Το κήρυγμα της Κυριακής: Κυριακή Θ΄ Ματθαίου

Του Αρχιμανδρίτου Παϊσίου Λαρεντζάκη
Ιεροκήρυκος της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης

«Ἒκραξε λέγων· Κύριε, σῶσον με».
Όλη τη νύκτα οι Μαθητές ήταν αντιμέτωποι με τα φουρτουνιασμένα κύματα και μόλις «τετάρτῃ φυλακῇ τῆς νυκτός», δηλαδή κατά τα χαράματα, παρουσιάζεται ο Κύριος. Τότε ο ορμητικός Πέτρος, με τη συγκατάθεση του Διδασκάλου, περπατά πάνω στα κύματα και τον πλησιάζει.
Η αρχή υπέροχη. Η πίστη του αποστόλου Πέτρου δυνατή. Και κατορθώνει το υπέροχο και αξιοθαύμαστο αυτό γεγονός. Όσο βλέπει τον Διδάσκαλό του, όσο κατευθύνεται προς Αυτόν, μπορεί να περπατάει στην υδάτινη επιφάνεια της λίμνης της Τιβεριάδος.
Ο άνεμος όμως ήταν ισχυρός. Ο Απόστολος άρχισε να παρατηρεί γύρω του. Καταλαμβάνεται από φόβο. Και τότε ο πολύπειρος ψαράς και δεινός κολυμβητής, άρχισε να βουλιάζει, να βυθίζεται.
Δεν έμεινε όμως σ’ αυτή τη φάση την τόσο επικίνδυνη. Ζήτησε αμέσως την θεία συμπαράσταση. «Βλέπων τόν ἂνεμον ἰσχυρόν ἐφοβήθη καί ἀρξάμενος καταποντίζεσθαι ἒκραξε λέγων· Κύριε, σῶσόν με…». Κι αμέσως ο Κύριος απλώνει το χέρι του, τον αρπάζει και του λέει: «Ὀλιγόπιστε! Εἰς τί ἐδιλίασας;». Γιατί ενώ ξεκίνησες με θάρρος αργότερα δείλιασες; Γιατί όπως λέει ένας ερμηνευτής, Εκείνος που σε ενίσχυσε να περπατάς πάνω στα κύματα, ο ίδιος θα σε ενισχύσει να αντισταθείς και στον άνεμο.
Ο Κύριος όπως τότε με τον Πέτρο έτσι και σήμερα είναι παρών και στους αιώνες. Σήμερα όμως όλοι εμείς έχουμε αντικαταστήσει τον Απόστολο Πέτρο. Οι άνθρωποι της εποχής μας. Και λίμνη της Τιβεριάδος είναι για μας σήμερα η θάλασσα του καθημερινού βίου. Παρόμοια γεγονότα επαναλαμβάνονται συχνά στον πνευματικό τομέα.
Κάποτε, στο απώτερο ή στο πρόσφατο παρελθόν, ακούσαμε τη φωνή του Κυρίου και ξεκινήσαμε για μια χριστιανική ζωή. Ατενίζοντας τον Κύριο, εμπνεόμενοι από το παράδειγμά Του, προχωρούσαμε στην δύσκολη αυτή ζωή, πάνω στα κύματα των πειρασμών, των ειρωνειών, των αντιξοοτήτων, των πειρασμών, των ποικίλων δοκιμασιών. Προχωρούσαμε πιστοί στο θέλημά Του, προσπαθώντας να εφαρμόσουμε καθημερινά τις θείες Του εντολές.
Έρχονται όμως και περίοδοι στη ζωή μας που σβήνει από μπροστά μας το θείο φως. Αποσύρουμε το μάτι μας από τον αιώνιο Αρχηγό μας, τον Ιησού Χριστό. Και τότε τα κύματα του κακού μάς φαίνονται πιο ορμητικά, ο άνεμος πιο ισχυρός και αρχίζουμε να κλονιζόμαστε και να καταποντιζόμαστε. Έτσι κάνουν όλοι. Το κακό σήμερα είναι πιο ισχυρό από άλλοτε. Δεν μπορεί κανείς στην εποχή μας να ζει με το Ευαγγέλιο στο χέρι.
Με αποτέλεσμα να υποχωρούμε στην αμαρτία, στην αδικία, στην κλοπή, στις απάτες. Αρχίζουμε έτσι να ζούμε διπλή ζωή. Να ζητούμε όλα να τα συμβιβάσουμε.
Δεν πρέπει όμως να ξεχνάμε ότι υπάρχουν και οι τρεις εκείνες περίφημες λέξεις του Αποστόλου Πέτρου: «Κύριε, σῶσον με», που στα χείλη του καθενός μας μπορούν να έχουν απίστευτη δύναμη. Θα επαναληφθεί ότι έγινε με τον μαθητή στη Τιβεριάδα. Οι τρεις αυτές λέξεις ανοίγουν τον ουρανό. Ελκύουν την θεία χάρη, προσελκύουν την δύναμη του Θεού.
Πριν ακόμα τον καλέσουμε σε κάθε μας δυσκολία, σε κάθε αντιξοότητα, πειρασμό και δοκιμασία είναι κοντά μας, στο πλευρό μας. Άπλωσε σ’ Αυτόν τα χέρια σου και θα δεις ότι Εκείνος έχει ήδη απλώσει προς εσένα τα δικά Του παντοδύναμα χέρια. Εκείνος είναι κοντά μας, πριν ακόμα εμείς αποφασίσουμε να Τον πλησιάσουμε.
Ας ανοίξουμε την καρδιά μας στον Χριστό. Ας Τον παρακαλέσουμε να μας ανασηκώσει, όπως τον Απόστολο Πέτρο, και θα το κάνει. Θα νιώσουμε δύναμη από τη δύναμή Του για να συνεχίσουμε τον πνευματικό αγώνα με πίστη ακράδαντη, με θερμή φλόγα και ενθουσιασμό.
Καιρός δεν μένει για σκέψεις, ταλαντεύσεις, δισταγμούς και απαισιοδοξίες. Η τόσο δύσκολη, ηθικά πεσμένη εποχή μας καλεί σε μεγάλες αποφάσεις, σε πορεία ανοδική με τέρμα τη βασιλεία του Θεού. Αμήν.

Το κήρυγμα της Κυριακής: Κυριακή Η΄ Ματθαίου

Του Αρχιμανδρίτου Παϊσίου Λαρεντζάκη
Ιεροκήρυκος της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης

«Ἦραν τό περισσεῦον τῶν κλασμάτων».
Μέσα στα πολλά θαύματα που πραγματοποίησε ο Ιησούς Χριστός είναι και ο χορτασμός των πέντε χιλιάδων λαού στην έρημο. Είναι ένα θαύμα της αγάπης και της παντοδυναμίας του Θεού ή καλύτερα της θείας παντοδυναμίας που κατευθύνεται από την θεία αγάπη. Ο Κύριος βρίσκεται ξανά με το λαό Του. Το πλήθος κρέμεται από τα χείλη του Διδασκάλου. Ο ουρανόφερτος Λόγος είναι μια γοητευτική τροφή, που χορταίνει την πείνα και την δίψα του ανθρώπου. Όλοι ξεχάστηκαν στη θέα του Θεανθρώπου, που φαίνεται να αδιαφορεί στις οχλήσεις των Μαθητών του, που επιμένουν να «ἀπολύσῃ τούς ὂχλους, ἳνα ἀπελθόντες εἰς τάς κώμας ἀγοράσωσιν ἑαυτοῖς βρώματα». Αδιαφορεί ο Κύριος για τον λαό του; Όχι. Ασφαλώς κάποιο παράδοξο υφαίνει η καρδιά του Διδασκάλου. Και το παράδοξο αυτό είναι το θαύμα του πολλαπλασιασμού των άρτων και των ιχθύων. Δεν μένει όμως μέχρι εδώ. Προχωρεί παραπέρα. Που; Στη συλλογή των περισσευμάτων «τῶν κλασμάτων».
Οι Μαθητές του Κυρίου, αφού με προθυμία υπηρέτησαν στη διανομή του ψωμιού και των ιχθύων στις πέντε χιλιάδες των Ιουδαίων, στο τέλος μάζεψαν κάθε τι που περίσσευε, και γέμισαν δώδεκα κοφίνια.
Υπηρέτησαν στο πρωτοφανές αυτό γεγονός του πολλαπλασιασμού των πέντε άρτων και των δύο ιχθύων. Έκλεισαν όμως την ημέρα τους και με μια φαινομενικά, απλά, ταπεινή πράξη.
Δεν παραμέλησαν δηλαδή σύμφωνα με την εντολή του Κυρίου, την συλλογή των μικρών κομματιών που είχαν μείνει, δίνοντάς μας ένα μεγάλο δίδαγμα. Ποιο είναι αυτό; Και τα μεγάλα γεγονότα να εκτιμούμε, και τα φαινομενικά μικρά έργα να μη περιφρονούμε.
Και είναι χρήσιμο αυτό το δίδαγμα διότι, δυστυχώς, συχνά, στα μάτια των ανθρώπων τα μικρά πράγματα δεν έχουν και τόση αξία. Μικροπράγματα, λέμε, με ένα τόνο περιφρόνησης. Και παρερχόμαστε τα μικρά καθήκοντα. Καταπατούμε τις, κατά την κρίση μας, μικρές εντολές. 
Στα μάτια όμως του Θεού τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά. Ο Κύριος πολλές φορές μιλάει και δίνει ιδιαίτερη σημασία στα μικρά και ελάχιστα. Στα περισσεύματα των κομματιών, που μάζεψαν οι Μαθητές του με επιμέλεια και προσοχή. Στο ένα «ποτήριον ψυχροῦ ὓδατος», που θα προσφέρουμε στον αδελφό μας που έχει ανάγκη. Ζητάει από τους αληθινούς πιστούς του να προσέχουν και τα ελάχιστα. Να μην πετάμε τα αγαθά που μάς δίνει ο Θεός, να προσέχουμε στην καθημερινή μας συμπεριφορά, να μιλάμε ευγενικά στους άλλους, να εξυπηρετούμε τους συνανθρώπους μας.
Ψίχουλα θα πει κανείς πως είναι ένα χαμόγελο αγάπης, μια ήρεμη απάντηση ή η υποχωρητικότητα στο θυμό του άλλου. Ψίχουλα, ναι, μπορεί να είναι. Αυτά όμως τρέφουν την ψυχή μας.  Είναι οι μικρές εκείνες ψηφίδες, που κάνουν τη ζωή μας ένα υπέροχο μωσαϊκό πίνακα, όταν εκτελούνται σωστά ή αντίθετα όταν περιφρονούνται και παραμελούνται μια καρικατούρα. Ο δρόμος προς τον Παράδεισο είναι στρωμένος με μικρά καθημερινά καθήκοντα. Η ζωή της αγιότητας υφαίνεται με το στημόνι των μικρών καλών πράξεων και το υφάδι των ελάχιστων καθηκόντων που γίνονται με πολύ αγάπη.
Για να το πετύχει όμως αυτό, πρέπει ο άνθρωπος να επανεκτιμήσει τα φαινομενικά ελάχιστα στην ηθική ζωή. Να σεβασθεί και τις μικρές εντολές. Να μαζεύει τα περισσεύματα. Και κατ’ επέκταση να εκτιμήσει και τα άλλα, φαινομενικά, μικρά καθήκοντα.
Και παράλληλα να αγωνισθεί για την εφαρμογή τους. Συχνά αυτά τα μικρά, επειδή ακριβώς είναι μικρά, πιο δύσκολα πετυχαίνουμε να τα εφαρμόσουμε, από τις μεγάλες εντολές, της δικαιοσύνης, της τιμιότητας, της ανιδιοτελούς αγάπης. Μη λέμε ποτέ: είναι μικροπράγματα. Απ’ αυτά τα μικροπράγματα απαρτίζεται η ολοκληρωμένη ηθική προσωπικότητα του ανθρώπου.
Κι αυτά όμως τα μικρά θέλουν την ανάλογη προσπάθεια. Η κάθε, φαινομενικά, μικρή πράξη έχει τις ρίζες της. Η περισυλλογή των περισσευμάτων έχει τις ρίζες της στην οικονομία, στην τάξη. Η ευγενική συμπεριφορά στην καλλιέργεια του σεβασμού της προσωπικότητας του συνανθρώπου μας.
Η σημερινή ευαγγελική περικοπή ας αφορμή για όλους μας να σκεφθούμε πιο σοβαρά. Η συνετή διαχείριση των μεγάλων ή μικρών εισοδημάτων του καθενός μας, η λογική ικανοποίηση των διαφόρων αναγκών και επιθυμιών μας με σωστό ηθικό και πνευματικό προσανατολισμό, η αντιμετώπιση του παρόντος και του μέλλοντος με ακράδαντη πίστη στο Θεό, θα μάς δώσει τη δυνατότητα να κάνουμε κάποια οικονομία. Αν αποφύγουμε τη σπατάλη θα έχουμε και περίσσευμα. Σπατάλη όχι μόνο στα υλικά αγαθά και τα χρήματα αλλά και στη σπατάλη των δυνάμεων και της υγείας μας. Γιατί κι αυτό είναι οικονομία που πολλές φορές δεν λογαριάζουμε. Μ’ αυτό τον τρόπο θα νιώσουμε ο ένας πιο κοντά στον άλλο. Με οικειότητα. Αδελφικά. Θα αισθανθούμε μαζί τη χαρά πως είμαστε όλοι μια οικογένεια, μια ευλογημένη από το Θεό κοινωνία, κάτω από την απέραντη στοργή και την πλούσια προστασία Του. Αμήν.

