα που είχε δη­μιουργηθεί συγκαλεί σε σύσκεψη όλους τους Αρχιερείς και τους πρώτους των Μοναχών στη Νίκαια, για να αποδειχθεί ποιος τελικά έχει δίκαιο. Επιφανείς αρχιε­ρείς και Μοναχοί, ανάμεσα στους οποίους και ο Άγιος Νικόλαος συγκεντρώνονται στη Νίκαια το 325 μ.Χ. στην Α΄ Οικουμενική Σύνοδο και τίθενται αντιμέτωποι του Αρείου. Η συζήτηση είχε ξεκινήσει και η αγωνία ήταν μεγάλη. Βλέποντας σε κάποιο χρονικό σημείο ο Άγιος Νικόλαος ότι ο Άρειος προσπαθεί να αποστομώσει τους Αρχιερείς, κινούμενος από Ιερή αγανάκτηση σηκώθηκε και κατάφερε δυνατό ράπισμα στον Άρειο. Ο Άρειος με περισσή ψυχραιμία διαμαρτυρήθηκε στο βασιλιά, ανα­φέροντας ότι η εν λόγω συμπεριφορά, αν μη τι άλλο, ήταν προσβλητική και για τον ίδιο. Ο Μ. Κωνσταντίνος απευθυνόμενος στους αρχιερείς θύμισε ότι ο νόμος προ­βλέπει να κόβεται το χέρι εκείνου που τόλμησε μπροστά στο βασιλιά να χτυπήσει τον οποιοδήποτε. Ωστόσο έδω­σε την πρωτοβουλία ν’ αποφασίσουν οι ίδιοι οι Αρχιερείς για την τύχη του παραβάτη. Στην πρόκληση αυτή οι αρχιερείς παραδέχθηκαν το λάθος της συμπεριφοράς αλλά παρακάλεσαν το βασιλιά, για να μην διαταραχθεί η σπουδαία Σύνοδος που διεξαγόταν την ώρα εκείνη, να φυλακίσει τον Άγιο αφήνοντας την τιμωρία του για το πέρας των εργασιών της Συνόδου. Πράγματι ο Άγιος φυλακίζεται, αλλά και πάλι θαυμαστό γεγονός λαμβά­νει χώρα στη φυλακή. Το βράδυ παρουσιάζεται σε όραμα οΧριστός και ή Θεοτόκος ρωτώντας τον Άγιο το λόγο για τον όποιο αυτός βρισκόταν στη φυλακή. Όταν οΆγιος αποκρίθηκε ότι φυλακίστηκε για τη δική τους αγάπη οΧριστός του έδωσε το Άγιο Ευαγγέλιο ενώ η Θεοτόκος το αρχιερατικό ωμοφόριο. Την επόμενη μέρα γνωστοί του Αγίου, που τον επισκέφθηκαν, για να του προσφέρουν λίγο άρτο, βρίσκουν τον Άγιο απαλλαγμένο από τα δεσμά να φορά το ωμοφόριο και να διαβάζει από το Ευαγγέλιο. Όταν ο βασιλιάς πληροφορήθηκε τα γε­γονότα που διαδραματίσθηκαν στη φυλακή ελευθέρωσε τον Άγιο και μαζί με τους άλλους αρχιερείς ζήτησε συ­γνώμη από τον Άγιο για τη συμπεριφορά που επέδειξαν απέναντι του. Μετά το πέρας της Συνόδου ο Άγιος επέ­στρεψε στην επαρχία του.

«Ποίοις μελωδικοῖς ἄσμασιν ἐπαινέσωμεν τόν Ἱεράρχην, τόν τῆς ἀσεβείας ἀντίπαλον, καί τῆς εὐσεβείας ὑπέρμαχον· τόν τῆς Ἐκκλησίας πρωτοστάτην· τόν μέγαν, προασπιστήν τε καί διδάσκαλον· τόν πάντας, τούς κακοδόξους καταισχύνοντα· τόν ὀλετῆρα Ἀρείου, καί θερμόν ἀντίμαχον· τόν δι’ οὗ τήν τούτου ὀφρύν, Χριστός καταβέβληκεν, ὁ ἔχων τό μέγα ἔλεος»

(Πηγή: Κατακόμβη, Εξαμηνιαία έκδοση Μητροπολιτικού –Καθεδρικού Ι.Ν. Αγ. Νικολάου Βόλου, Αφιέρωμα στον Άγιο Νικόλαο, Βίος του Αγίου Νικολάου, Αποστόλου Ακριβόπουλου, Φιλόλογου, Δεκέμβριος 1998, σσ. 31 – 32)

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

1. Αν και στην Σύνοδο της Νίκαιας υπάρχουν και πολλοί οπαδοί του Άρειου, εντούτοις κανείς δεν ζητά την αυστηρή τιμωρία του Αγίου Νικολάου, πράγμα που φανερώνει την εκτίμηση του από όλους, Ορθοδόξους και μη.

