Μὴ δῶτε τὸ ἅγιον τοῖς κυσίν· μηδὲ βάλητε τοὺς μαργαρίτας ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν χοίρων, μήποτε καταπατήσωσιν αὐτοὺς ἐν τοῖς ποσὶν αὐτῶν, καὶ στραφέντες ῥήξωσιν ὑμᾶς.
Τετάρτη, Οκτωβρίου 03, 2012
ΩΦΕΛΙΜΗ ΔΙΗΓΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΠΕΝΘΟΥΣ*
πηγή
Ωφέλιμη οπτασία του Πέτρου Μοστράτου
Όταν ήλθα στην Πάρο και έγινα μοναχός και κατόπιν Ιερέας και Πνευματικός, γράφει ο πατέρας Φιλόθεος Ζερβάκος, μετέβαινα με την ευλογία του Γέροντα μου Ιερόθεου και την άδεια του τότε Μητροπολίτη Παροναξίας κυρού Ιεροθέου στις πόλεις, κωμοπόλεις και χωριά και εξομολογούσα τους πιστούς και κήρυττα τον λόγο του Θεού.
Κατά το έτος 1917-1918 πήγα στην πόλη Παροικία και κάποιος φιλόχριστος με το όνομα Πέτρος Μοστράτος με κάλεσε στο σπίτι του και, αφού εξομολογήθηκε αυτός και η σύζυγος του, μου διηγήθηκε την παρακάτω κατανυκτική οπτασία, την οποία έγραψα για να δημοσιεύσω προς ωφέλεια των πιστών αναγνωστών Χριστιανών. Είχα, μου είπε, δυο παιδιά, ένα γυιό και μια θυγατέρα. Φρόντισα σαν πατέρας και τα έμαθα γράμματα και, αφού τελείωσαν το Γυμνάσιο, αποφάσισα να τα στείλω και τα δυο στην Αθήνα στο Πανεπιστήμιο. Η κόρη, αν και μικρότερη κατά δύο χρόνια, ξεπερνούσε κατά πολύ τον αδελφό της στα γράμματα, στην επιμέλεια, στην αγάπη, ευσέβεια, πίστη, σύνεση, φρόνηση και στις άλλες αρετές. Όταν της πρότεινα να πάει στο Πανεπιστήμιο μαζί με τον αδελφό της, μου είπε: πατέρα μου, πάντοτε σε όλα σου έκανα υπακοή, σε αυτό όμως δε θα σου κάνω. Μου αρκούν τα γράμματα που έμαθα. Εγώ θέλω κόρη μου, της είπα, να σε στείλω να γίνεις επιστήμων. Κι εγώ, πατέρα μου, μου απάντησε, θεωρώ ότι μεγαλύτερη επιστήμη για ένα κορίτσι δεν είναι άλλη από το να φυλάξει την εντολή του Θεού που λέει: «Τίμα τον πατέρα σου και την μητέρα σου, Ινα ευ σοι γένηται», να αγαπήσει τους γονείς της, να τους υπηρετήσει και να τους βοηθήσει στα γηρατειά τους, όταν δεν έχουν άλλο παιδί, όπως εσείς, οι οποίοι τόσο κοπιάσατε για μένα, και όταν ήμουν μέσα στην κοιλιά της μητέρας μου, και όταν ήμουν νήπιο και κατόπιν μικρό κορίτσι και μέχρι τώρα. Είναι αδύνατο να σας αφήσω και μάλιστα τώρα που γεράσατε.
Βλέποντας την επιμονή της, την άφησα και βλέποντας την αγάπη και την αφοσίωση της, την περιποίηση και τη φροντίδα που είχε σε μένα και στη μητέρα της, χαιρόμασταν και νομίζαμε ότι είμαστε ευτυχισμένοι και θα είμαστε για πάντα, και πολλοί μας καλοτύχιζαν, που είχαμε τόσο χαριτωμένη κόρη, και λησμονήσαμε ότι η χαρά και η διαρκής ευτυχία δεν βρίσκεται στην παρούσα πρόσκαιρη ζωή, αλλά στη μέλλουσα ζωή.
Δεν πέρασε πολύς καιρός και αρρώστησε σοβαρά και οι γιατροί αποφάνθηκαν ότι θα πεθάνει. Η χαρά μας μεταβλήθηκε σε ανείπωτη λύπη. Στην απελπισία μου κατέφυγα στην ταχυνή βοήθεια, στην ελπίδα και προστασία και καταφυγή των Χριστιανών, την Ευσπλαχνικότατη Μητέρα του Θεού, την Παναγία και Μεγαλόχαρη Ευαγγελίστρια. Μπήκα στον ιδιόκτητο Ναό της, τον οποίο κληρονόμησα από τους γονείς μου, κοντά στο σπίτι μου, και έπεσα γονυπετής μπροστά στην εικόνα και την παρακαλούσα με δάκρυα να σώσει την κόρη μου από τον θάνατο, ή να πάρει το αγόρι μου και να μου αφήσει το κορίτσι, που ήταν τόσο καλό. Η Παναγία δεν με άκουσε και πέθανε η κορούλα μου. Όταν πέθανε, εγώ και η σύζυγος μου ήμασταν απαρηγόρητοι, τίποτε άλλο δεν κάναμε, μόνο μέρα και νύχτα θρηνούσαμε τη δυστυχία μας.
Για 15 μέρες έμενα κλεισμένος με τη σύζυγο μου στο σπίτι μας, κλαίγοντας διαρκώς και, αφού συμπληρώθηκαν 15 μέρες, πήγα στην Εκκλησία κοντά στο σπίτι μου και άναψα την καντήλα της Παναγίας και αφού θυμήθηκα ότι την παρακαλούσα να σώσει την κόρη μου και δεν την έσωσε, έσβησα την καντήλα και είπα με θυμό στην εικόνα της Παναγίας: επειδή δεν με άκουσες, Παναγία μου, και εγώ σου σβήνω την καντήλα, και πήγα στο σπίτι μου. Μόλις ξάπλωσα στο κρεββάτι μου, ήρθαν δύο αστραπόμορφοι νέοι, με πήραν, με έβγαλαν από το σπίτι και περπατούσαμε σε μια πεδιάδα. Φοβήθηκα και τους είπα: που με πηγαίνετε; Σε πάμε, μου είπαν, να δεις την κόρη σου. Η κόρη μου, τους είπα, είναι 15 μέρες που πέθανε, δεν υπάρχει. Τότε με αυστηρό ύφος μου είπαν: άπιστε, ακόμα δεν πιστεύεις; Έλα να τη δεις. Και προχωρήσαμε λίγο και φτάσαμε σε ένα θαυμάσιο κήπο, που έμοιαζε με τον Παράδεισο. Στη μέση του Παραδείσου ήταν ένα μεγαλοπρεπέστατο ανάκτορο χτισμένο από χρυσό που λαμποκοπούσε. Μου έδειξαν μια μεγάλη χρυσή πύλη και μου είπαν: μπες από αυτή την πύλη στο ανάκτορο, εκεί θα δεις την κόρη σου.
Μόλις μπήκα από την πύλη, βλέπω μια απέραντη βασιλική αίθουσα. Στην αίθουσα εκείνη βρίσκονταν χιλιάδες παρθένοι, οι οποίες κάθονταν σε χρυσούς θρόνους και δεξιά και αριστερά ήταν λαμπάδες. Τα πρόσωπα των παρθένων άστραφταν πιο πολύ και από τον ήλιο, ενώ το φως των λαμπάδων και εν γένει οι θρόνοι των παρθένων, το κάλλος της αίθουσας και του ανακτόρου ήταν ανερμήνευτο και ακατανόητο. Παρατηρώντας τις παρθένους, βλέπω την κόρη μου σε χρυσό θρόνο να αστράφτει από την ομορφιά, αλλά οι λαμπάδες της ήταν σβησμένες. Μόλις την είδα, την αναγνώρισα και τρέχω με χαρά να την αγκαλιάσω, να τη φιλήσω, αλλά μόλις πλησίασα, σηκώθηκε από τον θρόνο και με αυστηρό βλέμμα με κοίταξε και μου λέει: φύγε από δω. Πώς τόλμησες και ήρθες εδώ να με ενοχλήσεις; Και με έβγαλε έξω από την αίθουσα και ξανακάθησε στον θρόνο της. Εγώ άρχισα να παραπονιέμαι και να της λέω: κόρη μου, γιατί δε με δέχεσαι; Δεν ξέρεις πόσο σε αγαπούσα; Εγώ παρακαλούσα την Παναγία να πεθάνει ο αδελφός σου για να ζήσεις εσύ και να σε έχω μαζί μου και εσύ με διώχνεις; Πάψε, μου λέει, να λες ότι με αγαπάς, διότι, αν με αγαπούσες, έπρεπε να χαιρόσουνα με την ευτυχία μου, για τη δόξα μου, την τιμή μου, και όχι να λυπάσαι. Έπρεπε να ευχαριστείς τον Θεό και την Παναγία που με αξίωσαν να έχω τέτοια ευτυχία και δόξα, και όχι να γογγύζεις. Τότε της λέω: κόρη μου, γιατί οι λαμπάδες των άλλων παρθένων είναι αναμμένες, ενώ οι δικές σου σβηστές; Μου απάντησε: εσύ και η μητέρα μου τις σβήσατε με τα δάκρυα σας, κι αν δεν σταματήσετε να κλαίτε, να μη λέτε ότι είμαι κόρη σας. Αυτή τη στιγμή ξύπνησα και σκεφτόμουνα εκείνα τα μεγαλεία που είδα και τη δόξα των παρθένων και της κόρης μου και την ομορφιά που προκαλούσε αμηχανία. Έμεινα εκστατικός πολλή ώρα και αφού συνήλθα, διηγήθηκα στη σύζυγο μου τα όσα είδα και παρηγορήθηκα αρκετά. Στο μεταξύ ξημέρωσε και τρέχω στην Εκκλησία και πέφτω γονατιστός μπροστά στην εικόνα της Παναγίας και με δάκρυα μετανοίας και χαράς ζητούσα συγχώρεση. Παναγία μου, παρηγορήτριά μου και προστασία και δικιά μου και όλων των Χριστιανών, συγχώρεσε με για τα άσκοπα και άπρεπα λόγια που σου είπα. Η μεγάλη θλίψη μου προκάλεσε παραφροσύνη. Σε ευχαριστώ χίλιες φορές, σε ευχαριστώ και θα σε ευχαριστώ μέχρι το τέλος της ζωής μου και θα σου ανάβω το καντήλι μέρα και νύχτα.
Όταν επέστρεψα στο σπίτι μου, φόρεσα τα γιορτινά μου ρούχα και βγήκα στην αγορά χαρούμενος, περπατώντας στην κεντρική οδό της πόλης. Μόλις με είδαν οι άνθρωποι, έτρεξαν να με συλληπηθούν. Εγώ τους έλεγα: δεν δέχομαι συλλυπητήρια. Δέχομαι συγχαρητήρια. Μερικοί φίλοι και γνωστοί άκουσα να ψιθυρίζουν και να λένε: τι κρίμα, ο μπαρμπα-Πέτρος τα έχασε από την πολλή λύπη! Εγώ τους πλησίασα και τους είπα: όχι, δεν τα έχασα, πριν να δω την κόρη μου τα είχα χάσει, αλλά τώρα που την είδα, είδα ότι ζει και βρίσκεται σε μεγάλη δόξα, τιμή και ευτυχία. Είναι στον χορό των παρθένων, έχω μεγάλη χαρά και θεωρώ τον εαυτό μου ευτυχισμένο, γιατί έχω κόρη νύμφη του Ουράνιου Νυμφίου.
