Κυριακή τῆς Τυρινῆς «Μή γίνεσθε ὥσπερ οἱ ὑποκριταί».π. Γεώργιος Ρ. Ζουμῆς

Ἀπό τήν ἀρχή τοῦ Τριωδίου, ἀγαπητοί ἀδελφοί, μπήκαμε σέ μία περίοδο τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ἔτους διαφορετική ἀπό τίς ἄλλες, πιό  κατανυκτική, μέ περισσότερη προσοχή καί προσευχή, μέ μεγαλύτερη ἄσκηση καί ἀγώνα πνευματικό. Αὐτές ὅμως τίς ἡμέρες ὁ πολύς κόσμος, προκλητικά παραβαίνει ὅσα ἡ Ἐκκλησία διδάσκει καί κάνει ἀκριβῶς τό ἀντίθετο ἀπό τό θέλημα τοῦ Θεοῦ.

Ὁ κόσμος εἶναι γεμᾶτος μάσκες, φοροῦν  οἱ ἄνθρωποι προσωπεῖο. Τελικά αὐτές τίς ἡμέρες δείχνουμε τόν πραγματικό μας ἑαυτό, τί εἲμαστε ὅλο τόν χρόνο, ὅτι δηλαδή εἲμαστε ὑποκριταί καί μασκαράδες, ὅτι δέν διαφέρουμε ἀπό τούς φαρισαίους τῆς ἐποχῆς τοῦ Χριστοῦ. Λέγει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος: Εἶναι φανερό, ὅτι οἱ περισσότεροι δέν εἶναι αὐτό πού φαίνονται, ἀλλά φοροῦν προσωπεῖο.

Ἡ ὑποκρισία εἶναι ἕνα κίβδηλο νόμισμα, πού δέν ἔχει καμμία ἀξία. Μπορεῖ γιά ἕνα χρονικό διάστημα νά κυκλοφορήσει, μά σύντομα θά σταματήσει ἡ κυκλοφορία του. Δηλαδή ὁ ὑποκριτής σύντομα θά ἀποκαλυφθεῖ καί θά περιφρονηθεῖ ἀπό τόν κόσμο, ἀπό τήν κοινή γνώμη. Σύντομα θά παραμερισθεῖ, θά φύγει τό καμουφλάρισμα τῆς ὑποκρισίας καί θά φανεῖ ἡ ἠθική γύμνια καί ἡ πνευματική φτώχεια τοῦ ἀνθρώπου. Θά μᾶς πεῖ πάλι ὁ ἱερός Χρυσόστομος: Μερικοί πού παριστάνουν τόν ἐνάρετο, εἶναι ἀθλιότεροι καί πονηρότεροι ἀπό ὅλους.  Δέν σέ ἀνέχεται ἡ κοινωνία, ὅταν σέ βλέπει νά παριστάνεις τόν φρουρό τῆς ἠθικῆς, ἐνῷ ξέρει ὅτι εἶσαι ἠθικό ναυάγιο. Δέν σέ ἀνέχεται νά μιλᾶς γιά ἀγάπη, ὅταν ἐσύ, σάν βδέλλα, ἔχεις ρουφήξει τό αἷμα τῶν συνανθρώπων σου. Γι᾿ αὐτό στό σημερινό εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα μᾶς εἶπε ὁ Κύριος νά μή γίνουμε σάν τούς ὑποκριτάς.

Ἄς ἀναφέρουμε κάποια παραδείγματα μέσα ἀπό τό Εὐαγγέλιο, ἀλλά καί ἀπό τήν καθημερινή ζωή, γιά νά καταλάβουμε καλύτερα ποιός εἶναι ὁ ὑποκριτής καί πόσο ἀποκρουστικός καί ἀηδιαστικός γίνεται.

_ Πολλοί, ὅταν νήστευαν, ἔπαιρναν ὕφος περίλυπο, σκυθρωπό, μιά ἐπίπλαστη ὠχρότητα, ὅπως αὐτοί πού ὑποφέρουν ἀπό πείνα καί ἔχουν κίτρινο χρῶμα. Αὐτό τό ἔκαμναν, ὂχι γιατί ἀγαποῦσαν τήν νηστεία, ἀλλά γιατί ἐπεδίωκαν τήν ματαιοδοξία, τόν ἔπαινο καί τήν δόξα τῶν ἄλλων ἀνθρώπων. Γιά νά τούς περνοῦν γιά εὐσεβεῖς καί θεοφοβούμενους ἀνθρώπους. Αὐτούς ὅμως, πού ὑποτίθεται ὅτι τούς τιμᾶ καί τούς θαυμάζει ὁ κόσμος, τούς ἀποστρέφεται καί τούς σιχαίνεται ὁ Θεός.

