Νεοειδωλολατρία και "Νέα Εποχή"

Μοναχός Αρσένιος Βλιαγκόφτης Δρ. Θ. – Πτ. Φ.

ΝΕΟΕΙΔΩΛΟΛΑΤΡΙΑ ΚΑΙ «ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ»

Εκ των πρακτικών του επιστημονικού συνεδρίου με θέμα:

ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΝΕΟΕΙΔΩΛΟΛΑΤΡΙΑΣ
Δωδεκαθεϊσμός
Υποτίμηση Παλαιάς Διαθήκης
Ολυμπιακοί Αγώνες

Θεσσαλονίκη 25-27 Μαΐου 2003

****

Μέσα στην πολύμορφη σύγχυση που ταλαιπωρεί τον άνθρωπο της εποχής μας, παρατηρείται τα τελευταία δεκαπέντε περίπου χρόνια και σταδιακή ανάπτυξη του ρεύματος της αναβιώσεως της αρχαίας θρησκείας.

Το φαινόμενο δεν είναι μόνον ελληνικό.  Είναι παγκόσμιο.  Οι πρωτεργάτες του φιλοδοξούν «να προσφέρουν τα στοιχεία για τη δημιουργία μιας νέας ανθρώπινης ταυτότητας…»[1] όπως επίσης και μιας «νέας εθνικής ταυτότητας»[2].  Παρουσιάζουν την αρχαία θρησκεία ως την μόνη ικανή να εκφράσει την αρχαία ψυχή και το ελληνικό ιδεώδες.

Το μέγεθος του προβλήματος

Όπως ήδη φάνηκε από τις μέχρι τώρα εισηγήσεις και ελπίζω να καταδειχθεί και από τη δική μου, βρισκόμαστε μπροστά σε ένα υπαρκτό πρόβλημα, του οποίου είναι λάθος τόσο η υποτίμηση όσο και η υπερτίμηση.  Η άποψη ότι πρόκειται για κάποιους «γραφικούς» είναι λανθασμένη.  Τούτο αποδεικνύεται και μόνον από το πλήθος των ομάδων που συγκροτούν το χώρο του νεοπαγανισμού και από τα εκδιδόμενα και κυκλοφορούμενα βιβλία και περιοδικά.  Το μέγεθος του προβλήματος εντοπίζεται ως εξής στα Πορίσματα της «Θ’ Πανορθοδόξου Συνδιασκέψεως Εντεταλμένων Ορθοδόξων Εκκλησιών και Ιερών Μητροπόλεων δια Θέματα Αιρέσεων και Παραθρησκείας» που συνήλθε από 8 μέχρι 13 Οκτωβρίου 1997 στο προσκύνημα του Αγίου Ιωάννου του Ρώσσου της Ιεράς Μητροπόλεως Χαλκίδος:  «Οι νέο-ειδωλολατρικές ομάδες μονοπωλούν και καπηλεύονται την ελληνική εθνική συνείδηση, αυτοχαρακτηριζόμενες ως "τελευταία σανίδα σωτηρίας για την πλήρη αναβίωση του Αρχαίου Ελληνικού Μεγαλείου", κάτι το οποίο -κατά τις  "Νεοεποχίτικες" αντιλήψεις τους- αποτελεί "Συμπαντική ανάγκη".  Το ίδιο συμβαίνει και στους άλλους Ορθοδόξους λαούς…  Διαστρέφουν την Εκκλησιαστική ιστορία και παρερμηνεύουν τον ρόλο της Εκκλησίας στην πορεία του Ελληνικού έθνους, χαρακτηρίζοντας την Ορθοδοξία ως "ξενόφερτη εβραϊκή θρησκεία" και τους λειτουργούς της ως "εβραιόδουλους ρασοφόρους", που βασικά ευθύνονται για τα "σκοτάδια" του σημερινού πολιτισμού.  Επαγγέλλονται την αναβίωση της αρχαιοελληνικής "Πόλης" ως πανάκεια για όλα τα κοινωνικά προβλήματα, θεωρώντας την ως μόνη σωτήρια "κραυγή αληθείας" και ως τον "ομφαλό της γης", στον οποίο θα ενοποιηθεί όλος ο κόσμος».

Το μέγεθος του προβλήματος φαίνεται και από τις ύβρεις που εκστομίζονται εναντίον του πανσέπτου προσώπου του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, της Παναγίας, των Αγίων και της Εκκλησίας.  «Σε επιστολή "Ιερέως της θεάς Δήμητρος" οι Ορθόδοξοι Ιερείς χαρακτηρίζονται ως "στυγεροί Πρωτογενίτσαροι ρασοφόροι" (Επιστολή προς Μητροπολίτη Ηλείας Γερμανόν, 20 Τρυγητού 1992 μ.Α.Τ., βλ. περ. Λιιπετές, τ. 13/1995, σ. 15).

»Αλλού οι Άγιοι Πατέρες της Εκκλησίας χαρακτηρίζονται ως "οι εξ ανατολών ύαινες" (Μεγαρικός Τύπος 24.9.1995, Ο σφαγμένος Ελληνισμός Β’) και υβρίζονται ως "εγκληματίες χιλιαστές", "άγια ρεμάλια" και "μελανειμονούντες" (με μαύρα ράσα) και "τα φαιά φέροντες" (Μεγαρικός Τύπος 17.9.1995, σ. 4,  Ο σφαγμένος Ελληνισμός).  Κι ακόμη χαρακτηρίζονται ως "κοπρόψυχοι" (Μεγαρικός Τύπος 8.10.1995, Ο σφαγμένος Ελληνισμός Γ’).  Ο Χριστιανισμός χαρακτηρίζεται ως "η θανατική ποινή κατά της Ελλάδος".  Η Εκκλησία χαρακτηρίζεται ως "αδίστακτη πολιτική και οικονομική συντεχνία" και ότι "βαρύνεται καίρια με την κατηγορία της σκόπιμης δολοφονίας του αρχαίου Ελληνισμού" (Ελληνική Φλόγα, τ. 1/1994, σ. 6)»[3].

Ο Κύριός μας χαρακτηρίζεται ως «σημιτικής  κατασκευής Δικτατορίσκος του Ουρανού»[4], ενώ ο δωδεκαθεϊστής Βλάσης Ρασσιάς μιλώντας στο Πολεμικό Μουσείο κατά την εκδήλωση που οργάνωσε εκεί το αποκρυφιστικό περιοδικό «Τρίτο Μάτι» με θέμα «Η Αρχαιοελληνική Παράδοση στην Τρίτη Χιλιετία» (23 και 24 Ιανουαρίου 1999) ενθουσίασε το κοινό, όταν είπε· «Να μην αφήσουμε τα χριστιανοβυζαντινά κοράκια να αφοδεύουν πάνω στην εθνική μας κληρονομιά»[5].

Το σκηνικό 

Το νεοπαγανιστικό σκηνικό χαρακτηρίζεται από μεγάλη ποικιλομορφία διεθνώς αλλά και στην Ελλάδα.  Μπορούμε να διακρίνουμε τρία κύρια ρεύματα.

1. Είναι αυτοί που αρνούνται κάθε συμβιβασμό με τη χριστιανική θρησκεία ή τον εβραιοχριστιανισμό, όπως τον ονομάζουν.  Εκπροσωπείται κυρίως από την λεγόμενη «Μεγάλη Εθνική Εκκλησία των Ελλήνων» και το περιοδικό «Διιπετές».

2. Η δεύτερη ομάδα χαρακτηρίζεται έντονα από ρατσισμό και αντισημιτισμό.  Εκπροσωπείται κυρίως από το περιοδικό «Απολλώνειο Φως».

3. Στην τρίτη κατηγορία ανήκουν ομάδες των οποίων η σχέση με το κίνημα της λεγομένης Νέας Εποχής είναι εμφανέστερη.  Τέτοιες είναι: Ο Νεοσαμανισμός, οι ουφολόγοι δωδεκαθεϊστές (Κεραμυδάς), η λεγομένη γυναικεία πνευματικότητα, κίνημα των μαγισσών, Wicca, λατρεία της θεάς κ.α.

Υπάρχουν ακόμα και αυτοί που προσπαθούν να συνδυάσουν την Ορθοδοξία με τον δωδεκαθεϊσμό υποστηρίζοντας ότι ο Ιησούς Χριστός ήταν Έλληνας!

Πάντως το σημαντικό είναι ότι οι ομάδες αυτές, ανεξάρτητα από τις μεγάλες –πολλές φορές- διαφορές τους, έχουν κοινό πνευματικό υπόβαθρο, το οποίο συνίσταται στην κοινή περί Θεού, ανθρώπου και κόσμου αντίληψη, στην αποδοχή του απολύτου πανθεϊστικού μονισμού (ολιστικό μοντέλο), της μετενσαρκώσεως και των άλλων στοιχείων, που θα έχουμε την ευκαιρία στο κύριο μέρος της εισηγήσεώς μας να αναπτύξουμε αναλυτικότερα, καθώς θα πραγματευόμεθα τα κοινά σημεία Νεοπαγανισμού και Νέας Εποχής.  Εξ άλλου δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι ο ευρύτερος αποκρυφιστικός χώρος είναι ενιαίος.  Έτσι π.χ. τα Ελευσίνια μυστήρια τα βρίσκει κανείς ως θέμα σεμιναρίων και διαλέξεων τόσο στις νεοειδωλολατρικές οργανώσεις όσο και σε άλλες ομάδες του ευρύτερου αποκρυφιστικού χώρου, όπως π.χ. η «Νέα Ακρόπολη».  Επίσης στο σύνολο σχεδόν των αρχαιολατρικών περιοδικών υπάρχουν διαφημίσεις εκδοτικών οίκων ή συγκεκριμένων βιβλίων που κινούνται ξεκάθαρα στον αποκρυφιστικό χώρο· ακόμη και βιβλίων που προπαγανδίζουν απροκάλυπτα την μαγεία και τον σατανισμό.

Αξιοσημείωτη είναι επίσης η συγγένεια και διαπλοκή μιας μερίδος του νεοειδωλολατρικού χώρου με τον νεοναζισμό, το σκληρό ροκ και με τον νεοσατανισμό, τόσο διεθνώς, όσο και στην Ελλάδα.

Η ορολογία

Η πολυμορφία ή, αν θέλετε, η πολυδιάσπαση του νεοειδωλολατρικού χώρου κάνει να προβάλλει αβίαστα το ερώτημα, μήπως αντί για νεοειδωλολατρία (στον ενικό) πρέπει να μιλούμε για νεοειδωλολατρίες (στον πληθυντικό).

Ένα θέμα που χρειάζεται επίσης να συζητηθεί είναι αυτό της ορολογίας.  Ποιος άραγε όρος είναι καταλληλότερος; Νεοειδωλολατρία, νεοπαγανισμός, αρχαιολατρία, δωδεκαθεϊσμός;  Οι νεοειδωλολάτρες έχουν χαρακτηρισθεί επίσης –με μία δόση χιούμορ- αρχαιοημερολογίτες[6], ενώ έχει χρησιμοποιηθεί και ο όρος νεοϊουλιανισμός από τον π. Γεώργιο Μεταλληνό.  Πάντως οι οπαδοί του χώρου αυτού θεωρούν τον όρο νεοειδωλολατρία προσβλητικό γι’  αυτούς[7].

Εάν θα θέλαμε να δώσουμε έναν ορισμό θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε αυτόν που το αμερικανικό «Παγανιστικό Μορφωτικό Δίκτυο» (Pagan Educational Network) δίνει αυτοπροσδιοριζόμενο: «Νεοπαγανισμός: ένα σύνολο από διαφορετικές σύγχρονες θρησκείες που έχουν τις ρίζες του σε αυτόχθονες παραδόσεις ή αντλούν έμπνευση από αυτές.  Πιστεύουν στην αλληλεξάρτηση όλων των μορφών ζωής, στην προσωπική αυτονομία και στις ενυπάρχουσες (σσ. μέσα στη Φύση) θεότητες.  Συχνά είναι φυσιοκεντρικές και υποστηρίζουν την ισότητα των φύλων. (…) Ο Παγανισμός είναι ένα ευρύ εκλεκτικό σύγχρονο θρησκευτικό κίνημα που περιλαμβάνει σαμανικές, εκστατικές, πολυθεϊστικές και μαγικές θρησκείες»[8].

Πάντως, παρά την αντίθεση των νεοειδωλολατρών, είναι δόκιμη και η χρήση του όρου ειδωλολατρία-νεοειδωλολατρία και ανταποκρίνεται στα πράγματα, δεδομένου ότι ως ειδωλολατρία ορίζεται «η θεώρηση άψυχων αντικειμένων ως θεοτήτων και η λατρεία αυτών (Φετιχισμός), καθώς και έμψυχων όντων του φυσικού κόσμου (Τοτεμισμός).  Με την ευρύτερη έννοια ειδωλολατρία είναι επίσης κάθε αυθαίρετη υποκειμενική αντίληψη για την υψηλή έννοια του θείου, όπως για παράδειγμα ο ανθρωπομορφισμός.  Μελετώντας λοιπόν τις πολυποίκιλες νεοπαγανιστικές δοξασίες διαπιστώνουμε ότι αυτές έχουν πλούσιο το ειδωλολατρικό στοιχείο»[9].

Εξ άλλου, όπως παρατηρεί ο π. Γεώργιος Μεταλληνός, «η προβολή των προλήψεών μας στο χώρο του Θεού συνιστά ειδωλολατρία.  Διότι κατασκευάζουμε τον Θεό μας»[10].

Νεοειδωλολατρία και Νέα Εποχή

Θα προσπαθήσουμε τώρα να διερευνήσουμε τη σχέση νεοειδωλολατρίας και Νέας Εποχής λέγοντας εξ αρχής ότι η  νεοειδωλολατρία ως ρεύμα, ιδιαίτερα μάλιστα οι επιμέρους τάσεις και ομάδες του νεοσαμανισμού, οικοπαγανισμού, του κινήματος των μαγισσών (Wicca), της γυναικείας πνευματικότητας (λατρείας της θεάς) κ.α.ο. κατά γενική σχεδόν παραδοχή των ερευνητών εντάσσονται στον χώρο της Νέας Εποχής.  Προκειμένου να τεκμηριωθεί αυτό, θα εξετάσουμε τη σχέση νεοειδωλολατρίας και Νέας Εποχής στα κατωτέρω επί μέρους θέματα:

1. Βασική παραδοχή των ομάδων της Νέας Εποχής είναι η άποψη ότι όλα είναι ένα (απόλυτος πανθεϊστικός μονισμός).  Η «Παγκόσμια Θεοσοφική Εταιρεία» (ιδρύθηκε το 1875 από την αποκρυφίστρια Έλενα Μπλαβάτσκυ), η οποία είναι πνευματική μητέρα του κινήματος της Νέας Εποχής αλλά και της τάσεως επιστροφής στις αρχαίες θρησκείες[11], έχει ως έμβλημα το αξίωμα «Εν το παν» (=Όλα είναι ένα).

2. Άμεση σχέση προς την ολιστική – πανθεϊστική αυτή προσέγγιση έχει η αντίληψη περί θεού, ανθρώπου και κόσμου του νεοπαγανισμού, γι’ αυτό και θα συνεξετάσουμε τα δύο αυτά θέματα.  Από όσα θα παρατεθούν, θα γίνει, πιστεύουμε, καταφανής η σύμπτωση της περί θεού, ανθρώπου και κόσμου αντιλήψεως του νεοπαγανισμού με εκείνη της Νέας Εποχής.

Βασικό αξίωμα της Ελληνικής θεογονίας είναι το ομοούσιον της ανθρώπινης ψυχής με εκείνη των θεών.  «Τας γε μην δαιμονίας ψυχάς ου πολλώ των ανθρωπίνων διαφέρειν, γενναιοτέρας δε όμως ούσας αυτάς τε και γενναιοτέροις οχήμασι χρωμένας… Τας δε των άστρων πολύ έτι και αυτών των γε δαι­μονίων κρείττους ούσας… ,»[12].  «Η Εθνική Θρησκεία διατείνεται ότι ολόκληρο το Σύμπαν είναι έμψυχο και θεϊκό. Οι θεοί γεννιούνται και βρίσκουν την αναγνώρισή τους μόνο εντός του Κόσμου και δια του Κόσμου»[13]. «Ο κόσμος (είναι) αιώνιος και αγέννητος, αΐδιος, άνευ αρχής και τέλους, αυτογέννητος και αυτοπάτωρ, κύριος και τροφεύς του εαυτού του»[14]. «Ουδέν άλλο τι και αλλότριον του κόσμου υπάρχει· πάσα οντολογική κατηγορία και τάξις, α­πό αυτήν των θεών έως αυτήν των ανοργάνων μορφών της ύλης, υφίσταται εντός αυτού. Θεός εξωσυμπαντικός και δημιουργός, ή δυνάμεις αγαθαί ή κακαί, έκτος της όλης κοσμικής νομοτελείας δεν υφίστανται»[15].

Καθώς διαβάζουμε στο αρχαιολατρικό περιο­δικό Διιπετές «Εν Αρχή λοιπόν υπήρξε το δη­μιουργικό Αχανές. Ούτε ο Γιαχβέ, ούτε και κανένας άλλος συμπαντικός μαστροχαλαστής»[16].

Ο Παν. Μαρίνης στο έντυπο «Βασικές Αρχές της Ελληνικής Θρησκείας» γράφει: «Κατά τρόπον λακωνικόν περιγράφει ο Ηράκλειτος πλήρως την Ελληνικήν και σύγχρονον Κοσμογονίαν λέγων: "Κόσμον τόνδε, τον αυτόν απάντων, ούτε τις θεών ούτε ανθρώπων εποίησεν, αλλ' ην αεί και έστιν και έσται πυρ αείζωον, απτόμενον και αποσβεννύμενον μέτρα"»[17]. Ο Παν. Μαρίνης παρατηρεί: «... για μάς υπάρχει μόνον ο ρυθμός του Κόσμου και η κυριαρχία του απροσώπου Νόμου. Δεν υπάρχει ουδείς εξωκοσμικός θεός, ο οποίος διευθύνει έναν Κόσμο κατά τρό­πο αυθαίρετο, ώστε άλλους να σώζη και άλλους να καταδικάζη. Όχι, υπάρχει μόνον ο λογικός και αμε­τάβλητος φυσικός Νόμος, του οποίου την πραγματική και όχι αυθαίρετη δικαιοσύνη υπηρετούν οι Θεοί και οφείλουμε να υπηρετούμε και εμείς συνα­πτόμενοι προς τον ρυθμό του Κόσμου, ο οποίος μας οδηγεί πάντοτε σύμφωνα με τον Θείο Νόμο της εξε­λίξεως προς την τελείωσή μας». Και αλλού ανα­φέρει: «Οι μονοθεϊσταί θεολόγοι τονίζουν την άκραν αντίθεσιν προς τας αρχαίας θεωρίας, "προς τον υλοζωϊσμόν των αρχαίων, καθ' ον τα πάντα εγένοντο άνευ του Θεού εκ προϋφεστώσης χαώδους ύλης"»[18]. Και συνεχίζει: «Κατά την πολυθεϊστικήν αντίληψιν άπαντα τα στοιχεία του Κόσμου είναι ιερά και θεία, εμψυχούμενα υπό Θείων Οντοτήτων»[19].