*Αρχιμ. Φιλόθεος Ζερβάκος – Ορθόδοξος Φιλόθεος Μαρτυρία
(Διήγηση Γέροντος Φιλόθεου Ζερβάκου) – Διασκευασμένη
Από το βιβλίο«Ο θάνατος και η πέραν του τάφου ζωή»
Του πρωτοπρεσβύτερου
Π. Δημητρίου Αθανασίου
Εκδόσεις «Αθως»
Σελίδες 251-254
ΝΑ ΑΓΩΝΙΖΕΣΘΕ ΠΑΙΔΙΑ ΜΟΥ ΣΤΗΝ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΖΩΗ ΑΠΛΑ, ΑΠΑΛΑ, ΧΩΡΙΣ ΒΙΑ ΜΕ ΑΓΑΠΗ.
ΝΑ ΑΓΩΝΙΖΕΣΘΕ ΠΑΙΔΙΑ ΜΟΥ ΣΤΗΝ
ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ
ΖΩΗ ΑΠΛΑ, ΑΠΑΛΑ, ΧΩΡΙΣ ΒΙΑ ΜΕ
ΑΓΑΠΗ.
Τέλεια βαθειά φιλοσοφημένη είναι η θρησκεία
μας αγαπητοί
μου αδελφοί και πνευματικά μου παιδιά . Το
απλό είναι και το
πιο πολύτιμο, και έτσι πρέπει να αγωνίζεσθε
στην πνευματική
ζωή , απλά ,απαλά ,χωρίς καμία βία.
Η ψυχή του ανθρώπου αγιάζεται και καθαρίζει
από την
σοφή και ήρεμη μελέτη των λόγων των αγίων
πατέρων
μας, με την αποστήθιση των ψαλμών της
εκκλησίας μας ,
με την ψαλτική αλλά και τις ευχές των
αγίων πατέρων
μας .
Δοθείτε αδελφοί μου σε όλα αυτά τα πνευματικά
και
αφήστε όλα τα άλλα όπου μπορούν να σας
βλάψουν.
Στην λατρεία του θεού μας μπορούμε όλοι μας
να φτάσουμε
εύκολα αλλά κυρίως αναίμακτα . Και για τον
λόγο αυτόν
υπάρχουν δυο δρόμοι όπου μας οδηγούν στον
θεον μας.
Ο ένας δρόμος είναι σκληρός και πολύ
κουραστικός διότι
δέχεται διαρκώς άγριες επιθέσεις από το
κακό και
χρειάζεται
διαρκείς αγώνας και ο άλλος δρόμος
είναι μόνο
ένας η Αγάπη.
Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι αδελφοί μου που
διάλεξαν τον σκληρό και δύσκολο δρόμο και
έχυσαν αίμα για να λάβουν το άγιο πνεύμα αλλά
κατάφεραν να φτάσουν σε μεγάλη αρετή
μαρτυρώντας , και οι άλλοι άνθρωποι έφτασαν
πιο σύντομα στην μεγάλη αρετή και στο άγιο
πνεύμα και αυτοί ακολούθησαν απλά την αγάπη.
Εγώ ταπεινά βρίσκω ως πιο σύντομο δρόμο αυτόν
της Αγάπης και ταπεινά σας προσκαλώ αυτόν να
ακολουθήσετε.
Μπορείτε αγαπητοί μου αδελφοί και πνευματικά
μου παιδιά να κάνετε άλλη προσπάθεια , να μελετάτε
τον λόγο του θεού μας , να προσεύχεστε και να έχετε
ως κύριο στόχο σας το πώς θα προχωρήσετε στην
αγάπη του θεού μας και της Εκκλησίας μας.
Να μην πολεμάτε να διώξετε το σκοτάδι από το δωμάτιο
της ψυχής σας αλλά ν’ ανοίξετε μια μικρή τρύπα για
να εισελθει το φως και το σκοτάδι να φύγει χαρίζοντας
σε εσάς ουράνιο φως.
Το ίδιο ακριβώς ισχύει αγαπητοί μου αδελφοί και
πνευματικά μου παιδιά και για τα πάθη μας και τις
αδυναμίες του σώματος μας , να μην πολεμάμε τα πάθη
μας και τις αδυναμίες μας έτσι απλά τα πολεμώ
αλλά αντιθέτως να τα μεταμορφώνετε σε ουράνιο
ποτάμι όπου θα καθαρίζει και θα περιφρονεί το
κακό και κυρίως θα ξεπλένει ότι μας βαραίνει.
Μεγάλη ωφέλεια είναι να διαβάζεται τους κανόνες
της εκκλησίας μας , να ψέλνετε τα τροπάρια των
αγίων και μαρτύρων της πίστεως μας και να
συμμετάσχετε στην λατρεία του θεού μας μέσα
από τα μυστήρια της εκκλησίας μας, έτσι
θα πλημυρίσει η καρδιά μας από θειο Ερώτα
από Ουράνιο Έρωτα και κατάνυξη.
Όλα τα ευλογημένα βιβλία της πίστεως μας και
της εκκλησίας μας περιέχουν λόγια ερωτικά
προς τον σωτήρα του κόσμου τον Ιησού
Χριστό μας , περιέχουν λόγια αγνά όπου μας
οδηγούν στην σωτηρία μας, περιέχουν λόγια
αληθινά όπου μας κάνουν να γίνουμε καλύτερο
ι άνθρωποι αληθινοί άνθρωποι και όχι ξύλινοι.
Όταν όλοι μας αδέλφια μου δοθούμε σε αυτήν
την προσπάθεια με λαχτάρα η ψυχή όλων μας
την προσπάθεια με λαχτάρα η ψυχή όλων μας
θα αγιάζεται με απλό και απαλό τρόπο και
χωρίς να το καταλαβαίνουμε.
Οι βίοι των αγίων μας όταν τους διαβάσουμε
με κατάνυξη και δούμε τα κατορθώματα τους
τότε θα θέλουμε όλοι μας να γίνουμε φίλοι θεού
διότι οι Άγιοι είναι φίλοι του θεού μας και όλοι
μας θα θέλουμε να τους μιμηθούμε στον βίο τους.
Με αυτήν την μελέτη αδελφοί μου σιγά σιγά θα
αποκτήσουμε μεγάλα εφόδια όπως πραότητα ,
ταπείνωση, και κυρίως αγάπη και η ψυχή όλων
μας θα απαλύνεται .
Παρακαλώ την αγάπη σας να μην διαλέγετε
αρνητικούς τρόπους για να διορθώσετε τα λάθη
και τις παραλήψεις για την σωτηρία της ψυχής σας,
δεν χρειάζεται να φοβάσθε και να κάνετε λάθος
πράξεις και έργα όπου θα σας ρίξουν χαμηλότερα
αντιθέτως χρειάζεται να σηκωθείτε από το
βάσανο να ορθώσετε το ανάστημα μας και να
αναστήσετε την ψυχή σας.
Η βελτίωση της ψυχής μας αδέλφια μου γίνετε
με το να μελετάμε και να προχωράμε στην αγάπη ,
στην αγάπη του Ιησού Χριστού και στην αγάπη
της Εκκλησίας μας.
Αυτό είναι το άγιο το ωραίο, που απαλλάσσει την
ψυχή από κάθε τι κακό, η προσπάθεια μας να
ενωθούμε με τον χριστό , να αγαπήσουμε τον
χριστό, να λαχταρήσουμε τον χριστό, να ζούμε
δια τον χριστό. Αυτός είναι και πρέπει να είναι
ο στόχος όλων μας.
Και αυτόν τον στόχο πρέπει να τον έχουμε όλοι
μας στο μυαλό μας στην σκέψη μας, στην καρδιά
μας, η αγάπη δια τον Ιησού Χριστό πρέπει να
κυριαρχεί σε κάθε βήμα μας.
Σε όλη αυτήν την προσπάθεια μας να έχουμε κάτι
πιο έντονο μέσα μας το ότι θα συναντήσουμε τον
Ιησού χριστό και θα ενωθούμε με αυτόν ,
τις αδυναμίες μας αφήστε τις αδελφοί όλες
για να μην παίρνει είδηση το κακό ο διάβολος
και αμέσως να επεμβαίνει με πονηρό τρόπο
ώστε να μας οδηγήσει ακόμα σε χειρότερο δρόμο
και το ποιο άσχημο να μας κάνει να χωριστούμε
από τον κύριο μας και θεον μας.
Στους κανόνες θα βρούμε τον τρόπο που οι Άγιοι
οι όσιοι και οι μάρτυρες έκαναν τον λόγο του θεού
πράξη ας κάνουμε και εμείς μια μικρή αντιγραφή
και ας αντιγράψουμε τον τρόπο τους και θα βρούμε
τον ορθό δρόμο της σωτηρίας μας.
Σας εύχομαι να είσθε καλά.
Σας ασπάζομαι με αγάπη Ιησού Χριστού.
Πρωτοπρεσβύτερος Μιχαήλ Μεγαγιάννης
ΣΙΜΦΟΝΙΤΕ ΜΕ ΤΙΝ ΑΠΛΟΠΙΙΣΙ ΤΙΣ ΓΛΟΣΑΣ ΜΑΣ;
Ι αλίθια ίνε ότι πράγματι θα απλοπιιθί ι γλόσα κε θα δεν θα χριάζετε να ταλεπορούντε τα πεδιά μασ με τιν εκμάθισι τις γραματικίσ. Εξάλου, ίνε κε πιο ορέα ι ικόνα τις απλοπιιμένισ γλόσασ.
Αυτό το μήνυμα έλαβα σε μέιλ από φίλη εκπαιδευτικό.
Ο ξεπεσμός της ελληνικής γλώσσας σε όλο του το μεγαλείο! ΑΝ το αφήσουμε να γίνει!
Δεν είναι ότι το πολυτονικό ή η καθαρεύουσα (ή ακόμα και τα αρχαία) ήταν δύσκολα. Είναι ότι παραδίνουμε ασυζητητί και αμαχητί την πολιτιστική και γλωσσική μας κληρονομιά στην λήθη, γιατί κάποιους έτσι βολεύει και συμφέρει.
Κατά τα άλλα κάποιοι γονείς χαίρονται με το μονοτονικό και την απλοποίηση της γλώσσας, ίσως γιατί θυμούνται τα 5άρια που έπαιρναν στην ορθογραφία και δεν θέλουν κάτι τέτοιο για τα παιδιά τους, χωρίς να σκέφτονται ότι έτσι συμβάλλουν στην συρρίκνωση του εγκεφάλου τους.
Πάρ' τους και έναν υπολογιστή, εγκατέστησε παιχνίδια, άστα τα παιδιά να βλέπουν βλακώδη προγράμματα στην τηλεόραση και, για αλλαγή, ας παίξουν και στο playstation ώστε να εξαφανιστεί κάποτε το κέντρο σκέψης του εγκεφάλου.
Τι τα ταλαιπωρούμε με αυτή τη γλώσσα που θεωρείται η μόνη γλώσσα που δέχεται άμεσα ο εγκέφαλος των υπολογιστών, λόγω της δομής της (αλλά αυτό δεν μας το 'πανε όταν αγοράζαμε το laptop του παιδιού μας, έτσι, πληροφοριακά! Γι' αυτό βλέπε Η αρχαία ελληνική γλώσσα, επίσημη γλώσσα των υπολογιστών ).
Ούτε μας είπανε πως η εκμάθηση των ελληνικών διεγείρει κέντρα του εγκεφάλου τα οποία αντιτίθενται στο Αλτσχάιμερ (δεν λέω ότι η γλώσσα μας "θεραπεύει" αλλά "αντιτίθεται" στον εκφυλισμό των κέντρων γνώσης, σκέψης, μνήμης και εκμάθησης λόγω της πολυπλοκότητάς της) ούτε ότι η γνώση της διευκολύνει την εκμάθηση άλλων γλωσσών.