_ Ἄλλοι εἶναι κλέφτες καί ἀπατεῶνες. Πῶς εἶπε ὁ Κύριος; Κατατρώγουν τά σπίτια τῶν χηρῶν καί τῶν ὀρφανῶν, εἶναι ἃρπαγες. Ὅμως ἐπιδεικτικά κάνουν ἐλεημοσύνη καί τήν διαλαλοῦν στά πέρατα τοῦ κόσμου. Δίνουν ἐλεημοσύνη γιά νά δοξασθοῦν ἀπό τούς ἀνθρώπους, γιά νά ἀποσπάσουν τόν δημόσιο ἔπαινο. Δέν τό κάνουν ἀπό εἰλικρινή καί ἄδολη ἀγάπη πρός τόν πάσχοντα ἄνθρωπο, οὒτε ἀπό ἁγνή διάθεση νά ἐφαρμώσουν τό θέλημα τοῦ Θεοῦ.

_ Ἄλλοι πάλι προσποιοῦνται ὅτι προσεύχονται. Ἔχουν ἕνα ὕφος πού σέ ἐντυπωσιάζει. Θά λέγαμε σήμερα κάνουν πολλούς σταυρούς καί μεγάλες μετάνοιες, μέ ἀσυνήθιστη εὐλάβεια. Τούς βλέπεις καί θαυμάζεις, ἀπορεῖς. Τί καλοί, πόσο πιστοί ἄνθρωποι εἶναι! Ἄν ὅμως τούς πλησιάσεις καί τούς γνωρίσεις ἀπό κοντά, χάνεις πᾶσα ἰδέα, πέφτεις ἀπό τά σύννεφα. Εἶναι γεμάτοι πάσης κακίας καί ἀκαθαρσίας. Στό σπίτι τους μέσα κέρβεροι, στήν ἐργασία τους ἄδικοι καί ἄγριοι.

_ Κάποιοι σέ βλέπουν καί κάνουν πώς χαίρονται. Ἐκδηλώνουν τήν χαρά τους. Σοῦ λένε λόγια κολακευτικά, ὅτι σέ ἐκτιμοῦν καί σέ ὑπεραγαποῦν. Μόλις δέ τούς γυρίσεις τήν πλάτη, δέν προλαβαίνεις νά ἀπομακρυνθεῖς καί ρίχνουν ἄφθονο φαρμάκι καί δηλητήριο ἐναντίον σου. Ἄν μποροῦσαν νά σέ δαγκώσουν, νά σέ καταβροχθίσουν ὁλόκληρο, θά τό ἔκαμναν μέ μεγάλη εὐχαρίστηση. Δέν ἔχουν καμμία σχέση μέ ὅσα λένε καί ἐξωτερικά παρουσιάζουν.

_ Ἔχεις χαρά, κάποια ἐπιτυχία. Πολλοί σέ συγχαίρουν γιά τήν πρόοδο τοῦ παιδιοῦ σου, μέ τό στόμα ὅμως. Ἡ καρδιά τους εἶναι σφιγμένη,  δέν λένε ἀλήθεια, δέν εἶναι εἰλικρινεῖς. Στήν πραγματικότητα σκάνουν ἀπό τό κακό τους.

_ Κλασικό καί φοβερό παράδειγμα ὑποκρισίας ἡ στάση τοῦ Ἰούδα. Μία γυμαίκα πλένει τά πόδια τοῦ Χριστοῦ μέ μύρο καί ὁ Ἰούδας λυπᾶται γιά τήν σπατάλη. Τί κρῖμα!  Γιατί νά ξοδευτοῦν ἄδικα καί ἄσκοπα τόσα χρήματα; Δέν ἦταν καλύτερα νά μᾶς δώσουν τά χρήματα, γιά νά τά μοιράσουμε στούς φτωχούς; Αὐτό ὅμως γιατί τό εἶπε; Γιατί πραγματικά νοιαζόταν τούς φτωχούς; Ὄχι. Ἦταν κλέφτης, ἤθελε νά πάρει αὐτός τά χρήματα. Μέ τό προσωπεῖο τῆς φιλοπτωχείας, ἔκρυβε τό πάθος τῆς κλοπῆς καί τῆς ἀπληστείας.

