Η μνήμη είναι λαμπάδα, που δεν πρέπει να σβήσει...

Ζω σε ένα προσφυγικό χωριό της ανατολικής Μακεδονίας. Ένα χωριό που οι πρώτοι κάτοικοι του έζησαν τον δρόμο του ξεριζωμού, τον δρόμο της προσφυγιάς. Και είναι πολύ οδυνηρός αυτός ο δρόμος... Χρειάστηκε εχθές , κατά την άσκηση του υψηλού καθήκοντος μου, να βρεθώ σε μια μικρή προσφυγική ενορία της Μητροπόλεως μας, το Μελισσοκομείο , εκ προσώπου του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ελευθερουπόλεως. Ο τοπικός Ποντιακός Σύλλογος, διοργάνωσε με πολύ επιτυχία , μίαν εξαιρετική εκδήλωση  τιμής και μνήμης, με αφορμή την σημερινή γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου.

Μετά το καθιερωμένο μνημόσυνο στους αδίκως φονευθέντες της γενοκτονίας που ξεπερνούν τις 350.000 ψυχών, ανδρών, γυναικών και παιδίων, στο πνευματικό κέντρο του Ναού, παρακολουθήσαμε μία εκδήλωση - φόρο τιμής, προς όσους βίωσαν το σκληρό πρόσωπο της προσφυγιάς και του μαρτυρίου. 

Τελικά, στην Ελλάδα της οικονομικής κρίσης, στην Ελλάδα που βρίσκεται στο στόχαστρο των εταίρων της, δεν έχει χαθεί τίποτε. Και αυτό, διότι σε αυτόν τον τόπο υπάρχει ζωντανή μνήμη! Η μνήμη, είναι λαμπάδα, που δεν πρέπει να σβήσει και αυτό το Ιερόν Καθήκον της διατήρησης της άσβεστης μνήμης, αποτελεί χρέος των νεοτέρων γενεών που με πολύ σεβασμό και εθνική υπερηφάνεια υπηρετούν, μέσα από τις ιστορίες με τις οποίες μεγάλωσαν, ιστορίες που κρύβουν πόνο και δάκρυ, παρακαταθήκη ιερά, ενός υπερήφανου λαού...

Δάκρυσα και εγώ, ακούγοντας τον εξαιρετικό ομιλητή, να μας μεταφέρει με την ζωντάνια του λόγου του, σε εκείνη την τραγική εποχή, που αρχίζει το 1914 και ολοκληρώνεται το 1923... Ένας ολόκληρος πολιτισμός συνέχεια της Αυτοκρατορίας της Τραπεζούντος των Κομνηνών που αρχίζει το 1204 με τον Αλέξιο τον Α΄και ολοκληρώνεται το 1463 με τον μαρτυρικό θάνατο του τελευταίου Αυτοκράτορος και άρτι αγιοκαταταχθέντος Νεομάρτυρος Αγίου Δαυίδ του Κομνηνού καθώς και ολόκληρης της οικογένειας του... 

Οι Έλληνες του Πόντου, κατά την περίοδο της εκκαθάρισης- γενοκτονίας, ακολούθησαν το ηρωικό παράδειγμα του τελευταίου των Κομνηνών! Αρνήθηκαν να απαρνηθούν την Πίστη των Πατέρων τους! Αρνήθηκαν να προδώσουν την πίστη τους! Τα λόγια του τελευταίου της δυναστείας των Κομνηνών, επανελήφθησαν από τις χιλιάδες των Ελλήνων του Πόντου που αρνήθηκαν να εξομόσουν:''«Κανένα μαρτύριο δέν πρόκειται νά μέ φέρει στό σημεῖο ν’ ἀπαρνηθῶ τήν πίστη τῶν πατέρων μου», είχε διακηρύξει ο Άγιος της Τραπεζούντος Αυτοκράτωρ, ενώπιον του Πορθητού. Την ιδίαν απάντηση, έδωσε ο ηρωικός λαός των Ποντίων  στους πορθητές της εποχής του, όταν κλήθηκε να επιλέξει μεταξύ ζωής και θανάτου. 

Κατά χιλιάδες εσφάγησαν όσοι δεν πρόφθασαν να εγκαταλείψουν τα χώματα που τους γέννησαν... Ιστορικές πόλεις όπως η  Τραπεζούντα, Σαμψούντα, Αμάσεια, κατελήφθησαν και οι κάτοικοι τους εκδιώχθηκαν δια πυρός και σιδήρου! Η γενοκτονία των Ποντίων, αποτελεί το επισφράγισμα της καταστροφής ενός αρχαίου πολιτισμού που για αιώνες μαζί με τον Βυζαντινό Διαφωτισμό της καθ' ημάς Ανατολής (ο οποίος κατά πολύ προηγείται χρονικά του Δυτικού Διαφωτισμού) , κατάφερε να προάγει την σκέψη, την τέχνη και τον στοχασμό! 

Ο σημερινός επισκέπτης των ιστορικών χωμάτων του Πόντου, αδυνατεί να αντιληφθεί τα όσα έζησαν οι άνθρωποι της εποχής εκείνης! Άκουγα τον δακρυσμένο ομιλητή να μας περιγράφει τις μαρτυρίες όσων επέζησαν της καταστροφής και μετέφεραν εικόνες θηριωδιών που σήμερα επαναλαμβάνονται σε κάποιες γωνιές αυτού του καταδικασμένου πλανήτη... 

Σε τέτοιες στιγμές, ο ιστορικός σταματά την καταγραφή των γεγονότων και παραδίδει την πέννα του στον χρόνο που αμβλύνει αλλά δεν εξαλείφει τις πληγές! Οι Έλληνες, αισθανόμαστε υπερήφανοι γιατί στην μακραίωνη ιστορία μας, υπάρχουν αυτά τα ηρωικά έπη , τα νέφη των μαρτύρων της πίστεως, οι καθαγιασμένοι με αίμα τόποι, που μας καθιστούν αναπολόγητους έναντι των ψυχών των εκατομμυρίων μαρτύρων που μόνον ένα ζητούν από εμάς! Να μην ξεχάσουμε!

Μέσα από την πένθιμη συνοδεία του κεμετζέ, η γλώσσα σιωπά! Η αναγνώριση της γενοκτονίας των Ποντίων, αποτελεί χρέος της γείτονος χώρας που αποζητά τον δρόμο της Ευρωπαϊκής της προοπτικής. Αποτελεί χρέος της γείτονος χώρας, στην προσπάθεια της να πείσει πως αποδέχεται την ιστορική ευθύνη και αποκαθιστά έστω και χρόνια μετά την μνήμη όσων άφησαν την τελευταία τους πνοή στα ματωμένα χώματα του Πόντου της Θράκης και της Μικρασίας! Σε εμάς απομένει η ευθύνη να μην λησμονήσουμε ότι μας ανήκει! Και αυτό είναι η ιστορία μας και ο πολιτισμός μας... 

                                                                                                                         π. Θωμάς Ανδρέου 

πηγή