Έτσι όπως θα καταντήσουμε, για να ξαναποκτήσουμε την λειτουργία σκέψης θα χρειαστούμε μετάλλαξη.
Το μέιλ, συνέχιζε ως εξής:
ΑΥΤΟ ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΥ ΣΟΒΑΡΟ.. ΟΣΟ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΤΟ ΛΑΒΟΥΝ ΤΟΣΟ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΙΣΩΣ ΞΥΠΝΗΣΟΥΝ
Την απλοποίηση της ελληνικής γραφής ζητά ο κύπριος ευρωβουλευτής Μάριος Ματσάκης, με σχετική εισήγηση που υπέβαλε προς τον υπουργό Παιδείας της Κύπρου Ανδρέα Δημητρίου. Την πρόταση του κοινοποίησε και στους Έλληνες ευρωβουλευτές.
Ο κ. Ματσάκης προτείνει στον Κύπριο υπουργό τη σύσταση μιας ολιγομελούς επιτροπής γλωσσολόγων, οι οποίοι θα μπορούσαν, εμπεριστατωμένα να ενδιατρίψουν επί του θέματος και να δώσουν μια επιστημονικά έγκυρη πρόταση για τον εκμοντερνισμό/ απλοποίηση της Ελληνικής γραφής.
Στην επιστολή του ο Κύπριος ευρωβουλευτής παραθέτει ως τροφή για σκέψη' τα εξής:
1... Να καταργηθούν τα γράμματα 'η' και 'υ' και να αντικατασταθούν από το γράμμα 'ι'.
2... Να καταργηθεί το γράμμα 'ω' και να αντικατασταθεί από το γράμμα 'ο'.
3... Να καταργηθούν οι εξής συνδυασμοί γραμμάτων και να αντικατασταθούν ως εξής:
αι'---> 'ε', 'ει'--->'ι', 'οι--->ι', 'υι'--->ι', 'αυ'--->'αβ', 'ευ'--->'εβ'
4... Να καταργηθεί η χρήση του 'γγ' και να αντικατασταθεί από το 'γκ'.
5... α καταργηθεί το τελικό γράμμα 'ς' και να αντικατασταθεί από το γράμμα 'σ'.
Ως αποτέλεσμα των ανωτέρω αλλαγών, αναφέρει ευρωβουλευτής, το Ελληνικό αλφάβητο θα έχει μόνο 21γράμματα(α, β, γ, δ, ε, ζ, θ, ι, κ, λ, μ, ν ,ξ , ο ,π, ρ, σ, τ, φ, χ, ψ) και ένα μόνο δίψηφο (το 'ου')...
Ο κ. Ματσάκης υποστηρίζει ότι η απλοποίηση της Ελληνικής γραφής καθίσταται αναγκαία μέσα στα πλαίσια μιας τάσης ενωτικής πορείας των γλωσσών στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Επιπλέον, μια τέτοια αλλαγή θα καταστήσει την Ελληνική γραφή πιο απλή και πολύ πιο εύχρηστη. Ιδιαίτερα όσον αφορά την χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή και σε σχέση με μεγάλο αριθμό ατόμων που έχουν διάφορες μορφές δυσλεξίας'.
Υ.Γ. ΟΠΩΣ ΕΙΠΕ ΚΑΙ Ο ΧΕΝΡΙ ΚΙΣΣΙΓΚΕΡ:
Ο Ελληνικός λαός είναι δυσκολοκυβέρνητος και γι' αυτό πρέπει να τον πλήξουμε βαθιά στις πολιτισμικές του ρίζες. Τότε ίσως συνετισθεί. Εννοώ δηλαδή, να πλήξουμε:
1. τη γλώσσα,
2. τη θρησκεία,
3. τα πνευματικά και ιστορικά του αποθέματα, ώστε να εξουδετερώσουμε κάθε δυνατότητα του να αναπτυχθεί, να διακριθεί, να επικρατήσει για να μη μας παρενοχλεί στα Βαλκάνια, να μη μας παρενοχλεί στην Ανατολική Μεσόγειο, στη Μέση Ανατολή, σε όλη αυτή σε όλη αυτή τη νευραλγική περιοχή μεγάλης στρατηγικής σημασίας
Ας τολμήσει κάποιος ξένος να προτείνει σε Γάλλο να εξαλείψει τους τρεις τόνους, ή να γράψει το beaucoup - bocou, ή το couteau - couto.
Aς τολμήσει να προτείνει σε ένα Άγγλο να γράψει αντί thought -thot, αντί wrought - rot, ή
σε ένα Γερμανό να γράψει αντί Gemutsbeschaffenheit -Gemutsbesafenheit , ή αντί Erbschleicher - Erbsleiher
και θα δούμε τι θα γίνει!!
Ευχαριστώ την Μίνα που μου το έστειλε.
Και εδώ ερχόμαστε να αντιπαραθέσουμε τους λόγους του Ξενοφώντα Ζολώτα υπέρ της ελληνικής.
από τον απροσδόκητο λόγο του στις 26 Σεπτεμβρίου 1957,
ενώπιον του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, σε μία από τις πιο ουσιαστικές του ενέργειες
για την προβολή της ελληνικής γλώσσας. Ο σοφός αυτός Έλληνας,
μίλησε ελληνικά και τον κατάλαβαν όλοι γιατί χρησιμοποίησε ατόφια την αγγλική γλώσσα!
Επακολούθησε ανυπόκριτος ενθουσιασμός και χειροκροτήματα από όρθιους τους συνέδρους.
Την επομένη είχαν πρωτοσέλιδο το λόγο του οι "New York Times" και η "Washington Post",
περνώντας σε όλο τον κόσμο το μήνυμα, ότι
Η Ελληνική Γλώσσα Μπορεί Να Χρησιμοποιηθεί Και Να Λειτουργήσει
Σε Όλες Τις Ευρωπαϊκές Γλώσσες.
Μάλιστα, τόση ήταν η εντύπωση, που προκάλεσε η πρώτη αυτή ομιλία στα αγγλικά,
ώστε ο τότε Πρόεδρος της Διεθνούς Τράπεζας, Γιουτζίν Μπλάκ, τον παρακάλεσε
και σε επόμενη ετήσια συνεδρίαση του ΔΝΤ και της Διεθνούς Τράπεζας να μιλήσει πάλι αγγλικά,
αλλά με ελληνικές λέξεις, κάτι, που επανέλαβε το 1959.
Να δούμε αυτούς τους δύο λόγους του, τους οποίους
Ο πρώην Υπηρεσιακός ( σας θυμίζει τίποτα αυτό;) πρωθυπουργός και
καθηγητής Ξενοφών Ζολώτας
είχε εκφωνήσει στην Ουάσιγκτον στις 26 Σεπτεμβρίου 1957 και στις 2 Οκτωβρίου 1959..
Οι οποίοι με την αφαίρεση λίγων συνδέσμων, άρθρων και προθέσεων είναι μόνο ελληνικές λέξεις.
Το ακροατήριό του αποτελούσαν οι σύνεδροι της Διεθνούς Τράπεζας Ανασυγκρότησης
και Ανάπτυξης
και δεν αντιμετώπισαν τότε κανένα πρόβλημα στην κατανόηση
τού προφορικού κειμένου που ανέγνωσε ο Έλληνας καθηγητής.
Εκείνο τον καιρό, κατείχε την θέση τού διευθυντή Τραπέζης Ελλάδος
και διαχειριστή του ελληνικού Δημοσίου Χρέους.
Ακολουθεί ο λόγος της 26/9/1957:
"I always wished to address this Assembly in Greek, but realized that
it would have been indeed border=0>"Greek"
to all present in this room. I found out, however, that I could make my
address in Greek which would still be English to everybody.
With your permission, Mr. Chairman, l shall do it now, using
with the exception of articles and prepositions, only Greek words.
"Kyrie, I eulogize the archons of the Panethnic Numismatic
Thesaurus and the Ecumenical Trapeza
for the orthodoxy of their axioms, methods and policies, although there is
an episode of cacophony
of the Trapeza with Hellas. With enthusiasm we dialogue and synagonize
at the synods of our didymous
organizations in which polymorphous economic ideas and dogmas are
analyzed and synthesized.
Our critical problems such as the numismatic plethora generate some
agony and melancholy.
This phenomenon is characteristic of our epoch. But, to my thesis,
we have the dynamism to program
therapeutic practices as a prophylaxis from chaos and catastrophe.
In parallel, a Panethnic unhypocritical economic
synergy and harmonization in a democratic climate is basic.
I apologize for my eccentric monologue.
I emphasize my euharistia to you, Kyrie to the eugenic arid generous
American Ethnos and to the organizes and
protagonists of his Amphictyony and the gastronomic symposia".
Δύο χρόνια αργότερα, το 1959, ο Ξ. Ζολώτας
έδωσε μία άλλη ελληνο-αγγλική ομιλία,
ζητώντας να τον ακούσουν με προσοχή,
ακόμα κι αν υπήρχε ο κίνδυνος
να κουράσει τους ακροατές του.
Ιδού ο λόγος και η ελληνική του "μεταγραφή":
Kyrie, it is Zeus' anathema on our epoch
(for the dynamism of our economies)
and the heresy of our economic method and policies
that we should agonize the Skylla
of nomismatic plethora and the Charybdis of economic anaemia.
It is not my idiosyncracy
to be ironic or sarcastic but my diagnosis would be that politicians
are rather cryptoplethorists.
Although they emphatically stigmatize nomismatic plethora,
they energize it through their tactics and practices.
Our policies should be based more on economic and less on political criteria.
Our gnomon has to be a metron between economic,
strategic and philanthropic scopes.
Political magic has always been anti-economic. In an epoch characterized by monopolies,
oligopolies, monopolistic antagonism and polymorphous inelasticities, our policies have
to be more orthological, but this should not be metamorphosed into plethorophobia,
which is endemic among academic economists. Nomismatic symmetry should
not antagonize economic acme.
A greater harmonization between the practices of the economic
and nomismatic archons is basic.
Parallel to this,we have to synchronize and harmonize more and
more our economic and nomismatic policies panethnically.
These scopes are more practicable now, when the prognostics
of the political and economic barometer are halcyonic.
The history of our didimus organization on this sphere
has been didactic and their gnostic practices will always be a tonic
to the polyonymous and idiomorphous ethnical economies.
The genesis of the programmed organization will dynamize these policies.
Therefore, i sympathize, although not without criticism one or two themes with
the apostles and the hierarchy of our organs in their zeal to program
orthodox economic
and nomismatic policies, although I have some logomachy with them.
I apologize for having
tyranized you with my Hellenic phraseology.
In my epilogue, i emphasize my eulogy to the philoxenous
aytochtons of this cosmopolitan metropolis and my encomium to you, Kyrie stenographers.
Να τί είπε ο Ζολώτας...στα ελληνικά..
Κύριοι, είναι "Διός ανάθεμα" στην εποχή μας και αίρεση
της οικονομικής μας μεθόδου
και της οικονομικής μας πολιτικής το ότι θα φέρναμε
σε αγωνία την Σκύλλα
του νομισματικού πληθωρισμού και τη Χάρυβδη
της οικονομικής μας αναιμίας.
Δεν είναι στην ιδιοσυγκρασία μου να είμαι ειρωνικός
ή σαρκαστικός αλλά η διάγνωσή μου
θα ήταν ότι οι πολιτικοί είναι μάλλον κρυπτοπληθωριστές.
Αν και με έμφαση στιγματίζουν τον νομισματικό πληθωρισμό,
τον ενεργοποιούν
μέσω της τακτικής τους και των πρακτικών τους.
Η πολιτική μας θα έπρεπε να βασίζεται
περισσότερο σε οικονομικά και λιγότερο σε πολιτικά κριτήρια.
