Αρχιμ. Νεκτάριος Ζιόμπολας, Η οσιοποίησις του Πάπα Ιωάννη Παύλου

Η ΟΣΙΟΠΟΙΗΣΙΣ ΤΟΥ ΠΑΠΑ ΙΩΑΝΝΟΥ ΠΑΥΛΟΥ

Τοῦ Ἀρχιμ. Νεκταρίου Ζιόμπολα

Σὲ περίοδον ποὺ συμβαίνουν στὸν Παπισμὸ δυσάρεστα μὲ ἐπίκεντρο τὰ σκάνδαλα «κληρικῶν»του, ἔπρεπε νὰ εὑρεθῆ μία διέξοδος δι᾽ ἀλλαγὴ κλίματος εἰς τρόπον ὥστε νὰ ἀλλάξη ἡ ζοφερὰ εἰκόνα μὲ μία χαρμόσυνη φανταχτερὴ ἐκδήλωσι. Ἔτσι ἐφευρέθηκε ἡ ὁσιοποίησις τοῦ μόλις πρὸ ἑξαετίας ἀποβιώσαντος Πάπα Ἰωάννου Παύλου. Κατ᾽ ἀρχήν, ὡς πρὸς τὸν κανονικὸν τρόπον, ἡ ἐν σπουδῇ ἐνέργεια αὐτὴ εἶναι ἀπόβλητος.

Ὁ τρόπος ἁγιοκατατάξεως στὸν Ὀρθόδοξο κόσμο ἔρχεται σὲ πλήρη ἀντίθεση μὲ ὅ,τι συμβαίνει στὸν Παπισμό. Ἐδῶ τὰ κριτήρια εἶναι αὐστηρὰ ἄνευ βιασύνης καὶ τὰ στοιχεῖα ἀπορρέουν ἀπὸ τὴν ὅλη ζωὴ καὶ πολιτεία τοῦ κεκοιμημένου πιστοῦ. Πέραν τοῦ μαρτυρίου - ὁμολογίας διὰ ὁσιακῆς ἀσκήσεως.

Τὸ παπικὸ γεγονὸς πρὸ ἡμερῶν στὸ Βατικανό, ὑπενθύμισε καὶ τὸν ἐρχομὸ τοῦ Βοϊτίλα εἰς τὴν Ἀθήνα καὶ τὸ ὅλο τότε ἀπαράδεκτο κλῖμα, ἀφοῦ ἀπὸ τὸ Χριστεπώνυμο πλήρωμα ἡ ἐπίσκεψίς του ἦταν ἀπαράδεκτη. Ὄψονται αὐτοὶ ποὺ ὡς μὴ ὤφελε τὸν ἔφεραν. Πέρασε δυστυχῶς καὶ στὰ Δίπτυχα τῆς Ἐκκλησίας ἐκείνη ἡ ἐπίσκεψις καὶ παραμένει ὡς δῆθεν σημαντικὸ ἐκκλησιαστικὸ γεγονός! Ὀρθοδόξως

ἐθεωρήθη ὡς συμφορὰ καὶ λόγῳ διαλόγων. Τοῦτο τὸ ἔδειξε ἡ τόσο τότε ἀντίδρασις. Πάντως φάνηκε ὅτι κέρδισε «ἔδαφος» ἡ παπικὴ πλερὰ ἀφοῦ οἱ παπόφιλοι, οἱ ὀπαδοὶ τῆς «ἀγάπης» κυρίως στὸ χῶρο τῶν ἐπισκόπων μᾶλλον αὐξήθηκαν.

Ἔτσι ὑποβόσκει τὸ πόσοι καὶ ποῖοι ἐπίσκοποι εἶναι παπόφιλοι. Ὁ κλῆρος βέβαια καὶ ὁ πιστὸς λαὸς παραμένει στὰ Ὀρθόδοξα Δόγματα, ἀντιδρᾶ καὶ στὸ ἄκουσμα Πάπας.Μᾶς ὑπενθύμισε ἀκόμη ὅτι τάχατες ὁ Πάπας Βοϊτίλας σὲ ἐκείνη τὴν ἐμφάνισή του στὴν Πνύκα ζήτησε συγγνώμη. «Οἱ θυγατέρες τῆς καθολικῆς ἐκκλησίας ζητοῦν συγγνώμη διὰ τὰς Σταυροφορίας».

Ὄχι αὐτό, ὡς ἐκπρόσωπος τὴν ὥραν ἐκείνην. Παπόφιλοι καὶ μέρος τοῦ ἀθηναϊκοῦ τύπου ἔσπευσαν νὰ δηλώσουν ὅτι ὁ Πάπας ζήτησε συγγνώμη. Ἦταν μία παραπληροφόρησις, ἔπρεπε λόγῳ τιμῆς, του καθήμενον, νὰ πῆ κάτι.

Γράφηκε ὅτι διὰ τὴν σπουδὴν τῆς ὁσιοποιήσεως ἔπαιξε ρόλο ἡ θεραπεία μιᾶς μοναχῆς, ἡ ὁποία πάσχουσα ἀπὸ πάρκινσον, ἀφοῦ προσευχήθηκε στὸν ταφέντα Πάπα Ἰωάννη Παῦλο, ἐθεραπεύθη. Ἄν εἶναι δυνατὸν νὰ ἐλεχθῆ ἡ περίπτωσις καὶ νὰ γίνη δεκτὴ Ὀρθοδόξως. Πρωτάκουστο ὅτι Πάπας ποὺ ἔφυγε θαυματουργεῖ, εἶναι δηλ. χαρισματοῦχος, ἀφοῦ ὑπάρχει παγιωμένη θέσις ὅτι τὸ θαῦμα στὸν Παπισμὸ εἶναι ἀνύπαρκτο. Ἄν κατὰ καιροὺς ἀκούγονται ἀπειροελάχιστα μεμονωμένα περιστατικὰ -ἄν ὄντως εἶναι ἀληθινά- ὀφείλονται σὲ ψυχὲς ποὺ λόγῳ εὐσεβείας καὶ μίας ἠθικῆς ζωῆς, ἔλαβον ἔλεος ἀπὸ τὸν Θεὸ ὡς ἄτομα καὶ χωρὶς μεσολάβησιν τοῦ παπικοῦ κλήρου.

Ὁ Χριστὸς θαυματουργοῦσε εἰς τὰ πλήθη, ἄν καὶ δὲν εἶχον σαφῆ εἰκόνα τοῦ ποῖος ἦτο. Δέσποζε ἡ εὐσπλαγχνία Του (Ματθ. ιδ´14). Καὶ μουσουλμᾶνοι ἀπὸ τὴν Παναγία Δέσποινα καὶ τὸν Ἅγιο Γεώργιον ἔχουν λάβει δωρεές. Τοῦτο ὀφείλεται εἰς τὴν προσφορὰν ἐλέους τῶν ἱερῶν Προσώπων.

Ὁ παπικὸς αἱρετικὸς κόσμος ἀδυνατεῖ νὰ δημιουργεῖ Πορφυρίους, Παϊσίους καὶ Ἰακώβους. Κατὰ βάσιν τὸ Βατικανὸ μὲ ἐπικεφαλῆς σήμερα τὸν Πάπα Βενέδικτο τὸ νὰ προβαίνη σὲ μία κορυφαία ἐκκλησιαστικὴ πρᾶξιν, ποὺ εἶναι ἡ ἁγιοποίησις, μάλιστα Πάπα ποὺ ἐμμένει πέραν τῆς στιβάδας τῶν πλανῶν εἰς τὸ Πρωτεῖον, εἶναι ἐκτὸς τόπου καὶ χρόνου, εἶναι κατάντια ἄν ὄχι ἐμπαιγμός. Καὶ τοῦτο διότι καὶ κατὰ τὸν ἅγιον Νικόδημον τὸν Ἁγιορείτην: «...Τὸ τῶν Λατίνων βάπτισμα εἶναι ψευδώνυμον βάπτισμα», καὶ τοῦτο «διατὶ ἀπώλεσαν τὴν τελεταρχικὴν χάριν». Ὅσο καὶ ἄν χρησιμοποιοῦν τὰ θεῖα ὀνόματα τῆς Ἁγίας Τριάδος, ταῦτα ἀπ᾽ αὐτοὺς «εἶναι ἀργά, ἀνενέργητα τὰ ὑπέρθεα ἐκεῖνα ὀνόματα, προφερόμενα ἀπὸ τῶν αἱρετικῶν τὰ στόματα». Διὰ νὰ τονίση: «Ὅτι οἱ Λατῖνοι εἶναι αἱρετικοὶ δὲν εἶναι χρεία νὰ κάμωμεν καμμίαν ἀπόδειξιν... ὅτι ὡς αἱ ρετικοὺς τοὺς βδελυττόμεθα». Κατόπιν ὅλων αὐτῶν ὀρθοδόξως εἶναι ἀχαρακτήριστη, ἡ πράξη αὐτὴ καὶ παράλληλα νὰ τονίζεται ἐπισήμως ὅτι μεσολάβησε καὶ ἔγινε θαῦμα.

Ποῖον «ὁσιοποίησαν»;. Τὸν Πάπα Ἰωάννην Παῦλον, ὁ ὁποῖος αὐθαίρετα ἄν ὄχι ἐπιπόλαια «ἁγιοποίησε» ἤ «μακαριοποίησε» μὲ τὸ «τσουβάλι» περὶ τοὺς 460 παπικοὺς τῶν τελευταίων αἰώνων - χρόνων, ἀκόμη καὶ τὸν καρδινάλιον Στέπινατς, ἠθικὸν αὐτουργὸν διὰ τὴν σφαγὴν χιλιάδων Σέρβων Ὀρθοδόξων. Ἀμέτρητον τὸ βάθος πτώσεως καὶ ἐκτροπῆς. Ἔχει ἀκόμη «χρεωθῆ» ὁ Πάπας Βοϊτίλας τοὺς γενομένους βομβαρδισμοὺς τῆς Ὀρθόδοξης Σερβίας τὸ 1999, ὅταν τὰ νατοϊκὰ ἀεροπλάνα, τὰ ὁποῖα ξεκινοῦσαν ἀπὸ τὸ χῶρο τῆς Ἰταλίας, σπέρνοντας ὄλεθρον, θρῆνο καὶ ὀδυρμόν, καὶ ὡς ἔχων κατ᾽ ἄνθρωπον δύναμιν καὶ ἐξουσίαν, λέξιν ὑπερασπιστικὴν δὲν εἶπε. Καὶ τοῦτο διότι ἐπρόκειτο δι᾽ Ὀρθόδοξον χώραν.

Ἐὰν ὄντως ὡς χριστιανὸς ἡγέτης ὤρθωνε τὸ παπικὸ ἀνάστημά του λέγοντας στοὺς νατοϊκούς, πηγαίνω στὴ Σερβία καὶ θὰ περιφέρομαι, βομβαρδίστε, ὑπῆρχε περίπτωσις ὁ χαλασμὸς ἐκεῖνος νὰ μὴ εἶχε γίνει, ἤ ἔστω νὰ ἦταν περιωρισμένος. Θὰ ἔμενε εἰς τὴν ἱστορίαν. Φάνηκε ψυχρὸς καὶ ἀδιάφορος διὰ Ὀρθόδοξο λαό. Δικαίως ἐθεωρήθη ἀπόλυτα ἄδικος ἐκεῖνος ὁ βομβαρδισμός. Τὸ Πρόεδρον τῆς χώρας στόχευαν, καὶ τὴν πλήρωσε ἡ χώρα.

Αὐτὸν τὸν Πάπα –ταξιδιάρην «ὁσιοποίησαν» καὶ τὸν παρουσίασαν καὶ θαυματουργόν, ὁποία κατάπτωσις! Παρὰ δὲ τοὺς τόσους πανηγυρισμοὺς παρέμεινε καθαρῶς τολμηρή, ἄπρεπη, ἀνθρώπινη ἐνέργεια, τὸ Θεῖον εἶναι ἀπών. Κατὰ βάσιν αὐξάνει τὶς ἀποστάσεις μὲ τὴν Ὀρθοδοξίαν. Τὰ δὲ ἑλληνικὰ Μ.Μ.Ε. ποὺ «πλούσια» μετέδωσαν τὸ γεγονὸς ὡς δῆθεν ὑπερθέαμα, ἀγνοοῦσαν τὸ βάθος τῆςἄστοχης ἐνέργειας τοῦ Παπισμοῦ.

