4 ον Άρθρον του Συμβόλου - Ερμηνεία

ΤΟ ΣΥΜΒΟΛΟΝ ΤΗΣ ΠΙΣΤΕΩΣ

Άρθρον 4^ον

«Σταυρωθέντα τε υπέρ ημών επί Ποντίου Πιλάτου και παθόντα και ταφέντα»

Της Ελένης Σταμούλου, Θεολόγου

Στο άρθρο αυτό περιγράφεται το Πάθος και η Ταφή του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού.

«Σταυρωθέντα τε υπέρ ημών επί Ποντίου Πιλάτου».

Ο  Θεός τόσο πολύ ηγάπησε το πλάσμα Του, ώστε προσέφερε τον Υιόν Του τον μονογενή θυσία, προς «εξιλέωσιν» και σωτηρίαν των αμαρτωλών ανθρώπων.

Ο Χριστός επάνω στον Σταυρόν υπήρξε συγχρόνως θύτης και θύμα. Ο ίδιος δεν έφταιξε σε τίποτα, προσέφερε όμως από αγάπη για τον άνθρωπο τον εαυτό Του θυσία, για να εξαγοράσει με το αίμα Του, την λύτρωση του ανθρώπου από την φθορά και τον θάνατο.

Η Σταύρωσίς Του έγινε σε συγκεκριμένη χρονική περίοδο κατά την οποία ηγεμόνας της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας υπήρξε ο Ποντιος Πιλάτος.

Ο Πιλάτος θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως μία τραγική φιγούρα, η οποία εάν και πεπεισμένη για την αθωότητα του Ιησού, «ουδέν ευρίσκω αίτιον εν τω ανθρώπω τούτω» (Λουκ. κγ  , 4), παρά ταύτα νίπτει απλώς τας χείρας του και Τον παραδίδει στον φθονερό όχλο των Εβραίων, που ζητούσαν την Σταύρωσή Του, επειδή δεν ήθελε να στερηθεί, ως κενόδοξος, την φιλία του Καίσαρος! 

«Και παθόντα και ταφέντα».

Το Πάθος του Κυρίου ήταν Πάθος πραγματικό και υπαρκτό. Φυσικά δεν έπαθε η Θεία Του Φυσις, η οποία ήταν άφθαρτος και απαθής, αλλά η Ανθρωπίνη η οποία υπόκειτο στούς φυσικούς νόμους, ήταν δηλαδή τρεπτή, παθητή και αλλοιωτή.

Ο θάνατος του Ιησού επάνω στον Σταυρό, χάρισε στον άνθρωπο την λύτρωση και την σωτηρία, έχοντας σαν αποτέλεσμα την κατάργηση του θανάτου.

Ο θάνατος του Θεανθρώπου Ιησού Χριστού, εθανάτωσε τον θάνατο! «Χριστός Ανέστη εκ νεκρών θανάτω θάνατον πατήσας», ψάλλει η Εκκλησία μας. Ο εχθρός συντρίβεται και το πλάσμα του Θεού, ο άνθρωπος, με άπειρη ευγνωμοσύνη συναντά ξανά τον Δημιουργό του!

Τον Σταυρικό θάνατο, ακολούθησε η Ταφή.

Το Σώμα του Ιησού ενταφιάσθηκε σε καινό μνημείο, όπου έμεινε τρεις ημέρες και τρεις νύκτες.

Μετά τον χωρισμό της ψυχής εκ του Σώματος, το Σώμα δεν εγνώρισε φθορά, διότι η Θεότητα δεν το εγκατέλειψε λόγω της ενώσεως των δύο Φύυσεων στο Πρόσωπο του Ιησού Χριστού, όπως ήδη ετονίσθη, η οποία ένωσις είναι αδιάσπαστος.

Ο Βίος του Οσίου Ιωακείμ Νοτενών

Ο Όσιος και θεοφόρος πατήρ ημών Ιωακείμ γεννήθηκε περί τα μέσα του 17ου αιώνος στο χωριό του Σκιαδά, που ευρίσκεται εις τους νοτιοδυτικους πρόποδες του όρους Ερύμανθος, στη περιοχη της σημερινης Τριταίας του νομού Αχαΐας.

Σε νεαρή ηλικία απαρνήθηκε τον κόσμο και εγινε Μοναχός στο Μοναστήρι της Χρυσοπηγής, που ευρίσκεται άνωθεν του χωριου της Δίβρης στο νομού Ηλείας. Στο Μοναστήρι της Χρυσοπηγής ο Αγιος εφθασε σε μεγάλα υψη αρετής και αγιότητος, ώστε εκρίθη αξιος από τον  Ηγούμενο της Μονής για να λάβει το μέγα αξίωμα της Ιερωσύνης.

Ζώντας ετσι ταπεινά μέσα στην αδελφότητα, μετά την κοίμηση του Καθηγουμένου της Μονής,εκλέγεται Ηγούμενος, για να ποιμάνει τα λογικά πρόβατα της ποίμνης του Χριστού.

