Εις τον Ληστήν «Μνήσθητί μου Κύριε ...» του Κων. Γ. Ποντίκη (+)

Από το περιοδικό «Σύνδεσμος», τεύχος 458 Απρίλιος 2011

Θα ακούσουμε και εφέτος άλλη μία φορά τον ληστή να ζητά και να παίρνει συγχώρηση επί του σταυρού, και πολλές σκέψεις θα περάσουν από το μυαλό μας σχετικά με το «τίς δύναται σωθήναι;».

Στο γεγονός αυτό ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος αφιέρωσε δύο ομιλίες του. Πολλοί έχουν γράψει πολλά για αύτη την απροσδόκητη μεταστροφή του ληστή αλλά και το αίσιο τέλος της.

Υπάρχουν δύο οπτικές γωνίες από τις όποιες μπορεί να δει κανείς το γεγονός. Από την μία βλέπουν μερικοί τον άνθρωπο πού δεν έχει τίποτε να φοβηθεί ούτε να χάσει και λέει αυτό πού εκείνη τη στιγμή πιστεύει. Υπάρχει άλλωστε μία ρήση σοφή "κανένας δεν φοβάται μήπως χάσει κάτι πού δεν έχει" και ο ληστής δεν είχε τίποτε, ούτε καν ζωή αφού πέθαινε... Ενώ σου λένε ο Πέτρος φοβήθηκε για τη ζωή του και τον αρνήθηκε ακόμα και μπροστά σε μια παιδούλα... Αν όμως είναι έτσι, τότε γιατί δεν έκανε το ίδιο και ο άλλος ληστής; Φαίνεται ότι κάτι άλλο συνέβη.

Ο Ιερός Χρυσόστομος βλέπει τελείως διαφορετικά το γεγονός. Είναι η άλλη οπτική γωνία, και εμβαθύνει περισσότερον. Ας καταδυθούμε λοιπόν μαζί του, να δούμε το βάθος και το πλάτος της ψυχής του ανθρώπου αυτού.

Ο ληστής δεν είπε έτσι απλά και σε στιγμή συναισθηματικής φόρτισης εκείνο το "Μνήσθητί μου", όπως πολλές φορές το λέμε από συνήθεια εμείς οι υποτιθέμενοι Χριστιανοί. Όπως το είπε και ο Κολοκοτρώνης όταν άκουσε την απόφαση του δικαστηρίου "εις θάνατον" και λένε ότι μουρμούρισε το Μνήσθητί μου Κύριε... πού σήμερα έχει λίγο αλλάξει απόχρωση. Μερικοί μάλιστα νομίζουμε ότι μιας και ολόκληρο ληστή συγχώρησε ο Κύριος μας με ένα Μνήσθητι, γιατί δεν θά συγχωρήσει και εμάς πού δεν είμαστε δα και ληστές και είμαστε και βαπτισμένοι... Ναι αλλά δεν συγχωρήθηκε παρά μόνο ο ένας Ληστής όχι και ο άλλος... Γιατί;

Αν δούμε το περιστατικό με το εταστικό βλέμμα του Αγίου, θά δούμε πόσο διαφορετικό είναι το γεγονός. Το "μνήσθητι" είναι το τέλος μιας σειράς άλλων γεγονότων.

Αμφότεροι είναι ληστές. Αμφότεροι είναι πλήρεις πονηρίας και ανομίας. Αμφότεροι λοιδορούσαν τον Συσταυρωμένο τους Κύριο, (και οι συσταυρωθέντες ονείδιζον αυτόν... γράφει ο Ευαγγελιστής), όμως σε μια στιγμή ο ένας (ο Δυμάν κατά τα απόκρυφα ευαγγέλια) διαφοροποιείται. Συναισθάνεται ότι αυτός πού λοιδορούν δεν έχει σχέση με αυτούς δεν είναι σαν αυτούς και λέει στον άλλον: "Ουδέ φοβή συ τον Θεόν;" Δεν φοβάσαι τον Θεόν; " Και ημείς μεν δικαίως· αξία ων επράξαμεν απολαμβάνομεν ούτος δε ουδέν άτοπον έπραξεν". Κανένας δεν ανάγκασε το ληστή ούτε τον βίασε να κάνει αυτή την ομολογία. Η πρώτη φράση "ουδέ φοβή" δείχνει ότι ο ληστής νοιώθει ενοχή ενώπιον του Θεού για τον βίον του. Όμως δεν σταματά εδώ, προχωρεί "Ημείς δικαίως· αξία ων επράξαμεν απολαμβάνομεν". Με την φράση αύτη δείχνεται όχι απλώς μια μετάνοια αλλά μια δημόσια ειλικρινής και ευθαρσής και απηρτισμένη με παρρησία ομολογία και εξομολόγηση των αμαρτιών του. Πράξαμε αδικίες και δίκαια μας τιμωρούν. Προχωρεί όμως ακόμα περισσότερο "Ούτος ουδέν άτοπον έπραξε". Και με αύτη την έκφραση αναγνωρίζει την αθωότητα και αγιότητα του Χριστού. Και μόνον τότε λέει ο Άγιος Ιεράρχης καθαρισμένος από τον ρύπο των αμαρτιών δια της δημοσίας εξομολογήσεως και έχοντας ομολογήσει την αγιότητα και αθωότητα του Χριστού, μόνο τότε αφού ομολόγησε από κει πάνω από το ύψος του σταυρού την αθωότητα του Κυρίου, τότε στρέφεται προς τον Κύριον και τον ικετεύει και λέει αυτό το συνταρακτικό για τα αποτελέσματα του " Μνήσθητί μου εν τη Βασιλεία Σου", πού είναι μια νέα ομολογία του ότι τον αναγνωρίζει ως ουράνιο βασιλέα στη Βασιλεία του σύμπαντος Κόσμου.

