Η ἐσχατολογικὴ προσδοκία τῆς Εκκλησίας

 Η ἐσχατολογικὴ προσδοκία τῶν πιστῶν, τῶν µελῶν τῆς Ἐκκλησίας, στηρίζεται στὴν διδασκαλία τῆς ῾Αγίας Γραφῆς γιὰ τὴν «ἐν δόξῃ» κατάσταση τοῦ Κυρίου µας ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, πρὸς τὸν ὁποῖο ἡ Ἐκκλησία στρέφει καὶ τὸν νοῦ καὶ τὴν προσοχὴ  τοῦ ἀνθρώπου.
Στὴν ῾Αγία Γραφὴ διακρίνουµε δύο καταστάσεις τοῦ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ.  Πρώτη, τὴν κατάσταση τῆς κενώσεως καὶ  ταπεινώσεως, ποὺ  ἀρχίζει  ἀπὸ  τὴν σύλληψη  καὶ φτάνει καὶ κορυφώνεται στὸν θάνατο πάνω στὸν Σταυ, ρό. Καὶ δεύτερη, τὴν κατάσταση τῆς ὑψώσεως καὶ δό, ξας, ποὺ ἀρχίζει  ἀπὸ τὴν εἰς ῞ᾼδου κάθοδο  καὶ φτάνει µέχρι τὴν ἐνθρόνιση στὰ δεξιὰ τοῦ Θεοῦ καὶ Πατρός, καὶ ἐπίσης µέχρι τὴν δευτέρα παρουσία Του καὶ τὴν ἔσχατη  Κρίση.

Στὶς δύο αὐτὲς καταστάσεις τοῦ Κυρίου ἀναφέρεται ἡ Ἁγία  Γραφή, ἄλλοτε  µὲν χωριστὰ  καὶ αὐτοτελῶς  γιὰ τὴν ἀνθρωπότητα καὶ τὴν θεότητα,  ἄλλοτε  δὲ καὶ στὶς δύο µαζί, καὶ στὴν θεότητα  καὶ στὴν ἀνθρωπότητα. ῾Ο Ἀπόστολος Παῦλος στὴν πρὸς Φιλιππησίους Ἐπιστολὴ ἀναφέρεται τόσο  στὴν  ἀνθρωπότητα ὅσο  καὶ  στὴν θεότητα  τοῦ  ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ  λέγοντας· «ὃς ἐν µορφῇ Θεοῦ  ὑπάρχων οὐχ  ἁρπαγµὸν ἡγήσατο  τὸ  εἶναι ἴσα Θεῷ, ἀλλ᾿ ἑαυτὸν  ἐκένωσε µορφὴν δούλου  λαβών,  ἐν ὁµοιώµατι ἀνθρώπων γενόµενος,  καὶ σχήµατι εὑρεθεὶς ὡς ἄνθρωπος ἐταπείνωσεν ἑαυτὸν  γενόµενος  ὑπήκοος  µέχρι θανάτου,  θανάτου  δὲ σταυροῦ.  ∆ιὸ καὶ ὁ Θεὸς αὐτὸν  ὑπερύψωσε καὶ ἐχαρίσατο αὐτῷ ὄνοµα τὸ ὑπὲρ πᾶν  ὄνοµα, ἵνα ἐν τῷ ὀνόµατι ᾿Ιησοῦ πᾶν  γόνυ κάµψῃ ἐπουρανίων καὶ ἐπιγείων καὶ καταχθονίων, καὶ πᾶσα γλῶσσα  ἐξοµολογήσηται, ὅτι Κύριος ᾿Ιησοῦς Χριστὸς εἰς δόξαν Θεοῦ Πατρός»  (β´ 6,11).

∆ηλαδή: «Αὐτὸς (ὁ ᾿Ιησοῦς Χριστὸς) ἐπειδὴ εἶναι ἐκ φύσεως Θεός, δὲν θεώρησε ὡς κλοπιµαῖο ἅρπαγµα τὴν ἰσότητά του µὲ τὸν Θεό, ἀλλὰ ἄδειασε τὸν ἑαυτό  του καὶ πῆρε τὴν φύση τοῦ δούλου (τοῦ ἀνθρώπου δηλαδή), καὶ ἔγινε ὅµοιος (στὴν φύση) µὲ τοὺς ἀνθρώπους, καὶ ἐπειδὴ στὸ σχῆµα βρέθηκε ὅτι ἦταν τέλειος ἄνθρωπος, γι᾿ αὐτὸ  ταπείνωσε τὸν  ἑαυτό  του  κάνοντας ὑπακοὴ
µέχρι θανάτου,  καὶ µάλιστα θανάτου σταυρικοῦ. Γι᾿ αὐτὸ καὶ ὁ Θεὸς αὐτὸν (τὸν ᾿Ιησοῦ Χριστὸ)  τὸν ὑπερύπ ψωσε καὶ τοῦ χάρισε ὄνοµα τὸ ἀνώτερο  ὅλων ὄνοµα, ὥστε µπροστὰ  στὸ ὄνοµα (δηλαδὴ  µπροστὰ  στὸ πρό, σωπο) τοῦ ᾿Ιησοῦ νὰ ὑποκλιθεῖ (= νὰ τὸν προσκυνήσει) κάθε γόνατο ἐπουρανίων καὶ ἐπιγείων καὶ καταχθονίων ὑπάρξεων, καὶ κάθε γλῶσσα  (= κάθε λογικὴ  ὀντότης) δοξολογικῶς νὰ ὁµολογήσῃ, ὅτι πράγµατι εἶναι Κύριος


O ᾿Ιησοῦς Χριστὸς πρὸς δόξαν τοῦ Θεοῦ Πατρός».