Εν συνεχεία ήλθε στη Μονή των Νοτενών, που ευρίσκεται κοντά στη γενέτειρά του και τιμάται απ’ ονόματι της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, και έγινε Καθηγούμενος αυτης. Δεν παρήλθαν, όμως, πολλά χρόνια καί, φλεγόμενος από τον πόθο της ησυχίας, παραιτήθηκε απο το αξίωμα του ηγουμένου, και απεσύρθη σε κάποιο σπήλαιο, που υπήρχε πλησίον του Μοναστηριού.

Στο μικρό εκείνο σπήλαιο, ο όσιος επεδόθη σε σκληρή άσκηση, με διαρκείς προσευχές, νηστείες και αγρυ­πνίες, υπομένοντας κάθε σκληραγωγία και στενοχωρία της ασκητικής πολιτείας, προκειμένου να καθαρίση τον εαυτό του απο τα πάθη και να γίνει εύχρηστο σκεύος του αγίου Πνεύματος.

Η τροφή του ήταν χυλός αλεύρου βρασμένου με μέλι, ή άγρια χόρτα βρασμένα.
Οι μεγάλοι του πνευματικοί αγώνες ήσαν κρυπτοί, γιατί εφοβόταν ότι «η φανερη αρετη χάνεται, καθώς ο θησαυρος ο φανερός κλέπτεται». Έτσι όλες τις νύκτες εκοιμόταν όρθιος, κρεμασμένος με σχοινιά απο τις μασχάλες του, έχοντας εμπρός του ένα Τετραευάγγελο ανοικτό.

Αν και όταν εντελώς αγράμματος, εν τούτοις τόσο πολύ κατανοούσε την αγία Γραφή και τα συγγράμματα των θείων Πατέρων, ώστε και ο τότε Μητροπολίτης Παλαιών Πατρών,   Παρθένιος Ε΄ (1750-56 και 1759-70 μ.Χ.), Ο οποίος ήταν πολύ πεπαιδευμένος στην ελληνική σοφία, καταδεχόταν να πηγαίνη σ’ αυτόν και να τον συμβουλεύεται.

Έτσι, λοιπόν, επολιτεύετο και αγωνίζετο όλες τις ημέρες της ζωής του Ο όσιος, έως ότου έφθασε εις «άνδρα τέλειον, εις μέτρον ηλικίας του πληρώματος του Χριστού» (Εφ. δ΄ 13), περι τα μέσα του 18ου αιώνος. Τότε, καταλαβαίνοντας την ώρα της εκδημίας του, εκάλεσε τους πατέρες της Μονής και τους ενουθέτησε πως να πολιτεύωνται και να ζουν εν ειρήνη, κατα το μοναχικό τους πολίτευμα. έπειτα, αφού έκαμε το σημείο του Σταυρού, είπε: «Εις χείρας σου, Χριστέ, παρατίθημι το πνεύμά μου», και έτσι απέπνευσε. Ενταφιάσθη ευλαβώς στον νάρθηκα του Ιερού ναού, στο μοναστήρι.

Τρία χρόνια μετα την κοίμησι του οσίου, ο ανωτέρω Μητροπολίτης Παλαιών Πατρών θέλησε να του κάμη ανακομιδή. Ένας, όμως, από εκείνους που έσκαβαν, τραβώντας απρόσεκτα, έβγαλε κομμένο απο τους όμους το δεξιό χέρι του οσίου με όλο το κρέας και το δέρμα του. Τότε εξεπλάγησαν όλοι και άρχισαν προσεκτικά να βγάζουν με τα δάκτυλα το χώμα απο τον τάφο, εως ότου το υπόλοιπο σώμα του αγίου εβγήκε όλο ακέραιο, πλήρες ευωδίας, και κατα κάποιον τρόπον εστάθη όρθιο, όπως εκείνο του αγίου Σπυρίδωνος.

Τότε η φήμη του ιερού Λειψάνου διεδόθη παντού και πολλοί χριστιανοί έτρεχαν σ’ αυτό, άλλοι μεν χάριν προσκυνήσεως, άλλοι δε για να Ιατρεύσουν τα πάθη τους, και αμέσως ελάμβαναν την θεραπεία τους. Και όχι μόνον οι χριστιανοί, αλλα και πολλοί τούρκοι πήγαιναν, και εθεραπεύοντο απο τον άγιον.

Όμως, αφού παρήλθαν ολίγα χρόνια, κατα την μεγάλη επιδρομη των Τουρκαλβανών στον Μωρέα, μετα την αποτυχημένη εξέγερσι των Ορλωφικών (1770), «κρίμασιν οις οίδεν ο Κύριος», το ιερό Λείψανο διελύθη και η αγία Κάρα του οσίου εκλάπη μαζί με άλλα πολύτιμα αντικείμενα της Μονής.

Σήμερα στην ιερα Μονή των Νοτενών σώζονται ολίγα Λείψανα από το ιερό σκήνος του οσίου Ιωακείμ του Νέου, ενώ εμπρός από το σπήλαιο, στο οποίο ασκήτευε, έχει οικοδομηθή εκκλησία επ’ ονόματί του, όπου και η μνήμη τιμάται με λαμπρότητα κατά την 3ην του μηνός Ιουλίου.

