Κυριακή της Σαμαρείτιδος: «...ονομάστηκαν οι μαθητές του Ιησού «χριστιανοί».»

Κυριακή της Σαμαρείτιδος, σήμερα αγαπητοί μου αδελφοί και η Αγία μας Εκκλησία στο Αποστολικό ανάγνωσμα της ημέρας -που προέρχεται από το ιερό βιβλίο Πράξεις Αποστόλων της Καινής μας Διαθήκης- μας μεταφέρει νοερά σ’ ένα ταξίδι στο χώρο και το χρόνο. Μας γυρίζει εκατοντάδες χρόνια πριν, τότε που η Εκκλησία του Ιησού Χριστού έκανε τα πρώτα βήματά της στην ιερή γη της Παλαιστίνης και λίγο έξω από αυτήν. Ας δούμε όμως πρώτα, στην δική μας καθημερινή γλώσσα, το περιεχόμενο του αναγνώσματος, ώστε στη συνέχεια να διατυπώσουμε κάποιες ωφέλιμες πνευματικές σκέψεις με αφορμή αυτό.

Γράφεται λοιπόν στο ιερό κείμενο: «Εκείνες τις μέρες, οι απόστολοι που είχαν διασκορπιστεί από τα Ιεροσόλυμα, μετά τον διωγμό που ακολούθησε τον λιθοβολισμό του Στεφάνου, έφτασαν ως τη Φοινίκη, την Κύπρο και την Αντιόχεια. Σε κανέναν δεν κήρυτταν για τον Χριστό παρά μόνο στους Ιουδαίους. Ανάμεσά τους ήταν και μερικοί Κύπριοι και Κυρηναίοι, που είχαν έρθει στην Αντιόχεια και κήρυτταν στους ελληνόφωνους Ιουδαίους το χαρμόσυνο μήνυμα, ότι ο Ιησούς είναι ο Κύριος. Η δύναμη του Κυρίου ήταν μαζί τους, και πολλοί ήταν εκείνοι που πίστεψαν και δέχτηκαν τον Ιησού για Κύριό τους. Οι ειδήσεις γι’ αυτά έφτασαν και στην εκκλησία των Ιεροσολύμων· έτσι έστειλαν τον Βαρνάβα να πάει στην Αντιόχεια. Αυτός, όταν έφτασε εκεί και είδε το έργο της χάριτος του Θεού, χάρηκε, και τους συμβούλευε όλους να μένουν αφοσιωμένοι στον Κύριο με όλη τους την καρδιά. Ο Βαρνάβας ήταν άνθρωπος αγαθός και γεμάτος Άγιο Πνεύμα και πίστη. Έτσι, πολύς κόσμος προστέθηκε στους πιστούς του Κυρίου. Ύστερα ο Βαρνάβας πήγε στην Ταρσό για να αναζητήσει τον Σαύλο. Όταν τον βρήκε, τον έφερε στην Αντιόχεια. Εκεί συμμετείχαν στις συνάξεις της εκκλησίας για έναν ολόκληρο χρόνο και δίδαξαν πολύ κόσμο. Επίσης στην Αντιόχεια για πρώτη φορά ονομάστηκαν οι μαθητές του Ιησού «χριστιανοί». Εκείνες τις μέρες κατέβηκαν από τα Ιεροσόλυμα προφήτες στην Αντιόχεια. Ένας απ’ αυτούς που τον έλεγαν Άγαβο, προανάγγειλε με τον φωτισμό του Αγίου Πνεύματος ότι θα πέσει σ’ όλη την οικουμένη μεγάλη πείνα, πράγμα που έγινε όταν αυτοκράτορας ήταν ο Κλαύδιος. Οι χριστιανοί στην Αντιόχεια αποφάσισαν να στείλουν βοήθεια στους αδελφούς που κατοικούσαν στην Ιουδαία, ό,τι μπορούσε ο καθένας. Αυτό κι έκαναν: έστειλαν τη βοήθειά τους με τον Βαρνάβα και τον Σαύλο στους πρεσβυτέρους των Ιεροσολύμων»(Πράξεων, κεφ. 11, στίχ. 19-30).