Ορθόδοξος Τύπος, 10/06/2011

Μαρία Μαντουβάλου, Η σχέσις της παιδαγωγίας των φιλολογικών μαθημάτων και του ορθόδοξου χριστιανικού μαθήματος (2ον)

Η ΣΧΕΣΙΣ ΤΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΑΣ ΤΩΝ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ

ΚΑΙ ΤΟΥ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Τῆς κ. Μαρίας Μαντουβάλου, Ἀν. Καθηγητρίας Φιλοσοφικῆς Σχολῆς Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν

(2ον)

Οἱ Ἐκκλησιαστικὲς Ἀκολουθίες Παπαδιαμάντη καὶ Μωραϊτίδη εἶναι λυρικὰ αὐτοτελῆ δημιουργήματα μὲ ποικίλα μέτρα καὶ μέλη καὶ μεταφέρουν τὰ Συναξάρια ἀκόμη καὶ στὸ θέμα τῶν θαυμάτων, ὅπως π.χ. στὸ διήγημα τοῦ Παπαδιαμάντη «Ἡ χήρα τοῦ Νεομάρτυρος» ἀπ’ ὅπου διαβάζω ἕνα μικρὸ ἀπόσπασμα: «Τὰ κόκκαλα τοῦ Κωνσταντῆ ἐμοσχοβολοῦσαν, ὡσὰν ἀπὸ ρόδα καὶ βασιλικόν. Οἱ Ροδῖται τὰ ἐπῆραν εἰς τὸ πλοῖον καὶ τὰ μετέφεραν εἰς τὴν πατρίδα των, ὅπου τά ἀπέθηκαν εἰς ἱερὸν βῆμα παρεκκλησίου, ὑπὸ τὴν Ἁγίαν Τράπεζαν»3...

Ὁ πεζογράφος τῆς Θεσσαλονίκης Νίκος Γαβριὴλ Πεντζίκης ἀναφέρεται μὲ ἰδιαίτερο πάθος στὸν Συναξαριστή, τὴν Πατρολογία, τὸν Ἅγιο Νικόδημο τὸν Ἁγιορείτη καὶ δηλώνει: «Τὸν Συναξαριστὴ τὸν διαβάζω κάθε μέρα. Ξυπνάω, θὰ πῶ τὸ Πάτερ Ἡμῶν καὶ κατόπιν θὰ διαβάσω τὸν Συναξαριστή, δηλαδὴ τὸ Συναξάρι τῆς ἡμέρας. Τὴν Φιλοκαλία τὴν διάβαζα ἀπὸ τὴ παιδική μου ἡλικία» (βλ. ἐδῶ σημ.1, σελ. 49).

Ὅμως ἡ τροφοδότηση τῆς Νεοελληνικῆς λογοτεχνικῆς ἔμπνευσης ἀπὸ τὰ ἀπαράμιλλα σὲ ρυθμὸ καὶ λόγο κείμενα τῆς Θεολογικῆς Γραμματείας δὲν ἔχει τέλος. Θὰ δώσω ἐλάχιστα ἀκόμη δείγματα. Ὁ πεζογράφος Θανάσης Πετσάλης- Διομήδης στοὺς «Μαυρόλυκους: Τὸ χρονικό τῆς Τουρκοκρατίας 1565-1799» καὶ ἰδιαίτερα στὸ πεζογράφημά του «Ἡ καμπάνα τῆς Ἁγίας Τριάδας. Μιὰ ἱστορία 1304- 1883» ἔχει πλῆθος ἀναφορὲς στοὺς βίαιους ἐξισλαμισμοὺς καὶ στοὺς Νεομάρτυρες.

Ὁ Παλαμᾶς εἶναι δεινὸς κάτοχος καὶ μεταφορέας στὴν ποίησή του καὶ στὰ δοκίμιά του τῶν κειμένων τῆς Ἐκκλησιαστικῆς Φιλολογίας καὶ τῶν ἀρχῶν τῆς Ὀρθόδοξης Παράδοσης καὶ Παιδείας καθὼς καὶ τῆς Ὀρθόδοξης Χριστιανικῆς διδασκαλίας. Αὐτοβιογραφούμενος ὁμολογεῖ ὅτι τὰ «μάτια τῆς παιδικῆς του φαντασίας ξάνοιγαν ὁράματα μέσα ἀπὸ τὰ “Συναξάρια”»4.

Οἱ Νεοέλληνες Λογοτέχνες ἔδιναν μὲ τὰ ἔργα τους τὸν προσανατολισμὸ στὴ νέα γενιά, ἀφοῦ τοὺς παρεῖχαν μὲ τὸ ἔργο τους, τὶς πηγὲς τῆς Χριστιανικῆς Ἀποκάλυψης, ὅπως εἶναι τὰ βιβλία τῆς Παλαιᾶς καὶ Καινῆς Διαθήκης, καθὼς καὶ τὰ ἔργα τῶν Πατέρων διαχρονικά. Ὁ Καβάφης5 κάνει ἀναφορὰ στὸν μάρτυρα Βαβύλα. Γράφει στὸ ποίημά του «Εἰς τὰ περίχωρα τῆς Ἀντιοχείας»:

Ἕνας ἀπ’τοὺς ἐκεῖ ἐνταφιασμένους

ἦταν ὁ θαυμαστός, τῆς ἐκκλησίας μας δόξα,

ὁ ἅγιος, ὁ καλλίνικος μάρτυς Βαβύλας.

(Τοὺς τρέμουνε τοὺς μάρτυρες οἱ ψευτοθεοὶ)

καὶ στὸ ποίημά του «Ἐν τῷ μηνὶ Ἀθύρ» , ἀναφερόμενος σὲ μιὰ ἐπιτύμβια ἐπιγραφή, χρησιμοποιεῖ ἐκκλησιαστικὴ ὁρολογία. Γράφει:

«Μὲ δυσκολία διαβάζω,

Κὺ[ρι]Ε Ἰησοῦ Χριστὲ

Ὁ Λεύκιος νέος ἐ[κοιμ]ήθη»6

Εἶναι ἐπίσης γνωστό τοῦ Καβάφη τὸ ποίημα «Στὴν Ἐκκλησία»,

Τὴν ἐκκλησίαν ἀγαπῶ…

…τὲς εἰκόνες της, τὸν ἄμβωνά της.

Ἐκεῖ σὰν μπῶ, μὲς σ’ἐκκλησία τῶν Γραικῶν

ὁ νοῦς μου πιαίνει σὲ τιμὲς μεγάλες

τῆς φυλῆς μας,

στὸν ἔνδοξό μας Βυζαντινισμὸ7

Καὶ σὲ ἄρθρο του «Οἱ Βυζαντινοὶ ποιηταί», γράφει: «Οἱ Βυζαντινοὶ ἀοιδοὶ ἀποδεικνύουν ὅτι ἡ Ἑλληνικὴ λύρα οὐ μόνον δὲν ἐθραύσθη, ἀλλὰ καὶ οὐδέποτε ἔπαυσεν ἀναπέμπουσα ἤχους γλυκεῖς».

Κατὰ τὸν Σαββίδη τὸ ποίημα "Μετέπειτα" τοῦ Καβάφη, ἀποτελεῖ τὴν πιὸ ἄμεση ἀπολογία πίστεως τοῦ ποιητῆ. Ἕνα ἀπόσπασμα:

Πιστεύω τὸ Μετέπειτα

«Ὅτε διὰ παντὸς κλεισθῆ τὸ βλέμμα

Εἰς τὴν πλάσιν

Θὰ ἀνοιχθῆ ὁ ὀφθαλμὸς ἐνώπιον τοῦ Πλάστου

Κῦμα ἀθάνατον ζωῆς θὰ ρεύσει ἐξ ἑκάστου

Εὐαγγελίου τοῦ Χριστοῦ-ζωῆς ἀδιασπάστου9.

Ὁ Σεφέρης προσηλώνεται στὴν «Ἀποκάλυψη τοῦ Ἰωάννη» καὶ μεταγράφει τὸ παλαιὸ κείμενο, ὅπως σημειώνει ὁ ἴδιος, στὴ σημερινὴ λαλιά μας καὶ δηλώνει: «Ἡ Ἀποκάλυψη δὲν εἶναι κείμενο ἑνὸς καιροῦ καὶ μιᾶς γενεᾶς ἀνθρώπων, ἀλλὰ ὅλων τῶν καιρῶν καὶ ὅλων τῶν γενεῶν» καὶ μὲ πόνο ψυχῆς καὶ ἀπογοήτευση προσθέτει: «Χάσαμε, ἀλήθεια, πολὺ καιρό. Εἶναι περίεργο πόσο σπαταλοῦμε κάποτε τὰ ὑπάρχοντά μας. Καὶ ἡ γλώσσα μας χάνει ὁλοένα εὐκαιρίες, γιὰ νὰ γίνει μία γλώσσα εὔρωστη, γυμνασμένη καὶ ἀποτελεσματική. Θὰ εἶχε τόσα πολλὰ νὰ ὠφεληθεῖ ἂν ἀποφάσιζε ν’ ἀσκηθεῖ πάνω σ’ αὐτὰ τὰ κείμενα, …γιατί αὐτὰ τὰ κείμενα ἦταν δικά μας ἢ ἔγιναν δικά μας ἀπὸ τὴν ἀρχὴ τοῦ Χριστιανισμοῦ».

Ὁ Ἐλύτης δίνει καὶ αὐτὸς τὴν «Ἀποκάλυψη» στὰ Νέα Ἑλληνικὰ καὶ σημειώνει: «Μερικὲς λέξεις ἢ ὅρους, κάποτε καὶ φράσεις ὁλόκληρες, προτίμησα νὰ τὶς ἀφήσω μὲ τὴ μορφὴ, ποὺ ἔχουν στὸ πρωτότυπο, ἔτσι ὥστε νὰ μὴ ἀλλοιωθεῖ ὁ μυστικὸς καὶ ὑπερβατικὸς χαρακτήρας τοῦ κειμένου»11.

Ὁ Βυζαντινολόγος Θεοχάρης Δετοράκης ἔχει ἀφιερώσει ἐκτενῆ μελέτη του στὸν Καζαντζάκη μὲ θέμα «Ὁ Καζαντζάκης καὶ τὸ Βυζάντιο» καὶ μᾶς βεβαιώνει μὲ πλῆθος παραδείγματα ὅτι στὰ ἔργα τοῦ Καζαντζάκη ὑπάρχουν σαφεῖς ἀναφορὲς σὲ βυζαντινὰ κείμενα καὶ ὅτι ὁ ἴδιος Λογοτέχνης εἶχε μελετήσει τὸν Νικόλαο Καβάσιλα, ἕναν ἀπὸ τοὺς μεγάλους μυστικούς τοῦ 14ου αἰ., τὰ βιβλικὰ κείμενα, τὸν Λιβάνιο, τοὺς Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας καὶ προπάντων, κατὰ δήλωση τοῦ Καζαντζάκη, τὸν Ναζιανζηνὸ καὶ Βασίλειο.

Ὁ Σαμαράκης σὲ ποιήματά του καὶ διηγήματα ἀποκαλύπτει τὴν Ὀρθόδοξη Πίστη του τουλάχιστον στὰ πρῶτα χρόνια τῆς ζωῆς του12. Μεταξὺ αὐτῶν τὸ ποίημα «Ἕνα παιδὶ γράφει στὸν Θεὸ» καὶ τὸ διήγημα «Τὸ ἡμερολόγιο ἑνὸς Παιδιοῦ». Ἀκοῦστε μόνο λίγους στίχους ἀπὸ τὸ ποίημα «Ἡ μεγάλη ὥρα»:

«Τὸν ἀδελφό μου τὸν Ἐσταυρωμένο

τὴ νύχτα ἐτούτη περιμένω…

Σήκω ψυχή μου ἀπ’ τὸν ὕπνο, ναί,

γιὰ τὸν Μυστικό σου Δεῖπνο…

καὶ ποὺ μαζί του ἐσὺ δρόμο θὰ πάρεις,

Ἰησοῦς Χριστὸς ὁ Καβαλλάρης.

Καὶ ἀπὸ ἕνα ἄλλο ποίημά του, μὲ τίτλο «Ἀπόψε ἀρχίζομε τὴ ζωή μας»:

Ἄς εἴχαμε λιγώτερη γνώση

καὶ πιὸ πολὺ ἀγάπη μέσα μας

Ἄς πουλήσουμε τὴ γνώση μας τώρα

ν’ἀγοράσουμε ἀγάπη.