Βεβαίως τίθεται  τὸ θέµα ἑρµηνείας τοῦ συγκεκριµένου χωρίου,  τὸ ὁποῖο  χρησιµοποιήθηκε ἀπὸ τοὺς αἱρε, τικούς,  γιὰ νὰ µειωθῇ καὶ νὰ πολεµηθῇ ἡ θεότητα  τοῦ Κυρίου ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ.  Στὴν προσπάθειαν ὀρθοδόξου  κατανοήσεως τοῦ χωρίου  θὰ καταφύγουµε στοὺς ῾Α, γίους Πατέρας µας, στοὺς µύστες ποὺ ἔλαβαν «οὐρανίων µυστηρίων ἀποκάλυψιν», καὶ οἱ ὁποῖοι  µὲ τὸν φωτισµὸ τοῦ ῾Αγίου Πνεύµατος ἐξήγησαν τὰ αἰνίγµατα τῆς ῾Αγίας Γραφῆς.
῾Ο βασιλικὸς κάλαµος τῆς Ἐκκλησίας καὶ φωστήρας τῆς Καισαρείας Μέγας Βασίλειος  στὸν 4ο λόγο  κατὰ τοῦ Εὐνοµίου λέει, ὅτι «τὸ ὑπὲρ πᾶν ὄνοµα» καὶ ἡ «ἐξοµολόγησις πάσης γλώσσης» δόθηκε στὴν ἀνθρωπότητα τοῦ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ  καὶ ὄχι στὴν θεότητα. Καὶ τὸ ἐξη, γεῖ αὐτὸ  µὲ τὸν ἑξῆς συλλογισµό· «Εἰ µετὰ τὴν ἐνανπ θρώπησιν, διὰ τὴν ὑπακοήν, τὸ ὑπὲρ  πᾶν  ὄνοµα  τῷ Υἱῷ Θεῷ ὄντι ὁ Πατὴρ  ἐχαρίσατο, καὶ πᾶσα  γλῶσσα ἐξωµολογήσατο Κύριον· πρὸ τῆς ἐνανθρωπήσεως οὔτε τὸ ὄνοµα τὸ ὑπὲρ πᾶν ὄνοµα εἶχεν, οὔτε παρὰ  πάντων τὴν ὁµολογίαν τοῦ εἶναι Κύριος. Μείζων οὖν ἐγένετο  µετὰ τὴν ἐνανθρώπησιν τοῦ πρὸ τῆς ἐνανθρωπήσεως ὅπερ ἄτοπον. Τοιοῦτο δὲ ἐστι καὶ τό· Ἐδόθη µοι πᾶσα ἐξουσία ἐν οὐρανοῖς καὶ ἐπὶ γῆς. Εἰς τὴν ἐνανθρώπηπ σιν οὖν, καὶ οὐκ εἰς τὴν θεότητα  ταῦτα  νοεῖν δεῖ» (Ρ.G. τ. 29, στ. 693).
∆ηλαδή: «Ἂν δεχτοῦµε ὅτι µετὰ τὴν ἐνανθρώπηση, ἐξαιτίας τῆς ὑπακοῆς, ὁ Πατέρας χάρισε τὸ ἀνώτερο ὅλων  ὄνοµα  στὸν  Υἱὸ κατὰ  τὴν θεία φύση,  καὶ τότε κάθε γλῶσσα  τὸν ὁµολόγησε Κύριο (= Θεό), ἐνῶ πρὶν ἀπὸ  τὴν  ἐνανθρώπηση οὔτε  τὸ  ὄνοµα  “τὸ ὑπὲρ  πᾶν ὄνοµα” εἶχε, οὔτε τὴν ὁµολογία ἀπὸ  ὅλους ὅτι εἶναι ὁ Κύριος· τότε τὸ συµπέρασµα εἶναι ὅτι ὁ Υἱὸς ὁ µετὰ τὴν ἐνανθρώπηση ἔγινε ἀνώτερος ἀπὸ τὸν Υἱὸ πρὸ τῆς ἐνανπθρωπήσεως, πρᾶγµα  ποὺ εἶναι ἄτοπο.  Παρόµοια περίπτωση εἶναι καὶ τὸ ρητό· “Ἐδόθη µοι πᾶσα  ἐξουσία ἐν οὐρανοῖς καὶ ἐπὶ γῆς” (Μτθ. 28,18). Πρέπει λοιπὸν νὰ καπ ταλαβαίνουµε  ὅτι αὐτὰ  ἀναφέρονται στὴν  ἐνανθρώπηση, καὶ ὄχι στὴν θεότητα».
Στὸν 6ο λόγο του κατὰ Εὐνοµίου ὁ θειότατος καὶ µυ, στιπόλος ἅγιος Πατέρας µας Γρηγόριος ὁ Νύσσης, ἑρµη, νεύοντας τὸν ἀποστολικὸ λόγο στὴν πρὸς Φιλιππησίους ἐπιστολή,  ἀποδεικνύει ὅτι ὁ ᾿Ιησοῦς Χριστὸς  ἀφ᾿ ἑνὸς µὲν ὡς πρὸς τὴν θεότητα  ἔχει τὸ ὑπὲρ πᾶν  ὄνοµα, ἀφ’ ἑτέρου δὲ ὡς πρὸς τὴν ἀνθρωπότητα προσκυνεῖται ἀπὸ ὅλη τὴν κτίση. «῾Ο γὰρ αὐτὸς  καὶ τὸ ὑπὲρ πᾶν  ὄνοµα ἔχει, καὶ ἐν τῷ ἀνθρωπίνῳ τῷ κατὰ  ᾿Ιησοῦν ὀνόµατι παρὰ πάσης προσκυνεῖται τῆς κτίσεως» (Ρ.G. τ. 45 στ. 737). Ἄρα  τὸ νόηµα τῆς ῾Αγίας Γραφῆς εἶναι,  ὅτι µετὰ τὴν ἐνανθρώπηση καὶ τὴν ὑποστατικὴ ἕνωση τῶν δύο φύ, σεων, τῆς θεότητος καὶ τῆς ἀνθρωπότητος, στὸ πρόσωπο τοῦ  Υἱοῦ  τοῦ  Θεοῦ, ἡ ἀνθρωπότητα ἀνυψώθηκε καὶ θεώθηκε. ῾Ο Υἱὸς τοῦ Θεοῦ ἔγινε ἄνθρωπος, προκειµέ, νου ὁ ἄνθρωπος νὰ γίνει κατὰ  χάριν  Θεὸς σύµφωνα µὲ τὴν ὀρθόδοξη  πατερικὴ διδασκαλία.
Εἶναι  προφανὴς ὄχι µόνον ἡ χριστολογικὴ σηµασία τοῦ χωρίου  αὐτοῦ,  ἀλλὰ καὶ ἡ ἀνθρωπολογικὴ τέτοια.