Είναι αξιοσημείωτο και το εξής: «Οι Θεοί δια να γίνουν καταληπτοί από τους ανθρώπους εμφανίζονται εις αυτούς με το τελευταίον σώμα το οποίον είχον κατά τον τελευταίον επίγειον βίον τους, οπότε, εφό­σον θεωρηθή ότι ο καλλιτέχνης είναι θεόπνευστος, τα αγάλματα των θεών αποτελούν και τας πραγματικάς προσωπογραφίας των»[20].

Χαρακτηριστική και η παρακάτω δήλωση του περ. Απολλώνειο Φως: «Οι θεοί πλάθονται κατ’ εικόνα και ομοίωση του ανθρώπου και όχι το αντίστροφο, όπως διατείνονται οι υπέρμαχοι των ιουδαιογενών δογμάτων». Και «Κάθε άνθρωπος έχει τη δυνατότητα να προβάλλει το Είναι του σε θεό»[21]! Αυτό το τελευταίο είναι «Νέα Εποχή» 100%.

Η αντίληψη αυτή του νεοπαγανισμού και της Νέας Εποχής περί της αυθυπαρξίας της ύλης και περί προϋπαρχόντων τύπων των μορφών (πλατω­νικές ιδέες) καταδικάζεται ρητώς από την Ορθόδοξο Εκκλησία. Καθώς διαβάζουμε στο «Συνοδικόν της Ορθοδοξίας»: «Τοις μετά των άλλων μυθικών πλα­σμάτων αφ’ εαυτών και την καθ' ημάς πλάσιν μεταπλάττουσι, κατά τας πλατωνικάς ιδέας ως αλη­θείς δεχομένοις, και ως αυθυπόστατον την ύλην πα­ρά των ιδεών μορφούσθαι λέγουσι, και προφανώς διαβάλλουσι το αυτεξούσιον του Δημιουργού του από του μη όντος εις το είναι παραγαγόντος τα πά­ντα και ως ποιητού πάσιν αρχήν και τέλος επιθέντος εξουσιαστικώς και δεσποτικώς, Ανάθεμα»[22].

Η νεοεποχίτικη αντίληψη ότι όλα είναι ένα και αυτό το ένα ονομάζεται παγκόσμια ενέργεια ή πράνα στη γλώσσα των ινδών, Θεραπευτική Δύνα­μη της Φύσης από τον Ιπποκράτη, Magnale από τον Παράκελσο, Alcahest από τον Βαν Χέλμοντ, Αστρικό φως από τους Καββαλιστές, Azorth από τους Αλχημιστές, Spiritus από τον Fludd, Οντική δύναμη από τον Ράιχενμπαχ, Ζωικός μαγνητισμός από τον Μέσμερ, Αιθερική ενέργεια ή Βιοενέργεια ή Απλή ουσία από τους μυστικιστές και τους με­ταφυσικούς όπως ο Σουέντεμποργκ, Ζωτική ενέρ­γεια ή Ζωτική δύναμη ή Ζωτικό σώμα από τη βιταλιστική σχολή, Οργόνη από τον Ράιχ, Βιόπλασμα από τους Ρώσους ερευνητές κ.λπ., εκφράζεται χαρακτηριστικά σε συνέντευξη που δίνει στο νεοειδωλολατρικό περιοδικό Διιπετές ο εκπρόσωπος της «Μεγάλης Εθνικής Εκκλησίας των Ελλήνων» (Μ.Ε.Ε.Ε.). Εκεί γίνονται φανερές όλες οι θεωρη­τικές βάσεις της τάσεως αυτής. «Εκτός των άλλων βρίσκουμε και αποκρυφιστικές, πνευματιστικές δι­δασκαλίες και μαγικές δοξασίες, σχετικά με τα μάρ­μαρα των αγαλμάτων των θεών (τα οποία, όπως υποστηρίζεται, έφτιαχναν από μάρμαρο "γιατί το μάρμαρο έχει την ιδιότητα με την καθιέρωση να εγκλωβίζει μέσα του την ενέργεια του απεικονιζομένου θείου"). Ακόμη βρίσκουμε πολλές πληροφο­ρίες για τις θέσεις οικοδομήσεως των ειδωλολατρικών ναών οι οποίοι ήσαν "συσσωρευτές μαγνητισμού", για τα "στοιχεία" της Φύσεως, την ειμαρμένη κ.α.» (Διιπετές, τ. 4/1993, σ. 22 και εξής).

Ο εκπρόσωπος της Μ.Ε.Ε.Ε., παρουσιάζοντας ένα βιβλίο με τίτλο «Επιστήμη των Δονήσεων», υποστηρίζει ότι «υπάρχει ένα απόκρυφο όνομα του Διός, το οποίο αν προφερθεί με το σωστό τόνο και συντονιστεί με το ανθρώπινο νευρικό σύστημα, σου δίνει ένα ακαριαίο πλήγμα πίσω εδώ στον άτλα­ντα, στο νεύρο, και πέφτεις νεκρός» (!) (Διιπετές, τ. 4/1993, σ. 25)[23].

3.  Λατρεία της Γαίας (μεγάλης Μητέρας θεάς-Φύσης)

Στην ιδρυτική διακήρυξη του «Παγκοσμίου Συ­νεδρίου Εθνικών Θρησκειών» («WorldCongress of Ethnic Religions»), που έγινε στο Vilnius της Λι­θουανίας στις 23 Ιουνίου 1998, διαβάζουμε μετα­ξύ άλλων ότι οι αυτόχθονες θρησκείες (δηλαδή ο παγανισμός) «καλλιεργούν τον σεβασμό προς την Ιερότητα της Φύσεως». Δηλώνεται επίσης ότι: «είμα­στε λάτρεις της Φύσεως, όπως ακριβώς ήταν και το σύνολο του ανθρωπίνου είδους, τουλάχιστον στο 96% της διαρκείας της Ιστορίας του»[24].

Ο νεοπαγανιστής Μάριος Βερέττας γράφει: «Η Μάνα-Γη, η Γη-Μήτηρ, η Δήμητρα θα σωθεί μονάχα από εκείνους που θα την αγαπήσουν σαν μητέρα και θα την λα­τρέψουν ως θεά»[25]!

Η Χαρίκλεια (ή Χαρίτα) Μήνη τονίζει ιδιαίτε­ρα τη λατρεία της Γαίας. «Η ιδέα -γράφει- ότι ο πλανήτης μας είναι ένα ζωντανό ον και όλοι οι έμβιοι οργανισμοί του (συμπεριλαμβανομένων και των ανθρώπων) αποτελούν κύτταρά του είναι πραγ­ματικά επαναστατική και χτυπάει ριζικά τις κατεστημένες αντιλήψεις»[26].

Εδώ θα πρέπει να τονίσουμε ότι ακριβώς σε αυτό έγκειται η ειδωλολατρία. Στη θεοποίηση και λατρεία της κτίσεως. Κατά τον προφητάνακτα Δα­βίδ «ουκ ελάτρευσαν την κτίσιν οι θεόφρονες παρά τον κτίσαντα». Χαρακτηριστικό, δηλαδή, των θεοφρόνων είναι ότι λατρεύουν τον κτίστη και δημι­ουργό, ενώ των αφρόνων (νεοπαγανιστών) χαρα­κτηριστικό είναι ότι αντιστρέφοντας τα πράγμα­τα ανυψώνουν και λατρεύουν τη δημιουργία, περι­φρονώντας τον δημιουργό, τον οποίο θεωρούν ανύπαρκτο.

4. Πανθρησκεία

Βασικό δόγμα της Νέας Εποχής είναι ότι όλες οι θρησκείες είναι δρόμοι που οδηγούν στον ίδιο σκοπό. Όλες οι θρησκείες κατέχουν μέρος της αλη­θείας. Καμμία θρησκεία δεν πρέπει να διεκδικεί την αποκλειστικότητα της αληθείας και της δυνατότητος σωτηρίας. Οι βασικές αυτές παραδοχές εισήχθησαν από την «Θεοσοφική Εταιρεία» και αποτελούν τη βάση του θρησκευτικού συγκρητισμού.

Τη βασική αυτή στάση υιοθετεί και ο νεοπαγανισμός. Κατ’ αυτόν κάθε λαός πρέπει να ακο­λουθεί τη θρησκεία της δικής του παραδόσεως. «Όλοι οι λαοί έχουν θεσμίσεις και θρησκείες καταλλήλους δια το εξελικτικόν τους επίπεδο και δια την ιδιοσυστασίαν και την νοοτροπίαν τους»[27], γράφει ο Παν. Μαρίνης. Είναι ενδιαφέρον, ότι συστηματικώς προβάλλεται από τους νεοπαγανιστές η συγγένεια της αρχαιοελληνικής θρησκείας με τις άλλες θρησκείες (εκτός φυσικά των λεγομένων μο­νοθεϊστικών)[28].

Σύμφωνα με τον Παν. Μαρίνη, η Ελληνική Γραμ­μή, καθώς την ονομάζει, «υποστηρίζει την ουσιαστικήν ισοτιμίαν κάθε κουλτούρας και την δυνατότητα της αυτοαναπτύξεως...»[29]. Επίσης οι αρχαίοι Έλληνες «εδέχθησαν ότι όλες οι παραδόσεις και οι θρησκείες είναι ίσες».

Παρ’ όλα αυτά ο κ. Μαρίνης, αντιφάσκων προς εαυτόν, διακηρύσσει αλλού ότι η «Ελληνική Θρη­σκεία είναι η Αλήθεια...» (με Α κεφαλαίο). Εδώ υπάρχει και η εξής αντίφαση: Εάν (κατ' αυτούς) όλες οι θρησκείες είναι ίσες, γιατί τότε αυτή η ακραία επιθετικότης εναντίον ειδικά του Χριστιανισμού;

5. Μετενσάρκωση (ή μετεμψύχωση)

Μία από τις διδασκαλίες, που ενώνουν τις πο­λυώνυμες ομάδες τής Νέας Εποχής αφ' ενός και του νεοπαγανισμού αφ' ετέρου, είναι αυτή της μετενσαρκώσεως. Σύμφωνα με την παραδοχή αυτή, μετά τον σωματικό θάνατο, η ψυχή μπαίνει στο σώμα ενός άλλου ανθρώπου, ζώου ή ακόμη και φυ­τού.

Κατά τον Παν. Μαρίνη «η μετεμψύχωσης είναι το θεμέλιον της Ελληνικής Πνευματικότητος»[30]. «Η μετεμψύχωσις ήτο η κοινή πίστις της θρησκεί­ας της Χρυσής Εποχής, εξ αυτής δε εκληρονομήθη από όλας τας "παραδοσιακάς θρησκείας" (ας ση­μειωθή εδώ ότι λέγοντες "παραδοσιακάς θρησκείας" εννοούμε απαξαπάσας τας θρησκείας της Ευ­ρώπης - Ασίας - Αμερικής, με εξαίρεσιν τας επο­νομαζομένας "μονοθεϊστικάς - κοσμοπολιτικάς θρη­σκείας της ύστερης εποχής" ιουδαϊκής ρίζης, δη­λαδή τον Χριστιανισμό και τον Μωαμεθανισμό). Η μετεμψύχωσις αποτελεί τον στυλοβάτην όχι μό­νον του Ινδουϊσμού αλλά και των παναρχαίων και ιερωτάτων κειμένων: των Βεδών και του Νόμου των Αρείων»[31].

Ένας άλλος λάτρης των αρχαίων θεών, ο Βλά­σης Ρασσιάς, γράφει: «Επανερχόμαστε για να βα­δίσουμε μέσα από αυτές τις συνεχείς παλιγγενε­σίες στην αυτογνωσία και την αποθέωσή μας, για τον απλό και μόνο λόγο ότι σκοπός του σύμπαντος είναι η δημιουργία συνειδήσεων, των δε συνειδήσε­ων η τελείωση και αποθέωσή τους μέσα από τη γνώ­ση όλων των αληθινών αιτίων των φαινομένων»[32].

Θα πρέπει πάντως να λεχθεί ότι η περί μετενσαρ­κώσεων πίστη, έτσι όπως εξετέθη εδώ, δεν απηχεί το σύνολο ούτε των φιλοσοφικών ούτε των λαϊκών αντιλήψεων των αρχαίων Ελλήνων. Οι αρχαίοι πίστευαν σε συνέχιση της προσωπικής ζωής μετά θά­νατον. Αυτό τουλάχιστον συνάγεται από την αντί­ληψη που είχαν περί του «κάτω κόσμου». Οπότε εδώ έχουμε χαρακτηριστικό παράδειγμα επηρεασμού και υιοθετήσεως αντιλήψεων της Νέας Εποχής από την νεοειδωλολατρία.

Στο θέμα τής μετενσαρκώσεως, Νέα Εποχή και νεοειδωλολατρία όχι μόνο συγκλίνουν αλλά και αποκλίνουν, διαφέρουν. Διαφέρουν μεταξύ άλλων και κυρίως στη σημασία που δίνουν οι ανατολικές θρησκείες και η Νέα Εποχή στο λεγόμενο κάρμα. Η αρχαιοελληνική θρησκεία δεν έχει την ίδια προ­σέγγιση.

6. Διάκριση καλού και κακού

Η Νέα Εποχή πιστεύει και διακηρύσσει ότι κα­λό και κακό, Θεός και Διάβολος, είναι δύο όψεις του ιδίου νομίσματος. Μάλιστα το ένα συμπληρώνει το άλλο. Πιστεύει ότι θα πρέπει να ξεπεραστεί η δυαδικότης, ο διαχωρισμός. Το ίδιο βλέπουμε να διακη­ρύσσει και η νεοειδωλολατρία. «Δεν πιστεύουμε στην Εβραιοχριστιανική δυαδικότητα», διαβάζου­με στο Διιπετές[33] και «Η προσπάθειά μας είναι να ξεφύγουν (οι άνθρωποι) από τον διπολισμό των εννοιών "Καλό" και "Κακό"»[34]. Ένας άλλος εκπρό­σωπος του ιδίου ρεύματος, ο Δημήτριος Δελής, σε συνέντευξή του στο περιοδικό Ένα δηλώνει: «Ο πολυθεϊσμός απελευθερώνει τον άνθρωπο από οποι­ονδήποτε ηθικό νόμο. Βάζει την ηθική του πάνω στη φύση και πουθενά αλλού. Δεν έχει την έννοια του Καλού και του Κακού. Υπάρχει μόνο η έννοια του ωραίου και του άσχημου»[35].

Εάν βέβαια εφαρμοσθούν στην πράξη οι από­ψεις αυτές, κυριολεκτικά δεν πρόκειται να μείνει τίποτε όρθιο μέσα στις ανθρώπινες κοινωνίες. Έτσι ανατρέπονται τα θεμέλια όχι μόνον του δικού μας Ελληνορθοδόξου πολιτισμού -που τόσο ενοχλεί τους νεοειδωλολάτρες- αλλά και του ευρωπαϊκού πολι­τισμού γενικότερα. Ας μην ξεχνούμε ότι στη βάση του πολιτισμού αυτού βρίσκεται η περί Θεού, αν­θρώπου και κόσμου και η περί Καλού και Κακού χριστιανική αντίληψη και όχι εκείνη των ανατο­λικών θρησκειών, που θεωρούν το Καλό και το Κα­κό ωσάν δύο όψεις του ιδίου νομίσματος.

Επίσης, πρέπει να σημειωθεί, ότι η κατ’ επίδρασιν της Νέας Εποχής υιοθέτηση αυτών των απόψεων για τη μη διάκριση Καλού και Κακού έρχεται σε πλήρη αντίθεση με το εκλεκτότερο τμήμα της αρχαιο­ελληνικής σκέψεως (Σωκράτης, Πλάτων, τραγικοί κ.α.), οι οποίοι κάνουν σαφέστατη διάκριση Καλού και Κακού, αρετής, η οποία επαινείται, και κακίας, η οποία στηλιτεύεται.

7. Σκοπός η αυτοσωτηρία

Καταφανή νεοεποχίτικη επίδραση αποτελεί και η προβολή ως σκοπού του ανθρώπου της αυτοσωτηρίας. Στο περιοδικό Απολλώνειο Φως διαβά­ζουμε: «Ο άνθρωπος δεν αναγνωρίζει κανέναν ως Κύριό του. Ουδείς σωτήρας προορίζεται να τον σώ­σει. Αρκείται στην αυτοσωτηρία του με βάση τις προσωπικές του δυνάμεις»[36]!

Ο Παν. Μαρίνης προβάλλει εξ ίσου σαφώς τη θεοσοφική-νεοεποχίτικη αυτή αντίληψη, συνδυά­ζοντάς την με την εξέλιξη. Ας τον ακούσουμε: «Σκο­πός σύμφυτος του Κόσμου, του διεπομένου υπ' αε­νάου και αειρόου, κυκλικού αναπτύγματος κινήσε­ως είναι η -δια της δράσεως του Θείου Νόμου της εξελίξεως- παραγωγή της Ανωτέρας Συνειδήσε­ως»[37]. Ήδη ακούσαμε και άλλη ανάλογη θέση του κ. Βλάση Ρασσιά στο κεφάλαιο περί μετενσαρκώσεως.