Αυτού αγίαις πρεσβείαις, Κύριε, ελέησον πάντας ημας. Αμήν.

πηγή

3 ον Άρθρον του Συμβόλου - Ερμηνεία

ΤΟ ΣΥΜΒΟΛΟΝ ΤΗΣ ΠΙΣΤΕΩΣ

Άρθρον 3^ον

«Τον δι’ ημάς τούς ανθρώπους και δια την ημετέραν σωτηρίαν κατελθόντα εκ των ουρανών και σαρκωθέντα εκ Πνεύματος Αγίου και Μαρίας της Παρθένου και ενανθρωπήσαντα»

Της Ελένης Σταμούλου, Θεολόγου

Το παρόν άρθρο αναφέρεται στο έργο του Χριστού, το οποίον επιτεύχθη με την ενανθρώπησή Του και που αποσκοπούσε εις την σωτηρία του ανθρωπίνου γένους.

Ο Χριστός από τούς ουρανούς οπού ευρίσκετο, ως Υιός και Λόγος του Θεού, εκατέβη εις την γη για να πραγματοποιήσει την σωτηρία του ανθρώπου, ο οποίος μετά την παρακοή των Πρωτοπλάστων είχε κυριευθεί από την αμαρτία και τον θάνατο.

Η ενσάρκωσις του Θεού Λογου επραγματοποιήθει με την Χάρη και την υπερφυσική επέμβαση του Παναγίου Πνεύματος στο πρόσωπο της Παρθένου Μαρίας, από την οποία και γεννάται ο Θεάνθρωπος Ιησούς, ως ο Λυτρωτής και ο Μεσσίας στην ιστορία της ανθρωπότητος.

«Τον δι’ ημάς τούς ανθρώπους και δια την ημετέραν σωτηρίαν».

Ο  άνθρωπος μετά την πτώση του, έχασε τον Παράδεισο και όλα τα αγαθά που απολάμβανε σ’ αυτόν, μαζί με τα δώρα της λεγομένης αρχέγονης δικαιοσύνης, ήτοι: αθωότητα, ακακία, αμεριμνισία, αθανασία, αφθαρσία κλπ.

Η αμαρτία που εισήλθε στην ζωη του έφθειρε την ανθρωπίνη του φύση και αποτελούσε μία μόνιμη απειλή πνευματικού θανάτου, μακριά από τον Θεο.

Για τον λόγο αυτό, για να γλιτώσει ο άνθρωπος από την αμαρτία και τον πνευματικό θάνατο που τον απειλούσε, ήρθε ο Θεός στην γη, για να σώσει το πλάσμα Του και να το ξαναφέρει κοντα Του.

«Κατελθόντα εκ των ουρανών και σαρκωθέντα εκ Πνεύματος Αγίου και Μαρίας της Παρθένου».

Ο  Υιός και Λογος του Θεού εκατέβη από τον ουρανό και ήλθε να κατοικήσει εις την γη! «Ο Λόγος σαρξ εγένετο και εσκήνωσεν εν ημίν». (Ιω. α , 14)

Το μυστήριο της ενανθρωπήσεως έλαβε χώρα με την επέμβαση του Αγίου Πνεύματος, εις την Παρθένο Μαρία. Ο  Θεός δηλαδή, προκειμένου να σώσει τον άνθρωπο κατεδέχθει (!) να κατέβει εις την γη και να χωρέσει, Αυτός, ο αχώρητος, εις την κοιλίαν της Αειπαρθένου Μαρίας!

Εδώ παρατηρούμε ότι, η φθαρτη ανθρωπίνη φύσις, η οποία ευρίσκετο εις πτώσιν, έπρεπε να συμβάλλει και η ίδια στην σωτηρία της.

Γι’ αυτό προσφέρει την σεμνή και ταπεινή και άσπιλη κόρη της Ναζαρέτ, η οποία θα εδάνειζε στον Θεο την σάρκα της, για να μπορέσει να έλθει ως άνθρωπος στην γη!

«Και ενανθρωπήσαντα».

Η Θεία ενανθρώπησις είναι γεγονός πραγματικό, αδιαμφισβήτητο και ιστορικό.

Ο Λόγος του Θεού γίνεται άνθρωπος, λαμβάνει σάρκα και οστά. Στο πρόσωπό Του ενώθησαν δύο πλήρεις φύσεις, η θεία φύσις και η ανθρωπίνη φύσις.

Η ένωσις αυτή των δύο φύσεων του Χριστού, ονομάζεται υποστατική ένωσις και εγένετο «ασυγχύτως, ατρέπτως, αδιαιρέτως, αχωρίστως». (Δ  Οἰκουμενική Σύνοδος)

Έχοντας ο Χριστός δύο φύσεις, θεία και ανθρωπίνη, έχει και δύο φυσικές θελήσεις, καθώς και δύο φυσικές ενέργειες, την θεία και την ανθρωπίνη.

