Άγιος Γεράσιμος, ο πολύτιμος θησαυρός της Κεφαλλονιάς.

Πάτερ Γεράσιμε τα σα, θεία κατορθώματα, ανθρώπων γένος εξέστησαν, και κατεπλάγησαν, άπαντα Αγγέλων, τα σεπτά στρατεύματα.Αγαπητοί αναγνώστες της ιστοσελίδας μας με αυτό το τροπάριο ξεκινά ό εσπερινός της εορτής του Αγίου Γερασίμου και μέσα στο τροπάριο αυτό συμπυκνώνεται όλη η ζωή του Αγίου Γερασίμου. Ας ξεκινήσω και εγώ να πω λίγα λόγια στην αγάπη σας για τον νεοφανή αστέρα, των Τρικάλων τον γόνο, των Κεφαλλήνων το κλέϊσμα.
Ο Άγιος Γεράσιμος γεννήθηκε στα Τρίκαλα της Κορινθίας το έτος το 1506, 54 χρόνια μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης. Ο πατέρας του ονομάζονταν Δημήτριος και η μητέρα του Καλή. Η οικογένεια του έφερε το επώνυμο των Νοταράδων και είχε στενή συγγένεια με τον τελευταίο αυτοκράτορα του Βυζαντίου τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο. Το βαφτιστικό του όνομα πρέπει να ήταν Γεώργιος δεν είμαστε όμως απολύτως βέβαιοι. Η αγωγή του όμως ήταν γνήσια Ελληνοπρεπής και βαθιά ορθόδοξη χριστιανική. Η αγία γραφή, το ψαλτήρι και η οκτώηχος ήταν τα πρώτα αναγνωστικά για κάθε Έλληνα σκλάβο έτσι και για τον Άγιο την εποχή αυτή. Στην ψυχή όμως του Γεράσιμου έχουν φυτευτεί αγαθά χριστιανικά και αποδίδουν καρπούς εκατονταπλασίονας. Δίψα του ο ισάγγελος βίος, το μοναχικό σχήμα και η ουράνια προσευχή. Γύρω στα 20 του χρόνια όπως μας πληροφορού οι βιογράφοι του αποφασίζει να αφήσει το σπίτι του και την ιδιαίτερη του Πατρίδα και να πάει στη Ζάκυνθο. Ο βασικός λόγος της μετάβασης του στο νησί της Ζακύνθου πρέπει να ήταν η μελέτη και σπουδή των γραμμάτων μιας και τα Επτάνησα την εποχή αυτή απολάμβαναν κατά κάποιο τρόπο μια ανετότερη σκλαβιά.
Στο μυαλό και στη Καρδιά όμως του Γεράσιμου βλασταίνει ο πόθος της ασκήσεως και η μαθητεία της αγγελικής ζωής. Γι αυτό εγκαταλείπει τη Ζάκυνθο για να επισκεφθεί πνευματικά κέντρα. Την εποχή που μιλάμε η Ελλάδα καίτοι υπόδουλη διαθέτει σπουδαία μοναστήρια, όπως για παράδειγμα την Αγία Λαύρα το Μέγα Σπήλαιο, τα Μετέωρα, το μοναστήρι του Αγίου Διονυσίου στον Όλυμπο, το μοναστήρι του οσίου Λουκά στη Βοιωτία, το Άγιον Όρος κ.α. Κάθε όμως χριστιανική ελληνική φλέγεται από το πόθο να επισκεφθεί και να προσκυνήσει τη Βασιλεύουσα και κυρίως το ναό της του Θεού Σοφίας. Πολύ δε περισσότερο η ψυχή του Αγίου Γερασίμου. Πραγματικά ο άγιος πηγαίνει στην Πόλη με πρώτο του σταθμό το Οικουμενικό Πατριαρχείο από όπου πήρε και την πατριαρχική ευλογία και έπειτα στην Αγία Σοφία και στον τάφο του ηρωικού Αυτοκράτορα Κωνσταντίνου του Παλαιολόγου. Περιδιαβαίνοντας την Χαλκηδόνα και την Προποντίδα Αφήνει την Κωνσταντινούπολη και οδηγεί τα βήματα του στο Περιβόλι τηα Παναγίας μας το Αγιον Όρος. Δεν γνωρίζουμε αν έμεινε και αν γράφτηκε στα μοναχολόγια κάποιου μοναστηριού το βέβαιο όμως είναι ότι θα διάβηκε από όλες τις μονές του Άθωνα. Στο Άγιον Όρος ο όσιος εκάρει μοναχός άγνωστο βέβαια που. Πολλοί υποστηρίζουν ότι η μονή της μετανοίας του πρέπει να υπήρξε το μοναστήρι των Ιβήρων επειδή ο Άγιος έτρεφε ιδιαίτερη αγάπη για την Παναγία και στο μοναστήρι των Ιβήρων υπάρχει η εικόνα της Παναγίας Της Πορταΐτισσας. Επιπλέον στο μοναστήρι των Ιβήρων υπάρχει και η Πατριαρχική Πράξη της ανακήρυξης της αγιότητας του.

