Είκοσι κείμενα για την ορθόδοξη πνευματική ζωή βασισμένα στους Ασκητικούς Λόγους του αββά Ισαάκ του Σύρου

πηγή

Π Ν Ε Υ Μ Α Τ Ι Κ Ε Σ Σ Υ Μ Β Ο Υ Λ Ε Σ

* Όποιος γνωρίζει την αρρώστια του βρίσκεται στην αρχή της ταπεινώσεως. Ο Θεός υποφέρει όλες τις ασθένειες των ανθρώπων. Δεν υποφέρει όμως εκείνον που γογγύζει. Αυτός που ευχαριστεί πάντοτε τον Θεό για τ΄αγαθά και τις ευεργεσίες που του χαρίζει, δέχεται τις ευλογίες του Θεού και στην καρδιά του κατοικεί η χάρη Του.

* Όποιος υπερηφανεύεται, παραχωρεί ο Θεός και πέφτει στη βλασφημία. Όποιος κομπάζει για τις αρετές του, πάλι κατά παραχώρηση Θεού πέφτει στην πορνεία. Ο εγωιστής μπορεί να πέσει σε πολλές ακόμη σκοτεινές παγίδες του πονηρού.

* Αυτός που δεν θυμάται και δεν σκέφτεται τον Θεό, κρατάει μίσος κατά του πλησίον. Αντίθετα όποιος θυμάται τον Θεό, δεν μνησικακεί και αγαπάει κάθε άνθρωπο. Όποιος βοηθάει τον αδικούμενο έχει σύμμαχο τον Θεό. Όποιος βοηθάει τον πλησίον, τον βοηθάει ο Θεός. Όποιος κατηγορεί τον αδελφό του, τον αποστρέφεται ο Θεός. Εκείνος που ελεεί τον αδελφό του κρυφά, δείχνει φανερά στον θεό τη δύναμη της αγάπης του. Αυτός που κάνει παρατηρήσεις στον αδελφό του μπροστά στους άλλους, πραγματικά τον εξουθενώνει και τον εμπαίζει. Όποιος ενδιαφέρεται για την ψυχική υγεία του άλλου, φροντίζει πάντοτε να γίνει αυτό με αγάπη. Το ίδιο κάνει και ο Θεός. Δοκιμάζει τον άνθρωπο πάντε με αγάπη, προκειμένου να θεραπευθεί η έμψυχη εικόνα Του. Γιατί δεν παιδεύει τον άνθρωπο για να τον εκδικηθεί για τις αμαρτίες του, αλλά για να τον γιατρέψει.

* Όσο ο άνθρωπος τελειοποιείται στην αρετή, τόσο περισσότερο πλησιάζει τον Θεό και Τον ακολουθεί. Όπως όταν ρίχνει κανείς ξερά ξύλα στη φωτιά, αυτή δύσκολα σβήνει, έτσι κι αυτός που αγαπάει αληθινά τον Θεό, η αγάπη του όλο και αυξάνει, όσο προοδεύει στην αρετή.

Όπως ο έμπορος όταν πουλήσει το εμπόρευμά του θέλει να γυρίσει στο σπίτι του, έτσι και ο χριστιανός, όταν τελειώσει την εργασία του, θέλει ν΄ασχοληθεί με τον Θεό και την ψυχή του. Και όπως ο έμπορος, όταν βρίσκεται στη θάλασσα, φοβάται μήπως έρθει τρικυμία και βυθισθεί η ελπίδα της εργασίας του, έτσι και ο χριστιανός, όσο βρίσκεται στον κόσμο αυτό, φοβάται μήπως έρθει ο χειμώνας των παθών και χάσει τον καρπό του αγώνα του.

Όπως ο ναύτης όταν πλέει στη θάλασσα βλέπει τη θέση των αστεριών και ανάλογα διευθύνει το πλοίο, έτσι και ο χριστιανός με την προσευχή προχωράει στον δρόμο της ζωής του, έως ότου φτάσει στο λιμάνι της αιωνιότητος. Εκεί οι άνθρωποι δεν τρέχουν και δεν εμπορεύονται, όπως στη ζωή αυτή, αλλ΄αναπαύονται στον πλούτο των αρετών που απέκτησαν με τον αγώνα τους εναντίον της αμαρτίας. Μακάριος εκείνος του οποίου η πραμάτεια δεν χάθηκε στη θάλασσα του μάταιου αυτού κόσμου. Μακάριος εκείνος του οποίου το πλοίο δεν βυθίστηκε, αλλ΄αξιώθηκε να φτάσει με χαρά στο αχείμαστο λιμάνι της αιωνιότητος.