Η υποστατική ένωσις των δύο φύσεων είναι ακόμη ένα μυστήριο της Πιστεως μας, που το πτωχό και αδύνατο μπροστά στα μεγαλεία του Θεού μυαλό μας, δεν μπορεί να αντιληφθεί και να συλλάβει, αλλά ούτε και να γνωρίζει τον τρόπο με τον οποίο έγινε η ένωσις αυτή.

Οι Άγιοι και Θεοφόροι Πατέρες της Εκκλησίας μας ανέπτυξαν θεολογικά όλα αυτά και πολλά περισσότερα και εμείς οι μικροί και ταπεινοί, αυτούς μελετούμε, ακολουθούμε και εμπιστευόμεθα.

Καὶ τὶ θὰ βγεῖ; Ἅγιος Βαρσανούφιος

Κάποτε, ἕνας ἄρχοντας τῆς τσαρικῆς αὐλῆς, πῆγε νά συμβουλευτεῖ ἕναν περίφημο τότε γιά τήν ἀρετή του, ἱερέα τῆς Πετρούπολης.


-Πάτερ, πές μου, τί νά κάμω; Ἔχω πολλούς ἐχθρούς. Μέ μισοῦν «ματαίως»· χωρίς κανένα λόγο. Μέ συκοφαντοῦν στόν Τσάρο. Κινδυνεύω νά χάσω τήν δουλειά μου. Ἂν ὁ Τσάρος πεισθῆ καί μέ ἀπολύσει, ποῦ θά σταθῶ; Πῶς θά ζήσω; Σᾶς παρακαλῶ, συμβουλέψετέ με. Τί νά κάμω;


-Νά προσεύχεσαι. Γιά ὅλους. Καί περισσότερο γιά αὐτούς πού ξεσηκώθηκαν ἐναντίον σου. Καί στό σπίτι. Ἀλλά καί στήν Ἐκκλησία, στήν θεία λειτουργία. Ἔχει μεγάλη σημασία αὐτό.


-Καί τί θά βγεῖ μέ αὐτό, πάτερ; εἶπε πικραμένος.


-Θά τό ἰδεῖς. Τά «ψίχουλα», οἱ μαργαρίτες -οἱ μερίδες πού βγάζει ὁ ἱερέας στήν προσκομιδή, ὅταν διαβάζει ὀνόματα- συμβολίζουν τίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων· ζώντων καί κεκοιμημένων. Καί κάποια στιγμή, αὐτές τίς μερίδες ὁ παπᾶς τίς ρίχνει μέσα στό ἅγιο ποτήριο, μέ τά λόγια: «Ἀπόπλυνε, Κύριε, τά ἁμαρτήματα τῶν ἐνθάδε μνημονευθέντων δούλων σου, τῷ Αἵματί Σου τῷ Ἁγίῳ». Δηλαδή παρακαλεῖ τόν Χριστό νά ξεπλύνει μέ τό Αἷμα Του τίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων πού μνημόνευσε.


Καί πρόσθεσε:


- Γι᾿ αὐτό, ἄν θέλεις, ἄκουσέ με. Γράψε τά ὀνόματα ἐκείνων πού σέ ἐπιβουλεύονται σέ ἕνα χαρτί καί δῶσε τα στόν ἱερέα, νά τά μνημονεύει στή λειτουργία· καί θά τό ἰδεῖς!
 

* * *

Ἀπό τότε πέρασαν μιά, δυό, τρεῖς ἑβδομάδες. Μετά ἀπό ἕνα μήνα, νάτος, πάλι στόν παπᾶ. Καί πέφτοντας μπροστά στά πόδια του, ἐξομολογήθηκε:


- Θαῦμα, πάτερ! Θαῦμα! Θαῦμα! Δέν θά τό πιστέψετε! Ἔκανα αὐτό πού μοῦ εἴπατε. Καί, νά! Αὐτοί πού μέχρι τώρα μέ μισοῦσαν, καί ἤθελαν τό κακό μου, τώρα μοῦ συμπεριφέρονται μέ τέτοιο σεβασμό, μοῦ δείχνουν τέτοια ἀγάπη πού δέν ξέρω, πῶς νά τό ἐξηγήσω. Τό στόμα τους, πού πρῶτα ἦταν ὅλο χολή, τώρα στάζει μέλι. Ὅπου καί νά σταθοῦν, μόνο καλές κουβέντες λένε γιά μένα!

 

* * *
 

Καί ὁ σεβάσμιος γέροντας συμπέρανε:


-Εἶδες, λοιπόν! Σοῦ τό ἔλεγα. Ἄφησε τό θέμα σου στό Θεό καί θά τό ἰδεῖς. Τώρα τό βλέπεις, ὁλοκάθαρα, πόσο ὁ Θεός φροντίζει γιά μᾶς.


