Γερόντισσα Ὁλυμπιάς
Ὁ Κωνσταντῖνος δὲν γκρέμισε τὴ Ρώμη, ἀλλά, ὅπως ἔχει εἰπωθεῖ, τὴ μετέφερε στὴν Κωνσταντινούπολη. Γι᾿ αὐτὸ συντηροῦσε στὴ νέα πόλη τὸ ρωμαϊκὸ ὄνομα, τὸ κράτος τῶν Ρωμαίων, τὴ ρωμαϊκὴ πολιτεία. Τὸ ὄνομα Ρώμη σήμαινε τὸ ἔδαφος τοῦ Βυζαντινοῦ κράτους, ποὺ συχνὰ οἱ Βυζαντινοὶ τὸ ἔλεγαν ‹‹Ρωμανία››. Ὁ ὅρος ‹‹Ρωμανία›› δήλωνε στὸ σύνολό της τὴν Αὐτοκρατορία. Οἱ Δυτικοὶ συγγραφεῖς ὀνόμαζαν ‹‹Ρωμανία›› τὸ Ἀνατολικὸ μέρος τοῦ Ρωμαϊκοῦ κράτους.
Ἀνάμνηση αὐτῶν τῶν ἱστορικῶν ἀρχῶν εἶναι σήμερα οἱ ὅροι ‹‹Ρωμηός›› καὶ ‹‹Ρωμηοσύνη››. Σημαίνουν τὸ σύγχρονο Ἕλληνα, τὸ σύγχρονο Ἑλληνισμό, τὴ συνέχεια τοῦ ρωμαϊκοῦ καὶ ἑλληνικοῦ κόσμου. Ἡ λαϊκὴ ποίηση χρησιμοποιεῖ τὸν ὅρο ‹‹Ρωμηός››, γιὰ νὰ δηλώσει τὸ λαό, ποὺ ἐπέζησε μετὰ τὴν πτώση τῆς πόλεως.
Ἡ Βυζαντινὴ αὐτοκρατορία, ἡ Ρωμηοσύνη, γεννήθηκε ἀπὸ τὴ μεταμόρφωση τῆς Ρωμαϊκῆς αὐτοκρατορίας ὑπὸ τὴν ἐπίδραση τοῦ ἑλληνισμοῦ καὶ τοῦ χριστιανισμοῦ. Ὁ Κωνσταντῖνος, χωρὶς νὰ εἶναι ὁ τελευταῖος Ρωμαῖος αὐτοκράτορας, γιατί δὲν τελείωσε ἡ Ρώμη, εἶναι ὁ ἱδρυτὴς καὶ ὁ πρῶτος αὐτοκράτορας τοῦ Βυζαντίου καὶ τῆς Ρωμηοσύνης. Δὲν ἔκτισε τὴ Βυζαντινὴ αὐτοκρατορία στὰ ἐρείπια τῆς ρωμαϊκῆς κληρονομιᾶς, ἀλλὰ τὴ συντήρησε μὲ δύο νέες δυνάμεις. Ἔτσι ἡ ρωμαϊκὴ κληρονομιὰ -δίκαιο, ὀργάνωση, πειθαρχία- τροφοδοτήθηκε ἀπὸ τὴ δύναμη τῆς ἑλληνικῆς παιδείας -ἰδέες, ἀξίες, ἦθος- καὶ ἀνακαινίστηκε ἀπὸ τὶς δυνάμεις τοῦ χριστιανισμοῦ -πίστη, ἀγάπη, ἐγκράτεια- ὥστε νὰ ἀποτελέσουν καὶ τὰ τρία μαζὶ τὴ βυζαντινὴ πολιτικὴ ἰδεολογία, τὴ Ρωμηοσύνη. Ἑπομένως δὲν κατάργησε τὴ Ρώμη ὁ Κωνσταντῖνος, ὅπως τὸν κατηγοροῦν, ἀλλὰ ἄλλαξε τὸν πολιτικὸ καὶ θρησκευτικὸ προσανατολισμό της. Μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ ὁ Κωνσταντῖνος κατάφερε νὰ διασώσει ὅλα τὰ ὑγιῆ καὶ αἰώνια στοιχεῖα τῶν ἀρχαίων πολιτισμῶν, κυρίως τοῦ ἑλληνικοῦ καὶ ρωμαϊκοῦ ἀπὸ τὰ βάρβαρα κύματα, ποὺ ἀπειλοῦσαν τὴ Δύση ἀπὸ Βορρᾶ καὶ τὴν Ἀνατολὴ ἀπὸ τὰ Ἀνατολικά. Γερμανικὰ φύλα κατέβαιναν πρὸς τὴ Ρώμη ὁλοταχῶς καὶ θὰ ἐξαφάνιζαν μὲ τὶς βαρβαρότητές τους τὴν αἰώνια πόλη καὶ τὸν πολιτισμό της. Ἐπίσης οἱ Πέρσες καὶ ἄλλοι ἀπολίτιστοι λαοὶ ἀπειλοῦσαν τὴν κοιτίδα τοῦ ἀρχαίου ἑλληνικοῦ πολιτισμοῦ ἀπὸ τὰ Ἀνατολικά. Ὁ Κωνσταντῖνος μὲ τὴν ἵδρυση τῆς Κωνσταντινουπόλεως, διέσωσε καὶ τὰ δύο. Στὸ ‹‹ὄστρακο›› τοῦ Ρωμαϊκοῦ πολιτισμοῦ ἔκλεισε τὴν ὑψηλὴ ἑλληνικὴ σκέψη καὶ τὸ ἀφιέρωσε ὡς ἀνάθημα ἀθάνατο στὸν ἀληθινὸ Θεό.