Και παρατηρεί ο Ιερός πατήρ "Είδες παρρησίαν ληστού; Είδες ευλάβειαν; Ο Πέτρος ο κορυφαίος απόστολος τον αρνείται κάτω προ της απειλής μιας παιδίσκης, ενώ εκείνος άνω επί του σταυρού τον ομολογεί βασιλέα. Είδες μεγαλοψυχίαν ληστού; "ο Πέτρος" ουκ ήνεγκε κόρης ευτελούς απειλήν, ούτος δε ορών δήμον ολόκληρον μεμηνότα και περιεστώτα και βοώντα ουκ είδεν την ύβριν άλλ' επέγνω τον των ουρανών δεσπότην". Και με το μνήσθητί μου Κύριε: ΕΛΗΣΤΕΥΣΕ τον παράδεισον. Ήταν η τελευταία η μεγαλύτερη και σπουδαιότερη ληστεία της ζωής του. Άλλα και ο έτερος μαθητής ο Ταμίας της δωδεκάδας των μαθητών ο Ιούδας αυτοπροαίρετα πηγαίνει στους Αρχιερείς και προτείνει "Τι μοι θέλετε δούναι καγώ παραδώσω υμίν"... Οποία φιλαργυρία, οποία προδοσία του διδασκάλου, ο όποιος λίγο πιο πριν είχε πλύνει και αυτού τους πόδας μαζί με τους άλλους και είχε καθίσει να συνδειπνήσει αλλά μόνος του απεχώρησε...

Δύο λοιπόν, καταλήγει ο άγιος πατήρ, κατορθώματα εποίησε ο Σωτήρ στο σταυρό "και τον παράδεισον ήνοιξε και τον ληστήν εισήγαγε".

"Είδες ληστήν και ληστήν;" Παρατηρεί. Ο μεν λοιδορεί και κατακτά την γέεναν του πυρός, ο δε τον εγκαλεί και δια της ομολογίας του ληστεύει την Βασιλείαν των ουρανών και μπαίνει πρώτος στον παράδεισο.

Εγώ γράφει ο Άγιος πατήρ, "ου μόνον θαυμάζεσθαι άξιον νομίζω αλλά και μακαρίζεσθαι αυτόν δικαίως αν είποιμι".

Εμείς σήμερα άραγε έχουμε την παρρησία και το σθένος του ληστού; Στη σύγχρονη εποχή μας, εποχή διαφθοράς (κατά κοινήν ομολογίαν) θα τολμήσουμε να διακηρύξουμε την πίστη μας στον εσταυρωμένο λυτρωτή μας ή ως άλλοι Πέτροι και Ιούδες θα υποστείλουμε τη σημαία του ακόμα και προ του μικρότερου πειρασμού; Μπροστά σε μια παιδίσκη ή μπροστά σε κάποιο σωρό ευρω-νομισμάτων;

Θα νοιώσουμε το μεγαλείο της θυσίας του; Όπου θύτης και θύμα Ιερεύς προσφέρων και δώρον προσφερόμενον είναι ο ίδιος Σωτήρας Θεός και άνθρωπος; Θα γίνουμε σαν τον ληστή κατήγοροι του εαυτού μας; Θα πούμε "εμείς δικαίως αξία ων επράξαμεν απολαμβάνουμε;" ή απλά θα νοιώσουμε κάποια αισθήματα συμπόνιας αλλά θα μείνουμε μόνο στην αναμονή του Πάσχα και στο λαμπριάτικο αρνί και τα κόκκινα αυγά, ενθυμούμενοι από τον Ιερό Χρυσόστομο μόνο κάποιες φράσεις από την ευχή με την οποία κλείνει η λειτουργία του Πάσχα δπως: "Απολαυέτω της λαμπράς πανηγύρεως και... η τράπεζα νέμει τρυφήσατε πάντες...;;;"