8. Μεσσιανισμός - περιούσιος λαός

Στις περισσότερες δωδεκαθεϊστικές ομάδες υπάρ­χει έντονα διατυπωμένη η άποψη ότι εμείς οι Έλλη­νες είμαστε πνευματικά -άλλα και βιολογικά σε πολλούς- ο εκλεκτός, ο περιούσιος λαός. Στις ομά­δες της Νέας Εποχής αυτό είναι κάπως παρηλλαγμένο. Εκείνοι θεωρούν ότι ευρίσκονται σε ανώ­τερο εξελικτικό επίπεδο συγκρινόμενοι με εμάς που δεν ανήκουμε στη Νέα Εποχή του Υδροχόου αλλά στην –κατ’ αυτούς- παλαιά του Ιχθύος Ιησού Χριστού, του Ναζωραίου.

Σε μερικές ομάδες, όπως αυτή του ουφολόγου δωδεκαθεϊστού Κεραμυδά (Ομάδα "Ε"), υπάρχει ακόμη πιο έντονο μάλιστα το στοιχείο του μεσσιανισμού. Σύμφωνα με τον Κεραμυδά «Το σχέδιο των Απολλωνίων είναι να πάρει τέλος η ταλαιπωρία του Ελληνισμού και της μητέρας πατρίδας τουλά­χιστον μέχρι τα τέλη της 2ης δεκαετίας του 21ου αιώνα οπότε το όραμα του τελικού θριάμβου του Ελληνικού πνεύματος θα πραγματοποιηθεί»[38].

Ούτως ή άλλως, για το σύνολο σχεδόν των δωδεκαθεϊστών, τον Ελληνισμό αναμένει λαμπρό μέλλον.

9. Μαγεία

Η άσκηση των καταδικαζομένων από την Ορθόδοξο Εκκλησία μαγικών τεχνών[39] είναι ένα ακόμη κοι­νό σημείο νεοπαγανισμού και Νέας Εποχής. Αυτό φαίνεται πιο καθαρά στα νεοπαγανιστικά ρεύμα­τα του κινήματος των μαγισσών Wicca, της λεγο­μένης «γυναικείας πνευματικότητος» και της λα­τρείας τής μεγάλης Μητέρας-θεάς Γαίας (με κε­φαλαίο το Γ).

10. Εξωσωματικές εμπειρίες

Γνωρίζουμε από την Ορθόδοξο παράδοση ότι οι δαίμονες, σ’ αυτούς που πλανούν, δίδουν και την ψευδή-δαιμονική εμπειρία της εξόδου της ψυχής από το σώμα, ενώ ο άνθρωπος είναι ακόμη εν ζωή. Με αυτό συνδέονται αποκρυφιστικά αστρικά ταξί­δια και αναδρομές σε υποτιθέμενες προηγούμενες ζωές[40].

11. Αποκρυφιστική ερμηνεία Αγίας Γραφής

Εκτός από αυτούς που πολεμούν λυσσωδώς την Αγία Γραφή και ιδιαίτερα την Παλαιά Διαθήκη, έχουμε και άλλους νεοειδωλολάτρες, οι οποίοι διακηρύσσουν ότι η Εκκλησία ό,τι καλό έχει το υπέκλεψε από την αρχαιοελληνική σοφία και μυστη­ριακή λατρεία! Αυτοί προσπαθούν να ερμηνεύσουν αποκρυφιστικά την Αγία Γραφή και την εκκλησιαστική λατρεία. Σ' αυτό συμβαδίζουν με πολλές νεοεποχίτικες ομάδες, οι οποίες κάνουν το ίδιο[41].

12. Κυκλική αντίληψη της ιστορίας

Η Νέα Εποχή μέσω των ανατολικών θρησκειών (ινδουισμού, βουδδισμού), οι οποίες χαρακτηρίζονται από τους θρησκειολόγους ως «θρησκείες του αιώνιου κοσμικού νόμου»[42], υιοθετεί την κυκλική αντίληψη περί ιστορίας. Το ίδιο εδέχοντο και οι αρχαίοι πρόγονοί μας. Αντιθέτως η χριστιανική θεώρηση της ιστορίας είναι ευθύγραμμη. Η ιστορία καθ' ημάς έχει αρχή και τέλος.

Για τους νεοειδωλολάτρες η «χρυσή εποχή» ευρί­σκεται στο παρελθόν, στον καταστραφέντα «προκατακλυσμιαίο πολιτισμό»[43]. Έτσι προβάλλεται από τους νεοπαγανιστές το σύνθημα για «επιστροφή στις ρίζες», δηλαδή στη λεγομένη από αυτούς «Πρω­ταρχική παράδοση»[44].

Είναι ενδιαφέρον το γεγονός ότι η αντίληψη πε­ρί «χρυσής εποχής», που τοποθετείται στα βάθη του παρελθόντος, συνδυάζεται με τη μεσσιανική μελλοντική προσδοκία.

13. Σημασία του μύθου

Αυτό είναι ένα ακόμη ενδιαφέρον κοινό σημείο Νέας Εποχής και νεοειδωλολατρίας.

14. Χρήση μεθόδων και πρακτικών (γιόγκα, θε­τική σκέψη κ.ά.)

Η πλειοψηφία των νεοειδωλολατρών δεν προ­βάλλει, όπως κάνουν οι νεοεποχίτες, τις τεχνικές γιόγκα, θετικής σκέψεως κ.ά. για «διεύρυνση της συνείδησης» και επίγνωση του θεϊκού Εαυτού (με Ε κεφαλαίο).

Υπάρχουν όμως νεοπαγανιστικές ομάδες, όπως αυτές του νεοσαμανιστικού ρεύματος, που το κά­νουν. Οπότε αυτό είναι ένα σημείο ομοιότητος αλλά και διαφοράς των δύο μεγεθών (Νέας Εποχής και νεοπαγανισμού) που συγκρίνουμε.

15.  Εξ επόψεως αποτελέσματος, τώρα, υπάρχει πλήρης ομοιότης στα προβλήματα που δημιουργούν Νέα Εποχή και νεοπαγανισμός στον άνθρωπο και στην κοινωνία.  Προβλήματα ψυχικής ισορροπίας του ανθρώπου που προσηλυτίζεται, συνοχής της οικογενείας και της κοινωνίας.  Είναι γεγονός ότι η εξάπλωση αυτών των κινημάτων απειλεί τα θεμέλια όχι μόνον του δικού μας Ελληνορθοδόξου πολιτισμού αλλά και του λεγομένου Δυτικού, όπως αναφέραμε και σε άλλο σημείο.

Εκτός από τις κοινές, μέχρις ενός σημείου θεωρητικές βάσεις, Νέα Εποχή και νεοπαγανισμός συμπλέουν και στους στόχους και στην τακτική.  Τέτοιοι κοινοί στόχοι είναι:  αποδέσμευση Θεολογικών Σχολών από το κράτος, κατάργηση μαθήματος Θρησκευτικών, κατάργηση θρησκευτικών αργιών, πρωινής προσευχής και θρησκευτικών τελετών σε σχολεία και στρατόπεδα, αλλαγή σημαίας κ.α.[45]

Θα αναφέρουμε τώρα ομοιότητες μεταξύ Νέας Εποχής και νεοπαγανισμού που έχουν σχέση με θέματα τακτικής.

1. Πολλές νεοπαγανιστικές ομάδες εμφανίζονται, όπως και οι σέκτες (σύγχρονες ολοκληρωτικές αιρέ­σεις), με προσωπεία. Αποκρύπτουν σκοπίμως το πραγματικό τους πρόσωπο, παρουσιαζόμενες με α­θώους και πολλές φορές εντυπωσιακούς τίτλους, προσπαθώντας τεχνηέντως να επανεισαγάγουν την αρχαία θρησκεία. Έτσι πίσω από μία πρόσκλη­ση για απόλαυση της πανσελήνου «από τον ιερό βράχο τής Ακροπόλεως» ή πίσω από μία εκδήλωση για την ελληνική γλώσσα και τον πολιτισμό, μπορεί να κρύβεται μία νεοειδωλολατρική οργά­νωση ή κάποια θυγατρική της με τίτλο που δεν κι­νεί υποψίες. Στοιχείο νεοεποχίτικης τακτικής για πρόκληση συγχύσεως είναι και το ότι μερικοί νεοειδωλολάτρες αυτοπροσδιορίζονται και ως «Χριστια­νοί»[46]!

2. Για όλα φταίει ο Χριστιανισμός

Ο ιουδαιοχριστιανισμός, όπως ονομάζουν προ­σβλητικά την πίστη μας, ευθύνεται για τη σύγχρο­νη πνευματική και πολιτισμική κατάπτωση. Αιτία της αποτελεί η «αυθαίρετη κι ανιστόρητη επιλο­γή... του εθνικά αλλότριου, μεσαιωνικού, δουλοπρεπούς, δεισιδαιμονικού χριστιανοκρατισμού και πάνω απ' όλα διεφθαρμένου βυζαντινού ήθους»[47]! Διαλαλούν ότι το ξεπέρασμα αυτής της κατάπτωσης μπορεί να γίνει μόνο με την «επανελλήνιση» της ανθρωπότητας και τη βίωση της «πατρώας θρη­σκείας»[48]!

3. Ακρως επιθετική στάση εναντίον όσων ασκούν κριτική εις βάρος τους

Παραθέτω αρχικώς το φα­σιστικής εμπνεύσεως έγγραφο του πρώην Κ.Ε.Φ.Ε. (Σαϊεντολογία) με τίτλο «Σταματήστε τη Συνδιάσκεψη της Μυτιλήνης» (1994) από τη μία πλευρά, και από την άλλη την υβριστική και απειλητική επιστολή που εστάλη από το «Ύπατο Συμβούλιο των Ελλήνων Εθνικών» προς τον κ. Πρύτανη του Πανεπιστημίου μας για να ματαιώσει αυτό εδώ το Συνέδριο.  Δημοσιεύεται στη «Θεοδρομία» (τομ. 5, τευχ. 3, σ. 457^ε.).

Λέγει λοιπόν το έγγραφο των σαϊεντολόγων (πρώην Κ.Ε.Φ.Ε.), που απευθύνεται προς τον Οικουμενικό Πατριάρχη, τον τότε Αρχιεπίσκοπο κυρό Σεραφείμ, τον Πρωθυπουργό, τον Πρόεδρο της Βουλής, Υπουργούς, διαφόρους φορείς και Μ.Μ.Ε., τα εξής: «Ποιος κυβερνά λοιπόν; Βρίσκο­μαι αντιμέτωπη με μια εκκλησία που έχει χάσει προ πολλού την ηθική της παρουσία και μαζί και το ποίμνιό της, οι άδειες εκκλησίες το μαρτυρούν!

Έτσι λοιπόν αρνούμαι να ακολουθήσω αυτή την εκκλησία...

Να πάρετε εσείς τώρα το μαστίγιο που δικαιω­ματικά σας το άφησε ο Κύριος και να καθαρίσετε τους χώρους.

Είναι καιρός οι ΝΑΖΙ να φύγουν ΜΙΑ ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ από τη χώρα μας.

Μας φτάνουν τα αιματοκυλίσματα και οι αδελφοκτονίες...

Είναι καιρός να γεμίσουν ξανά οι εκκλησίες με ποίμνιο και όχι με φοβισμένα ζόμπι (sic).

Είναι καιρός να καταλάβετε ότι η πραγματική πίστη είναι αυτή που αποφασίζει ο καθένας και θα πρέπει να το σεβόμαστε.

Και μόνο έτσι θα γεμίσουν οι εκκλησίες ξανά.

Διδάχτε μας το σεβασμό και θα τον έχετε πλου­σιοπάροχα πίσω!

Έτσι λοιπόν σαν πολίτης αυτής της χώρας ζητώ:

Να απομακρυνθεί το οποιοδήποτε φυλλάδιο που κεντρίζει μίση και φανατισμούς και κυρίως,

Σταματείστε τη Συνδιάσκεψη της Μυτιλήνης»[49].

Η τακτική αυτή αποτελεί εφαρμογή του σαιεντολογικού δόγματος «Όποιος ασκεί κριτική είναι εγκληματίας».

4. Μετέχουν σε μετωπικά σχήματα στην Ελλά­δα και στο εξωτερικό

Ως γνωστόν η Νέα Εποχή είναι ένα δίκτυο οργανώσεων τις οποίες ενώνει κοινό κοσμοθεωριακό υπόβαθρο. Πολλές από τις οργανώσεις του δι­κτύου αυτού μετέχουν και σε κοινά οργανωτικά σχήματα. Στην Ελλάδα από το 1996 δραστηριο­ποιείται η «Κίνηση Φιλοσοφικών και Μεταφυσικών Ομάδων για ελεύθερη πνευματική έκφραση». Στην κίνηση αυτή μετέχει εξ αρχής και η «Ελληνική Εταιρεία Αρχαιοφίλων» του κ. Παν. Μαρίνη. Οι Έλληνες νεοειδωλολάτρες ήσαν επίσης από τα ιδρυ­τικά μέλη του «Παγκοσμίου Συνεδρίου των Εθνικών Θρησκειών» (WorldCongress of Ethnic Religions) που γεννήθηκε τον Ιούνιο του 1998 στο Vilnius της Λιθουανίας. Η ιδρυτική Διακήρυξη του Συνεδρίου αυτού τελειώνει με το νεοεποχίτικο σύνθημα «Ενό­τητα μέσω της Πολυμορφίας».

Άρα λοιπόν όχι μόνον εξ επόψεως κοσμοθεωριακού πιστεύω αλλά και εξ επόψεως οργανωτικής μετέχουν νεοειδωλολατρικές οργανώσεις στο κίνημα της Νέας Εποχής.

Διαφορές Νέας Εποχής και Νεοπαγανισμού

1. Πολλές ομάδες τής ελληνικής νεοειδωλολατρίας χαρακτηρίζονται από έντονο αντισημιτικό πνεύμα. Αυτό δεν απαντάται συχνά στο κίνημα της Νέας Εποχής αλλ’ ούτε και στον διεθνή νεοπαγανισμό. Πρόκειται μάλλον για μια νεοελληνική δια­φοροποίηση.

2. Το πρόσωπο του Μετρέγια

Στις περισσότερες νεοεποχίτικες ομάδες παίζει σημαντικό ρόλο το πρόσωπο του αναμενόμενου από αυτούς Μεσσία-Χριστού της Νέας Εποχής ή Maitreya, σύμφωνα με την ορολογία τής Θεοσοφικής Εταιρείας. Αντιθέτως στις νεοειδωλολατρικές ομάδες δεν υπάρχει αυτό.

Αίτια της προσπαθείας αναβιώσεως της αρχαίας θρησκείας

Αυτό είναι ένα πολύ ενδιαφέρον κεφάλαιο και καθοριστικής σημασίας για την ποιμαντική αντιμετώπιση του νεοειδωλολατρικού φαινομένου.

Πολύ σύντομα, σχεδόν υπαινικτικά, μπορεί κά­ποιος αναζητώντας τα αίτια του φαινομένου να αναφέρει τα εξής:

Τη γενικότερη αναζήτηση νοήματος ζωής μετά την χρεωκοπία τής λεγομένης θρησκείας τής εκκοσμικεύσεως, δηλαδή μετά τη διάψευση των μεταφυσι­κής τάξεως ελπίδων που εβάσισε ο άνθρωπος στην πολιτική, την οικονομία, την επιστήμη και την τεχνο­λογία[50]. Αυτή είναι μία βασική αιτία που τροφοδο­τεί το σύγχρονο φαινόμενο των αιρέσεων ή σεκτών.

Μία από τις προσφερόμενες εύκολες αλλά ψεύτικες λύσεις στους πνευματικούς αυτούς αναζητη­τές νοήματος ζωής και ελπίδος είναι και αυτή του νεοπαγανισμού. Είναι μία από τις πολλές προσφορές της υπεραγοράς «θρησκεία». Ειδικότερα τώρα ως προς την νεοειδωλολατρία θα μπορούσε κάποιος να την χαρακτηρίσει ως ένα κίνημα διαμαρτυρίας, το οποίο τροφοδοτείται και από την πληγωμένη ελληνική υπερηφάνεια.

Αποτελέσματα

Οι νεοειδωλολάτρες βλέπουν απαξιωτικά κάθε πνευματική και καλλιτεχνική δημιουργία επηρεασμένη από τον Χριστιανισμό. «Με την δήθεν "αρχαιολα­τρία" τους αρνούνται την συνέχεια και συνοχή του πολιτισμού μας και δηλητηριάζουν την συλλογική εθνική συνείδηση»[51]. Αποτέλεσμα της δράσεώς των είναι η διάβρωση του Ορθοδόξου φρονήματος και ο προσηλυτισμός Ορθοδόξων πιστών στην πλάνη της νεοειδωλολατρίας. Επιδίωξή τους η διάσπαση της ενότητος Ορθοδοξίας και Ελληνισμού. Το πα­ράλογο: αναζητούν τους παππούδες (αρχαία Ελλάδα), ενώ αρνούνται και πολεμούν λυσσωδώς τους πατεράδες (Βυζάντιο).

Ποιμαντική αντιμετώπιση

Για το σημαντικότατο αυτό κεφάλαιο υπάρχει ειδική εισήγηση, οπότε δεν είναι πρόθεσή μας να καταπιαστούμε με αυτό.

Συμπεράσματα

Πιστεύουμε ότι από όσα ελέχθησαν κατεδείχθη η συγγένεια του νεοπαγανισμού με τη λεγόμενη Νέα Εποχή.

Ευχόμεθα, τουλάχιστον οι αγαθής προαιρέσεως εμπλεκόμενοι στο κίνημα της επιστροφής στην αρχαία θρησκεία, να αντιληφθούν ότι με τις ενέργειές των βλάπτουν όχι μόνο την Εκκλησία αλλά και τον Ελληνισμό, ενώ εξυπηρετούν την νεοεποχίτικη Παγκοσμιοποίηση και τη Νέα Τάξη Πραγμάτων της λεγομένης Νέας Εποχής, αφού σ’ αυτήν κατά βάθος ανήκει το κίνημά τους. 

---

[1]  ΒΛ. ΧΑΡΙΚΛΕΙΑΣ ΜΗΝΗ, ΝΕΟΠΑΓΑΝΙΣΜΟΣ, Σ. 340.

[2]  Αυτόθι.