Στα όσα μόλις ακούσαμε, περιγράφονται όλα εκείνα που συνέβησαν στην ζωή της Εκκλησίας, αμέσως μετά το λιθοβολισμό του Αγίου Πρωτομάρτυρος και Αρχιδιακόνου Στεφάνου. Ήταν τότε που οι πιστοί διωγμένοι από την πόλη των Ιεροσολύμων και τα περίχωρά τους, σκορπίστηκαν στις γύρω κοντινές αλλά και πιο μακρινές περιοχές. Κι ενώ οι διώκτες τους πίστευαν πως είχαν απαλλαγεί μια και καλή από τους «οπαδούς του Ναζωραίου» και πως με το φόβο είχαν καταφέρει να πνίξουν στο σκοτάδι του θρησκευτικού κατεστημένου τους την «αίρεση» -όπως τη θεωρούσαν- του «πλάνου» Ιησού, στην πραγματικότητα προσέφεραν πολύτιμες υπηρεσίες στο σχέδιο του Θεού για την εξάπλωσή της. Κι αυτό γιατί οι διωκόμενοι πιστοί του Θεανθρώπου, μετέφεραν στις νέες τους πατρίδες, μαζί με τα λιγοστά υπάρχοντα που μπόρεσαν να διασώσουν από την μανία των εχθρών τους, πρωτίστως το φως του Θείου Λόγου που είχε ανάψει για τα καλά στις καρδιές τους. Αυτό το φως που κανένα σκοτάδι δεν θα μπορούσε πια να νικήσει, γιατί δεν προερχόταν από υλική φωτιά, αλλά από το πυρ της Θεότητος του Αναστάντος Κυρίου, «η δύναμη -του οποίου- ήταν μαζί τους».

Έτσι το «διωκόμενο» φως του Ευαγγελίου του Χριστού, έλαμψε στη Φοινίκη, στην Κύπρο, στη Μικρά Ασία. Εκεί, στην περίφημη πόλη της Αντιόχειας, φώτισε τη ζωή των κατοίκων της σε τέτοιο βαθμό, ώστε προκάλεσε το θαυμασμό ακόμα και αυτών των ίδιων των Αποστόλων, που απέστειλαν τον Βαρνάβα, «άνθρωπο αγαθό, γεμάτο Άγιο Πνεύμα και πίστη» για να στηρίξει με τη διδασκαλία και το παράδειγμα της αγίας και ενάρετης ζωής του όλους όσους «πίστεψαν και δέχτηκαν τον Ιησού για Κύριό τους».

Το φως του Ευαγγελίου όμως, προκάλεσε και την αντίδραση όλων  εκείνων των κακοπροαίρετων και σκοτισμένων ανθρώπων που μισούν το φως και φοβούνται την αλήθεια. Ήταν αυτοί που δεν ανέχονταν να αντικρίζουν τη φωτεινή ζωή των πιστών του Χριστού γιατί αυτό ήλεγχε τη βεβαρημένη συνείδησή τους και τους υπενθύμιζε το σκοτάδι που κυριαρχούσε στη δική τους καρδιά και ζωή. Και μη μπορώντας να αντέξουν τη λάμψη του Θείου φωτός, τα αρρωστημένα από τα πάθη, μάτια της ψυχής τους, αποκάλεσαν υποτιμητικά (όπως πίστευαν) για πρώτη φορά τους πιστούς του Χριστού με το προσωνύμιο «χριστιανοί». Αυτό όμως που για εκείνους ήταν προσβλητική κοροϊδία, για τους πιστούς έγινε όνομα ένδοξο και ιερό!

Και πραγματικά. Υπάρχει μεγαλύτερη τιμή από το να φέρει κάποιος μπροστά και πάνω από το όνομά του, το όνομα του Χριστού; Φυσικά και όχι. Κι αν μάλιστα το ιερό όνομα «Χριστιανός» στολίζεται και με το ένδοξο επίθετο «Ορθόδοξος», τότε η τιμή για μας που το φέρουμε είναι διπλή.