Το κήρυγμα της Κυριακής: Κυριακή Ζ΄ Ματθαίου

Του Αρχιμανδρίτου Παϊσίου Λαρεντζάκη
Ιεροκήρυκος της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης

«Ἐλέησον ἡμᾶς, υἱέ Δαβίδ».
Μετά τη θαυμαστή ανάσταση της κόρης του Ιαείρου, καθώς ο Κύριος πορευόταν στην οικία του στην Καπερναούμ, δύο τυφλοί τον ακολούθησαν κράζοντας: «Ἐλέησον ἡμᾶς, υἱέ Δαβίδ». Ο Κύριος δείχνει κατ’ αρχήν να αδιαφορεί γι’ αυτούς. Μόλις εισήλθε στην οικία που διέμενε, εισήλθαν και οι δύο τυφλοί ζητώντας επίμονα να τους θεραπεύσει. Τότε μόνο ο Κύριος τους θεράπευσε.
Οι ικετήριες κραυγές των δύο τυφλών προς τον Ιησού Χριστό, έρχονται να μάς συγκλονίσουν και να μάς τονώσουν.
Οι δύο τυφλοί ζούσαν μέσα στο απέραντο σκοτάδι. Οι ημέρες τους δύσκολες, μαρτυρικές. Ο πόνος πολύς. Η θλίψη βαρειά. Κανείς δεν μπορούσε να τους βοηθήσει. Απελπισμένοι από όλους και όλα, ακολουθούν τον Κύριο, κραυγάζοντας: «Ἐλέησον ἡμᾶς, υἱέ Δαβίδ».
Μήπως και οι δικές μας ημέρες, πολλές φορές, δεν είναι δύσκολες; Μήπως σαν πρόσωπα, σαν οικογένεια, σαν έθνος, σαν σύνολο δεν περνάμε θλίψεις και στεναχώριες; Αρρώστιες και δοκιμασίες, οικονομικές κρίσεις και θάνατοι ταράζουν καθημερινά το είναι μας. Ο καθένας μας καλείται να σηκώσει ένα ελαφρότερο ή βαρύτερο σταυρό, μεγαλύτερο ή μικρότερο διάστημα της ζωής του.
Μπροστά σε μικρότερα ή μεγαλύτερα προβλήματα, πολλοί ζητούν μόνοι να βρουν κάποια λύση. Και αγνοούν τον κύριο του ουρανού και της γης. Επαναπαύονται στις δικές τους δυνάμεις, στη σύγχρονη επιστήμη και παραμερίζουν τον ουράνιο Πατέρα. 
Γι’ αυτούς τους ανθρώπους είναι σαν να μην υπήρξε ποτέ ο Κύριος. Σαν να μη γεννήθηκε ποτέ ο Χριστός. Σα να μην δίδαξε, να μην σταυρώθηκε, να μην αναστήθηκε ποτέ. 
Κι οι άνθρωποι αυτοί είναι πολλοί μέσα στην κοινωνία μας. Ίσως αρκετοί από εμάς να ανήκουμε σ’ αυτούς. Το βάρος το ρίχνουμε στις προσπάθειές μας και παραμερίζουμε την επίκληση της θείας βοήθειας. Έτσι, συχνά, η ψυχή μας ταράζεται. Μάς κυριεύει αγωνία και ανησυχία. Λείπει η ακράδαντη πίστη στον Θεό. Λείπει η εμπιστοσύνη στην πρόνοιά Του.
Για να υπερνικήσουμε μια τέτοια κατάσταση, θα πρέπει, πρώτα, να ριζώσει μέσα μας η πεποίθηση ότι «τά πάντα καί ἐν πᾶσι Χριστός». Αυτό σημαίνει να πλησιάσουμε τον Κύριο, να τον γνωρίσουμε, να συνδεθούμε μαζί του, μάλιστα την περίοδο των θλίψεων και των δοκιμασιών. Να πιστέψουμε ότι όλα τα θέματά μας θα λυθούν δια του Ιησού Χριστού. Όποια κι αν είναι αυτά, ατομικά, οικογενειακά, κοινωνικά, εθνικά.
Βέβαια η πίστη αυτή δεν θα μας δημιουργήσει μια παθητική και μοιρολατρική στάση. Αντίθετα η πίστη αυτή θα μάς δίδει την δύναμη να χρησιμοποιούμε από τη μια όλα τα ανθρώπινα στοιχεία, κι από την άλλη να εμπιστευόμαστε απόλυτα τον Θεό.
Και συγχρόνως, να μιμούμαστε τους δύο τυφλούς στην κραυγή, οι οποίοι έκραζαν και παρακαλούσαν τον Κύριο λέγοντες «Ἐλέησον ἡμᾶς, υἱέ Δαβίδ». Με δυνατή φωνή να επικαλούμαστε την χάρη του ουρανού. Όχι στον τόνο της φωνής, αλλά στην πίστη. Η κραυγή μας να είναι κραυγή της καρδιάς. Κάθε φορά που θα ζητούμε τη λύση για όποια θέματα μάς απασχολούν η δέησή μας προς τον Κύριο να είναι πύρινη.
Αυτή τη θερμή πίστη των δύο τυφλών βράβευσε ο Κύριος, όταν «ἣψατο τῶν ὀφθαλμῶν αὐτῶν λέγων· κατά τήν πίστιν ὑμῶν γενηθήτω ὑμῖν. Καί ἀνεῴχθησαν αὐτῶν οἱ ὀφθαμλοί». Και τη δική μας πίστη βραβεύει ο Κύριος όταν την βρει θερμή, δυνατή και πύρινη. Τη βραβεύει όχι μόνο με τα εξωτερικά και υλικά δώρα της αγάπης του. Βραβείο είναι η ειρήνη και η γαλήνη, που μάς χαρίζει ο Κύριος. Και ίσως, συχνά, το δεύτερο είναι πολύ πιο πολύτιμο από το πρώτο.
Αρκετά έχουμε συλλογισθεί και προσπαθήσει να λύσουμε τα θέματα που μάς απασχολούν μόνοι μας. Αρκετά εμπιστευθήκαμε τις δικές μας ανθρώπινες δυνάμεις. Έφτασε η ώρα, ποτέ δεν είναι αργά, να παραμερίσουμε κάθε ενδοιασμό και ολιγοπιστία και να αναθέσουμε τα πάντα στον Κύριο μας. Ότι μάς απασχολεί να το αναθέσουμε στον Κύριο. Κι όλα αυτά να τα αναφέρουμε με θερμή καρδιά και θερμή προσευχή.
Ο Κύριος στο Ευαγγέλιο τόνισε ότι χωρίς Αυτόν δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτε. Δηλαδή τίποτε το οποίο παράγει καρπούς που μπορούν να περάσουν στην αιωνιότητα. Θεμέλιο της σωτηρίας μας είναι η ταπείνωση. Μόνοι μας μόνο αμαρτίες μπορούμε να κάνουμε. Όλες οι θλίψεις και οι συμφορές μας θα βρουν τέλος, όταν καταλάβουμε την αλήθεια ότι τίποτε το αγαθό δεν πηγάζει από μας, αλλά από τον μόνο αληθινό Θεό, τον Κύριο Ιησού Χριστό. Αμήν.