∆ιότι  ὅσα  ἀφοροῦν στὴν  ἀνθρωπότητα τοῦ  Κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ  καὶ οἱ δωρεὲς καὶ τιµὲς ποὺ χαρί στηκαν  σ᾿ Αὐτὸν  ὡς ἄνθρωπο, µεταδίδονται συνερ, γοῦντος  τοῦ ῾Αγίου Πνεύµατος στοὺς ἀνθρώπους.



Εἶναι σηµαντικὸ γιὰ τὸ θέµα µας νὰ σηµειώσουµε ὅτι ἀπὸ τὸν οὐράνιο θρόνο  Του ὁ Κύριος ᾿Ιησοῦς Χριστὸς ἀπευθύνεται σὲ ὅσους κατοικοῦν στοὺς οὐρανούς, σὲ
  ὅσους διαµένουν πάνω στὴν γῆ καὶ σὲ ὅσους βρίσκονται στὰ καταχθόνια καὶ τοὺς λέει· «Ἐγὼ δὲ κατεστάθην βαπ σιλεὺς ὑπ᾿ αὐτοῦ  ἐπὶ Σιὼν ὄρος τὸ ἅγιον αὐτοῦ  διαγπγέλλων τὸ πρόσταγµα Κυρίου. Κύριος εἶπε πρός µε· Υἱός
µου εἶ σύ, ἐγὼ σήµερον γεγέννηκά σε.  αἴτησαι παρ᾿ ἐµοῦ, καὶ δώσω σοι ἔθνη τὴν κληρονοµίαν σου καὶ τὴν κατάσχεσίν σου τὰ πέρατα τῆς γῆς. ποιµανεῖς αὐτοὺς ἐν ράβδῳ σιδηρᾷ, ὡς σκεύη κεραµέως συντρίψεις αὐτούς» (Ψαλµ. β´ 6,9).
∆ηλαδή: «Ἐγὼ ἐνθρονίστηκα βασιλιᾶς ἀπὸ αὐτὸν (= τὸν Θεὸ Πατέρα) πάνω  στὴν Σιὼν τὸ ἅγιο βουνό του, γιὰ νὰ κηρύττω  τὸ πρόσταγµα τοῦ Κυρίου. ῾Ο Κύριος εἶπε πρὸς ἐµένα· Υἱός µου εἶσαι σύ, ἐγὼ σήµερα σὲ γένπ νησα. Ζήτησε ἀπὸ ἐµένα, καὶ θὰ σοῦ δώσω ὅλα τὰ ἔθνη γιὰ κληρονοµιά σου καὶ τὴν κυριαρχία σου µέχρι τὰ πέπ ρατα  τῆς γῆς. Θὰ τοὺς ποιµάνεις µὲ ράβδο  σιδερένια, καὶ θὰ τοὺς συντρίψεις σὰν τὰ πήλινα σκεύη τοῦ κεραπµοποιοῦ».
῾Ο Κύριος, ἐπειδὴ εἶναι Θεός, ἦταν βασιλιᾶς καὶ πρὶν ἀπὸ τὴν ἐνανθρώπησή του. Μετὰ τὴν ἐνανθρώπηση καὶ τὴν ἐκ δεξιῶν τοῦ Θεοῦ Πατρὸς  καθέδρα, ἔλαβε καὶ ἡ ἀνθρωπότητα τοῦ  Κυρίου  ᾿Ιησοῦ  Χριστοῦ   βασιλικὴ ἐξουσία καὶ στέφανον.  Σ᾿ αὐτὸ συνηγοροῦν καὶ τὰ ἑξῆς· Ὁ  Κύριος  στὴν  Ἀρχιερατικὴ προσευχὴ   πρὸ  τοῦ Πάθους Του ζήτησε τὴν δόξα τῆς ἀνθρωπότητός Του λέ, γοντας· «∆όξασόν µε σύ, Πάτερ,  παρὰ  σεαυτῷ τῇ δόξῃ ᾗ εἶχον πρὸ τοῦ τὸν κόσµον εἶναι παρὰ σοί» (᾿Ιωάν. ιζ´ 5).
῎Ελαβε  λοιπὸν  αὐτὴ τὴν δόξα  µετὰ τὸ Πάθος  καὶ τὴν Ἀνάσταση. ∆ιότι ἐµφανίστηκε στοὺς Μαθητὲς καὶ Ἀπο, στόλους µετὰ τὴν ἐκ νεκρῶν Ἀνάσταση καὶ εἶπε· «Ἐδόθη
µοι πᾶσα  ἐξουσία ἐν οὐρανῷ  καὶ ἐπὶ γῆς» (Ματθ. κη´ 18). Καὶ ὅταν συνοµιλοῦσε  µὲ τοὺς δύο µαθητές, καθὼς πο, ρεύονταν  πρὸς  τοὺς  Ἐµµαούς,  τοὺς  ρωτοῦσε·  «Οὐχὶ   ταῦτα  ἔδει παθεῖν τὸν Χριστὸν καὶ εἰσελθεῖν εἰς τὴν
δόξαν αὐτοῦ;» (Λουκᾶ κδ´ 26).
Μὲ ποικίλους τρόπους καὶ ἐπαρκέστατα οἱ θεόπνευστοι  συγγραφεῖς τῆς  Καινῆς  ∆ιαθήκης  ἀναφέρονται στὴν «ἐν δόξῃ» κατάσταση τοῦ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ.