Πολλοί υποστηρίζουν ότι ασκήτεψε και στο κελί του Αγ. Βασιλείου στην περιοχή της Καψάλας και τούτο συνδιάζεται με το γεγονός ότι οι δαιμονισμένοι τον ονομάζουν Καψάλη

…. Ο άγιος Γεράσιμος και σύμφωνα με τον βιογράφο του διέτρεψε χρόνον ικανό στο Αγιώνυμον Όρος μαθαίνοντας από γεροντάδες την προσευχή και το λόγο του Θεού.
Το Περιβόλι Της Παναγίας ο Άγιος θα το αφήσει για να ικανοποιήσει έναν άλλο μεγάλο του πόθο, πόθο ευσεβή κάθε χριστιανού, τη μετάβαση και προσκύνηση των αγίων τόπων όπου έστησαν οι πόδες Κυρίου.

Στα Ιεροσόλυμα πρέπει να έφθασε γύρω στο 1538 γιατί τότε Πατριάρχης της Αγίας Πόλεως ήταν ο Γερμανός από την Αράχωβα της Αιγειαλείας. Ο βιογράφος του αναφέρει ότι εκτός από τους Αγίου τόπους επισκέφτηκε τη Συρία, τη Δαμασκό, το Σινά, την Αντιόχεια, την Αλεξάνδρεια και την έρημο Της Θηβαίδας. Ο πατριάρχης στα Ιεροσόλυμα εκτιμά την προσωπικότητα του Γερασίμου και τον περιβάλλει με αμέριστη αγάπη. Έτσι τον πείθει να μείνει κοντά του βοηθός στα δύσκολα προβλήματα και από τότε αρχίζει ένα νέο στάδιο αγώνος ασκήσεως προσφοράς και εξωτερικής αγάπης. Έτσι αγαπητοί ακροατές ο Άγιος αναλαμβάνει κανδηλανάπτης στον Πανάγιο Τάφο κλεισμένος μέσα επειδή την εποχή αυτή οι Τούρκοι έχουν επιβάλλει βαριά φορολογία στους προσκυνητές η οποία δίνονταν στην τουρκική φρουρά κατά την είσοδο. Έτσι ο άγιος κλεισμένος για πολλές μέρες στο Πανάγιο τάφο διακονούσε, τελούσε τις ακολουθίες και αγωνίστηκε εντατικότερα και αφοσιωμένα στην προσευχή. Στα Ιεροσόλυμα ο Άγιος Γεράσιμος χειροτονείται διάκονος και πρεσβύτερος από τον Πατριάρχη Γερμανό. Να σταθώ στο σημείο αυτό και να αναφέρω στην αγάπη σας ότι οι βιογράφοι του υποστηρίζουν πως το όνομα Γεράσιμος το έλαβε κατά την χειροτονία του από τον Πατριάρχη Γερμανό προς τιμήν του Αγίου Γερασίμου του Ιορδανίτου. Έτσι ο άγιος Γεράσιμος είναι Ιερομόναχος και τούτο το διαπιστώνει ο κάθε προσκυνητής όταν αντικρίζει το σώμα του στη Λάρνακα να φορά κουκούλι μοναχικό και άμφια ιερατικά τα οποία μάλιστα είναι και τα εντάφια. Στα Ιεροσόλυμα ο άγιος θέλησε να μιμηθεί τον Χριστό κατά το ανθρώπινο και κατά δύναμιν. Έτσι λαβαίνει άδεια από τον Πατριάρχη να αποσυρθεί στο Σαραντάριο Όρος να παλέψει και να ασκηθεί μιμούμενος τον κύριο της Δόξης. Και νήστεψε και επάλεψε ο Άγιος στο Σαραντάριο Όρος και νίκησε τους πειρασμούς διότι και μέχρι σήμερα οι πειρασμοί μόνο στο άκουσμα του ονόματος του τρέμουν και φρίττουν.
Το έτος όμως 1548 ο Άγιος αφήνει τα Ιεροσόλυμα για να μεταβεί στην Κρήτη με την άδεια του πατριάρχη.