Και τι θα πει «Χριστιανός»; Είναι αυτός που -όπως συμβούλευε και ο Απόστολος Βαρνάβας- παραμένει αφοσιωμένος στον Κύριο Ιησού Χριστό με όλη του την καρδιά. Για εμάς, Αυτός είναι τα πάντα: Θεός, Κύριος, Φως, Αλήθεια, Ζωή, Ανάσταση, Οδός, Σωτήρας, Λυτρωτής, Διδάσκαλος, Αδελφός, Φίλος! Ας τιμήσουμε το όνομά Του με τη ζωή μας! Αμήν.

αρχιμ.Διονύσιος Ανθόπουλος

Κυριακή Β΄ Νηστειών (Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά): «... αν δείξουμε αμέλεια...»

Σήμερα, δεύτερη Κυριακή των Νηστειών, αγαπητοί μου αδελφοί, τιμάται το ιερό πρόσωπο του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, ενός μεγάλου Πατέρα της Εκκλησίας μας, που αγωνίστηκε σε όλη του τη ζωή και με όλη του τη δύναμη, ώστε να διατηρηθεί ανόθευτη η Ορθόδοξη πίστη μας. Με αφορμή την εορτή αυτή, διαβάζεται στους ναούς μας το Αποστολικό ανάγνωσμα που ακούσαμε πριν λίγο και που είναι παρμένο από την επιστολή του Παύλου προς τους Εβραίους. Για να το κατανοήσουμε όμως καλύτερα ας το αποδώσουμε ακόμη μια φορά στην καθημερινή μας γλώσσα.

Γράφει λοιπόν ο Απόστολος Παύλος: «Εσύ, Κύριε, αρχικά στερέωσες τη γη κι έργο δικό Σου είναι οι ουρανοί. Αυτοί θα εξαφανιστούν, ενώ Εσύ αιώνια παραμένεις. Τα πάντα θα παλιώσουνε σαν ρούχο. Σαν μανδύα θα τους τυλίξεις και θ’ αλλάξουν. Εσύ όμως παραμένεις πάντα ο ίδιος, τα χρόνια Σου ποτέ δεν θα τελειώσουν. Σε κανέναν απ’ τους αγγέλους δεν είπε ποτέ ο Θεός: «Κάθισε στα δεξιά μου, ωσότου υποτάξω τους εχθρούς σου κάτω από τα πόδια σου». Δεν είναι, λοιπόν, όλοι οι άγγελοι πνεύματα που υπηρετούν τον Θεό κι αποστέλλονται απ’ Αυτόν για να βοηθήσουν όσους μέλλουν να σωθούν; Γι’ αυτό κι εμείς πρέπει να μένουμε πιο σταθεροί στις αλήθειες που ακούσαμε, για να μην ξεστρατίσουμε ποτέ. Γιατί, αν ο λόγος που δόθηκε άλλοτε μέσω αγγέλων, αποδείχθηκε αληθινός, κι όσοι τον παρέβηκαν ή δεν υπάκουσαν σ’ αυτόν δέχθηκαν την τιμωρία που τους έπρεπε, πώς είναι δυνατόν εμείς να ξεφύγουμε, αν δείξουμε αμέλεια σε μια τόσο σπουδαία σωτηρία; Τη σωτηρία αυτή, που άρχισε να διακηρύττει ο Κύριος, μας τη βεβαίωσαν όσοι άκουσαν τον λόγο Του»(Εβραίους, κεφ. 1, στίχ. 10-14 & κεφ. 2, στίχ. 1-3).

Ανάμεσα στα πολλά βαθυστόχαστα και σημαντικά για τη σωτηρία μας που αναφέρει ο ιερός διδάσκαλός μας Παύλος, μας συμβουλεύει πως δεν πρέπει να δείχνουμε αμέλεια στο μείζον θέμα της σωτηρίας μας. Αυτή η σωτηρία που ξεκίνησε να πραγματοποιείται με το κήρυγμα του Ευαγγελίου από τον ίδιο τον Κύριό μας Ιησού Χριστό και τη Σταυρική Του Θυσία, για να ολοκληρωθεί, απαιτείται και η δική μας συμμετοχή σε αυτήν. Με ποιό τρόπο; Με το να εφαρμόζουμε το Ευαγγέλιο του Χριστού -δηλαδή το λόγο και το θέλημα του Θεού- στη ζωή μας. Κι αυτό φυσικά δεν είναι μια φιλάρεσκη απαίτηση του Θεού από τα πλάσματά Του, αλλά ο μόνος δρόμος και τρόπος της σωτηρίας που μας υποδεικνύει η ανεξάντλητη για μας αγάπη Του.