Γνώμων μας πρέπει να είναι ένα μέτρο μεταξύ οικονομικής,
στρατηγικής και φιλανθρωπικής σκοπιάς.
Σε μια εποχή που χαρακτηρίζεται από μονοπώλια,
ολιγοπώλια, μονοπωλιακό ανταγωνισμό και
πολύμορφες ανελαστικότητες, οι πολιτικές μας πρέπει
να είναι πιο ορθολογιστικές,
αλλά αυτό δεν θα έπρεπε να μεταμορφώνεται
σε πληθωροφοβία, η οποία είναι ενδημική
στους ακαδημαϊκούς οικονομολόγους.
Η νομισματική συμμετρία δεν θα έπρεπε
να ανταγωνίζεται την οικονομική ακμή.
Μια μεγαλύτερη εναρμόνιση μεταξύ των πρακτικών των οικονομικών
και νομισματικών αρχόντων είναι βασική.
Παράλληλα με αυτό, πρέπει να εκσυγχρονίσουμε και να εναρμονίσουμε
όλο και περισσότερο τις οικονομικές και
νομισματικές μας πρακτικές πανεθνικώς.
Αυτές οι θεωρήσεις είναι πιο εφαρμόσιμες τώρα, που τα προγνωστικά
του πολιτικού και οικονομικού βαρομέτρου είναι χάλκινα.
Η ιστορία της δίδυμης οργάνωσης σε αυτήν την σφαίρα
είναι διδακτική και οι γνωστικές τους εφαρμογές θα είναι πάντα ένα τονωτικό
στις πολυώνυμες και ιδιόμορφες εθνικές οικονομίες.
Η γένεση μιας προγραμματισμένης οργάνωσης θα ενισχύσει αυτές τις πολιτικές.
Γι' αυτόν το λόγο αντιμετωπίζω με συμπάθεια, αλλά όχι
χωρίς κριτική διάθεση, ένα ή δύο θέματα
με τους αποστόλους της ιεραρχίας των οργάνων μας
στον ζήλο τους να προγραμματίσουν
ορθόδοξες οικονομικές και νομισματικές πολιτικές.
Απολογούμαι που σας τυράννησα
με την ελληνική μου φρασεολογία.
Στον επίλογό μου δίνω έμφαση στην ευλογία μου,
προς τους φιλόξενους αυτόχθονες αυτής της κοσμοπολίτικης μητρόπολης
καθώς και το εγκώμιό μου προς εσάς, κύριοι στενογράφοι.
Στο παρελθόν, ο Ξ. Ζολώτας είχε εκφωνήσει και έναν ελληνο-γαλλικό λόγο.
Le Dedale Synchrone Du Cosmos Politique
Kyrie, Sans apostropher ma rhetorique dans l' emphase et la plethore,
j' analyserai elliptiquement, sans nul gallicisme, le dedale synchrone du cosmos
politique caracterise par des syndromes de crise paralysant
l' organisation systematique
de notre economie. Nous sommes periodiquement sceptiques
et neurastheniques devant
ces paroxysmes periphrasiques, cette boulimie des demagogues,
ces hyperboles,
ces paradoxes hypocrites et cyniques qui symbolisent
une democratie anachronique et chaotique.
Les phenomenes fantastiques qu'on nous prophetise
pour l' epoque astronomique detroneront
les programmes rachitiques, hybrides et sporadiques
de notre cycle atomique.
Seule une panacee authentique et draconienne
metamorphosera cette agonie
prodrome de l' apocalypse et une genese
homologue du Phenix.
Les economistes technocrates seront les strateges
d' un theatre polemique et
dynamique et non les proselytes du marasme.
Autochtones helleniques,
dans une apologie cathartique, psalmodions
les theoremes de la democratie
thesaurisante et heroique, soyons allergiques
aux parasites allogenes
dont les sophismes trop hyalins n' ont qu'une pseudodialectique.
En epilogue a ces agapes, mon amphore a l' apogee,
je prophetise toute euphorie
et apotheose a Monsieur Giscard d' Estaing, prototype enthousiasmant de
la neo-orthodoxie economique et symbole de la palingenesie de son ethnie gallique.
Πηγή κειμένων, ιστολόγιο πηγή
Μεταφορά κειμένου πηγή
Πίστη και Επιστήμη: Αλληλοαποκλειόμενα ή Αλληλοσυμπληρούμενα;
«Πίστη και Επιστήμη: Αλληλοαποκλειόμενα ή Αλληλοσυμπληρούμενα;»
Η διαρκώς αναπτυσσόμενη επιστημονική και τεχνολογική εξέλιξη, σε συνδυασμό με τη –δικαιολογημένη ή αδικαιολόγητη– κοινωνική της απήχηση, καθιστούν ολοένα και περισσότερο αναγκαία τη διδακτική και παιδαγωγική προσέγγιση διδακτικών ενοτήτων, όπως αυτή με τον τίτλο: «Πίστη και Επιστήμη: Αλληλοαποκλειόμενα ή Αλληλοσυμπληρούμενα;», από το βιβλίο των Θρησκευτικών της Β΄ Λυκείου.
Ο διαζευκτικός τρόπος με τον οποίο οι συγγραφείς θέτουν το θέμα είναι προσφυής, διότι ανακαλεί στη μνήμη μας την ιστορία των σχέσεων μεταξύ πίστης και επιστήμης κατά τις παρελθούσες εποχές και ανασύρει μια υποδόρια, θα λέγαμε, διαλεκτική αντιπαράθεση μεταξύ των δύο μεγεθών, που ακόμη και σήμερα, παρόλες τις σχετικές προόδους, δεν έχει ξεπεραστεί. Επιπλέον, ο διαζευκτικός αυτός τρόπος τοποθέτησης του ζητήματος δίνει την ευκαιρία σε μια υγιή διαλεκτική, η οποία αφήνει το ζήτημα ανοικτό σε νέες συνθέσεις, που, ενδεχομένως, προκύψουν με την επεξεργασία της ενότητας μέσα στην τάξη.
Πρέπει αρχικά να σημειωθεί πως το παρόν κείμενο –το οποίο απετέλεσε εισήγηση του γράφοντος σε παιδαγωγική ημερίδα, που οργανώθηκε από τον Σχολικό Σύμβουλο Θεολόγων Δυτικής Μακεδονίας στην Κοζάνη, στις 6 Σεπτεμβρίου 2012 –δεν αποτελεί δειγματική διδασκαλία. Απηχεί περισσότερο έναν προσωπικό προβληματισμό τόσο για τη στοχοθεσία, όσο και για την ακολουθητέα μεθοδολογία, στη διδακτική της συγκεκριμένης ενότητας. Έναν προβληματισμό ο οποίος αναδεικνύεται μέσα από τη διδακτική πράξη, σε ένα μάθημα που μπορούμε να το χαρακτηρίσουμε «αμφίπλευρα ευαίσθητο». Ευαίσθητο από την άποψη της κατανόησης και της αποδοχής της πίστης από τους σημερινούς εφήβους, αλλά και ευαίσθητο αναφορικά με την εκτίμηση και αποδοχή της επιστήμης από μέρους τους. Στη δομή της ψυχοσύνθεσης του σημερινού εφήβου και όχι μόνον, η θέση της λογικής αποδεικτικότητας, της επιστημονικής μεθοδολογίας, η ανάγκη της επαλήθευσης, είναι πολύ υψηλή, σε αντίθεση, ίσως, με την κακοποιημένη εκδοχή της πίστης, που λανσάρει η περιρρέουσα ατμόσφαιρα και επικουρεί, πολλές φορές, η πρακτική των διδασκόντων το Μάθημα. Η πεποίθησή μας για την ευαισθησία της διδακτικής αυτής ενότητας, μας οδηγεί στις ακόλουθες παρατηρήσεις:
Καταρχήν σε έναν αναστοχασμό για τη στοχοθεσία, τους στόχους αυτής της διδακτικής ενότητας. Η προσαρμογή των στόχων του Αναλυτικού Προγράμματος (Α.Π.) στις συγκεκριμένες απαιτήσεις τις τάξης, συνιστά θεμελιώδη προϋπόθεση μιας επιτυχημένης διδακτικής μεθοδολογίας και πρακτικής. Πέρα από τις όποιες προσαρμογές της στοχοθεσίας απαιτεί το περιβάλλον της κάθε τάξης, κύρια διδακτική και παιδαγωγική διήκουσα επιβάλλεται να είναι η αυτονόητη απουσία κάθε απολογητικής διάθεσης (πολύ περισσότερο πρακτικής), από τη διδακτική μεθοδολογία. Αν και παρέλκει όποια δικαιολόγηση της ανωτέρω θέσης, εντούτοις είναι σκόπιμο να επισημανθούν:
Α) Η αδυναμία τόσο να αποδειχθούν επιστημονικά οι κεφαλαιώδεις επιστημονικές αλήθειες, όσο και να απορριφθούν. Β) Ο κίνδυνος της, δια της απολογητικής, μετατροπής της διδακτικής ενότητας σε ιδεολογικό μανιφέστο. Γ) Η εγγενής αντιεπιστημονικότητα κάθε απολογητικής, η οποία στερεί τις μεγάλες αλήθειες της ζωής και της ύπαρξης (είτε είναι επιστημονικές, είτε όχι), από τη φυσική τους εξελικτική δυναμική.
Μια δεύτερη παρατήρηση, η οποία και μας εισάγει στην ουσία της διδακτικής προσέγγισης αυτής της ενότητας, είναι η προσπάθεια να ιχνηλατήσουμε και να προβάλουμε την «καθαυτό» έννοια της πίστης, όπως η τελευταία βιώνεται στη λατρευτική πράξη και την εν Χριστώ ζωή της Εκκλησίας, και περιγράφεται στον πλούτο της θεολογικής κληρονομιάς της. Αν στη συνείδηση των περισσοτέρων ανθρώπων σήμερα, η λέξη πίστη ταυτίζεται με την ανεξέταστη αποδοχή αρχών και αξιωμάτων, την υποταγή σε αυθεντίες, τον εξοβελισμό της κριτικής σκέψης, τη συμπίεση του ψυχισμού και της προσωπικότητας του ανθρώπου, στην πραγματικότητα αυτή, έχει συντελέσει αποφασιστικά η παρεφθαρμένη εκδοχή και κατανόηση της χριστιανικής πίστης, ιδιαίτερα στους νεώτερους χρόνους. Γι’ αυτό και πολύ συχνά, υπό το μανδύα της θρησκευτικής πίστης καλύπτονταν, η υποταγή σε θρησκευτικές, ιδεολογικές και πολιτικές, ακόμη, αυθεντίες ανθρωπολογικού εξανδραποδισμού, οι οποίες εκφράστηκαν συνθηματολογικά στην πασίγνωστη, (άγνωστης προέλευσης μα ευρύτατα διαδεδομένη) ρήση του: «πίστευε και μη ερεύνα»!
Η πρακτική αυτή εκφράστηκε και στο χώρο της ακαδημαϊκής θεολογίας κατά τις παρελθούσες δεκαετίες στον τόπο μας, είτε με μια βεβιασμένη και ελλιπή απολογητική, είτε με την εισαγωγή στην ορθόδοξη δογματική διδασκαλία μιας διελκυστίνδας μεταξύ λογικότητας και υπέρλογης –υπερφυσικής αλήθειας. Αλήθειας η οποία προσεγγίζεται με μια απολύτως παθητική πίστη. Μια πίστη με την έννοια της de facto διανοητικής αποδοχής αρχών και αξιωμάτων.