1. Γιὰ τὴν ἔνδοξη κατάσταση τοῦ Κυρίου ᾿Ιησοῦ Χρι, στοῦ µίλησε ὁ Κορυφαῖος τῶν Ἀποστόλων Πέτρος στοὺς ᾿Ιουδαίους κατὰ  τὴν ἡµέρα τῆς Πεντηκοστῆς  λέ, γοντας· «Ἀσφαλῶς  οὖν γινωσκέτω πᾶς οἶκος ᾿Ισραήλ, ὅτι καὶ Κύριον καὶ Χριστὸν αὐτὸν  ὁ Θεὸς  ἐποίησε, τοῦτον τὸν ᾿Ιησοῦν, ὃν ὑµεῖς ἐσταυρώσατε» (Πράξ. Β´ 36).

2. Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος  στὴν πρὸς ῾Εβραίους ἐπι, στολή (α´ 3)· «ὃς ὢν ἀπαύγασµα τῆς δόξης καὶ χαρακτὴρ τῆς ὑποστάσεως αὐτοῦ,  φέρων τε τὰ πάντα τῷ ρήµατι τῆς δυνάµεως αὐτοῦ,  δι᾿ ἑαυτοῦ καθαρισµὸν ποιησάµεπ νος τῶν ἁµαρτιῶν ἡµῶν ἐκάθισεν ἐν δεξιᾷ τῆς µεγαπ λωσύνης ἐν ὑψηλοῖς».
Ὁ ἴδιος οὐρανοβάµων Ἀπόστολος καὶ θεατὴς τῶν ἀρρήτων  καὶ ἀθεάτων µυστηρίων  στηρίζοντας ἀκόµη περισσότερο τὴν πίστη τῶν Ἐφεσίων στὸν ἀληθινὸ Θεὸ καὶ ἐνισχύοντας τὴν ἐµπιστοσύνη  τους εἰς «τὴν ἐνέρπ γειαν τοῦ κράτους τῆς ἰσχύος αὐτοῦ»  (Ἐφεσ. α´ 19) πα, ρουσιάζει ὡς πειστικὴ  ἀπόδειξη ὅσα ἐνήργησε ὁ Θεὸς διὰ τοῦ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ  «ἐγείρας αὐτὸν ἐκ νεκρῶν, καὶ ἐκάθισεν ἐν δεξιᾷ αὐτοῦ ἐν τοῖς ἐπουρανίοις, ὑπεράνω πάσης ἀρχῆς καὶ ἐξουσίας καὶ δυνάµεως καὶ κυριότηπ τος καὶ παντὸς ὀνόµατος ὀνοµαζοµένου οὐ µόνον ἐν τῷ αἰῷνι τούτῳ, ἀλλὰ καὶ ἐν τῷ µέλλοντι. Καὶ πάντα ὑπέπ ταξεν ὑπὸ τοὺς πόδας αὐτοῦ, καὶ αὐτὸν ἔδωκε κεφαλὴν ὑπὲρ πάντα τῇ Ἐκκλησίᾳ, ἥτις ἐστὶ τὸ σῶµα αὐτοῦ,  τὸ  πλήρωµα  τοῦ τὰ πάντα ἐν πᾶσι πληρουµένου»  (Ἐφεσ. α´ 20,23).
Τὸ συµπέρασµα τῶν λόγων αὐτῶν εἶναι, ὅτι ὁ ἄνθρωπος µπορεῖ  νὰ  ἐµπιστεύεται τὸν  Θεὸν  καὶ  τὸ σχέδιο τοῦ Θεοῦ γι᾿ αὐτόν.
Ἐπίσης  στὴν πρὸς Ρωµαίους ἐπιστολή  του ὁ Ἀπό, στολος Παῦλος, ὁ ἔξοχος αὐτὸς ἑρµηνευτὴς τῆς Παλαιᾶς ∆ιαθήκης, ἐπικαλεῖται τὸν λόγο τοῦ Προφήτου ᾿Ησαΐα, τὸν ὁποῖο καὶ ἐφαρµόζει στὸν Κύριο ᾿Ιησοῦ Χριστὸ καὶ ἐξηγεῖ, ὅτι «εἰς τοῦτο γὰρ Χριστὸς καὶ ἀπέθανε καὶ ἀνέπ στη καὶ ἔζησεν, ἵνα καὶ νεκρῶν καὶ ζώντων κυριεύσῃ... Γέγραπται γάρ· ζῶ ἐγώ, λέγει Κύριος, ὅτι ἐµοὶ κάµψει πᾶν  γόνυ  καὶ ἐξοµολογήσεται πᾶσα  γλῶσσα  τῷ Θεῷ» (Ρωµ. ιδ´ 9,11· ᾿Ησ. µθ´ 18 / µε´ 23).

3. Τὸν ἔνδοξο Κύριο παρουσιάζει µὲ ζωηρότατες καὶ ἐντονότατες εἰκόνες  ὁ Ἀπόστολος καὶ  Εὐαγγελιστὴς ᾿Ιωάννης στὴν Ἀποκάλυψη, ὥστε νὰ παρηγορήσει καὶ ἐνισχύσει καὶ τοὺς τότε χριστιανούς, οἱ ὁποῖοι  διώκον, ταν ἀπὸ τοὺς εἰδωλολάτρες, ἀλλὰ συγχρόνως  καὶ ὅλους τοὺς ἀγωνιζόµενους πιστούς, γιὰ νὰ κρατηθοῦν µακριὰ ἀπὸ κάθε πονηρία καὶ κακία, καὶ νὰ παραµείνουν ἅγιοι, ὅπως ῞Αγιος εἶναι ὁ Θεὸς ὁ ὁποῖος τοὺς κάλεσε.
Ὅπως  ὁ Κύριος ὑψώθηκε  καὶ δοξάστηκε µέσῳ τοῦ Πάθους  καὶ τοῦ Σταυροῦ, ἔτσι καὶ οἱ πιστοὶ  πρέπει  νὰ βαπτιστοῦν στὸ ἴδιο βάπτισµα,  γιὰ νὰ δοξαστοῦν καὶ ὑψωθοῦν  κατὰ τὸν λόγο τοῦ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ  πρὸς τοὺς υἱοὺς Ζεββεδαίου· «Τὸ βάπτισµα, ὃ ἐγὼ βαπτίζοµαι βαπ πτισθήσεσθε» (Μάρκ. ι´ 39), γιὰ νὰ Τὸν ἀκολουθήσουν στὴν αἰώνια δόξα καὶ ζωή. «Εἰ γὰρ πιστεύοµεν ὅτι ᾿Ιηπ σοῦς ἀπέθανε καὶ ἀνέστη, οὕτω καὶ ὁ Θεὸς τοὺς κοιµηπ θέντας διὰ τοῦ ᾿Ιησοῦ ἄξει σὺν αὐτῷ» (Α´ Θεσ. δ´ 14).
Στὴν Ἀποκάλυψη ὁ ᾿Ιησοῦς Χριστὸς φανερώνεται·