[3]  Βλ. τι. ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΤΣΟΥΡΟΥ, «Η  Αρχαιολατρία ως Ατραπός της Νέας Εποχής» (Δ’), περ.Διάλογος, τ. 16 (1999), σ. 11.

[4]  Περ. Διιπετές, τ. 4/1993, σ. 6

[5]  Βλ. «Ιό» της Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας (7.2.1999).

[6]  Βλ. «Ιό» Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας (13.10.1996) στο αφιέρωμά του με τίτλο «Πιστεύω εις δώδεκα θεούς».

[7]  Βλ. και εξώδικο προς την εφημ. Ορθόδοξος Τύπος για τη δημοσίευση του προγράμματος του Συνεδρίου μας.

[8]  ΧΑΡ. ΜΗΝΗ, Νεοπαγανισμός, σ. 239.

[9]  Βλ. Νεοπαγανισμός, εκδ. «Αποστολικής Διακονίας», σελ. 3

[10] Βλ. «Ιό» Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας (11.4.1999) στο αφιέρωμά του με θέμα «Εκκλησία και δωδεκάθεο».

[11]  Βλ. Π. ΤΡΕΜΠΕΛΑ, Θεοσοφία, σ. 85.

[12]  ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΠΛΗΘΩΝΟΣ-ΓΕΜΙΣΤΟΥ, ΝΟΜΟΙ 1430

[13]  Περ. Απολλώνειο Φως, ενθ. αν., σ. 1.

[14]  ΠΑΝ. ΜΑΡΙΝΗ, Η ελληνική κοσμοθέασις, Αθήναι 1997, σ

[15]  ΤΡ. ΟΛΥΜΠΙΟΥ, Μέλλον – Ελληνισμός ή Όλεθρος, Λιτόχωρο 2000, σ. 341

[16]  τ. 6/1994, σ.14.

[17]  Δεν μας λέγει όμως ποιος καθορίζει αυτά τα μέτρα.

[18]  Η υπογράμμιση δική μας.

[19]  Ενθ. αν., σ. 10

[20]

[21] Περ.  Διιπετές, τ. 1/1991, σ. 6.

[22]  Βλ. Τριώδιον, εκδ. «Φως», σσ. 155 ε.

[23]  Βλ. π. ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΤΣΟΥΡΟΥ, ενθ. αν., περ. Διάλογος, τ. 14, σ. 5

[24]  

[25]  Περιοδ. Τρίτο Μάτι, Οκτ. 1997,  ένθετο γραμμένο από τον Μάριο Βερέττα, σ.3

[26]  ΧΑΡ. ΜΗΝΗ, Νεοπαγανισμός, σ.334

[27]  ΠΑΝ. ΜΑΡΙΝΗ, Η αναβίωσις…, σ. 14.

[28]  Βλ. χαρακτηριστικώς το τεύχος 6 του περ. Ελληνικόν Πάνθεον που εκδίδει ο κ. Παν. Μαρίνης και το οποίο έχει εκτενές άρθρο του ιδίου αφιερωμένο στον Ινδουισμό, που χαρακτηρίζεται ως «η περικλεής συγγενής μας θρησκεία».  Στο ίδιο τεύχος υπάρχει αφιέρωμα στον Βίλχελμ Ράιχ και τη θεωρία του περί οργόνης.  Στο τεύχος 15 (σσ. 72-79) άρθρο του κ. Μαρίνη για τον Βόρειο Βουδδισμό, ενώ στο τεύχος 18 του Ελληνικού Πανθέου (σσ. 46-50) υπάρχει άρθρο του ιδίου με τον τίτλο «Θεοσοφία και Ελληνική παράδοσις».
Σε όλα αυτά τα άρθρα ανευρίσκεται μεγίστη συγγένεια με τα πρεσβευόμενα από την κατ’ αυτούς «Ελληνική θρησκεία» (του δωδεκαθέου).  Ενδεικτικώς αναφέρουμε επίσης την ενασχόληση άλλων περιοδικών του νεοπαγανιστικού χώρου με θέματα όπως η τηλεπάθεια, ο πνευματισμός και η μετενσάρκωση (περ. Ιδεοθέατρον του Ραδάμανθυ Αναστασάκη, τ.  Σεπτ.2000), με την Αλχημεία (περ. Απολλώνειον Φως, τ. 26, Ιούλ-Αύγ. 2000) κ.α.  Τα ανωτέρω τεκμηριώνουν την άποψη ότι  ο αποκρυφιστικός χώρος είναι ενιαίος και ότι η νεοειδωλολατρία ως ρεύμα εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο της λεγομένης Νέας Εποχής.

[29]  ΠΑΝ. ΜΑΡΙΝΗ, Η αναβίωσις…, σ. 15.

[30] Τίτλος ενθέτου φυλλαδίου του αποκρυφιστικού περιοδικού Τρίτο Μάτι συγγραφέντος υπό του κ. Παν. Μαρίνη)

[31]  ΠΑΝ. ΜΑΡΙΝΗ, Η αναβίωσις…, σ. 15.

[32]  Περί των Πατρώων Θεών, σ. 125.

[33]  τ. 4/1993, σ. 9

[34]  Ενθ. αν., σ. 30.

[35] Περ. Ένα, τ. 19/1998, σ.124, εν π. ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΑΛΕΒΙΖΟΠΟΥΛΟΥ, Νεοαποκρυφισμός, τεύχη 11-15, Αθήνα 1996, σ. 223

[36] Περ. Απολλώνειον Φως,   Ιαν.-Φεβρ. 1998, σ. 1

[37]  Η αναβίωση της Αρχαίας Ελληνικής Θρησκείας (συλλογικό έργο), σ. 97.

[38]  ΚΑΤΑ ΠΑΡΑΘΕΣΙΝ ΧΑΡ. ΜΗΝΗ, ΝΕΟΠΑΓΑΝΙΣΜΟΣ, σ. 325.

[39]  Βλ. ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΔΗΜΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ, Κατά των μαγικών ειδών Πηδάλιον.

[40]  Βλ. περ. Διιπετές, τ. 4, σελ. 25.

[41]  π. ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΤΣΟΥΡΟΥ, «Η αρχαιολατρεία ως ατραπός της Νέας Εποχής», περ.Διάλογος, τ.17 (1999), σ. 7.

[42]  Βλ. Οι , Παγκόσμιος Ιστορία των θρησκειών, εκδ. Βιβλιοαθηναϊκή, σ. 15.

[43]  Βλ. ΠΑΝ. ΜΑΡΙΝΗ, «Καιρός να γνωρίσουν όλοι την Πατρογονική μας θρησκεία», στο συλλογικό έργο Η αναβίωση…, σ. 95.  Ας σημειωθεί ότι το σύνολο των νεοεποχιτών αποκρυφιστών ομιλεί με θαυμασμό και νοσταλγία για την χαμένη Ατλαντίδα (για την οποία ομιλεί και ο Πλάτων) και για τη μυθική Λεμουρία.

[44]  Το στοιχείο αυτό τονίζει ιδιαιτέρως και η Θεοσοφική Εταιρεία

[45]  Βλ. π. ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΤΣΟΥΡΟΥ,  ενθ’ αν., Διάλογος, τ.16 (1999) σ. 12.

[46]

[47]  Διιπετές τ. 13/1995, σ. 3

[48]  Βλ. Νεοπαγανισμός, εκδ. «Αποστολικής Διακονίας», σ. 3

[49]  Βλ. π. ΑΝΤ. ΑΛΕΒΙΖΟΠΟΥΛΟΥ, Ναζισμός με άλλο πρόσωπο, εκδ. Διάλογος, Αθήνα 1996. σσ. 73-74.

[50]  Βλ. π. ΑΝΤ. ΑΛΕΒΙΖΟΠΟΥΛΟΥ, Η χαμένη αθωότητα, Αθήνα 1994, σσ. 33 ε.

[51]  Ανακοινωθέν της ΙΑ’ Πανορθοδόξου Συνδιασκέψεως Εντεταλμένων Ορθοδόξων Εκκλησιών και Ιερών Μητροπόλεων διά θέματα αιρέσεων και παραθρησκείας (1999), εν περ. Διάλογος, τ. 18 (1999), σ. 10.

Καταστροφή αρχαίων μνημείων από Χριστιανούς

ΜΥΘΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΑΡΧΑΙΩΝ ΜΝΗΜΕΙΩΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΥΣ
ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ

ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ  Από το συνέδριο που οργανώθηκε στη Θεσσαλονίκη από την εταιρεία Ορθοδόξων Σπουδών με θέμα Φαινόμενα Νεοειδωλολατρείας.

Ένα από τα ηχηρότερα επιχειρήματα των Νεοπαγανιστών εναντίον του Χριστιανισμού είναι το περί συστηματικής και οργανωμένης δήθεν καταστροφής των αρχαίων μνημείων, που έχει προσλάβει την μορφή ενός στερεότυπου μύθου, αναπαραγώμενου κατά της περιστάσεις. Και το ότι, μέσα στο ανταποδοτικό πάθος πολλών «χριστιανών», που τον 4ο αιώνα πέρασαν στην εποχή της «revanche», κατεστράφησαν αρχαιοελληνικά μνημεία, που συντηρούσαν την λατρεία των ειδώλων, είναι γεγονός. Μόνο όμως μέσα στις νοοτροπίες της εποχής είναι δυνατό να επιχειρηθεί στο σημείο αυτό επιστημονική ερμηνεία. Αρκεί να μελετήσει κάποιος το νεανικό έργο του Μ. Αθανασίου «Κατά ειδώλων»(1), για να κατανοήσει το θεολογικό υπόβαθρο τέτοιων ενεργειών. Άλλωστε, η ιστορία δεν ασχολείται με κατάρες, αλλά με ερμηνείες.  Επιστημονική προσέγγιση των πραγμάτων μας προσφέρει δυνατότητες ασφαλέστερων κρίσεων και συμπερασμάτων.

Επικαλούμεθα τα πορίσματα της έρευνας διακεκριμένων αρχαιολόγων, που συνοψίζουν τα δεδομένα μακροχρόνιων επιστημονικών ερευνών, συναδέλφων τους, αλλά και δικών τους. Το 1994 δημοσιεύθηκε μελέτη της κας Πολύμνιας Αθανασιάδη, καθηγήτριας του Παναπιστημίου Αθηνών με τίτλο: «Το λυκόφως των θεών στην Ανατολική Μεσόγειο: Στοιχεία ανάλυσης για τρείς επιμέρους περιοχές»(2). Η κα Αθανασιάδη, με βαθειά γνώση και επιμέλεια, αξιοποιεί τα δεδομένα των ερευνών του χώρου της για το επίμαχο θέμα. Πρώτα επιλέγει «τρεις περιοχές της αυτοκρατορίας με διαφορετική γεωγραφική φυσιογνωμία, ιστορικό υπόβαθρο και δημογραφική σύνθεση», εξασφαλίζοντας έτσι για την έρευνά της μεγαλύτερη αξιοπιστία. Οι περιοχές Δε αυτές είναι η Ελλάδα, η Κωνσταντινούπολη και η Συρία-Παλαιστίνη. Έτσι αντιμετωπίζει εύκολα «τις γενικεύσεις του Λιβανίου»,όσο και τον «υπερβολικά μεγάλο αριθμό φιλολογικών μαρτυριών» σε χριστιανούς και εθνικούς συγγραφείς για την καταστροφή ναών, που καταντά, όπως λέγει, «ύποπτος»! «Στην προσπάθειά τους να ηρωοποιήσουν επισκόπους και αυτοκράτορες, σε μια περίοδο, κατά την οποία ο θρησκευτικός φανατισμός θεωρείται αρετή, συχνά οι εκκλησιαστικοί συγγραφείς απέδιδαν σ' αυτούς φανταστικές καταστροφές ναών ή, στην καλύτερη περίπτωση, μεγαλοποιούσαν τα ηροστράτεια ανδραγαθήματά τους». Από την άλλη μεριά, επιπολάζει η κινδυνολογία των εθνικών, για να παρουσιάσουν «τους εαυτούς τους ως μάρτυρες και την κοσμοθεωρία τους ως αντικείμενο συστηματικού και βάναυσου διωγμού , που διεξήγετο παράνομα, στο πλαίσιο μιας θεωρητικά ανεξίθρησκης αυτοκρατορίας». Γι' αυτό η αντικειμενική συγγραφέας συνιστά «επιφυλακτική στάση» στις όποιες κρίσεις. Η ανεξιθρησκεία άλλωστε των αυτοκρατόρων, όπως ο Μ. Κωνσταντίνος, είναι αποδεδειγμένη|

Η μεταφορά ειδωλολατρικών μνημείων στην νέα πρωτεύουσα (Κωνσταντινούπολη- Νέα Ρώμη) για την διακόσμησή της ναι μεν εμποδίζει τη συνέχεια τοπικών λατρειών, αλλά τα αναδεικνύει ακόμη περισσότερο στην ίδια την χριστιανική, αργότερα, πρωτεύουσα. Εν τούτοις ο Μ. Κωνσταντίνος «επιδίωξε συστηματικά να εξασφαλίσει για την πόλη του την συνδρομή όλων των θείων δυνάμεων». Έτσι εκτός από χριστιανικούς ναούς ( Αγία Ειρήνη, Άγιοι Απόστολοι) αφιέρωσε και δύο ναούς σε εθνικές θεότητες, τη Ρέα και τη θεά Τύχη. Συνεχίζει όμως η κα Αθανασιάδη: « Σε τόπους όπως η Αθήνα και οι Δελφοί, κανόνας είναι, ότι τα μεταγενέστερα στρώματα έχουν καταστραφεί από τους ίδιους τους αρχαιολόγους στην προσπάθειά τους να φτάσουν όσο το δυνατόν γρηγορότερα στο κλασικό υπόστρωμα». Τις παρατηρούμενες καταστροφές αποδίδουν οι αρχαιολόγοι στους σεισμούς , τις βαρβαρικές επιδρομές (4ος-6ος αιώνας) και την εγκατάλειψη. Τα αρχαία μνημεία των Αθηνών και των Δελφών έμειναν απείραχτα από τους χριστιανούς. Η μετατροπή τους σε χριστιανικές εκκλησίες δείχνει περίτρανα τη συνείδηση της ιστορικής συνέχειας, όσο και αν αυτό δεν ικανοποιεί τους σημερινούς αρχαιολάτρες. Όπως συνηθίζω να λέγω, Πατέρες όπως οι Τρεις Ιεράρχες, όχι μόνο Έλληνες ήταν, αλλά και φορείς υψηλής ελληνικής παιδείας. Δεν ήταν επήλυδες που ενέσκηψαν στον ελληνικό χώρο, για να «θύσουν και απολέσουν», αλλά Έλληνες, που γνώριζαν να αποτιμούν αντικειμενικά τα πράγματα, έξω από φανατισμούς και εξαλλοσύνες. Τα κριτήριά τους ήταν πνευματικά. Γνώριζαν την ειδωλική πλάνη, αλλά δεν ήταν ικανοί για βιαιότητες.

Την συνείδηση της ιστορικής συνέχειας των Ελλήνων- Χριστιανών, πο δεν απέρριψαν τον πολιτισμό των προγόνων τους, αλλά μόνον την θρησκεία τους - η οποία δεν ήταν παρά νοσταλγία της εν Χριστώ αληθείας, όπως επεσήμανε ήδη ο Απόστολος Παύλος στον Άρειο Πάγο των Αθηνών(3)- υποστηρίζει και η κα Αθανασιάδη: « Οι εκκλησίες και τα παρεκκλήσια, που βρέθηκαν σπαρμένα γύρω και μέσα από το τέμενος του Απόλλωνα (στους Δελφούς), υπογραμμίζουν την συνέχιση της θρησκευτικής παράδοσης του τόπου». Όπως άλλωστε θρησκειολόγοι και λαογράφοι έχουν παραδεχθεί, αν «ξυπνούσε» σήμερα ένας αρχαίος Έλληνας και βρισκόταν σε ένα χριστιανικό πανηγύρι, δεν θα ένιωθε ξένος στο περιβάλλον. Είναι Δε χαρακτηριστικό, ότι πολλοί σήμερα επικριτές της ορθοδόξου λαϊκής θρησκευτικότητας, κυρίως της ελληνικής, σ' αυτό το επιχείρημα καταφεύγουν, λησμονώντας ότι η ελληνική θρησκευτικότητα παρέμεινε ακέραιη, άλλαξε όμως ο προσανατολισμός της. Άλλωστε, η ελληνική πολυθεϊα δεν ήταν, κατά πολλούς θρησκειολόγους (π.χ. Λ. Φιλιππίδης), παρά θεοποιητική υποστασιοποίηση των ιδιοτήτων της μιας θεότητος. «Ο βανδαλισμός ιερών αντικειμένων (από Χριστιανούς Έλληνες) ήταν πράξη σπάνια στην Ελλάδα», δέχεται η κα Αθανασιάδη. Τέτοιες περιπτώσεις ήταν μεμονωμένες. «Η γενική εντύπωση από την Ελλάδα είναι ότι η φθίνουσα αρχαία πίστη ενέπνεε στους νεοφώτιστους χριστιανούς, παρά την δομική μισαλλοδοξία της θρησκείας τους, σεβασμό και συχνά κάποια συγκίνηση». Ακόμη και ο όχι και τόσο ανεξίθρησκος Κωνστάντιος(337-361) «δεν φαίνεται να πείραξε ναούς», αλλά και «οι καλλιεργημένοι Χριστιανοί του αυτοκρατορικού περιβάλλοντος αντιμετώπισαν τα αρχαία ιερά ως έργα τέχνης και όχι ως κατοικία δαιμόνων».