Σήμερα πια, μετά από δεκαετίες αναζωπύρωσης του θεολογικού μας πλούτου από τη νεώτερη ελληνόφωνη θεολογία, μετά την στροφή στις πηγές και την εμπειρία της Εκκλησίας, μπορούμε να πούμε απερίφραστα, πως μια τέτοια εκδοχή της πίστης δεν υπάρχει. Τουλάχιστον δεν έχει καμία σχέση με το νόημα που έδωσε στον όρο η ιουδαιοχριστιανική παράδοση. Ένα νόημα που φωτίζει την έννοια της πίστης μ’ εκείνην της εμπιστοσύνης στην εμπειρία μιας κοινότητας. Κοινότητας πιστών, βαπτισμένων χριστιανών, που αγωνίζεται να μετατρέψει σε περιεχόμενο της καθημερινής ζωής, το ευαγγελικό μήνυμα.
Αν το περιεχόμενο της πίστης ως εμπειρία της Εκκλησίας χρήζει διασαφητικών παρεμβάσεων και ενός είδους αποκάθαρση από μια προϊούσα ιδεολογικοποίηση, το περιεχόμενο της έννοιας της επιστήμης χρήζει κυριολεκτικά επανανοηματοδότησης, όταν φωτιστεί από τα πορίσματα των μοντέρνων φυσικών επιστημών και τα γνωσιοθεωρητικά τους συνεπαγόμενα.
Πρέπει ευθύς εξαρχής να παρατηρηθεί και να γίνει κατανοητή στους μαθητές μας, η διάκριση μεταξύ της επιστήμης ως πρωτοποριακής σπουδής και έρευνας, από μια ιδεολογικοποιημένη, εμπορευματοποιημένη λαϊκίστικη εκδοχή της, διάσπαρτη στην περιρρέουσα ατμόσφαιρα. Η ιδεολογικοποιημένη εκδοχή μιας επιστήμης, με έτοιμες τις απαντήσεις σε όλα, ικανής για την απομύθευση κάθε υπαρξιακής ή μεταφυσικής αναζήτησης, λειτουργεί μάλλον ως παράγοντας εφησυχασμού και ελέγχου των συνειδήσεων, παρά ως παράγοντας αφύπνισης της κριτικής σκέψης και της κοινωνικής εγρήγορσης.
Επιπλέον, οι καταιγιστικές αλλαγές στις σύγχρονες φυσικές επιστήμες, οι οποίες σημειώθηκαν κατά τη διαδρομή του εικοστού αιώνα, ήρθαν να ανατρέψουν το νεωτερικό παράδειγμα της νευτώνειας μηχανικής, της απόλυτης προβλεψιμότητας και της «τετράγωνης» λογικής. Και είναι, ακριβώς, αυτή η ανατροπή που αίρει τη, διευρυμένη στην περιρρέουσα ατμόσφαιρα, ιδεολογικοποίηση της επιστήμης ως απόλυτης πανάκειας για το καθετί. Μακριά από κάθε έννοια ή προσπάθεια νέο-απολογητισμού, έχει σημασία να δείξουμε στους μαθητές μας, τις γνωσιοθεωρητικές και επιστημολογικές συνέπειες από τις σύγχρονες επιστημονικές ανακατατάξεις.
Η κατάργηση της νευτώνειας μηχανιστικής εκδοχής του κόσμου με το συνακόλουθο πέρασμα από τη δυαλιστική σε μια διαλεκτική οντολογία, είναι ένα εκρηκτικό γεγονός για να επισκιαστεί από τον κυκλοφορούντα λαϊκίστικο επιστημονισμό. Συνιστά ένα επιστημονικό και μορφωτικό αγαθό το οποίο δε μπορεί παρά να κοινοποιηθεί στους μαθητές. Η καρτεσιανή οντολογική διαρχία που παγίωνε σε μια σχέση αντιπαράθεσης και ανταγωνισμού τον άνθρωπο και τον κόσμο, το υποκείμενο με το αντικείμενο, το φυσικό με το ψυχικό, το υλικό με το πνευματικό, το σώμα με την ψυχή, απηχεί τα επιστημολογικά standards της περιόδου του 17ου-19ου αιώνα. Ευνοεί μια χρηστική και ωφελιμιστική εκδοχή του κόσμου, έρμαιου της ατομικής βουλιμίας, χωρίς οικολογικές ευαισθησίες και με καταστροφικές για τα οικοσυστήματα συνέπειες. Μια φύση «σκλάβα» (Φ. Μπαίηκον) στις επιθυμίες του ανθρώπου –κτήτορα (Ντεκάρτ), η οποία δεν εμπνέει το σεβασμό και οδηγεί κορυφαία φιλοσοφικά πνεύματα (Καντ) στο να παροτρύνουν σε μια εξουσιαστική και «ανήθικη» σχέση ανθρώπου –φύσης, προκειμένου να ωφεληθεί ο άνθρωπος από την τεχνολογική της απομύζηση. Οι δε προεκτάσεις του νευτώνειου μηχανιστικού κοσμοειδώλου στην κοινωνία, τις ανθρώπινες σχέσεις και την πολιτική, είναι περισσότερο και από αυτονόητες.
Στους αντίποδες της νευτώνειας μηχανικής, η σύγχρονη φυσική με τη θεωρία της Μεγάλης Έκρηξης (Big Bang), ανατρέποντας την αιωνιότητα του σύμπαντος, ανέτρεψε, ταυτόχρονα, και την εικόνα της κλειστής και παγιωμένης οντολογίας, καθώς και την επιστημολογική αυτάρκεια, που προέρχονταν από μια τέτοια θεώρηση. Έδειξε (η θεωρία του Big Bang) πως το σύμπαν έχει αρχή στο χρόνο ή, καλλίτερα, ότι η αρχή του σύμπαντος αποτελεί και την αρχή του χρόνου και προσδιόρισε την ηλικία του στα 13,7 δις. χρόνια.
Επιπλέον, η έρευνα του Einstein γύρω από την αμφίδρομη σχέση ύλης και ενέργειας, έθραυσε το ιδεολογικά αδιαπέραστο τείχος υλικού και αΰλου. Έδειξε πως αυτό που θεωρούμε υλικό μπορεί να είναι μια «μεταμόρφωση» του αΰλου και αντίστροφα.
Ποικίλες θεμελιώδεις θεωρίες, εξαιρετικής σπουδαιότητος και εφαρμοσιμότητος στη φυσική και τα μαθηματικά, όπως: η κυματοσωματιδιακή φύση του φωτός, η αντιύλη, η σκοτεινή ύλη, ο αρνητικός χρόνος, οι υπερ-ευκλείδιες γεωμετρίες, το θεώρημα του Gödel, τα ά-μαζα σωμάτια, το πρόβλημα της βαρύτητας και τόσα άλλα, καταδεικνύουν μια διεύρυνση της τυπικής αριστοτελικής λογικής, της διαδεδομένης αντίληψης για το φυσικό, την αποδειξιμότητα και την αλήθεια. Συμπλησιάζουν δε αρκετά την έννοια της φυσικής και της μεταφυσικής.
Συμπερασματικά, η φιλοσοφική, επιστημολογική αποτίμηση των θέσεων της μοντέρνας επιστήμης αποτελεί επιτακτικό καθήκον του διδάσκοντος την εν λόγω διδακτική ενότητα. Με απαραίτητη, πάντοτε, προϋπόθεση την αποφυγή του νεο-απολογητισμού, συνιστά, ίσως, τη μοναδική ευκαιρία, στα πλαίσια του θρησκευτικού μαθήματος, να ανοιχτούν οι μαθητές στη γοητεία των επιστημολογικών θεμάτων, να προβληματιστούν για την έννοια της επιστήμης και της λογικής και να τοποθετήσουν σε νέα βάση την υπαρξιακή προβληματική. Ευκαιρίες που σπάνια παρέχονται στο εξουθενωτικό εξετασιοκεντρικό μας Λύκειο.
:πηγή
Ο Θεός και η ευσέβεια του Παπαδιαμάντη (του Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Ιεροθέου)
02ΟΚΤ
(Απόσπασμα από το άρθρο -Η Ρωμιοσύνη του Παπαδιαμάντη).
Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης γεννήθηκε σε μια περίοδο πολύ κρίσιμη για τον ελληνισμό, ήτοι το 1851, και βέβαια μεγάλωσε σε μια εποχή κατά την οποία γινόταν επίσημες διεργασίες για τον πολιτιστικό εκσυγχρονισμό της Ελλάδος, που ταυτιζόταν με τον εξευρωπαϊσμό, και αυτός ο πολιτιστικός εκσυγχρονισμός ταυτόχρονα ήταν και προδοσία έναντι όλου του πολιτιστικού πλούτου του Γένους.
………………………………………………………………..
…..Ενώ υπήρχε αυτός ο πολιτικός και πολιτιστικός σχεδιασμός, εν τούτοις ταυτοχρόνως εκφραζόταν και η μεγάλη ιδέα τού Γένους, το οποίο Γένος ζούσε με τις παραδόσεις της Ρωμιοσύνης που αποστρεφόταν τα ιδεολογικά και τα θρησκευτικά ρεύματα της Δύσεως και είχε αναφορά στην Κωνσταντινούπολη. Είναι χαρακτηριστικό ότι « το 1834 ο Κωλέττης προτείνει να μην αποκτήσει η Ελλάδα επίσημη πρωτεύουσα, αφού η πραγματική πρωτεύουσα του ελληνισμού ήταν η Κωνσταντινούπολη.
Στον πρώτο εορτασμό της 25ης Μαρτίου, το 1836, κυριαρχεί το σύνθημα: “στην Πόλη”».
Η Ευθυμία Μαυρομιχάλη στο κείμενό της με τίτλο Οι Καλλιτεχνικοί Σύλλογοι και οι στόχοι τους (1880-1910) εκθέτει την κινητικότητα που παρατηρείται στον χώρο τής Ελλάδος μετά το 1870, η οποία κινητικότητα χαρακτηρίζεται ως «συλλογομανία». Κατ’ αρχάς ιδρύεται ο καλλιτεχνικός Σύλλογος με την επωνυμία «Σύλλογος των ωραίων τεχνών» και στην συνέχεια «εμφανίζονται τρεις διαφορετικές συσσωματώσεις φιλοτέχνων με το όνομα “Εταιρεία των Φιλότεχνων”». Έπειτα εμφανίζεται και ένας σύλλογος με την επωνυμία «Ένωση Καλλιτεχνών» που τα μέλη του είναι κατ’ εξοχήν καλλιτέχνες.
Το σημαντικό είναι ότι τα μέλη των συλλόγων αυτών είναι επίλεκτα μέλη της αθηναϊκής κοινωνίας, πολιτικοί, πνευματικοί άνθρωποι, οι οποίοι χαρακτηρίζουν το έργο των συλλόγων αυτών ως «εθνοφελές». Είναι παρατηρημένο ότι αυτή η μεγάλη άνθηση τής νεώτερης τέχνης και της μεταδόσεώς της με εκθέσεις, δια των συλλόγων και των ενώσεων αυτών εντάσσεται μέσα στην προσπάθεια προσδιορισμού της νέας ιδεολογίας του αρτιγέννητου ελληνικού Κράτους. Οι περισσότεροι καλλιτέχνες, κυρίως ζωγράφοι και γλύπτες, έχουν σπουδάσει στην Ευρώπη και μεταφέρουν με την τέχνη τους το νέο αυτό πνεύμα διαμορφώνοντας την καινούρια αυτή συνείδηση.