Ο βιογράφος του δεν αναφέρει ακριβώς σε ποια μέρη πήγε όμως στο νέο χωριό Αποκορώνου υπάρχει σπήλαιο που διαμορφώθηκε σε ναό και κατά παράδοση ο Άγιος έμεινε εκεί. Άλλο σπήλαιο βρίσκεται στην περιφέρεια Βρυσών Μοδίου Κηδωνίας. Στην Κρήτη ο Άγιος πρέπει να έμεινε γύρω στα 2 χρόνια.

Ύστερα από είκοσι χρόνια ό Άγιος Γεράσιμος επιστρέφει στη Ζάκυνθο. Σκοπός του είναι η τελειότητα, η πλήρης αφοσίωση του στο Θεό. Γι αυτό αποσύρρεται σε μια μικρή σπηλιά στον Άγιο Νικόλα Γερακαρίου όπου μέχρι σήμερα οι Ζακυνθινοί το ονομάζουν του Αγίου Γερασίμου. Κατά παράδοση λέγεται ότι ο Άγιος εφημέρευσε στην εκκλησία του Αγίου Λαζάρου καθόλου απίθανο διότι και στα Ιεροσόλυμα είχε επισκεφτεί τον πρώτο τάφο του Λαζάρου στη Βιθανία. Την εποχή αυτή έχει γεννηθεί στη Ζάκυνθο και ο άγιος Διονύσιος και κάποια άλλη άγραφη παράδοση θέλει να έχει βαφτίσει ο άγιος Γεράσιμος τον Άγιο Διονύσιο βέβαια αυτό δεν είναι αποδεδειγμένο άλλα και καθόλου απίθανο λόγω της φήμης τότε του Αγίου στο νησί της Ζακύνθου. Άλλη δραστηριότητα δεν αναφέρεται στη Ζάκυνθο το σίγουρο όμως είναι ότι ο άγιος ατένιζε από τη Ζάκυνθο το μεγάλο βουνό της Κεφαλλονιάς και εκεί περίμενε και προσδοκούσε να συνεχίσει τον αγώνα του και να τον τελειώσει. Το 1554 ο άγιος φθάνει με καΐκι από τη Ζάκυνθο στη Κεφαλλονιά και όπως αναφέραμε και πριν οι Ενετοί ήταν κυρίαρχοι του νησιού και φρόντιζαν με κάθε τρόπο να υποτάξουν τους δύστροπους Κεφαλλήνες. Γι αυτό η πολιτική τους ήταν συγκαταβατική και απαλή. Όμως η σταθερά πίστη των Κεφαλλήνων ερέθιζε τους παπικούς οι οποίοι ήθελαν με κάθε τρόπο να παρασύρουν τους ορθοδόξους στο καθολικισμό.