Οι φανατικοί, βέβαια, δεν έλειπαν - όπως σε κάθε εποχή -, αλλά οι προτροπές τους για καταστροφή , κατά κανόνα, έπεφταν στο κενό. Ως την εποχή του Ιουστινιανού εισέρεαν αρχαία εθνικά μνημεία στην Κωνσταντινούπολη. Μόνο εκεί, που δεν υπήρχε «επαφή με την αστική παιδεία του ελληνορωμαϊκού κόσμου», εκτός δηλαδή του ιστορικού ελληνικού χώρου, και όπου «η παραδοσιακή θρησκεία είχε ισχυρές ρίζες», παρατηρείτε φανατισμός και γίνονται καταστροφές. Αυτό συνέβαινε περισσότερο στην Ανατολή (Συρία - Φοινίκη - Παλαιστίνη). Η κα Αθανασιάδη όμως ερμηνεύει με τα επιστημονικά κριτήριά της τις συμπεριφορές και σε περιοχές, όπως η Συρία: «...Εδώ δεν έχουμε μια αμιγή περίπτωση θρησκευτικού φανατισμού, αλλά ένα ξέσπασμα κοινωνικού και φυλετικού μίσους, ένα υποσυνείδητο εθνικό κίνημα με αμφίεση βέβαια, θρησκευτική». Και αυτό στηρίζεται σε έρευνες διαφόρων ειδικών. Με αυτό το κριτήριο μπορούν να ερμηνευθούν και μεταγενέστερες συμπεριφορές, χωρίς βέβαια, να αγνοούνται και οι προκλήσεις των εθνικών ομάδων. Όπου δεν κυριαρχούν προκλήσεις(προβοκάτσιες), οι συμπεριφορές μένουν ανεξέλεγκτες.

Σκόπιμα βέβαια εκμεταλλευθήκαμε καθ' υπερβολήν την έρευνα της εκλεκτής συναδέλφου, διότι προσφέρει σημαντικές δυνατότητες για την ερμηνεία και κατανόηση πραγμάτων, που η κακοπιστία, κακεντρέχεια, αλλά και ανθελληνική σκοπιμότητα των ξένων κέντρων συστηματικά παρερμηνεύει.

Τα πορίσματα της κας Αθανασιάδη μου επιβεβαίωσε σε μια σπουδαιότατη για μένα, επικοινωνία μας (19-07-2000) και ο γνωστός αρχαιολόγος και αείμνηστος φίλος Άγγελος Χωρέμης, ερμηνεύοντας την περίπτωση του Μ. Θεοδοδίου. Κατά την γραπτή του δήλωση, « το διάταγμα του Θεοδοσίου του Μεγάλου (191-193 μ.χ.) αναφέρει απαγόρευση λατρείας σε αρχαία ιερά και την είσοδο στους ναούς, δεν εντέλλεται όμως την καταστροφή τους. Άλλωστε δεν φαίνεται ανασκαφικά τουλάχιστον τέτοια καταστροφή. Τα μεγάλα κέντρα της αρχαίας λατρείας, εκείνα ακριβώς που θα έπρεπε λογικά να υποστούν την μεγαλύτερη καταστροφή, όπως οι Δελφοί, η Ολυμπία, η Δωδώνη, τα ιερά των Αθηνών κ.α. δεν φαίνεται ανασκαφικά τουλάχιστον να έπαθαν ζημιές από ανθρώπινο χέρι στα τέλη του 4ου αιώνα. Εξάλλου, πολλοί ναοί της αρχαίας λατρείας σώθηκαν ως τις μέρες μας σχεδόν ανέπαφοι, κυρίως στην κάτω Ιταλία και την Σικελία, όπου επίσης βασίλευε ο Μ. Θεοδόσιος, αλλά και στην κυρίως Ελλάδα, όπως το συγκρότημα της Ακροπόλεως των Αθηνών, ο ναός του Ηφαίστου (Θησείον) και ο ναός του Ιλισσού». Μάλιστα στον Θεοδοσιανό Κώδικα (XVI 10,25) «επιτρέπεται στους Χριστιανούς να μετατρέπουν τους αρχαίους ναούς σε χριστιανικούς» και γι' αυτό δεν καταστράφηκαν, αλλά σώθηκαν αυτούσιοι (βλ. τον αρχαίο ναό κάτων από τον ανηγερένο από την Αγία Ελάνη τον δ' αιώνα ναό της Παναγίας της Καταπολιανής ή Εκατονταπυλιανής στην Πάρο που ανεκάλυψε ο μεγάλος αρχαιολόγος Α. Ορλάνδος). Κατά τον επιφανή βυζαντινολόγο Διονύσιο Ζακυνθηνό η διάταξη αυτή έγινε ακριβώς , για να σωθούν οι ναοί. «Δεν υπάρχει, λοιπόν, καμμία κρατική πολιτική, που να ενθαρρύνει την καταστροφή αρχαίων ιερών». «Αυτό που πράγματι έγινε, είναι καταστροφές και ακρότητες σε τοπικό επίπεδο, από φανατικούς εκκλησιαστικούς και πολιτικούς παράγοντες, κυρίως εναντίον αγαλμάτων αρχαίων θεοτήτων με συνηθέστερο το φαινόμενο της ρινοκοπής και καταστροφής των προσώπων. (Δεν πρέπει πάντως να θεωρούμε ότι κάθε κατεστραμένο άγαλμα μαρτυρεί και χριστιανικό βανδαλισμό. Πολλά κατεστράφησαν από άλλες αιτίες και πάρα πολλά μεταφέρθησαν στην Κωνσταντινούπολη, για τον στολισμό της καινούργιας πρωτεύουσας). Οι άνθρωποι αυτοί εξαγρίωναν τον όχλο, πράγμα όχι δύσκολο, αν σκεφτούμε ότι, μόλις 75-80 χρόνια χώριζαν την εποχή αυτή από τους φοβερούς διωγμούς των Διοκλητιανού και Γαλερίου (311) και 55-60 χρόνια από τον ηπιώτερο διωγμό του Λικίνιου (320-324). Τον εξαγριωμένο αυτό όχλο εξαπέλυαν να κάψει και να καταστρέψει ο,τιδήποτε εθνικό εύρισκε μπροστά του. Αυτό όμως ουδέποτε υπήρξε πολιτική του Μ. Θεοδοσίου και, όπως θα δούμε, όταν έγινε, προσπάθησε να το σταματήσει και να το θεραπεύσει». Και συμπληρώνει ο Άγγελος Χωρέμης: «Στην πορεία προς την νέα θρησκεία, υπάρχει αναμφισβήτητα κάποια πίεση εκ μέρους των Χριστιανών, αλλά όχι κρατικά κατευθυνόμενη βία. Δεν μαρτυρούνται διωγμοί σαν αυτούς που είχαν υποστεί οι ίδιοι οι Χριστιανοί μερικές δεκαετίες πριν, ούτε βίαιοι εκχριστιανισμοί, όπως έγιναν τον καιρό του Καρλομάγνου, της ισπανικής reconquista κ.α. Μαρτυρούνται ακρότητες,συχνά άγριες, αλλά πάντα περιορισμένες τοπικά και χρονικά. Το περίεργο δεν είναι πως έγιναν αγριότητες, το περίεργο είναι πως έγιναν τόσες λίγες μετά από τα μαρτύρια, που είχαν υποστεί οι Χριστιανοί». Εκδηλώσεις, λοιπόν, φανατισμού μεμονωμένων προσώπων παρατηρούνται - και κατά τον Άγγελο Χωρέμη - στο πνεύμα της «revanche», αυτό όμως ουδέποτε υπήρξε πολιτική του Μεγάλου Θεοδοσίου, για να μείνουμε σε ένα τόσο παρεξηγημένο στο σημείο αυτό αυτοκράτορα.

Σώζεται «Λιβανίου του Αντιοχέως λόγος προς Θεοδόσιον τον βασιλέα, Υπέρ των Ιερών» (αρ.30). Ο μεγάλος ρητοροδιδάσκαλος (314-393), επιφανής εκπρόσωπος της φθινούσης ελληνικής αρχαιότητας, διδάσκαλος του ιερού Χρυσοστόμου, έγραψε το 386 το κείμενο αυτό, απευθυνόμενος στον αυτοκράτορα Θεοδόσιο Α' (379-395) και παραπονούμενος για την στάση των φανατικών μοναχών (της Αντιόχειας) έναντι των εθνικών ναών (τεμένων).

Για την κατανόηση της στάσης τυ Λιβανίου έναντι του Χριστιανισμού, ας σημειωθεί, ότι ήταν συνεπής οπαδός της ειδωλολατρείας, θυσίαζε στις θεότητες της και μετερχόταν την μαντεία. Είχε μυηθεί εξάλλου σε διάφορα εθνικά μυστήρια. Ο ι. Χρυσόστομος τον ονομάζει «πάντων δεισιδεμονέστατον» (ευσεβέστατον) (4). Πίστευσε στην προσπάθεια του αυτοκράτορα Ιουλιανού και στην ανάσταση του ειδωλολατρικού κόσμου, μολονότι κατά την νεότητά του έδειξε τάσεις φιλοχριστιανικές. Τον επηρέασε όμως ο Ιουλιανός, όπως και αυτός επηρεάστηκε από τον Λιβάνιο, του οποίου μελετούσε τα έργα και έγινε έμμεσα μαθητής του.(5)

Ο λαμπρός γνώστης της αρχαιότητας Άγγελος Χωρέμης σχολιάζει το κείμενο του Λιβανίου με τον ακόλουθο τρόπο: «Ο λόγος του Λιβανίου ‘Υπέρ των ιερών' δεν γράφτηκε λόγω ακροτήτων, που έγιναν εις εφαρμογήν του διατάγματος κατά της αρχαίας θρησκείας. Το διάταγμα εξεδόθη το 391 και το κείμενο του Λιβανίου γράφτηκε το 386, δηλ. πέντε ολόκληρα χρόνια νωρίτερα με άλλη ευκαιρία(6). Ο Θεοδόσιος διόρισε ύπαρχο Ανατολής κάποιον συμπατριώτη και φίλο του, τον Ίβηρα Μάτερνο Κηνύγιο. Ο άνθρωπος αυτός ήταν φανατικός θρησκόληπτος και έξαλλος. Υποκίνησε πράγματι τον όχλο, επικεφαλής του οποίου ήταν φανατικοί καλόγεροι, και άρχισαν να καταστρέφουν τα αρχαία ιερά, στην αρχή κυρίως τα μικρά (και απροστάτευτα) ιερά της υπαίθρου και εν συνεχεία άρχισαν να μπαίνουν και να καταστρέφουν ιερά και μέσα στις πόλεις. Τότε ο Λιβάνιος γράφει τον περίφημο και ωραιότατο λόγο του «Υπέρ των Ιερών». (Η αντίδραση του θρησκόληπτου Θεοδοσίου ήταν να απαγορεύσει την είσοδο των μοναχών μέσα στις πόλεις, προστατεύοντας έτσι τα εθνικά ιερά των άστεων και όταν σε λίγο πέθανε ο Μάτερνος Κηνύγιος τοποθέτησε ως ύπαρχο Ανατολής τον σώφρονα εθνικό Ευτόλμιο Τατιανό, ο οποίος κατάφερε να ηρεμήσει τα πράγματα και να φέρει την καταλλαγή.

Όλα αυτά μαρτυρούν ότι ουδέποτε υπήρξε επίσημη πολιτική του Θεοδοσίου η καταστροφή του αρχαίου κόσμου και μάλιστα με την μορφή των ακραίων βανδαλισμών, όπως λέγεται συνήθως. Μαρτυρούν επίσης το κύρος που είχε ο Λιβάνιος στον θεωρούμενο θρησκόληπτο βασιλέα, κύρος που φάνηκε και όταν με δύο ακόμη λόγους του, τους «Προς Θεοδόσιον τον Βασιλέα περί της στάσεως» και Προς Θεοδόσιον τον Βασιλέα επί ταις διαλλαγαίς», κατόρθωσε να σώσει την Αντιόχεια, η οποία είχε στασιάσει. Σ' αυτήν την προσπάθεια είχε και την συνεπικουρία του επισκόπου Αντιοχείας Φλαβιανού, του οποίου τον λόγο φαίνεται ότι είχε γράψει ένας νεαρός Χριστιανός κληρικός, μαθητής του Λιβανίου, ο Αγ. Ιωάννης ο Χρυσόστομος. Βλέπουμε, λοιπόν, ότι και συνεργασία με χριστιανούς είχε ο Λιβάνιος, όταν κοινοί στόχοι το επέβαλλαν».

Θα επιχειρήσουμε ένα σχόλιο στην υπογραμμιζόμενη, με επιστημονική ευσυνειδησία, από αείμνηστο φίλο, συνεργασία του Λιβανίου με Χριστιανούς. Οι άνθρωποι εκείνοι ζούσαν τα πράγματα μέσα στη φυσικότητά τους και όχι στο τεχνητό κλίμα αντιπαλότητας, που δημιουργούν οι φανατικοί (εκατέρωθεν) των ημερών μας. Μήπως σ' όλη την μακρά διάρκεια του Βυζαντίου/Ρωμανίας δεν έλαβαν χώρα παρόμοιες συνεργασίες και συνυπάρξεις; Η χαρακτηριστικότερη μάλιστα, ήταν η συνεργασία των δύο ιδεολογικά αντιπάλων, που η αντίθεσή τους σκόπιμα και τεχνητά υπερτονίζεται σήμερα, του Οικουμενικού Πατριάρχου Γεννάδιου β' του Σχολαρίου και του σοφού υποστηρικτού της αρχαίας θρησκείας Γεωργίου Πλήθωνος-Γεμιστού. Ο τελευταίος δεν δίστασε να συμμετάσχει στην σύνοδο Φερράρας-Φλωρεντίας (1438-1439), ως μέλος της ορθόδοξης αντιπροσωπείας, για να βοηθήσει την Ορθόδοξη Εκκλησία στις τραγικές εκείνες στιγμές γι' αυτήν και το γένος. Εκεί έδωσε μάχη, με τις επιστημονικές του γνώσεις, υπέρ της Ορθοδοξίας (απέδειξε την νοθεία ενός χειρογράφου που παρουσίαζαν οι Λατίνοι) και μαζί με τον πρωταγωνιστή της Ορθοδοξίας Άγιο Μάρκο Ευγενικό (1444), δεν υπέγραψε την Ένωση με τον Παπισμό. Παρά τις διαφορετικές ιδεολογικές-πνευματικές προϋποθέσεις τους και οι δύο θεωρούσαν την ένωση ως υποταγή στον Παπισμό και επιζήμια για τι Γένος/Εθνος. Αλλά έτσι σκέπτονται όσοι αγαπούν το ΄Εθνος. Οι σημερινοί Νεοπαγανιστές, σχεδόν κατά κανόνα δεν αγαπούν το Έθνος και τον Ελληνισμό, παρά τα  λεγόμενά τους, διότι πολεμώντας την Ορθοδοξία, που είναι πια αδιαίρετα ενωμένη με την ελληνικότητα, κατεργάζονται την διάλυσή του.

 Για το θέμα της καταστροφής αρχαίων μνημείων από «Χριστιανούς» παράλληλα με τα συμπεράσματα της κας Αθανασιάδη είναι και εκείνα του αρχαιολόγου Gerasimos Pagoulatow, "The Destruction and conversion of ancient temples o Christian Churches during fourth, fifth and sixth centuries",Θεολογία τ.ΞΕ' (1964), σς152-170 . Είναι Δε χαρακτηριστικό, ότι και στο περιοδικό «Δαυλός» (αρ.138/Ιούνιος 1993,σς.8022/23) σημειώνεται: «Όλοι σχεδόν οι καταστροφείς αρχαίων ελληνικών μνημείων είναι Χριστιανοί εξ Ιουδαίων, δηλαδή Εβραίοι. Οι Χριστιανοί ξ εθνικών, δηλαδή οι Έλληνες, σπάνια μετείχαν σε διωγμούς Ελλήνων».

Σημασία Δε έχει, ότι και ο γνωστός εικονοκλάστης, αλλά σπουδαίος ιστορικός ερευνητής και συστηματικός παρουσιαστής της «αρνητικής πλευράς» Κυριάκος Σιμόπουλος, ενώ μιλά για τις «αποτρόπαιες βαρβαρότητες των Χριστιανών» (σ. 112 ε.ε) στα αρχαία μνημεία, δεν παραλείπει να παρεμβάλει και κεφάλαιο με τον τίτλο: «Ο βυζαντινός άνθρωπος συντηρεί με ευλάβεια την παράδοση της αρχαίας ελληνικής τέχνης» (σ. 208 ε.ε.)(7).

Παραθέτουμε μερικά αποσπάσματα από το παραπάνω βιβλίο του Κυριάκου Σιμόπουλου: « Είναι ιστορικά τεκμηριωμένο ότι υπήρξε μία παιδευτική και συναισθηματική συνέχεια του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού στο Βυζάντιο, όχι μόνο από την διανόηση αλλά και από τον λαϊκό άνθρωπο, ενίοτε και από την εξουσία. Ο αυτοκράτορας της Νίκαιας Θόδωρος Δούκας Λάσκαρις (1254-1258), κατά την επίσκεψή του στην Πέργαμο, νοιώθει συγκίνηση μπροστά στα λείψανα των αρχαίων μνημείων και έργων τέχνης κι εκφράζει ενθουσιασμό και ευλάβεια για τα μεγαλουργήματα των προγόνων. Έχει συνείδηση τι σημαίνει Δύση ύστερα από την εισβολή των στυροφόρων και τον χαλασμό της Πόλης [...].

Ο πρώτος αυτοκράτορας - ο Κωνσταντίνος - φιλοδοξεί να εξομοιώσει τη ‘βασιλεύουσα' με την Ρώμη. Και σπεύδει να την διακοσμήσει με έργα τέχνης, συνεχίζοντας την ρωμαϊκή παράδοση της αρπαγής. Μεταφέρει στην Κωνσταντινούπολή πολυάριθμα αγάλματα, χάλκινα ιδίως, κίονες, κ.α. (8) από τις κυριότερες πόλεις του ανατολικού, αλλά και του δυτικού τμήματος της αυτοκρατορίας - από την Αθήνα, το Αιγαίο, την Ιωνία, την Κύπρο, την Κρήτη, τη Ρώμη, τη Σικελία κ.α.(9) ...(σς. 209-20).

Ο Κωνσταντίνος θα αξιοποιήσει την ελληνική πολιτιστική παράδοση για την προσωπική του αίγλη, ταυτίζοντας το χάλκινο άγαλμα του Απόλλωνα που έστησε πάνω στην περίφημη πορφυρή κολώνα της Αγοράς, τον «κυκλοτερή πορφυρούν κίονα» (10), με το αυτοκρατορικό του μεγαλείο. Στην κεφαλή του αγάλματος, που αφιέρωσε στον εαυτό του, προσέθεσε ακτινωτά ήλους «από τον σταυρό του Χριστού», για να λάμπει σαν τον ήλιο...(σ. 211) (11).