Μὰ ἡ ἀγάπη δὲν ἀγοράζεταιγιατί ἡ ἀγάπη εἶναι ἕνα θαῦμα…

Τὰ βιβλία μας ἤτανε γιομάτα σοφὰ νοήματα

κι ἐμεῖς δὲν εἴχαμε νόημα στὴ ζωή μας.

Ἐγράψαμε ποιήματα γιομάτα ὀμορφιά,

μὰ ἡ ζωὴ μᾶς ἦταν ἄδεια ἀπ’ὀμορφιὰ

Οἱ μουσικὲς μας εἶχαν ἐξαίσιες ἁρμονίες,

μὰ ἡ ἁρμονία ἔλειπε ἀπ’ τὴ ζωή μας.

Ὑποσημειώσεις:

3.Ἀλ. Γ. Σαρῆ,Διδασκαλίαι Νεοελληνικῶν Λογοτεχνημάτων. Διηγήματα τοῦ Ροΐδη καὶ τοῦ Παπαδιαμάντη, Ἀθήνα 1965, σέλ. 246

4.Κ.Γ.Κασίνη,Ἡ Ἑλληνικὴ Λογοτεχνικὴ παράδοση στὴ «Φλογέρα τοῦ Βασιλιᾶ». Συμβολὴ στὴν ἔρευνα τῶν πηγῶν, Ἀθήνα 1980, σσ 243-322. Τὰ «Συναξαριακὰ κείμενα» στὶς σσ 305- 307.

5. Κ.Π. Καβάφη, Ποιήματα Β΄ (1919-1933). Φιλολογικὴ ἐπιμέλεια. Γ. Π. Σαββίδη.Ἀθήνα 1972, σελ. 93

6.Καβάφη,ὅ.π.,τόμ.Α΄(1896-1918), σέλ. 78

7. Καβάφη, τόμ.A΄, σελ. 48, Βλ. καὶ τὸ περ. Ἄρδην, τεῦχ. 48, Αὔγ. 2004 «Καβάφης καὶ Βυζάντιο». Γιὰ τὴν Καβαφικὴ Θεολογία καὶ τὴν Συνέχεια τοῦ «Βυζαντινισμοῦ» βλ. Γ.Δάλλα,Ὁ Ἑλληνισμὸς καὶ ἡ Θεολογία στὸν Καβάφη,Ἀθήνα 1986.

8.Περ. Ἄρδην, ὅ.π., σελ. 37

9.Περ. Ἄρδην, ὅ.π., σελ. 42

10. Ἡ Ἀποκάλυψη τοῦ Ἰωάννη. Μεταγραφὴ Γιῶργος Σεφέρης. Ὁριστικὴ ἔκδοση μαζὶ μὲ τὸ πρωτότυπο, Ἀθήνα 1987, σσ 12,17

11. Ἰωάννης Ἡ Ἀποκάλυψη, Μορφὴ στὰ Νέα Ἑλληνικά, Ἀθήνα 1985, σελ. 141

12.Βλ.Μ.Μαντουβάλου «Ἡ πολύπλευρη προσωπικότητα τοῦ Σαμαράκη», στὰ Πρακτικά:Ἡμερίδα γιὰ τὸν Ἀντώνη Σαμαράκη. Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, Σχολὴ Ἀνθρωπιστικῶν Ἐπιστημῶν καὶ Πολιτισμικῶν Σπουδῶν.Καλαμάτα, 2007, σελ. 37-45. Βλ. καὶ σελ. 75-84: Γ.Ξανθάκη-Ν.Παναγουλέα, Ἄγνωστες πτυχὲς ἀπὸ τὸ ἔργο τοῦ Ἀντώνη Σαμαράκη.

Ορθόδοξος Τύπος, 10/06/2011

Μητροπολίτης Ναυπάκτου Ιερόθεος, «Ο μονοδιάστατος άνθρωπος»

«Ο μονοδιάστατος άνθρωπος»

Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Ιεροθέου

Ο σύγχρονος άνθρωπος ζή σέ μιά κοινωνία η οποία βλέπει όλα τά πράγματα μέσα από μιά διάσταση καί γι’ αυτό είναι επικίνδυνη. Ο άνθρωπος έχει διάφορα προβλήματα, οικονομικά, βιολογικά, ψυχολογικά, πολιτισμικά, υπαρξιακά, θρησκευτικά. Έτσι, όταν όλο τό ενδιαφέρον τής κοινωνίας εξαντλήται σέ μιά μόνον διάσταση (βιολογική, οικονομική) τότε χαρακτηρίζεται ως «μονοδιάστατη κοινωνία» καί ο άνθρωπος πού ζή μέσα σέ αυτήν χαρακτηρίζεται ως «μονοδιάστατος» καί κατ’ επέκταση είναι ψυχικά, ψυχολογικά, πολιτισμικά καί υπαρξιακά ανάπηρος.

Η οικονομική κρίση πού έπληξε τήν Πατρίδα μας είναι ένα γεγονός λυπηρό καί πρέπει νά αποδοθούν ευθύνες, γιατί προκαλεί κοινωνικές καί οικογενειακές αναστατώσεις, αλλά κυρίως γιατί δημιουργεί προβλήματα στούς νέους ανθρώπους, οι οποίοι υφίστανται τίς συνέπειες τής οικονομικής κρίσης, χωρίς νά ευθύνωνται οι ίδιοι καί έτσι βλέπουν μέ δυσοίωνες προοπτικές τό μέλλον τους. Όμως καί η απολυτοποίηση τής οικονομικής κρίσης, χωρίς νά βλέπουμε καί τά ποικίλα προβλήματα πού υπάρχουν στήν κοινωνία μας, αυξάνει τόν προβληματισμό, τόν σκεπτικισμό καί, τελικά, επιτείνει τήν αγωνία.

Ο άνθρωπος δέν είναι μιά «ζωντανή μηχανή», δέν είναι ένα «βιολογικό όν», δέν είναι ένα «έμψυχο εργαλείο» στά χέρια τών εργοδοτών καί τών μηχανισμών εξουσίας, αλλά είναι ένα «πνευματικό όν», ένα «θεολογικό όν» πού αναζητά νόημα καί πληρότητα ζωής.

Διακατεχόμενος τόν τελευταίο καιρό από τέτοιες σκέψεις, θυμήθηκα τό έργο του Χέρμερτ Μαρκούζε μέ τίτλο Ο μονοδιάστατος άνθρωπος καί τίς σημαντικότερες παρατηρήσεις του στό πρώτο κεφάλαιο τού βιβλίου μέ τίτλο «μονοδιάστατη κοινωνία». Μιά τέτοια κοινωνία στήν οποία ζούμε, καθημερινώς μάς καθιστά όλο καί περισσότερο υπαρξιακά καί πνευματικά ανάπηρους, αφού ατροφούν οι βασικές προδιαγραφές τής ύπαρξής μας, όταν βέβαια δέν έχουμε εσωτερικές αντιστάσεις.

Ο Χέρμερτ Μαρκούζε (1898-1979) ήταν ένας αμερικανός φιλόσοφος, γερμανικής καταγωγής, ο οποίος είχε σοσιαλιστικές αρχές στήν νεότητά του καί τελικά πέρασε τρείς φάσεις στήν ζωή του. Η πρώτη φάση ήταν η φαινομενολογική οντολογική φιλοσοφία του, αφού ήταν μαθητής τών γερμανών φιλοσόφων Χούσερ καί Χάϊντεγκερ, καί μέσα από τίς θεωρίες τους ερμήνευσε τόν Μάρξ. Η δεύτερη φάση τής ζωής του συνδέεται μέ τήν «κριτική θεωρία», κατά τήν οποία ανέλυε τήν κατάσταση τού ανθρώπου πού υποτάσσεται στήν μηχανή καί τίς σχέσεις παραγωγής, στήν «ύστερη καπιταλιστική κοινωνία». Καί η τρίτη φάση τής ζωής του χαρακτηρίζεται ως «φροϋδική», γιατί μέσα από τίς θεωρίες τού Φρόϋντ ερμήνευσε «τίς εξουσιαστικές δομές τού ύστερου καπιταλισμού», δηλαδή ερμήνευσε τόν Φρόϋντ μέσα από τήν φιλοσοφική οντολογία. Κατά δέ τήν δεκαετία τού ’60 ο Μαρκούζε, επειδή ήταν αντίθετος πρός τήν κατεστημένη τάξη, αναδείχθηκε σέ ηγέτη τών φοιτητικών κινημάτων τόσο στήν Αμερική όσο καί στήν δυτική Ευρώπη.

Στό πρώτο κεφάλαιο τού βιβλίου του Ο μονοδιάστατος άνθρωπος, τό οποίο, όπως προαναφέρθηκε, έχει τόν τίτλο «η μονοδιάστατη κοινωνία», εξετάζει κυρίως δύο θέματα, αφ' ενός μέν τίς «πλαστές» ανάγκες πού προβάλλει η σύγχρονη κοινωνία στόν άνθρωπο καί τόν πιέζει νά τίς αποδεχθή, αφ' ετέρου δέ στήν απόκτηση τής ελευθερίας. Μπορεί καί τά δύο αυτά νά συνοψισθούν σέ ένα πού είναι η απελευθέρωση από τήν δουλεία τών «ψευδών» αναγκών.

Μιλώντας γιά «ψευδείς» ανάγκες, εννοεί αυτές πού καθορίζονται «από δυνάμεις εξωτερικές» πού ο άνθρωπος δέν μπορεί νά ελέγξη, γιατί «έχουν ετερόνομη ανάπτυξη καί ικανοποίηση». Τέτοιες «ψευδείς» ανάγκες δημιουργούν μιά «ευφορία μέσα στήν δυστυχία». Γράφει ο Μαρκούζε: «Νά αναπαύεσαι, νά διασκεδάζεις, νά δράς καί νά καταναλώνεις όπως όλοι οι άλλοι, νά αγαπάς καί νά μισείς ό,τι αγαπούν καί μισούν οι άλλοι, αυτό στό μεγαλύτερό τους μέρος είναι ανάγκες πλαστές».

Σέ μιά τέτοια «μονοδιάστατη κοινωνία» πού ζή ο άνθρωπος, ο ίδιος πρέπει νά δώση λύσεις, νά καθορίση «κριτήρια προτεραιότητας» καί νά διακρίνη τήν «αλήθεια» από τήν «πλαστικότητα», τίς «αληθινές» από τίς «πλαστικές» ανάγκες. Ο άνθρωπος σήμερα δέν πρέπει νά είναι «ετερόφωτο κι ετεροκαθοριζόμενο» όν, γι’ αυτό «θά πρέπει νά αμφισβητήσει τίς ανάγκες καί τίς ικανοποιήσεις τού κατεστημένου, μέ τούς όρους τού αληθινού καί πλαστού». Αυτό θά πρέπει νά γίνεται μέ προσωπική ελευθερία καί όχι μέ τήν δυνατότητα επιλογής, η οποία μάς επιβάλλεται έξωθεν, γιατί «η δυνατότητα νά εκλέγεις ελεύθερα αφέντες δέν εξαλείφει ούτε τούς αφέντες ούτε τούς δούλους».

Μέσα από αυτήν τήν προοπτική οριοθετεί καί τήν ελευθερία. Τελικά, η ελευθερία δέν μπορεί νά τεθή στό πλαίσιο μιάς απλής επιλογής, τήν οποία μάς θέτει η κατεστημένη εξουσία στήν κοινωνία, γιατί αυτό είναι περιορισμός τής ελευθερίας. Γι’ αυτό «δέν μπορούμε νά ορίσουμε μιά αληθινά ελεύθερη κοινωνία χρησιμοποιώντας τούς παραδοσιακούς όρους τής οικονομικής, πολιτικής καί πνευματικής ελευθερίας».