Σε αυτή τη στιγμή λοιπόν ο Θεός στέλνει στη Κεφαλλονιά τον Άγιο Γεράσιμο ο οποίος εγκαθίσταται αρχικά νοτιοδυτικά του Αργοστολίου στα Σπήλια επί αρχιερέως Αθανασίου Λοβέρδου. Τόπος ιδανικός. Στα δυτικά αντίκριζε την Παλλική, στα νότια την Ζάκυνθο και στα Ανατολικά είχε το Αργοστόλι. Πρωτεύουσα τότε του νησιού δεν ήταν το Αργοστόλι αλλά το Κάστρο του αγίου Γεωργίου. Στο σπήλαιο έμεινε ο άγιος 5 χρόνια και 11 μήνες και αποφασίζει να φύγει. Άλλωστε η φήμη του είχε εξαπλωθεί πολλοί συνέρρεαν για να ακούσουν τη διδαχή του και ο άγιος ήταν εραστής της ασκήσεως και της ησυχίας. Τελευταίος και σημαντικότερος σταθμός του Αγίου Γερασίμου υπήρξε η περιοχή των Ομαλών στους πρόποδες του Αίνου. Εκεί θα γίνονταν το επίγειο οικητήριο του και εκεί θα χτυπά η καρδιά της Κεφαλλονιάς έως της συντελείας τους αιώνος. Στη περιοχή των Ομαλών υπήρχε ερημοκλήσι αφιερωμένο στην κοίμηση της Θεοτόκου και ονομαζόμενο από τους κατοίκους της περιοχής Αγία Ιερουσαλήμ υπόλλειμα πιθανόν κάποιας μονής του 1200. Εκεί αναπαύθηκε η ψυχή του αγίου και ο ιερέας της περιοχής Γεώργιος Βάλσαμος παραχωρεί στον άγιο το ξωκλήσι και τα γύρω κτήματα. Το παραχωρητήριο σώζεται μέχρι σήμερα. Όπως είπαμε και πριν ο Άγιος φθάνει στα Ομαλά το 1560 και ένα χρόνο μετά συντάσσεται το παραχωρητήριο. Σκοπός είναι η ίδρυση μοναστηριού προς δόξαν θεού. Ο Άγιος αγαπητοί αναγνώστες κτίζει μοναστήρι συγκεντρώνει ψυχές και το ονομάζει Νέα Ιερουσαλήμ. Η μονή της Νέας ιερουσαλήν ανοίγει τις πύλες της το 1561 και από τότε μέχρι σήμερα δείχνει το δρόμο προς τη σωτηρία στους χριστιανούς. Επισκέπτεται τον Επίσκοπο του νησιού Παχώμιο Μακρή και λαμβάνει τη σχετική άδεια και ευλογία. Στη συνέχεια ζητά από τον Πατριάρχη άδεια και θέτει υπό την υψηλή του προστασία την νέα μονή και ζητεί να γίνει Σταυροπήγιο ώστε να το προφύλαξη από τις επεμβάσεις των Παπικών και Βενετσιάνων. Στο μοναστήρι ο Άγιος συνεχίζει την άσκηση. Εντός της εκκλησίας ο προσκυνητής έχει τη δυνατότητα να κατέβει και να δει το ασκητήριο του Άγιου το χωρίζεται σε 2 χώρους. Το παράδοξο είναι και μάλιστα κατ εμέ ένα συνεχές θαύμα πως για να περάσεις στο δεύτερο χώρο πρέπει να διαβείς συρόμενος από ένα άνοιγμα πολύ μικρό και από το οποίο περνούν όλοι οι προσκυνητές από τους πιο αδύνατους μέχρι τους πιο εύσωμους που μπορεί κανείς να φανταστεί. Επιπλέον ο Άγιος ανοίγει τα 40 πηγάδια και φυτεύει τους πλατάνους που υπάρχουν μέχρι σήμερα. Ο ένας μάλιστα λέγεται ότι φέρει και το σχήμα παλάμης αυτός που βρίσκεται μαζί με το πηγάδι πριν από το μοναστήρι και στο οποίο καταλήγουν οι Λιτανείες του Αγίου.