Η παραδοσιακή επομένως αισθητική και η πανάρχαιη λαϊκή ποιλιτιστική παιδεία δεν είχε σβήσει , παρά τους βανδαλισμούς των πρώτων χριστιανών εναντίον των κλασσικών μνημείων. Και δεν θα σβήσει ποτέ στον ελληνικό κόσμο. Έτσι εξηγείται η διατήρηση ανέπαφων τόσων γλυπτών στην Κωνσταντινούπολη ως την επιδρομή των Δυτικών Βαρβάρων. Απώλειες σημειώθηκαν μόνο από σεισμούς, πυρκαγιές και εσωτερικές ταραχές - λαϊκές εξεγέρσεις, συγκρούσεις και καταστολές. Οι Χριστιανοί της πρωτεύουσας θαύμαζαν τα αγάλματα που στόλιζαν την πόλη τους...(σς.212-213)

Οι βυζαντινοί διανοούμενοι - ακόμα και θεολόγοι- έχουν βαθειά γνώση της αρχαίας τέχνης και εκφράζουν χωρίς επιφυλάξεις τον απεριόριστο θαυμασμό τους. Συχνότατες στους βυζαντινούς αιώνες οι αναγωγές στον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό και τους επιφανείς δημιουργούς του και οι συγκρίσεις της βυζαντινής εικονογραφίας με την κλασσική ζωγραφική που αποκαλύπτουν κοινά οι παράλληλα καλλιτεχνικά ιδεώδη...(σς. 226-227)»

 

Αγαπητοί Σύνεδροι,
Το κείμενό μου δεν επεδίωξε να πρωτοτυπήσει, αλλά να αποδείξει, μέσω της έρευνας διακεκριμένων αρχαιολόγων, την αντιεπιστημονικότητα του νεοειδωλολατρικού φανατισμού και των γενικεύσεών του σε ένα θέμα, που έχει κεντρική θέση στην αντιχριστιανική πολεμική του. Οι αυθεντικοί Χριστιανοί, και μάλιστα οι Έλληνες, ετίμησαν την τέχνη των προγόνων τους και κληρονόμησαν το καλλιτεχνικό  πνεύμα τους, για να προχωρήσουν στην δική του - καθαρά ελληνική - καλλιτεχνική δημιουργία.

Σημειώσεις:

1) 318, όχι «Κατά Ελήνων», ο τίτλος αυτός είναι μεταγενέστερος και προσετέθη απ' τους εκδότες.
  
2) Περιοδικό ΕΛΛΗΝΙΚΑ, τ.44, Θεσσαλονίκη 1994, σς. 31-50

3) Πραξ.17,23. Ο Απόστολος Παύλος δεν καταστρέφει ή διαστρέφει την ελληνική θρησκευτικότητα, αλλά την στρέφει προς τον αναμενόμενο Αληθινό Θεό.

4) ΙΩΑΝΝΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ, εις νεωτέραν χηρεύσασαν, 1

5) Βλ. το άρθρο του ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ στη ΘΗΕ, τ.8, 1960, στ. 294-299 με βιβλιογραφία

6) P. Petit, "Sur la date du ‘pro Templis' de Libanius", en Byzantion XXX (1951), fasc Ι. 285-310

 7) Βλ. το βιβλίο του: Η λεηλασία και η καταδρομή των Ελληνικών Αρχαιοτήτων, Αθήνα 1997.

8) « πάντα Δε τα χαλκουργεύματα και τα ξόανα εκ διαφόρων ναών και πόλεων αθροίσας έστησεν αυτά εις διακόσμησιν της πόλεως, ομοίως Δε και τους κίονας των περιπάτων» Πάτρια Κωνσταντινουπόλεως, εκδ. Preger τ. Β', 145

 9) «Ότι από Ρώμης πολλά ενεχθέντα είδωλα έστησαν εν τω Ιπποδρόμω εξαίρετα Δε εξήκοντα, εν οις και είκοσι του Αυγούστου. Από Δε Νικομηδείας στήλαι πολλαί ήκασιν. Ομοίως Δε από Αθηνών και Κυζίκου και Καισαρείας και Τράλλης και Σάρδης και Μωκησού και από Σεβαστείας και Σατάλων και Χαλδείας και Αντιοχείας της μεγάλης και Κύπρου και από Κρήτης και Ρόδου και Χίου και Ατταλείας και Σμύρνης και Σελευκείας και από Τυάνων και Ικονίου και Βιθυνών Νικαίας και από Σικελίας και από πασών των πόλεων ανατολής και δύσεως ήκασι διαφοροι στήλαι παρά του μεγάλου Κωνσταντίνου». Γ. ΚΩΔΙΝΟΣ, Παρεκβολαί εκ της βίβλου του Χρονικού περί των πατρίων της Κωνσταντινουπόλεως, εκδ. Βόννης 1843, σ. 53. Η λέξη «στήλη» σημαίνει άγαλμα. « Ολόχρυσον την στήλην σου στήσουν εις το παλάτιν» Καλλίμαχος και Χρυσορρόη, στ.1172.

10) Κατά τον ΓΕΩΡΓΙΟ ΚΕΔΡΗΝΟ «πορφυρούς κίων» στήθηκε το 320, κατά το Πασχάλιον Χρονικόν το 328. Το άγαλμα του Απόλλωνα είχε αφαιρεθεί, κατά τον Βυζαντινό χρονογράφο Μιχαήλ Γλύκα, από την Ηλιούπολη της Φρυγίας. Τον ομώνυμο ναό έκλεισε ο Κωνσταντίνος (ΕΥΣΕΒΙΟΣ, Εις τον βίον Κωνσταντίνου Βασιλέως, Γ' 55-56). Κατά τον Μανουήλ Χρυσολωρά στην κορυφή του «πορφυρού κίονος» είχε αρχικά τοποθετηθεί σταυρός. Γράφει « περί του αίροντος τον σταυρόν πορφυρού κίονος, επί της αυλής του μεγάλου Κωνσταντίνου βασιλείων αυτού πηξαμένου και ιδρυμένου, πάντας μεν ανδριάντας πάσας Δε στήλας νικώντος» (Του λογιωτάτου Μανουήλ Χρυσολωρά επιστολή προς τον Ιωάννην βασιλέα εν ή συγκρισις της παλαιάς και νέας Ρώμης).

11) «Δίκην Ηλίου έστησεν αυτήν εις το όνομα αυτού θήσας εν τη κεφαλή ήλους εκ των του χριστού δίκην ακτίνων ως Ήλιος τοις πολίταις εκλάμπων» Πάτρια Κωνσταντινουπόλεως, τ. Β', 174,45. Κατά τον ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ ΡΟΔΙΟ, το άγαλμα ήταν επιχρυσωμένο, «χρυσώ καταυγάζοντα». Στίχοι Κωνσταντίνου Ασηκρίτη του Ροδίου, σ. 69.

Φαινόμενα Νεοειδωλολατρίας
Δωδεκαθεϊσμός
Υποτίμηση Παλαιάς Διαθήκης
Ολυμπιακοί Αγώνες

Πρακτικά Επιστημονικού Συνεδρίου
Θεσσαλονίκη 25-27 Μαΐου 2003

Η ΕΓΚΑΘΙΔΡΥΣΗ ΤΗΣ «ΝΕΑΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΘΡΗΣΚΕΙΑΣ»

Η ΕΓΚΑΘΙΔΡΥΣΗ ΤΗΣ «ΝΕΑΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΘΡΗΣΚΕΙΑΣ»

του Πρωτοπρ. Κυριακού Τσουρού, Γραμματέως της Σ. Έ. επί των αιρέσεων

Η «Νέα Εποχή του Υδροχόου» είναι γέννημα και θρέμμα της Θεοσοφικής Σχο­λής της αποκρυφίστριας Έλενας Πέτροβνας Μπλαβάτσκυ. Τον όρο αυτό με την σημερινή του έννοια χρησιμοποιεί και η «σχισματική» θεοσοφίστρια-αποκρυφίστρια Άλικη Μπέιλυ (Beiley)¹, ήδη από το 1920. Τα «μηνύματα», που όπως υποστη­ρίζει, ελάμβανε η Μπέιλυ δήθεν από ένα Δάσκαλο, ονομαζόμενο «ο Θιβετιανός» (μαθητής κατά την θεοσοφική διδασκα­λία του Dywal Khul), τα κατέγραψε σε μια σειρά βιβλίων της, μεταξύ των οποίων εί­ναι και το βιβλίο με τον τίτλο «Η επανεμφάνισις του Χριστού». Στα «μηνύματα» αυτά συμπεριλαμβάνεται και η εντολή για την ανάγκη εγκαθίδρυσης μιας «Νέας Παγκοσμίας Θρησκείας», που να συνάδει και να εναρμονίζεται με τις δοξασίες και τα «πιστεύματα» της «Νέας Εποχής του Υδροχόου». Αυτή η «Νέα Παγκόσμια Θρη­σκεία» θα συνοδεύει την «επανεμφάνιση τον Χριστού της Νέας Εποχής» και κατά συνέπεια θα ασκείται από τους "πιστούς" του, αντικαθιστώντας κάθε άλλη θρησκεία και λατρεία που ασκείται σήμερα.

Ο «Χριστός» της «Νέας Παγκόσμιας Θρησκείας»

Προτού όμως προχωρήσουμε, για να δούμε ποια θα είναι, κατά την Μπέιλυ, αυ­τή η «Νέα Παγκόσμια Θρησκεία», πρέπει, να επισημάνουμε ότι ο θεοσοφικός «Χριστός» της Μπέιλυ ο «Χριστός» της «Νέας Παγκόσμιας Θρησκείας» ουδεμία σχέση έχει με τον Αληθινό Χριστό, τον Ιησού Χριστό των Ευαγγελίων. Ο «Χριστός» της Μπέιλυ είναι μια καθαρά νεοεποχίτικη-αποκρυφιστική εκδοχή του Χριστού, είναι ο «Υδροχοϊκός Χριστός». Ο «Χριστός» δεν εί­ναι πλέον πρόσωπο, αλλά μία κατάσταση, η «χριστική κατάστασις ή συνείδησις». Στο πιο πάνω βιβλίο της γράφει: «Υπάρχει μια διαρκώς μεγεθυνομένη και αναπτυσσόμε­νη πίστη ότι, εντός μας υπάρχει ο Χριστός, όπως υπήρχε και εντός του Διδασκάλου Ιησού και η πίστις αυτή θα μεταβάλη τα πράγματα του κόσμου, και ολόκληρη την στάση της άνθρωπότητος απέναντι της ζωής»². Και σε άλλο βιβλίο της γίνεται πιο σαφής: «Η ιδέα ενός προσωπικού Χριστού πρέπει να εκλείψει και να αντικαταστα­θεί από τον Χριστό σαν ζωή και ελπίδα για όλους μας»³.

Στην ίδια γραμμή βρίσκεται, βεβαίως, και η «προκάτοχος» της Μπέιλυ στην Θεο­σοφία Έλενα Πέτροβνα Μπλαβάτσκυ. Και γι' αυτήν, ο «Χριστός» είναι ο «κοσμικός Χριστός» και βρίσκεται μέσα σε κάθε άν­θρωπο. «Ο Χριστός», λέει η Μπλαβάτσκυ, «ο αληθινός εσωτερικός ΣΩΤΗΡ δεν είναι άνθρωπος, άλλά η ΘΕΙΑ ΧΑΡΗ μέσα σε κά­θε ανθρώπινη ύπαρξη»⁴. «Ο όρος "Χριστός" η "χριστική κατάσταση"», συνεχίζει, «ήταν πάντοτε συνώνυμος με τον όρο "Μαχατμική κατάσταση", δηλαδή ένωση του άνθρωπου με τη θεία αρχή μέσα τον. Όπως λέει ο Παύ­λος (Εφεσ. 3,17): "κατοικήσαι τον Χριστόν δια της πίστεως εν ταις καρδίαις υμών". Που σημαίνει, "ώστε να βρείτε τον Χριστό μέσα στον εσωτερικό σας άνθρωπο μέσω της γνώσεως και όχι μέσω της πίστεως"» (sic)⁵.

Η «χριστική» αυτή κατάσταση κατα­λαμβάνεται κατά καιρούς από «Παγκόσμιους Αβατάρες» ή «Σωτήρες», ένας από τους οποίους υπήρξε και ο Ιησούς Χρι­στός, κατά την «Εποχή των Ιχθύων». Σή­μερα όμως άλλος είναι ο «ζων Χριστός», τον όποιον αποδέχεται και κηρύττει η «Νέα Εποχή». Γράφει η Μπέιλυ εν προ­κειμένω: «Ό,τι πρέπει να μας απασχόλη­ση είναι ο ζων, ο εν δράσει, ο σκεπτόμενος Χριστός και να ενθυμούμεθα πάντοτε ότι η ιστορία του Ευαγγελίου είναι αιωνίως αληθής και ότι χρειάζεται μόνον να ερμηνενθή εκ νέον, υπό το φως της θέσεως της εις την μακράν διαδοχήν των θείων αποκα­λύψεων. Μέρος αυτής της συνεχείας απο­τελεί η προ δύο χιλιάδων ετών αποστολή Τον επί της γης και δεν αποτελεί ιστορίαν χωριστήν, άσχετον με το παρελθόν, που υπογραμμίζει απλώς μίαν 33ετή περίοδον, χωρίς να παρέχη καμμίαν σαφή ελπίδα δια το μέλλον»⁶.

Τελικά, ο νεοεποχίτικος «Χριστός» της Μπέιλυ είναι ένας «Παγκόσμιος Εκπαιδευτής και αι Εκκλησίαι είναι απλώς μία από τας οδούς διδασκαλίας τας οποίας θα χρη­σιμοποίηση»⁷. «Υπό έποψιν θρησκείας μπορεί να είναι Χριστιανός ή Βουδιστής η και να μην έχη καμμίαν απολύτως θρησκείαν»⁸. Πάντως, η έλευση του «αποτελεί ένα πνευ­ματικόν συμβάν, που έρχεται προς ημάς δια να επιφέρη μεγάλας μεταβολάς ή μεγάλας επανορθώσεις, δια να εγκαινίαση ένα νέον πολιτισμόν»⁹.

Αυτός ο «Χριστός» θα είναι ο νέος «Αβατάρ», που έρχεται για να εγκαθιδρύσει την «Νέα Παγκόσμια Θρησκεία», στην οποία θα συγχωνευθούν όλες οι θρησκείες. «Ο Χριστός δεν έχει θρησκευτικούς φραγμούς εις την συνείδησίν Του. Δεν Τον ενδιαφέρει ποίαν πίστιν ακολουθεί ο άνθρωπος». Και τούτο διότι μέχρι τώρα και «επί δύο χιλιά­δες έτη υπήρξεν ο υπέρτατος Αρχηγός της Αοράτου Εκκλησίας, της Πνευματικής Ιε­ραρχίας, η οποία απαρτίζεται από μαθητάς εξ όλων των θρησκειών»¹⁰.

Αυτός ο «Χριστός» είναι ο «Αναμενόμε­νος» της «Νέας Εποχής», που ταυτίζεται με τον Μαϊτρέγια, τον Βοδδισάττβα ή τον Ιμάμ Μαχντί. Ο «Χριστός» που θα έλθει, λέει, «δεν θα είναι όπως ο Χριστός που (κα­τά το φαινόμενον) μας εγκατέλειψε. Δεν θα είναι ο "άνθρωπος των θλίψεων", δεν θα είναι μια σιωπηλή, στοχαστική φυσιογνωμία˙ θα είναι ο Κήρυξ λόγων πνευματικών, που δεν θα έχουν ανάγκην ερμηνείας και ούτε θα τους δοθή εσφαλμένη ερμη­νεία, διότι Εκείνος θα είναι παρών δια να υποδεικνύη την αληθή έννοιαν... Επί δύο χι­λιάδες έτη υπήρξεν ο υπέρτατος Αρχηγός της Αοράτου Εκκλησίας, της Πνευματικής Ιεραρχίας, η οποία απαρτίζεται από μαθη­τάς εξ όλων των θρησκειών. Αναγνωρίζει και αγαπά εκείνους οι οποίοι δεν είναι μεν Χριστιανοί, άλλ' οι οποίοι διατηρούν την πίστιν των προς τους ιδρυτάς της θρη­σκείας των, τον Βούδδαν, τον Μωάμεθ και άλλονς»¹¹.

«Πρώτα άπ' όλα», γράφουν, «πρέπει να επανέλθουμε σ' ένα παλιό θέμα και να δηλώσουμε ξανά ότι ο Χριστός δεν είναι ένας Ιεροφάντης μεγαλόπρεπους αναστήματος που διαμένει κάπου έξω από το χονδροειδή υλικό κόσμο. Κατά πρώτο λόγο είναι ένα απρόσωπο, απεριόριστο Ον που εκδηλώνεται σαν Φως, Δύναμη, Ισχυρό πεδίο Ακτι­νοβολίας», Rijckenbrgh J.V., Ο ερχόμενος νέος άνθρωπος, σ. 30.

Αυτός λοιπόν ο «Χριστός» έρχεται για να εγκαθιδρύσει την «Νέα Παγκόσμια Θρησκεία».

 
Τα χαρακτηριστικά της «Νέας Παγκόσμιας Θρησκείας»

Ποια όμως θα είναι τα κύρια χαρακτηρι­στικά αυτής της «Νέας Παγκόσμιας Θρη­σκείας» και ποιοί οι τρόποι της επικράτη­σης της; Εδώ θα περιοριστούμε μόνο στα όσα γράφει η Αλ. Μπέιλυ στο πιο πάνω βιβλίο της (υπάρχουν βέβαια και πλήθος άλλων παρομοίων κειμένων εκφραστών της «Νέας Εποχής»).