α) ῾Ως Παντοκράτορας

Ὁ Κύριος εἶναι  ὁ Παντοκράτορας. «Ἐγώ εἰµι τὸ Α καὶ τὸ Ω, λέγει Κύριος ὁ Θεός, ὁ ὢν καὶ ὁ ἦν καὶ ὁ ἐρπ χόµενος,  ὁ Παντοκράτωρ» (Ἀποκ.  α´ 8). Οἱ ἐγκόσµιες δυνάµεις διαθέτουν, κατὰ τὸ «ἐδόθη αὐτῷ», (Ἀποκ. ιγ´ 7)
καὶ ἐξουσία καὶ δύναµη, καὶ ὁ Θεὸς δὲν τὰ ἀφαιρεῖ ἀπὸ αὐτές, οὔτε ὅταν στρέφονται ἐναντίον Του, διότι εἶναι ἤδη ἡττηµένες. Ὑπεράνω ὅµως τῆς ἀνθρώπινης πραγ,
µατικότητος ὁ Θεὸς παρουσιάζει τὴν οὐράνια. Ὑπερά, νω τῶν  καταπιεστικῶν καὶ  ἀντίθεων δυνάµεων  τοῦ κόσµου τούτου  παρουσιάζεται Ἐκεῖνος,  ὑποµονετικὸς καὶ  σιωπηλός.  Αὐτός,  ἐναντίον τοῦ  ὁποίου  βάλλουν ὅσοι πολεµοῦν Αὐτὸν  ποὺ κατοικεῖ «ἐν οὐρανοῖς» καὶ τὴν «Σκηνὴ» Τοῦ τὴν ἀληθινή,  εἶναι  ὁ Αἰώνιος  καὶ ὁ ῞Υπατος Κριτής.
Αὐτός,  ὁ ὁποῖος  φανερώνεται στὴν  Ἀποκάλυψη, εἶναι  ὁ ᾿Ιησοῦς Χριστός.  ᾿Ονοµάζει τὸν ῾Εαυτό του «ὁ πρῶτος  καὶ ὁ ἔσχατος».  Αὐτὸς  εἶναι  «ἡ δρῶσα  ἀρχὴ» καὶ «ὁ ἐνεργῶν ἔσχατος». Εἶναι «ὁ ζῶν», ὁ ῾Οποῖος εἶναι ἀνώτερος καὶ ἀπὸ τὴν ζωὴ καὶ ἀπὸ τὸν θάνατο. Ζωὴ καὶ θάνατος ὑπακούουν στὴν Παντοδυναµία Του.  Γι᾿ αὐτὸ καὶ  κατέχει  «τὰς κλεῖς τοῦ  θανάτου καὶ τοῦ  ῞ᾼδου» (Ἀποκ. α´ 18). Εἶναι πιὸ δυνατὸς  καὶ ἀπὸ τὶς πιὸ ἰσχυρὰς δυνάµεις. ῎Εχει ὑποφέρει ὅ,τι ὑποφέρουν ὅλοι οἱ ἄνθρω, ποι  ἀπὸ  τὴν γέννηση  ἕως τὸν  θάνατό τους,  ἀλλὰ  τὰ ὑπερνίκησε,  ἐπειδὴ εἶναι ὁ «αἰωνίως ζῶν» καὶ ἡ Ἀγάπη.

β) Ὡς «ὁ καθήμενος  ἐπὶ τοῦ θρόνου».

«Καὶ ἰδοὺ θρόνος ἔκειτο ἐν τῷ οὐρανῷ, καὶ ἐπὶ τὸν θρόνον καθήµενος» (Ἀποκ. δ´ 2).
Ὁ Εὐαγγελιστής ᾿Ιωάννης βλέπει τὸν Κύριο ᾿Ιησοῦ Χριστὸ στὸν οὐρανὸ  νὰ κάθεται πάνω σὲ θρόνο καὶ νὰ δοξολογῆται.  ∆ὲν περιγράφει τὴν µορφή Του, ἀλλὰ τὴν  λαµπρὰ δόξαν, ἡ ὁποία πηγάζει ἀπ᾿ Αὐτόν.  Μὲ αὐτὴ τὴν περιγραφὴ φανερώνει τὸ µεγαλεῖο, τὴν µεγαλοπρέπεια, τὴν ἀκτινοβολία Ἐκείνου, στὸν ὁποῖο ἔχουν στηρίξει τὶς ἐλπιδες τους ὅλες οἱ φυλὲς τῆς γῆς. Φανερώνει τὴν δύναµη
τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία δὲν ἐπηρεάζεται ἀπὸ τὶς ἐγκόσµιες µεταβολές, ἀλλὰ µένει δυνατή, ἐφ᾿ ὅσον κατευθύνει ὁ ῎Ιδιος ὁ,τιδήποτε συµβαίνει στὸν κόσµο.