Δεν φτάνει με άλλα λόγια μόνο η θέληση του Θεού για τη σωτηρία μας αλλά και η δική μας θετική ανταπόκριση στη δική Του προσπάθεια και Θυσία. Και αυτή η ανταπόκριση δεν περιορίζεται φυσικά μόνο στη παραδοχή της ανάγκης της σωτηρίας ή στη θεωρητική αποδοχή του λυτρωτικού για μας έργου του Θεανθρώπου, αλλά προχωρά με πίστη και ελπίδα στην έμπρακτη βίωση της εν Χριστώ αγάπης που αποτελεί το μόνο ουσιαστικά  κριτήριο για την κατάκτηση της Βασιλείας των Ουρανών.

Η βίωση όμως της εν Χριστώ ζωής δεν γίνεται χωρίς κόπο και θυσίες. Είναι ένας συνεχής αγώνας να αποβάλλουμε την αρρωστημένη αγάπη του «εγώ» από τη ζωή μας και να ανοίξουμε την καρδιά μας με αγάπη σε όλο τον κόσμο και σ’ Εκείνον που τον δημιούργησε. Και είναι γεγονός πως η αληθινή αγάπη μόνο μέσα από τον κόπο και τις θυσίες δύναται να υπάρξει. Ανέξοδη και άκοπη αγάπη δεν υπάρχει και όποιος νομίζει ότι μπορεί να αγαπά χωρίς να μετατρέπει την αγάπη αυτή σε έργα, πλανάται.

Όπως πλανάται αυτός που νομίζει πως η προσπάθειά του αυτή, ο αγώνας για τη σωτηρία θα είναι εύκολος και ανεμπόδιστος. Κι αυτό γιατί κάθε έργο πνευματικό πάντα θα συναντά αντίδραση από τον εχθρό κάθε αγαθού, και δυσκολίες. Ανάμεσα σ’ αυτές, η πιο πονηρή και ύπουλη είναι αυτή που προέρχεται από την δική μας αμέλεια, την ακηδία όπως αλλιώς την αποκαλούμε ή κοινώς την πνευματική τεμπελιά. Όταν δηλαδή, ενώ ξέρουμε ποιο είναι το θέλημα του Θεού, ενώ γνωρίζουμε πόσο σημαντικό είναι για τη σωτηρία μας, εμείς δεν το πράττουμε αλλά αναβάλουμε συνεχώς γι’ αργότερα την εφαρμογή του στη ζωή μας.

Για την ακηδία, ο Όσιος Ιωάννης ο Σιναΐτης έγραψε στο περίφημο έργο του «Κλίμαξ»: «Ακηδία σημαίνει παράλυσις της ψυχής και έκλυσις του νου, οκνηρία και αδιαφορία προς την άσκησι, μίσος προς τις πνευματικές μας υποχρεώσεις. Αυτή μακαρίζει το κοσμικό φρόνημα, κατηγορεί το Θεόν ότι δεν είναι ευσπλαγχνικός και φιλάνθρωπος. Αυτή φέρνει ατονία την ώρα της ψαλμωδίας και αδυναμία την ώρα της προσευχής. ... Ενώ ιστάμεθα στην προσευχή, μας υπενθυμίζει διάφορα αναγκαία πράγματα και χρησιμοποιεί κάθε τέχνασμα, ώστε να μας αποτραβήξη από εκεί... Είναι ένας ψυχικός θάνατος που περιέχει όλα τα κακά. .... Η ακηδία και η οκνηρία κατορθώνουν να σκορπίσουν όλο τον πλούτο της ψυχής....».

Ας προσπαθήσουμε λοιπόν να είμαστε πιο επιμελείς στο σπουδαίο θέμα της σωτηρίας μας -όπως επιμελής υπήρξε και ο σήμερα τιμώμενος Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, καθώς και όλοι οι Άγιοι της Εκκλησίας μας- κι ας αποτινάξουμε από πάνω μας την καταστροφική αμέλεια. Αμήν.