Πρωτίστως, πρέπει να πούμε ότι για την «Νέα Εποχή», γενικώς, η δισχιλιετής εποχή του Χριστιανισμού θεωρείται ως εποχή περιορισμού, στενότητας, κυριαρ­χίας των εντολών, καταπίεσης, πολέμων, δίωξης των ελεύθερα σκεπτόμενων αν­θρώπων και καταστροφής της φύσης. Με την «Νέα Εποχή του Υδροχόου» εισερ­χόμαστε στην εποχή του φωτός, της αρμονίας, της δικαιοσύνης, «της αδελφότητος, της συναδελφότητος, της παγκοσμίου συνεργασίας και μιας ειρήνης, η οποία να βασίζεται εις ορθάς μεταξύ των ανθρώπων σχέσεις»¹². Όλη αυτή η «ιδανική» κατά­σταση θα επιτευχθεί με την εγκαθίδρυ­ση της «Νέας Παγκόσμιας Θρησκείας», η οποία θα έχει τα χαρακτηριστικά τα απαραίτητα για την δημιουργία μιας «νέ­ας συνείδησης».

Ο «Χριστός», μαζί με την «Πνευματική Ιεραρχία», της οποίας ηγείται, δεν θα κα­ταστρέψουν «όλα όσα η ανθρωπότης έχει θεωρήσει μέχρι τούδε ως "αναγκαία δια την σωτηρίαν"... Όταν θα εμφανισθή και πάλιν ο Χριστός, τα επουσιώδη ασφαλώς θα εκλείψουν θα παραμείνουν εκείνα που θεμελιώνουν την πίστιν, επί των οποίων θα κατορθώση Αυτός να ανεγείρη την νέον εκείνην παγκόσμιον θρησκείαν, που όλοι οι άνθρωποι αναμένουν».

Ως «επουσιώδη», η Μπέιλυ θεωρεί και χαρακτηρίζει, βεβαίως, τα ουσιώση χαρα­κτηριστικά κάθε θρησκείας και ιδιαζόντως του Χριστιανισμού, στην κατάργηση των όποιων στοχεύει. Από την άλλη πλευρά, ως «εκείνα που θεμελιώνουν την πίστιν» ουσιαστικά εννοεί το συγκρητιστικό απο­τέλεσμα της συγχώνευσης διαφόρων θρη­σκευτικών «πίστεων» και «παραδόσεων», που συμφωνούν με τις αποκρυφιστικές δοξασίες της «Νέας Εποχής».

Κατά την Μπέιλυ, όπως και για κά­θε θεοσοφική και αποκρυφιστική ομάδα, όλες οι θρησκείες και οι «παραδόσεις» είναι ίδιες. Είναι «ατραποί», διαφορετικά μονοπάτια, που ξεκινούν από την ίδια «πηγή» και καταλήγουν στο ίδιο αποτέ­λεσμα. Γράφει χαρακτηριστικά η Μπέιλυ: «Αι Εκκλησίαι της Δύσεως επίσης, χρειά­ζονται και αύται ν' αντιληφθούν ότι, κατά βασιν, δεν υπάρχει ειμή μία και μόνη Εκ­κλησία, πλην δεν είναι ανάγκη η μία αυτή Εκκλησία να είναι ο ορθόδοξος Χριστιανι­κός θεσμός ο Θεός εργάζεται κατά τρό­πους πολλούς, δια πολλών πίστεων και δια πολλών θρησκευμάτων δια της ενώσεως των θ' αποκαλυφθή η πληρότης της αλη­θείας. Αυτός είναι ένας από τους λόγους που επιβάλλουν την εξάλειψιν των επου­σιωδών διδασκαλιών και, με την υπογράμμισιν εκείνων που ενισχύουν την ενότητα των, θ' αποκαλυφθή η πληρότης της αλη­θείας. Αυτό ακριβώς θα κάμη η νέα παγ­κόσμιος θρησκεία και η επιτέλεσις αυτού του έργου θα προχώρηση γρήγορα με την επανεμφάνισιν του Χριστού»¹⁴.

Και σε άλλο βιβλίο της η Μπέιλυ επανα­λαμβάνει: «Οι εκπρόσωποι όλων των πίστε­ων συναντώνται σήμερα για να συζητήσουν την δυνατότητα ευρέσεως μιας βάσεως τέ­τοιας παγκοσμιότητος και αλήθειας πάνω στην οποία να μπορούν να ενωθούν όλοι οι άνθρωποι και στην οποία να μπορεί να βα­σισθεί η ερχόμενη παγκόσμια θρησκεία»¹⁵.

Συνοψίζοντας τις θέσεις της Μπέιλυ, ο π. Αντώνιος Αλεβιζόπουλος, γράφει: «Πί­σω λοιπόν, από κάθε θρησκεία, χριστιανι­κή, βουδιστική, μωαμεθανική, ροδοσταυρική, θεοσοφική, αποκρυφιστική, κρύβεται η ίδια "Πηγή" και η ίδια "Σοφία". Η καθεμιά από αυτές αποτελεί ξεχωριστό δρόμο, που προσαρμόζεται στην ιδιοσυγκρασία του κα­θενός. Γι' αυτό, και οι "ερευνητές της αλή­θειας", καθώς προχωρούν, "εξαλείφουν ό,τι είναι επουσιώδες", καταλήγουν σε "ένα εσώτερο σώμα αληθειών, που είναι το ίδιο σε κάθε θρησκεία". Αυτό η κίνηση το αποκαλεί "αποκρυφισμό" και "επιστήμη εκείνου που είναι κρυμμένο και καλυμμένο"»¹⁶.

Η Μπέιλυ καταγράφει στο βιβλίο της και πως οραματίζεται την «Νέα Παγκό­σμια Θρησκεία»: «Οραματιζόμεθα ωσαύ­τως μίαν νέαν και ζωτικήν παγκόσμιον θρησκείαν, μίαν πίστιν καθολικήν η οποία θα έχη τας ρίζας της εις το παρελθόν, άλ­λα θ' αποσαφηνίζη την ανατέλλουσαν νέαν ωραιότητα και την επερχομένην ζωτικήν αποκάλυψιν»¹⁷.

Στην διαδικασία για την εγκαθίδρυση της «Νέας Παγκόσμιας Θρησκείας» θεμε­λιώδη ρόλο διαδραματίζει η «Πνευματι­κή Ιεραρχία». Όσοι αποτελούν αυτή την «Πνευματική Ιεραρχία» είναι οι «Πνευμα­τικοί Εκτελεσταί του Σχεδίου του Θεού» και είναι ενταγμένοι στον «Νέον Όμιλον Εξυπηρετητών του Κόσμου... Άλλοι Τους ονομάζουν Πνευματικήν Ιραρχίαν, άλλοι Κατοικίαν του Φωτός, Κέντρον όπου ευρί­σκονται οι Διδάσκαλοι της Σοφίας, Μεγάλην Λευκήν Στοάν»¹⁸.

Στην προσπάθεια αυτή, λέει η Μπέι­λυ, πρέπει να επιδιωχθεί, άφ' ενός μεν, η αλλαγή της περί Θεού ιδέας, την οποία μέχρι σήμερα διδάσκει στους ανθρώπους η Εκκλησία και η αποδοχή της «συνεχείας της θείας αποκαλύψεως» και, άφ' ετέρου, η παραδοχή «του Νόμου της Αναγεννήσεως και του Νόμου της Αιτίας και του Αποτελέ­σματος», δηλαδή της ινδουιστικής και νεοεποχίτικης δοξασίας της μετενσάρκωσης και του κάρμα¹⁹.

Κατά την Μπέιλυ, ήδη από τις μέρες της (πέθανε το έτος 1949) η σημερινή αν­θρωπότητα έχει κατάλληλα προετοιμα­σθεί, ώστε να αποδεχθεί αυτή την «Νέα Παγκόσμια Θρησκεία»: «Βραδέως σήμε­ρον, η ιδέα μιας παγκοσμίου θρησκείας και η ανάγκη της εμφανίσεως της, γίνεται ευ­ρέως επιθυμητή και εργασία συντελείται δια την πραγματοποίησίν της. Η συγχώνευσις των πίστεων αποτελεί τώρα έδα­φος συζητήσεων. Της νέας παγκοσμίου θρησκείας τα βάθρα θα τα καθορίσουν όσοι εργάζονται εις τον τομέα της θρη­σκείας. Αυτό είναι το έργον στοργικής συν­θέσεως και θα υπογραμμίζη την ενότητα και την συναδελφότητα του πνεύματος. Η ομάς αυτή εργατών, είναι, υπό ωρισμένην έννοιαν αγωγός της δραστηριότητος του Χριστού, του Παγκοσμίου Εκπαιδευτού. Την εξέδραν της νέας παγκοσμίου θρησκεί­ας θα την κατασκευάσουν πολλαί ομάδες, αι οποίαι εργάζονται υπό τας εμπνεύσεις του Χριστού»²⁰.

Τρόποι εγκαθίδρυσης της "Νέας Παγκόσμιας Θρησκείας".

Για την επιβολή και την εγκαθίδρυ­ση της "Νέας Παγκόσμιας Θρησκείας" η Μπέϊλυ υποδεικνύει "τας μεγάλας γενικάς γραμμάς" και μερικούς "πρακτικούς" τρό­πους, τους οποίους θεωρεί απαραίτητους.

Πρώτο όμως μέλημα της Μπέϊλυ είναι να "ξεκαθαρίσει" ότι στην "Νέα Παγκό­σμια Θρησκεία" δεν έχει θέση η "προσευ­χή" και η "λατρεία", όπως αυτές ασκούν­ται μέχρι σήμερα. Αντ' αυτών εισάγεται η "επιστήμη της Επικλήσεως" ("Μεγάλη Επίκλησις", με τα τρία είδη της) και της "Προκλήσεως". Το έργο της "Επικλήσε­ως", το οποίο "είναι η κλείς της μελλούσης παγκοσμίου θρησκείας", θα εκτελείται μεν από εξασκημένες προς τούτο "μάζες αν­θρώπων", όμως θα αποτελεί κυρίως έργο εμπείρων ατόμων "που έχουν εκγυμνάσει τον νουν των διά του ορθού διαλογισμού, που γνωρίζουν την δύναμιν των μαγικών τύπων, των μαντραμς η μαγικών επωδών και των επικλήσεων και οι οποίοι εργάζον­ται συνειδητώς"^[21].

Η αντικατάσταση της προσευχής με τον διαλογισμό και η σύνδεση τούτου με τα ινδουϊστικά "μάντραμς", τους "μαγικούς τύ­πους" και τις "μαγικές επωδούς", αποκαλύ­πτουν κατά τον πλέον σαφή και κατηγορη­ματικό τρόπο τον μαγικό, αποκρυφιστικό και αντιχριστιανικό χαρακτήρα της "Νέας Παγκόσμιας Θρησκείας".

Στην συνέχεια η Μπέϊλυ προτείνει και "πρακτικούς" τρόπους, με τους οποίους θα επιτευχθεί η εγκαθίδρυση της "Νέας Παγκόσμιας Θρησκείας". Μεταξύ αυτών, ιδιαίτερη σημασία και προτεραιότητα δίνει στην καθιέρωση τριών μεγάλων "κυρίων" εορτών της "Νέας Παγκόσμιας Θρησκεί­ας" και βεβαίως, ως γνήσιο τέκνο της "Νέ­ας Εποχής", τις συνδέει με την αστρολογία και τον ζωδιακό κύκλο. "Η θέσπισις μερι­κών μεγαλειτέρων εορτών εν σχέσει με την Σελήνην και, εις μικρότερον βαθμόν με τον Ζωδιακόν, θα προκαλέση την ενίσχυσιν του πνεύματος της επικλήσεως και την, συνε­πεία τούτου, εισροήν των προκαλουμένων επιρροών"^[22]. Η θέσπιση αυτών των τριών "κυρίων" και παγκοσμίων εορτών θα δη­μιουργήσει μία "ομοιομορφία εις τα τυπικά των θρησκειών του κόσμου", λέει η Μπέϊλυ, "θα βοηθήση τους ανθρώπους παντού να ενισχυθούν αμοιβαίως εις το έργον των και να ισχυροποιήσουν εις μέγαν βαθμόν τα ρεύ­ματα της σκέψεως, που κατευθύνονται προς τας Πνευματικάς Ζωάς, που αναμένουν. Επί του παρόντος, η Χριστιανική θρησκεία έχει τας μεγάλας εορτάς, οι Βουδδισταί εορτά­ζουν την σειραν των διαφόρων ιδικών των πνευματικών γεγονότων, και οι Ινδουϊσταί έχουν και εκείνοι άλλον κατάλογον αγί­ων ημερών. Εις τον κόσμον του μέλλοντος, όταν θα όργανωθή, όλοι οι με πνευματικάς προθέσεις και τάσεις ανθρωποι παντού, θα εορτάζουν τας ιδίας αγίας ημέρας. Αυτό θα επιφέρη την συγκέντρωσιν και εναποθήκευσιν των πνευματικών πόρων και μίαν κοινήν πνευματικήν προσπάθειαν, επί πλέον δε και την ταυτόχρονον πνευματικήν έπίκλησιν. Η δνναμικότης ενός τοιούτου γεγονότος είναι προφανής"²³.

Με το σχέδιο αυτό, που προτείνει η Μπέ­ϊλυ, δεν θα υπάρχουν πλέον ξεχωριστές εορτές για κάθε θρησκεία, αλλά όλοι μαζί θα εορτάζουν "γεγονότα" των διαφόρων "παραδόσεων", μέσα βεβαίως σε έναν τε­ρατώδη θρησκευτικό συγκρητισμό-χοανη, ο οποίος είναι προφανές ότι ανατρέπει ολόκληρη την χριστιανική διδασκαλία και την πίστη στην μοναδικότητα του Ιησού Χριστού.

Συγκεκριμένα, η Μπέϊλυ "υποδεικνύ­ει" τρεις κατ' έτος "κύριες εορτές" προ­σπαθώντας συγχρόνως να "προφητεύση", όπως γράφει, "την φύσιν των παγκοσμίων εορτών του μέλλοντος". Οι "κύριες" αυτές εορτές θα συμπίπτουν με τρείς διαδοχικές πανσελήνους των μηνών Απριλίου, Μαΐ­ου και Ιουνίου. Με βάση αυτές τις "κύριες εορτές" θα καθιερωθούν και άλλες μικρό­τερες κοινές για όλους εορτές, οι όποιες θα καλύπτουν ολόκληρο τον ζωδιακό κύκλο. Οι τρεις "κύριες εορτές" θα είναι οι ακό­λουθες:

α) Η "Εορτή του Πάσχα". "Είναι η εορτή του ανασταντος, ζώντος Χριστού, του Εκπαιδευτού όλων των ανθρώπων, του Αρχηγού της Πνευματικής Ιεραρχίας... Η εορτή καθορίζεται παντοτε από την ήμερομηνίαν της πρώτης Πανσελήνου της ανοίξε­ως και αποτελεί την μεγάλην Χριστιανικήν Εορτήν της Δύσεως"²⁴.

Βεβαίως, εδώ ο αναγνώστης δεν πρέ­πει να παραπλανηθεί από την χρήση των όρων "ανασταντος", "Χριστός" και "Χρι­στιανική Εορτή". Ο όρος "Χριστός" της Μπέϊλυ συνοδεύεται από τον κατηγορη­ματικό προσδιορισμό "ζων". Τούτο σημαί­νει ότι δεν εννοείται ο ιστορικός Ιησούς Χριστός, αλλά ο "ζων" σήμερα "Χριστός" της "Νέας Εποχής" -και εν προκειμένω ο "Χριστός" της Θεοσοφίας και του Αποκρυ­φισμού- που μπορεί να είναι ο Μαϊτρέγια η κάποιος άλλος ζωντανός δήθεν "Χριστός", δηλαδή μιά "χριστική κατάστασις". Γι' αυ­τό και ο "Χριστός" αυτός προσδιορίζεται ως "Εκπαιδευτής όλων των ανθρώπων" και ως "Αρχηγός της Πνευματικής Ιεραρ­χίας". Επομένως, Η "Εορτή του Πάσχα" της Μπέϊλυ δεν έχει καμμία σχέση με το Χριστιανικό Πάσχα και την Ανάσταση του Ιησού Χριστού. Τόσον η χρήση του όρου "Εορτή του Πάσχα", όσο και η σύνδεση του με την πανσέληνο της εαρινής ισημε­ρίας είναι παραπλανητικά.

β) Η "Εορτή του Βεσάχ". "Είναι η εορτή του Βούδδα, του Πνευματικού Μεσολαβητού μεταξύ του υψίστου πνευματικού κέντρου της Σαμπάλλας και της Ιεραρχίας... Η εορ­τή αυτή θα καθορίζεται παντοτε εν σχέσει προς την Πανσέληνον του Μαΐου, όπως συμ­βαίνει και σήμερον. Είναι η μεγάλη εορτή της Ανατολής"²⁵.

Κατά την εορτή αυτή , λέει η Μπέϊλυ, "ανά παν έτος (κατά την έορτήν του Βεσάκ, της Πανσελήνου του Μαΐου), ο Βούδας επι­κοινωνεί με την ανθρωπότητα, διά του Χρι­στού και της συγκεντρωμένης και με προσοχήν παρακολουθούσης Ιεραρχίας"²⁶.

Η Μπέϊλυ μεταφέρει και ένα "παλαιό θρύλο, ο όποιος έχει σήμερον εφαρμογήν και παρέχει την κλείδα των σχέσεων του Χριστού με τον Βούδδαν", σύμφωνα με τον οποίο, "υπό συμβολικήν μορφήν", ο Βούδδας, όταν έφθασε στην φώτιση "προέβλε­ψε την εποχήν κατά την οποίαν ο Αδελφός Του, ο Χριστός, θα ειργάζετο εις το έργον της Μεγάλης Υπηρεσίας" και για να βοη­θήσει τον "Χριστόν", "αφήκεν οπίσω Του (προς χρήσιν του Χριστού), εκείνο που φέρει το μυστηριώδες όνομα "τα ενδύματα Του". Εκληροδότησε και αφήκε εις κάποιο μέρος ασφαλές, το σύνολον της συναισθηματικής- διαισθητικής Του φύσεως, εκείνο το "οποίον μερικοί ονομάζουν αστρικόν σώμα, καθώς και το σύνολον της γνώσεως και της σκέψε­ως Του, που ονομάζεται ο νους η το νοητικόν Τον σώμα"²⁷.

Κατά συνέπεια, και η εορτή αύτη του βουδιστικού Βεσάχ σχετίζεται και συνδέε­ται με τον "Χριστό", όπως τον θέλει και τον φαντάζεται η "Νέα Παγκόσμια Θρησκεία" της Μπέϊλυ.