* Όποιος θέλει να βρει τον πολύτιμο μαργαρίτη μπαίνει γυμνός στη θάλασσα. Έτσι και ο συνετός άνθρωπος περνά απ΄τη ζωή αυτή χωρίς πολλά χρήματα και περιουσίες, μέχρις ότου βρει τον πολύτιμο μαργαρίτη, που είναι ο Ιησούς Χριστός. Και όταν τον βρει δεν αγαπάει τίποτε άλλο στον κόσμο αυτό.

* Όπως το φίδι σε κάθε κίνδυνο φυλάει το κεφάλι του, έτσι κι ο σοφός χριστιανός, σε κάθε δύσκολη περίπτωση, φυλάει την πίστη του, που αποτελεί το θεμέλιο της ζωής του.

* Όπως το δέντρο, αν δεν πετάξει τα παλιά του φύλλα δεν βγάζει νέα, έτσι κι ο άνθρωπος του Θεού δεν θα έχει καρπό πνευματικό, αν δεν βγάλει από μέσα του τη θύμηση των κακιών και των παθών του.

* Ο άνεμος τρέφει τους καρπούς της γης και η πρόνοια του Θεού τους καρπούς της ψυχής.

* Ο σκύλος όταν γλείφει τη λίμα, ματώνει τη γλώσσα του, πίνει το ίδιο του το αίμα και χωρίς να το αισθάνεται προξενεί βλάβη στον εαυτό του. Έτσι και ο υπερήφανος, αισθάνεται για λίγο γλυκύτητα, αλλά μετά νιώθει τα αποτελέσματα της ψυχικής φθοράς.

* Η κοσμική δόξα μοιάζει σαν την πέτρα που είναι σκεπασμένη από τα νερά μέσα στη θάλασσα, κι έτσι δεν την βλέπει ο κυβερνήτης και χτυπάει πάνω της το πλοίο. Η υπερηφάνεια και η κενοδοξία είναι κρυμμένες και αυτές μέσα στην ψυχή και της προξενούν κακό.

* Μη ζητήσεις ποτέ να καταλάβεις τους λόγους των θείων μυστηρίων, που περιέχονται στις Αγίες Γραφές, χωρίς προηγουμένως να προσευχηθείς θερμά στον Θεό. Το κλειδί που θα καταλάβουμε τα θεία νοήματα είναι η προσευχή.

* Πρέπει να γνωρίζεις ότι χωρίς κόπο σωματικό δεν πλησιάζεται ο Θεός. Όλοι οι Πατέρες κοπίασαν πολύ για να κατοικήσει μέσα τους το Πνεύμα το Άγιο. Μόλις το Άγιο Πνεύμα κατοικήσει στην ψυχή, ο άνθρωπος αποκτάει πραότητα και ειρήνη, και φεύγει κάθε σκέψη ακολασίας. Μη νομίσεις ότι μπορείς με την προσευχή να πλησιάσεις τον Θεό, αν προηγουμένως δεν καθαρίσεις την καρδιά σου από τα πάθη της ατιμίας που τη μολύνουν.

* Όπως το λάδι τρέφει το φως του λυχναριού, έτσι και η ελεημοσύνη τρέφει την ψυχή. Δεν υπάρχει ωραιότερη πράξη μπροστά στα μάτια του Θεού από την αγάπη προς τον συνάνθρωπο. Πόσο γλυκειά είναι η συναναστροφή με πνευματικούς αδελφούς, αν υπάρχει η αγάπη! Αγάπη στον Θεό και στους αδελφούς. Αγάπη στους αδελφούς και στον Θεό. Αυτά είναι δεμένα μαζί και δεν μπορείς να τα ξεχωρίσεις.

* Αυτός που θέλει να τρυγήσει χαρά και καρπό πνευματικό πρέπει να δουλέψει στην προσευχή. Όπως η ψυχή είναι ανώτερη από το σώμα, έτσι και η προσευχή είναι ανώτερη από κάθε άλλη πνευματική εργασία.

* Μεγάλη δύναμη παίρνει κανείς από τις μικρές πνευματικές ασκήσεις, όταν γίνονται τακτικά και σταθερά, όπως ακριβώς οι σταγόνες του απαλού νερού μπορούν να βαθουλώσουν τη σκληρή πέτρα.

* Όταν νεκρωθούν τα πάθη, τότε η ψυχή θερμαίνεται από τη γλυκύτητα της πνευματικής χαρά, και η παρουσία του Θεού στην ψυχή είναι έντονη. Χρειάζεται μεγάλος αγώνας και πολλή υπομονή για να λάβει ο άνθρωπος τη χάρη της παρηγοριάς από τον Θεό. Όταν ο Θεός μπει στην ψυχή του ανθρώπου, τότε τα πάθη υποχωρούν.