Το κήρυγμα της Κυριακής: Κυριακή ΣΤ΄ Ματθαίου

Του Αρχιμανδρίτου Παϊσίου Λαρεντζάκη
Ιεροκήρυκος της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης
Τα θαύματα του Κυρίου που μάς περιγράφουν οι ιεροί Ευαγγελιστές είναι αναρίθμητα. Όλα μεγάλα, καταπληκτικά και ευεργετικά για τους ανθρώπους. Ποιο πρώτο και ποιο δεύτερο να θαυμάσει κανείς. Το καθένα εκφράζει το μεγαλείο της θείας δύναμης και αγάπης. Μαρτυρεί με τον πιο εύγλωττο τρόπο την θεία αποστολή του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Αλλά μέσα στο πλήθος των θαυμάτων υπάρχει και ένα, μεγάλο πραγματικά, το οποίο διαλαλεί όχι απλά την θεία αποστολή του Χριστού, αλλά την θεότητά του. Αυτό το ομολόγησαν και μάλιστα πάνω στο φθόνο τους οι γεμάτοι μοχθηρία  γραμματείς των Ιουδαίων.
Έπειτα από το θαύμα της θεραπείας του δαιμονιζόμενου στη πόλη των Γεργεσηνών, ο Κύριος επέστρεψε στην Καπερναούμ και μπήκε σε ένα σπίτι. Αμέσως πλήθη λαού κατέκλυσαν το σπίτι αυτό, ώστε να μην μπορεί κανείς να μπει μέσα. Τότε, έφεραν στον Κύριο ένα παράλυτο για να τον θεραπεύσει. Επειδή όμως ήταν αδύνατο να περάσουν ανάμεσα από το πλήθος του κόσμου, οι τέσσερεις καλοί και πιστοί άνθρωποι που τον είχαν μεταφέρει μέχρι την είσοδο του σπιτιού, τον κατέβασαν από τη στέγη μπροστά στον Κύριο, όπως μάς διηγείται άλλος Ευαγγελιστής. Ο παράλυτος αντίκρισε τον Κύριο με βαθειά πίστη, ίσως όμως και με κάποιο αίσθημα φόβου και αγωνίας. Πιθανόν εκείνη την ώρα να θυμήθηκε τις αμαρτίες του και ίσως να δείλιασε, μήπως οι αμαρτίες του αυτές παρεμβληθούν τώρα ως εμπόδιο για την θεραπεία του σώματός του.
Ο παντογνώστης Κύριος είδε πολύ καθαρά την ψυχική κατάσταση του παραλύτου, την αποθάρρυνση που τον είχε καταλάβει και γι’ αυτό, ασφαλώς, πριν του χαρίσει την θεραπεία θέλησε να του αναπτερώσει το φρόνημα, να του δώσει θάρρος. «Θάρσει, τέκνον», του είπε. Του μίλησε γλυκά, στοργικά, ενθαρρυντικά. Τον ονόμασε «τέκνον του», διότι αυτός ήταν ο πλάστης και δημιουργός του, ο πατέρας του και ο χορηγός της ζωής. Αυτός που ήρθε να αναζητήσει με αγάπη και σώσει τα απολωλότα τέκνα του. Η λέξη «τέκνον» δεν ήταν μια απλή φιλοφρόνηση, αλλά συγκινητική έκφραση πατρικής αγάπης και συμπάθειας. Ο παράλυτος που την άκουσε και είδε να συνοδεύεται από ένα βλέμμα βαθιάς καλοσύνης και στοργής, κατάλαβε την σημασία της και πλημμύρισε από χαρά και αγαλλίαση. Ο Κύριος «ἰδών τήν πίστιν» του παραλύτου και των τεσσάρων ανθρώπων που τον μετέφεραν, πρόσθεσε «ἀφέωνταί σοι αἱ ἁμαρτίαι». Την ώρα εκείνη πραγματοποιήθηκε το μεγάλο θαύμα. Διαγράφηκαν αμέσως και εξαφανίσθηκαν οι αμαρτίες του παραλύτου. Θαύματα, θεραπείες ασθενειών και αναστάσεις νεκρών είχαν κάνει οι προφήτες και οι δίκαιοι της Παλαιάς Διαθήκης. Κανείς όμως από αυτούς δεν συγχώρησε και δεν εξάλειψε αμαρτίες. Διότι αποκλειστικό δικαίωμα και μόνο στην εξουσία του Θεού είναι η άφεση των αμαρτιών. 
Αυτό το γνώριζαν πολύ καλά οι παρόντες εκεί γραμματείς και φαρισαίοι, οι οποίοι, πωρωμένοι καθώς ήταν, δεν πίστευαν τον Χριστό ως Θεό. Γι’ αυτό σκεπτόταν στις πονηρές τους καρδιές και έλεγαν· «οὗτος βλασφημεῖ». «Τίς δύναται ἀφιέναι ἁμαρτίας, εἰ μή εἷς ὁ Θεός;». Το μεγάλο λάθος των γραμματέων και όλων αυτών που τους ακολουθούσαν ήταν ότι δεν πίστευαν στην θεότητα του Χριστού, ότι ο Χριστός ήταν Θεός και ως Θεός έχει την απόλυτη εξουσία να συγχωρεί αμαρτίες.
Ο παντογνώστης Κύριος, τους έλεγξε για τις πονηρές τους σκέψεις και για να τους αποστομώσει και να πιστοποιήσει ενώπιον όλων ότι είναι ο σαρκωθείς Θεός, λέει σ’ αυτούς· «ἳνα εἰδῆτε ὃτι ἐξουσίαν ἒχει ὁ υἱός τοῦ ἀνθρώπου ἐπί τῆς γῆς ἀφιέναι ἁμαρτίας – τότε λέγει τῷ παραλυτικῷ· ἐγερθείς ἇρόν σου τήν κλίνην καί ὓπαγε εἰς τόν οἶκόν σου». Ο λόγος του Κυρίου έγινε έργο. Ο παράλυτος απέκτησε αυτοστιγμεί την υγεία του. Θεραπεύθηκε ψυχικά και σωματικά. Οι όχλοι είδαν το θαύμα και χωρίς να μπορέσουν να καταλάβουν το βαθύτερο νόημά του, δόξασαν τον Θεό.
Ποιο ήταν όμως το βαθύτερο και συγκλονιστικό νόημά του; Ήταν η άμεση απόδειξη για τους γραμματείς ότι ο Χριστός είχε, ως Θεός, το δικαίωμα και τη δύναμη να συγχωρεί αμαρτίες. Και αυτό είναι το μεγάλο θαύμα της θείας αγαθότητος και δυνάμεως, το οποίο από την ημέρα εκείνη και μετά επαναλαμβάνεται συνεχώς. Διότι, τι άλλο είναι η μετάνοια και η εξομολόγηση παρά η επανάληψη, για κάθε πιστό, του μεγάλου θαύματος της αφέσεως των αμαρτιών; Το δίδαξε και το διαβεβαίωσε ο Χριστός. Το διέδωσαν οι Απόστολοι, οι οποίοι κήρυξαν «τοῖς ἀνθρώποις πᾶσι πανταχοῦ μετανοεῖν». Το παρέλαβε η Εκκλησία ως ένα από τα μυστήρια της χάριτος και το τελεί δια μέσου των αιώνων προς σωτηρία των πιστών. Χιλιάδες πιστοί έλαβαν και θα λαμβάνουν μέχρι συντελείας των αιώνων την άφεση των αμαρτιών με την μετάνοια.
Ο καθένας απ’ αυτούς προσωπικά λαμβάνει πείρα του θαύματος. Το αισθάνεται σαν αναντίρρητη, λυτρωτική και χαρμόσυνη πραγματικότητα. Προσέρχεται στον ιερέα καμπτόμενος από το βάρος της ενοχής, θλιμμένος από τις τύψεις της συνείδησης, με ντροπή ενώπιον Θεού και ανθρώπων για όσα έπραξε. Δεν τολμά, όπως ο Τελώνης, να υψώσει το κεφάλι του προς τον ουρανό. Κι όλα αυτά μετά την εξομολόγηση χάνονται, σβήνουν. Το ασήκωτο βάρος, που τον συνέθλιβε, διαλύεται και εξαφανίζεται. Οι τοίχοι της ανήλιας φυλακής, μέσα στην οποία έμενε κατάκλειστος ο αμαρτωλός, κονιορτοποιούνται. Κι αυτός, λυτρωμένος και χαρούμενος απολαμβάνει το φως του ήλιου, αναπνέει τον αέρα της ελευθερίας, αισθάνεται ότι αναγεννάται, ότι εισέρχεται σε μια νέα ζωή. Και γεμάτος χαρά και ευγνωμοσύνη δοξολογεί τον Θεό για το θαύμα που έγινε.

Το κήρυγμα της Κυριακής: Κυριακή Αγίων Πατέρων Δ΄ Οικουμενικής Συνόδου

Του Αρχιμανδρίτου Παϊσίου Λαρεντζάκη
Ιεροκήρυκος της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης

Η αγία μας Εκκλησία τρεις φορές τον χρόνο προβάλλει στους πιστούς της  τους Αγίους Πατέρες της Πρώτης, Τετάρτης και Εβδόμης Οικουμενικής Συνόδου. Οι Άγιοι Πατέρες μας, «ἀστέρες πολύφωτοι τοῦ νοητοῦ στερεώματος», έχουν μια ανεξάντλητη πνευματική ομορφιά και μυστική γοητεία. Κι αυτό γιατί όχι μόνο έζησαν, αλλά και φώτισαν την ανθρωπότητα με τον λόγο και τον τρόπο ζωής τους, που δεν ήταν άλλος από τον Ιησού Χριστό, το φως του κόσμου. Έτσι έγιναν και οι ίδιοι φως του κόσμου. Και όπως μάς αναφέρει ο Ευαγγελιστής Ματθαίος στη σημερινή ευαγγελική περικοπή οι γνήσιοι μαθητές του Χριστού γίνονται το φως του κόσμου.
Η αποστολή των αληθινά πιστών χριστιανών στον κόσμο είναι να δώσουν μια μαρτυρία στον σύγχρονο κόσμο. Την μαρτυρία της πίστεως τους μέσα από την ζωή τους. «Ὑμεῖς ἐστε τό φῶς τοῦ κόσμου», λέει ο Κύριος.
Είμαστε όμως το φως που θα φωτίσει τους άλλους; Ή έχουμε αρχίσει να χάνουμε τη φωτιστική μας δύναμη;
Για να είμαστε για τους άλλους φως πρέπει να έχουμε συνδεθεί με το «Φῶς τῆς ζωῆς» και παραμένουμε συνδεμένοι μαζί του. Να είμαστε άνθρωποι φωτισμένοι. Να γνωρίζουμε την Αλήθεια και να την μετουσιώνουμε στην καθημερινή μας ζωή, στο σπίτι, στη δουλειά, στην κοινωνία. Σε κάθε στιγμή της ζωής του με τον τρόπο που συμπεριφέρεται ο πιστός, αποδεικνύει ότι έχει το φως της ζωής. Ο αληθινά χριστιανός αναγνωρίζεται από τον τρόπο με τον οποίο ζει. Κι ο τρόπος αυτός δεν είναι γήινος, δεν είναι χωματένιος αλλά ουράνιος, με προσανατολισμό στη βασιλεία των ουρανών. 
Δυστυχώς, όμως, συχνά συμβαίνει το αντίθετο. Πολλοί ενώ ισχυρίζονται ότι ακολουθούν τον Χριστό, εν τούτοις ο τρόπος της ζωής τους φανερώνει το ακριβώς αντίθετο.
Στην πρώτη δυσκολία που συναντούν απελπίζονται, χάνουν τη λογική τους, βυθίζονται στην ολιγοπιστία. Ζουν «ὡς ἐλπίδα μή ἒχοντες…». Και η αναστάτωση αυτή μεταδίδεται και στον στενό οικογενειακό κύκλο. Διότι αυτός ενώ θα έπρεπε να δείχνει ανοχή, μακροθυμία, συγχωρητικότητα, δημιουργεί σκηνές με την παραμικρή αιτία και αναστατώνει τους πάντες γύρω του. Κι ο καθένας στον χώρο που ζει και εργάζεται, ενώ ισχυρίζεται για το ότι είναι πιστός χριστιανός, δεν μεταφέρει την ιδιότητά αυτή. Ακούει το Ευαγγέλιο στην Εκκλησία κι θα περίμενε κανείς να είναι ειλικρινής, δίκαιος, να έχει αγάπη, αντίθετα όμως για το προσωπικό του συμφέρον καταπατεί την δικαιοσύνη, περιφρονεί την ειλικρίνεια, αισθάνεται και συμπεριφέρεται με μίσος και εχθρότητα.
Κι όλα αυτά όχι από αδυναμία, ως πτώση, αλλά με τάση συμβιβασμού στο πνεύμα του κόσμου. Είμαστε τα δέντρα που έχουν ωραία και δροσερά φύλλα, χωρίς όμως καρπούς.
Έτσι εφαρμόζεται και στην εποχή μας ο λόγος του Κυρίου: «Δι’ ἡμᾶς βλασφημεῖται τό ὂνομα τοῦ Θεοῦ». Δίνουμε το δικαίωμα στους άλλους να πουν ότι είμαστε χριστιανοί μόνο στον τύπο και στο όνομα και ότι αυτή μας η ιδιότητα δεν έχει καμία επίδραση στη ζωή μας. Σκανδαλίζουμε όταν με τα χείλη διακηρύττουμε ότι είμαστε πιστοί, με τα έργα μας όμως καταπατούμε τις εντολές του Κυρίου.
Βέβαια πολλοί, χωρίς λόγο ή θέλοντας να δικαιολογήσουν τη δική τους ζωή, εκστομίζουν άδικες κατηγορίες εναντίον των πιστών. Βρίσκουν πράγματα επουσιώδη και τα εξογκώνουν. Δεν πρόκειται όμως εδώ γι’ αυτούς που δεν στηρίζονται πουθενά. Μιλάμε για εκείνες τις περιπτώσεις που εμείς δίδουμε αληθινές αφορμές για να κατηγορηθεί ο Χριστός και η πίστη μας. Αυτές τις περιπτώσεις που δημιουργούν αναστάτωση στις ψυχές εκείνες που δεν έχουν ακόμα συνδεθεί με την πηγή της Αλήθειας, τον Ιησού Χριστό.
Ωστόσο όμως η αποστολή μας στην κοινωνία δεν μπορεί να σταματήσει. «Ὑμεῖς ἐστε τό φῶς τοῦ κόσμου», επαναλαμβάνει και σήμερα ο Κύριος. Και σήμερα πρέπει «φωτισθῆναι καί εἶτα φωτῖσαι». Για να πιστέψουν και να γνωρίσουν οι άνθρωποι της εποχής μας την πίστη και την πραγματική Αλήθεια του χριστιανισμού πρέπει να δουν ζωντανό το κήρυγμα του Ευαγγελίου και όχι μόνο θεωρητικά.
Η πίστη μάς κάνει χριστιανούς. Η ζωή μάς αποδεικνύει χριστιανούς.
Αν θέλουμε οι γύρω μας να γνωρίσουν τι μπορεί να κάνει γι’ αυτούς ο Χριστός, πρέπει να τους επιτρέψουμε να δουν τι έκανε ο Χριστός σε μας, στον καθένα μας. Να δουν ότι αγωνιζόμαστε καθημερινά ζήσουμε με συνέπεια το θέλημα του Θεού, με αγνότητα, με τιμιότητα, με δικαιοσύνη. Να είμαστε άνθρωποι χωρίς μνησικακία, χωρίς φθόνο, μέσα σ’ ένα κόσμο που βασανίζεται από τον φθόνο, τη ζήλεια, την μνησικακία. Να ζούμε χωρίς εκδικητικότητα, χωρίς αντιπάθειες, χωρίς καταλαλιές, σε ένα κόσμο που είναι υποδουλωμένος σ’ αυτές και σε πολλές άλλες κακίες.
Μια τέτοια προβολή της πίστης μας θα πείσει πολλούς απογοητευμένους συνανθρώπους μας πως τελικά οι χριστιανοί ζουν μέσα στο φως του Χριστού και δεν έχουν συμμαχήσει με τις δυνάμεις του σκότους και της φθοράς. Πως στις κρίσιμες ώρες, όπως αυτές που διερχόμαστε, υψώνουν την σημαία της αλήθειας και της δικαιοσύνης. Κι αυτό είναι πραγματικά κάτι πολύ σημαντικό για την τόσο γκρίζα και «πεζή» εποχή μας. Αμήν.