γ) ῾Ως προσκυνούμενος

Σὲ µία µεγαλοπρεπῆ εἰκόνα  ὁ Εὐαγγελιστὴς ᾿Ιωάν, νης περιγράφει τὴν προσκύνηση τοῦ  ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ ἀπὸ τοὺς εἰκοσιτέσσερις πρεσβυτέρους, οἱ ὁποῖοι,  στὴν «ὅραση»  αὐτή,  συµβολίζουν  ὁλόκληρη  τὴν ἀνθρωπό, τητα. Οἱ εἰκοσιτέσσερις πρεσβύτεροι παριστάνονται νὰ φοροῦν  τὰ ἐπίσηµα ἐνδύµατά  τους καὶ νὰ ἔχουν στο, λισµένα µὲ χρυσὰ στεφάνια τὰ κεφάλια τους. Αὐτοὶ ση, κώνονται ἀπὸ τὴν θέση τους, προσκυνοῦν ἕως ἐδάφους
«τὸν Καθήµενον  ἐπὶ τοῦ θρόνου»,  καὶ  ἀποθέτουν τὰ στεφάνια τους µπροστὰ  στὰ πόδια  Ἐκείνου.  Τὸ νόηµα καὶ ἡ σηµασία αὐτῆς τῆς πράξεως εἶναι, ὅτι ὁ ἄνθρωπος
µὲ τὴν θέλησή του παραδίδεται στὸν Θεὸ καὶ ἐνώπιόν Του ἀποθέτει ὅλη τὴν ὕπαρξή  του. Αὐτὴ ἡ στάση ζωῆς γίνεται ἡ προσευχὴ τῶν πιστῶν· «῾Εαυτοὺς καὶ ἀλλήλους καὶ πᾶσαν τὴν ζωὴν ἡµῶν Χριστῷ τῷ Θεῷ παραθώµεπ θα».  Γίνεται  προτροπή· «∆εῦτε  προσκυνήσωµεν καὶ προσπέσωµεν Χριστῷ» (Εἰσοδικὸν τῆς Θείας Λειτουργίας).
Ὁ ἄνθρωπος ὅταν  παρουσιάζεται ἀλύγιστος ἐνώ, πιον τοῦ µεγαλοπρεποῦς Κυρίου, φαίνεται σὰν πεισµα, τάρης, σὰν νὰ κρατᾶ  µία στάση δυναµική. Εἶναι σὰν νὰ λέει πρὸς τὸν Θεό· «Ἐγώ εἶµαι· νἆµαι, ἐδῶ στέκοµαι· ἔχω καὶ δύναµη καὶ θέληση· ἀντιπροσωπεύω τὰ συµφέροντά  µου καὶ ὑπερασπίζοµαι τὸ δίκιο µου».
Αὐτὴ τὴν ἀγέρωχη στάση θυσιάζει ὁ ἄνθρωπος µὲ τὸ εὐλαβικὸ  λύγισµα  τοῦ  σώµατός  του, ὅταν  σκύβει καὶ  προσκυνᾶ. Μὲ αὐτὴ τὴν κίνησι καὶ τὴν στάση του εἶναι
σὰν νὰ λέει στὸν Θεό· «Ἐσὺ ἔχεις τὴν δύναµη καὶ τὴν ἐξουσία καὶ ὄχι ἐγώ. Ἐσὺ ὑπάρχεις, Ἐσὺ εἶσαι “ὁ ῍Ων” καὶ ὄχι ἐγώ».  Σ᾿  Αὐτόν,  στὸν  ὁποῖο  ἀπευθύνεται ὁ ἄνθρωπος, ἀναγνωρίζει, ὅτι εἶναι ἀνώτερός του καὶ ἔχει τὴν δυνατότητα νὰ ἐξουσιάζει καὶ νὰ κυβερνᾶ. Αὐτὴ τὴν αὐτοσυνειδησίαν ἐξέφρασε ὁ Πατριάρχης Ἀβραάµ, ὅταν ἐξοµολογήθηκε, «Ἐγὼ δὲ εἰµι γῆ καὶ σποδός» (Γεν. ιη´ 27).



Ἀναλυτικότερα µποροῦµε νὰ ποῦµε ὅτι τρία εἶναι τὰ στοιχεῖα τὰ ὁποῖα  περιέχει  ἡ ἐσχατολογικὴ προσδοκία τοῦ πιστοῦ  ἀνθρώπου καὶ κατ᾿ ἐπέκταση  τῆς Ἐκκλησίας.

1) ῾Ο χριστιανός, ἐνῶ ζεῖ ἐν τόπῳ καὶ χρόνῳ, ἐνῶ πε, ριβάλλεται ἀπὸ τὶς ἀντίθεες δυνάµεις, ἐνῶ ἀντιµετωπίζει καθηµερινὰ  τὶς παγίδες  τοῦ ἐχθροῦ, ἐνῶ συναντᾶ στὴν πορεία  τῆς ζωῆς του καθηµερινὰ  τὸν θάνατο στὶς ποι, κίλες µορφές του, τὴν µαταιότητα, τὴν φθοράν, τὴν ἀπει, λὴ τῆς ὑπάρξεώς  του, ἀτενίζει  µὲ αἰσιοδοξία πρὸς τὸν Παντοκράτορα Κύριον καὶ ἐνισχύεται καὶ παρηγορεῖται ἀπὸ τὸν Νικητὴ τοῦ θανάτου, ποὺ ὑπόσχεται· «῾Ο νικῶν, δώσω  αὐτῷ  καθίσαι µετ᾿ ἐµοῦ ἐν τῷ θρόνῳ  µου, ὡς κἀγὼ ἐνίκησα καὶ ἐκάθισα µετὰ τοῦ Πατρός  µου ἐν τῷ θρόνῳ αὐτοῦ»  (Ἀποκ. γ´ 21).
Οἱ λόγοι αὐτοὶ  τοῦ Κυρίου διανοίγουν λυτρωτικῶς τὸν ὁρίζοντα τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς, καταφάσκουν στὸ ἀνθρώπινο πρόσωπο, καταξιώνουν καὶ δικαιώνουν τὸν πνευµατικὸ ἀγῶνα  τοῦ ἀγωνιζοµένου ἀνθρώπου, τοὺς κόπους τῆς ἀσκήσεως, τὴν θυσία τῆς ἄρσεως τοῦ σταυ, ροῦ τοῦ Κυρίου. ῾Ο ἀναγεννηµένος ἐν Χριστῷ  ἄνθρω πος µὲ τὰ ἱερὰ Μυστήρια  καὶ τὸν ἀγῶνα  του ἐναντίον τῆς πολυειδοῦς ἁµαρτίας  καὶ γιὰ νὰ καθαρίσει τὸ «ἔσωπ θεν τοῦ ποτηρίου», τελικὰ θὰ δοξαστεῖ καθήµενος καὶ αὐτὸς πάνω  στὸν θρόνο τοῦ Θεοῦ καὶ Πατρός. ῾Ο διάβολος, ὁ µισάνθρωπος καὶ  ἀρχέκακος ἀντίδικος τοῦ ἀνθρώπου, δὲν θὰ κατορθώσει νὰ µαταιώσει τὴν Βουλὴ τοῦ  Θεοῦ  γιὰ  τὸν  ἄνθρωπο, οὔτε  νὰ  ἐµποδίσει  τὸν ἄνθρωπο νὰ ὑψωθεῖ καὶ νὰ δοξαστεῖ «ἐν Θεῷ διὰ τοῦ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ».