Συμπερασματικὰ ἀναφέρομε ὅτι ὁ Ρωμαϊκὸς πολιτισμὸς μετασχηματίστηκε ἀπὸ τὸν Κωνσταντῖνο σὲ Βυζαντινὸ πολιτισμό. Ἰσχυροὶ παράγοντες μετασχηματισμοῦ ἦταν δύο, ἡ κλασσικὴ σκέψη καὶ ἀρετὴ τῆς ἀρχαίας Ἑλλάδος καὶ ἡ χριστιανικὴ διδασκαλία, ποὺ πρόσφερε μοναδικὴ δύναμη στὸν πολιτισμὸ καὶ τὸν συντήρησε στὸν αἰῶνα. Αὐτὲς οἱ δύο δυνάμεις ἔχοντας ὡς βάση τὸ μοναδικὸ ρωμαϊκὸ δίκαιο πρόσφεραν μεγάλη ἱστορικὴ ὑπηρεσία στὸν πολιτισμό μας.
Τὰ δύο αὐτὰ μεγέθη, ἡ Ἑλλάδα καὶ ἡ Ρώμη, ἑνώθηκαν ἄρρηκτα ἀπὸ τὴν ἑνοποιὸ δύναμη τοῦ χριστιανισμοῦ καὶ οἰκοδόμησαν τὸ λαμπρὸ μνημεῖο τοῦ πολιτισμοῦ, ποὺ ἰσχύει μέχρι σήμερα. Ἡ Δύση ἦταν σχεδὸν πεθαμένη, ὅταν τὸ Βυζάντιο ἐξακολουθοῦσε νὰ προσφέρει στὸν πολιτισμό. Θὰ ἀνακάμψει ἡ Δύση μόνο, ὅταν ἡ Κωνσταντινούπολη, ἡ Ρωμηοσύνη θὰ ἐνταφιαστεῖ στὴν ὀθωμανικὴ τέφρα καὶ οἱ φορεῖς τοῦ πολιτισμοῦ, οἱ Λόγιοι τοῦ Βυζαντίου θά μετακομίσουν στή Δύση.
Αὐτὸν τὸν κύκλο ἔκαναν τὰ πολιτισμικὰ ἀγαθά. Γεννήθηκαν στὴν ἀρχαία Ἑλλάδα. Διαδόθηκαν ἀπὸ τὸν Ἕλληνα στρατηλάτη Ἀλέξανδρο στὸν Ἀνατολικὸ κόσμο. Διασκορπίστηκαν στὴ Δύση μὲ τὴ ρωμαϊκὴ κυριαρχία. Σὲ μία κρίσιμη καμπή, ὅταν ἔτειναν νὰ χαθοῦν ἐξαιτίας τοῦ εὐδαιμονισμοῦ καὶ τῆς βαρβαρότητος, διαφυλάχτηκαν ἀπὸ τὸν Κωνσταντῖνο στὸ χιλιετὲς Βυζάντιο. Ἔπεσε τὸ Βυζάντιο καὶ τὰ ἀγαθὰ τοῦ πολιτισμοῦ μετακόμισαν πάλι στὴν Δύση μὲ τοὺς Λογίους, γιὰ νὰ ἀποτελέσουν σταθερὴ βάση καὶ θεμέλιο τοῦ σύγχρονου πολιτισμοῦ.
Σὲ αὐτὴ τὴ διαδρομὴ τοῦ πολιτισμοῦ δὲν πρέπει νὰ λησμονεῖ κανένας τὴν ἀφετηρία καὶ τὸ λίκνο του, τὴν Ἑλλάδα, καὶ τοὺς Μεγάλους, ποὺ ἔπαιξαν καθοριστικὸ ρόλο στὴ διάδοση καὶ διαφύλαξή του. Αὐτοὶ ἦταν ὁ Μακεδὼν Μέγας Ἀλέξανδρος καὶ ὁ Ρωμαῖος Αὐτοκράτωρ Μέγας Κωνσταντῖνος, ποὺ ἦταν ὁ πατέρας τῆς Ρωμηοσύνης καὶ ὁ ἱδρυτὴς τοῦ Βυζαντινοῦ κράτους. Ἡ ἱστορία ἐκτιμώντας αὐτὴ τὴ συμβολή τους στὴ διακίνηση καὶ διαφύλαξη αὐτοῦ τοῦ πολιτισμοῦ τοὺς ὀνόμασε Μεγάλους.
Ὅποιοι τοὺς ἀμφισβητοῦν ἢ τοὺς καταργοῦν, εἶναι ἀγνώμονες, ‹‹μικροί›› καὶ ἀπολίτιστοι.
*ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ‘Ἐρῶ’ , Δ΄ ΤΕΥΧΟΣ, ΟΚΤ.-ΔΕΚ. 2010
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Το «Ελληνικά και Ορθόδοξα» απεχθάνεται τις γκρίνιες τις ύβρεις και τα φραγγολεβέντικα (greeklish).
Παρακαλούμε, πριν δημοσιεύσετε το σχόλιό σας, έχετε υπόψη σας τα ακόλουθα:
1) Ο σχολιασμός και οι απόψεις είναι ελεύθερες πλην όμως να είναι κόσμιες .
2) Προτιμούμε τα ελληνικά αλλά μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και ότι γλώσσα θέλετε αρκεί το γραπτό σας να είναι τεκμηριωμένο.
3) Ο κάθε σχολιαστής οφείλει να διατηρεί ένα μόνο όνομα ή ψευδώνυμο, το οποίο αποτελεί και την ταυτότητά του σε κάθε συζήτηση.
4) Κανένα σχόλιο δεν διαγράφεται εκτός από τα spam και τα υβριστικά