Το κήρυγμα της Κυριακής των Πατέρων της Δ΄ Οικουμενικής Συνόδου. «Ὑμεῖς ἐστε τό φῶς τοῦ κόσμου».

Του Αρχιμανδρίτου Παϊσίου Λαρεντζάκη,

Ιεροκήρυκος της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης.

«Ὑμεῖς ἐστε τό φῶς τοῦ κόσμου».

Οι Άγιοι Πατέρες υπήρξαν μαθητές και μιμητές των Αγίων Αποστόλων και πρόσφεραν με τον φωτισμό, την χάρη και τη δύναμη του Αγίου Πνεύματος ανεκτίμητες υπηρεσίες προς τους ανθρώπους όλων των εποχών. Παρέλαβαν με ιδιαίτερο σεβασμό τις διδασκαλίες του Κυρίου, τα όσα με την έμπνευση του Αγίου Πνεύματος κήρυξαν και έγραψαν οι Απόστολοι, τα διατήρησαν αγνά και ανόθευτα, τα ερμήνευσαν, τα ανέλυσαν, τα προφύλαξαν από τις πλάνες και τις κακοδοξίες των αιρετικών και τα πρόβαλαν ολοζώντανα με το άγιο παράδειγμά τους.

Δίκαια, λοιπόν, τους τιμά η Ορθόδοξος Εκκλησία μας, τους προβάλει προς μίμηση και όρισε να διαβάζεται κατά την σημερινή εορτή τους η περικοπή από την επί του όρους ομιλία του Κυρίου, τις οποίας ο πρώτος στίχος είναι «Ὑμεῖς ἐστε τό φῶς τοῦ κόσμου».

Βέβαια την τιμητική αυτή φράση την είπε ο Κύριος ειδικά για τους Μαθητές και Αποστόλους Του. Αλλά κατ’ επέκταση την είπε και για όλους τους εργάτες του Ευαγγελίου, για όλους τους πιστούς, ο καθένας από τους οποίους καλείται να γίνει στο περιβάλλον που ζει, φως. Άλλωστε την επί του όρους ομιλία ο Κύριος την είπε μπροστά σε πλήθος πολύ. «Ἰδών τούς ὂχλους, λέει ο ιερός ευαγγελιστής Ματθαίος, ἀνέβη εἰς τό ὂρος καί καθίσαντος αὐτοῦ προςῆλθον αὐτῷ οἱ μαθηταί αὐτοῦ καί ἀνοίξας τό στόμα αὐτοῦ ἐδίδασκεν αὐτούς». Είναι φανερό ότι με τη λέξη «μαθηταί» δεν εννοεί ο ιερός ευαγγελιστής μόνο τους Δώδεκα Μαθητές, αλλά όλους εκείνους που είχαν την αγαθή διάθεση να μαθητεύσουν κοντά στον Χριστό, να τον ακούσουν ως Διδάσκαλο και να γίνουν μαθητές Του.

«Ὑμεῖς ἐστε τό φῶς τοῦ κόσμου». Μεγάλη τιμή για τον άνθρωπο. Πόσο ψηλά τον τοποθετεί η πίστη του στην αλήθεια του Χριστού. Ποια ζωογόνο ακτινοβολία καλείται να εκπέμψει!

Οι Απόστολοι, λοιπόν, θα αναδεικνυόταν το φως του κόσμου. Αυτό σημαίνει ότι με την διδασκαλία τους, με την παρουσία και το παράδειγμά τους θα έδιδαν ιδιαίτερη χάρη και φως στη ζωή και τις σχέσεις των ανθρώπων. Θα επιδρούσαν ευεργετικά. Θα πρόσφεραν την αλήθεια για τον Θεό, για τον άνθρωπο, για το θείο θέλημα, για την αιωνιότητα. Θα πρόσφεραν την αλήθεια για τον πνευματικό κόσμο και την μέλλουσα ζωή. Την αλήθεια που τόσο πολύ διψά ο καθένας. Θα δίδασκαν και θα θεμελίωναν την πραγματική δικαιοσύνη. Θα έδιδαν, εν ονόματι του Χριστού άφεσιν αμαρτιών και απαλλαγή από το άγχος της ενοχής και των τύψεων.

Θα οδηγούσαν τους ανθρώπους στα έργα της αγάπης και της καλοσύνης, τα οποία ομορφαίνουν την ζωή. Θα έδιδαν την ειρήνη του Θεού στον καθένα προσωπικά και στους ανθρώπους μεταξύ τους, ώστε να ζουν ειρηνικοί, ήσυχοι, με το αίσθημα της ασφάλειας κάτω από την σκέπη του Θεού. Θα εγκαθιστούσαν και θα άπλωναν την βασιλεία του Θεού στις γενεές των ανθρώπων. Αλήθεια, πόσο ωραία, πόσο ευχάριστη και ζηλευτή γίνεται η ζωή των ανθρώπων, όταν την εμπνέει και την κατευθύνει το φως και η αλήθεια του Θεού!

Αλλά το φως έχει και μια άλλη ιδιότητα. Απομακρύνει και διαλύει το σκοτάδι. Το πνευματικό φως, το οποίο οι Μαθητές του Χριστού θα σκόρπιζαν σ’ ολόκληρη την ανθρωπότητα, έχει ανάλογες, αλλά ασύγκριτα πολυτιμότερες πνευματικές ιδιότητες.

Διαλύει το ηθικό σκοτάδι. Διότι τι είναι η αμαρτία; Καταστρεπτικό σκοτάδι, φοβερό δηλητήριο, σκοτασμός του πνεύματος, σήψη και δυσωδία ψυχής και σώματος. Όπως ακριβώς από μια πληγή μολυσμένη, γεμάτη πύο, ταλαιπωρείται και πονάει ο άνθρωπος και είναι ενδεχόμενο αν επεκταθεί αυτή και επιδεινωθεί να επιφέρει ακόμα και τον θάνατο, έτσι είναι και η αμαρτία για την ψυχή του ανθρώπου. Αν δεν ληφθούν έγκαιρα τα απαραίτητα μέτρα, θα της επιφέρει το αιώνιο σκοτάδι, τον θάνατο.

Έρχεται, λοιπόν, ο λόγος του Θεού, το κήρυγμα των Αποστόλων και μάς διαφωτίζει και μάς πληροφορεί πόσο μεγάλο κακό είναι η αμαρτία. Μάς ανοίγει τα μάτια της ψυχής και του σώματος, ώστε να διακρίνουμε τις δόλιες παγίδες του διαβόλου, και τα απατηλά θέλγητρα της αμαρτίας. Και το σπουδαιότερο, μάς παρέχει τα μέσα και την δύναμη να αντισταθούμε στην αμαρτία, να την αποκρούσομε νικηφόρα, να μείνουμε απρόσβλητοι απ’ αυτήν και να διατηρήσουμε το φως της ψυχής μας, την καθαρότητα και την διαύγεια του πνεύματος μας.

Αλλά κι αν συμβεί, σαν άνθρωποι αδύνατοι που είμαστε, να παρασυρθούμε και να πληγωθούμε από την αμαρτία πάλι ο λόγος του Θεού, η πίστη στον Σωτήρα Χριστό, ως δραστικό πνευματικό φως, μάς δίνει τον τρόπο και την δύναμη να προλάβουμε τον σκοτισμό και την επέκταση της πληγής, να την απολυμάνουμε και να την θεραπεύσουμε, ώστε να αποκτήσουμε πάλι και να διατηρήσουμε την υγεία και την διαύγεια της ψυχής.

Τέτοιο σωτήριο φως για την ανθρωπότητα υπήρξαν και υπάρχουν και θα υπάρχουν οι Απόστολοι και οι μιμητές τους, οι Άγιοι Πατέρες της Εκκλησίας μας.

Τέτοιο όμως πνευματικό φως πρέπει να γίνουμε όλοι μας, ο καθένας στο περιβάλλον του. Εάν καταφέρουμε και γίνουμε φως, τότε θα φωτισθεί και η κοινωνία μας. Και σε μάς απευθυνόμενος ο Κύριος μάς λέει: «Ὑμεῖς ἐστε τό φῶς τοῦ κόσμου».

Το κήρυγμα της Κυριακής: Κυριακή Δ΄ Ματθαίου

Του Αρχιμανδρίτου Παϊσίου Λαρεντζάκη
Ιεροκήρυκος της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης

Η ευαγγελική περικοπή είναι και πάλι παρμένη από το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο και μάς παρουσιάζει δύο πολύ μεγάλες αρετές. Την αγάπη και την ταπεινοφροσύνη. Οι αρετές αυτές αποτελούν τα θεμέλια της χριστιανικής ζωής· το συνεκτικό δεσμό της οικογένειας και της κοινωνίας· τη βάση για την ειρηνική συμβίωση των ανθρώπων. Όπου υπάρχουν οι αρετές αυτές εκεί βρίσκονται και οι ευλογίες, οι δωρεές και οι θαυματουργικές επεμβάσεις του Θεού. Αυτές τις δύο αρετές τις βλέπουμε και τις θαυμάζουμε στο πρόσωπο ενός εθνικού, ενός Ρωμαίου αξιωματικού, του εκατοντάρχου της Καπερναούμ.
Όπως ακούμε, ο εκατόνταρχος αυτός είχε ένα δούλο ασθενή, κατάκοιτο, ο οποίος υπέφερε και βασανιζόταν από μια ασθένεια, ανίκανος να κινηθεί για να υπηρετήσει όχι μόνο τον κύριό του, αλλά και τον ίδιο τον εαυτό του. Τα βογγητά του, οι στεναγμοί του έβγαιναν συνεχώς από το στόμα του, προκαλώντας δυσφορία σε όσους τον άκουγαν. Ένας άλλος στη θέση του εκατοντάρχου θα άφηνε τον δούλο, νηστικό ίσως διψασμένο, για να πεθάνει γρηγορότερα και να μην περνάει αυτό το μαρτύριο. Ή θα τον πετούσε κάπου μακριά από το σπίτι του, όπως ένα ετοιμοθάνατο ζώο. Άλλωστε οι Ρωμαίοι την εποχή εκείνη θεωρούσαν τους δούλους ως ζώα, χωρίς καμία αξία. Δεν τους έδιναν καμία σημασία. Όμως η στάση του εκατοντάρχου της Καπερναούμ ήταν πολύ διαφορετική, απ’ αυτή που θα περίμενε κάποιος.
Ο άνθρωπος αυτός είχε αγαθή καρδιά. Έβλεπε τον δούλο του σαν άνθρωπο. Υπέφερε κι ο ίδιος μαζί του. Ζητούσε κι αυτός την θεραπεία του. Και δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η αγάπη του θα τον είχε κάνει να καλέσει γιατρούς, να αγοράσει φάρμακα, για να χαρίσει την θεραπεία στον δούλο του. Όλα αυτά όμως αποδείχθηκαν μάταια. Η οδυνηρή ασθένεια παρέμενε αθεράπευτη. Και ο εκατόνταρχος έπασχε και συνέπασχε με τον δούλο του. Εκείνη την στιγμή ακριβώς που σύννεφα απελπισίας τον είχαν κυκλώσει, πληροφορήθηκε για τον Κύριο. Άκουσε να γίνετε πολύ λόγος γι’ Αυτόν, για τα θαύματα και τις θεραπείες που πραγματοποιούσε. Η καρδιά του σκίρτησε. Η ελπίδα για την θεραπεία του δούλου του φώτισε το πρόσωπό του. Κι αυτός, αν και είναι Ρωμαίος αξιωματικός, με μεγάλη εξουσία στην Καπερναούμ, από ανιδιοτελή αγάπη κινούμενος, έτρεξε κοντά στον Κύριο. Δεν έστειλε στρατιώτες, ούτε κάποιον άλλο δούλο να καλέσει στο σπίτι που βρισκόταν ο άρρωστος δούλος τον Κύριο. Πήγε ο ίδιος. Ήθελε αυτοπροσώπως να τον παρακαλέσει για να κάνει το θαύμα.
Αλήθεια, δεν είναι για όλους μας συγκινητική και διδακτική η θερμή και ανιδιοτελής αγάπη του εκατοντάρχου; Δεν μάς εκπλήσσει το διάβημα που έκανε προς τον Κύριο και το γεγονός ότι πήγε να παρακαλέσει και κατά κάποιο τρόπο να υποχρεωθεί στον Χριστό για την θεραπεία του δούλου του; Όπου όμως υπάρχει αγάπη, εκεί γίνονται πολλές θυσίες με χαρά και προθυμία.
Αλλά δεν είναι μόνο η αγάπη. Ο εκατόνταρχος παρουσίασε και μια άλλη αρετή, αδελφή της αγάπης, την ταπείνωση. Και το γεγονός ότι πήγε ο ίδιος να παρακαλέσει τον Κύριο ήταν ταπείνωση. Διότι αυτός ήταν αξιωματικός, Ρωμαίος πολίτης με πολλές εξουσίες και δικαιώματα. Ενώ ο Χριστός ανήκε σε ένα υπόδουλο έθνος, το οποίο περιφρονούσαν οι Ρωμαίοι κατακτητές. Η ταπείνωση του εκατοντάρχου φαίνεται ακόμη καθαρότερα και από τον διάλογο που έκανε με τον Κύριο. Τον προσφωνεί με τον τιμητικό τίτλο: «Κύριε, του λέει, ο δούλος μου κατάκειται στο σπίτι μου δεινώς βασανιζόμενος». Και από συστολή μεγάλη δεν προχώρησε να υποβάλει την παράκληση.
Όταν ο Κύριος του είπε: «εγώ θα έρθω στο σπίτι σου να τον θεραπεύσω», εκείνος απάντησε κατά ένα τρόπο απροσδόκητο, που μαρτυρούσε το βάθος της ταπεινοφροσύνης που τον διακατείχε: «Κύριε, του είπε, δεν είμαι άξιος να σε υποδεχθώ στο σπίτι μου. δεν μου αξίζει η μεγάλη τιμή να εισέλθεις, εσύ ο Παντοδύναμος Κύριος κάτω από την στέγη του σπιτιού μου». Δεν λέει ότι ο δούλος μου δεν αξίζει τέτοια τιμή να τον επισκεφθεί ο ίδιος ο Κύριος, αλλά ότι αυτός είναι ανάξιος αυτής της μεγάλης τιμής.
Και η ταπείνωσή του εξακολουθεί να εκδηλώνεται και με όσα είπε κατόπιν. Λέει στον Χριστό ο εκατόνταρχος: «Κύριε, δεν είναι έπειτα ανάγκη να υποβληθείς στον κόπο αυτής της επισκέψεως. Αρκεί, από εδώ που είσαι να ένα λόγο και αμέσως θα θεραπευθεί ο δούλος. Μπορείς να διατάξεις και η παντοδύναμη διαταγή σου θα γίνει αμέσως έργο. Δεν εμποδίζεται από την απόσταση. Διότι κι εγώ είμαι άνθρωπος και βρίσκομαι κάτω από την εξουσία ανωτέρων. Και σαν αξιωματικός έχω υπό τις διαταγές μου στρατιώτες και ότι τους διατάζω το εκτελούν. Λέω στον ένα πήγαινε και πηγαίνει, και στον άλλο έλα και έρχεται. Λέω στο δούλο μου κάμε αυτό και το κάνει». Ασυγκρίτως περισσότερο εσύ Κύριε, που είσαι ισχυρότερος από κάθε αρχή και εξουσία, που είσαι ο Κύριος του κόσμου, μπορείς να διατάξεις το πνεύμα της ασθενείας να φύγει από τον δούλο μου, και να έρθει πνεύμα υγείας και ζωής.
Οι πάντες θαύμασαν την απάντηση αυτή, μέσα στην οποία έλαμπε η ταπεινοφροσύνη και η βαθειά πίστη. Κι ο ίδιος ο Κύριος θαύμασε και απευθυνόμενος προς τους ανθρώπους, που τον περιστοίχιζαν, είπε: «σας διαβεβαιώνων ότι ούτε μεταξύ των Ισραηλιτών δεν βρήκα τέτοια πίστη».
Ο Κύριος στράφηκε προς τον εκατόνταρχο και του είπε: «πήγαινε στο σπίτι σου και όπως πίστευσες, ότι δηλαδή μπορώ να θεραπεύσω τον δούλο σου, ας γίνει για χάρη σου». Και πράγματι, εκείνη ακριβώς την ώρα θεραπεύθηκε και σηκώθηκε εντελώς υγιής ο άρρωστος δούλος.
Ο εκατόνταρχος για την αγάπη και την ταπεινοφροσύνη του, για την θερμή πίστη του προς τον Κύριο βραβεύτηκε. Έλαβε την θεραπεία του δούλου του και εγκωμιάστηκε από τον Κύριο. Πάνω απ’ όλα όμως έγινε και παραμένει αιώνιο παράδειγμα για όλους μας. Αμήν.

Το κήρυγμα της Κυριακής: Αποστόλων Πέτρου & Παύλου

Του Αρχιμανδρίτου Παϊσίου Λαρεντζάκη
Ιεροκήρυκος της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης

«Ποίοις πνευματικοῖς ᾄσμασιν ἐπαίνέσωμεν Πέτρον καί Παῦλον;».
 Εορτάζουν σήμερα «οἱ τῶν Ἀποστόλων πρωτόθρομοι καί τῆς οἰκουμένης διδάσκαλοι», κι ιερός υμνωδός της Εκκλησίας εκφράζει την απορία όλων μας: Με τι λόγια και με ποιους ύμνους να πλέξουμε εγκώμια και να τιμήσουμε επάξια τους δύο Πρωτοκορυφαίους Αποστόλους;
Κι η είναι η εορτή αυτή και η χαρά ένα γεγονός πολυσήμαντο και πολυδιάστατο για τη θριαμβεύουσα και τη στρατευομένη Εκκλησία· για το επουράνιο και το επίγειο θυσιαστήριο της αγάπης του Θεού για τον άνθρωπο.
Αν κάθε έθνος έχει τους ήρωες του και τους τιμά όπως τους αρμόζει, αν κάθε πόλη έχει τους ευεργέτες της, που πολλά προσέφεραν σ’ αυτήν από πολύ αγάπη έτσι και η Αγία μας Εκκλησία έχει τους δικούς της ήρωες. Τους ήρωες της πίστεως, της αυταπάρνησης, της αρετής και της αγιότητας. Τα ονόματά τους γραμμένα με χρυσά γράμματα στα δίπτυχα του ουρανού, είναι σύμβολα. Το άφθαστο μεγαλείο τους ουράνιο.
Και σήμερα δύο απ’ αυτούς τους ήρωες μάς παρουσιάζει η Εκκλησία μας. Δύο φωστήρες ολόλαμπροι του νοητού στερεώματος. Δύο μάρτυρες της πίστεως. Δύο άσειστοι και αρραγείς στύλοι της Εκκλησίας. Δύο διδάσκαλοι της οικουμένης. Δύο Απόστολοι του Κυρίου. Οι κορυφαίοι του χορού των Αποστόλων. Οι πρώτοι. Ο Πέτρος και ο Παύλος.
Ο Απόστολος Πέτρος, η πέτρα της πίστεως. Ένας άνθρωπος αγράμματος και απλοϊκός. Όταν ο Κύριος τον κάλεσε, αμέσως άφησε δίχτυα, πλοία, άφησε τα πάντα και τον ακολούθησε. Έγινε ψαράς ανθρώπων ή όπως πολύ ωραία υπογραμμίζουν τα Καθίσματα της εορτής «τόν βυθόν τῆς ἁλιείας καταλιπών…», «βροτῶν ἁλιέα θεῖον ἀπειργάσατο». 
Κι όταν ο Κύριος, όπως αναφέρει το σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα, ζήτησε να του πουν οι Μαθητές του ποια ιδέα έχουν γι’ Αυτόν «ὑμεῖς δέ τίνα με λέγετε εἶναι;», ο Πέτρος πρώτος και σαν εκπρόσωπος των άλλων ομολόγησε: «Σύ εἶ ὁ Χριστός ὁ υἱός τοῦ Θεοῦ τοῦ ζώντος». Πάνω στη πέτρα, πάνω στο θεμέλιο λίθο αυτής της ομολογίας ο Ιησούς Χριστός θεμελιώνει την Εκκλησία Του.
Αργότερα γνωρίζουμε τον κλονισμό, τον οποίο δοκίμασε η πίστη του. Έπεσε ο Πέτρος. Αρνήθηκε τον Διδάσκαλο. Όμως δεν έμεινε εκεί. Σηκώθηκε και με δάκρυα γεμάτα μετάνοια στερεώθηκε στην ψυχή του περισσότερο η πίστη. Έζησε κηρύσσοντας το Ευαγγέλιο του Θεού, γράφοντας τις Επιστολές του, στηρίζοντας τους χριστιανούς. Εργάσθηκε πολύ, κοπίασε, υπέφερε και πέθανε με μαρτυρικό θάνατο ο Απόστολος Πέτρος, κι όλα αυτά για την αγάπη του Χριστού.
Και είναι για όλους μας μεγάλο παράδειγμα. Κι εμείς πολλές φορές στη ζωή μας δοκιμάζουμε ταλαντεύσεις, συχνά δοκιμάζεται η πίστη μας. Η ανόρθωσή του από την πτώση και η μετέπειτα σταθερή πορεία του οφείλει να είναι έμπνευση και οδοδείκτης στη ζωή μας, με τις δυσκολίες, τα εμπόδια, τις κρίσεις που καθημερινά αντιμετωπίζουμε. Ο άνθρωπος έχει ανάγκη την πίστη. Πολύ περισσότερο την έχει ανάγκη σήμερα. Γι’ αυτό πρέπει όλοι μας να έχουμε στην καρδιά μας την ομολογία του Πέτρου· «Σύ εἶ ὁ Χριστός ὁ υἱός τοῦ Θεοῦ τοῦ ζώντος».
Ο Απόστολος Παύλος είναι ο αγιότερος των ηρώων. Άγριο λιοντάρι, κατά την ιερή υμνολογία, που ως Σαούλ κατασπάραζε την Εκκλησία του Χριστού. Τιθασεύτηκε όμως αυτό το λιοντάρι από τη φωνή της Δαμασκού κι έγινε αμνός, έγινε «σκεῦος ἐκλογῆς». Έγινε το όργανο του Χριστού για να κάνει γνωστό το όνομά του στα έθνη. Όπως ψάλλει ο ιερός υμνογράφος «κύκλῳ τήν οἰκουμένην πᾶσαν περιέλαβεν», «διαδραμών τό κλίτος ὃλον τῆς γῆς, ὣσπερ ἀρότρῳ ἒσπειρε τήν πίστιν».
Ο θείος, ο ουρανοβάμων Απόστολος, έφθασε μέχρι τρίτου ουρανού. Ο Απόστολος της αγάπης, της αυταπάρνησης, της αυτοθυσίας. Διέτρεξε Ανατολή και Δύση για το κήρυγμα του Ευαγγελίου. Για να φωτίσει την οικουμένη, να αναγεννήσει τους ανθρώπους, να στηρίξει, να καθοδηγήσει, να εμπνεύσει, να διδάξει και νουθετήσει, να παρακαλέσει και να επιπλήξει, να γίνει «τοῖς πᾶσι τά πάντα». 
Ποια χώρα δεν άκουσε το κήρυγμά του; Ποια πόλη δεν δέχθηκε τους μαθητές του; Ποια γενεά δια μέσου των αιώνων δεν φωτίσθηκε από τα ρήματα του Αποστόλου Παύλου;
Ήταν ο ακαταπόνητος, ο πιο ριψοκίνδυνος και μαρτυρικός Απόστολος. Τι δεν δοκίμασε! «Τά κατά πόλιν δεσμά καί τάς θλίψεις» ή «τούς ἀγῶνας καί τάς βασάνους διά Χριστόν», ποιος μπορεί να διηγηθεί ή να αναπαραστήσει; Τι κατατρεγμούς, τι διωγμούς, τι συκοφαντίες, τι κόπους και στερήσεις, τι ταλαιπωρίες και αντιδράσεις, τι πολέμους και καθημερινούς θανάτους στο αποστολικό του έργο!
Τα περιγράφει ο ίδιος στην σημερινή αποστολική περικοπή, από την Β΄ προς Κορινθίους επιστολή του. Εκεί απαριθμεί κόπους, πληγές, φυλακίσεις, ραβδισμούς, λιθοβολισμούς, οδοιπορίες, ναυάγια, στερήσεις και αγρυπνίες. 
Δείλιασε σ’ όλα αυτά; Παραπονέθηκε; Όχι. Τα δέχθηκε με χαρά. Τα υπέμεινε με αδάμαστη καρτερία. Θυσίαζε πάντοτε τον εαυτό του στο άγιο έργο του. Και στο τέλος παρέδωσε την αγία του ψυχή στον Κύριο με μαρτυρικό θάνατο.
Και σήμερα στην εορτή του θα πρέπει αντί για κάποιο άλλο ύμνο, να σκεφθούμε πόσες φορές εμείς δειλιάζουμε, πόσες φορές υποχωρούμε, όχι μπροστά σε μαρτύρια, σε διωγμούς, σε ραβδισμούς και φυλακίσεις, αλλά σε πράγματα και ζητήματα πολύ μικρότερα, μηδαμινά. Μπροστά σε μια ειρωνεία, σε κάποιο χλευασμό υποστέλλουμε τη σημαία μας. Μπροστά και στην πιο μικρή δυσκολία συμβιβαζόμαστε με το κακό και την αμαρτία.
Ας μάς ταρακουνήσει λίγο από την ησυχία, από την νωθρότητα που βρισκόμαστε το φωτεινό παράδειγμα του Αποστόλου Παύλου. Ας μάς βοηθήσει να αναθεωρήσουμε τη στάση μας, την καθημερινή πορεία της ζωής μας, δείχνοντας παντού και πάντοτε εμμονή στις αρχές μας. Σταθερότητα και φρόνημα άκαμπτο, ότι κι αν μάς στοιχίζει η στάση μας αυτή.
Οι δύο «ζευκτοί βόες τοῦ Χριστοῦ», Πέτρος και Παύλος, «πάντας εἳλκυσαν πρός τήν θεογνωσίαν ἒθνη, πόλεις τε καί νήσους». Να ευχαριστούμε τον Κύριο, γιατί ως φιλάνθρωπος Θεός έδωσε καυχήματα στην Εκκλησία Του, τους Πρωτοκορυφαίους των Αποστόλων, που ως αστέρια λάμπουν στον νοητό στερέωμα.
Και η πορεία της πίστεως και η ζωή της αυταπάρνησης είναι η πορεία που πρέπει να βαδίσουμε όσοι θέλουμε να ακολουθήσουμε τα ίχνη των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου και να γίνουμε γνήσιοι μαθητές τους. Αμήν.