Στο μοναστήρι τελούνταν και συνεχίζουν μέχρι σήμερα να τελούνται καθημερινώς Θείες Λειτουργίες. Ψυχές τρέφονται τον ουράνιο άρτο και η φήμη του Αγίου εξαπλώνεται. Όμως όπως για κάθε άνθρωπο έτσι και για τον Άγιο Γεράσιμο η κοίμηση είναι αναπόφευκτη άλλωστε αυτό είναι και το εισιτήριο για την βασιλεία των ουρανών. Πολλοί Άγιοι έλαβαν το χάρισμα να γνωρίζουν την ώρα της κοιμήσεως τους, έτσι και ο άγιος δέχθηκε αυτή την πληροφορία. Και η μέρα δεν θα μπορούσε να είναι άλλη από αυτήν του 15αυγούστου, στο Πάσχα του καλοκαιριού. Ίδια μέρα με την κοίμηση της Παναγίας για την οποία έτρεφε ιδιαίτερη αγάπη. Και όπως αναφέρει το συναξάρι ο π. Ιωαννίκιος, ο π. Γερμανός και η ηγουμένη Λαυρεντία βρίσκονταν κοντά του, όταν ο άγιος άρχισε την τελευταία του επί γης προσευχή. Κύριε Ιησού Χριστέ δέξαι το πνεύμα μου ήταν τα τελευταία του λόγια και ο θεός παρέλαβε την ψυχή του. Θλιβερή είδηση η κοίμηση του Αγίου τόσο για τα Ομαλά όσο και για την Κεφαλλονιά. Οι ιερείς ντύνουν τον άγιο με τα άμφια τα οποία φέρει μέχρι σήμερα και μετά από κατανυχτική εξόδιο ακολουθία στη οποία χοροστάτησε ο Επίσκοπος Κεφαλληνίας Φιλόθεος ο Λοβέρδος ενταφιάζουν το σώμα του αγίου δίπλα και μέσα στον νότιο τοίχο του Ναού. Ο τάφος υπάρχει και σήμερα κάτω από την μεγάλη ασημένια λάρνακα του Αγίου.Το πρακτικό Ταφής δε να σας πω ότι σώζεται μέχρι σήμερα και συνετάγει στις 20/8/1579. η αγιότητα ήταν έκδηλη και φανερή ακόμη και όταν ζούσε ο Άγιος έτσι μετά από πληθώρα θαυμάτων το πιο χαρακτηριστικό που παριστάνεται στις παλαιές αγιογραφίες του είναι αυτό με την δαιμονισμένη που έπεσε το πηγάδι και θεραπεύτηκε αποφασίζεται παρουσία πατριαρχικού εξάρχου η Α΄ ανακομιδή του σώματος του αγίου 2 χρόνια και 2 μήνες μετά την κοίμηση του στις 20 Οκτωβρίου του 1581. Όπως είπαμε και πριν οι παπικοί φθόνησαν την αφθαρσία και την αγιότητα και ζήτησαν να ταφεί ξανά το σώμα ώστε να συμπληρωθεί ο προβλεπόμενος χρόνος δηλαδή τα 3 χρόνια. Και πάλι γίνεται μετά πό 6 μήνες ανακομιδή και θριαμβεύει η ορθοδοξία νικήθηκαν της φύσεως οι όροι και στην περίπτωση του αγίου Γερασίμου όπως χαρακτηριστικά είχε πει το 2002 ο τότε μητροπολίτης Πατρών Νικόδημος στο λόγο του κατά τη Θεία Λειτουργία. Και αυτός είναι ο βασικός λόγος που θεσπίστηκε η κυριώνυμος εορτή του Αγίου στις 20 Οκτωβρίου κάθε χρόνο και όχι στις 15 Αυγούστου. Αργότερα όμως οι χριστιανοί γιόρταζαν και συνεχίζουμε εμείς να πανηγυρίζουμε την κοίμηση όχι όμως στις 15 για να μην επισκιαστεί η κοίμηση της Παναγίας μας αλλά στις 16 Αυγούστου. Και έκτοτε λοιπόν η Ενετική εξουσία άρχισε να σέβεται το μοναστήρι της Νέας Ιερουσαλήμ και τον άγιο Γεράσιμο μέχρις σημείου να επιχορηγήσει με τριάντα δουκάτα ετησίως το μοναστήρι. Η ανακήρυξη της αγιότητας του οσίου Γερασίμου έγινε το έτος 1622 μήνα Ιούλιο. Και για την ιστορία να σας αναφέρω ότι την εποχή εκείνη βρίσκονταν στην Κωνσταντινούπολη ο Νικόδημος ο Β ο Μεταξάς μετέπειτα Αρχιεπίσκοπος Κεφαλληνίας ο οποίος ήταν φίλος του Πατριάρχη Κυρίλλου Λούκαρη και πιθανόν να ενήργησε και να εισηγήθηκε κατάλληλα για το θέμα της ανακήρυξης στον Πατριάρχη. Ο Άγιος Γεράσιμος ονομάστηκε νέος ασκητής προς διάκριση από τον άγιο Γεράσιμο τον Ιορδανίτη.
Τελειώνοντας θα ήθελα να σας διηγηθώ 3 θαύματα του Αγίου τα 2 από τα οποία τα έζησα μπροστά μου και εγώ ο ίδιος. Το πρώτο θαύμα πιθανόν να το έχουν ακούσει αρκετοί από εσάς γιατί συνέβαινε παλιά. Όταν λοιπόν ο Άγιος λιτανεύεται και φθάνει στο πλάτανο τοποθετείται πάνω στο πηγάδι που βρίσκεται εκεί. Χρόνια λοιπόν πριν και αναφέρομαι γύρω στο 1930 περίπου έτυχε να βρεθεί και η γιαγιά μου εκεί, η οποία είχε ακούσει για το θαύμα ότι όταν τοποθετούσαν τον Άγιο πάνω στο πηγάδι αυτό, ξεχείλιζε το νερό, εκείνη όμως δυσπιστούσε λέγοντας ότι ίσως να είναι υπερβολή. Όμως μου είπε, και δεν θα το ξεχάσω όσο ζω «Εγώ Γεράσιμε το είδα να ξεχειλίζει και κανείς δεν μπορεί να με διαψεύσει» Βέβαια τότε αγαπητοί αναγνώστες υπήρχε πίστη πραγματική και για να πάει κανείς να προσκυνήσει στα Ομαλά νήστευε προηγουμένως για μέρες. Το ταξίδι το οποίο γίνονταν τότε με τα πόδια ήταν πραγματικά απόφαση ζωής.
Το δεύτερο θαύμα αφορά ένα κοριτσάκι, το οποίο όταν το κυοφορούσε η μητέρα του, παρουσίασε επιπλοκές και οι γιατροί την συμβούλευσαν να κάνει έκτρωση γιατί μετά βεβαιότητας διαπίστωναν ότι αν γεννηθεί ζωντανό θα έχει πολλά προβλήματα. Οι γονείς ευσεβείς καθώς είναι ούτε να ακούσουν για έκτρωση και μην έχοντας άλλον γιατρό κατέφυγαν στον Άγιο και προσευχήθηκαν και γεννήθηκε το κοριτσάκι το οποίο σήμερα χαίρει άκρας υγείας.