Πάντοτε λοιπόν, καί σύ «ἐν ψαλτηρίῳ» νά τό ἀνοίγεις τό κάθε σου πρόβλημα. Νά προσεύχεσαι. Ἰδιαίτερα γιά «τούς ἐχθραίνοντάς σοι ματαίως» (Ψαλμ. 3,8)· δηλαδή γιά ἐκείνους πού, χωρίς κανένα λόγο, σέ ἐπιβουλεύονται. Καί ὁ Θεός, θα τούς κάνει φίλους σου.

πηγή

2 ον Άρθρον του Συμβόλου - Ερμηνεία

ΤΟ ΣΥΜΒΟΛΟΝ ΤΗΣ ΠΙΣΤΕΩΣ

Άρθρον 2^ον

«Και εις ένα Κύριον Ιησούν Χριστόν, τον Υιόν του Θεού τον μονογενή, τον εκ του Πατρός γεννηθέντα προ πάντων των αιώνων. Φως εκ φωτός, Θεόν αληθινόν εκ Θεού αληθινού γεννηθέντα, ου ποιηθέντα, ομοούσιον τω Πατρί, δι’ ου τα πάντα εγένετο»

Της Ελένης Σταμούλου, Θεολόγου

Από το άρθρο αυτό μέχρι και το έβδομο, παρατίθεται η Πίστις της Εκκλησίας μας στο Πρόσωπο και το έργο του δευτέρου Προσώπου της Αγίας Τριάδος, του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού.

Περιέχεται δηλαδή σε γενικές γραμμές, η Χριστολογία της Ορθοδόξου Δογματικής μας.

Ο συμπλεκτικός σύνδεσμος «και» αναφέρεται στο ρήμα πιστεύω. Δηλαδή, «πιστεύω και εις ένα Κυριον Ιησούν Χριστόν...».

Ο  Ιησούς Χριστός είναι «Κύριος». Ο Ένας Κύριος και Θεός, όπως και ο Πατήρ.

Παρατηρούμε στα δύο πρόσωπα (του Πατέρα και του Υιού), απόλυτη ενότητα και κυριότητα.

Το όνομα «Ιησούς», σημαίνει Σωτήρ, Λυτρωτής. Είναι αυτός που θα σώσει  τον άνθρωπο και τον κόσμο από την φθορά  και την αμαρτία. Είναι ο κεχρισμένος,  ο«Χριστός», του Θεού.

Στην παλαιά εποχή η χρίσις των προσώπων με έλαιο, τούς καθιέρωνε επίσημα στην διακονία του Θεού, ως υπηρέτες και Λειτουργούς του Υψίστου (π.χ. Βασιλείς και Αρχιερείς).

Στην περίπτωση του Υιού και Λόγου του Θεού, η χρίσις αυτή έγινε υπό του Παναγίου και Τελεταρχικού Πνεύματος, που είναι το τρίτο Πρόσωπο της Αγίας Τριάδος, για να φανεί η σύμπνοια και ενότητα των τριών Προσώπων της Θεότητος, αλλά και για να φανερωθεί και επίσημα το Διακονικό Του αξίωμα, ως «Υιός του Ανθρώπου».

Ο Ιησούς Χριστός είναι «ο Υιός του Θεού ο Μονογενής», ο οποίος «γεννήθηκε εκ του Πατρός προ πάντων των αιώνων».

Στο σημείο αυτό βλέπουμε τα υποστατικά ιδιώματα των δύο προσώπων της Τριαδικής Θεότητος.

Ο  Πατέρας Θεός, ο οποίος είναι Άναρχος και Αγέννητος, γεννά τον Υιόν, ο οποίος είναι γεννητός. Ο Πατήρ δηλαδή είναι ο Γεννήτωρ του Υιού και ο Υιός είναι ο γεννηθείς εκ του Πατρός.

Η «Γέννησις», αποτελεί το υποστατικό ιδίωμα του Υιού, το οποίο είναι αποκλειστικά δικό Του.

Ενώ το «Αγέννητος» αποτελεί το υποστατικό ιδίωμα του Πατρός, το οποίο και είναι αποκλειστικά δικό Του.

Ενώ δηλαδή ο Υιός είναι Θεός, σε ίσο βαθμο με τον Πατέρα και τα έχει όλα κοινά με Αυτόν (την ουσία, την βούλησιν, τις ενέργειες, τις ιδιότητες, τις δυνάμεις), το «Γεννητόν» είναι ο τρόπος υπάρξεώς Του, αποκλειστικό ιδίωμά Του και δεν το μοιράζεται με κανένα άλλο Πρόσωπο της Αγίας Τριάδος.

Όπως και ο Πατέρας είναι ο μόνος Αγέννητος και ο μόνος Γεννήτωρ. Και κανένα από τα υπόλοιπα Πρόσωπα δεν έχει αυτό το ιδίωμα που είναι αποκλειστικό ιδίωμα του Πατρός.

Φυσικά, η Γέννησις του Υιού εκ του Πατρός δεν υπόκειται στούς φυσικούς νόμους που εμείς γνωρίζουμε, αλλά είναι Γεννησις ανεξιχνίαστος και ανερμήνευτος που μόνον ο Θεός γνωρίζει και είναι ένα από τα «μυστήρια» της Πίστεώς μας, που δεν επιδέχεται έρευνα, όπως και το Δόγμα της υπάρξεως της Αγίας Τριάδος.