Το κήρυγμα της Κυριακής: Κυριακή Β΄ Ματθαίου

Του Αρχιμανδρίτου Παϊσίου Λαρεντζάκη
Ιεροκήρυκος της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης

«Δεῦτε ὁπίσω μου καί ποιήσω ὑμᾶς ἁλιεῖς ἀνθρώπων».
Η πρόσκληση που απευθύνει ο Κύριος στους ψαράδες της Γεννησαρέτ είναι ειδική. Ποια είναι αυτή; Τους καλεί σε μια μεγάλη αποστολή. Να γίνουν αλιείς ανθρώπων.
Ωστόσο όμως και κάθε χριστιανός καλείται από τον Θεό να γίνει μαθητής του. να τον ακολουθήσει και να διδάσκει με το καλό του παράδειγμα.
Και οι τρόποι με τους οποίους καλεί ο Θεός είναι πάμπολλοι. Πότε πηγαίνει ο Ίδιος αυτοπροσώπως στους ταπεινούς ψαράδες και τους καλεί να τον ακολουθήσουν στο δρόμο της ζωής. Το ίδιο συνέβη και με τον τελώνη Ματθαίο, τον μετέπειτα Ευαγγελιστή, την Σαμαρείτιδα, το Απόστολο των Εθνών Παύλο και τόσους άλλους.
Στην εποχή μας χρησιμοποιεί άλλους τρόπους για να μάς καλέσει να ακολουθήσουμε τα ίχνη του.
Μάς καλεί κάποτε με τις ευεργεσίες και τα δώρα Του, που πλούσια στέλνει σε αγαθούς και πονηρούς, δικαίους και αδίκους. Μάς προσκαλεί με αρρώστιες και άλλες θλίψεις, που παραχωρεί για να Τον πλησιάσουμε περισσότερο, να εφαρμόσουμε πιο πιστά τις θείες Του εντολές. 
Άλλους πάλι τους καλεί να Τον ακολουθήσουν με ένα κήρυγμα, μια ομιλία, μια πράξη, ένα λόγο μέσα από το Ευαγγέλιο Του.
Πρέπει να γνωρίζουμε ότι ο Κύριος δεν καλεί τον άνθρωπο μόνο μία φορά. Τον καλεί συχνά με πολλούς και διάφορους τρόπους. «Ἰδού ἓστηκα ἐπί τήν θύραν καί κρούω». Περιμένει έξω από την θύρα της ψυχής μας. Και κτυπάει, κτυπάει, υπομονετικά μέχρι να του ανοίξουμε.
Η θεία Του φωνή: «Δεῦτε πρός με πάντες οἱ κοπιῶντες καί πεφορτισμένοι κἀγώ ἀναπαύσω ὑμᾶς», ακούγεται σε κάθε εποχή και με πολλούς και διαφόρους τρόπους.
Στην θεϊκή αυτή πρόσκληση «δεῦτε ὁπίσω μου», πολλοί άνθρωποι αδιαφορούν. Αφήνουν τον μεγάλο επισκέπτη έξω από την πόρτα της ψυχής τους. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το πόμολο της πόρτας της ψυχής είναι από μέσα. Εμείς πρέπει να ανοίξουμε. Ο Κύριος κρούει μόνο, δεν μπορεί να μπει στην ψυχή μας αν δεν θέλουμε εμείς. Ο άνθρωπος είναι ελεύθερος ή να ακούσει την πρόσκληση και να ανοίξει στον μεγάλο Επισκέπτη ή να αδιαφορήσει και να κλείσει τα αυτιά του στο θεϊκό αυτό κάλεσμα. Το δεύτερο κάνουν πολλοί. Δεν θέλουν να ακούσουν τίποτα. Δεν θέλουν να ακολουθήσουν το δρόμο της πίστεως. Αρνούνται την αξία της αρετής και ζουν μια καθαρά σαρκική, υλιστική ζωή. Με κλειστούς ουρανούς. Χωρίς ιδανικά. Χωρίς πνευματικά ιδεώδη. Χωρίς κανένα ενδιαφέρον για την ψυχή. Χωρίς προοπτική αιωνιότητας. Σαν όλα να τελειώνουν στα λίγα χρόνια της ζωής αυτής.
Την πρόσκληση του Κυρίου «δεῦτε ὁπίσω μου», ακολουθήστε με, δηλαδή στον δρόμο του Πνεύματος, στο μονοπάτι της αρετής και της πίστεως, την παρέρχονται, ενώ βρίσκουν χίλιες δικαιολογίες «προφάσεις ἐν ἁμαρτίαις». Όσο οι Μαθητές στη σημερινή ευαγγελική περικοπή αμέσως άκουσαν την θεία πρόσκληση και χωρίς να πουν καμιά δικαιολογία ακολούθησαν τον Διδάσκαλο, τόσο αυτοί βρίσκουν τόσες και τόσες δικαιολογίες για να μην τον ακολουθήσουν.
Πολλοί λένε: Δεν μπορώ να ακολουθήσω τον Χριστό γιατί είναι δύσκολη η ζωή της αρετής και της πίστεως. Και το λένε χωρίς να έχουν δοκιμάσει τον δρόμο αυτό.
Άλλοι πάλι υποστηρίζουν ότι το περιβάλλον τους δεν τους αφήνει να ακολουθήσουν την πρόσκληση «δεῦτε ὁπίσω μου». Συγγενείς, φίλοι, γνωστοί τους δείχνουν άλλους δρόμους και τους καλούν σ’ άλλη ζωή. Η νοοτροπία της εποχής τους κλείνει τον δρόμο προς τον Σωτήρα Χριστό. Μεταθέτουν έτσι την ευθύνη γύρω τους για να ησυχάσουν την συνείδησή τους, γιατί δεν έχουν την δύναμη να υπερπηδήσουν κάθε εμπόδιο και να βαδίσουν τον θείο δρόμο.
Άλλοι πάλι δικαιολογούνται που δεν ανοίγουν την πόρτα της ψυχής τους στον μεγάλο Επισκέπτη από την έλλειψη δήθεν χρόνου, από τις ποικίλες απασχολήσεις του καθημερινού βίου. Δικαιολογία τόσο αστήρικτη, μια και ο Κύριος μάς ζητάει να Τον ακολουθήσουμε στην καθημερινή μας ζωή, χωρίς να αφήσουμε τις δουλειές μας, να ζούμε σαν αληθινά πιστοί.
Άλλοτε πάλι αναβάλλουμε να δεχθούμε την πρόσκληση, αναβάλλοντάς την για αργότερα. Λέμε: έχουμε καιρό, δεν μάς πήραν τα χρόνια, τώρα ας τελειώσω τις άλλες μου υποθέσεις. Και αυτά ενώ κανείς μας δεν ξέρει, αν είναι δική του η επόμενη ώρα ή η επόμενη ημέρα.
Πάλι όμως και σήμερα ο στοργικός και υπομονετικός Κύριος μάς απευθύνει την πρόσκληση και πρόκληση: «Δεῦτε ὁπίσω μου».
Για να ακούσομε όμως την θεία του φωνή, να ανοίξουμε την πόρτα της ψυχής μας, να κάνουμε τον Κύριο αρχηγό μας και να ακολουθήσουμε στα ίχνη του, πρέπει να παραμερίσουμε τα εμπόδια των δισταγμών, της αμφιβολίας, της ολιγοπιστίας, των αμφιταλαντεύσεων. Βασική προϋπόθεση είναι να διώξουμε τις δικαιολογίες για να βαδίσουμε τον δρόμο που μάς απεκάλυψε ο Κύριος και πρώτος αυτός τον βάδισε.
Ας μην αφήνουμε άλλο τον μεγάλο Επισκέπτη έξω από την πόρτα της ψυχής μας. Ας μην τον αφήνουμε να περιμένει. Πνευματικό μας συμφέρον είναι να του ανοίξουμε, να αποδεχθούμε την θεία του πρόσκληση και να ακολουθήσουμε τον  αρχιποίμενα Κύριο.
Να τον ακολουθήσουμε βαδίζοντας το μονοπάτι της πίστεως και της αρετής. Μπορεί να είναι στενό, μπορεί να είναι ανηφορικό, αλλά καταλήγει όμως σε φωτόλουστη κορυφή.
Κι όποιος φτάσει στην κορυφή αυτή, τα δώρα που του χαρίζει ο Κύριος είναι ανακούφιση, ανάπαυση, γαλήνη, ειρήνη, χαρά. Αξίζει να αγωνιστούμε.
«Δεῦρο ὀπίσω μου», μάς προσκαλεί ο Κύριος. Το κάλεσμα αυτό και η θετική ανταπόκριση του καθενός μας αποτελεί την απαρχή της σωτηρίας μας. Αμήν.