γ) Η τρίτη "κυρία" παγκόσμια εορτή εί­ναι η "Εορτή της Καλής Θελήσεως". "Αύ­τη θα είναι η εορτή τον Πνεύματος της ανθρωπότητος... και θα είναι αφιερωμένη εις την έκφρασιν ορθών σχέσεων μεταξύ των ανθρώπων. Η Εορτή αυτή θα καθορίζεται κατ' έτος εν σχέσει με την Πανσέληνον του Ιουνίου. Θα είναι η ημέρα κατά την οποίαν θ' αναγνωρίζωνται η πνευματική και η θεία φύσις της ανθρωπότητος... Κατ' έτος, κατά την ημέραν αυτήν, ο Χριστός κηρύσσει την τελευταίαν ομιλίαν του Βούδδα ενώπιον της σνγκεντρωμένης Ιεραρχίας"²⁸.

Κατά την εορτή αυτή, λοιπόν, θα εορτά­ζεται "η πνευματική και η θεία φύσις της ανθρωπότητος". Δηλαδή θα λατρεύεται η θεοποιημένη ανθρώπινη φύση, αφού, κατά την "Νέα Εποχή", ο ανθρωπος είναι κατ' ουσίαν "θεός", "εκροή" η "εκδήλωση" του "θεού", μέρος του συμπαντικού "Ενός" ή "Όλου".

Αυτές οι τρεις εορτές , συμπληρώνει η Μπέϊλυ, αν και δεν συσχετίζονται μετα­ξύ τους, ήδη εορτάζονται σήμερα, αλλά χωριστά η καθεμιά. Όμως, "Η ημέρα καθ' ην και αι τρεις αύται Εορταί θα τηρούν­ται καθ' όλον τον κόσμον πλησιάζει και δι' αυτών μία μεγάλη πνενματική ενότης θα επιτευχθή και τα αποτελέσματα της Με­γάλης Προσεγγίσεως, που ευρίσκεται τόσον πλησίον μας κατ' αυτήν την εποχήν, θα στα­θεροποιηθούν με την χρήσιν της ομαδικής επικλήσεως της ανθρωπότητος καθ' όλον τον πλανήτην"²⁹.

Με βάση αυτές τις "κύριες" εορτές θα καθιερωθούν στην συνέχεια και άλλες μικρότερες κοινές εορτές, συνδεδεμένες πάντοτε με την πανσέληνο εκάστου μη­νός, ώστε έτσι να καλύπτεται ολόκληρος ο ζωδιακός κύκλος. Όμως και οι μικρότερες αυτές κοινές εορτές "θ' αναγνωρίζονται ως έχουσαι επίσης ζωτικήν σπουδαιότητα". Όλες αυτές οι εορτές "Θα εμπεδώσονν εις την συνείδησιν των ανθρώπων τας θείας ιδιότητας". Στην εμπέδωση και κατάκτηση αυτών των "θείων ιδιοτήτων" θα φθάσουμε" με την ενδελεχή μελέτην της φύσεως κά­ποιον αστερισμού η αστερισμών, που ασκούν επίδρασιν επί των μηνών αυτών. Ο Αιγόκε­ρως, π.χ. (τον Δεκέμβριον), θα εφιστά την προσοχήν μας εις την πρώτην μύησιν, την γέννησιν του Χριστού εις το σπήλαιον της καρδίας και θα μάς υποδεικνύει την αναγκαιούσαν εξάσκησιν διά να επέλθη το μέγα τούτο γεγονός εις την ζωήν του ατόμου... Κατ' αυτόν τον τρόπον, αι δώδεκα ετήσιαι εορταί θα αποτελέσονν την αποκάλυψιν της θεότητος... και θα εκφράζεται πλήρως η σχέσις του Συνόλου προς το μέρος και του μέρους προς το Σύνολον τούτο"³⁰.

Σε όλη αυτή την διαδικασία του καθο­ρισμού των κοινών παγκοσμίων εορτών είναι φανερή η στενή σχέση της Μπέϊλυ και γενικώτερα της Θεοσοφίας με τον Απο­κρυφισμό, αλλά και με την Αστρολογία, η οποία αποτελεί την βάση και το ιδεολογικό υπόβαθρο της "Νέας Εποχής του Υδροχόου".

Οι δυσκολίες για την εγκαθίδρυση της.

Υπάρχουν όμως και δυσκολίες για την εγκαθίδρυση της "Νέας Παγκόσμιας Θρησκείας", τις οποίες η Μπέϊλυ δεν παρα­λείπει να επισημάνει. Κατά την Μπέϊλυ, Λοιπόν, δύο είναι οι συντελεστές που δυ­σκολεύουν και περιορίζουν την σημερινή ευκαιρία της επανεμφάνισης του "Χρι­στού": "1. Η αδράνεια του συνήθους Χρι­στιανού η του πνευματικώς σκεπτόμενου ανθρώπου, εις κάθε χώραν - της Ανατολής ή της Δύσεως. 2. Η έλλειψις του χρήματος διά το έργον της προετοιμασίας"31. Μάλιστα, θεωρεί ότι ο δεύτερος "συντελεστής", "Η έλλειψις Οικονομικής ενισχύσεως του έρ­γου του Χριστού", είναι ίσως η κυριωτέρα δυσκολία και εις πολλούς ενίοτε φαίνεται ότι αποτελεί δυσκολίαν ανυπέρβλητον". Καί τούτο διότι "Περιλαμβάνει το πρόβλημα της αληθούς οικονομικής κηδεμονίας και της δι­οχετεύσεως αναλόγων χρηματικών ποσών εις αγωγούς, οι όποιοι θα βοηθήσουν, κατά τρόπον οριστικόν, εις το έργον της προετοι­μασίας διά την επιστροφήν του Χριστού". Πρός τον σκοπόν αυτόν, οι "πνευματικοί εργάται... Οφείλουν να συστήσουν το συνδικάτον, το ίδρυμα η την οργάνωσιν εκείνην, η οποία θα διαχειρίζεται το προσφερόμενον χρήμα"³².

Εαν λοιπόν δεν εργασθούν σωστά και εντατικά οι οπαδοί του, οι "πνευματικοί εργάται", δεν μπορεί να "επανεμφανισθή" ο "Χριστός" της "Νέας Παγκόσμιας Θρη­σκείας", διότι -ως φαίνεται- η επανεμφάνιση του δεν καθορίζεται από την δική του ελεύθερη βούληση, αλλά "από την ιδικήν μας εργασίαν εξαρτάται η έλευσίς Του"³³. Η έλευση του εξαρτάται ακόμη από την εμπέδωση ορθών σχέσεων μεταξύ των αν­θρώπων, έργο στο οποίο πρέπει να αφοσι­ωθούν οι οπαδοί του.

Αντιθέτως, η Εκκλησία στο θέμα αυτό "παρενέβαλε εμπόδια εις το διάστημα των αιώνων και δεν το υπεβοήθησε, λόγω του φανατικού της ζήλου να κάμη όλους τους λαούς "Χριστιανους" και όχι οπαδούς του Χριστού. Εξήρε την Χριστιανικήν διδασκαλίαν και όχι την αγάπην και την στοργικήν κατανόησιν, όπως την παρουσίασε με το πα­ράδειγμα Του ο "Χριστός". Η Εκκλησία εκύρυξε τον φλογερόν Σαούλ τον Ταρσέα, και όχι τον πράον ξύλουργόν της Γαλιλαίας"34.

Η Μπέϊλυ κατηγορεί ακόμη την Εκκλη­σία και τους θεολόγους της ότι έδωσαν εσφαλμένες ερμηνείες της ιστορίας των Ευαγγελίων και διαστρέβλωσαν την "αρ­χική, κρυστάλλινη αγνότητα της". Έτσι, "Ό Χριστός παρίσταται σήμερον ως γεν­νηθείς κατά τρόπον ουχί φυσιολογικόν, ως διδάξας και κηρύξας επί τρία έτη και κατόπιν σταυρωθείς και τέλος ως ανα­στηθείς και εγκαταλείψας την ανθρω­πότητα διά να "καθίση έκ δεξιών του Πατρός" εν επιβλητική πομπή εις τόπον άγνωστον. Επίσης, όλαι αι άλλαι προ­σεγγίσεις προς τον Θεόν από οιονδήποτε άλλον λαόν, και εις οιανδήποτε εποχήν και χώραν, θεωρούνται παρά των ορ­θοδόξων Χριστιανών ως προσεγγίσεις εσφαλμέναι, ως εκτελούμεναι από τους υποτιθεμένους "εθνικούς" και ως έχουσαι ανάγκην της Χριστιανικής παρεμβάσεως... Ολόκληρος η σπουδαιότης απεδόθη, όπως όλοι γνωρίζομεν, εις την "δι' αίματος θυσίαν του Χριστού" επί του Σταυρού και εις την σωτηρίαν, η οποία εξαρτάται από την αναγνώρισιν και αποδοχήν της τοιαύτης θυσίας. Η διά μεσολαβήσεως συνταύτισις με την Θεότητα, αντικατέστησε την πεποίθησιν, την οποίαν ο Ίδιος ο Χριστός μάς συνέστησε να έχωμεν εις την ιδικήν μας θεότητα» (sic)³⁵

Με αυτή την "εσφαλμένη" διδασκαλία της η Εκκλησία συνετέλεσε στην καθυστέ­ρηση της επανεμφανισης του "Χριστού", καταστρέφοντας μέσα στίς ψυχές των ανθρώπων την "πεποίθηση" για την δική τους "θεότητα". 

Παρ' όλα ταύτα, η Μπέϊλυ είναι αισιό­δοξη ότι όλα τα εμπόδια μπορούν να υπερ­πηδηθούν. Έτσι, θα έλθει η εποχή κατά την οποία "η διοίκησις θα είναι εις χείρας ενός λαού πεφωτισμένου- οι άνθρωποι αυ­τοί δεν θα ανέχονται να υπάρχη αυθεντία εις καμμίαν Εκκλησίαν η ολοκληρωτισμός εις οιονδήποτε πολιτικόν σύστημα- δεν θ' ανέχωνται, ούτε θα επιτρέπουν να διοική οιονδήποτε σώμα αποτελούμενον από αν­θρώπους, που αναλαμβάνουν να τους πεί­σουν ότι οφείλουν να πιστεύουν διά να σωθούν η ποίαν κυβέρνησιν οφείλουν να δεχθούν"³⁶.

Με την παρέμβαση της "Πνευματικής Ιεραρχίας", αλλά και του ίδιου του "Χρι­στού", υπάρχουν ήδη "πεφωτισμένοι άν­θρωποι", όπως είναι ο "Νέος Όμιλος των Εξυπηρετητών του Κόσμου", και εργά­ζονται σ’ αυτό το έργο. Άνδρες και γυναί­κες παντού και εις κάθε τομέα της ζωής, εξαγγέλλουν τας νέας αυτάς αληθείας, που εις το μέλλον θα διέπουν την ζωήν των ανθρώπων συνιστούν τας νέας εκείνας οργανώσεις, τας κινήσεις και τας ομάδας -τας μεγάλας και τας μικράς- που θα εξοι­κειώσουν τας μάζας των ανθρώπων με την πραγματικότητα της ανάγκης και με τον τρόπον, με τον όποιον θ' αντιμετωπισθή"¹⁷. Ό "εργάτης" της "Νέας Παγκόσμιας Θρη­σκείας" θα αντιληφθεί συν τω χρόνω, ότι "υπάρχει επί της Γής μία καλώς οργανωμέ­νη και ολοκληρωμένη Ομάς, εις την οποίαν μπορεί να δοθή το όνομα του Νέου Ομίλου Εξυπηρετητών του Κόσμου, θα διαπίστωση ότι τα μέλη του υπάρχουν παντού και ερ­γάζονται εις κάθε χώραν και εις όλας τας όργανωμένας θρησκευτικάς καθώς και όλας τας άλλας ομάδας, που είναι αφιερωμέναι εις την ευημερίαν της ανθρωπότητος και εις την προετοιμασίαν διά την επιστροφήν του Χριστού"38.

Η Μπέϊλυ υποστήριζε, εξ άλλου, ότι ήδη κατά τα δέκα τελευταία έτη προ της συγγραφής του βιβλίου της "Η επανεμφανισις του Χριστού", είχε διοργανωθεί ο "Νέος Όμιλος των Εξυπηρετητών του κό­σμου" και αποτελούσε "ομάδα από άνδρας και γυναίκας κάθε έθνους και φυλής, κάθε θρησκευτικής οργανώσεως και ανθρωπι­στικής κινήσεως, που είναι βασικώς προσανατολισμένοι η αρχίζουν τώρα να προσανατολίζωνται προς την Βασιλείαν του Θεού. Είναι μαθηταί του Χριστού, που εργάζονται συνειδητώς και κάποτε ασυνειδήτως διά την επανεμφανισίν Του"39.

Η Μπέϊλυ, τέλος, θεωρεί τον αριθμό και την ακτίνα δράσης των μελών του "σώμα­τος" αυτού επαρκή για να επιφέρουν τις μεταβολές, που .είναι αναγκαίες για να δώσουν στόν "Χριστό" την ευκαιρία "να περιπατήση και πάλιν μεταξύ μας". Αυτό θα επιτευχθεί αν τα άτομα αυτά είναι πρόθυ­μα "να υποτάξουν τας εθνικάς, θρησκευτι­κάς και τας μεταξύ των οργανώσεων των διαφοράς... να εξοικειώσουν την ανθρω­πότητα με την σκέψιν της επανεμφανίσεως του Χριστού... και να δώσουν μίαν σύνοψιν του έργου των δύο Υιών του Θεού: του Βούδδα και του Χριστού, και να το κατα­στήσουν αποτελεσματικόν"⁴⁰.

Έτσι οραματιζόταν και ονειρευόταν την "Νέα Παγκόσμια Θρησκεία" η "σχισμα­τική" θεοσοφίστρια και αποκρυφίστρια Αλίκη Μπέϊλυ. Αυτή την ίδια "Παγκόσμια Θρησκεία" εξακολουθούν να επαγγέλλον­ται οι συνεχιστές εκείνης και πολλές άλλες σύγχρονες παραθρησκευτικές ομάδες της "Νέας Εποχής". Μιά "θρησκεία" που θα έχει τον δικό της "Χριστό", ο όποιος ασφα­λώς ουδεμία σχέση έχει με τον αληθινό ιστορικό Ιησούν Χριστόν. Αντιθέτως, είναι η πλήρης αναίρεση Εκείνου, μια "πιθηκί­ζουσα" αντιγραφή Του, μια "αντίχριστη" "καρικατούρα" Του, την οποία πεισματικά προσπαθούν να κατασκευάσουν και να επιβάλουν οι διάφορες αποκρυφιστικές ομάδες.

Άραγε, είναι δυνατό, μετά από όλα αυτά, να υπάρξουν ποτέ Χριστιανοί και μάλιστα Ορθόδοξοι, που θα παραπλανηθούν από τέτοια συνθήματα, εν ονόματι δήθεν της ειρηνικής συνύπαρξης και συνεργασίας των ανθρώπων και της "καλής θέλησης" και κατανόησης μεταξύ των λαών της γής;

Πηγή: Περιοδικό Διάλογος Τευχη 58,59 

1. Απεχώρησε από την Θεοσοφία το 1922 και ίδρυσε άλλες οργανώσεις, όπως την «Lucis Trust», την «Παγκό­σμια Καλή Θέληση», την «Σχολή Αρκέην» και τα «Τρίνωνα».
2. Άλ. Μπέιλυ Η επανεμφάνισις του Χριστού, σ. 39.
3. Της ιδίας, Από την Βηθλεέμ στον Γολγοθά, σ. 316.
4. Έλ. Μπλαβάτσκυ, Ο εσωτερικός χαρακτήρας των Ευαγγελίων, σελ. 12.
5. Αυτόθι σ. 30. Με τις θεοσοφικές θέσεις ταυτίζονται και οι Ροδόσταυροι:
6. Αλ. Μπέιλυ, Η επανεμφάνισις του Χριστού, ένθ. ανωτ., σσ. 6970.
7. Αυτόθι, σ. 20.
8. Αυτόθι, σ. 21.
9. Αυτόθι, σ. 10.
10. Αυτόθι, σ. 65.
11. Αυτόθι.
12. Αυτόθι, σ. 160.
13. Αυτόθι, σ. 153.
14. Αυτόθι, σ. 170.
15. ΑΛ. Μπέιλυ, Από τη Βηθλεέμ στον Γολγοθά, ενθ. άνωτ., σσ. 1213.
16. π. Αντ. Αλεβιζοπούλου, Ο Αποκρυφισμός στο φως της Ορθοδοξίας, τ. ΣΤ', σ. 151.
17. Αλ. Μπέιλυ, Η επανεμφάνισις του Χριστού, ένθ. άνωτ., σ. 160.
18. Αυτόθι, σ. 158.
19. Αυτόθι, σ. 156.
20. Αυτόθι, σ. 169, (η υπογράμμιση δική μας).
21.Αλ. Μπέϊλυ, H έπανεμφάνισις του Χρίστου, σ. 163.
22. Αυτόθι, σ. 164.
23. Αυτόθι, σ. 165.
24. Αυτόθι, σ. 166.
25. Αυτόθι.
26. Αυτόθι, σ. 103.
27. Αυτόθι, σ. 107.
28. Αυτόθι, σ. 166.
29. Αυτόθι, σ. 167.
30. Αυτόθι, σσ. 167-168. Εδώ ή Μπέϊλυ ταυτίζεται με τις θέσεις του "Ύδροχοϊκού Ευαγγελίου" του Levi Dow-ling, το οποίο κάνει λόγο γιά τις πέντε "μυήσεις" του Χρι­στού, από τις οποιες η πρώτη είναι ή Γέννηση.
31. Αυτόθι, σ. 178.
32. Αυτόθι, σ. 184.
33. Αυτόθι, σ. 202.
34. Αυτόθι, σ. 15, (ή υπογράμμιση δική μας).
35. Αυτόθι, σσ. 68-69, (ή υπογράμμιση δική μας)
36. Αυτόθι, σ. 176.
37. Αυτόθι, σ. 52.
38. Αυτόθι, σσ. 194, (ή υπογράμμιση δική μας).
39. Αυτόθι, σ. 197.
40. Αυτόθι, σ. 199, (ή υπογράμμιση δική μας)

πηγή