Ο Παπαδιαμάντης, παρά την έντονη αυτή κινητικότητα που παρατηρείται στον ελληνικό χώρο την εποχή εκείνη που γεννήθηκε και εργάσθηκε, παρά την νέα διαμορφούμενη συνείδηση, παραμένει Ρωμηός, μαθητής ταπεινός της παραδόσεως που γνώρισε στην Σκιάθο, τούς Κολλυβάδες Πατέρες και το Άγιον Όρος και αυτήν την παράδοση εκφράζει. Παραμένει σταθερά προσηλωμένος και αντίθετος με την νέα αυτήν νοοτροπία που επικρατεί στην Ελλάδα. Δεν επηρεάσθηκε καθόλου από αυτήν την νοοτροπία. Όμως τον δικαίωσε η ιστορία, γιατί απέδειξε ότι η παράδοση την οποία εκπροσωπούσε είχε διαχρονική αξία, ενώ η νέα ευρωπαϊκή παράδοση, πού διαπνεόταν από τις αρχές τού διαφωτισμού και του ρομαντισμού ήταν εκφράσεις ενός μέρους τού χρόνου τής ιστορίας. Την μεγαλωσύνη του Παπαδιαμάντη την βλέπω σε αυτήν την αντίστασή του προς την νέα εθνική συνείδηση που εκαλλιεργείτο και επιβαλλόταν στην εποχή του.
Ο Θεός του Παπαδιαμάντη
Ο Θεός του Παπαδιαμάντη είναι ο Θεός των Πατέρων και ιδιαιτέρως των Φιλοκαλικών Πατέρων με την εμπειρική γνώση του Θεού και φυσικά με την φιλοθεΐα και φιλανθρωπία. Δεν είναι ο Θεός του Θωμά του Ακινάτη και του Άνσελμου Καντερβουρίας.
Ο Θεός του Θωμά του Ακινάτη είναι ένας θεός απρόσιτος, σκληρός, που υποχρεώνει τον άνθρωπο στην αποδοχή της ύπαρξής του. Στην Σούμα Θεολογική, ο Θωμάς ο Ακινάτης, μετά τα επιχειρήματα περί της υπάρξεως του Θεού, φθάνει σε αναγκαστικές δεσμεύσεις: «Ανάγκη λοιπόν να παραδεχθώμεν πρώτην τινα ποιητικήν αιτίαν, ην πάντες ονομάζουσι Θεόν». Και αλλού: «Συνεπώς πρέπει να υπάρχη όν νοούν, υφ ού πάντα τα φυσικά όντα κυβερνώνται και κατευθύνονται προς τον εαυτών σκοπόν το δ όν τούτο ονομάζομεν Θεόν». Καί αλλού: « Δεν δυνάμεθα να διακριβώσωμεν πώς ο Θεός είναι, αλλά μάλλον πώς δεν είναι».
Ο Θεός, ακόμη, του Άνσελμου Καντερβουρίας είναι ένας θεός φεουδάρχης ο οποίος κυριαρχείται από τρεις αρχές, ήτοι ότι είναι η υψίστη δικαιοσύνη, η υψίστη τιμή και ότι είναι θεός τάξεως, αφού έβαλε σε όλη την κτίση την τάξη. Οπότε, κάθε αμαρτία είναι προσβολή τής τιμής και της δικαιοσύνης του Θεού, αλλά και παράβαση της τάξεως που υπάρχει σε όλη την δημιουργία. Γι αυτό και ο αμαρτωλός άνθρωπος πρέπει να τιμωρηθή, ή πρέπει να εξιλεώση την δικαιοσύνη τού Θεού και να αποκαταστήση την τρωθείσα τιμή Του.
Ο Νίκος Καζαντζάκης, επηρεασμένος από αυτήν την δυτική θεολογική προβληματική, είχε υπ όψη του έναν τέτοιο δυνάστη θεό. Σε μια αλληλογραφία πού είχε με κάποιον ελληνοαμερικανό Ιερέα Εμμανουήλ Παπαστεφάνου φαίνεται αυτός ο επηρεασμός του. Γράφει κάπου:
«Ο θεός μου είναι όλο λάσπη, αίματα, επιθυμίες κι οράματα. Δεν είναι ο αγνός, άσπιλος, παντοδύναμος, πάνσοφος, δίκαιος, πανάγαθος. Δεν είναι φως. Με αγώνα, με κάματο μετουσιώνει τη νύχτα μέσα στα σωθικά του και την κάνει φως. Ανηφορίζει αγκομαχώντας τον ανήφορο της αρετής. Φωνάζει βοήθεια. Δε μας σώζει. Εμείς τόνε σώζομε. Salvatores Dei! Τί θα πει τόνε σώζομε; Σώζομε μέσα απ την εφήμερη πήλινη ύπαρξή μας την πνοή την αιώνια, μετουσιώνουμε τη σάρκα, τον αέρα, το νερό και τα κάνομε πνέμα. Μέσα από την ύλη, στο εργαστήρι τούτο του κορμιού μας, κατασκευάζομε πνέμα, ελεφτερώνομε το Θεό. Άλλο σκοπό δεν έχει η ζωή μας».
Και σε μια από τις τελευταίες επιστολές του (25-4-54) γράφει:
«Τρία τα μεγάλα θεολογικά στάδια που πέρασα:
- Θεέ μου, εσύ θα με σώσης
- Θεέ μου, εγώ θα σε σώσω
- Μαζί θα συνεργαστούμε μαζί θα σωθούμε, Θεέ μου».
Ο Θεός, όμως, του Παπαδιαμάντη είναι ο Θεός της αποκαλυπτικής αλήθειας. Ο Παπαδιαμάντης γνώρισε τον Θεό από νηπτικούς πατέρας, που ονομάζονταν κολλυβάδες, τόσο στο Άγιον Όρος όσο και στην Σκιάθο. Είναι Θεός αγάπης, που συμπονεί τον άνθρωπο, που τον αγαπά, που αγαπά πιο πολύ τους αμαρτωλούς που συναισθάνονται την πνευματική τους φτώχεια. Αυτό φαίνεται καθαρά σε όλο το έργο του. Ο Θεός, όπως έλεγε ο όσιος Σιλουανός, είναι ταπείνωση και πραότητα που συγχωρεί τους αμαρτωλούς.
Γράφοντας ο Παπαδιαμάντης για το καθαρτήριο πυρ της «Παπικής Ρώμης» σχολιάζει:
«Ημείς Καθαρτήριον δεν ηξεύρομεν, πιστεύομεν όμως ότι ο Θεός εν τώ απείρω Αυτού ελέει πολλάς πολλών αμαρτίας θα συγχωρήση δεχόμενος τας μυστικάς θυσίας και τας εν αυταίς γινομένας ευλαβώς μνείας των κεκοιμημένων. Περί Καθαρτηρίου δε και άλλων τοιούτων δεν πολυπραγμονούμεν. Οι Δυτικοί θεολόγοι είναι δεινοί εις το να περιγράφωσιν επί το φανταστικώτερον και τας Κολάσεις και τα Καθαρτήρια. Ημείς γνωρίζομεν μόνον ότι αι ψυχαί των ορθοδόξων χριστιανών, όσοι ημάρτησαν ως άνθρωποι, είναι εις το άπειρον έλεος του Θεού». Ακόμη, σε όλα τα έργα του φαίνεται διάχυτη αυτή η ευσπλαχνία του Θεού προς τον άνθρωπο. Την Χριστίνα, την δασκάλα, που ζούσε χωρίς στεφάνι, την βλέπει με συμπάθεια, γι αυτό στο τέλος του διηγήματός του γράφει γι αυτήν: «Αλλ Εκείνος, όστις ανέστη “ένεκα της ταλαιπωρίας των πτωχών και του στεναγμού των πενήτων”, όστις εδέχθη της αμαρτωλής τα μύρα και τα δάκρυα και του ληστού το Μνήσθητί μου, θα δεχθή και αυτής της πτωχής την μετάνοιαν, και θα της δώση χώρον και τόπον χλοερόν, και άνεσιν και αναψυχήν εις την βασιλείαν Του την αιωνίαν». Τον «μπαρμπα-Γιαννιό τον Έρωντα», που πέθανε μπροστά στην πόρτα της Πολυλογούς που αγαπούσε, και σκεπάστηκε από το χιόνι, τον αφήνει στο έλεος και την αγάπη του Θεού. Γράφει: «Και ο μπαρμπα-Γιαννιός άσπρισεν όλος, κ εκοιμήθη υπό την χιόνα, δια να μη παρασταθή γυμνός και τετραχηλισμένος, αυτός και η ζωή του και αι πράξεις του, ενώπιον του Κριτού, του Παλαιού Ημερών, του Τρισαγίου». Την Φραγκογιαννού, που καταδιωκόμενη από δύο άνδρες για το έγκλημα που έκανε και στην προσπάθειά της να ανεβή τον βράχο του αγίου Σώστη, πνίγηκε, γράφει: «Η γραία Χαδούλα εύρε τον θάνατον εις το πέραμα του Αγίου Σώστη, εις τον λαιμόν τον ενώνοντα τον βράχον του ερημητηρίου με την ξηράν, εις το ήμισυ του δρόμου, μεταξύ της θείας και της ανθρωπίνης δικαιοσύνης».
Ο Θεός του Θωμά του Ακινάτη είναι ένας θεός απρόσιτος, σκληρός, που υποχρεώνει τον άνθρωπο στην αποδοχή της ύπαρξής του. Στην Σούμα Θεολογική, ο Θωμάς ο Ακινάτης, μετά τα επιχειρήματα περί της υπάρξεως του Θεού, φθάνει σε αναγκαστικές δεσμεύσεις: «Ανάγκη λοιπόν να παραδεχθώμεν πρώτην τινα ποιητικήν αιτίαν, ην πάντες ονομάζουσι Θεόν». Και αλλού: «Συνεπώς πρέπει να υπάρχη όν νοούν, υφ ού πάντα τα φυσικά όντα κυβερνώνται και κατευθύνονται προς τον εαυτών σκοπόν το δ όν τούτο ονομάζομεν Θεόν». Καί αλλού: « Δεν δυνάμεθα να διακριβώσωμεν πώς ο Θεός είναι, αλλά μάλλον πώς δεν είναι».
Ο Θεός, ακόμη, του Άνσελμου Καντερβουρίας είναι ένας θεός φεουδάρχης ο οποίος κυριαρχείται από τρεις αρχές, ήτοι ότι είναι η υψίστη δικαιοσύνη, η υψίστη τιμή και ότι είναι θεός τάξεως, αφού έβαλε σε όλη την κτίση την τάξη. Οπότε, κάθε αμαρτία είναι προσβολή τής τιμής και της δικαιοσύνης του Θεού, αλλά και παράβαση της τάξεως που υπάρχει σε όλη την δημιουργία. Γι αυτό και ο αμαρτωλός άνθρωπος πρέπει να τιμωρηθή, ή πρέπει να εξιλεώση την δικαιοσύνη τού Θεού και να αποκαταστήση την τρωθείσα τιμή Του.
Ο Νίκος Καζαντζάκης, επηρεασμένος από αυτήν την δυτική θεολογική προβληματική, είχε υπ όψη του έναν τέτοιο δυνάστη θεό. Σε μια αλληλογραφία πού είχε με κάποιον ελληνοαμερικανό Ιερέα Εμμανουήλ Παπαστεφάνου φαίνεται αυτός ο επηρεασμός του. Γράφει κάπου:
«Ο θεός μου είναι όλο λάσπη, αίματα, επιθυμίες κι οράματα. Δεν είναι ο αγνός, άσπιλος, παντοδύναμος, πάνσοφος, δίκαιος, πανάγαθος. Δεν είναι φως. Με αγώνα, με κάματο μετουσιώνει τη νύχτα μέσα στα σωθικά του και την κάνει φως. Ανηφορίζει αγκομαχώντας τον ανήφορο της αρετής. Φωνάζει βοήθεια. Δε μας σώζει. Εμείς τόνε σώζομε. Salvatores Dei! Τί θα πει τόνε σώζομε; Σώζομε μέσα απ την εφήμερη πήλινη ύπαρξή μας την πνοή την αιώνια, μετουσιώνουμε τη σάρκα, τον αέρα, το νερό και τα κάνομε πνέμα. Μέσα από την ύλη, στο εργαστήρι τούτο του κορμιού μας, κατασκευάζομε πνέμα, ελεφτερώνομε το Θεό. Άλλο σκοπό δεν έχει η ζωή μας».