Το κήρυγμα της Κυριακής: Κυριακή των Αγίων Πάντων

Του Αρχιμανδρίτου Παϊσίου Λαρεντζάκη
Ιεροκήρυκος της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης

Η Κυριακή των Αγίων Πάντων είναι η τελευταία Κυριακή του Πεντηκοσταρίου. Με αυτήν τελειώνει ο κινητός κύκλος των εορτών που άρχισε από την πρώτη Κυριακή του Τριωδίου. Η Κυριακή των Αγίων Πάντων είναι η σφραγίδα της εορταστικής αυτής περιόδου, που μάς παρουσιάζει τους καρπούς του Αγίου Πνεύματος. Είναι τρανή απόδειξη του έργου της Εκκλησίας και παρουσιάζει όσους αγαθά αγίασε το Άγιο Πνεύμα στον κόσμο.
Ο αγιασμός των ανθρώπων αποτελεί δωρεά του Αγίου Πνεύματος και συντελείται μέσα στην Εκκλησία, στην οποία από την ημέρα της Πεντηκοστής ενοικεί και ενεργεί του τρίτο Πρόσωπο της Αγίας Τριάδος. Τίποτε άλλο περισσότερο δεν αποδεικνύει την παρουσία του Αγίου Πνεύματος στην Εκκλησία όσο η ζωή των Αγίων· η άσκηση, η μαρτυρία και η άθληση των πιστών τέκνων του Θεού.
Στο τέλος του σημερινού ευαγγελικού αναγνώσματος ακούσαμε μια φοβερή προειδοποίηση από τον Κύριο. «Πολλοί δέ ἒσονται πρῶτοι ἒσχατοι καί ἒσχατοι πρῶτοι». Πολλοί θα γίνουν από πρώτοι τελευταίοι, όπως και πολλοί θα αποδειχθούν στο τέλος πρώτοι από τελευταίοι που ήταν πριν.
Ο άπιστος, ο άσωτος άνθρωπος μπορεί από την μια ώρα στην άλλη, από την άβυσσο της απώλειας να βρεθεί στην κορυφή της αγιότητας με την ειλικρινή μετάνοια. Και ο ευσεβής, ο σήμερα ενάρετος άνθρωπος μπορεί επίσης, με την απροσεξία του, με την υπερηφάνεια του, να βρεθεί από την αγκαλιά του Θεού στα νύχια του διαβόλου.
Πολλά είναι τα παραδείγματα που αναφέρει η ιστορία.
Ο Ιούδας ήταν απόστολος, μαθητής του Κυρίου μας, ανήκε στους πρώτους, αλλά είναι σε όλους μας γνωστό το κατάντημά του. Ο σατανάς «εἰσῆλθεν εἰς αὐτόν» και ο πρώτος έγινε τελευταίος, προδίδοντας τον Χριστό για τον χρυσό.
Είναι ακόμα και κάποιοι άλλοι, συνεργοί του Αποστόλου Παύλου, διαλεκτοί πριν και κορυφαίοι, όπως ο Δημάς, ο οποίος εγκατέλειψε τον Απόστολο «ἀγαπήσας τόν νῦν αἰῶνα», όπως και ο Φύγγελος και ο Εργογένης.
Και αργότερα στο πέρασμα των αιώνων, χιλιάδες χριστιανοί υπέκυψαν κατά τους διωγμούς και θυσίασαν στα είδωλα και άλλοι, μέχρι σήμερα ενώ ακολουθούν για ένα διάστημα το δρόμο της πίστεως, κατόπιν ξεστρατίζουν στην απιστία, στην αίρεση, στον αμαρτωλό βίο, στην αδράνεια, στην ακηδία.
Όλοι αυτοί είναι οι πρώτοι που έγιναν τελευταίοι.
Στο διάβα των αιώνων μέχρι και σήμερα υπάρχουν κι εκείνοι που στάθηκαν και στέκονται ως το τέλος πρώτοι, ακλόνητοι στην πίστη, σταθερά στερεωμένοι στο θείο θέλημα. Είναι οι Μάρτυρες, οι Ομολογητές, οι Πατέρες της Εκκλησίας, οι πολύαθλες ψυχές, που ανταποκρίθηκαν ως το τέρμα στην θεία κλήση και δεν πλαγιοδρόμησαν.
Είναι όμως ακόμα και οι τελευταίοι, που έγιναν πρώτοι. Εκείνοι που αμάρτησαν πολύ κι όμως ανένηψαν. Εκείνοι που από τον πυθμένα του κακού ανέβηκαν στην οροφή του ουρανού. Εκείνοι που από μεγάλοι αμαρτωλοί έγιναν μεγάλοι Άγιοι της Εκκλησίας μας.
Ανάμεσα στους Αγίους Πάντες, που γιορτάζει σήμερα η Εκκλησία μας, πολλοί είναι εκείνοι, που δεν ήταν πάντα πρώτοι, αλλά έγιναν πρώτοι. Με επικεφαλής την αμαρτωλή γυναίκα και τον ληστή, τον τελώνη Ζακχαίο και τον πρώην διώκτη Παύλο, αποτελούν τιμητική λεγεώνα.
Αυτά ως προς τους Αγίους της Εκκλησίας μας. Είναι ώρα όμως να κοιτάξουμε ο καθένας μας τη δική του πορεία. Αν περπατάμε στον δρόμο του Θεού, ας γνωρίζουμε ότι δεν αποκλείεται από πρώτοι να γίνουμε τελευταίοι, να πέσουμε στην απώλεια και να χάσουμε τα πάντα. Κι αυτό θα συμβεί, όταν δεν υπάρχει συνεχής εγρήγορση, ακατάπαυστη προσπάθεια, αδιάκοπος αγώνας.
«Ὁ δοκῶν ἑστᾶναι, βλεπέτω μή πέσῃ», αυτό ας είναι το καθημερινό μας σύνθημα. Λίγο να παραμερίσουμε σήμερα, περισσότερο αύριο από τη χριστιανική μας πορεία, όταν αρχίζουμε να αμφιβάλλουμε για τις αιώνιες αλήθειες, όταν συμβιβαζόμαστε με το πνεύμα του κόσμου, όταν υποχωρούμε, μπορεί γρήγορα ή αργότερα από πρώτοι να βρεθούμε έσχατοι. Να χάσουμε το πολύτιμο μαργαριτάρι, που ίσως με κόπο και σκληρό αγώνα αποκτήσαμε.
Για να είμαστε όμως πάντοτε στην τιμητική πρωτοπορία του Πνεύματος χρειάζεται συνεχής ανανέωση των πνευματικών μας δυνάμεων με την προσευχή, την εξομολόγηση και την μετοχή μας στο μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας.
Χρειάζεται επίσης συνεχής προσπάθεια, αδιάκοπος αγώνας, πάντοτε η ματιά μας να είναι καθηλωμένη στον Αρχηγό και τελειωτή της πίστεώς μας, τον Ιησού Χριστό.
Αν όμως κάποιοι από μας είναι μέχρι τώρα τελευταίοι, ας μη ξεχνούν ούτε στιγμή ότι μπορεί να μπουν στην πρώτη θέση. Πως; Με την μετάνοια. Αν απομακρυνθούν από την αμαρτία, όπως ο Λώτ από τα Σόδομα, χωρίς να στρέψουν το κεφάλι τους προς τα πίσω. Να παραδοθούν στη θεία χάρη και να αφήσουν να τους κυβερνήσει από δω και πέρα ο Χριστός. Αν το κάνουν αυτό, όλα θα αλλάξουν. Από τελευταίοι θα βρεθούν ανάμεσα στους πρώτους.
Αυτό είναι το θαύμα του χριστιανισμού. Αυτή είναι η τεράστια δύναμη που ανασταίνει τον πεσμένο στην αμαρτία άνθρωπο. Αυτή είναι η ατίμητη δωρεά που χάρισε η ενανθρώπηση του Χριστού στην ανθρωπότητα ολόκληρη.
Ας αναρωτηθούμε, θα θελήσουν άραγε εκείνοι που η αμαρτία τους έκανε τελευταίους να επανέλθουν στο δρόμο που θα τους αναδείξει πρώτους; Κι εκείνοι που είναι σήμερα πρώτοι θα παραμείνουν πιστοί μέχρι τέλους;
Ας παρακαλέσουμε μέσα από την καρδιά μας τον Κύριο και τους Αγίους Πάντες να βοηθήσουν τους πρώτους να παραμείνουν στην τιμητική αυτή θέση και παράλληλα να ενισχύσει τους τελευταίους ώστε να βρεθούν κι αυτοί πρώτοι μαζί με τον Κύριο. Αμήν.