Προσδιορίζοντας ο Μαρκούζε τό νόημα τής ελευθερίας, γράφει ότι η απόκτηση τής πραγματικής ελευθερίας πρέπει σήμερα νά εκφρασθή μέ «αρνητικούς όρους», ακριβώς επειδή ζούμε σέ μιά κοινωνία μονοδιάστατη, καταναγκαστική, πού περιορίζει τήν ελευθερία σέ μιά δυνατότητα επιλογής μεταξύ δύο πραγμάτων, τά οποία οι κοινωνικοί μηχανισμοί μάς έχουν προσδιορίσει. Είναι χαρακτηριστικές οι σκέψεις του πάνω στό θέμα αυτό. Γράφει:

«Οικονομική ελευθερία θά πρέπει νά σημαίνει απελευθέρωση από τήν οικονομία, απ' τόν καταναγκασμό πού ασκείται μέ τίς οικονομικές σχέσεις καί δυνάμεις, απελευθέρωση απ' τήν καθημερινή πάλη γιά τήν ύπαρξη, απαλλαγή απ' τήν ανάγκη νά κερδίζουμε τή ζωή μας. Πολιτική ελευθερία θά πρέπει νά σημαίνει απελευθέρωση απ' τήν πολιτική αυτή πού πάνω της τά άτομα δέν μπορούν νά ασκήσουν ουσιαστικό έλεγχο. Πνευματική ελευθερία θά πρέπει νά σημαίνει αποκατάσταση τής ατομικής σκέψης, πνιγμένης σήμερα από τά μέσα μαζικής επικοινωνίας καί θύμα τής διαπαιδαγώγησης, κι ακόμη θά πρέπει νά σημαίνει ότι θά πάψουν νά υπάρχουν κατασκευαστές τής "κοινής γνώμης" κι ακόμη καί κοινή γνώμη».

Όλα αυτά φαίνονται «επαναστατικά», αλλά είναι τό λιγότερο πού πρέπει καί μπορούμε νά κάνουμε γιά νά ξεφύγουμε από τήν δουλεία πού επιβάλλει σέ όλους μας «η μονοδιάστατη κοινωνία». Τά πάντα σήμερα, η πολιτική, τά μέσα μαζικής ενημέρωσης, οι δημόσιες καί προσωπικές συζητήσεις μάς ερμηνεύουν μέ οικονομικούς όρους, ωσάν νά είμαστε «οικονομικά όντα» καί όχι πολιτισμικές, πνευματικές, θρησκευτικές υπάρξεις. Ο περιορισμός καί ο εγκλωβισμός τού ανθρώπου σέ ένα κατώτερο επίπεδο ζωής, είναι βίωση τής ατμόσφαιρας καί τής εμπειρίας τής φυλακής. Γι’ αυτό απαιτούνται εσωτερικές αντιστάσεις υπαρξιακής επανάστασης γιά τήν απόκτηση πραγματικής ελευθερίας, πράγμα τό οποίο είναι υπόθεση μιάς ολοκληρωμένης παιδείας. Χρειαζόμαστε μιά παιδεία πού θά ανταποκρίνεται σέ όλες τίς προσδοκίες καί απαιτήσεις τού εσωτερικού ψυχικού μας κόσμου καί θά μάς ελευθερώνη από τίς έξωθεν επιβολές τών «ψευδών» αναγκών.

Επομένως, πρέπει νά παύσουμε νά είμαστε «μονοδιάστατοι άνθρωποι» καί θά πρέπει νά ικανοποιούμε τίς εσωτερικές, υπαρξιακές καί πνευματικές μας ανάγκες, οι οποίες, όταν δέν ικανοποιούνται, αφήνουν βαθύ πόνο. Καί αυτός ο πόνος δέν θεραπεύεται μέ τίποτε τό κτιστό, αισθητό, αισθησιακό καί εφήμερο.

(Δημοσιεύεται στό περιοδικό «Γράμματα Σπουδάματα» τού 1ου Λυκείου Ναυπάκτου, τεύχος 13 καί στό "Ενιαύσιον 2010")

«Εκκλησιαστική Παρέμβαση»Μάιος 2011

Τι κάνει η Εκκλησία;

Τί κάνει ἡ Ἐκκλησία;

Τὸ ἐρώτημα τὸ ἔχουμε ἀκούσει πολλὲς φορές, ἴσως μάλιστα κάποιες ἀπὸ αὐτὲς νὰ τὸ ἔχουμε διατυπώσει καὶ ἐμεῖς οἱ ἴδιοι...

Τί κάνει ἡ Ἐκκλησία;

Τόσα προβλήματα...τόσες πλάνες... τόσες εἰς βάρος τῆς πίστεως ἐνέργειες σκοτεινῶν κέντρων... ποῦ εἶναι ἡ Ἐκκλησία;

Τὸ ἐρώτημα, ὅπως τίθεται, ὑπονοεῖ ὅτι Ἐκκλησία εἶναι οἱ ἐπίσκοποι καὶ οἱ ἱερεῖς, καὶ ἑπομένως κατ᾿ οὐσίαν πρὸς αὐτοὺς ἀπευθύνεται. Εἶναι ὅμως ἔτσι τὰ πράγματα;Πρέπει νὰ ὁμολογήσουμε ὅτι σ᾿ αὐτὴ τὴν ἀντίληψη κρύβεται κάποιο λάθος καίριο καὶ οὐσιαστικὸ καὶ ἄκρως ἐπικίνδυνο γιὰ τὴν ἴδια τὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας. Λάθος ποὺ ἀποτελεῖ μεγαλύτερο κίνδυνο γιὰ τὴν Ἐκκλησία ἀπὸ ὁποιαδήποτε ἐπιβουλὴ ἐκδηλώνεται ἐναντίον της. Ἂς προσπαθήσουμε νὰ τὸ ἐξηγήσουμε αὐτό.

Τὸ πρῶτο, βασικὸ καὶ καίριο σημεῖο εἶναι νὰ συνειδητοποιήσουμε ὅτι ἡ Ἐκκλησία εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Χριστός, ὄχι μόνο οἱ ἐπίσκοποι καὶ οἱ ἱερεῖς. Ἡ Ἐκκλησία εἶναι ὁ Χριστὸς ἑνωμένος μαζί μας, μαζὶ μὲ ὅλους τοὺς πιστούς. Οἱ ἐπίσκοποι καὶ οἱ ἱερεῖς δὲν εἶναι τοποτηρητὲς οὔτε ἀντικαταστάτες τοῦ Χριστοῦ, ὅπως θεωρεῖται ὁ πάπας στὸν Παπισμό. Ὁ Θεὸς δὲν ἔχει οὔτε χρειάζεται ἀντιπροσώπους καὶ τοποτηρητές.

Οἱ ἱερεῖς στὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία εἶναι διάκονοι καὶ ὑπηρέτες τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ, τῶν πιστῶν. Τὸ ἀξίωμά τους εἶναι μέγιστο ἀλλὰ δὲν εἶναι ἐξουσιαστικό· εἶναι ὑπηρετικό. Προσφέρουν στοὺς πιστοὺς τὴ θεία Χάρη, αὐτὴ ὅμως δὲν εἶναι δικήτους. Εἶναι ἡ χάρη τοῦ Χριστοῦ, καὶ ἐκεῖνοι εἶναι ἁπλῶς οἱ οἰκονόμοι, οἱ διαχειριστὲς τῆς χάριτος. Τὸ λέει πολὺ ξεκάθαρα ὁ ἀπόστολος Παῦλος: «Οὕτως ἡμᾶς λογιζέσθω ἄνθρωπος, ὡς ὑπηρέτας Χριστοῦ καὶ οἰκονόμους μυστηρίων Θεοῦ» (Α΄ Κορ. δ΄ 1)· κάθε ἄνθρωπος ἂς κατανοεῖ ὅτι ὑπηρέτες τοῦ Χριστοῦ γιὰ χάρη τοῦ λαοῦ του εἴμαστε ἐμεῖς οἱ Ἀπόστολοι· ὑπηρέτες καὶ οἰκονόμοι τῶν μυστηρίων τοῦ Θεοῦ.

Αὐτὸς μάλιστα εἶναι καὶ ὁ λόγος γιὰ τὸν ὁποῖο οἱ ἱερεῖς δὲν εἶναι ξεχωρισμένοι ἀπὸ τὸ ὑπόλοιπο σῶμα τῶν πιστῶν, οὔτε εἶναι περισσότερο μέλη τοῦ σώματος τῆς Ἐκκλησίας ἀπὸ τοὺς ἄλλους πιστούς. Εἶναι καὶ αὐτοὶ μέλη τοῦ ἴδιου σώματος τῆς Ἐκκλησίας, ἀποτελοῦν μαζὶ μὲ τοὺς λαϊκοὺς τὸν λαὸ τοῦ Θεοῦ καὶ ἔχουν τὴν ἴδια ἀνάγκη σωτηρίας ποὺ ἔχει ὁ ὁποιοσδήποτε ἄλλος πιστός.

Ἄρα καὶ οἱ κληρικοὶ καὶ οἱ λαϊκοὶ εἴμαστε ἐξίσου ὑπεύθυνοι γιὰ τὰ μεγάλα ζητήματα τῆς πίστεως καὶ τὰ προβλήματα τῆς Ἐκκλησίας.Θεωρώντας ὅτι Ἐκκλησία εἶναι οἱ ἐπίσκοποι καὶ οἱ ἱερεῖς διαστρέφουμε πλήρως τὴν ἀλήθεια τῆς Ἐκκλησίας. Γιατί;

Διότι ἡ ἀντίληψη αὐτὴ μεταβάλλει τὴν ἴδια τὴ φύση τῆς Ἐκκλησίας, ἀλλάζει τὸν χαρακτήρα της, τὴ δομή της, τὸ πολίτευμά της. Τὴν μετατρέπει σὲ σύστημα ἀνθρώπινο, ἐγκόσμιο, ἀντιευαγγελικό. Γι᾿ αὐτὸ καὶ ἡ φράση «τί κάνει ἡ Ἐκκλησία;»(μὲ τὴν ἔννοια τοῦ τί κάνουν οἱ ἐπίσκοποι καὶ οἱ ἱερεῖς) εἶναι ἀπολύτως ἀπαράδεκτη στὰ χείλη ἑνὸς Ὀρθόδοξου Χριστιανοῦ.

Ἄρα;...

Ἄρα τὸ ἐρώτημα ὅπως τὸ διατυπώσαμε στὴν ἀρχή, δὲν ἔχει θέση. Ἢ μᾶλλον ἔχει θέση ἀλλὰ διαφορετικὴ ἀπὸ αὐτὴ στὴν ὁποία συνήθως τὸ τοποθετοῦμε. Στὴ σωστὴ θέση του τὸ ἐρώτημα «τί κάνει ἡ Ἐκκλησία;» σημαίνει: Τί κάνουμε ἐμεῖς; Τί κάνω ἐγὼ γιὰ τὸ συγκεκριμένο ζήτημα;

Μὲ τὸν τρόπο αὐτό, τὸ ἐρώτημα γίνεται ἐλεγκτικὸ γιὰ μᾶς τοὺς ἴδιους. Εἶναι ἕ να αὐστηρὸ καὶ ἄτεγκτο αὐτοκατηγορητήριο, μιὰ αὐτο καταδίκη γιὰ τὸν καθένα ἀπὸ μᾶς. Διότι εἴμαστε συν υπεύθυνοι ὅλοι μέσα στὴν Ἐκκλησία. Ὁποιαδήποτε τυχὸν ἄλλη ἀντίληψη περὶ μονομεροῦς εὐθύνης τῶν κληρικῶν δὲν εἶναι ἁπλῶς λάθος, εἶναι αἵρεση, διότι, ὅπως εἴπαμε, μεταβάλλει τὴν οὐσία τῆς Ἐκκλησίας.

Ἀναμφιβόλως, λόγῳ τῆς θέσεώς τους οἱ κληρικοὶ ἔχουν αὐξημένη εὐθύνη. Ὅμως καὶ οἱ λαϊκοὶ ἔχουν εὐθύνη. Ὅλοι, μικροὶ καὶ μεγάλοι, ἄνδρες καὶ γυναῖκες.Εἶναι καιρός,εἶναι ἡ τελευταία ὥρα, εἶναι ἡ πιὸ κρίσιμη στιγμὴ νὰ τὸ συνειδητοποιήσουμε αὐτό, διότι τρομερὰ γεγονότα ἐπέρχονται ραγδαῖα καὶ ὁ κόσμος μας ὅλος βυθίζεται στὸ πιὸ πυκνὸ σκοτάδι τῆς ἱστορίας του. Μπροστὰ σὲ μιὰ τέτοια ἐφιαλτικὴ προοπτικὴ ὀφείλουμε ὅλοι μαζί, κληρικοὶ καὶ λαϊκοί, νὰ προχωροῦμε ἀγκαλιασμένοι σὲ μιὰ ἄρρηκτη ἑνότητα, γιὰ νὰ σταθοῦμε ἀκλόνητοι καὶ ἀσυμβίβαστοι στοὺς μεγάλους πειρασμούς, ποὺ ἤδη μᾶς ἔχουν ἀσφυκτικὰ περικυκλώσει. Τότε καὶ μόνον ἔτσι θὰ αἰσθανθοῦμε τὴ δύναμη τοῦ Χριστοῦ νὰ μᾶς ἐνισχύει, καὶ θὰ ἀξιωθοῦμε νὰ δοῦμε πάνω στὰ πράγματα τὴ συντριβὴ τῶν σατανικῶν ἐπιβουλῶν καὶ ἕναν νέο ὁλόλαμπρο θρίαμβο τῆς Ἐκκλησίας μας.