αρχιμ.Διονύσιος Ανθόπουλος

πηγή

Κυριακή της Τυρινής: «Η νύχτα όπου νά ‘ναι φεύγει, και η μέρα κοντεύει.»

Κυριακή σήμερα, αγαπητοί μου αδελφοί, της Τυρινής ή της Τυροφάγου όπως την αποκαλούμε, μια που από σήμερα παύουμε την κατάλυση γαλακτοκομικών προϊόντων και από αύριο εισερχόμαστε με την αυστηρή νηστεία, στην Μεγάλη Τεσσαρακοστή. 

Αυτήν την αγία περίοδο της εντατικής πνευματικής μας άσκησης και προετοιμασίας, προκειμένου να αξιωθούμε στο τέλος της να εορτάσουμε τα κοσμοσωτήρια γεγονότα της Μεγάλης Εβδομάδος, των Παθών δηλαδή και της Αναστάσεως του Κυρίου και Θεού μας Ιησού Χριστού. Έτσι το Αποστολικό Ανάγνωσμα που πριν από λίγο ακούσαμε και που προέρχεται από την επιστολή του Αποστόλου Παύλου προς τους Χριστιανούς της Ρώμης, έχει σαν σκοπό να μας μυήσει στο βαθύτερο νόημα της περιόδου που ανοίγεται μπροστά μας. 

Ας ακούσουμε όμως το ιερό κείμενο ξανά στην καθημερινή μας γλώσσα, για να το κατανοήσουμε καλύτερα και να ωφεληθούμε από αυτό.

Γράφει ο θείος Παύλος: «Αδελφοί μου, τώρα η τελική σωτηρία βρίσκεται πιο κοντά μας παρά τότε που πιστέψαμε. Η νύχτα όπου νά ‘ναι φεύγει, και η μέρα κοντεύει. Γι’ αυτό ας πετάξουμε από πάνω μας τα έργα του σκότους, κι ας φορέσουμε τα όπλα του φωτός. Η διαγωγή μας ας είναι κόσμια, τέτοια που ταιριάζει στο φως. Ας πάψουν τα φαγοπότια και τα μεθύσια, η ασύδοτη κι ακόλαστη ζωή, οι φιλονικίες και οι φθόνοι. Ντυθείτε τον Κύριό μας Ιησού Χριστό και μην αφήνετε τον αμαρτωλό εαυτό σας να σας παρασύρει στην ικανοποίηση των επιθυμιών σας. Να δέχεστε όποιον έχει ασθενική πίστη, χωρίς να επικρίνετε τις απόψεις του. Για παράδειγμα, ένας πιστεύει πως μπορεί να φάει απ’ όλα, ενώ κάποιος άλλος, που έχει ασθενική πίστη, τρώει μόνο χόρτα. Αυτός που τρώει απ’ όλα, ας μην περιφρονεί εκείνον που δεν τρώει· κι εκείνος που δεν τρώει, ας μην κατακρίνει εκείνον που τρώει, γιατί ο Θεός τον έχει δεχτεί στην Εκκλησία Του. Ποιός είσαι εσύ που θα κρίνεις έναν ξένο υπηρέτη; Μόνο ο Κύριός του μπορεί να κρίνει αν στέκεται ή όχι στην πίστη του, γιατί ο Θεός έχει τη δύναμη να τον στηρίξει»(Ρωμαίους, κεφ. 13, στίχ. 11-14 & κεφ. 14, στίχ. 1-4).

Η επιλογή του συγκεκριμένου Αποστολικού Αναγνώσματος δεν είναι φυσικά τυχαία. Όπως ακούσαμε στην αρχή, γίνεται λόγος για το ζοφερό σκοτάδι της νύχτας, μέσα στο οποίο είναι βυθισμένος ο κόσμος της αμαρτίας. Από την άλλη, για το καθάριο φως της ημέρας που ξεπροβάλει, καθώς ανατέλλει ολόλαμπρος ο νοητός ήλιος της δικαιοσύνης, ο Σωτήρας μας Ιησούς Χριστός. Η χρήση αυτού του παραλληλισμού, έχει να κάνει με το θλιβερό εκείνο γεγονός, στο οποίο έχει αφιερώσει τη σημερινή ημέρα η Αγία μας Εκκλησία, την έξοδο δηλαδή των πρωτοπλάστων από τον κήπο της Εδέμ. Τότε που ο άνθρωπος -εξ’ αιτίας όχι απλά της παρακοής αλλά κυρίως της αμετανοησίας του- έχασε τη χαρά της κοινωνίας με το Θεό Δημιουργό του. Τότε που βγήκε από το φως της αγάπης του Ουράνιου Πατέρα και μπήκε μέσα στο βαθύ σκοτάδι της κακίας και του εγωισμού. Από τότε ήταν σαν να πλάκωσε τον κόσμο μια απόκοσμη και φοβερή νύχτα, η νύχτα της αμαρτίας και της σκλαβιάς του ανθρώπου στα ίδια του τα πάθη.