Το κήρυγμα της Κυριακής: Κυριακή της Πεντηκοστής

Του Αρχιμανδρίτου Παϊσίου Λαρεντζάκη

Ιεροκήρυκος της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης

Η κάθοδος του Αγίου Πνεύματος, την ημέρα αυτή της Πεντηκοστής, είναι από τα μεγαλύτερα γεγονότα της ιστορίας της Εκκλησίας μας. Με το ύψιστο αυτό γεγονός στους λυπημένους Μαθητές χαρίζει την αναγέννηση, τη δύναμη και την χάρη να βαδίσουν τον δρόμο της αρετής και αγιότητος «ἐν δυνάμει Θεοῦ».
Μετά την επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος εξαγγέλλουν τα μυστήρια της Βασιλείας του Κυρίου. Παρουσιάζουν μια αγιότητα θαυμαστή και μια πρωτοφανή αυτοθυσία.
Αλλά και από τους πρώτους χριστιανούς που πίστευσαν κατά την Πεντηκοστή στο κήρυγμα του Αποστόλου Πέτρου και από όσους αργότερα «προσετίθεντο» στην Εκκλησία, ήταν πολύ αδιάφοροι πριν, ίσως και εχθροί του Κυρίου.
Το Άγιο Πνεύμα έρχεται στο χάος και στην άβυσσο της ανθρώπινης ψυχής και δημιουργεί το κάλλος και την αρμονία της καλοσύνης και της αρετής.
Πάνω από είκοσι αιώνες έχουν περάσει από την κάθοδο του Παναγίου Πνεύματος και όμως πολλοί είναι εκείνοι που δεν δοκιμάζουν την πνευματική αυτή αλλαγή αλλά μένουν στα σκοτεινά μονοπάτια του κακού και της αμαρτίας. Και η βασική αιτία είναι ότι αγνοούν την έλευση και την αναγεννητική δύναμη του Αγίου Πνεύματος.
Όταν όμως ο άνθρωπος παραμείνει έρημος από το Άγιο Πνεύμα, δεν μπορεί να καρποφορήσει την αρετή, όπως ακριβώς δεν παρουσιάζεται καμία βλάστηση εκεί που δεν υπάρχει νερό και δεν πέφτει η ευεργετική βροχή. Όταν το Άγιο Πνεύμα δεν φλογίζει τον εσωτερικό μας κόσμο, όταν απουσιάζει αυτή η κινητήρια δύναμη, τότε οι ψυχικές δυνάμεις παραλύουν και ατονούν προς κάθε καλό και ωραίο. Άνθρωπος χωρίς Άγιο Πνεύμα μοιάζει με κόσμο χωρίς ήλιο, με σώμα χωρίς ψυχή. Όπου δεν υπάρχει Άγιο Πνεύμα, εκεί υπάρχει το πνεύμα του κόσμου, της αμαρτίας, του διαβόλου.
Μπορεί οι άνθρωποι αυτοί να γνωρίζουν πολλά, να έχουν υψηλές θέσεις και αξιώματα, τιμές και πλούτη, δεν έχουν όμως αισθήματα καλοσύνης, αγάπης και αληθινή ευγένεια, όλα αυτά που χαρακτηρίζουν τον αληθινό άνθρωπο, τον άνθρωπο του Θεού. Οι καρδιές τους μοιάζουν με σπήλαια ληστών, με τα πάθη και τα ελαττώματα.
Γι’ αυτό όλη η σοφία του κόσμου, ο πολιτισμός, η πρόοδος με όλα τα αγαθά που φέρνουν στην ανθρωπότητα, δεν μπορεί να αντικαταστήσουν την ανακαινιστική χάρη και το έργο του Αγίου Πνεύματος.
Το Άγιο Πνεύμα είναι δύναμη που έρχεται να τονώσει τη θέληση μας και να την κινήσει στο καλό και στην αρετή. Ενώ συγχρόνως κατακαίει κάθε αγκάθι, που φυτρώνει στην ψυχή και καθαρίζει κάθε μολυσμό, «καί καθάρισον ἡμᾶς ἀπό πάσης κηλίδος», όπως ψάλλει ο ιερός υμνωδός της Εκκλησίας μας.
Όταν το Άγιο Πνεύμα γίνει κυβερνήτης του ανθρώπου, ολόκληρος ο εσωτερικός κόσμος γίνεται πνευματικός. Είναι «ἡ καινή κτίσις» που κατεργάζεται το Άγιο Πνεύμα. Αυτή είναι η Πεντηκοστή κάθε ψυχής, η κάθοδος του Αγίου Πνεύματος στον εσωτερικό άνθρωπο. Ένας κόσμος ωραίος, φωτεινός, άγιος, δυνατός δημιουργείται στην ψυχή, της οποίας η αντανάκλαση εξωραΐζει και αγιάζει το σώμα και το καθιστά ναό άγιο της θείας Χάριτος. Ο άνθρωπος τότε γίνεται πνευματοφόρος και πνευματοκίνητος, αληθινά θεοφόρος.
Βασική όμως προϋπόθεση για να απεργασθεί το Πανάγιο Πνεύμα την αναγέννηση είναι να του ανοίξουμε τις πόρτες της ψυχής μας και να το κάνουμε μόνιμο ένοικό της.
Όπως ακριβώς δεν χρησιμεύει σε τίποτα ένας διακόπτης που δεν είναι συνδεδεμένος με το την πηγή του ηλεκτρισμού, έτσι είναι και ο άνθρωπος που απλώς γνωρίζει κάποια θεωρητικά πράγματα για το Άγιο Πνεύμα αλλά δεν έχει ενωθεί μαζί του.
Το Άγιο Πνεύμα δίδει την δύναμη της ηθικής και πνευματικής αναγέννησης στον άνθρωπο που το δέχεται με πίστη, που ποθεί την αναγέννησή του, που ζητάει καθημερινά και με κάθε τρόπο την επίσκεψη του Παρακλήτου.
«Βασιλεῦ οὐράνιε, Παράκλητε, τό Πνεῦμα τῆς ἀληθείας…ἐλθέ καί σκήνωσον ἐν ἡμῖν καί καθάρισον ἡμᾶς ἀπό πάσης κηλίδος… καί σῶσον τάς ψυχάς ἡμῶν». Αυτή ας είναι η προσευχή μας, που θα την ακολουθεί η προσφορά της καρδιάς μας, την οποία η χάρη Του θα καθαρίσει και θα αναγεννήσει.
Η μεγάλη εορτή της Πεντηκοστής έφερε φωτιά από τον ουρανό που καίει την κακία. Έφερε φως που διαλύει το σκοτάδι της αμαρτίας και πλημμυρίζει τον κόσμο με τη χάρη του Παναγίου και τελεταρχικού Πνεύματος.
«Ἐγώ εἰμί τό φῶς τοῦ κόσμου», είπε ο Κύριος. Ο Χριστός είναι το φως του κόσμου. «Φῶς ἐκ φωτός» του ουρανίου Πατρός. Φως το οποίο μπορούμε να δεχθούμε μόνο δια του Αγίου Πνεύματος. Γι’ αυτό και η Εκκλησία μας ψάλλει σήμερα πανηγυρικά τον ύμνο δοξολογίας προς την Αγία Τριάδα: «Φῶς ὁ Πατήρ, φῶς ὁ Λόγος, φῶς καί τό Ἃγιον Πνεῦμα… καί δι’ αὐτοῦ πᾶς ὁ κόσμος φωταγωγεῖται, Τριάδα σέβειν ἁγίαν».
Αστράφτει και λάμπει σήμερα η Εκκλησία μας μέσα στο θεϊκό φως. Το φως που διαλύει τα σκοτάδια της αγνοίας και της αμαρτίας και μάς οδηγεί στην αληθινή θεογνωσία.
Ας παρακαλέσουμε ειδικά σήμερα τον αγαθό Παράκλητο να εξαφανίσει κάθε σκοτεινό στοιχείο από το εσωτερικό μας και να καταυγάσει τις καρδιές μας με θείο φως, ώστε «λάμποτες, ἀστράπτοντες, ἠλλοιωμένοι» να προσκυνούμε και να δοξάζουμε τον Τριαδικό Θεό μας για την ανέκφραστη δωρεά Του. Αμήν.

Το κήρυγμα της Κυριακής: Κυριακή του Τυφλού

Του Αρχιμανδρίτου Παϊσίου Λαρεντζάκη
Ιεροκήρυκος της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης

Κυριακή έκτη από του Πάσχα, σήμερα και η Αγία μας Εκκλησία μνημονεύει το θαύμα που πραγματοποίησε ο Κύριος στον εκ γενετής τυφλό, όπως μας το αφηγείται ο Ευαγγελιστής Ιωάννης.
Ο Ιησούς και οι Μαθητές του,  συνάντησαν στο δρόμο έναν εκ γενετής τυφλό. Και η πρώτη απορία των μαθητών ήταν˙ «Κύριε, ποιός αμάρτησε, αυτός ή οι γονείς του, για να γεννηθεί τυφλός;». «Ούτε αυτός, ούτε οι γονείς του», απαντά ο Χριστός, «αλλά για να φανερωθούν τα έργα του Θεού». Και αφού με το σάλιο Του έφτιαξε πηλό, τονίζοντας ότι Αυτός ο ίδιος είναι το φώς του κόσμου, τον έβαλε επάνω στα μάτια του τυφλού και του είπε να πάει να πλυθεί στην κολυμβήθρα του Σιλωάμ. 
Ο Κύριος επαναλαμβάνει μπροστά στα μάτια των μαθητών Του το έργο της Δημιουργίας, αποδεικνύοντας έμπρακτα ότι είναι ο Υιός και Λόγος του Θεού. Τόσο μεγάλο είναι το θαύμα, ώστε ακόμα και οι γείτονες του πρώην τυφλού, αδυνατούν να πιστέψουν ότι είναι το ίδιο πρόσωπο. Τον ρωτούν επανειλημμένα να τους εξηγήσει πώς, ενώ δεν είχε μάτια, τώρα έχει και βλέπει. Κι εκείνος, με απλότητα τους διηγείται το περιστατικό και με πίστη ομολογεί ότι ο Ιησούς, που τον θεράπευσε, είναι Προφήτης, δηλαδή απεσταλμένος του Θεού.
Κι ενώ ο σωματικά τυφλός τώρα βλέπει, οι γραμματείς και οι Φαρισαίοι εμμένουν στην πνευματική τους τύφλωση, διώχνοντας από τη συναγωγή όποιον τολμούσε να ομολογήσει τον Χριστό. Αρνούνται αρχικά το θαύμα. Καλούν τους γονείς του τυφλού για να βεβαιωθούν ότι πράγματι γεννήθηκε τυφλός, και τέλος κατηγορούν τον Χριστό ως αμαρτωλό, επειδή έφτιαξε πηλό την ημέρα του Σαββάτου. Στην τύφλωσή τους και την πώρωση της καρδιάς τους, ο μόνος που τολμά να αντισταθεί και να επιχειρηματολογήσει είναι ο θεραπευθείς τυφλός. «Δεν δέχεστε τον Ιησού ως απεσταλμένο του Θεού», τους απαντά, «εκείνο όμως που γνωρίζουμε όλοι είναι ότι ο Θεός δεν ακούει τους αμαρτωλούς, αλλά τους θεοσεβείς. Και από τη στιγμή που πραγματοποίησε ένα τόσο μεγάλο και πρωτάκουστο θαύμα, δεν μπορεί να μην προέρχεται από τον Θεό».
Η πνευματική όμως τύφλωση, η οποία πάντοτε συνοδεύεται από τον εγωισμό, υπαγορεύει στους φαρισαίους να εκφραστούν υπεροπτικά: «εσύ, που γεννήθηκες μέσα στην αμαρτία, τολμάς να μας διδάσκεις;» και με τα λόγια αυτά τον έδιωξαν από τη συναγωγή. Όταν άκουσε ο Ιησούς ότι τον έδιωξαν από τη συναγωγή, τον συνάντησε και τον ρωτά: «πιστεύεις στον υιό του Θεού;» - «και ποιός είναι, Κύριε, για να πιστέψω σε αυτόν;», ρωτά εκείνος. Και όταν ο Χριστός αποκαλύπτεται πλέον στον πρώην τυφλό, τότε εκείνος αναφωνεί «Πιστεύω, Κύριε» και Τον προσκυνάει.
Το κύριο νόημα της σημερινής Ευαγγελικής περικοπής,  που αποτελεί και τον λόγο για τον οποίο η Εκκλησία μας την έχει συμπεριλάβει στον κύκλο των Κυριακών του Πεντηκοσταρίου, είναι τα λόγια του Χριστού, ότι˙ «ὅταν ἐν τῷ κόσμῳ ὦ, φῶς εἰμι τοῦ κόσμου». Ο Χριστός είναι το φως του κόσμου, είναι εκείνος που μπορεί να ανοίξει τα πνευματικά μας μάτια, ώστε να δούμε την πραγματική διάσταση και κατάσταση της ψυχής μας. Οι φαρισαίοι, παρόλο που καθημερινά μελετούσαν το λόγο του Θεού, από τη στιγμή που δεν δέχονται τον Ιησού αποδεικνύονται τυφλοί και παράλογοι, θεωρούν την αλήθεια και το φως του Χριστού ως απειλή, αμφισβητούν τα θαύματά Του, απιστούν και Τον αρνούνται. Οι ταπεινοί ψαράδες πάλι, από τη στιγμή που γνωρίζουν τον Χριστό, μετατρέπονται σε κήρυκες της Αληθείας, σε Αποστόλους του Ευαγγελίου. Και όχι μόνο αυτοί, αλλά κάθε άνθρωπος που έρχεται σε επαφή με το Χριστό και Τον γνωρίζει, απολαμβάνει αυτού του φωτισμού, όπως φαίνεται χαρακτηριστικά από τις διηγήσεις του Ευαγγελίου και από τους βίους των Αγίων.
Αυτό ακριβώς το νόημα έχει και η φράση του Χριστού, ότι δηλαδή είναι το φως του κόσμου, όταν και εφόσον βρίσκεται στον κόσμο. Δεν εννοεί εδώ ο Χριστός τη φυσική Του παρουσία. Αλλά την αποδοχή του προσώπου Του και των λόγων Του από τον κόσμο, από την κοινωνία, από τον κάθε άνθρωπο. Για να φωτισθεί ο κόσμος, πρέπει να έρθει ο Χριστός. Για να φωτιστεί πνευματικά ο κόσμος δεν αρκούν οι σοφοί και οι τεχνοκράτες, αλλά χρειάζεται να έλθει το αληθινό Φως, είναι ανάγκη να Τον προσκαλέσουμε και πάλι στη ζωή μας, να Του ανοίξουμε τις θύρες και τα παράθυρα της καρδιάς μας, για να την φωτίσει και να τη ζεστάνει.
Σε μια εποχή που η κοινωνία παραπαίει ανάμεσα στην αδικία, την ατομοκεντρικότητα και την πνευματική σύγχυση, το μεγαλύτερο έλλειμμα είναι αυτό του πνευματικού πλούτου, το έλλειμμα της αγάπης και της γνώσεως του Θεού. Αν θέλουμε να αλλάξει η ζωή μας, και μαζί με εμάς σταδιακά όλος ο κόσμος, τότε οφείλουμε να ανακαινίσουμε τον εσωτερικό μας άνθρωπο, να προσκαλέσουμε και να δεχτούμε τον Αναστάντα Κύριο Ιησού Χριστό, που είναι η οδός και η αλήθεια και η ζωή.