2) Ὁ  Κύριός  µας ᾿Ιησοῦς Χριστὸς  ὅταν  παρηγο, ροῦσε τοὺς θλιµµένους καὶ ταραγµένους Μαθητές Του κατὰ  τὴν  γεµάτη  θεξκὴ ἔµπνευση  καὶ  µεγαλειότητα ἀποχαιρετιστήρια ὁµιλία  Του τὸ βράδυ  τῆς Μεγάλης Πέµπτης, τὴν παραµονὴ τοῦ θανάτου Του ὑπὲρ τῆς τοῦ κόσµου ζωῆς καὶ σωτηρίας, ἔκανε ἕναν συλλογισµὸ καὶ ἔδωσε µία ὑπόσχεση.  Εἶπε·  «Ἐὰν πορευθῶ  καὶ ἑτοιπ
µάσω ὑµῖν τόπον,  πάλιν ἔρχοµαι καὶ παραλήψοµαι ὑµᾶς πρὸς ἐµαυτόν,  ἵνα ὅπου  εἰµὶ ἐγώ, καὶ ὑµεῖς ἦτε» (᾿Ιωάν. ιδ´ 3).
Ὁ µὲν συλλογισµός Του εἶναι, ὅτι ὁ δικός Του θάνατος  θὰ  προετοιµάσει τὸν  «τόπον»,  δηλαδὴ  τὶς  προυποθέσεις,  γιὰ  νὰ Τὸν ἀκολουθήσουν οἱ πιστοὶ  στὴν δόξαν καὶ τὴν αἰώνια ζωήν. ῾Η δὲ ὑπόσχεσή Του, ὅτι θὰ ἐπιστρέψει ὁπωσδήποτε, γιὰ νὰ τοὺς παραλάβει καὶ νὰ ζήσουν αἰωνίως µαζί Του.
Ὁ πιστὸς  ἄνθρωπος ζεῖ µὲ αὐτὴ  τὴν ἔντονη  προσ, δοκία,  ὅπως τὴν βίωνε καὶ  ὁ Ἀπόστολος Παῦλος  καὶ ἔγραφε· «῾Ηµῶν γὰρ τὸ πολίτευµα ἐν οὐρανοῖς ὑπάρχει, ἐξ οὗ καὶ σωτῆρα  ἀπεκδεχόµεθα Κύριον ᾿Ιησοῦν Χριπ στόν, ὃς µετασχηµατίσει τὸ σῶµα τῆς ταπεινώσεως ἡµῶν εἰς τὸ γενέσθαι αὐτὸ  σύµµορφον τῷ σώµατι τῆς δόξης αὐτοῦ  κατὰ  τὴν  ἐνέργειαν τοῦ  δύνασθαι αὐτὸν  καὶ ὑποτάξαι αὐτῷ τὰ πάντα» (Φιλιπ. γ´ 20,21).