Η Γέννησις του Υιού έγινε «προ πάντων των αιώνων», πριν από κάθε χρονική αφετηρία και πριν από κάθε δημιουργία του ορατού και αοράτου κόσμου, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι υπήρχε κάποια περίοδος η κάποιος καιρός όπου δεν υπήρχε, όπως έλεγε εσφαλμένα ο αιρετικός Άρειος, ότι «ην καιρός ότε ουκ ην».

Ως προς την χρονική δηλαδή προέλευσιν Του, ο Υιός είναι Συνάναρχος του Πατρός και υπήρχε πάντοτε μαζί με τον Πατέρα, όπως ομολογούν οι Άγιοί μας, ότι: «Ουκ ην καιρός ότε ουκ ην». Δηλαδή ότι δεν υπήρξε ΠΟΤΕ καιρός και χρόνος που ο Υιός και Λόγος του Θεού δεν υπήρχε, αλλά υπήρχε πάντοτε.

«Φως εκ φωτός, Θεόν αληθινόν εκ Θεού αληθινού».

Τονίζεται στο σημείο αυτό, η ταυτότητα της θείας ουσίας.

 Η θεϊκή ουσία του Πατρός, είναι ίδια και απαράλλακτη με την θεϊκή ουσία του Υιού και το αντίθετο, με αποτέλεσμα να μην θεωρείται ο Υιός κατώτερος από τον Πατέρα.

Η ταυτότητα της ουσίας παρομοιάζεται με το φως. Με το φως π.χ. ενός κεριού που προέρχεται από κάποιο άλλο κερί, όμως η λάμψη και η φύσις του φωτός είναι η ίδια και στα δύο κεριά.

Ο Χριστός είναι Θεός αληθινός, που προέρχεται από Θεό αληθινό. Δεν είναι Θεός κατώτερος και ξένος από τον Πατέρα, αλλά μετέχει της ουσίας του Πατρός και φέρει όλες τις ιδιότητες που φέρει και ο Πατέρας.

Δεν παραδεχόμεθα δύο διαφορετικούς Θεούς, αλλά δύο διαφορετικά Πρόσωπα, τον Γεννήτορα Πατέρα και τον Γεννητόν Υιόν, τα οποία Πρόσωπα είναι μέτοχοι της μίας Θεότητος. Αυτό εξάλλου δεν είναι και το ακατάληπτον μυστήριον της Αγίας Τριάδος μας; «Εις Θεός, εν τρισί Προσώποις»!

Δηλαδή, ομολογούμε Ένα και μοναδικό Θεο, που είναι Τρισυπόστατος, Πατήρ, Υιός και Άγιον Πνεύμα και που δεν είναι βέβαια τρεις θεοί, αλλά Ένας, αφού  Πατήρ, Υιός και Άγιον Πνεύμα, έχουν μία φύση, μία ουσία, μία δύναμη, μία δόξα, μία τιμή, μία εξουσία, μία ενέργεια και είναι «Τριάδα ομοούσιος και αχώριστος».

Εφόσον  λοιπόν ο Υιός είναι «ομοούσιος», της αυτής, της ίδιας δηλαδή ουσίας με τον Πατέρα, και όχι «ομοιούσιος», ότι ομοιάζει δηλαδή με την ουσία του Πατρός, όπως υποστήριζε ο αιρεσιάρχης Άρειος, δεν μπορεί να είναι κτίσμα και ποίημα Αυτού, αλλά τέλειος Θεός, όπως λέγει και το Συμβολο:

«Γεννηθέντα ου ποιηθέντα, ομοούσιον τω Πατρί δι’ ου τα πάντα εγένετο».

Εδώ πλήττεται η αρειανική κακοδοξία, αφού ο Υιός δεν επλάσθη, ούτε εποιήθη, αλλά εγεννήθη από τον Πατέρα προ πάντων των αιώνων και είναι «ομοούσιος» του Πατρός Του.

Στο σημείο αυτό θα λέγαμε πως συνοψίζεται η Ορθόδοξος διδασκαλία περί της Θεότητος του Χριστού.

  «Δι’ ου τα πάντα εγένετο».

Το άρθρο εδώ μας λέγει ότι δια μέσου του Υιού εγένοντο τα πάντα και μας υπενθυμίζει τούς λόγους του Ευαγγελίου: «Εν αρχή ην ο Λογος και ο Λογος ην προς τον Θεόν και Θεός ην ο Λογος» (Ιω. α  , 1), καθώς επίσης και τη φράση «πάντα δι’ αυτού εγένετο και χωρίς αυτού εγένετο ουδέ εν ο γέγονεν» (Ιω. α , 3).

Συνεπώς λοιπόν, ο Υιός είναι Θεός που συμμετείχε στην Δημιουργία του κόσμου, μαζί με τον Πατέρα και το Άγιον Πνεύμα.