_ Τέλος ἕνα ἀκόμη παράδειγμα ὑποκρισίας εἶναι ἐκεῖνο τοῦ ἀρχισυναγώγου, ὅταν ὁ Χριστός ἐθεράπευσε τήν συγκύπτουσα. Ὁ ἀρχισυνάγωγος πνίγεται ἀπό τόν φθόνο. Τί νά πεῖ ὅμως; Νά τά βάλει μέ τόν Χριστό κατ᾿ εὐθεῖαν; δέν μπορεῖ, δέν τό τολμάει. Στρέφεται στόν κόσμο: Σᾶς φτάνουν ἕξι μέρες νά δουλεύετε καί νά κάνετε ὅλες σας τίς δουλειές. Τότε νά ἔρχεσθε γιά νά θεραπεύεσθε καί ὄχι τήν ἡμέρα τοῦ Σαββάτου. Θέλει νά δείξει ὅτι σέβεται τόν νόμο τοῦ Θεοῦ, τήν ἐντολή τῆς ἀργίας, ἐνῷ στήν πραγματικότητα θέλει νά θίξει τόν Χριστό. Δέν ἔχει μέσα του ἀγάπη καί σπλάχνα οἰκτιρμῶν, οὔτε στόν Χριστό, οὒτε στόν πάσχοντα συνάνθρωπό του.

Ἀγαπητοί μου,

Κεραυνοί βγῆκαν ἀπό τό στόμα τοῦ Χριστοῦ ἐναντίον τῆς ὑποκρισίας τῶν φαρισαίων. Ἔδειξε ἀγάπη καί κατανόηση σέ ὅλους τούς ἁμαρτωλούς, ἀκόμη καί στούς τελῶνες καί στίς πόρνες. Τήν ὑποκρισία δέν τήν ἀνέχθηκε. Εἶναι φοβερή ἡ δυσωδία τῆς ὑποκρισίας. Φωνάζει ὁ ἅγιος Ἰἀκωβος ὁ Ἀδελφόθεος: Προσέξτε, νά μή πέσετε στό φοβερό πάθος τῆς ὑποκρισίας.

Στήν ἀρχαία Ἑλλάδα ὁ Ἁρμόδιος καί ὁ Ἀριστογείτων πῆγαν σέ κάποια γιορτή μέ μία ἀνθοδέσμη, ὅπως ἐσυνήθιζαν οἱ Ἀθηναῖοι. Μέσα στό λουλούδια ὅμως εἶχαν κρυμμένο ἕνα μαχαίρι καί μέ αὐτό δολοφόνησαν τόν Ἵππαρχο. Δέν πῆγαν νά γιορτάσουν, ἀλλά νά σκοτώσουν. Προσοχή λοιπόν στίς ἀνθοδέσμες τῆς ὑποκρισίας. Δολοφονοῦν καί τήν φυχή καί τήν ὑπόληψη. Σκορποῦν θάνατο

Τώρα, πού μπαίνουμε στήν Ἁγία καί Μεγάλη Τεσσαρακοστή, νά ριχτοῦμε στόν ἀγώνα τόν πνευματικό. Νά νηστέψουμε ἀπό  μάσκες καί  προσωπεῖα. Νά πάψουμε νά εἴμαστε διπρόσωποι καί μασκαράδες. Νά μή ἀλλάξουμε μόνο τό περιεχόμενο τῆς κατσαρόλας. Κυρίως καί πρό πάντων νά ἀλλάξουμε τό περιεχόμενο τῆς καρδιᾶς μας. Νά ἀλλάξουμε τρόπο ζωῆς καί νοοτροπίας. Νά ἀλλάξουμε τήν πνευματική μας τροφοδοσία. Ἡ πνευματική νηστεία εἶναι δεῖγμα μετανοίας, πού φέρνει τήν συγχώρηση, τόν ἁγιασμό, τήν εὐλογία, τήν σωτηρία. Ἀμήν.