3) Ἔτσι ἡ ἐσχατολογικὴ προσδοκία τῶν πιστῶν, τῶν µελῶν τῆς Ἐκκλησίας, περιλαµβάνει καὶ τὴν µεταστοιχείωση τοῦ σώµατος καὶ τὸν ἀφθαρτισµὸ τοῦ ὑλικοῦ στοιχείου,  τὴν ἀπαλλαγὴ καὶ τὴν ἐλευθερία του ἀπὸ τὴν µαταιότητα καὶ τὴν φθορά. ῾Ο Ἀπόστολος Παῦλος στὸ πιὸ ἔνδοξο κεφάλαιο τῆς Καινῆς ∆ιαθήκης, τὸ ιε´ τῆς Α´ πρὸς Κορινθίους ἐπιστολῆς,  διακηρύττει ὅτι «ἔσχατος ἐχθρὸς καταργεῖται ὁ θάνατος» (Α´ Κορ. ιε´ 26).
Ἐξ ἄλλου ἡ κτίση «ἀποκαραδοκοῦσα», ἀναµένει τὴν ἀποκάλυψη τῶν ἐνδόξων  υἱῶν τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν ἀπό, λαυση τοῦ κάλλους  τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ. «῾Η γὰρ ἀποπ καραδοκία τῆς κτίσεως, τὴν ἀποκάλυψιν τῶν υἱῶν τοῦ Θεοῦ ἀπεκδέχεται. Τῇ γὰρ µαταιότητι ἡ κτίσις ὑπετάγη, οὐχ ἑκοῦσα,  ἀλλὰ διὰ τὸν ὑποτάξαντα, ἐπ᾿ ἐλπίδι, ὅτι καὶ αὐτὴ ἡ κτίσις ἐλευθερωθήσεται ἀπὸ  τῆς δουλείας τῆς φθορᾶς εἰς τὴν ἐλευθερίαν τῆς δόξης τῶν τέκνων τοῦ Θεοῦ. Οἴδαµεν γὰρ ὅτι πᾶσα  ἡ κτίσις συστενάζει καὶ συνωδίνει ἄχρι τοῦ νῦν» (Ρωµ. η´ 19,22).
Τὴν  οὐράνια πατρίδα τοῦ  πιστοῦ,  τὴν  χώρα  τῶν ζώντων, τὸν Οὐράνιο Νυµφίο, τὸν Βασιλέα τῆς δόξης καὶ τὴν ἀπαστράπτουσα λαµπρότητα τῆς ἄνω ῾Ιερουσαλὴµ σηµαίνει ὁ Εὐαγγελιστὴς ᾿Ιωάννης µὲ τὶς ὁράσεις Του στὰ δύο τελευταῖα κεφάλαια τῆς Ἀποκαλύψεως, τὸ 21ο καὶ
22ο. Εἶναι  ὁ «καινὸς οὐρανὸς καὶ καινὴ γῆ». Αὐτὰ  τὰ θεῖα σκηνώµατα  περιγράφει ὁ θεόπτης θεῖος ἄνδρας καὶ πατέρας Ἀνδρέας  ὁ Κρήτης· «῎Ενθα  τὸ ἀληθινῶς ζῇν, ἡ ὁλόφωτος Βασιλεία, ἡ ἀκατάληπτος τῶν Ἀγγέλων  χοπ ρεία..., ἔνθα οἱ λειµῶνες τῆς ἀφθαρσίας, αἱ πηγαὶ τῆς ἀενάου  ζωῆς, τὰ ρεῖθρα τοῦ θεοβλύτου Φωτός, οἱ ποταπ
µοὶ τῆς ἀειζώου φωτοχυσίας. Ἐκεῖ τὸ πέρας πάντων τῶν ἐλπισθέντων καὶ νῦν ἐλπιζοµένων· ἡ περιοχὴ πάντων τῶν ἀγαθῶν, ἡ φανέρωσις τῶν κεκρυµµένων, καὶ τότε µόνον θεωρουµένων· τὸ ἔσχατον τέλος, οὗ ἐπέκεινα πανπ τελῶς οὐδέν. Ἐκεῖ Πατὴρ προσκυνεῖται καὶ Υἱὸς δοξάζεται, Πνεῦµα  ῞Αγιον ἀνυµνεῖται, ἡ ἑνιαία τῆς µιᾶς ἐν Τριάδι θεότητος φύσις». (Λόγος Ι∆´ εἰς τὴν Κοίµησιν τῆς Θε, οτόκου Ρ.G. 97α στ. 1100C,1101Α).
Ἡ Ἐκκλησία ὁµολογεῖ τὶς δύο παρουσίες τοῦ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ  καὶ ψάλλει·
«Θεὸς Κύριος καὶ ἐπέφανεν ἡµῖν.
Εὐλογηµένος   ὁ  Ἐρχόµενος  ἐν  ὀνόµατι  Κυρίου»
(Ψαλµ. 117, 26).
Ἀναµένουσα τὸν Ἐρχόµενο  ἐπαναλαµβάνει µαζὶ µὲ τὸν Ἀπόστολο Παῦλο «Μαρὰν  Ἀθᾶ» (Α´ Κορ. ιστ´ 22).
Καὶ µετὰ τοῦ Εὐαγγελιστοῦ ᾿Ιωάννου· «Ναί. ῎Ερχου, Κύριε ᾿Ιησοῦ Χριστέ» (Ἀποκ. κβ´ 20).
Ὁ πιστὸς  ἀτενίζοντας πρὸς  τὸν  ἔνδοξο  Κύριο  καὶ Σωτῆρα, τὸν Λυτρωτὴ Κύριο ᾿Ιησοῦ Χριστό, τὸν αἰώνιο Νικητὴ  τῆς ἁµαρτίας,  τῆς φθορᾶς,  τοῦ  θανάτου, τοῦ διαβόλου, ζεῖ µέσα στὸν κόσµο µὲ τὴν πεποίθηση, ὅτι «οὐ γὰρ ἔχοµεν ᾧδε µένουσαν  πόλιν, ἀλλὰ τὴν µέλλουσαν ἐπιζητοῦµεν» (Ἐβρ. ιγ´ 14). ῾Ο πιστὸς  µὲ τὸν ἀγῶνα  του ἐγκαταλείπει τὴν γῆ τῆς δουλείας καὶ πορεύεται πρὸς τὴν οὐράνια πατρίδα του,  τὴν Εὐλογηµένη  Βασιλεία  τοῦ Πατρὸς  καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ ῾Αγίου Πνεύµατος, «ὅπου ἦχος  καθαρὸς ἑορταζόντων καὶ βοώντων  ἀπαύστως· Κύριε δόξα σοι» (Β´ τροπάριον Αἴνων τῆς Μεγ. Τρίτης).



--------------------------------

Κείµενα:
Μητροπολίτου Καισαριανῆς, Βύρωνος καὶ Ὑµηττοῦ
∆ανιὴλ

Στοιχειοθεσία,  ∆ιακόσµησις, Ἐπιµέλεια Ἐκδόσεως:
Ἀδελφότης Ἱερᾶς Μονῆς Ἁγίου Ἰωάννου Προδρόµου Καρέα

Ἱερὰ Μητρόπολις Καισαριανῆς, Βύρωνος καὶ Ὑµηττοῦ. Λεωφόρος Ὑµηττοῦ 47,51, Τ.Κ. 161 21 Καισαριανὴ


῾Η ἐσχατολογική προσδοκία τῆς Ἐκκλησίας


Τοῦ Μητροπολίτου Καισαριανῆς, Βύρωνος καὶ  Ὑμηττοῦ Δ α ν ι ὴ λ


Επιτρέπεται η αναδημοσίευση με πηγή προέλευσης

ΠΑΤΕΡΙΚΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