Με άλλα λόγια, ο κόσμος δημιουργήθηκε και πλάστηκε «εκ του Πατρός, δια του Υιού, εν Αγίω Πνεύματι».

Και φυσικά, ο Θεός αυτός Λόγος, που αναφέρεται και στο ιερό Ευαγγέλιο, ως γνωστόν, είναι το δεύτερο Πρόσωπο της Αγίας Τριάδος, ο Ιησούς Χριστός, ο οποίος έλαβε σάρκα, «ο Λόγος σαρξ εγένετο» και έγινε άνθρωπος για να σώσει τον άνθρωπο από την αμαρτία και την εξουσία του Διαβόλου.

Τὰ ἔξω καὶ τὰ ἔσω Ἅγιος Αὐγουστῖνος

«Ὁ διψῶν ἐρχέσθω πρός με καί πινέτω».

Ὅποιος διψάει, ἄς τρέξει. Πῶς θά τρέξει; Ὄχι μέ τά πόδια. Ὄχι μέ κάποια μετακίνηση ἐξωτερική, σωματική. Ἀλλά μέ μιά κίνηση ἐσωτερική· μέ μιά κίνηση τοῦ ἔσω ἀνθρώπου. Ἀλλιῶς κάνομε μιά μετακίνηση μέ τό σῶμα· καί ἀλλιῶς μέ τήν καρδιά.

Μετακινεῖται σωματικά ἐκεῖνος πού μέ μιά κίνηση ἀλλάζει θέση. Μετακινεῖται ψυχικά, ἐκεῖνος πού μέ μιά κίνηση τῆς καρδιᾶς, ἀλλάζει ἐσωτερική διάθεση. Τό βλέπεις λοιπόν; Ἄν κάτι ἄλλο ἀγαποῦσες μέχρι τώρα, καί ἄλλο ἀγαπᾶς τώρα, δέν εἶσαι πιά ἐκεῖ πού ἤσουν· ἔχεις ἀλλάξει θέση καί διάθεση.
 

* * *

Ἔχομε δίψα ἐξωτερική· καί δίψα ἐσωτερική. Ἡ δίψα ἡ ἐξωτερική φαίνεται· ἡ ἐσωτερική δέν φαίνεται. Ναί· δέν φαίνεται· ἀλλά ἔχει πολύ πιό μεγάλη ἀξία ἀπό ἐκείνη πού φαίνεται. Γιατί γενικά ὁ ἔσω ἄνθρωπος ἔχει πολύ πιό μεγάλη ἀξία ἀπό τόν ἔξω.

Θέλεις παράδειγμα;

Λέμε γιά κάποιον: «Αὐτός ζεῖ ἄσχημα». Τό λέμε γιά ἐκεῖνον, πού ἀδιαφορώντας γιά τίς ἐπιταγές τοῦ ἔσω ἀνθρώπου, κάνει ὅ,τι τοῦ ζητάει ὁ ἔξω ἄνθρωπος, τό σῶμα!

Καί πάλι λέμε: «Αὐτός ζεῖ καλά». Καί ἐννοῦμε, ὅτι ὑπακούοντας στίς ἐπιταγές τοῦ ἔσω ἀνθρώπου, παραμερίζει ἀπό τήν ζωή του μερικές ἀπαιτήσεις τοῦ ἔξω ἀνθρώπου.

Θά εἰπεῖ κανείς: Καί λοιπόν, θά στερηθῶ ἐγώ κάθε χαρά καί κάθε ἡδονή, πού εἶναι τόσο γλυκειά, γιά ἕνα τίποτε;

Λάθος. Ὁ ἄνθρωπος δέν στερεῖται τίποτε περπατώντας στόν δρόμο τοῦ Θεοῦ. Ἀντίθετα· παίρνει πιό πολλή χαρά ἀπό τόν ἐσωτερικό του κόσμο, ἀπό ὅ,τι μπορεῖ νά πάρει ἀπό τόν ἐξωτερικό, ἀπό τό σῶμα του!
 

* * *

Ἔχεις προσέξει κάτι; Τό ἔχεις παρατηρήσει; Καί στόν ἄλλο, στόν κάθε φίλο μας καί ἀγαπητό μας, πιό πολύ μᾶς ἀρέσει ἡ ψυχή του, παρά τό σῶμα του.

Τί ἀγαπᾶς στόν φίλο σου; Τό σῶμα του, ἤ τήν ψυχή του; Γιατί τόν ἀγαπᾶς; Γιά τό σῶμα του, ἤ γιά τόν ἐσωτερικό του κόσμο; Γιά τίς ἀρχές του! Γιά τήν καλή του καρδιά. Γιά τόν ψυχικό του κόσμο. Γιά τόν ἔσω ἄνθρωπο. Μή μοῦ εἰπεῖς, ὅτι τόν ἀγαπᾶς μόνο καί μόνο, ἐπειδή εἶναι ὄμορφος, ἤ ἐπειδή εἶναι ἔξυπνος! Τόν ἀγαπᾶς, γιατί σέ ἀγαπάει.