Όμως όπως και ο Απόστολος Παύλος διαβεβαιώνει οι ώρες της νύχτας είναι πλέον λιγοστές. «Η νύχτα όπου νά ‘ναι φεύγει…» γιατί τη διώχνει η μέρα που φέρνει μαζί του ο Χριστός. Γιατί Αυτός είναι  «…τὸ φῶς τὸ ἀληθινόν, τὸ φωτίζον καὶ ἁγιάζον πάντα ἄνθρωπον ἐρχόμενον εἰς τὸν κόσμον». Για τον ερχομό αυτό και τη συνάντηση της ανθρωπότητας με τον Κύριο Ιησού, θα πρέπει όλοι μας να προετοιμαστούμε. Και πως; Με το να  «…πετάξουμε από πάνω μας τα έργα του σκότους, – όπως μας προτρέπει ο ιερός Παύλος- κι να φορέσουμε τα όπλα του φωτός». Και ποια είναι αυτά;

Τα έργα του σκότους δεν είναι άλλα από τις κακές επιθυμίες του αμαρτωλού μας εαυτού. Μερικά μάλιστα από αυτά τα σκοτεινά έργα, μας τα απαριθμεί: «…τα φαγοπότια και τα μεθύσια, η ασύδοτη κι ακόλαστη ζωή, οι φιλονικίες κι οι φθόνοι» και κοντά τους η κατάκριση. Φυσικά όμως δεν είναι μόνο αυτά -μια που όπως λέγεται, τα πάθη δεν έχουν πυθμένα- αναφέρει όμως αυτά που είναι συνηθέστερα στη ζωή των απρόσεκτων ανθρώπων και πολλές φορές γίνονται αφετηρία άλλων φοβεροτέρων πτώσεων.

Από την άλλη τα όπλα του φωτός είναι όλα εκείνα τα πνευματικά μέσα, που μας προσφέρει η Χάρις του Θεού, με τα οποία μπορούμε να αγωνιστούμε κατά του σκοταδιού που φωλιάζει μέσα μας και παραμονεύει γύρω μας. Αυτά τα περιγράφει γλαφυρά ο Παύλος σε μια άλλη επιστολή του: «Σταθείτε, λοιπόν, σε θέση μάχης· ζωστείτε την αλήθεια σαν ζώνη στη μέση σας· φορέστε σαν θώρακα τη δικαιοσύνη. Για υποδήματα στα πόδια σας βάλτε την ετοιμότητα να διακηρύξετε το Ευαγγέλιο της ειρήνης. Εκτός απ’ όλα αυτά, κρατάτε πάντα την πίστη σαν ασπίδα, πάνω στην οποία θα μπορέσετε να σβήσετε τα φλεγόμενα βέλη του πονηρού. Η σωτηρία ας είναι η περικεφαλαία σας, και ο λόγος του Θεού η μάχαιρα που σας δίνει το Πνεύμα» (Εφεσίους κεφ.6, στίχ.14-17).

Εμπρός, λοιπόν αδελφοί μου, ας ριχτούμε με θάρρος και προθυμία στον καλό αγώνα της περιόδου που ανοίγεται μπροστά μας, για να διώξουμε με τη βοήθεια του Ιησού Χριστού, τη νύχτα και το σκοτάδι από τον εαυτό και τον κόσμο μας. Αμήν.

αρχιμ.Διονύσιος Ανθόπουλος

πηγή
Το είδαμε εδώ