«Ο ΣΩΤΗΡ»1-06-2011

Κυκλοφόρησε το νέο τεύχος της Θεοδρομίας

Κυκλοφόρησε το νέο τεύχος της Θεοδρομίας ΤΟΥ ΕΚΔΟΤΟΥ
Πρωτοπρεσβύτερος Θεόδωρος Ζήσης (Ὁμότ. Καθηγητὴς Πανεπιστημίου) Οἱ Ἀρμένιοι δὲν εἶναι Ὀρθόδοξοι, Μακαριώτατε	3
ΔΟΓΜΑΤΙΚΑ
† Γέρων Δανιὴλ Κατουνακιώτης Πραγματεία περὶ σωτηρίας τῶν αἱρετικῶν	9
Ἱερὰ Μονὴ Παντοκράτορος Μελισσοχωρίου Ἡ αἵρεση καὶ οἱ σωτηριολογικές της ἐπιπτώσεις	21
Μοναχὸς Δαμασκηνὸς Ἀντίρρηση πρὸς τοὺς Ὀρθοδόξους, τοὺς δεχομένους τὴ θεωρία τῆς ἐξελίξεως (Συμβιβαστὲς)	60
ΗΘΙΚΑ
Παναγιώτης Σωτῆρχος Ὁ Γέροντας Πορφύριος μᾶς προτρέπει: Ὅποιος κι ἂν εἶσαι τρέχα...(Κοντὰ στὸν ἀνίκητον φίλον σου Χριστὸν)	77
Δημήτριος Τσελεπόνης ΜΜΕ οἱ δολοφόνοι τοῦ λαοῦ	80
ΑΓΙΟΛΟΓΙΚΑ
Ἱερὰ Λαύρα Σάββα Ἡγιασμένου Ὁ Ἅγιος Ἠλίας ὁ ἐξ Ἡλιουπόλεως (Φοινίκης) μαρτυρήσας ἐν Δαμασκῷ τῇ Α'  Φεβρουαρίου τοῦ 6287 ἔτους	84
ΠΑΤΕΡΙΚΑ
Πρωτοπρεσβύτερος Θεόδωρος Ζήσης Ἡ χρήση τῶν ἀποδείξεων στὴ Θεολογία κατὰ τὸν Ἅγιο Γρηγόριο Παλαμᾶ	105
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ
Χρῆστος Λιβανὸς Ἐπικίνδυνα πειράματα στὰ "Λειτουργικὰ Ἐργαστήρια" τοῦ Βόλου (Σκέψεις, ἐρωτήματα καὶ προτάσεις)	116
ΕΚΚΛΗΣΙΟΛΟΓΙΚΑ - ΙΕΡΟΚΑΝΟΝΙΚΑ
Ἐπίσκοπος Ράσκας καὶ Πριζρένης Ἀρτέμιος "Εἶμαι ἁπλῶς ἕνας ὑπηρέτης τοῦ Χριστοῦ"	130
Μητροπολίτης Πειραιῶς Σεραφεὶμ Ἐπιστολὴ συμπαραστάσεως πρὸς τὸν ἐπίσκοπο Ἀρτέμιο	132
Σύναξη Κληρικῶν καὶ Μοναχῶν Συμπαράσταση πρὸς τὸν ἀδίκως διωκόμενον ἐπίσκοπον Ἀρτέμιον	137
Ἱερομόναχος Συμεὼν Βιλόφσκι Γιατὶ διώκομαι;	142
ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΤΙΚΑ
Ἱερομόναχος Συμεὼν Βιλόφσκι Οἱ θεολογικὲς μου διαφορὲς ἀπὸ τὸν ἐπίσκοπο Ἀθανάσιο Γιέφτιτς	151
Ἀρχιμανδρίτης Μάξιμος Καραβᾶς Στὸν Μητροπολίτη Πειραιᾶ Σεραφεὶμ	160

http://www.theodromia.gr/C271E7DE.el.aspx

Κυκλοφορεῖ τὸ φύλλον τῆς 10.6.11 τοῦ «Ὀρθοδόξου Τύπου»

Κυκλοφορεῖ
τὸ φύλλον τῆς 10.6.11
τοῦ «Ὀρθοδόξου Τύπου»

Μερικὰ ἀπὸ τὰ περιεχόμενά του:

◇ Ποῖοι Σεβασμιώτατοι Μητροπολῖται ζητοῦν τὴν ἐκπλήρωσιν τοῦ «Τάματος» τοῦ Ἔθνους. Ὁλόκληρον τό «ξεχωριστὸν» ἔγγραφον πρὸς τὴν Ἱ. Σύνοδον τοῦ Σεβ. Μεσογαίας κ. Νικολάου.
◇ Ἡ σατανοκίνητος λέσχη Μπίλντεμπεργκ, ὄπισθεν τῆς λεηλασίας, τῆς οἰκονομικῆς ὑποδουλώσεως καὶ ἐξαθλιώσεως τῆς Ἑλλάδος. Τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Πειραιῶς κ. Σεραφείμ.
◇ Νά ἀπαντήσουν οἱ Ἐπίσκοποι: Πῶς τιμοῦν σήμερον τούς 318 Ἁγίους Πατέρας τῆς Ἐκκλησίας;
◇ Περί Ὀρθοδοξίας οὔτε λέξις ὑπό τοῦ κ. Μίκη Θεοδωράκη.
◇ Συγκλονιστική ἐπιστολή τῆς παλαιᾶς καί κανονικῆς ἀδελφότητος τῆς Ἱ. Μονῆς Ἐσφιγμένου.
◇ Μιά ἄλλη Τρόϊκα... Ὑπὸ τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου κ. Ἱεροθέου.
Συγκλονιστική ἀνάλυσις τῆς σημερινῆς οἰκονομικῆς κρί­­­σεως, αἴτια καί λύσεις ὑπερ­βάσεως τοῦ ἀδιεξόδου.
◇ Κορυφαία μορφὴ τοῦ Ὀρθοδόξου Μοναχισμοῦ ὁ π. Φιλόθεος Ζερβάκος. Ἐκδήλωσις ἀφιέρωμα ὑπό τῆς Ἱ. Μητροπόλεως Βεροίας.
◇ Ἐνεκαινιάσθη Ἱερὸς Ναὸς πλησίον τῶν ἐγκαταστάσεων τῆς Σκοπιᾶς εἰς τὴν Θήβαν. Εἶναι ἀφιερωμένος εἰς τούς Βοιωτούς Ἁγίους καί εἰς τόν Ἅγ. Ἰωάννην τόν Ρῶσον.
◇ Σέκτες καὶ ἀνθρώπινα δικαιώματα. Μέ ἀφορμή ἕνα βιβλίο. Τοῦ Πρωτ. Βασιλείου Ἀ. Γεωργοπούλου.
Γεγονότα καί Σχόλια. Βιβλιοκρισίαι καί ἄλλη ἐνδιαφέρουσα ὕλη συμπληρώνουν τό φύλλον

Γέροντας Εφραίμ της Αριζόνα: "Ετοιμαστείτε, έρχονται πολύ δύσκολα..." (επαναδημοσίευση)

Λόγω των εξελίξεων -σε πολιτικό και κυρίως οικονομικό επίπεδο- που "τρέχουν", θεωρήσαμε σωστό να επαναδημοσιεύσουμε κείμενο πουπρωτοδημοσιεύτηκε στις 26 Ιουλίου 2010, στο οποίο ο γνωστότατος αγιορίτης μοναχός Γέροντας Εφραίμ (της Αριζόνα), αποκαλούμενος από πολλούς ως σύγχρονος άγιος της Ορθοδοξίας, προειδοποιούσε για δύσκολη επερχόμενη περίοδο και συνιστούσε προετοιμασία (κυρίως πνευματική)...
Το κείμενο δεν αναδημοσιεύεται για να δημιουργήσει πανικό, ούτε για να τιμήσει τον γέροντα Εφραίμ. Η αναδημοσίευση γίνεται προκειμένου να λειτουργήσει ως εγερτήριο στην σκέψη μας, προκειμένου να μας ωθήσει να αναλογιστούμε "ποιός φταίει", "τι συνέβη"... και όταν βρούμε στο μυαλό μας την αλήθεια, τότε θα μπορέσουμε να δούμε και την λύση (ή την διέξοδο, αν έτσι προτιμάτε) σε αυτά που σήμερα μας ταλαιπωρούν και σε εκείνα που το αύριο μας φέρνει...

Ο γνωστός γέροντας Εφραίμ της Αριζόνα και αγιορείτης μοναχός προτρέπει πλέον: "ετοιμασία επειδή ΣΥΝΤΟΜΑ θα αρχίσουν τα πολύ δύσκολα". Η προτροπή αυτή έγινε σε ηγούμενο μονής του Αγίου Όρους.
Ο γέροντας ήταν απολύτως σαφής: " Έρχονται πολύ δύσκολες ημέρες"...
Σύμφωνα με διασταυρωμένες πληροφορίες μας η μονή έχει φτιάξει ήδη την "ομάδα κρίσης", υπεύθυνη για να προετοιμάσει το μοναστήρι για πολύ δύσκολες ημέρες για άγνωστο χρονικό διάστημα.
Τα παραπάνω θα μπορούσαν να είναι ένα κακόγουστο αστείο. Αλλά, δυστυχώς, δεν είναι... Δυστυχώς, τα επερχόμενα είναι πλέον ορατά και δια γυμνού οφθαλμού, αφού όλοι μας μπορούμε πλέον να δούμε αυτό που έρχεται, δηλαδή την δυστυχία και την πείνα...
"Δεν μπορώ να καταλάβω τον κόσμο. Όλοι ρωτάνε: "εμένα με πιάνουν τα νέα μέτρα;"!!! Ειλικρινά, δεν μπορώ να κατανοήσω πόσο πολύ έχει διαβρωθεί η σύγχρονη κοινωνία και οι άνθρωποι που ζούνε σε αυτή τη χώρα. Κανείς δε νοιάζεται για τον διπλανό του. Κανείς δε νοιάζεται για το πρόβλημα που έχει χτυπήσει την πόρτα του συμπολίτη του, του γείτονά του. Όλοι σκέφτονται αν "τα μέτρα" προσβάλουν τα δικά τους μικροσυμφέροντα...! Ειλικρινά, πιστεύω πως ο Θεός θα δώσει την ευκαιρία για να συνέλθουμε. Η Ελληνική Ορθοδοξία ανέδειξε μεγάλες σύγχρονες μορφές, που πρόσφεραν στο έργο του Θεού, που αγωνίστηκαν για να σώσουν ανθρώπινες ψυχές. Ο Πορφύριος, ο Παΐσιος, ο Ιωσήφ... γέροντες που μάτωσαν στον αγώνα υπέρ των συνανθρώπων τους, στον αγώνα να διώξουν την δυστυχία και το κακό από τις καρδιές ανθρώπων που υπέφεραν... Ποιά ηθική υπάρχει πλέον; Το κακό έχει χτυπήσει την οικογένεια... την Παιδεία. Έχει χτυπήσει σε κάθε υγιές κύτταρο της κοινωνίας και σήμερα ζούμε τα αποτελέσματα αυτού του πολέμου. Τρέχουν οι άνθρωποι χωρίς να νοιάζονται για τον διπλανό τους. Η κοινωνία που ξέραμε δεν υπάρχει πια. Σήμερα κυριαρχεί ο ατομικισμός... Γιατί; Επειδή κάποιοι έπαιξαν με τον χαρακτήρα του Έλληνα και διάβρωσαν όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που θα μπορούσαν να τον βοηθήσουν. Είναι αδιανόητο! Ο ατομικισμός ζει και βασιλεύει, ενώ η απάτη έγινε "χάρισμα"!!! Μεγάλωσαν γενιές που διδάχτηκαν πως να αρπάξουν και όχι πως να φτιάξουν. Και αυτό, σε ένα καθεστώς πλήρους ατιμωρησίας... Μάλιστα, όσα πιό πολλά "αρπάζεις" τόσο περισσότερο απομακρύνεσαι από την τιμωρία!!! Αυτό το βλέπει ο Θεός. Σήμερα επιτρέπει να δεχτούμε μερικές σφαλιάρες, ελπίζοντας πως θα συνέλθουμε, όπως συμβαίνει και στους μεθυσμένους..."
Αυτά τα συγκλονιστικά μου κατέθεσε σήμερα σε συζήτηση, αγιορίτης μοναχός. Και η φωνή του έτρεμε από συγκίνηση και αγωνία για όσα πρόκειται να συμβούν.
"Να προσέχεις", μου είπε. "Να πεις και σε άλλους να προσέχουν. Μην αφήνετε την λογική σας να παραδίνεται σε όσα σας λένε. Πού είναι μωρέ η λεβεντιά εκείνων που δεν επέπτρεπαν σε κανέναν να τους μειώσει; Πού είναι εκείνα τα λεβεντόπαιδα που έδωσαν το αίμα τους για όλους εμάς; Αυτή η γη ποτίστηκε με αίμα. Είναι μεγάλο κρίμα να την κυβερνάνε ξένοι και ανάξιοι... Να προσέχετε"...
Τι να πω; Θυμήθηκα τα λόγια του γέροντα Εφραίμ της Αριζόνα: "Έρχονται πολύ δύσκολες ημέρες. Προσέξτε την ψυχή σας. Μαζευτείτε και δώστε τον αγώνα σας..." Αυτά έλεγε πριν μερικούς μήνες. Και σήμερα γίνεται πιό σαφής: "το Σεπτέμβριο θα αρχίσουν τα πολύ δύσκολα...".
Οι προσευχές του γέροντα είναι πάντα μαζί μας. Όμως, αναρωτιέμαι: Εμείς τι κάνουμε για να βοηθήσουμε τους εαυτούς μας; Απλά ανησυχούμε για το αν τα μέτρα μας αγγίζουν;
"Κάποιος πρέπει να σας πει πως δεν ζείτε σε όνειρο, ούτε σε εφιάλτη. Ζείτε μία πολύ άσχημη πραγματικότητα, που θα χειροτερέψει..."
Κι εμείς αναρωτιόμαστε: Εμένα με πιάνουν τα νέα μέτρα; αγνοώντας (ηθελημένα) πως όταν θα μας "πιάσουν", θα είναι πολύ αργά...