Και το τρίτο θαύμα έχει σχέση με μια γυναίκα η οποία είχε δαιμόνιο και τα δαιμόνια τρέμουν και μόνο στο άκουσμα του ονόματος του Αγίου. Η γυναίκα έμεινε για καιρό στο μοναστήρι φιλοξενούμενη από τις μοναχές και σε μια Θεία Λειτουργία το δαιμόνιο δεν άντεξε και όπως αργότερα η ίδια διηγήθηκε ένοιωσε να φεύγει από το σώμα της κάτι με δύναμη. Να σας πω δε ότι λίγες μέρες πριν είχα βρεθεί και εγώ ενώ ο εφημέριος τελούσε το Άγιο Ευχέλαιο και όταν λοιπόν ήρθε η ώρα να χρήσει ο ιερέας την γυναίκα αυτή το δαιμόνιο επαναστάτησε και έλεγε θυμάμαι τη φράση χαρακτηριστικά «Δεν φθάνει παλιοπαπά ετούτος που μένει εδώ και δεν με αφήνει σε ησυχία μέρα νύχτα έχω σήμερα και σένα με τούτο το λάδι, να με καίτε και οι δυο» και μόλις βέβαια την έχρησε το δαιμόνιο τόσο ταράχτηκε που η γυναίκα έπεσε κάτω λιπόθυμη και μετά από λίγες μέρες με την χάρη του Αγίου ελευθερώθηκε.
Αυτά τα λίγα αγαπητοί αναγνώστες, γιατί πραγματικά είναι λίγα για τον Άγιο Γεράσιμο, άλλωστε η σημερινή ηγουμένη μοναχή Κασσιανή και η συνοδεία της έχουν ζήσει τόσα θαύματα που είναι αμέτρητα.
Κλείνοντας να ευχηθώ και εγώ σε όλους να έχετε την χάρη και την ευλογία του Αγίου και ο Άγιος Γεράσιμος να είναι προστάτης και αρωγός όλων εμάς των Ορθοδόξων Χριστιανών.

ΚΕΦΑΛΛΟΝΙΤΙΚΗ ΠΝΟΗ

πηγή