Και σε μια από τις τελευταίες επιστολές του (25-4-54) γράφει:
«Τρία τα μεγάλα θεολογικά στάδια που πέρασα:
- Θεέ μου, εσύ θα με σώσης
- Θεέ μου, εγώ θα σε σώσω
- Μαζί θα συνεργαστούμε μαζί θα σωθούμε, Θεέ μου».
Ο Θεός, όμως, του Παπαδιαμάντη είναι ο Θεός της αποκαλυπτικής αλήθειας. Ο Παπαδιαμάντης γνώρισε τον Θεό από νηπτικούς πατέρας, που ονομάζονταν κολλυβάδες, τόσο στο Άγιον Όρος όσο και στην Σκιάθο. Είναι Θεός αγάπης, που συμπονεί τον άνθρωπο, που τον αγαπά, που αγαπά πιο πολύ τους αμαρτωλούς που συναισθάνονται την πνευματική τους φτώχεια. Αυτό φαίνεται καθαρά σε όλο το έργο του. Ο Θεός, όπως έλεγε ο όσιος Σιλουανός, είναι ταπείνωση και πραότητα που συγχωρεί τους αμαρτωλούς.
Γράφοντας ο Παπαδιαμάντης για το καθαρτήριο πυρ της «Παπικής Ρώμης» σχολιάζει:
«Ημείς Καθαρτήριον δεν ηξεύρομεν, πιστεύομεν όμως ότι ο Θεός εν τώ απείρω Αυτού ελέει πολλάς πολλών αμαρτίας θα συγχωρήση δεχόμενος τας μυστικάς θυσίας και τας εν αυταίς γινομένας ευλαβώς μνείας των κεκοιμημένων. Περί Καθαρτηρίου δε και άλλων τοιούτων δεν πολυπραγμονούμεν. Οι Δυτικοί θεολόγοι είναι δεινοί εις το να περιγράφωσιν επί το φανταστικώτερον και τας Κολάσεις και τα Καθαρτήρια. Ημείς γνωρίζομεν μόνον ότι αι ψυχαί των ορθοδόξων χριστιανών, όσοι ημάρτησαν ως άνθρωποι, είναι εις το άπειρον έλεος του Θεού». Ακόμη, σε όλα τα έργα του φαίνεται διάχυτη αυτή η ευσπλαχνία του Θεού προς τον άνθρωπο. Την Χριστίνα, την δασκάλα, που ζούσε χωρίς στεφάνι, την βλέπει με συμπάθεια, γι αυτό στο τέλος του διηγήματός του γράφει γι αυτήν: «Αλλ Εκείνος, όστις ανέστη “ένεκα της ταλαιπωρίας των πτωχών και του στεναγμού των πενήτων”, όστις εδέχθη της αμαρτωλής τα μύρα και τα δάκρυα και του ληστού το Μνήσθητί μου, θα δεχθή και αυτής της πτωχής την μετάνοιαν, και θα της δώση χώρον και τόπον χλοερόν, και άνεσιν και αναψυχήν εις την βασιλείαν Του την αιωνίαν». Τον «μπαρμπα-Γιαννιό τον Έρωντα», που πέθανε μπροστά στην πόρτα της Πολυλογούς που αγαπούσε, και σκεπάστηκε από το χιόνι, τον αφήνει στο έλεος και την αγάπη του Θεού. Γράφει: «Και ο μπαρμπα-Γιαννιός άσπρισεν όλος, κ εκοιμήθη υπό την χιόνα, δια να μη παρασταθή γυμνός και τετραχηλισμένος, αυτός και η ζωή του και αι πράξεις του, ενώπιον του Κριτού, του Παλαιού Ημερών, του Τρισαγίου». Την Φραγκογιαννού, που καταδιωκόμενη από δύο άνδρες για το έγκλημα που έκανε και στην προσπάθειά της να ανεβή τον βράχο του αγίου Σώστη, πνίγηκε, γράφει: «Η γραία Χαδούλα εύρε τον θάνατον εις το πέραμα του Αγίου Σώστη, εις τον λαιμόν τον ενώνοντα τον βράχον του ερημητηρίου με την ξηράν, εις το ήμισυ του δρόμου, μεταξύ της θείας και της ανθρωπίνης δικαιοσύνης».
Η ευσέβεια τού Παπαδιαμάντη
Η ευσέβεια του Παπαδιαμάντη δεν έχει καμμία σχέση με τον καλβινιστικό πουριτανισμό, δεν διακρίνεται από κάποια πουριτανική ηθική, αλλά είναι η ευσέβεια της ορθοδόξου παραδόσεως.
Είναι γνωστόν ότι οι Προτεστάντες και κυρίως οι Καλβινιστές, επηρεασμένοι από τον απόλυτο προορισμό, έφθασαν στο σημείο να κάνουν λόγο για σεσωσμένους και μη, από καθαρά ρατσιστικά κριτήρια και, βέβαια, η σωτηρία εκδηλώνεται και εξωτερικά, δηλαδή οι άνθρωποι πρέπει νά έχουν εκδηλώσεις για την απόδειξη τής σωτηρίας. Τα πέντε σημεία, όπως διατυπώθηκαν από τους Καλβινιστάς στην συνάντηση τού Dort τής Ολλανδίας το 1618, ήτοι «η τέλεια αδυναμία ή η τέλεια διαφθορά», «η εκλογή των σεσωσμένων από τον Θεό χωρίς όρους», «η ειδική απολύτρωση ή η περιορισμένη εξιλέωση», που γίνεται με το απολυτρωτικό έργο του Χριστού, «η ακατανίκητη χάρη» του Αγίου Πνεύματος, που οδηγεί τον εκλεγμένο αναπόφευκτα στην σωτηρία, «η εμμονή των αγίων», αφού οι εκλεγμένοι είναι αιώνια σεσωσμένοι και δεν έχουν δυνατότητα επιλογής, δημιούργησαν έναν πουριτανικό Χριστιανισμό που βασίζεται σε μια ιδιότυπη ρατσιστική νοοτροπία. Οι άνθρωποι χωρίζονται σε σεσωσμένους ή μη, ακόμη και από εξωτερικά κριτήρια, δηλαδή από την επιτυχία στον κόσμο, την κυριαρχία στην κοινωνία, και την απόκτηση των υλικών αγαθών.
Μέσα στα πλαίσια αυτά πρέπει να εξετάζουμε και την προτεσταντική ηθική, που χωρίζει τους ανθρώπους σε αμαρτωλούς και αγίους, σε ηθικούς και ανήθικους, σε ευσεβείς και ασεβείς, με βάση εξωτερικά κριτήρια. Σε αυτόν τον πειρασμό έπεσε και ο Καζαντζάκης, ο οποίος στο έργο του Ο Χριστός ξανασταυρώνεται χωρίζει τους Κληρικούς στις δύο αυτές κατηγορίες, αφού ο παπα-Φώτης είναι άγιος, ενώ ο παπα-Γρηγόρης είναι ο φαταούλας, ο εκμεταλλευτής, και όσο εξυψώνει υπερβολικά τον πρώτο, τόσο ταπεινώνει υπερβολικά τον δεύτερο. Δεν μπορεί να βρει και άλλα στοιχεία στους ανθρώπους που περιγράφει.
Αντίθετα, ο Παπαδιαμάντης διακρίνεται από μια ευαισθησία, σαν κι αυτή που έχουν οι ερημίτες μοναχοί. Ποιος δεν έχει πλησιάσει τέτοιους ερημίτες και δεν έχει αισθανθή την αρχοντική τους αγάπη, που σε θερμαίνουν με την θαλπωρή, με τον ιλαρό λόγο; Αλλά και όταν χρησιμοποιούν «σκληρό» λόγο, αυτός ο λόγος είναι θεραπευτικός, αφού προέρχεται από μια ευαίσθητη καρδιά. Ο ασκητής είναι «ανίκανος» να κάνη κακό στους άλλους.
Ο ίδιος ο Παπαδιαμάντης έχει αίσθηση της αναξιότητός του, της πνευματικής του πτωχείας, παρά την μεγάλη πνευματική αρχοντιά του. Στο τέλος του έργου του Αμαρτίας φαντάσματα γράφει: «Τ ανωτέρω συνηρμολογήθησαν εκ παλαιών ατάκτων σημειώσεων τεθνεώτος ατυχούς φίλου». Προφανώς πρόκειται για σημειώσεις του ιδίου του συγγραφέα, αλλά και αν δεν είναι δείχνει την ίδια νοοτροπία που τον διακατείχε. Συνεχίζει:
«Ώ, φρίκη, και πόνος ανεκλάλητος! Είδα, είδα το παρελθόν μου με τους ιδίους μου οφθαλμούς, το είδα ως μαύρον φάντασμα. Ολίγον ακόμη και η καρδία μου θα έπαυε να πάλλη. Ηισθάνθην βαθείαν συντριβήν το φάσμα το ίδιον μ ευσπλαγχνίσθη, και ταχέως έγινεν άφαντον.
Έλαβα το αγγείον με το ύδωρ, και κατήλθον με βήματα βραδέα, τύπτων τα στήθη, και ψιθυρίζων. “Αμαρτίας νεότητός μου και αγνοίας μου μη μνησθής, Κύριε…”».
Δεν χωρίζει τους ανθρώπους σε καλούς και κακούς, σε ευσεβείς και ασεβείς, αλλά σε όλους βλέπει ότι είναι δημιουργήματα του Θεού. Κάθε άνθρωπος, παρά την πτώση του, διασώζει το κάλλος της δημιουργίας, παραμένει μέσα του το κατ εικόνα έστω και αμαυρωμένο, μαζί με τους δερμάτινους χιτώνας της πτώσεως. Και πρέπει κανείς να έχη ευαισθησία καρδιακή για να βλέπη την εσωτερική αυτή δόξα μέσα στην κατά κόσμον αδοξία.
Στην Εξοχική λαμπρή σκιαγραφεί ανάγλυφα το πάθος του παπα-Κυριάκου, που αναδύθηκε από το πάθος τού παπα-Θοδωρή, αλλά στο τέλος ο παπα-Κυριάκος μετανοεί.
Η Χριστίνα η δασκάλα ήταν αστεφάνωτη, αλλά είχε φθάσει σε βίωση μεγάλης αυτομεμψίας, αφού ακόμη « και τας καλάς ημέρας δεν είχε τόλμης πρόσωπον να υπάγη κι αυτή εις την εκκλησίαν» και όταν πήγαινε καθόταν μακρυά από τον κόσμο. Μόνον στον Εσπερινό της Αγάπης «κρυφά και δειλά εισείρπεν εις τον ναόν, δια ν ακούση το “Αναστάσεως ημέρα” μαζί με τις δούλες και τις παραμάννες». Η θρησκευτική κοινότητα την έχει απορρίψει, αλλά αυτή όμως δεν την απέρριψε. Νοσταλγούσε την συμμετοχή της σε λατρευτικές συνάξεις και συμμετείχε νοερά και εξ αποστάσεως, διακριτικά.