Σήμερα, 5 μήνες μετά, πως σκεφτόμαστε και πως προετοιμαζόμαστε για τα όσα ο γέροντας μας προειδοποίησε;

Η Εύρεσις της αγίας Εικόνας της Μεγα[λο]σπηλαιώτισσας9

Είναι γεγονός ότι οι χρόνοι, στους όποιους αναφέρεται η ζωντανή παράδοσις για τήν ανεύρεσι της εικόνας της Παναγίας περί τον Δ’ αιώνα, καθώς και για τήν περιπλάνησι τών ιδρυτών της μονής, Όσιων Συμεών και Θεοδώρου, στα φημισμένα πνευματικά κέντρα της εποχής τους μέχρι τήν ίδρυση της μονής, είναι απροσδιόριστοι.

Ή παράδοσις, όπως έχει καταγραφή στό Κτιτορικό της μονής, αναφέρει ότι ό Θεός κατηύθυνε τά βήματα τών Θεσσαλονικέων αδελφών Συμεών και Θεοδώρου πρός ανεύρεσι της εικόνας. οι δύο όσιοι άνδρες κατάγονταν από πλούσια και λαμπρή οικογένεια της Θεσσαλονίκης, όπου έλαβαν και τήν εγκύκλιο μόρφωσι. Σέ ώριμη ηλικία αποφάσισαν νά μονάσουν στό Άγιον Όρος, όπου έγιναν δεκτοί μέ μεγάλη χαρά τόσο γιά τις αρετές τους, όσο και γιά τήν παιδεία τους. Μάλιστα τούς άποδέχθησαν και ώς διδασκάλους τους.
Άφού παρέμειναν στό Άγιον Όρος αρκετό καιρό διδάσκοντας και νουθετώντας τούς μοναχούς, αποφάσισαν νά μεταβούν στους Αγίους Τόπους, παρά τις αντιρρήσεις τών μοναχών. Ένώ βρίσκονταν στήν Ιερουσαλήμ, φανερώθηκε στόν ύπνο τους, στον καθένα χωριστά, «πάγκαλος και ήλιόμορφος άνασσα αιγλην ούράνιον περιεστεμμένη» η Παναγία μας περιστοιχισμένη από «τρεις άνδρας, γηραλαίους τό είδος, Ιεροπρεπείς τήν στολήν, σεβάσμιους τή κατασταθεί του σχήματος, και θεοειδείς διά τήν απανθουσαν εις τά πρόσωπα μάλιστα θαυμασίαν τε και σεμνότητα. Πήραν από αυτήν τήν εντολή νά φύγουν από τήν Ιερουσαλήμ και νά μεταβούν στήν Πελοπόννησο και μάλιστα στήν Αχαΐα κηρύττοντες καθ’ οδόν τον λόγο του Θεοϋ (είκ. 24).
Ακόμη τούς είπε η κεχαριτωμένη ότι στήν Αχαΐα «εύρήσετε τόν τύπον της έμής μορφής, κατ’ εύδοκίαν του υιού μου και θεού εξεικονισθείσης υπό του θεηγόρου τούτου και ευαγγελιστού Λουκά• τά δέ πρός εύρεσιν της εικόνος άπαντα υμίν άποκαλυφθήσεται, δταν καταντήσητε εις τον τόπον εκείνον και άπιτε εν ειρήνη».

Οί Όσιοι υπάκουσαν στήν θέλησι της Θεοτόκου. Εγκατέλειψαν τά Ιεροσόλυμα και διά μέσου της Μακεδονίας και μάλιστα διά του Άγίου Όρους, της Θεσσαλίας και της Βοιωτίας έφθασαν στήν Πελοπόννησο κηρύττοντες στά φημισμένα κέντρα και νουθετούντες τους πιστούς. Φθάσαντες στήν Αχαΐα πήγαν πρώτα στο Αίγιο. Έπειτα ακολουθώντας τόν ποταμό Κερυνίτη πλησίασαν στήν πλαγιά της Ζαχλωρού (Γαλατών), έκείνην τήν όποια είχε υποδείξει η Παναγία και η όποια βρίσκεται απέναντι από τόν βράχο, όπου τώρα είναι κτισμένη η μονή του Μεγάλου Σπηλαίου. Στήν πλαγιά αυτή συνάντησαν μιά κόρη, πού έβοσκε τά αιγοπρόβατα του πατέρα της. η κόρη αυτή ήταν η βοσκοπούλα Ευφροσύνη.

Μόλις τούς είδε, χαιρέτησε τόν καθένα μέ τό όνομα του. Τούτο ξάφνιασε τούς Θεσσαλονικείς άλλά και τούς χαροποίησε. Στά πολλά τους ερωτήματα, όπως ποιό τό όνομα της, πώς τούς γνωρίζει και άν ξέρη κάτι γιά τήν εικόνα της Θεοτόκου, τήν «ζωγραφηθείσαν υπό του θείου Αποστόλου και Εύαγγελιστού Λουκά», η κόρη απάντησε ώς έξης: Έγώ, οσιώτατοι πατέρες, ονομάζομαι Ευφροσύνη• γνωρίζω πού βρίσκεται η εικόνα της Θεοτόκου. η Παναγία μας μου αποκάλυψε τά ονόματα σας και τόν σκοπό του έρχομού σας. Μου έδωσε δέ τήν εντολή νά σάς οδηγήσω εκεί όπου βρίσκεται η άγια της εικόνα. Εγώ στήν άρχή, συνέχισε η Ευφροσύνη, άκούοντας τη φωνή «Ευφροσύνη, Ευφροσύνη» φοβήθηκα, αλλά μέ καθησύχασε λέγοντας μου: «Μή φοβού, αλλά θάρσει• και δράμε τάχιστα πλησίον της πατρίδος σου προς ύπάντησιν του τε Συμεών και Θεοδώρου τών δύο αδελφών κατά σάρκα και θεοφιλών ιερέων του υιού μου και Θεού Ιησού Χρίστου, οίτινες έρχονται πρός με, καθώς αύτοις απεκαλύφθη• έρχονται δέ μακρόθεν διδάσκοντες άποστολικώς κατά πόλιν και χώραν τόν σωτήριον του θείου Ευαγγελίου λόγον, κατά μίμησιν τών Άποστόλων του κορυφαίου, και Ανδρέου του πρωτοκλήτου, και Λουκά του Εύαγγελιστού και ζωγράφου μου ταύτης της εικόνος τούτων της αποστολής διάδοχοι θεία νεύσει απεστάλησαν».

Κατά τήν παράδοσι η Ευφροσύνη, ένώ διηγείτο αυτά, μέ τό ποιμενικό της ραβδί χάραξε στήν πέτρα, όπου καθόταν, τό σημείο του σταυρού. Τότε η πέτρα σχίσθηκε και αμέσως άνέβλυσε νερό δροσερό. η πηγή αυτή, γνωστή μέ τό όνομα «πηγή της Ευφροσύνης», αναβλύζει μέχρι σήμερα άφθονο νερό, πραγματικό άγιασμα.
Η κόρη οδήγησε τούς αδελφούς Συμεών και Θεόδωρο στό κοίλωμα του πέτρινου βράχου. οι Όσιοι, όταν εισήλθαν μέ δυσκολία σ’ αυτό τό κοίλωμα, τό δυσπρόσιτο από τήν οργιώδη βλάστησι, άντίκρυσαν έκπληκτοι τήν πάνσεπτη εικόνα της Παναγίας μας, απαστράπτουσα και περιβεβλημένη μέ θεία δόξα. Τότε προσκύνησαν ευλαβικά, προσευχήθηκαν μέ κατάνυξη και πήραν στά χέρια τους τόν πολύτιμο θησαυρό.
Έπρεπε όμως νά καθαρίσουν τόν χώρο αυτόν από τούς κισσούς, τούς θάμνους και τήν λοιπή πλούσια βλάστηση. Στήν προσπάθεια τους δμως νά κατακαύσουν αυτή τήν βλάστηση βρέθηκαν μπροστά σ’ ένα φοβερό θέαμα. Ένα πελώριο φίδι, πραγματικά δράκοντας, ξεπρόβαλε μέσα από τούς θάμνους και κινήθηκε απειλητικά εναντίον τους. Τότε μιά δέσμη πυρός, σάν αστραπή, προερχόμενη από τήν εικόνα, κεραυνοβόλησε τό φίδι αυτό και αμέσως τό νέκρωσε”. Τούτο αποτελεί τήν απαρχή πολλών θαυμάτων της αγίας εικόνας, όπως καταγράφονται στό Κτιτορικό και όπως ομολογούν οι προσκυνητές όλων τών μετέπειτα χρόνων.
Άκολούθως, μετά τόν καθαρισμό του σπηλαίου, οι Όσιοι διαπίστωσαν ότι μπροστά τους είχαν έναν ιερό βωμό, μιά αγία Τράπεζα, όπου κατά τήν παράδοσι τελούσε τό μυστήριο της θείας Ευχαριστίας ό ιερουργός Ευαγγελιστής Λουκάς. η τράπεζα αυτή μέχρι σήμερα ονομάζεται «ίερουργική τράπεζα του Εύαγγελιστού Λουκά».
Πηγή: Ο Ευαγγελιστής Λουκάς ο ζωγράφος της Παναγίας και το Μέγα Σπήλαιο. Έκδοσις της Ιεράς Μητροπόλεως Καλαβρύτων και Αιγιαλείας.