Ἀκόμη καί οἱ πιό ἐρωτευμένοι, ἀκόμη καί ἐκεῖνοι πού τό διακηρύττουν ὅτι ἔχουν γοητευθῆ ἀπό τήν σωματική ὀμορφιά τοῦ ἰνδάλματός τους, ὅταν εὑρίσκουν στήν ἀγάπη τους ἀνταπόκριση, τά αἰσθήματά τους βαθαίνουν! Καί ἀντίθετα, ὅταν δέν εὑρίσκουν, ὀργίζονται, θυμώνουν, βρίζουν, βράζουν, μισοῦν!

Γιατί;

Γιατί ὁ ἔσω ἄνθρωπος ἔχει πάντοτε καί σέ ὅλα προτεραιότητα ἔναντι τοῦ ἔξω ἀνθρώπου!
 

* * *

Ἄν λοιπόν ἐκεῖνοι πού φαίνονται ὅτι ζητοῦν κατά προτεραιότητα τήν γλύκα τοῦ ἔξω ἀνθρώπου, σέ τελική ἀνάλυση ζητοῦν κατά προτεραιότητα τήν γλύκα τοῦ ἔσω ἀνθρώπου, φαντασθῆτε, πόση ἀξία ἔχει (σέ ὅλα· καί γιά ὅλη μας τήν ζωή!) ὁ ἔσω ἄνθρωπος.


 

Μετάφραση: Μητροπολίτης Νικοπόλεως καὶ Πρεβέζης

πηγή

1 ον Άρθρον του Συμβόλου - Ερμηνεία

ΤΟ ΣΥΜΒΟΛΟΝ ΤΗΣ ΠΙΣΤΕΩΣ

Άρθρον 1^ον

«Πιστεύω εις ένα Θεόν, Πατέρα, παντοκράτορα, ποιητήν ουρανού και γης, ορατών τε πάντων και αοράτων»

Της Ελένης Σταμούλου, Θεολόγου

Το πρώτο άρθρο της Πίστεώς μας, είναι συνοπτικότατο θα έλεγε κανείς, διότι μεελάχιστες λέξεις, εκφράζεται η μεγαλοπρέπεια και η δύναμις του Θεού.

Ξεκινά το άρθρο με την παραδοχή της Πιστεως μας εις «Ένα Θεόν».

Ο  Θεός που πιστεύει ο άνθρωπος είναι «Ένας» και μοναδικός, δεν υπάρχουν πολλοί θεοί. Καταρρίπτεται με αυτόν τον τρόπο ο μύθος της ειδωλολατρείας και η ιδέα της πολυθεΐας εμφανίζεται ως ψεύδος.

 Εξάλλου και στο Σινά ο Θεός δήλωσε στον Μωϋσή «...ουκ έσονταί σοι Θεοί έτεροιπλην εμού». (Έξοδ. κ , 3)

Ο  Θεός είναι «Πατέρας» και «Παντοκράτορας».

Εδώ γίνεται φανέρωσις του πρώτου προσώπου της Αγίας Τριάδος, του Πατρός, ο οποίος έχοντας την ιδιότητα της πατρότητος, μεριμνά και φροντίζει για όλα Του τα δημιουργήματα. Έτσι ο άνθρωπος μπορεί να του ανοίγει την καρδιά του, να τον παρακαλεί, να τον ευχαριστεί και να προσεύχεται. Να καταθέτει ολόκληρη την ύπαρξηκαι την ζωη του υπό την Θεία προστασία και μέριμνα, γνωρίζοντας πολύ καλά ότιεισακούγεται, διότι ο Θεός είναι αληθινός Πατέρας. Και όπως κάθε γήϊνος πατέρας δενεγκαταλείπει ποτέ τα παιδιά του, είτε είναι καλά είτε όχι, αλλά τα αγαπά και τα φροντίζει,έτσι και ο ουράνιος Πατέρας μας, αλλά φυσικά ασυγκρίτως περισσότερο.

Ο Θεός είναι ο Κυριος και ο εξουσιαστής όλης της κτίσεως και των δημιουργημάτων. Είναι δηλαδή «Παντοκράτωρ». Φανερώνεται εδώ η Παντοδυναμία του Θεού που συνέχει και διέπει τα πάντα.

Ο Θεός όμως, είναι «ποιητής» και δημιουργός των «πάντων». Είναι αυτός που από το μηδέν εδημιούργησε τον κόσμο σε έξι ημέρες, ήτοι σε έξι μεγάλα, απεριόριστα χρονικά διαστήματα. Κατά τα χρονικά αυτά διαστήματα εδημιουργήθησαν ολόκληρος ο υλικόςκόσμος που φαίνεται και ο πνευματικός που δεν φαίνεται.

Όλα όσα υπάρχουν, όλα όσα ζουν και αναπνέουν και όλα όσα γνωρίζει ο άνθρωπος με την βοήθεια και συμβολή της επιστήμης, με μία λέξη, τα πάντα, μα απολύτως τα πάντα, είναι αποτέλεσμα της Θείας θελήσεως και επιθυμίας να συμβαίνουν και να υπάρχουν!