2. Το ότι ο Άγιος πλησιάζεται από τον Χριστό και την Παναγία σε όραμα, δεν σημαίνει πως επιβραβεύονται οι πράξεις του, διότι αν ο Θεός ήθελε να επιβραβεύσει τις πράξεις του [χαστούκι προς Άρειο], θα τον είχε υπερασπίσει θαυματουργικά [λύσιμο δεσμών] από την στιγμή που προσπάθησαν να τον φυλακίσουν. Όμως ο Χριστός είχε σκοπό διδακτικό και επέτρεψε ο Άγιος να φυλακιστεί, ώστε να μπει σε συλλογισμούς και να μετανοήσει και να ταπεινωθεί ακόμη και μπρος εις αιρετικούς

3. Ο Χριστός ερωτά τον Άγιο γιατί είναι στην φυλακή και για να τον ελέγξει αλλά και για να φανερώσει τον πραγματικό λόγο που ο Άγιος χαστούκισε. Ποιος είναι αυτός ο λόγος; Ο λόγος δεν ήταν το μίσος και η αποβολή της αγάπης κατά ενός φυσικού προσώπου (Άρειος), αλλά η εμμονή την αγάπη του Αγίου προς τον Θεό. Μαρτυρεί αυτή η παραδοχή του Αγίου Νικολάου πως ο ίδιος, αν και λανθασμένα χαστούκισε τον Άρειο, δεν το έπραξε από μίσος προς τον τελευταίο αλλά θεώρησε τα λόγια του, πως ο Χριστός δεν είναι Θεός αλλά άνθρωπος, μεγάλη βλαστήμια κατ’ εξακολούθηση (αιρετική εμμονή) προς το άγιο Πνεύμα (Κατά Ματθαίον Κεφ. Ιβ΄ «31 Διὰ τοῦτο λέγω ὑμῖν, πᾶσα ἁμαρτία καὶ βλασφημία ἀφεθήσεται τοῖς ἀνθρώποις, ἡ δὲ τοῦ Πνεύματος βλασφημία οὐκ ἀφεθήσεται τοῖς ἀνθρώποις· 32 καὶ ὃς ἐὰν εἴπῃ λόγον κατὰ τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου, ἀφεθήσεται αὐτῷ· ὃς δ' ἂν εἴπῃ κατὰ τοῦ Πνεύματος τοῦ ἁγίου, οὐκ ἀφεθήσεται αὐτῷ οὔτε ἐν τῷ νῦν αἰῶνι οὔτε ἐν τῷ μέλλοντι.»).

4. Ο Χριστός και η Παναγία δίδουν ευαγγέλιο και ωμοφόριο (και όχι ΟΠΛΑ) στον Άγιο Νικόλαο, ταυτόχρονα με το λύσιμο των δεσμών του, ακριβώς για να τον διδάξουν πώς αν και η Αγάπη προς τον Θεό είναι πάντοτε θεμιτή ως πρώτη εντολή θεώσεως (Κατά Μάρκον, Κεφ. Ιβ΄ «29 ὁ δὲ Ἰησοῦς ἀπεκρίθη αὐτῷ ὅτι Πρώτη πάντων ἐντολὴ· ἄκουε, Ἰσραήλ, Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν Κύριος εἷς ἐστι· 30 καὶ ἀγαπήσεις Κύριον τὸν Θεόν σου ἐξ ὅλης τῆς καρδίας σου καὶ ἐξ ὅλης τῆς ψυχῆς σου καὶ ἐξ ὅλης τῆς διανοίας σου καὶ ἐξ ὅλης τῆς ἰσχύος σου. αὕτη πρώτη ἐντολὴ·») εντούτοις θα πρέπει να συνοδεύεται από ειρήνη (Προς Εφεσίους Στ΄, «καὶ ὑποδησάμενοι τοὺς πόδας ἐν ἑτοιμασίᾳ τοῦ εὐαγγελίου τῆς εἰρήνης») και ιεροσύνη εις την ζωή.

5. Ο Χριστός δεν σταυρώθηκε για να διδάξει τέλειους αλλά ατελείς (Κατά Λουκά, Κεφ. Ε΄ «31 καὶ ἀποκριθεὶς ὁ Ἰησοῦς εἶπε πρὸς αὐτούς· Οὐ χρείαν ἔχουσιν οἱ ὑγιαίνοντες ἰατροῦ, ἀλλ' οἱ κακῶς ἔχοντες· 32 οὐκ ἐλήλυθα καλέσαι δικαίους, ἀλλὰ ἁμαρτωλοὺς εἰς μετάνοιαν») και η μετάνοια είναι ο καλύτερος δρόμος της τελειότητας (Κατά Λουκά, Κεφ. Κγ΄ «39 Εἷς δὲ τῶν κρεμασθέντων κακούργων ἐβλασφήμει αὐτὸν λέγων· Εἰ σὺ εἶ ὁ Χριστός, σῶσον σεαυτὸν καὶ ἡμᾶς.40 ἀποκριθεὶς δὲ ὁ ἕτερος ἐπετίμα αὐτῷ λέγων· Οὐδὲ φοβῇ σὺ τὸν Θεόν, ὅτι ἐν τῷ αὐτῷ κρίματι εἶ; 41 καὶ ἡμεῖς μὲν δικαίως· ἄξια γὰρ ὧν ἐπράξαμεν ἀπολαμβάνομεν· οὗτος δὲ οὐδὲν ἄτοπον ἔπραξε. 42 καὶ ἔλεγε τῷ Ἰησοῦ· Μνήσθητί μου, Κύριε, ὅταν ἔλθῃς ἐν τῇ βασιλείᾳ σου. 43 καὶ εἶπεν αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς· Ἀμήν λέγω σοι, σήμερον μετ' ἐμοῦ ἔσῃ ἐν τῷ παραδείσῳ.»)

6. Το γεγονός είχε διδασκαλικό περιεχόμενο τόσο για τον Άγιο Νικόλαο που επιτράπηκε από τον Θεό να φυλακισθεί, τόσο και προς τους αιρετικούς, πως ο Άγιος Νικόλαος είχε δογματικά δίκιο. Η ιστορία απέδειξε πως η διδασκαλία του Χριστού και της Παναγίας απέδωσε, διότι και ο Άγιος Νικόλαος συνέχισε μια πολύ ενάρετη και θαυματουργική (υποστήριξη Θεού) ζωή και οι αιρέσεις του Αρείου έσβησαν.