Όσιος Κύριλλος της Λευκής Λίμνης (Μπιέλο Οζέρο)

 

O όσιος πατήρ ημών Κύριλλος γεννήθηκε στην Μόσχα (1337) από γονείς ευγενείς και ευσεβείς και έλαβε το όνομα Κοσμάς στο άγιον Βάπτισμα. Έμεινε ορφανός και την φροντίδα του ανέλαβε ενας από τους κοντινούς συγγενείς του, ο Τιμόθεος Βελιαμίνωφ, αξιωματούχος στην αυλή του μεγάλου ηγεμόνα Δημητρίου. Αυτός, εκτιμώντας την ευφυία και τα μεγάλα προσόντα του προστατευόμενου του, του εμπιστεύθηκε σύντομα την διαχείριση της περιουσίας του. Παρά τις τιμές πού απολάμβανε, ο Κοσμάς παρέμενε μελαγχολικός, διότι στην καρδιά του είχε ανάψει ή αγάπη του αγγελικού βίου, ενώ κανένα μοναστήρι πού επισκέφτηκε δεν τολμούσε να τον δεχθεί φοβούμενο την έναντίωση του ισχυρού Τιμοθέου. “Ετσι προσευχόταν κρυφά στον Θεό νά τον λυτρώσει άπό αυτούς τους δεσμούς με τον κόσμο και την ματαιότητα του. Μαθαίνοντας την άφιξη στην Μόσχα του μακαρίου Στεφάνου [14 Ίουλ.], ηγουμένου της Μονής Μάχριστσκ, ο Κοσμάς πήγε νά τον βρει και του έκμυστηρεύθηκε με δάκρυα τον ιερό πόθο του. ο Στέφανος τον ενέδυσε με το μοναχικό Σχήμα, δίνοντας του το όνομα Κύριλλος, δεν τον εκειρε όμως και μετέβη νά αναγγείλει το νέο στον Τιμόθεο. Εκείνος εξοργισμένος έδιωξε τον άνθρωπο του Θεού με προσβολές• λίγο αργότερα ωστόσο μετενόησε, χάρις στις επιπλήξεις της συμβίας του, ζήτησε συγχώρεση άπό τον άγιο ηγούμενο και επέτρεψε στον Κύριλλο νά ακολουθήσει τον δρόμο πού του εΐχε χαράξει ο Θεός.
Άφού μοίρασε τά υπάρχοντα του στους φτωχούς, ο Κύριλλος έκάρη μοναχός στην Μονή Σιμονώφ, άπό τον Θεόδωρο [28 Νοεμ], άνηψιό του άγιου Σεργίου του Ραντονέζ, ο όποιος τον εμπιστεύθηκε σε έναν ενάρετο μοναχό, τον Μιχαήλ, ο όποιος έγινε αργότερα επίσκοπος Σμολένσκ. Υπακούοντας στον Γέροντα του σάν νά ήταν ο ίδιος ο Θεός, ο νεαρός μοναχός επιδόθηκε με χαρά σε ολες τις απαιτήσεις της μοναχικής ζωής και φλεγόμενος άπό παράφορο ζήλο ζήτησε την ευλογία του γιά νά νηστεύει περισσότερο άπό τούς άλλους μοναχούς και νά μήν λαμβάνει τροφή παρά μόνο κάθε δύο ή τρεις ήμερες. ο Μιχαήλ δεν του την έδωσε και τον διέταξε νά γευματίζει στην κοινή τράπεζα δίχως όμως νά χορταίνει. Εγειρόταν την νύχτα, και ενώ ο Γέροντας διάβαζε το Ψαλτήριο εκείνος έκανε μετάνοιες, μέχρι νά αρχίσει ή Ακολουθία του Όρθρου. Αυτή ή νυκτερινή προσευχή έγινε γιά τον όσιο πιο αναγκαια και άπό την βρώση και την πόση και δεν την εγκατέλειψε ποτέ, ακόμη και όταν ανέλαβε το βαρύ διακόνημα του αρτοποιού. Τις διαβολικές φαντασίες, δταν κυρίως απουσίαζε ο Γέροντας του, τις αποσοβούσε μέ την ευχή του Ίησού και με το σημείο του Σταυρού. “Εκανε τέτοιες προόδους δουλαγωγώντας τις ορμές τής σαρκός, ώστε οι αδελφοί τον θεωρούσαν περισσότερο άγγελο, παρά άνθρωπο• και όταν ο άγιος Σέργιος επισκεπτόταν το μοναστήρι, πρώτα μετέβαινε στο αρτοποιείο γιά νά συνομιλήσει μαζί του επί θεμάτων πνευματικών. Έν συνεχεία, ο Κύριλλος μετατέθηκε στο μαγειρείο και μπροστά στον πυρωμένο φούρνο επαναλάμβανε στον εαυτό του: «Νά υποφέρεις την φωτιά αυτή γιά νά μήν υποφέρεις το αιώνιο πυρ!» Φοβούμενος, όμως, τον έπαινο τών ανθρώπων, ο μακάριος Κύριλλος άρχισε νά υποκρίνεται σαλότητα, αστειευόμενος και γελώντας με κάθε τυχόντα, μέχρι πού ο ηγούμενος του επέβαλε νά τρέφεται όλες τις ήμερες μέ ξερό ψωμί και νερό. Μέ χαρά άδραξε ο Κύριλλος την ευκαιρία νά νηστεύει «αναγκαστικά και όχι οικειοθελώς». Όταν ολοκληρώθηκε το έπιτίμιο αυτό, μετά άπό έξι μήνες, θέλησε νά αφοσιωθεί αποκλειστικά στην προσευχή μέσα στο κελλί του- μήν τολμώντας όμως νά ζητήσει άπό τον ηγούμενο νά άπαλλαχθεί άπό το διακόνημά του, έκμυστηρεύθηκε την επιθυμία του στην Θεοτόκο. Και λίγες ήμερες αργότερα, ο ηγούμενος τον απάλλαξε άπό την εργασία του στο μαγειρείο και του εμπιστεύθηκε την αντιγραφή ενός χειρογράφου. ο Κύριλλος ευχαρίστησε την Παναγία και άρχισε το έργο του με μεγάλη χαρά. Σύντομα όμως αντιλήφθηκε, ότι παρά την ησυχία της διαμονής του στο κελλί ή προσευχή του ήταν λιγότερο βαθειά και λιγότερο κατανυκτική άπό ό,τι προηγουμένως• αφού ολοκλήρωσε λοιπόν το καθήκον του, μέ πολλές ευχαριστίες στον Θεό επέστρεψε στο μαγειρείο, όπου και μόχθησε επί εννέα χρόνια.
Άφού χειροτονήθηκε πρεσβύτερος, ο όσιος συνέχισε τά ταπεινά του καθήκοντα και όταν ο Θεόδωρος ορίστηκε επίσκοπος Ροστώφ, υποχρεώθηκε παρά την θέληση του νά αναλάβει την ήγουμενία (1390). Παραμένοντας ταπεινόφρων και πράος, όπως και προηγουμένως, δίχως νά ελαττώσει την άσκηση του, διοικοΰσε μέ σοφία το μοναστήρι και έπιδαψίλευε τις πνευματικές συμβουλές του στους μεγάλους του κόσμου τούτου, όπως και στους ταπεινότερους πιστούς, τούς όποιους προσείλκυε σέ μεγάλο αριθμό ή φήμη του. Διαπιστώνοντας όμως ότι κινδύνευε νά άπωλέσει το πολυτιμότερο αγαθό του μονάχου, την ησυχία, παραιτήθηκε του αξιώματος παρά τις διαμαρτυρίες τών αδελφών και διήγε έγκλειστο βίο στο κελλί του. το αποτέλεσμα όμως ήταν το αντίθετο άπό εκείνο πού ανέμενε και ή απόσυρση του αυτή το μόνο πού έκανε ήταν νά του αποφέρει μεγαλύτερη δόξα, ή οποία γέννησε τον φθόνο του νέου ηγουμένου. Γιά τον λόγο αυτό, ο όσιος Κύριλλος αποσύρθηκε γιά ένα διάστημα σέ κοντινή μονή, αφιερωμένη στο Γενέθλιον τής Θεοτόκου. Ή ψυχή του όμως, διψασμένη γιά θεωρία και απερίσπαστη προσευχή, λαχταρούσε νά φύγει μακριά άπό τούς ανθρώπους. Μία νύχτα, ενώ έλεγε τον Ακάθιστο Ύμνο, ή ψυχή του έπληρώθη κατανύξεως και άκουσε ουράνια φωνή νά λέγει: «Κύριλλε, αναχώρησε άπό εδώ και πήγαινε στην Λευκή Λίμνη, όπου θά βρεις ανάπαυση, διότι ετοίμασα γιά σένα έκεί τόπον γιά την σωτηρία σου». Κοιτάζοντας έξω είδε φώς άπλετο νά λάμπει προς τον Βορρά, κατά την Λευκή Λίμνη. “Εμπλεως χαράς, πέρασε προσευχόμενος όλη αυτην την νύχτα πού ήταν φωτεινότερη άπό λαμπρό πρωινό. Λίγο αργότερα αναχώρησε προς εκείνη την κατεύθυνση, μαζί μέ τον άγιο Θεράποντα [27 Μαΐου], έναν άπό τούς πνευματικούς αδελφούς του πού επέστρεφε μετά άπό διαμονή στην περιοχή τής Λευκής Λίμνης. Άφού βρήκε τον τόπο πού του υπέδειξε ή Θεοτόκος, πάνω σέ λόφο πού βρισκόταν σέ ένα πυκνό και ερημικό δάσος, έμπηξαν εκεί έναν σταυρό και άρχισαν νά διάγουν βίο ήσυχαστικό, απαλλαγμένο άπό κάθε βιοτική μέριμνα. Σέ λίγο καιρό ο Θεράπων αναχώρησε γιά νά ιδρύσει μονή λίγο πιο μακριά.
Ό Κύριλλος, ηλικίας τότε εξήντα ετών, δεν μπόρεσε νά απολαύσει την πλήρη έρημία πού ποθοΰσε παρά μόνο γιά λίγο καιρό, γιατί δύο αγαπητοί σ’ αυτόν μοναχοί τής Μονής Σιμονώφ, ο Ζεβεδαίος και ο Διονύσιος, ήλθαν νά μείνουν κοντά του, ακολουθούμενοι σέ λίγο άπό τον Ναθαναήλ, ο όποιος και ανέλαβε το διακόνημα του οικονόμου τής άδελφότητος. Αν και αρνήθηκε αρχικά νά γίνει πνευματικός τους πατέρας, ο όσιος αναγκάστηκε νά ενδώσει στις επίμονες παρακλήσεις τους και έτσι οί αδελφοί έκτισαν μικρά κελλιά κοντά στο δικό του. Ενας κάτοικος τής περιοχής, ο Ανδρέας, τρέφοντας μίσος κατά τών μοναχών, προσπάθησε πολλές φορές νά βάλει φωτιά στον φράκτη πού περιέβαλλε τά κελλιά τών ερημιτών, χάρις όμως στην παρέμβαση τής Παναγίας αυτά δεν έπαιρναν φωτιά. ο Λνδρέας συναισθάνθηκε την αμαρτία του, ζήτησε συγχώρεση άπό τον όσιο, και λίγο αργότερα έγινε μοναχός. “Εχοντας κατά νου τά λόγια του Κυρίου: Τον έρχόμενον προς έμέ ού έκβάλω έξω (Τω. 6, 37), ο όσιος Κύριλλος δεχόταν, παρά τον φλογερό πόθο του γιά την ησυχία, όσους έδειχναν έτοιμοι νά αντιμετωπίσουν τις δυσχέρειες αύτοΰ του έρημου τόπου άπό αγάπη γιά τόν Θεό. Λπό ταπεινά ασκητικά κελλιά, κτίστηκε ένα μοναστήρι πού έγινε κοινόβιο, και αργότερα ναός, αφιερωμένος στην Κοίμηση τής Θεοτόκου, μέ την βοήθεια ξυλοκόπων πού έστειλε ή Παναγία. “Ενας βογιάρος, άπληστος και βίαιος, ο Θεόδωρος, σκεπτόμενος ότι ο πρώην ηγούμενος της Μονής Σιμονώφ θά είχε φέρει μαζί του πολλά πλούτη, έστειλε την νύχτα ληστές νά λεηλατήσουν την μονή. Πλησιάζοντας στον άγιο τόπο, οί κακοποιοί είδαν πλήθος από τοξότες πού την φύλαγαν άγρυπνοι, ενώ την επόμενη νύχτα υπήρχε εκεί μεγαλύτερο πλήθος ανθρώπων πού έμοιαζαν μέ φοβερούς πολεμιστές. το έβαλαν στά πόδια τρομοκρατημένοι και διηγήθηκαν τά συμβάντα στον βογιάρο, ο όποιος έστειλε έ’ναν υπηρέτη στο μοναστήρι για νά μάθει αν κάποιο σπουδαίο και ισχυρό πρόσωπο είχε φθάσει εκεί με την συνοδεία του. Του απάντησαν ότι έδώ και μία εβδομάδα κανένας επισκέπτης δεν εΐχε έλθει στην μονή. ο Θεόδωρος κατάλαβε τότε ότι ο Θεός και οί άγγελοι του φύλαγαν το μοναστήρι. Μετέβη λοιπόν στον όσιο γιά νά του ομολογήσει το δόλιο σχέδιο του. ο άγιος Κύριλλος του απάντησε: «Πίστεψε με, Θεόδωρε, δεν έχω τίποτε άλλο παρά μόνο τούτο το σχισμένο ράσο πού βλέπεις νά φορώ και μερικά βιβλία».
Ή τάξις πού είχε θεσπίσει ο όσιος Κύριλλος εΐχε κάνει την μονή αυτή όμοια μέ προθάλαμο του ουρανού. Στην εκκλησία απαγορεύονταν οί ομιλίες και ή αναχώρηση πριν το τέλος τής Ακολουθίας. Όλοι οί μοναχοί στέκονταν όρθιοι, μετά φόβου, στο μέρος όπου τούς είχε ορισθεί, ακολουθώντας το παράδειγμα του οσίου πατέρα τους πού παρέμενε ασάλευτος σάν στύλος, δίχως νά ακουμπά ούτε στον τοίχο, ακόμη κι όταν ήταν εξαντλημένος. Μετά το λιτό γεύμα στην τράπεζα, οί αδελφοί επέστρεφαν, αφού έπαυε κάθε εργασία, στά κελλιά τους γιά νά εκτελέσουν τον Κανόνα τους. Όλα σ’ αυτούς ήσαν κοινά και απαγορευόταν νά ονομάζει κανείς το ό,τιδήποτε «δικό μου» ή νά προφέρεται κάν ή λέξη «χρήμα». Ελεύθεροι άπό κάθε επίγεια προσπάθεια, μοναδική τους μέριμνα ήταν νά αρέσουν στον Θεό και νά διατηρούν μεταξύ τους τον δεσμό τής αγάπης.
Σέ περιόδους ένδειας, ο όσιος ενθάρρυνε τούς αδελφούς νά διατηρούν την εμπιστοσύνη τους στον Θεό και τούς απαγόρευε νά εγκαταλείπουν την μονή προς αναζήτηση πόρων. Μία μόνο φορά τον χρόνο έβγαινε ένας μοναχός γιά νά αγοράσει τά αναγκαια, ενώ αν τούς έστελναν ελεημοσύνες αυτές γίνονταν δεκτές ως δώρα του Θεού. ο όσιος εξάλλου επαγρυπνούσε γιά την διατήρηση τής ησυχίας και τής ανεξαρτησίας τής μονής, την όποια επιθυμούσε πτωχή• γιά τον λόγο αυτό αρνούνταν τις δωρεές σέ κτήματα ή χωριά, έτσι ώστε νά μήν ταράζει τούς μοναχούς του, ούτε νά τούς γεννά κοσμικές μέριμνες.
Ό διάβολος κάποτε ένέβαλε λογισμούς μίσους γιά τον άνθρωπο του Θεού σέ κάποιον μοναχό, ονόματι Θεόδοτο. Αυτός, άφοΰ αγωνίστηκε έναν χρόνο, αποφάσισε τελικά νά τούς εξομολογηθεί, άλλά ή ντροπή τον εμπόδιζε νά μιλήσει. “Εχοντας αξιωθεί άπό τον Θεό νά διαθέτει το χάρισμα τής διορατικότητος, ο Κύριλλος άρχισε νά του μιλά γιά τούς λογισμούς μίσους, περιγράφοντας μέ ακρίβεια την εσωτερική κατάσταση του μαθητή του και του ομολόγησε ότι ο ίδιος ήταν στην πραγματικότητα κακός και αμαρτωλός. Συντριμμένος άπό την ταπεινοσύνη του Γέροντα, ο αδελφός έπεσε στά πόδια του κλαίγοντας και ζήτησε συγχώρηση, κατόπιν δε επέστρεψε εν ειρήνη στο κελλί του. Και σέ πολλές άλλες περιστάσεις ο όσιος Κύριλλος φανέρωσε το δώρο αυτό τής διορατικότητος προς οίκοδομήν τών ψυχών και διόρθωσιν τών αμαρτωλών. Είχε λάβει επίσης το χάρισμα τής ίάσεως, το όποιο ασκούσε ραντίζοντας μέ αγιασμό τούς άρρωστους, ή χρίζοντας τους μέ λάδι ή ακόμη και εμφανιζόμενος στον ύπνο τους• επιπλέον έξέβαλλε μέ εξουσία δαιμόνια. Άνέστησε μάλιστα και έναν νεκρό, έτσι ώστε νά μπορέσει νά μεταλάβει και νά αναπαυθεί κατόπιν έν ειρήνη. Σέ εκείνους όμως πού είχαν προσβληθεί άπό ασθένεια ως τιμωρία γιά τις αμαρτίες τους, αρνιόταν την ίαση, προκειμένου νά μπορέσει ή ψυχή τους νά σωθεί μέσα άπό την δοκιμασία αυτή. Σέ μιά χρονιά λιμού έδωσε εντολή νά δίνουν τροφή σέ όσους παρουσιάζονταν, ενώ το αλεύρι, όσο το μοίραζαν άλλο τόσο πολλαπλασιαζόταν. Μιαν άλλη φορά έπιασε πυρκαγιά και ο όσιος την έσβησε μέ τον σταυρό στο χέρι στέκοντας ορθός μπροστά στις πελώριες φλόγες. “Εφερε πάνω του αλυσίδες πού ακόμη και σήμερα τιμώνται και ή καρδιά του γέμιζε άπό θείο έρωτα σέ τέτοιον βαθμό πού δέν μποροΰσε νά κρατήσει τά δάκρυα του, όταν τελοΰσε την θεία Λειτουργά ή διάβαζε ή προσευχόταν στο κελλί του.
Καθώς ή φήμη του όσιου Κυρίλλου εΐχε φθάσει μακριά, οί μεγάλοι του κόσμου τούτου έγραφαν σέ αυτόν και δέχονταν ταπεινά τις συμβουλές του γιά νά κυβερνούν τούς υπηκόους τους σύμφωνα μέ τις εντολές του Θεού και νά κάνουν ελεημοσύνες γιά την σωτηρία τους. Στον μεγάλο ηγεμόνα Βασίλειο τής Μόσχας έγραφε, λόγου χάριν: «”Οπως σέ ένα καράβι το ελάττωμα ενός κωπηλάτη δέν συνιστά μεγάλο κακό, ενώ εκείνο του καπετάνιου θέτει σέ κίνδυνο όλο το πλοίο, έτσι και όταν ο ηγεμόνας άμαρτάνει, ζημιώνει όλους τούς υπηκόους του».
“Οταν ο όσιος, σέ ηλικία ενενήντα χρόνων, εξαντλημένος άπό τούς ασκητικούς αγώνες αισθάνθηκε ότι πλησίαζε ή ώρα νά μεταβεί στην ουράνια πατρίδα του, συγκέντρωσε τούς πενήντα τρεις μαθητές του, τούς συνέστησε νά μήν παρεκκλίνουν κατά το παραμικρό άπό το κοινοβιακό Τυπικό πού είχε θεσπίσει, όρισε ώς διάδοχο του έναν άνθρωπο ενάρετο, ονόματι Ίννοκέντιο, και κατόπιν αποσύρθηκε στην σιωπή και την προσευχή. Όταν ήταν πια στά τελευταία του και οί αδελφοί έκλαιγαν λέγοντας πώς το μοναστήρι θά ερημωνόταν μετά την έκδημία του, τούς υποσχέθηκε ότι δεν θά τούς εγκατέλειπε και ότι ή αδελφότητα τους θά αυξανόταν σημαντικά, υπό τον όρο ότι θά διατηρούσαν την αδελφική αγάπη. Άφού τούς ευλόγησε και τούς ασπάσθηκε, κοινώνησε τών Άχραντων Μυστηρίων και παρέδωσε την ψυχή του στά χέρια του Κυρίου, την 9η Ιουνίου 1427, ενώ προσευχόταν. Αμέσως ή Οψη του όσιου φωτίστηκε και μία ουράνια εύωδία γέμισε τον τόπο. Τά τίμια λείψανα του έπετέλεσαν κατόπιν πλήθος θαύματα στο μοναστήρι του πού έγινε το κέντρο τής επονομαζόμενης «Θηβαΐδος του Βορρά». Πολλοί μαθητές του έγιναν ονομαστοί γιά την αγιότητα του βίου τους και ίδρυσαν μονές πού τηρούσαν πιστά το Τυπικό του όσιου Κυρίλλου.
Πηγή: Νέος Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας, Εκδόσεις Ινδικτος