* Καταστροφή της ψυχής είναι η αργία και η απραξία. Η χειρότερη κακία είναι η ακηδία. Ακηδία σημαίνει να μη φροντίζουμε για τη σωτηρία της ψυχής μας με την προσευχή, τη νηστεία και τ΄άλλα αγιαστικά μέσα της Εκκλησίας μας. Μην υπολογίσεις το σώμα στην άσκηση της αρετής, γιατί θ΄αντιδράσει οπωσδήποτε. Ο σατανάς κάνει το πάν, ώστε να μας απομακρύνει από τα έργα του Θεού.

* Η πνευματική εργασία απαιτεί προσοχή και ησυχία της καρδιάς. Δεν μπορεί να καθαρισθεί κανείς μόνο με τα καλά που κάνει για τον άλλο. Πρέπει να δουλέψει και μέσα στην ψυχή του, για ν΄απαλλαγεί από τα πάθη της σάρκας και των αισχρών και ρυπαρών λογισμών. Γιατί είναι εύκολο να κάνει κανείς ελεημοσύνη, δύσκολο όμως να κόψει τα πάθη του και τις κακές του συνήθειες. Την ελεημοσύνη τη δέχεται ο Θεός όταν συνοδεύεται από καθαρή καρδιά. Δεν μπορούμε να ενδιαφερθούμε για το πρώτο και να εγκαταλείψουμε το δεύτερο. Αλλιώτικα ξεπέφτουμε στα μάτια του Θεού.

* Στα πνευματικά έργα να προχωράς σιγά-σιγά, γιατί τα μεγάλα και απότομα άλματα είναι επικίνδυνα. Όταν η ψυχή γλυκαθεί από την πνευματική χαρά, αυτό θα την κάνει να προχωρήσει περισσότερο, όπως συμβαίνει μ΄αυτόν που πίνει λίγο κρασί, και αφού του αρέσει, πίνει περισσότερο, έως ότου μεθύσει. Οι θλίψεις και οι στενοχώριες αντιμετωπίζονται με υπομονή και ελπίδα στον Θεό.

* Δεν είναι εύκολο πράγμα να έρθει το Πνεύμα το Άγιο μέσα στην ψυχή μας. Πρέπει προηγουμένως να την καθαρίσουμε από κάθε σαρκικό μολυσμό και να γίνει δοχείο καθαρό. Έτσι θα έρθει να κατοικήσει ο Θεός. Αλλά δεν φτάνει αυτό. Για να πάρουμε το θεϊκό δώρο πρέπει να λυγίσουν πολλές φορές τα γόνατά μας στην προσευχή. Και η προσευχή μας θα πρέπει να συνοδεύεται από την ταπείνωση για να γίνει δεκτή από τον Θεό.

* Να φυλάς τη γλώσσα σου να μη λέει απρόσεκτα και περιττά λόγια. Γιατί από την πολυλογία προέρχεται η αμαρτία. Οι Πατέρες της Εκκλησίας ασκούσαν πολύ τη σιωπή, για να μπορέσουν να πλησιάσουν το Θεό και να ενωθούν μαζί Του. Μόνο όταν προσέχουμε τη γλώσσα, είναι δυνατό να έρθει στην ψυχή μας η κατάνυξη. Ο μακάριος Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος είπε, ότι το καθαρό στόμα καθαρίζει και την καρδιά. Και στην καθαρή καρδιά κατοικεί ο Άγιος Θεός. Αν όμως σε νικήσει η γλώσσα σου, πίστεψέ με, δεν πρόκειται να προκόψεις ποτέ στην αρετή και η ψυχή σου θα είναι άδεια, σαν το στάχυ που δεν έχει καρπό.

* Όταν θέλεις να συμβουλέψεις κάποιον στο καλό, πρώτα να του δείξεις την αγάπη σου και μετά με λεπτότητα και προσοχή να του κάνεις την παρατήρηση, προσέχοντας να μην τον πληγώσεις. Γιατί αυτός θα παρατηρήσει πρώτα την αγάπη που θα του δείξεις, κι ύστερα θα προσέξει την παρατήρηση που θα του κάνεις. Έτσι θα τον ωφελήσεις χωρίς να βλαφτεί η ψυχή του.

* Όσο ο άνθρωπος αποτραβιέται από τα πράγματα του κόσμου τόσο περισσότερο πλησιάζει τον Θεό.

* Να μη λυπάσαι όταν συναντάς στενοχώριες και δυσκολίες στη ζωή σου, γιατί όλ΄αυτά γίνονται κατά παραχώρηση Θεού, για την ψυχική σου ωφέλεια. Ακόμη ούτε τον θάνατο να φοβάσαι. Γιατί βλέποντας ο Θεός την υπομονή σου, θα σε βοηθήσει να φτάσεις στην νίκη, εκεί όπου θ΄απολαύσεις τα αιώνια αγαθά, που ετοίμασε για κείνους που τον αγαπούν αληθινά.