Περιγράφει πολύ παραστατικά ο Παπαδιαμάντης όλη την αυτομεμψία που κυριαρχούσε στην ψυχή της. Εν τούτοις αυτή η ίδια μεγάλωνε τα παιδιά που έκανε ο άντρας της με τις «ερωμένες» του. «Η ταλαίπωρος αυτή μανθάνουσα, επιπλήττουσα, διαμαρτυρομένη, υπομένουσα, εγκαρτερούσα, έπαιρνε τα νόθα του αστεφανώτου ανδρός της εις το σπίτι, τα εθέρμαινεν εις την αγκαλιάν της, ανέπτυσσε μητρικήν στοργήν, τα επονούσε». Καί όταν τα παιδιά τρία ή τέσσερα πέθαναν έως επτά ή οκτώ ετών η Χριστίνα η δασκάλα πονούσε πολύ. «Κι αυτή επικραίνετο. Εγήρασκε και άσπριζε. Κ έκλαιε τα νόθα του ανδρός της ως να ήσαν γνήσια δικά της». Και όταν ο άνδρας της δεν έλεγε να την στεφανωθή, «αυτή δεν έλεγε πλέον τίποτε. Υπέφερεν εν σιωπή», παρά την κατακραυγή της κοινωνίας.
Αυτό το ίδιο περιστατικό το βλέπουμε στον γάμο του Καραχμέτη.
Είναι γνωστόν ότι οι Προτεστάντες και κυρίως οι Καλβινιστές, επηρεασμένοι από τον απόλυτο προορισμό, έφθασαν στο σημείο να κάνουν λόγο για σεσωσμένους και μη, από καθαρά ρατσιστικά κριτήρια και, βέβαια, η σωτηρία εκδηλώνεται και εξωτερικά, δηλαδή οι άνθρωποι πρέπει νά έχουν εκδηλώσεις για την απόδειξη τής σωτηρίας. Τα πέντε σημεία, όπως διατυπώθηκαν από τους Καλβινιστάς στην συνάντηση τού Dort τής Ολλανδίας το 1618, ήτοι «η τέλεια αδυναμία ή η τέλεια διαφθορά», «η εκλογή των σεσωσμένων από τον Θεό χωρίς όρους», «η ειδική απολύτρωση ή η περιορισμένη εξιλέωση», που γίνεται με το απολυτρωτικό έργο του Χριστού, «η ακατανίκητη χάρη» του Αγίου Πνεύματος, που οδηγεί τον εκλεγμένο αναπόφευκτα στην σωτηρία, «η εμμονή των αγίων», αφού οι εκλεγμένοι είναι αιώνια σεσωσμένοι και δεν έχουν δυνατότητα επιλογής, δημιούργησαν έναν πουριτανικό Χριστιανισμό που βασίζεται σε μια ιδιότυπη ρατσιστική νοοτροπία. Οι άνθρωποι χωρίζονται σε σεσωσμένους ή μη, ακόμη και από εξωτερικά κριτήρια, δηλαδή από την επιτυχία στον κόσμο, την κυριαρχία στην κοινωνία, και την απόκτηση των υλικών αγαθών.
Μέσα στα πλαίσια αυτά πρέπει να εξετάζουμε και την προτεσταντική ηθική, που χωρίζει τους ανθρώπους σε αμαρτωλούς και αγίους, σε ηθικούς και ανήθικους, σε ευσεβείς και ασεβείς, με βάση εξωτερικά κριτήρια. Σε αυτόν τον πειρασμό έπεσε και ο Καζαντζάκης, ο οποίος στο έργο του Ο Χριστός ξανασταυρώνεται χωρίζει τους Κληρικούς στις δύο αυτές κατηγορίες, αφού ο παπα-Φώτης είναι άγιος, ενώ ο παπα-Γρηγόρης είναι ο φαταούλας, ο εκμεταλλευτής, και όσο εξυψώνει υπερβολικά τον πρώτο, τόσο ταπεινώνει υπερβολικά τον δεύτερο. Δεν μπορεί να βρει και άλλα στοιχεία στους ανθρώπους που περιγράφει.
Αντίθετα, ο Παπαδιαμάντης διακρίνεται από μια ευαισθησία, σαν κι αυτή που έχουν οι ερημίτες μοναχοί. Ποιος δεν έχει πλησιάσει τέτοιους ερημίτες και δεν έχει αισθανθή την αρχοντική τους αγάπη, που σε θερμαίνουν με την θαλπωρή, με τον ιλαρό λόγο; Αλλά και όταν χρησιμοποιούν «σκληρό» λόγο, αυτός ο λόγος είναι θεραπευτικός, αφού προέρχεται από μια ευαίσθητη καρδιά. Ο ασκητής είναι «ανίκανος» να κάνη κακό στους άλλους.
Ο ίδιος ο Παπαδιαμάντης έχει αίσθηση της αναξιότητός του, της πνευματικής του πτωχείας, παρά την μεγάλη πνευματική αρχοντιά του. Στο τέλος του έργου του Αμαρτίας φαντάσματα γράφει: «Τ ανωτέρω συνηρμολογήθησαν εκ παλαιών ατάκτων σημειώσεων τεθνεώτος ατυχούς φίλου». Προφανώς πρόκειται για σημειώσεις του ιδίου του συγγραφέα, αλλά και αν δεν είναι δείχνει την ίδια νοοτροπία που τον διακατείχε. Συνεχίζει:
«Ώ, φρίκη, και πόνος ανεκλάλητος! Είδα, είδα το παρελθόν μου με τους ιδίους μου οφθαλμούς, το είδα ως μαύρον φάντασμα. Ολίγον ακόμη και η καρδία μου θα έπαυε να πάλλη. Ηισθάνθην βαθείαν συντριβήν το φάσμα το ίδιον μ ευσπλαγχνίσθη, και ταχέως έγινεν άφαντον.
Έλαβα το αγγείον με το ύδωρ, και κατήλθον με βήματα βραδέα, τύπτων τα στήθη, και ψιθυρίζων. “Αμαρτίας νεότητός μου και αγνοίας μου μη μνησθής, Κύριε…”».
Δεν χωρίζει τους ανθρώπους σε καλούς και κακούς, σε ευσεβείς και ασεβείς, αλλά σε όλους βλέπει ότι είναι δημιουργήματα του Θεού. Κάθε άνθρωπος, παρά την πτώση του, διασώζει το κάλλος της δημιουργίας, παραμένει μέσα του το κατ εικόνα έστω και αμαυρωμένο, μαζί με τους δερμάτινους χιτώνας της πτώσεως. Και πρέπει κανείς να έχη ευαισθησία καρδιακή για να βλέπη την εσωτερική αυτή δόξα μέσα στην κατά κόσμον αδοξία.
Στην Εξοχική λαμπρή σκιαγραφεί ανάγλυφα το πάθος του παπα-Κυριάκου, που αναδύθηκε από το πάθος τού παπα-Θοδωρή, αλλά στο τέλος ο παπα-Κυριάκος μετανοεί.
Η Χριστίνα η δασκάλα ήταν αστεφάνωτη, αλλά είχε φθάσει σε βίωση μεγάλης αυτομεμψίας, αφού ακόμη « και τας καλάς ημέρας δεν είχε τόλμης πρόσωπον να υπάγη κι αυτή εις την εκκλησίαν» και όταν πήγαινε καθόταν μακρυά από τον κόσμο. Μόνον στον Εσπερινό της Αγάπης «κρυφά και δειλά εισείρπεν εις τον ναόν, δια ν ακούση το “Αναστάσεως ημέρα” μαζί με τις δούλες και τις παραμάννες». Η θρησκευτική κοινότητα την έχει απορρίψει, αλλά αυτή όμως δεν την απέρριψε. Νοσταλγούσε την συμμετοχή της σε λατρευτικές συνάξεις και συμμετείχε νοερά και εξ αποστάσεως, διακριτικά.
Περιγράφει πολύ παραστατικά ο Παπαδιαμάντης όλη την αυτομεμψία που κυριαρχούσε στην ψυχή της. Εν τούτοις αυτή η ίδια μεγάλωνε τα παιδιά που έκανε ο άντρας της με τις «ερωμένες» του. «Η ταλαίπωρος αυτή μανθάνουσα, επιπλήττουσα, διαμαρτυρομένη, υπομένουσα, εγκαρτερούσα, έπαιρνε τα νόθα του αστεφανώτου ανδρός της εις το σπίτι, τα εθέρμαινεν εις την αγκαλιάν της, ανέπτυσσε μητρικήν στοργήν, τα επονούσε». Καί όταν τα παιδιά τρία ή τέσσερα πέθαναν έως επτά ή οκτώ ετών η Χριστίνα η δασκάλα πονούσε πολύ. «Κι αυτή επικραίνετο. Εγήρασκε και άσπριζε. Κ έκλαιε τα νόθα του ανδρός της ως να ήσαν γνήσια δικά της». Και όταν ο άνδρας της δεν έλεγε να την στεφανωθή, «αυτή δεν έλεγε πλέον τίποτε. Υπέφερεν εν σιωπή», παρά την κατακραυγή της κοινωνίας.
Αυτό το ίδιο περιστατικό το βλέπουμε στον γάμο του Καραχμέτη.
…………………………………………
ΠΗΓΗ.ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΙΣ
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)
Ἕκαστον μέλος τῆς ἁγίας σου σαρκός ἀτιμίαν δι' ἡμᾶς ὑπέμεινε τὰς ἀκάνθας ἡ κεφαλή ἡ ὄψις τὰ ἐμπτύσματα αἱ σιαγόνες τὰ ῥαπίσματα τὸ στό...
-
Ο εν παντί καιρώ και πάση ώρα, εν ουρανώ και επί γης προσκυνούμενος και δοξαζόμενος Χριστός ο Θεός, ο μακρόθυμος, ο πολυέλεος, ο πο...
-
Πολύ πριν δημιουργηθεί το Ιντερνετ,οι προφητείες κυκλοφορούσαν σε βιβλία,με αναλύσεις που σήμερα θεωρούνται σημαντικές για την ακρίβεια τ...
-
Ειρήνης Αρτέμη Πτ. Θεολογίας -Φιλολογία Πανεπιστημίου Αθηνών Mphil Θεολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών υπ. διδάκτορος Θεολογίας Πανεπιστ...
-
ΕΙΝΑΙ ΑΤΙΜΙΑ ΣΤΟΝ ΑΝΤΡΑ ΝΑ ΑΦΗΝΕΙ ΤΑ ΜΑΛΛΙΑ ΤΟΥ ΜΑΚΡΙΑ ''ούτε η φύση δεν σας διδάσκει, ότι ο άνδρας μεν αν αφήνει μακρ...
-
Μιλώντας γενικά, εντούτοις, υπάρχει μια ευδιάκριτη αδιαφορία για την εκκλησιαστική μουσική στη βυζαντινή λογοτεχνία πριν το 10ο αιώνα. Υ...
-
Ἕκαστον μέλος τῆς ἁγίας σου σαρκός ἀτιμίαν δι' ἡμᾶς ὑπέμεινε τὰς ἀκάνθας ἡ κεφαλή ἡ ὄψις τὰ ἐμπτύσματα αἱ σιαγόνες τὰ ῥαπίσματα τὸ στό...
-
Από το 1053 μ.Χ. γνωστές οι μετά χίλια έτη εξελίξεις!!! Τι λέει το κείμενο που βρέθηκε στη Μεμβράνη… Στην «Ε.Ω.» της Πέμπτης 29 Μαΐου 20...
-
Τρεις ημέρες θα κρατήσει ο επιθετικός εκφοβισμός της Τουρκίας σε Ελλάδα και Κύπρο , αποκαλύπτει ο Μητροπολίτης Μόρφου Νεόφυτος, σ...
-
«Ὁ δὲ ἀκούσας ταῦτα περίλυπος ἐγένετο» Ὁ ἄρχοντας ποὺ πλησίασε τὸ Χριστό, δὲν ἦταν ἄνθρωπος κακῶν διαθέσεων. Ἀντίθετα ἦταν καλοπροαίρετ...
-
Από σήμερα μπαίνει η Εκκλησία μας στην περίοδο του Τριωδίου. Οι Πατέρες της Εκκλησίας όρισαν να είναι αφιερωμένη η πρώτη Κυριακή του Τρι...