Ηγέτες χωρίς αυτοσεβασμό

 

ΗΓΕΤΕΣ ΧΩΡΙΣ ΑΥΤΟΣΕΒΑΣΜΟ

ΑΠΙΣΤΕΥΤΟ φάνηκε και όμως αληθινό. Αντιμέτωπος με βαρύτατες κατηγορίες απόπειρας βιασμού, πού επισείουν ποινή κάθειρξης έως και 20 ετών, βρίσκεται ό επικεφαλής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και μέχρι χθες φαβορί για το χρίσμα τού Σοσιαλιστικού Κόμματος για τις προεδρικές εκλογές του 2012 στη Γαλλία, Ντομινίκ Στρός Καν, τού οποίου την προσωρινή κράτηση διέταξε δικαστής της Νέας Υόρκης...» Το θλιβερό αυτό γεγονός, πού συγκλόνισε τη διεθνή κοινή γνώμη, προκαλεί γενικότεροπροβληματισμό. Φέρνει στην επικαιρότητα άλλο παλαιότερο περιστατικό: «Μα είναι δυνατόν να γίνει υπουργός Άμυνας ένας πότης και κυνηγός ποδόγυρων, αναρωτήθηκε ή Επιτροπή Ένοπλων Δυνάμεων της Αμερικανικής Γερουσίας και απέρριψε κατά πλειοψηφία την υποψηφιότητα τού Τζων Τάουερ».

Μάλιστα. Τι πιο φυσικό να έχει μια ηγεσία, με αυτοσεβασμό και αξιοπρέπεια, άλλα και ό λαός απαιτήσεις από τους άρχοντες και κυβερνήτες, από αυτούς πού αναλαμβάνουν να καθορίσουν το μέλλον του, την επιβίωση του, την οικογένεια του; Πώς θα κυβερνήσουν τον λαό, όταν δεν μπορούν να κυβερνήσουν τον εαυτό τους, αλλά άγονται και φέρονται από τις αδυναμίες τους, από τα πάθη τους, από τις «ιδιαιτερότητές» τους; Οι δούλοι της ηθικής φθοράς, οι αιχμάλωτοι της αναισχυντίας, δεν είναι μόνο ακατάλληλοι για ηγετικές θέσεις. Είναι επικίνδυνοι. Μια τέτοια άμοραλιστική ηγεσία, πού κυβερνάται από τα ορμέμφυτα, από τις ενστικτώδεις ορμές, θα πονέσει ποτέ και θα κατανοήσει τον λαό πού υποφέρει, πού χάνει τη δουλειά του, πού περικόπτεται ό μισθός του, ή σύνταξη του, τα πιο στοιχειώδη δικαιώματα του; Ή θα προβληματισθεί αν διακυβεύονται ύψιστα εθνικά συμφέροντα; Ό χωρίς αιδώ δεν σέβεται τον Θεό, δεν υπολογίζει την οικογένεια του, πού την προσβάλλει με την απιστία του, πού ατιμάζει τον γάμο με την μοιχεία, πού γίνεται επίορκος με τις αθέμιτες σχέσεις και θα σεβασθεί τον λαό; Όταν ένας ξένος ρώτησε αρχαίο Σπαρτιάτη: «Πώς τιμωρεί ή νομοθεσία σας τη μοιχεία;» απάντησε: «Δεν υπάρχει τρόπος τιμωρίας, γιατί τέτοια περίπτωση δεν έχει παρουσιασθεί». Αυτά ισχύουν στους λαούς πού θέλουν να ζήσουν και να μεγαλουργήσουν.

«ΖΩΗ»2 Ιουνίου 2011